SİRKÜLER. Sayı: Ekim

Transkript

1 SİRKÜLER Sayı: Ekim 2016 İçindekiler 1. BÖLÜM... 4 ÇALIŞMA MEVZUATI Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği Ulusal Bayram Ve Genel Tatiller Hakkında Kanun da değişiklik BÖLÜM SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapıldı Sayılı Kanun Kapsamında Prim ve İPC Borçlarına İlişkin Kapsam Genişletildi FETÖ/PDY Darbe Girişimi/KHK Nedeniyle İşverenler Tarafından Yerine Getirilemeyen Yükümlülükler Türkiye Cumhuriyeti ile İsveç Krallığı Arasında İmzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinde Değişiklik Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanunda Yer Alan Bazı Sürelerin Uzatılması Hakkında Karar /21 Sayılı SGK Kısa vadeli sigorta kolları uygulamaları Genelgesi İŞ KAZASI İş Kazasının Tanımı, Unsurları ve Kapsamı İş Kazası Sayılma Hal ve Durumları Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada Yürütülmekte Olan İş Nedeniyle İşveren Tarafından Görev İle Başka Bir Yere Gönderilmesi Emziren Kadın Sigortalının Çocuğuna Süt Vermek İçin Ayrılan Zamanlarda İş Kazasının Bildirimi ve Bildirim Süresi Sayılı Kanuna Göre İş Kazasının İşverenlerce Geç Bildirilmesi veya Bildirimin Yanlış Yapılması MESLEK HASTALIĞI Kapsam ve Tanımı Meslek Hastalığının Tespiti

2 Meslek Hastalığının Bildirimi ve Bildirim Süresi Meslek Hastalığının Geç Bildirilmesi veya Bildirilmemesi Sayılı Kanuna Göre İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının İşveren ile Sağlık Hizmet Sunucuları Tarafından Bildirimi ve Uygulanacak İdari Para Cezaları Genel Açıklamalar Sayılı Kanuna göre Uygulanacak İdari Para Cezaları Kapsamı ve İstisnaları İş Kazası ve Meslek Hastalığının İşveren Tarafından Bildirilmemesi Halinde İdari Para Cezası Uygulanması İdari Para Cezası Tutarları Çalışan Sayısı ve İşyeri Tehlike Sınıfının Tespiti İdari Para Cezalarına Yapılan İtirazlar İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI HALLERİNDE SAĞLANAN HAKLAR VE YARARLANMA ŞARTLARI Sağlanan Haklar İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Yararlanma Şartları HASTALIK SİGORTASI Hastalık Halinin Tanımı ve Kapsamı Sağlanan Haklar ve Yararlanma Şartları ANALIK SİGORTASI Analık Halinin Tanımı Analık Sigortasından Sağlanan Haklar Geçici İş Göremezlik Ödeneği Emzirme Ödeneği ve Yararlanma Şartları Analık Sigortasından Yararlanma Şartları GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ UYGULAMALARI İstirahat Raporlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar Özel Muayenehane Hekimlerinin İstirahat Raporu Düzenlemesi Yabancı Ülkelerde Görevli Bulunan veya Geçici olarak Yurtdışında Çalışan Sigortalılara İş Göremezlik Ödeneği Ödenmesinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar Sosyal Güvenlik Destek Primine Tabi Olarak Çalışanlara Verilecek İstirahat Raporları Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Sigortalılara Ödenme Usulü ve İstenecek Belgeler

3 6.7.6.Birden Fazla İstirahat Raporunun Çakışması Geçici İş Göremezlik Ödeneğinin Hesaplanması Emzirme Ödeneği Ödeme İşlemleri Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi Hakkında İdari Para Cezası Uygulamaları Kâğıt Ortamında Düzenlenen Raporlar İçin Çalışılmadığına Dair Bildirim Giriş İşlemleri Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi İle İlgili Diğer Konular İlk Defa veya Tekrar İşe Giren Sigortalıya Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi Yapılması Kağıt Ortamında İş Göremezlik Belgesi ve Çalışabilir Belgesinin Düzenlenmesi İle İlgili Usul ve Esaslar Hastalık Ve Analık Hükümlerinin Uygulanmasında Sigortalılığın Sona Ermesi İş Kazası, Meslek Hastalığı ve Hastalık Vakalarında İşverenin Sorumluluğu Trafik Kazası Vakalarında Hastalık Sigortası Kapsamında Ödenen Geçici İş Göremezlik Ödenekleri Trafikte meydana gelen İş Kazası Kapsamında Ödenen Geçici İş Göremezlik Ödenekleri Kamu ya da Devlet İhale Kanunu Kapsamı Dışında Özel den Özel e Verilen İşlerde, Aynı İşyeri Dosyasından İşlem Yapılması

4 1. BÖLÜM ÇALIŞMA MEVZUATI 1.. Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği Değişen/Yayınlanan Mevzuat: Özel istihdam bürolarının kurulması ve faaliyetleri ile incelenmesine, kontrolüne, denetim ve teftişine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik ile tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. 1. Türkiye İş Kurumu tarafından izin verilen özel istihdam büroları geçici iş ilişkisi kurabilir. 2. Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, İŞKUR tarafından izin verilen özel istihdam bürosunun bir işverenle geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devri ile; sadece aşağıdaki hallerde kurulabilecektir: a. İşyerinde tam süreli çalışan işçinin kısmi süreli olarak çalışmaya başlaması, İş Kanunu nun 74 üncü maddesinde sayılan izin hallerinde, işçinin askere gitmesi veya iş sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hallerde, b. Mevsimlik tarım işlerinde, c. Ev hizmetlerinde, d. İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, e. İş güvenliği açısından acil olan veya üretimi önemli ölçüde etkileyen nedenlerin oluşması halinde, f. İş hacminin öngörülemeyen ölçüde artması halinde, g. Mevsimlik işler hariç, dönemsellik arz eden iş artışları halinde. 3. Geçici iş ilişkisinin kurulması: a. Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur. b. Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, geçici işçi ile iş sözleşmesi, geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yapmak suretiyle yazılı olarak kurulur. 4

5 c. Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama sözleşmesinde; sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alır. d. Sözleşmeye, geçici işçinin Kurumdan veya bir başka özel istihdam bürosundan hizmet almasını ya da iş görme edimini yerine getirdikten sonra geçici işçi olarak çalıştığı işveren veya farklı bir işverenin işyerinde çalışmasını engelleyen hükümler konulamaz. e. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilir. Bu süre üç ayı geçemez. 4. Geçici iş ilişkisi kurulamayacak haller: a sayılı Kanunun 29 uncu maddesi kapsamında toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altında maden çıkarılan işyerlerinde bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulamaz. b. Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavtın uygulanması sırasında 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 65 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştıramaz. 5. Geçici işçi çalıştırma koşulları: a. İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması hâlinde, geçici iş ilişkisi ile çalıştırılan işçi sayısı, işyerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte birini geçemez. Ancak, on ve daha az işçi çalıştırılan işyerlerinde beş işçiye kadar geçici iş ilişkisi kurulabilir. b. İşçi sayısının tespitinde, kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. c. Geçici işçi sağlama sözleşmesi ile çalışan işçi sayısı, 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin uygulanmasında özel istihdam bürosu ve geçici işçi çalıştıran işverenin işçi sayısına dâhil edilmez. d. Geçici işçi çalıştıran işveren, iş sözleşmesi feshedilen işçisini fesih tarihinden itibaren altı ay geçmeden geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştıramaz. 6. Geçici işçi çalıştıran işverenin hak ve yükümlülükleri: a. İşin gereği ve geçici işçi sağlama sözleşmesine uygun olarak geçici işçisine talimat verme yetkisine sahiptir. b. İşyerindeki açık iş pozisyonlarını geçici işçisine bildirmek ve İŞKUR tarafından istenecek belgeleri beş yıl süreyle saklamak ve İŞKUR un talebi halinde ibraz etmek zorundadır. c. Geçici işçinin iş kazası ve meslek hastalığı hallerini, özel istihdam bürosuna derhal, SGK na Kanunda belirtilen sürelerde bildirmekle yükümlüdür. d. Geçici işçileri çalıştıkları dönemlerde, işyerindeki sosyal hizmetlerden eşit muamele ilkesince yararlandırır. 5

6 e. İşyerindeki geçici işçilerin istihdam durumuna ilişkin bilgileri varsa işyeri sendika temsilcisine bildirmekle yükümlüdür. f. İş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli tedbirleri almakla ve 6331 sayılı Kanunda öngörülen eğitimleri geçici işçiye vermekle yükümlüdür. g. Geçici işçinin çalışma koşulları bu işçilerin aynı işveren tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı halinde sağlanacak koşulların altında olamaz. h. Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur. Dolayısıyla özel istihdam bürosu aracılığıyla kurulan geçici iş ilişkisinde, işyerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca her ay kontrol etmekle yükümlüdür. i. Geçici işçi çalıştıran işveren, ödenmeyen ücretler mevcut ise bunlar ödenene kadar özel istihdam bürosunun alacağını ödemeyerek, özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin banka hesabına yatırır. j. Ücreti ödenmeyen işçiler ve ödenmeyen ücret tutarları, geçici işçi çalıştıran işveren tarafından il müdürlüğüne veya hizmet merkezine ödeme gününden itibaren 15 gün içinde bildirilir. 7. Geçici işçinin yükümlülükleri: a. Geçici işçi, işverenin vermekle yükümlü olduğu 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu nda öngörülen eğitimlere katılmakla yükümlüdür. b. Geçici işçi, işyerine ve işe ilişkin olmak kaydıyla kusuru ile neden olduğu zarardan, geçici işçi çalıştıran işverene karşı sorumludur. c. Geçici işçi, geçici işçi çalıştıran işverenden özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans veya borç alamaz. 8. Özel istihdam bürosunun yükümlülükleri: a. Sözleşmede belirtilen sürenin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisinin devam etmesi hâlinde, geçici işçi çalıştıran işveren ile işçi arasında sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılır. Bu durumda, özel istihdam bürosu işçinin geçici iş ilişkisinden kaynaklanan ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden sözleşme süresiyle sınırlı olmak üzere sorumludur. b. Özel istihdam bürosu işçisine ilişkin 6331 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanundan doğan yükümlülükler, 4857 sayılı Kanunun 7 nci (Geçici iş ilişkisi) maddesi saklı kalmak kaydıyla, özel istihdam bürosu tarafından yerine getirilir. c. Özel istihdam bürosu geçici işçilerin ücretinin ödendiğini gösteren belgeleri aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz etmekle yükümlüdür. d. Geçici işçiler, çalışmadıkları dönemlerde özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlandırılır. 9. Özel istihdam bürosu faaliyet izni için gerekli belgeler: Özel istihdam bürosu açmak için başvuru formu ile birlikte; 6

7 a. Yetkili kişilere ait T.C. kimlik numarası beyanı ve yabancı uyruklu kişiler için Bakanlıktan alınan çalışma izin belgesinin örneğini, b. Yetkili kişilere ait en az lisans düzeyinde öğrenim belgesinin onaylı örneği, yurtdışı okullardan mezun olanlar için yeminli mütercimlerce Türkçeye tercüme edilmiş diploma örneğini, c. Yetkili kişilerin müflis olmadığına veya konkordato ilan etmemiş olduğuna ilişkin ticaret mahkemeleri ile icra, iflas dairesinden/müdürlüğünden alınmış belgeyi, d. Yetkili kişilerin; 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamaları ve buna dair yazılı adli sicil beyanı, e. Çalıştırılacak nitelikli personelin Meslekî Yeterlilik Kurumunca onaylanan iş ve meslek danışmanı meslekî yeterlilik belgesi ya da en az ön lisans düzeyinde; bilgi yönetimi, büro yönetimi ve yönetici asistanlığı, halkla ilişkiler ve tanıtım, insan kaynakları yönetimi, işletme yönetimi bölümleri veya lisans düzeyinde; siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler, iktisat, işletme veya yönetim bilimleri fakültelerinden mezun olduğunu gösterir belge veya onaylı örneğini, f. Özel istihdam bürolarının, münhasıran iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetinin yapılması için tahsis edilmiş, iş arayanla görüşme yapılabilecek şartlara uygun fiziki bir mekâna ve/veya internet sayfasına sahip olunduğuna ilişkin beyanı, g. İş arayanlara, işe yerleştirmelere ve açık işlere ilişkin kayıtların ve istatistikî bilgilerin elektronik ortamda derlenmesine, kayıt ve muhafazasına ve elektronik iletişime uygun teknik donanıma sahip olunduğuna dair beyanı, h. Tacir sıfatı kazanmış olanlar için kuruluş ve değişikliklere ilişkin ticaret sicili gazeteleri ile kayıtlı oldukları ticaret veya sanayi odalarından alınmış faaliyet belgesi, tacir sıfatı taşımayan diğer tüzel kişiler için ise kurmuş oldukları iktisadi işletmenin iş ve işçi bulmaya aracılık yapacağını içerir hükmün yer aldığı ticaret sicil, esnaf sicil kaydı, tüzük veya bunlara ilişkin internet çıktısını, i. Yetkili kişilere ait imza sirkülerini, j. Vergi numarasını, İŞKUR İl Müdürlüğü veya hizmet merkezine ibraz etmelidirler. Gerek görülmesi halinde yukarıdaki koşulları ispatlayıcı belgeler istenebileceği gibi, diğer belgeler aslı ibraz edilmek şartıyla İŞKUR tarafından onaylanır. 10. Özel istihdam bürosu faaliyet izni için gerekli koşullar: a. İŞKUR alacağının bulunmaması, b. İŞKUR tarafından belirlenen masraf karşılığının ödenmiş olması, c. Başvuru tarihinde brüt asgari ücret tutarının yirmi katına denk gelen miktarda teminat verilmesi gerekmektedir. 7

8 d. Kurumca yapılan değerlendirme sonucunda belgelerinde eksiklik bulunmayanlardan; kat i ve süresiz banka teminat mektubu ya da nakit teminat ile masraf karşılığı alındıktan sonra izin verme işlemi tamamlanır. e. Yetkili kişiler, nitelikli personelde aranan şartları taşımaları halinde aynı zamanda nitelikli personel de olabilir. f. Özel istihdam bürosu, izin başvurusunda bulunacak gerçek veya tüzel kişilerin ticaret unvanlarının, ana faaliyetlerine uygun ibareleri taşıması gerekir. 11. Geçici iş ilişkisi yetkisi için gerekli koşullar: a. Başvuru tarihinden önceki iki yıl süresince kesintisiz faaliyet gösteren İŞKUR a kayıtlı özel istihdam bürosu olması, b. İŞKUR tarafından yapılacak inceleme raporunun olumlu olması, c. Yetki belgesi almak üzere başvurulan tarihte geçerli olan brüt asgari ücretin iki yüz katı tutarında teminat verilmiş olması, d. İŞKUR, vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu na borcunun bulunmaması, e. Uygun bir işyerine sahip olması, f. Bakanlıkça uygun görülmesi halinde; başvuru tarihinden önceki altı ay süresince kesintisiz faaliyet gösteren İŞKUR a kayıtlı özel istihdam bürolarına, iki yıl süresince kesintisiz faaliyet gösteren özel istihdam bürolarından istenen teminatın iki katı tutarında teminat verilmesi halinde İŞKUR tarafından geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilebilir. 12. Başvuruların değerlendirilmesi ve iznin verilmesi: a. Özel istihdam bürosu faaliyet izni ile geçici iş ilişkisi kurma yetkisi almak için yapılan başvurular, gerektiğinde İŞKUR tarafından yerinde tespit ve inceleme yapılmak suretiyle en geç bir ay içerisinde sonuçlandırılır. b. İŞKUR İl Müdürlüğü tarafından uygun görülen gerçek veya tüzel kişilere yazılı olarak bilgi verilerek sisteme kaydedilir, sonrasında İŞKUR internet sitesinde ilan edilir. c. İŞKUR tarafından verilen izinler üç yıl süreyle geçerlidir. İzin süresi, iznin sona erme tarihinden en az on beş gün önce yazılı talepte bulunulması, iznin verilmesinde aranan şartların mevcut olması ve yenileme masraf karşılığı ödenmesi kaydıyla üçer yıllık sürelerle yenilenebilir. 13. Şube Açılması ve İmza Yetkisi: a. Bulundukları yerin ticaret siciline kayıtlı olmak ve İŞKUR a bilgi vermek kaydıyla aynı ilde veya başka bir ilde şube açılabilir. b. Şube açabilmek için nitelikli personel çalıştırma ve gerekli teminat verilmesi zorunluluğu aranmaz. c. İŞKUR dan izin almak şartıyla, sistem ve markalarını özel istihdam bürosu faaliyet izni ile geçici iş ilişkisi yetkisi için gerekli belge ve koşulları getiren üçüncü kişilere kullandırabilir veya temsilcilik verebilirler. 8

9 d. Özel istihdam büroları, şubelerinin faaliyetlerinden ve İŞKUR a karşı olan yükümlülüklerinden birlikte sorumludur. e. Özel istihdam bürolarının İŞKUR ile yaptıkları yazışmalarda ve faaliyetleriyle ilgili hazırladıkları her türlü belgede özel istihdam bürosu kaşesinin bulunması zorunludur. f. Yetkili kişiler kaşe altına atılan her türlü imzadan sorumlu olup, kendileri dışında imza atabileceklere ilişkin düzenlenen belgeleri, istenildiğinde İŞKUR a ibraz etmekle yükümlüdürler. g. Yetkili kişiler özel istihdam bürolarının internet ortamındaki faaliyetlerinden de sorumludur. 2. Ulusal Bayram Ve Genel Tatiller Hakkında Kanun da değişiklik Değişen/Yayınlanan Mevzuat: 29 Ekim 2016 Tarihli ve Sayılı Resmî Gazete de yayınlanan Ankara İli Kazan İlçesinin Adının Kahramankazan Olarak Değiştirilmesine ve Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yukarıda belirtilen ilgili Kanun la, 15 Temmuz günü Demokrasi ve Milli Birlik Günü tatili ilan edilmiştir. Bu değişikliğe göre, işverenlerin 2017 yılı ve sonrasındaki yıllarda, işçilerinin 15 Temmuz tarihindeki çalışmalarını 4857 Sayılı İş Kanunu nun 44 üncü maddesi çerçevesinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışması olarak değerlendirmesi gerekecektir. 9

10 2. BÖLÜM SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI 1. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapıldı Değişen/Yayınlanan Mevzuat: Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 2016/9139 no. lu Bakanlar Kurulu kararı Bakanlar Kurulu Kararı ile işverenlerin sigorta prim teşvikinden yararlanma süreleriyle ilgili değişiklik yapıldı. Bilindiği üzere büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteğinden aşağıdaki sürelerle yararlanılabilmekteydi. Bölgeler 31/12/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) başlanılan yatırımlar 1/1/2017 tarihinden itibaren başlanılan yatırımlar 1 2 yıl yıl yıl 3 yıl 4 6 yıl 5 yıl 5 7 yıl 6 yıl 6 10 yıl 7 yıl Dolayısıyla 1 ve 2 nci bölgelerde tarihinden sonraki yatırımlar için teşvikten yararlanılması mümkün görünmemekteydi. Yatırımların başlama tarihine göre teşvikten yararlanma ve teşvik sürelerinde aşağıdaki şekildeki gibi değişiklik yapıldı: Bölgeler 1 2 yıl 2 3 yıl 3 5 yıl 4 6 yıl 5 7 yıl Uygulama Süresi 6 10 yıl 10

11 Sayılı Kanun Kapsamında Prim ve İPC Borçlarına İlişkin Kapsam Genişletildi Değişen/Yayınlanan Mevzuat: Bilindiği üzere; başta Sosyal Güvenlik Kurumu na olan borçlar olmak üzere çeşitli kamu kurumlarına olan borçların yeniden yapılandırılmasını öngören 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanmasıyla yürürlüğe girmiş ve buna göre Sosyal Güvenlik Kurumu tarih ve 2016/18 sayılı genelge ile yapılandırılacak SGK borçlarına ilişkin uygulama detaylarını belirlemişti. 04/10/2016 Tarih ve 2016/22 sayılı genelge ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve bazı kamu kurum ve kuruluşlarında yaşanan yoğunluktan dolayı prim ve idari para cezası borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili değişiklikler açıklanmıştır. 2016/22 sayılı Genelge ile yapılan değişiklikler şu şekildedir: sayılı kanun uyarınca tarihine kadar yeniden yapılandırma başvurusunda bulunan işverenleri/işyerlerinin 2016 /Haziran ve önceki aylara ait olup, Kanun un yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan; 2. Sosyal Güvenlik Kurumu ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının raporlarından, 3. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi/belgelerden, 4. Mahkeme kararlarından, 5. Kaynaklanan prim borçlarının en geç tarihine kadar tahakkuk etmiş; idari para cezalarının ise tarihine kadar tebliğ edilmiş olması şartıyla yapılandırma kapsamında değerlendirilerek işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır /18 sayılı Genelge nin 5.1 (a) Alacak asıllarının yeniden yapılandırılması başlıklı bölümünde, Kanunun yayımlandığı 19/8/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) geçen süre için Ek:2 de yer alan TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE aylık değişim oranları basit usulde uygulanmak suretiyle, gecikme cezası ve gecikme zammı yerine tahsil edilecek tutar hesaplanacaktır. açıklaması içerisinde geçen tarihine kadar (bu tarih dahil) ibaresi; tarihine kadar (bu tarih hariç) şeklinde değiştirilmiştir. 11

12 3. FETÖ/PDY Darbe Girişimi/KHK Nedeniyle İşverenler Tarafından Yerine Getirilemeyen Yükümlülükler Değişen/Yayınlanan Mevzuat: FETÖ/PDY darbe girişimi ve KHK nedeniyle işverenler tarafından yerine getirilemeyen yükümlülükler ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu tarihinde aşağıdaki duyuruyu yayımlamıştır. 15/7/2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle yaralanan sivillerden 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılan sigortalıları çalıştıran işyerlerinin ya da Kanun Hükmünde Kararnameler sonucunda kapatılması öngörülen ancak daha sonra kapatılma işlemi sehven yapılan ve banka hesaplarına bloke konulan işyerlerinin; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından aktivasyonu yapılamamış olması nedenleriyle 2016/Haziran, Temmuz, Ağustos aylarına ait aylık prim ve hizmet belgesi ile bu aylara ait tahakkuk eden sigorta prim ödemelerine ilişkin yükümlülüklerini yasal süresinde yerine getiremedikleri Sosyal Güvenlik Kurumu na intikal eden bilgi ve belgelerden anlaşılmıştır. Bu kapsamda 15/7/2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle yaralanan 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılan sigortalıları çalıştırdığı anlaşılan işverenlerden söz konusu tarihte tedavi amacıyla başvurdukları hastane ve sağlık kuruluşlarından temin edecekleri yatarak tedavi gördüklerini tevsik eden belgelerle ispatlayan, Ayrıca Kanun Hükmünde Kararnameler sonucunda kapatılması öngörülen ancak daha sonra kapatılma işlemi sehven yapılan, banka hesaplarına bloke konulduğu anlaşılan ve kurumca aktivasyonu yapılamamış olması sebebiyle aylık prim ve hizmet belgesini veremeyen ve bu kapsamdaki sigorta primlerini yasal süresi içerisinde ödeyemeyen, İşyeri işverenlerinin 2016/Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu na en son 23/10/2016 tarihinde (hafta sonuna denk gelmesi nedeniyle 24/10/2016 tarihinde) verilmesi ve bu aylara ait primlerin de 2016/Ekim ayı sonuna kadar ödenmesi halinde bu yükümlülüklerinin yasal süresinde yerine getirildiğinin kabul edileceği duyurulmuştur. 4. Türkiye Cumhuriyeti ile İsveç Krallığı Arasında İmzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinde Değişiklik Değişen/Yayınlanan Mevzuat: Türkiye Cumhuriyeti ile İsveç Krallığı arasında Tarihinde imzalanarak, tarihinde yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Sözleşmesini değiştiren Ek Sözleşmenin uygulanmasına 12

13 ilişkin Ek İdari Anlaşmanın onaylanması hakkında tarih ve 2016/9296 no. lu Bakanlar Kurulu Kararı 15 Ekim 2016 Tarihli ve Sayılı Resmî Gazete de yayınlanmıştır. Yürürlüğe giren ek idari anlaşmayla, yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasına ilişkin olarak sözleşmeye taraf ülke vatandaşlarından diğer ülkede çalıştıkları süre 1(bir) yılı doldurmuyorsa ve yalnız bu süreye ilişkin olarak kişiye herhangi bir hak doğmuyorsa, bu sürenin geçtiği ülkenin Sosyal Güvenlik merciinin herhangi bir yardım sağlamayacağı karara bağlanmıştır Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanunda Yer Alan Bazı Sürelerin Uzatılması Hakkında Karar Değişen/Yayınlanan Mevzuat: 26 Ekim 2016 Tarihli ve Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 2016/9385 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun da yer alan başvuru süreleri Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası ile 6 ncı maddesi hükmü saklı kalmak üzere, 25 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dahil) kadar uzatılmıştır /21 Sayılı SGK Kısa vadeli sigorta kolları uygulamaları Genelgesi Değişen/Yayınlanan Mevzuat: Genelgesi 29 Eylül 2016 Tarihli ve 2016/21 sayılı Kısa vadeli sigorta kolları uygulamaları Kısa Vadeli Sigorta Kolları Uygulamaları ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkarılan ve halen uygulanan genelgelerin, yürürlükte bulunan güncel mevzuata göre yeniden gözden geçirilmesi, güncellenmesi, konu bazında tekleştirilmesi ihtiyacının ortaya çıkması nedeniyle gerekli çalışmalar yapılarak kısa vadeli sigorta kolları çerçevesinde çıkarılan genelgeler tekleştirilmiş, genel yazı ve talimatlardan yürürlükte olması gerekenler Genelge ye işlenmiştir İŞ KAZASI İş Kazasının Tanımı, Unsurları ve Kapsamı İş kazası; a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, 13

14 c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olay olarak tanımlanmıştır. Buna göre bir olayın iş kazası sayılabilmesi için; -Kazayı geçiren kişinin sigortalı olması, -Kaza sonucu bedence veya ruhça engelli hale gelmesi, -Kaza ile sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması, şartlarının bir arada bulunması ile birlikte, olayın yukarıdaki bentlerde sayılan hallerden birinde meydana gelmesi gerekmektedir İş Kazası Sayılma Hal ve Durumları Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada İşyeri, sigortalı sayılanların maddi olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerler olarak tanımlanmış olup, işyerinde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da işyerinden sayılmıştır. Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada meydana gelen olayların yapılan işle ilgili olup olmadığına bakılmaksızın iş kazası sayılması gerekmektedir. Örneğin; sigortalıların işyeri sayılan yerlerde; avluda yürürken düşmesi, dinlenme saatinde top oynarken ayağının burkulması, bahçede meyve ağacından meyve toplarken düşmesi, tarlada çalışır iken traktör ile kaza geçirmesi, yemek yerken elini kesmesi, dinlenme odasında dinlenirken sobadan zehirlenmesi, işyerinde intihar etmesi, işyeri sınırları içinde bulunan havuzda boğularak ölmesi, ücretli izinli bulunduğu sırada çalıştığı işyerindeki arkadaşlarını ziyaret için geldiğinde kaza geçirmesi, araçlarla çalışanların bu araçlarda geçirecekleri kazalar iş kazası olarak kabul edilecektir. Kanuna göre sigortalının işini yaptığı yer ifadesinden, sigortalının fiilen çalıştığı, yani esas işini gördüğü yerin anlaşılması gerekmektedir. İşin niteliği bakımından işyerine bağlı bulunan yerlerle diğer eklentilerin de işyerinden sayılması gerekmektedir. Ancak, maden işletmeleri, kara yolları, demir yolları gibi işletmelerde çalışanların esas işini gördüğü yerden aynı işverene ait farklı bir işyerinde işin yürütümü ile ilgili olmaksızın bulunduğu sırada meydana gelen bir olayın sadece işyeri sınırları içinde meydana gelmesinden dolayı iş kazası sayılmasına imkân bulunmamaktadır. 14

15 Sigortalının işyerinde kalp krizi geçirmesi veya başka bir hastalık nedeniyle ölmesi ya da ruhen veya bedenen hemen veya sonradan engelli hale gelmesi iş kazası olarak kabul edilecektir Yürütülmekte Olan İş Nedeniyle İş kazası sigortası hükümleri kapsamına giren sigortalılardan işyerinde veya işyeri dışında meydana gelen kazalar iş kazası sayılacaktır. İşveren tarafından yürütülmekte olan iş ifadesiyle, işyerinde veya işyeri dışında meydana gelen kazanın işverenin görevlendirmesi veya işin niteliği gereği yapıldığı sırada karşılaşabileceği kaza riskine karşı sigortalı teminat altına alınmaktadır. Buna göre, torna atölyesinde çalışan sigortalının elini torna makinesine kaptırması, tarlada çalışan sigortalının ilaçlama yaparken zehirlenmesi, tarlada çalışan sigortalının traktörün devrilmesi sonucu yaralanması ya da işverene ait traktör ile tarlaya giderken yolda traktörle kaza geçirmesi, beyaz eşya tamir bakım servisinde çalışan sigortalının buzdolabı tamiri için gittiği binada dengesini kaybederek düşmesi sonucunda yaralanması gibi olaylar işlerin yürütümü sırasında ve çalışma esnasında meydana geldiğinden iş kazası sayılması gerekmektedir İşveren Tarafından Görev İle Başka Bir Yere Gönderilmesi Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda meydana gelen kazaların da iş kazası sayılması gerekmektedir. Burada göz önünde bulundurulması gereken husus, meydana gelen kazanın işverenin sigortalıya vermiş olduğu görevle ilgili olup olmadığı, görevin yapılması için geçen süre içinde meydana gelip gelmediğinin tespitine bağlı bulunmaktadır. Örneğin; -İşverenin, işyerinde çalışan bir sigortalıyı evindeki bir malzemeyi almak üzere görevlendirmesi halinde, sigortalının işverenin evine gidip gelmesi sırasında uğradığı kazanın, - Muhasebe bürosunda çalışan sigortalının işvereni tarafından mükellefin hesaplarını kontrol etmek için görevlendirilmesi halinde bu iş için gidip gelmesi sırasında ve mükellefin bulunduğu yerde çalışması sırasında meydana gelen olayların, iş kazası sayılması gerekmektedir. Ancak, görevli olarak gönderilen sigortalının görev konusu ile ilgili olmayan ve görevinin dışında meydana gelen kazalar iş kazası sayılmaz. Bu nedenle görevli gönderilen sigortalının işi dışında eğlenmek için gittiği sinema veya gece kulübünde herhangi bir nedenden dolayı uğradığı kazanın iş kazası olarak kabul edilmesi mümkün değildir. 15

16 Emziren Kadın Sigortalının Çocuğuna Süt Vermek İçin Ayrılan Zamanlarda Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda geçirdiği kazalar da iş kazası sayılmaktadır. Sigortalıların, çocuklarını emzirmeleri için ilgili Kanunlarında belirtilen sürelerde çocuğunun bulunduğu yer ile bu yere gidiş geliş sırasında ve emzirme sürelerinde geçirdiği kazalar iş kazası sayılacaktır. Kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için belirlenen zamanda işyerindeki emzirme odasında merdivenden düşmesi sonucu meydana gelen kaza, çocuğun bulunduğu yere gidiş gelişi esnasında geçirdiği trafik kazaları iş kazası sayılmalıdır İşverence Sağlanan Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş ve Gelişi Sırasında Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş-gelişi sırasında meydana gelen kazalar iş kazası sayılacaktır. Burada önemli olan işverence sağlanan bir taşıtın bulunması ve sigortalıların işin yapıldığı yere getirilip götürülmeleri sırasında meydana gelen olayın, yine işverenin kiraladığı bir minibüs veya işyerine ait servis aracı ile sigortalıların evlerinden işyerine, işin bitiminde de işyerlerinden evlerine getirilip götürülmeleri sırasında meydana gelen trafik kazasının, sigortalının servis aracından inerken düşerek yaralanması veya araç içinde herhangi bir nedenle meydana gelen olayın, iş kazası sayılması gerekmektedir. Ancak, sigortalının işe gitmek için bindiği servis aracından indikten sonra yolun karşı tarafında bulunan işyerine geçmek için yolu geçerken uğradığı trafik kazası, sigortalının getirilip götürülme hali sona ermesi nedeniyle iş kazası sayılamayacaktır İş Kazasının Bildirimi ve Bildirim Süresi İş kazasının bildirimi işverenlerce kolluk kuvvetlerine derhal, SGK ya da kazadan sonraki 3 iş günü içinde bildirilmesi gerekmektedir. Sigortalıların, işverenin kontrolü dışındaki yerlerde iş kazası geçirmeleri halinde ise, iş kazası ile ilgili bilgi almasına engel olacak durumlarda, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren bildirim süresi 3 iş günüdür. Örnek-1: Samsun da kurulu bulunan kamyon servis işi yapan işyerinde çalışan kalfanın araç bakımı yaparken 20/05/2014 tarihinde gözünden yaralanması olayına ait iş kazası bildiriminin e-bildirim programı yoluyla elektronik ortamda 23/05/2014 tarihinde saat 23:59 a kadar SGK ya yapılması gerekmektedir. Şayet bildirim kağıt ortamında yapılacaksa, adi posta veya elden veya kurye ile anılan 16

17 tarihte mesai saati sonuna kadar SGK birimlerinin evrak kayıt servislerine, taahhütlü, iadeli-taahhütlü, acele postayla veya Alo POST- PTT kargo ile yapılacak ise 23/05/2014 tarihinde saat 23:59 a kadar gönderi birimine teslim edilmesi gerekmektedir. Örnek-2: Kalfanın işverenince Nevşehir de yolda kalan aracın tamiri için görevlendirilmesi üzerine yolda 20/05/2014 tarihinde geçirdiği trafik kazasından işverenin 26/05/2014 tarihinde bilgi sahibi olması durumunda 28/05/2014 (dahil) tarihine kadar SGK ya bildirim yapması gerekecektir. Bildirim süreleri iş günü olarak belirlendiğinden cumartesi, pazar ile resmi tatil günleri hesaba katılmayacak, bu günlere rastlayan kazaların anılan günleri takip eden günden itibaren 3 iş günü içinde bildirilmesi gerekecektir. Meydana gelen iş kazasının işveren tarafından SGK ya e-bildirim programı üzerinden bildirilmesi gerekmektedir. Elektronik İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formuna adresinden, E- SGK başlığı altında yer alan Diğer Uygulamalar menüsü içinde bulunan Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi alt menüsünden, Hizmet Akdi ile Çalışanlar başlığı altındaki İşveren Bildirim İşlemleri ekranından ulaşılabilecektir. Ancak, bilgi işlem altyapısında meydana gelen arızalar ya da elektronik erişimin sağlanamaması, e- Bildirge şifresi alınamaması gibi nedenlerle, bildirimin elektronik ortamda yapılamaması durumunda, işverenlerce veya sigortalılarca kâğıt ortamında Ek-7 formu veya aynı bilgileri taşıyan dilekçe ile yasal süresinde SGK ya yapılması halinde bildirim geçerli sayılacaktır. Dilekçe ile yapılan bildirimde sigortalının T.C. kimlik numarası, sigorta sicil numarası, adı ve soyadı, doğum tarihi, işyerinde yaptığı iş, işyerinde çalışmaya başladığı tarih, iş kazasının vuku bulduğu yer, tarihi, saati, oluş şekli, tanıkların ad ve soyadları, işyerinin adresi, işverenin adı, soyadı, unvanı, ikametgâh bilgileri, şirket merkezi bilgileri ile imzalarının da bulunması gerekmektedir. Ancak ilgili ünite tarafından istatistik kayıtları ve iş kazasının tespiti açısından gerekli görülen diğer bilgiler ise işverene yazı yazılmak suretiyle istenilecektir. Adi posta ile yapılan bildirimlerde SGK kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta veya Alo POST, PTT kargo ile yapılan bildirimlerde ise postaya veriliş tarihi esas alınacaktır. Bildirimlerin işyerinin bağlı bulunduğu SGK ya yapılması gerekmektedir. Ancak SGK nın başka bir müdürlüğüne yapılan bildirimler işyerinin bağlı bulunduğu müdürlüğe yapılmış gibi kabul edilecektir. 17

18 Sayılı Kanuna Göre İş Kazasının İşverenlerce Geç Bildirilmesi veya Bildirimin Yanlış Yapılması Sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde yukarıda açıklanan sürelerde işverence bildirim yapılmaması durumunda, bildirimin SGK ya yapıldığı tarihe kadar sigortalıya ödenen/ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin SGK ca işverenden tahsil edilmesi için gerekli işlemler yapılacaktır. 6.2.MESLEK HASTALIĞI Kapsam ve Tanımı Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleri olarak tanımlanmıştır. Bir hastalık veya engellilik halinin meslek hastalığı sayılabilmesi için; -Sigortalı olunması, -Yürütülen işin sonucu olarak ortaya çıkması, -Meslek hastalığının SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi, (Hastalığın Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde yer alması ve SGK Sağlık Kurulunca maruziyet/yükümlülük sürelerinin yeterli/aşılmamış olduğunun tespit edilmesi) unsurlarının bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir. İş kazasının mesleki nitelikte bulunmayan olayları da kapsamasına karşılık, meslek hastalığı tamamen yürütülen işle ilgili olayları kapsamaktadır. Ayrıca iş kazası ani bir hareket sonucu gerçekleşirken, meslek hastalığı zamanla ve tekrarlanan eylemler ile oluşmaktadır. Örneğin; kömür madenlerinde çalışan sigortalıların tutuldukları Pnömokonyoz ve Antrekozis", mermer ocakları veya kot taşlama işyerlerinde çalışanların tutuldukları Silikozis, tütün işletmelerinde çalışan sigortalıların yakalandıkları Tabakozis gibi hastalıklar, işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple meydana gelen tipik meslek hastalıklarından olduğu gibi, sıtma ile mücadele işlerinde çalışan sigortalıların bataklıkların kurutulması işinde çalıştıkları sırada yakalandıkları Sıtma hastalığı veya hayvanlarla ilgili işlerde çalışanların yakalandıkları Şarbon hastalığı, vb. hastalıklar da, işin yürütüm şartları yüzünden meydana gelen, meslek hastalıklarından sayılmaktadır Meslek Hastalığının Tespiti Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğu; 18

19 a) SGK ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve bu raporun dayanağı diğer tıbbi belgelerin, b) SGK tarafından gerekli görülmesi hallerinde işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbi sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin, SGK Sağlık Kurulunca incelenmesiyle tespit edilecektir. Tespit edilen meslek hastalığı işverene 7201 sayılı Kanun uyarınca tebliğ edilmesi gerekmektedir. Meslek hastalığı sigortalının işten ayrıldığı tarihten sonra meydana çıkmış ve sigortalının çalıştığı işten kaynaklanmış ise, eski işinden fiilen ayrılmasıyla hastalığın meydana çıkması arasında bu hastalık için Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde belirtilen süreden daha uzun bir sürenin geçmemiş olması şartı aranacaktır. Bu durumdaki sigortalının hastalıklarına ait hekim raporu ve diğer tıbbi belgeler ile doğrudan SGK ya müracaat etmesi gerekmektedir. Ancak herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar bulguları ile belirlendiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin işyerindeki inceleme sonunda tespit edildiği hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık SGK nın veya ilgilinin başvurusu üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı sayılabilecektir. Meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresinin aşılması, belirtilmiş hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılamayacağı konularında ilgililer ile SGK arasında çıkabilecek uyuşmazlıklar Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanacaktır Meslek Hastalığının Bildirimi ve Bildirim Süresi İşverenler tarafından; durumun öğrenildiği günden başlayarak, 3 iş günü içinde sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezlerine elektronik ortamda e-bildirim programından bildirim yapılacaktır. SGK Sağlık Kurulunca sigortalının yakalandığı hastalığın, meslek hastalığı olarak kabul edilmesi halinde işverenin bu durumu öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü içerisinde İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile SGK ya bildirmesi gerekmektedir. Örnek-1:İşyerinde çalışan sigortalısının silikozis meslek hastalığına tutulduğunu 10/12/2013 tarihinde öğrenen işveren meslek hastalığı ile ilgili bildirimi 12/12/2013 tarihinde saat 23:59 a kadar e-bildirim yolu ile veya aynı gün mesai saati bitimine kadar kağıt ortamında yapması gerekmektedir. 19

20 Söz konusu bildirim, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların işverenlerince, çırak, stajyerler içinde E-Bildirim sistemini kullanamayan işverenleri tarafından kâğıt ortamında doğrudan ya da posta yoluyla da SGK ya gönderilebilecektir. Bilgi işlem altyapısında çeşitli nedenlerle meydana gelen arızalar ya da elektronik erişimin sağlanamaması nedeniyle söz konusu bildirimin elektronik ortamda yapılamaması durumunda ayrıca işverenlerce kâğıt ortamında ya da aynı bilgileri taşıyan dilekçe ile yasal sürede SGK ya yapılması halinde bildirim geçerli sayılacaktır. Dilekçe ile yapılan bildirimde sigortalının T.C. kimlik ve sigorta sicil numarası, adı ve soyadı, doğum tarihi, işyerinde yaptığı iş, işyerinde çalışmaya başladığı tarih, meslek hastalığının vuku bulduğu yer, çalışılan zaman aralığı, gösterilen tanıkların ad ve soyadları, işyerinin adresi, işverenin adı, soyadı, unvanı, ikametgâh adres bilgileri, şirket merkezi bilgileri ile imzaları da bulunacaktır. Adi posta ile yapılan bildirimlerde SGK kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta veya ALO POST-PTT Kargo ile yapılan bildirimlerde postaya veriliş tarihi esas alınır. İş kazasının bildirimi bölümünde, iş günü hakkında açıklanan hususlar meslek hastalığı için de geçerli olacaktır Meslek Hastalığının Geç Bildirilmesi veya Bildirilmemesi Meslek hastalığı bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen, geç getiren veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlış bildiren işverene SGK ca meslek hastalığı nedeniyle şayet ödenmiş ise geçici iş göremezlik ödenekleri ile ilgili rücu işlemleri kısa vadeli sigortalar servisleri tarafından yapılacaktır. SGK ya yapılan meslek hastalığı bildirimlerinde, meslek hastalığının yasal süresinde bildirilip bildirilmediği tespit edilmelidir. Yasal bildirim süresinden daha geç bir tarihte bildirilen meslek hastalıklarında ise SGK ya bildirildiği tarihten önce ödenen geçici iş göremezlik ödenekleri işverenden istenecektir. Ancak, bildirim tarihinden itibaren yapılmış masraflar ile geçici iş göremezlik ödenekleri SGK ca karşılanacaktır. 20

21 Sayılı Kanuna Göre İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının İşveren ile Sağlık Hizmet Sunucuları Tarafından Bildirimi ve Uygulanacak İdari Para Cezaları Genel Açıklamalar - İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki 3 iş günü, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını ise öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü, - Sağlık hizmet sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün, içinde SGK ya bildirmekle yükümlü kılınmış, söz konusu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere idari para cezası uygulanacağı öngörülmüş, uygulanacak idari para cezası miktarı da işyerinde çalışan sigortalı sayısına ve işyerinin tehlike sınıfına göre farklılaştırılmıştır. Söz konusu bildirimlerin İŞKUR a yapılması halinde SGK ya yapılmış kabul edilmeyecektir (dâhil) tarihinden sonra meydana gelen iş kazası veya sağlık hizmet sunucuları tarafından konulan meslek hastalığı tanısı nedeniyle bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezalarına ilişkin iş ve işlemler SGK tarafından, bu tarihten önceki durumlara ilişkin iş ve işlemler ise İŞKUR tarafında sonuçlandırılacaktır Sayılı Kanuna göre Uygulanacak İdari Para Cezaları Kapsamı ve İstisnaları Buna göre, 6331 sayılı Kanun hükümleri; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına, faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanmaktadır. Çırak ve stajyer öğrenciler ile İş-Kur kursiyerlerinin staj gördükleri sırada iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığına tutulmaları halinde, söz konusu kişilerin çalıştığı/staj gördüğü işyeri işverenleri tarafından bildirimleri manuel olarak kâğıt ortamında yapılacak ve yükümlülüğün süresinde yerine getirilmemesi durumunda idari para cezaları eğitim veya staj gördükleri işyeri işverenlerine uygulanacaktır İş Kazası ve Meslek Hastalığının İşveren Tarafından Bildirilmemesi Halinde İdari Para Cezası Uygulanması İş kazası bildirimlerine ilişkin idari para cezası uygulanması aşamasında aynı vakadan dolayı iş kazasına uğrayan birden fazla sigortalı olması durumunda, her bir sigortalı için yapılması gereken bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene, sigortalı başına idari para cezası uygulanmayacak, iş kazası vakası bazında değerlendirilerek tek ceza uygulanacaktır. 21

22 Örnek-1: Beş sigortalının iş kazası geçirdiği olayda işveren üç sigortalı için süresi içinde SGK ya iş kazası bildiriminde bulunmuş diğer iki sigortalının bildirimini yapmamıştır. Bu durumda aynı vaka sonucu iş kazası geçiren ve bildirimi yapılmayan diğer iki sigortalının her biri için ayrı ayrı idari para cezası verilmeyecek ve tek bir ceza uygulanacaktır. Aynı olayda sigortalıların hiçbiri için işveren tarafından bildirim yapılmasa dahi, uygulanacak idari para cezası değişmeyecektir. Örnek-2: Bir işverenin işyerinde saat 10:00 da bir iş kazası, saat 14:00 de başka bir iş kazası meydana gelmesi ve işverenin bu kazalardan birisini bildirmemesi durumunda, bildirim yapılmayan iş kazası için idari para cezası uygulanacaktır. İkisini de bildirmemesi durumunda ikisi için de ayrı ayrı 6331 sayılı Kanunda öngörülen idari para cezası uygulanacaktır. Meslek hastalıklarında iş kazalarından farklı olarak, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları tarafından bildirilen meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren süresinde bildirim yapmadığı her bir sigortalı için işverene ayrı, ayrı idari para cezası uygulanacaktır İdari Para Cezası Tutarları 6331 sayılı Kanunda öngörülen iş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerinin süresi içinde yapılmaması durumunda öngörülen 2.000,00 TL tutarındaki idari para cezası her yıl Kabahatler Kanununda öngörülen yeniden değerleme oranı kadar artırılarak uygulanmaktadır. Örneğin, 2015 yılı için 2.466,00 TL olarak hesaplanan idari para cezası tutarı; a) Ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yirmi beş oranında artırılarak, 3) 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak, b) On ila kırk dokuz çalışanı bulunan işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak, c) Elli ve daha fazla çalışanı bulunan işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak, 22

23 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde iki yüz oranında artırılarak, uygulanacaktır. İdari para cezasının miktarının tespitinde; işverenler için işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı esas alınacak, iş kazası bildirimi yapmakla yükümlü olan sağlık hizmeti sunucuları ile meslek hastalığı bildirimi yapmakla yükümlü olan yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları için çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı dikkate alınmayacaktır Çalışan Sayısı ve İşyeri Tehlike Sınıfının Tespiti İş kazası bildirimini süresi içinde yapmayan işverenlere uygulanacak idari para cezasına esas olan çalışan sayısı ile işyerinin tehlike sınıfının tespitinde; a)iş kazasının olduğu tarihi içine alan döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi SGK ya verilmiş ise ay içinde işe giren ve işten çıkan sigortalılar ile birlikte sıfır gün sıfır kazanç bildirilen sigortalılar da dâhil edilerek bulunacak sigortalısı sayısı, b)iş kazasının olduğu tarihi içine alan döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi SGK ya verilmemiş ise bir önceki aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinde bilgileri yer alan ve takip eden aya devreden sigortalı sayısı, c)iş kazasının olduğu tarihi içine alan döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde iş kazasına uğrayan sigortalının bilgilerinin yer almaması halinde, aylık prim ve hizmet belgesinde bilgileri yer alan sigortalı sayısına kaza geçiren sigortalı sayısı kadar ilave edilerek bulunacak sayı, ç)iş kazasının olduğu işyerinde sigortalı kayıt dışı olarak çalışıyor ise, olayın intikal ettirildiği SGK nın denetimle görevli birimlerince tespiti yapılan ay içindeki çalışan sayısı ve tehlike sınıfına, d)asıl işverene bağlı çalışan bir sigortalının iş kazası geçirmesi durumunda, alt işverenlerde çalışan sigortalılar da dâhil edilerek bulunacak sayı ve asıl işverenin tehlike sınıfına, e)alt işverene bağlı çalışan bir sigortalının iş kazası geçirmesi durumunda, asıl işveren çalışan sayısı toplam çalışan sayısına dâhil edilmeksizin alt işverenin çalıştırdığı işçi sayısı ve tehlike sınıfına, göre belirlenen iş kolu kodu dikkate alınacaktır İdari Para Cezalarına Yapılan İtirazlar Yapılan itiraza istinaden bildirimin süresinde yapılıp yapılmadığı hususunun araştırılması kısa vadeli sigorta servisleri tarafından yapılacaktır. İtirazlar; ünite amiri veya görevlendireceği yardımcısı, ilgili şef, 23