SEKTÖR HEDEFLEMESĐ ATÖLYE ÇALIŞMASI RAPORU

Transkript

1 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 SEKTÖR HEDEFLEMESĐ ATÖLYE ÇALIŞMASI RAPORU Kuzey Kıbrıs için Geliştirilen Yatırım Yönlendirme Tanıtım Stratejisinin bir ürünüdür. 1 /20

2 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması Giriş 1.1. Atölye Çalışmasının Amacı Bu çalışmanın amacı, Kuzey Türk Yatırım Geliştirme Ajansı tarafından geliştirilecek Yatırım Yönlendirme ve Tanıtım stratejisi için paydaşların katkılarını almaktır. Atölye Çalışmasının odaklandığı noktalar aşağıda almaktadır; Sektörel yatırım trendleri hakkında bilgi sahibi olmak, Ekonomideki mevcut sektörlerin performans ve potansiyelini değerlendirmek, Hedeflenecek sektörleri, alt sektörleri ve aktiviteleri belirlemek, Tanıtım için öncelikli hedefler listesi oluşturmak Atölye Çalışmasına Đlişkin Atölye çalışması, Kıbrıs Türk Yatırım Geliştirme Ajansı tarafından, 24 Temmuz 2008 tarihinde Saray Hotel de gerçekleşmiştir. Atölye Çalışması yaklaşık 4 saat sürmüş olup şirketi danışmanları tarafından yürütülmüştür. Atölye çalışmasına davet edilenlere öncelikle önbilgi şeklinde bir brifing verilmiştir. Katılımcıların bu çalışmaya katılmadan önce herhangi bir ön hazırlık yapmaları gerekmemiştir. Atölye çalışması, beş temel bölümden oluşmuştur. Bunlar; Atölye Çalışmasına ilişkin genel bir bilgi verilmesi, Hedeflerin tespit edilmesi, Politika ve Paydaşların Öncelik verdikleri hususuların belirlenmesi, Hangi sektörlerin daha cazip olduğunun araştırılması, Hangi sektörlere yönelinebileceğinin ortaya konması olarak sıralanmıştır. 2 /20

3 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 Atölye çalışması sırasında katılımcılara sector hedeflemesi konusunda bilgi vermek üzere yapılan sunum dökümanına bu raporun ekinde de yer verilmiştir Atölye Çalışmasına Katılanlar 18 üst düzey paydaşın katılımından oluşan çalışmaya, Kamu Kurum ve Kuruluşlarından, Özel sektör Temsilcilerinden, Meslek Örgütlerinden, Akademik Kurumlardan ve YAGA dan temsilcileri tarafından katkı konmuştur. Katılımcıların listesi aşağıdaki gibidir. Ad ve Soyadı AHMET AYDENĐZ ALĐ TÜZÜNKAN ALPER ĐNCE AYLĐN KHAN BAHAR DENER DERVĐŞ KÖROĞLU EFSUN SALEL FATMA GÜVEN LĐSANĐLER FATMA KINIŞ METĐN ŞADĐ MĐNE FEDAĐ MUSTAFA DAMDELEN MUSTAFA ĐLKAN RAMAZAN GÜNDOĞDU SABRĐ ABĐT Kurumu KIBRIS TÜRK OTELCĐLER BĐRLĐĞĐ KIBRIS TÜRK SANAYĐ ODASI TARIM BAKANLIĞI ÖZEL SEKTÖR (HASTAHANE) KIB-TEK (ALTERNATĐF ENERJĐ SEKTÖRÜ) ÖZEL SEKTÖR EKONOMĐ VE TURĐZM BAKANLIĞI DOĞU AKDENĐZ ÜNĐVERSĐTESĐ KKTC KALKINMA BANKASI ĐŞ ADAMLARI DERNEĞĐ (ĐŞAD) EKONOMĐ VE TURĐZM BAKANLIĞI KIBRIS AB DERNEĞĐ YÖDAK ÖZEL SEKTÖR (MARĐNA/TERSANE) ÖZEL SEKTÖR (OTEL SAHĐBĐ/ÖZEL ĐLGĐ 3 /20

4 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 Ad ve Soyadı Kurumu TURĐZMĐ) SÜHA BAYINDIR TAHĐR YEŞĐLADA UMUT DEMĐRBAĞ DAÜ TEKNO PARK KIBRIS TÜRK TĐCARET ODASI KIBRIS TÜRK SANAYĐ ODASI 4 /20

5 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması Sektöre Odaklanmak 2.1. Politika ve Paydaşların Öne Çıkardığı Hususlar Atölye çalışmasında katılımcılardan öncelikle mevcut devlet politikalarının ve diğer paydaşların hangi sektörlere odaklandıkları ve bunları öne çıkardığı hususunda görüşleri alınmıştır. Kuzey Kıbrıs Kalkınma Politikasının Öne Çıkardığı Hususlar Katılımcılar, mevcut yasaların, yatırımları teşvik etmeyi amaçladığını belirtmişlerdir. Bu amaç çerçevesinde ise politikaların; verimliliği arttıracak, modern teknoloji ve teknik bilgi akışını sağlayacak ve belirli sektörlere yönelecek Yatırımlara yönelik odaklandığını düşünmektedirler. Katılımcılar, Kalkınma politikasının temeli olan teşvik mevzuatının bir politika belgesinden çok, devletin belirli sektörlere odaklanılması konusunda yönlendirme sağlaması gerektiğine de işaret etmişlerdir. Katılımcılar, Devlet Planlama örgütünün websitesinde bulunan Makroekonomik Kalkınma ile ilgili belgelerde, herhangi bir şekilde sektörlerden bahsedilmemesi ve sadece öncelikli sektörler politikasını belirtmesinin tuhaf olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca, katılımcılar, teşviklerin kalkınma politikasının temeli olarak kullanımı konusunda da endişe duyduklarını belirtmişlerdir. Bunun ise teşvik başvurularının adil bir şekilde değerlendirilememesinden kaynaklandığı ve ayrıca teşviklerin,siyasi partilerin politik çıkarları ile diğer faktörlerden etkilenmesine açık olduğunu vurgulamışlardır. Paydaşların Öne Çıkardığı Hususlar Katılımcıların, paydaşların hangi sektörlere odaklandıları konusunda daha çok emin ve açık olduğunu belirtmişlerdir. Ancak, sektörlerin gelişiminin desteklenmesi için destekleyici politika, faaliyet ve altyapı yatırımlarına odaklanılması gerektiğini belirtmişlerdir. Bu bağlamda, bilişim sektörü önemli ve Kuzey Kıbrıs da geliştirilebilecek bir sektör olarak belirlenmiştir. Paydaşlar bu sektörü geliştirmede aşağıdaki güçlü yönleri ortaya koymuşlardır: Kuzey Kıbrıs da Bilişim Sektörüne ilişkin programları olan 6 üniversite bulunmaktadır. Ulaşımdan bağımsız bir setktördür. Kıbrıs Problemine bağlı olmayan bir sektördür. 5 /20

6 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 Tartışma boyunca, Katılımcılar finansal hizmetler sektörüne hiç değinmemişlerdir. Katılımcılar bunun nedeninin ise bankaların iyi çalışmadıklarını bağladıklarını ve özellikle, uygun faiz oranlarında kredi olanaklarının çok zor olduğunu belirtmişlerdir. Katılımcılar, ayrıca sektör gelişiminin olmamasının adalılık Mentalitesinden kaynaklanan cesaret-risk alma eksikliğine bağlı olduğunu da vurgulamışlardır. Aşağıdaki Tablo 1 Katılımcılarla yapılan tartışma sırasında tespit edilmiş sektörlerin listesini göstermektedir. Tablo 1: Katılımcıların Açısından Öne Çıkan Sektörler Yasaya ( Teşvik Yasası) dayanarak Paydaşlara dayanarak Turizm (Eko-turizme artan ilgi) Eğitim Hafif Sanayi Sağlık Tarım Enerji: bio-dizel, alternatif, güneş, rüzgar Turizm ve Eğlence Turizm (özel ilgi: macera, aktivite) Imalat (temiz) Bilişim Teknojisi Bilişim teknolojisi altyapı geliştirme dahil Katılımcılardan bazıları, sektör tesbitlerinde senaryo temelli bir yaklaşımın kullanılması gerektiğini düşünmüşlerdir. Aşağıda yer alan Tablo 2, bu yaklaşımla tespit edilen sektörleri göstermektedir. Tablo 2: Senaryo temelli bir yaklaşım kullanılarak yapılan sektör odaklanması Senaryo Unsuru Belirtilen Sektörler Akdeniz Bölgesi Ulaşım ve Gemicilik Temiz Çevre Gıda Đşleme Sanayi Eğitimli insanlar Eğitim Kıbrıs Sorunu Sağlık Eğitim 6 /20

7 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 Gıda Đşleme Sanayi Tarih Turizm (ancak bu güne kadar olmadı ve suyun az olması dolayısıyla da sıkıntılar vardır) 2.2. Sektörlerden Beklenen Kazanımlar Genel olarak, sektörlerin kalkınma için temel oluşturdukları ve dolayısıyla ülkede refahı yükselttiği ve uygun niteliklerde istihdam sağladığı katılımcılar tarafından açıkça belirtilmiştir. Böylece, Kuzey Kıbrıs kapsamında odaklanılması gerekenler; Yenilik getirebilecek sektörler: Bu sektöre yönelik teşviklerin bulunduğu belirtilmiştir. Tekno Park örneği gibi. Kıbrıs sorununun çözümüne bağlı olmayan sektörler: Bu noktada en büyük zorluk bu gibi sektörlerin, gece klübleri, kumarhane ve kara paranın aklanması gibi unsurları da içermesidir. Ulaşım ve lojistik. Atölye çalışması tartışmalarının bir sonraki bölümünde ise farklı sektörlerin farklı ekonomik kazanımlara yol açtığının altı çizilmiş ve katılımcılardan, Kuzey Kıbrıs ın ihtiyaçları düşünüldüğünde, sektörlerden ne gibi sonuçlar beklediklerini belirtmeleri istenmiştir. Şema 1, katılımcı görüşlerinin bir özetini aktarmaktadır. Şemadaki her dairenin büyüklüğü, tespit edilen konulardaki değişim için öncelik düzeyini temsil etmektedir. Kuzey Kıbrıs için düşünülen bu öncelikler, katılımcılar tarafından kaç kere tercih edilen sonuç olarak seçildiklerine ve aldıkları oy sayısına bağlı olarak belirlenmiştir. Dairelerin iç içe girdiği yerler sonuçların birbirleriyle ilişkili olduğunu işaret etmekte olup, iç içe olan bölgenin büyüklüğü ilişkinin kuvvetini belirtmektedir. Bu bağlamda, sürdürülebilirlik tüm sektörlerde gözetilecek temel sonuçlardan biri olarak ifade edilmiştir ve genel çerçevede bahsedilmiştir. Sürdürülebilirliğin, aynı zamanda aşağıdaki hususlarla da yakından bağlantılı olduğu ortaya konmuştur: çevreyi olumsuz etkileyen unsurları aza indirger, yeşil çevrenin korunmasını sağlar, 7 /20

8 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 Uzun-vadeli istihdam imkanları sağlar, Nitelikli kişilerin Kuzey Kıbrıs da kalmasını sağlar. Sürdürülebilirlik aynı zamanda teknolojik gelişmelere ve verimlilik artışına da bağlı ve yakından ilişkilidır. Ancak, bu durum tartışmalarda açıkca dile getirilmemiştir. Şema 1: Katılımcıların Tercih Edilen Sektör Beklentilerine Đlişkin Görüşleri. Gelişmiş work Đş ethic Ahlakı Environment Çevre Sustainability Sürdürülebilirlik Technological Teknolojik innovation Yenilikler (Yüksek) (High) katma value - added değer / productivity verimlilik increases artışı Đstihdam Pride Gurur and ve Kendine confidence güven 2.3 Hedeflenen Sektörler Katılımcılara, Kuzey Kıbrıs a yatırımcıları çekilebilecek sektörlerin kararlaştırılmasında, yol gösterici olması için yabancı yatırım trendleri konusunda bilgi sunulmuştur. Bunlar, yatırımların akışının, proje sayısının 8 /20

9 YAGA Sektör Hedefleme Atölye Çalışması 2008 ve farklı sektörlerin, istihdam sürdürülebilirlik ve diğer kriterler açısından, nasıl farklı sonuçlar getirdiğinin karşılaştırılması için vurgulanmıştır. Bu aşamadan sonar katılımcılardan, Kuzey Kıbrıs a yatırımcıların çekilmesinde en gerçekçi olabilecek 3-5 tane üretim sektörünü belirtmeleri istenmiştir. Ayrıca, bu sektörlere yatırımcının gelmesi için ülkenin neden çekici olduğu ve hangi sektörlerin ülkede daha iyi performans gösterdiği sorulmuştur. Tablo 3, katılımcılar tarafından tespit edilen sektörlerin bahsedilme sıklıklarına göre sıralanmış listesini içermektedir. Tablo 1: Katılımcıların odaklandığı sektörler Sektör Bahsetme Sayısı Yan-sektörler/ Aktiviteler Turizm 13 Sağlık Özel ilgi Yatçılık Bilişim Teknolojisi 13 Yazılım Eğitim 5 Belirtilmedi Tarımsal Sanayi 5 Gıda Đşleme Finansal ve Profesyonel Hizmetler 4 Finansal Hizmetler Profesyonel Hizmetler Ulaşım ve Lojistik 2 Belirtilmedi Sağlık 2 Bakım evleri Çevre 2 Alternatif Enerji Đmalat 1 El sanatları 9 /20

10 Ek: Atölye Çalışması Sunumu Oxford Investment Research Kuzey Kibris Yatirim Yönlendirme ve Tanitim Stratejisi Atölye Çalismasiiçin Sunum: Yatirim Sektörlerinin Hedeflenmesi Temmuz Atölye Çalismasi:Içerik Baslangiç Atölye Çalismasina Iliskin Ön Bilginin Verilmesi Ara Hedeflenecek Potansiyel Sektörlerin Tespit Edilmesi Bitis Bir Sonraki Islem 2 10 / 20

11 Atölye Çalismasina Iliskin: Amaç Temel Amaç Sektör yatirim trendleri hakkinda yeterli bilgi sahibi olarak; Ekonomideki mevcut sektörlerin verimini ve potansiyelini degerlendirerek; Hedeflenecek sektörleri, alt sektörleri ve aktiviteleri belirleyerek ; ve Tanitim için öncelikli hedefler listesi olusturarak Kuzey Kibris Yatirim Yönlendirme ve Tanitim Stratejisini olusturmaya yönelik katkida bulunmaktir. 3 Atölye Çalismasina Iliskin : Yatirim Yönlendirme ve Tanitim Stratejisi Ögeleri Arama Konferansi Mart Nisan Mayis Haziran Temmuz Agustos Eylül Ekim Kasim Aralik Kiyaslama Çalismasi Mevcut Yatirimci Anketi Yatirim Iklimini Iyilestirme Yatirimci Hedefleme Analizi Potansiyel Yatirimcianketi Yatirim Yönlendirme ve ve Tanitim Stratejisi Uygulama Plani Yönlendirme (Kazanim) 4 11 / 20

12 Önbilgi: Neden Sektör Hedefleme? Hedef Tespiti kazanani seçmeyle ilgili degildir. Hedef tespiti iyi bir ön çalisma olarak görülür: Yatirimlariuygun ve muhtemel yatirim alanlarina yönlendirir. Ajansin ve bölgenin yatirimlara iliskin bilincini artirir. Hizmetlerini, gereksinimler çerçevesinde olusturan Ajanslara karsiolumlu tepkiler gelmesini saglar. Siniflarinbelirlenmesini, taninmasinive gelisimini destekler. Hedef tespiti, dogrudan yerli ve yabanciyatirimin ülkeye akisini%60 a kadar arttirabilir. 5 Önbilgi: Sektörler Esas Imalat Servisler Tarim, Ormancilik ve Balikçilik Plastik&Lastik Turizm & Eglence Madencilik, Tasocaklari ve Insaat malzemeleri, Seramik & Telekominikasyon servisleri Petrol Cam Sanayi Metaller& Madencilik Finansal Hizmetler Yiyecek, içecek ve Tütün Makine&Endüstri Mallari Ticari Aktiviteler Yiyecek& içecek Elektirik & Elektronik teçhizat Emlak Tütün Elektronik Parçalar Isletme Servisleri Tekstil Yari Iletkenler Bilisim Teknolojisi ve Yazilim Ahsap & Ahsap ürünler Telekominikasyon teçhizati Ulasim, Lojistik & Dagitim Tahta Ürünler Tüketici Elektronigi Saglik Hizmetleri Kagit&Paketleme Isletme Makine & Araçlari Elektirik, gaz & su Yayimcilik, Matbaacilik ve Motorlu tasitlar & diger ulasim Insaat Medya Kömür, Petrol ve Nüklear Yakit Otomotiv teçhizati Ticaret Kimyasallar&Kimyasal Ürünler Oto Parçalari Egitim Ecza Diger Ulasim Malzemeleri Biyoteknoloji Havacilik ve Uzay Kimyasallar Tüketim Ürünleri 6 12 / 20

13 Önbilgi: Piyasa Durumu Dünyadaki Dogrudan Yabanci Sermaye Yatirimi ABD$milyon ( ) Finansal Hizmetler Ticari Aktiviteler Ticaret Kimyasallar & Kimyasal Ürünler Madencilik, Tasocakçiligi & Petrol Ulasim, Depolama & Iletisim Belirtilmemis Imalat Yiyecek, Içecek& Tütün Diger Servisler Metaller & Metal Ürünler Makine & Ekipmanlar Elektrik, Gaz & Su Su Ölçüm Aletleri Elektrlk & Elektronik Cihazlar Siniflandirilmamis Diger Sektörler 7 Kaynak: UNCTAD World Investment Report Önbilgi: Projelerin Ülkelere Göre Dagilimi Kuzey Kibris Kiyaslama Çalismasindaki Ülkelerinde, Dogrudan Yabanci Sermaye Yatirim saglayan yeni projelerin Sayisi( ) Ülke Israil Türkiye Yunanistan Güney Kibris Romanya Ürdün Hirvatistan Karadag Bulgaristan Malta Azerbaycan Suriye Arnavutluk 1 Makedonya 1 AB Sektörler: Tarimsal Sanayi Bankacilik Dagitim Enerji Yazilim Ilaçlar Telekominikasyon Insaat 8 Kaynak: UNCTAD World Investment Report and and ANIMA çesitli 13 / 20

14 Önbilgi: Piyasa Durumu Dünya çapinda Dogrudan Yabanci Yatirim saglayan yeni projelerin Sayisi( ) Ticari Aktiviteler Elektrik & Elektronik Motorlu Araçlar & Diger Tasitlar Finansal Servisler Yiyecek, Içecek & Tütün Avaraj Üstü Proje Büyümesi Kimyasallar & Kimyasal Ürünler Turizm&Eglence Tekstil Avaraj Alti Proje Büyümesi Metaller & Madencilik Enerji Tüketici Ürünleri Makina & Endüstri Mallari Plastik & Lastik Telekominikasyon Servisleri Ahsap & Ahsap Ürünler Insaat Malzemeleri, Seramik & Saglik Hizmetleri 9 Kaynak :: UNCTAD World Investment Report Hedef Sektör Tespiti: Temel Esaslar Arzu Edilen Yasal Odak Sektörler Paydas Odaklari Elde Edilebilir / 20

15 Önbilgi: Yasalar ve Tüzüklerin Sektörler Itibariyle Odaklandigi hususlar? Nispeten Belirsiz: Rekabeti arttirmak ve kapasite kullanim oranini gelistirmek adina özel yatirimlar desteklenecek... Yatirimlarin belirli sektör ve bölgelerde yogunlasmamasi için tedbirler alinacak. Kismen odaklanilan sektörler Turizm Egitim Önbilgi: Paydaslar nelere odaklaniyor? Daha güçlü(anlasilir) bir odak: Turizm: saglik, golf, marina, kruvaze gemileri ve yatcilik Egitim: Yabanci Dil Yazilim Tarim: Organik tarim ve Balikçilik Enerji: Yenilenebilir enerji, petrol ve gaz kesif ve arastirmasi Imalat: Gida Isleme(Narenciye, Patates, Keçiboynuzu) Finans: Bankalar, Mali Kurumlar Not: YAGA Tarafindan Yapilan Arama Konferansinda ortaya konan sektörler / 20

16 Önbilgi: Siz nelere Odaklaniyorsunuz? Hedefleyeceginiz 3-5 sektör/ Alt Sektör nelerdir? Sektörleri bir post-it e basliklar halinde yaziniz, Digerlerinin de görmesi için post-it leri duvara/tahtaya asiniz, Kendi görüsleriniz ve diger görüsler arasindaki benzerlik ve baglari tespit ediniz Kuzey Kibris sektörlerinintanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Tüm sektörler esit sekilde cazip degildir. Eger sadece istihdam yaratma sonuçlarinigöz önünde bulundurursak, hangi sektör ya da yatirim projelerini seçerdiniz? Sektörler Dogrudan Istihdam Olusturulan Yabanci Yatirim Sayisi istihdam çesitleri Projeleri Ticari Aktiviteler Yazilim Gelisimi?? Elektrik& Elektrik ve?? Elektronik Teçhizat Elektronik Montaj ve Kurulum Yiyecek, Içecek & Gida Isleme?? Tütün Tekstil Giyim?? / 20

17 Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Dogrudan Yerli ve YabanciSermaye Yatirim saglayan yeni projelere ait istihdam olusumu Sektörler Dogrudan Istihda Olusturulan istihdam Yabanci Yatirim m çesitleri Projeleri Sayisi Ticari Aktiviteler Yazilim Gelisimi 200 Üst Düzey Yazilimci, yazilim mühendisi ve yazilimci Elektrik& Elektronik Teçhizat Elektrik ve Elektronik montaj ve kurulum 600 Montaj Çalisanlari (Paketleme ve Siralama) & depolama Yiyecek, Içecek & Gida Isleme 385 Çalisanlar (Paketleme Tütün ve Siralama) & depolama Tekstil Giyim 400 Yari nitelikli dikis ve kesim Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Kuzey Kibris, sektör hedef tespiti ile hangi sonuçlara ulasmayi amaçlamalidir? Asagidaki listede herhangi bir eksiklik varmi? Amaçlar Maas Seviyesi Istihdam Sermaye Yatirimi Katma deger/ Verimlilik Ihraç Mallar Endüstri Boyutu Teknolojik Gelisimi Digerleri? / 20

18 Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Kuzey Kibris, sektör hedef tespiti ile hangi sonuçlara ulasmayi amaçlamalidir? En fazla 3 oy dagitiniz. Amaçlar Maas Seviyesi Istihdam Sermaye Yatirimi Katma deger/ Verimlilik Ihraç Mallar Endüstri Boyutu Teknoloji Gelisimi Digerleri? Oy Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Tanimladigimiz sektörlerin listesine bagli kalarak Hangileri arzu edilirlik amacina daha çok uygun olacaktir? Amaçlara uygunluk bakimindan her sektörüsu sekilde degerlendiriniz. Yüksek Orta Düsük Bu sekilde degerlendirmenizin sebepleri nelerdir? Basliklar halinde nedenlerinizi post it not seklinde yaziniz / 20

19 Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Açiklayici Örnek Amaçlar Sektör 1 Sektör 2 Sektör 3 Sektör n Maas Seviyesi Y D O Y Istihdam O D O D Sermaye Yatirimi Y O O O Katma deger/ D Y D Y Verimlilik Ihraç Mallar O Y Y O Endüstri Boyutu D O Y D Teknoloji D Y D O Digerleri? Gelisimi Y O D Y Not:Y=Yüksek, D=Düsük, O=Orta Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Tanimladigimiz sektörlerle baglantiliolarak asagidaki durumlar ne kadar gerçekçilik payi tasir? Kuzey Kibris ta kurulup basarili sonuçlar elde etmesi, Kuzey Kibris in cazip bir konumda olmasini saglamasi. Her sektörü asagidakilere göre siniflandiriniz: Gerçekçi, Ikisi arasi(gerçekçi/gerçekdisi) Gerçekdisi Bu Sekilde siniflandirmanizin nedenleri nelerdir? Basliklar halinde nedeninizi post-it üzerine yaziniz / 20

20 Kuzey Kibris sektörlerinin tanimlanmasi:arzu edilen sektörler nelerdir? Açiklayici Örnek Sektör Gerçekçi Ikisi Arasi Gerçekdisi n Bir Sonraki Islem Katkilariniz için tesekkür ederiz. Sonuçlar size özet seklinde 2 hafta içinde gönderilecektir. Bilgiler, YAGA araciligiyla uygulanma amaçli Kuzey Kibris Yatirim Yönlendirme ve Tanitim stratejisine eklenecektir / 20