İÇİNDEKİLER İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ YETKİ VE GÖREVLERİ D. MEVZUAT GENEL MEVZUAT TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI...

Transkript

1 1

2 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... 2 SUNUŞ... 7 I- GENEL BİLGİLER A.TARİHÇE B. MİSYON VE VİZYON MİSYON VİZYON C. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ YETKİ VE GÖREVLERİ D. MEVZUAT GENEL MEVZUAT TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI KANUN İNSAN HAKLARI CEZAİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER Uluslararası Çok Taraflı Sözleşmeler Uluslararası İkili Sözleşmeler KANUN ADALET BAKANLIĞI GENELGELERİ HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER KANUN ADALET BAKANLIĞI GENELGELERİ II. BİRİME İLİŞKİN BİLGİLER A. TEŞKİLAT ŞEMASI B- BİRİMLERİMİZ İDARİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Personel ve İdari İşler Bürosu Bütçe ve Mali İşler Bürosu Bilgi İşlem Bürosu Tercüme Bürosu Gelen Evrak Bürosu Giden Evrak Bürosu Sekreterlik İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI A. GENEL BİLGİ B. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI NA İLİŞKİN BİLGİLER C. İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI BÜROLARI İnsan Hakları Bürosu: Bireysel Başvuru Bürosu: D. TEMEL POLİTİKALAR VE ÖNCELİKLER ADLİ YARDIMLAŞMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Ceza İstinabe Bürosu Suçlu İade ve Hükümlü Nakli Bürosu Hukuk İstinabe Bürosu

3 3.4. Hukuk Tebligat Bürosu Çocuk Hukuku Bürosu Nafaka Bürosu ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE SÖZLEŞMELER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ SÖZLEŞMELER VE DIŞ İLİŞKİLER BÜROSU Yurtdışı Adalet Müşavirleri Masası Sözleşmeler Masası Ülkeler Masası Yurtdışı Türkler Masası BAİ (Bölgesel Adli İşbirliği) Masası Uluslararası Kuruluşlar Masası Sınıraşan Örgütlü Suçlar ve Terör Masası Ekonomik Suçla Mücadele Masası /24 AYTAM (Adli Yardımlaşma Takip Merkezi) SUGGAM (Suç Gelirleri Geri Alım Merkezi) Staj Masası PROJE VE PROTOKOL BÜROSU Halkla İlişkiler ve Tanıtım Masası Protokol Masası Proje Masası ARAŞTIRMA BİRİMLERİ UHAMER (Uluslararası Hukuk Araştırma Merkezi) Kütüphane Mütalaa ve Görüş Bürosu C- İNSAN KAYNAKLARI PERSONEL GÖREVLERİ VE SAYILARI PERSONELİN NİTELİKLERİ HİZMET İÇİ EĞİTİM D- FİZİKİ KAPASİTE MEKAN TEFRİŞAT (MALZEME VE ARAÇLAR) BİLGİ VE TEKNOLOJİK KAYNAKLAR KÜTÜPHANE ULAŞIM VASITALARI E- YÖNETİM ORGANİZASYONU VE İÇ KONTROL SİSTEMİ YETKİ VE GÖREV PAYLAŞIMI (İŞ BÖLÜMÜ) KARAR ALMA MEKANİZMASI (TOPLANTILAR, ARZ SİLSİLESİ) ÇALIŞMA REHBERLERİ VE ŞABLONLAR UZMANLAŞMA KURUM HAFIZASI UYAP Dosyaları Kurum Arşivi Paylaşım Klasörü: KURUM İÇİ İLETİŞİM İletişim Listesi: Elektronik Posta: Telefon: SMS: Intranet: Paylaşım Klasörü: Faaliyet Çizelgesi: KONTROL MEKANİZMALARI III. SUNULAN HİZMETLER A. GENEL HİZMETLER EVRAK SİSTEMİ TERCÜME HİZMETLERİ

4 B. İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞININ FAALİYETLERİ AİHM YE HÜKÜMET GÖRÜŞÜ HAZIRLAMA FAALİYETLERİ AİHM ye Türkiye Aleyhine Yapılan Başvurular Türkiye ye Tebliğ Edilen Başvurulara İlişkin Bilgiler AİHM Tarafından Tebliğ Edilen Başvurularda Yer Alan İhlal İddialarının AİHS Maddelerine Göre Dağılımı AİHM E YAPILAN BAŞVURULARA İLİŞKİN HAZIRLANAN HÜKÜMET GÖRÜŞLERİ DOSTANE ÇÖZÜM TEKLİFLERİ AİHM KARARLARININ İCRASINA İLİŞKİN FAALİYETLER AİHM TARAFINDAN VERİLEN KARAR SAYILARI TÜRKİYE HAKKINDA VERİLEN KARARLAR AİHS 2. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 3. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 5. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 6. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 8. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 9. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 10. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 11. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 13. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS 14. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 1. Maddesinden Verilen İhlal Kararları AİHM Tarafından Dostane Çözüm veya Tek Taraflı Deklarasyon Nedeniyle Verilen Düşme Kararları TÜRKİYE NİN AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİ ÖNÜNDEKİ DURUMU HÜKMEDİLEN TAZMİNATLARIN ÖDENMESİ HAZIRLANAN EYLEM PLANLARI VE EYLEM RAPORLARI İNSAN HAKLARI İHLALLERİNİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN EYLEM PLANI PROJE, EĞİTİM VE SEMPOZYUM FAALİYETLERİ PROJELER TERCÜME FAALİYETLERİ MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK FAALİYETLER İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN KATILIM SAĞLANAN PROJELER İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN FAALİYETLER EĞİTİM FAALİYETLERİ KURUM İÇİ DEĞERLENDİRME TOPLANTILARI BİREYSEL BAŞVURULARA BAKANLIK GÖRÜŞÜ HAZIRLAMA FAALİYETLERİ BİLGİ EDİNME TALEPLERİNE CEVAP VERİLMESİ DİĞER FAALİYETLER C. ADLİ YARDIMLAŞMA GENEL OLARAK 2012 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER YURT DIŞINDA İŞLENEN VE TÜRK YARGI YETKİSİNE GİREN SUÇLAR KONUSUNDA ADLÎ MAKAMLARA BİLGİ VE BELGE SAĞLANMASINA YARDIMCI OLMAK CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI TEBLİGAT, İSTİNABE İŞLEMLERİNİ YÜRÜTME Tebligat: İstinabe: SUÇLULARIN İADESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK HUKUKÎ KONULARDA ULUSLARARASI TEBLİGAT, İSTİNABE İŞLEMLERİNİ YÜRÜTME Tebligat İstinabe Müteferrik HÜKÜMLÜLERİN NAKLİNE İLİŞKİN İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK KOVUŞTURMALARIN AKTARILMASI VE KESİNLEŞMİŞ MAHKÛMİYETLERİN İNFAZI İŞLEMLERİNİ YAPMA ÇOCUK KAÇIRMAYA DAİR LAHEY SÖZLEŞMESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK NAFAKA ALACAKLARINA DAİR BİRLEŞMİŞ MİLLETLER VE LAHEY SÖZLEŞMELERİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK D. İKİLİ İŞBİRLİĞİ YURTDIŞI ADALET MÜŞAVİRLERİ ÇALIŞMALARI

5 1.1. Yurtdışı Adalet Müşavirleri o Büyükelçiliklerde Görevli Adalet Müşavirleri o Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Görevli Adalet Müşavirleri o Adalet Müşavirlerinin Faaliyetleri İKİLİ GÖRÜŞMELER İkili Görüşmeler Sonucu İmzalanan, Parafe Edilen ve Müzakeresi Devam Eden Sözleşmeler Fiilen İşbirliği Yürütülen Ülkeler ve İşbirliği Kapsamında Yapılan Faaliyetler İkili Proje Teklifleri ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KOORDİNASYONU (INTRANET SAYFASI) E. ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ YURTDIŞI ADALET MÜŞAVİRLERİ ADALET MÜŞAVİRLERİNİN FAALİYETLERİ ULUSLARARASI KURULUŞLARDA GÖREVLENDİRMELER ULUSLARARASI KURULUŞ FAALİYETLERİNE KATILIM SUALNAMELER ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN KATKI PAYI F. ULUSLARARASI KURULUŞLARLA KOORDİNASYON OECD ULUSLARARASI TİCARİ İŞLEMLERDE YABANCI KAMU GÖREVLİLERİNE RÜŞVET VERİLMESİNİN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ RÜŞVETLE MÜCADELE ÇALIŞMA GRUBU(WGB) Genel Olarak Sözleşmenin Amaçları: Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler: GRECO (YOLSUZLUĞA KARŞI DEVLETLER GRUBU) Kuruluş Katılım Amaç Yakın Dönemdeki Faaliyetler Greco Toplantıları Diğer Faaliyetler MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ (FATF) Genel Olarak Mali Eylem Görev Gücünün Amaçları Yılında Katılım Sağlanan Toplantılar Cevaplandırılan Sualnameler Diğer Çalışmalar G-20 LİDERLER ZİRVESİ TOPLANTISI Genel Olarak Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar G20 Yolsuzlukla Mücadele Çalışma Grubu nun 2012 İzleme Raporu na katkı: EUROJUST Genel Olarak Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar Yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporuna Katkı AVRUPA YARGI AĞI (EUROPEAN JUDICIAL NETWORK- EJN) Genel Olarak Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar Diğer Faaliyetler BİRLEŞMİŞ MİLLETLER YOLSUZLUKLA MÜCADELE SÖZLEŞMESİ (UNCAC) GENEL OLARAK SÖZLEŞMENİN AMAÇLARI: YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN TOPLANTILAR G- HALKLA İLİŞKİLER ÖZEL BİLGİLENDİRME GENEL BİLGİLENDİRME WEB YAYIM H- ARAŞTIRMA VE GÖRÜŞ

6 1.GÖRÜŞ BİLDİRME ULUSAL ÇALIŞMALARA KATILIM VE KATKI YAYIM STAJ PROGRAMI I- PROJELER CEZA ADALET SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ (CAS) BÖLGESEL ADLİ İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ UYAP TA ADLÎ YARDIMLAŞMA EVRAKI HAZIRLANMASI SUÇ GELİRLERİ GERİ ALIM SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ SİBER SUÇLARLA MÜCADELEDE BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ PROJESİ SINIRAŞAN ÖRGÜTLÜ SUÇ VE TERÖRE KARŞI MÜCADELE BİLİRKİŞİLİK PROJESİ (TERCÜME HİZMETLERİ) IV. AMAÇ VE HEDEFLER A. FAALİYET VE PROJE BİLGİLERİ BAKANLIĞIMIZ STRATEJİK PLANI İLE İLİŞKİLENDİRİLEBİLECEK FAALİYETLERİMİZ ADALET BAKANLIĞI YARGI REFORMU STRATEJİK HEDEFLERİ TASLAĞI B.FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI VE TEMEL MALİ TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR MALİ DENETİM SONUÇLARI V-KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ A. GÜÇLÜ VE GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR, FIRSATLAR VE TEHDİTLER GÜÇLÜ ALANLAR GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER B. DEĞERLENDİRME C. ÖNERİ VE TEDBİRLER İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI

7 SUNUŞ Bakanlığımızın görev alanına giren konularda, Türkiye ile diğer devletler ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasındaki ilişkileri yürüten Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü; son yıllarda cezaî ve hukukî alanlarda ve insan hakları konusunda büyük bir artış kaydeden işlemlerin çağdaş standartlara uygun olarak, alanlarında uzman ve yabancı dil bilgisine sahip personel tarafından, ileriye yönelik rasyonel plân ve programlar çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. 18 Ağustos 1993 gün ve 520 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan ancak anılan KHK nin dayanağını oluşturan 3911 sayılı Yetki Yasasının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi sonucu, 2001 yılına kadar kuruluş kanunu çıkartılamayan Genel Müdürlüğümüzün, yeniden hazırlanan kuruluş kanunu tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek, 4674 Sayılı Adalet Bakanlığı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile Genel Kadro ve 7

8 Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun çerçevesinde yasalaştırılmıştır. Anılan kanunun 1. maddesi ile tarih ve 2992 sayılı Kanun un 8. maddesi (f) bendi değiştirilerek Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ihdas olunmuş, 3. maddesi ile de, 2992 Sayılı Kanun un Anayasa Mahkemesince iptal edilen 13/A maddesi başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir tarihli ve 650 sayılı Kanun Hükmünde Kararname nin 1. maddesi ile 2992 sayılı Kanun un 13/A maddesine hüküm eklenerek İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulmuştur. Buna göre Genel Müdürlüğümüzün görevleri 244, 1173 ve 6001 sayılı Kanun ile Dışişleri Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla tespit edilmiştir sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ile kamu kurum ve kuruluşlarının stratejik yönetim anlayışına geçmesi benimsenmiştir. Bu kanunla kamu kaynaklarının kullanılmasında stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme ile mali saydamlık ve hesap verilebilirlik ilkeleri ön plana çıkmıştır sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu nun 9. maddesine istinaden Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, stratejik planlama çalışmaları ve faaliyet raporlarının, kapsamdaki tüm kamu idarelerine yaygınlaştırılması, aşamalı bir geçiş takvimi dâhilinde yürütülmesi benimsenmiş, söz konusu geçiş takvimine göre Bakanlığımız yıllarını kapsayacak olan ilk stratejik planı hazırlamıştır. Faaliyet raporlarının, kamu idareleri için bir mali yılın faaliyet sonuçlarını gösterecek şekilde, önceden belirledikleri performans göstergeleri doğrultusunda gerçekleştirdikleri faaliyet ve projeleri ölçmek ve performans değerlendirmesi yapmak üzere hazırlanması öngörülmüştür. Yukarıda belirtilen mevzuat kapsamında, Genel Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan 2012 Malî Yılı Birim Faaliyet Raporu aşağıda sunulmuştur. Hazırlanan raporda, Genel Müdürlüğümüzün yetki, görev ve sorumlulukları, birime ilişkin bilgiler, amaç ve hedefler, malî bilgiler, performans bilgileri sunularak kurumsal kabiliyet ve kapasite değerlendirmesi yapılmıştır. 8

9 Stratejik yönetim anlayışının bir parçası olarak hazırlanmış olan Genel Müdürlüğümüz 2012 Yılı Birim Faaliyet Raporunu arz ederim. Dr. Nurdan OKUR Hâkim Genel Müdür 9

10 I- GENEL BİLGİLER A.TARİHÇE Bakanlığımızın görev alanına giren konularda Türkiye ile diğer devletler ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasındaki ilişkileri yürüten Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü; 1993 yılına kadar hukukî konularda, Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü ve cezaî konularda, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyetlerine devam etmiştir. 18 Ağustos 1993 gün ve 520 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan ancak anılan KHK nın dayanağını oluşturan 3911 sayılı Yetki Yasasının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi sonucu 2001 yılına kadar kuruluş kanunu çıkartılamayan Genel Müdürlüğümüzün yeniden hazırlanan kuruluş kanunu tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek, 15/05/2001 tarihli ve 4674 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile Genel Kadro ve Usûlü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun çerçevesinde yasalaştırılmıştır. Anılan kanunun 1. maddesi ile tarih ve 2992 sayılı Kanun un 8. maddesi (f) bendi değiştirilerek Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ihdas olunmuş, 3. maddesi ile de, 2992 Sayılı Kanun un Anayasa Mahkemesince iptal edilen 13/A maddesi başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir. Genel Müdürlüğümüz, aynı Kanun un 9. maddesinde Bakanlığımız Ana Hizmet Birimleri arasında sayılmıştır. Buna göre Genel Müdürlüğümüzün görevleri; 244 ve 1173 sayılı Kanun ile Dışişleri Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla yeniden tespit edilmiştir. Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde sırasıyla; Turgut Aydın ( ), Turgay Yücel ( ), Dr. Şeref Ünal ( ), Cenk Alp Durak ( ), Abdülkadir Kaya ( ), Aykut Kılıç ( ), Ahmet Fırat ( ) Genel Müdür olarak görev yapmışlardır. Dr. Nurdan Okur halen Genel Müdür olarak görev yapmaktadır. 10

11 Genel Müdürlüğümüz, son yıllarda cezaî ve hukukî alanlarda ve insan hakları konusunda büyük bir artış kaydeden işlemlerin çağdaş standartlara uygun olarak, branşlarında uzman ve yabancı dil bilgisine sahip personeller tarafından, ileriye yönelik rasyonel plân ve programlar çerçevesinde yürütülmesi faaliyetlerini sürdürmektedir. Bakanlığımızın, hem uluslararası kuruluşlarla bağlantısını sağlayan hem de yabancı ülkelerle ikili adli işbirliğini gerçekleştiren Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, adalet teşkilatımızın dünyaya açılan penceresi olarak oldukça önemli bir işlev görmektedir. Ayrıca, görev alanına giren çok geniş yelpazedeki ikili ve çok taraflı uluslararası sözleşmeler ile Adalet Bakanlıkları arasında işbirliği protokollerinin hazırlanmasına aktif katılım sağlamaktadır. Son yıllarda ülkemizin uluslararası alanda artan ağırlığına paralel olarak gerek Bakan düzeyinde, gerekse teknik heyetler seviyesinde karşılıklı ziyaretlerin organizasyonu da Genel Müdürlüğümüzün yoğunluk kazanan bir işlevini oluşturmaktadır. Genel Müdürlüğümüz, uluslararası adli işbirliği ve suçluların geri verilmesi alanındaki sorunların giderilmesi suretiyle terör ve örgütlü suçlarla etkin bir mücadele amacıyla hem Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarımızın ilgili birimleri ile hem de muhatap yabancı ülke merkezi makamları ile son dönemde daha da yoğunluk kazanan yararlı ve verimli bir işbirliği sürdürmektedir. İnsan Hakları Daire Başkanlığının Kuruluşu ve Faaliyetlerine Başlaması 3 Haziran 2011 tarihinde Bakan Oluru ile Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan İnsan Hakları Daire Başkanlığı, 26 Ağustos 2011 tarih ve 650 sayılı KHK ile yasal statüye kavuşmuştur. Bu KHK ile Başkanlığımız verilen görevlerden bir kısmını daha önceki dönemde de yerine getiren Başkanlık, tarihinde Dışişleri Bakanlığı ile Bakanlığımız arasında imzalanan ve 1 Mart 2012 tarihinde yürürlüğe giren İşbirliği Protokolü ile savunmaların hazırlanmasına ilişkin görevlerinin icrasına da fiilen başlamış oldu. 1 Haziran 2012 tarihinden itibaren AİHM in hükmettiği tazminatların ödenmesini de Daire Başkanlığımız takip etmektedir. 11

12 Diğer yandan, 7 Mayıs 2010 tarih ve 5982 sayılı Kanun ile yapılan Anayasa Değişikliği ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun un maddeleri uyarınca AYM ye yapılma imkânı getirilen bireysel başvurularla ilgili Adalet Bakanlığı adına görüş sunma görevi de Daire Başkanlığımıza verilmiştir. Ayrıca Daire Başkanlığımız, insan haklarına ilişkin konularda, resmi kurumlar tarafından talep edilmesi halinde konuya ilişkin görüşlerini bildirmektedir. B. MİSYON ve VİZYON MİSYON - Yurtta sulh cihanda sulh temel ilkesi ve insan haklarına saygı çerçevesinde; adalet hizmetlerinin hızlı, adil, etkin ve güvenilir bir şekilde sunulmasını temin için, uluslararası adli yardımlaşma, diğer ülkelerle ve uluslararası kurumlarla halen yürütülen ve gelecekte kurulacak olan işbirliği ilişkilerini, mevzuatla kendisine tanınan görev ve yetki sınırları içerisinde en yetkin şekilde yerine getirmek suretiyle derinleştirmek ve genişletmek böylece bütün yeryüzünün adalet, özgürlük ve güvenlik alanına dönüşmesine katkı sunmaktır. - Hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı ilkelerini esas alarak, uluslararası ve ulusal düzeyde temel insan hakları belgelerine uygun olarak ulusal ve uluslararası yargı makamları önünde insan hakları ihlallerini önleyecek, insan hakları alanında özellikle yargı mensupları, kolluk görevlileri ve diğer kamu görevlileri ile kamuoyunda farkındalık yaratan politikaları geliştirmek ve uygulamaktır. VİZYON - Genel Müdürlük hizmet kalitesinin yükseltilmesi amacıyla öncelikle kurumsal kapasiteyi geliştirmek, - Adalet alanında ikili, bölgesel ve uluslararası işbirliği için taraf olunan sözleşme sayısını artırmak, diğer ülkelerle ortak projeler gerçekleştirmek, - Uluslararası adli yardımlaşma faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütmek amacıyla tercüme hizmetlerini geliştirmek, adli yardımlaşma evrakının hazırlanmasında teknolojik imkânlardan yararlanmak suretiyle etkinliği sağlayarak ülke menfaatleri doğrultusunda adli yardımlaşma politikası uygulamak, 12

13 - Diğer ülkelerle adalet alanında ikili işbirliğini geliştirerek ülkemizin ve vatandaşlarımızın menfaatlerinin korunmasına destek olmak, - İnsan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğü temelinde, Anayasamız uyarınca iç hukukumuzun bir parçası olan, insan haklarına ilişkin Uluslararası anlaşmalar ve özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve ek protokolleri ile teminat altına alınan temel insan haklarının düşünsel ve eylemsel olarak en üst düzeyde korunmasına hizmet etmektir. C. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR Genel Müdürlüğümüzün görevleri 2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun un 13/A maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, Dışişleri Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla görevlerimiz şunlardır: a) Bakanlığın görev alanına giren konularda, uluslararası antlaşmalar ve belgelerle ilgili olarak, gerektiğinde Bakanlığın diğer ilgili birimlerine da danışarak görüş bildirmek, yapılan çalışmalara ve görüşmelere katılmak, bu antlaşma ve belgeleri Türkçe ye çevirtmek, derlemek, arşivlemek, bunları ilgili kurum ve birimlere iletmek, b) Yurt dışında işlenen ve Türk yargı yetkisine giren suçlar konusunda adlî makamlara bilgi ve belge sağlanmasına yardımcı olmak, c) Hukuki ve cezai konularda uluslararası adli yardımlaşma; tebligat, istinabe, suçluların iadesi, hükümlülerin transferi, kovuşturmaların aktarılması işlemlerini yapmak, d) Nafakalara dair uluslararası antlaşmalarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek, e) Bakanlığın uluslararası kuruluşlarla ilgili faaliyetlerini yürütmek, f) Uluslararası hukuk ve insan hakları konusundaki gelişmeleri izlemek, bu konulardaki çalışmalara katılmak, gelişmelerin iç hukuka yansıtılması için ilgili kurum ve birimleri bilgilendirmek, g) (Mülga bent: 08/08/ s.k.h.k./1. md.) h) Görev alanına giren konularda personelin yurt içi ve yurt dışı eğitimi ile ilgili işlemlerini yapmak, i) İştirak olunan yurt dışı faaliyetlere ilişkin olarak düzenlenecek raporları Bakanlığın ilgili birimlerine ve diğer ilgili kuruluşlara iletmek, 13

14 j) Görev alanına giren konularda tüzük ve yönetmelikler hazırlamak ve izlemek; yargı yetkisinin kullanılma alanına girmeyen konularda görüş bildirmek ve genelge düzenlemek, k) Kanunlarda gösterilen ve Bakanlıkça verilen diğer görevleri yapmak. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ YETKİ VE GÖREVLERİ 650 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İnsan Hakları Daire Başkanlığı, Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde 03/06/2011 tarihli Bakan Olur u ile kurulmuştur. 26 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 650 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile de, İnsan Hakları Daire Başkanlığı nın görevleri ve statüsü belirlenmiştir. Bu KHK ile 29/3/1984 tarihli ve 2992 sayılı Adalet Bakanlığı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 13/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. 650 Sayılı KHK nın 1. Maddesi: "Aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulur. İnsan Hakları Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği yapmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne yapılan başvurulara ilişkin, ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi, belge ve görüşlerini istemek, savunmaları hazırlamak ve gerektiğinde oturumlara temsilci göndermek. b) İnsan hakları ihlallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak, dostane çözüm kuruluna katılmak ve görüş bildirmek. c) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarının infazı ile ilgili gereken önlemleri almak, ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarını ilgili mercilere iletmek ve ihlalin ortadan kaldırılmasına yönelik süreçleri takip etmek. d) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye Cumhuriyeti hakkında verdiği kararların ve diğer ülkeler aleyhinde verilen kararlardan gerekli görülenlerin Türkçeye çevrilmesini sağlamak, bu kararları derlemek, arşivlemek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve uygulaması ile ilgili bilimsel çalışmaları takip etmek, kitap, makale ve içtihatların 14

15 uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak ve istatistik çalışmaları yapmak. e) İnsan hakları konusunda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde projeler hazırlamak, ulusal ve uluslararası sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetleri düzenlemek. f) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. 7 Mayıs 2010 tarih ve 5982 Sayılı Kanun ile yapılan Anayasa Değişikliği ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun un maddeleri uyarınca, 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren Anayasa Mahkemesi ne (AYM) bireysel başvuru yapma imkânı getirilmiş ve söz konusu bireysel başvurularla ilgili olarak Adalet Bakanlığı na görüş sunma görevi verilmiştir. Bahse konu görev Makam Olur u ile İnsan Hakları Daire Başkanlığı na tevdi edilmiştir. Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları Arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Önündeki Savunmalar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İcrasına İlişkin İşbirliği Protokolü İnsan Hakları Daire Başkanlığı nın görev ve statüsünü belirleyen 650 sayılı KHK nın 1-a maddesi uyarınca, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne (AİHM) yapılan başvurulara ilişkin savunma hazırlama görevini Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği halinde yerine getirecektir. Dışişleri Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı arasında yapılacak söz konusu işbirliğinin esaslarını belirlemek için; Adalet Bakanı Sayın Sadullah ERGİN ve Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet DAVUTOĞLU nun katılımları ile, 14 Kasım 2011 tarihinde, Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları Arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Önündeki Savunmalar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İcrasına İlişkin İşbirliği Protokolü (İşbirliği Protokolü) imzalanmıştır. İşbirliği Protokolü nün 4.1. maddesine göre; İşbirliği Protokolü nün 4.2. maddesinde sayılan istisnalar saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Cumhuriyeti aleyhine AİHM e yapılan başvurular hakkında devlet savunmalarının hazırlanması ve bu başvuruların takibi Adalet Bakanlığı tarafından yürütülecektir. İşbirliği Protokolü uyarınca, İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AİHM arasındaki yazışmalar, Avrupa Konseyi Nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilciliği (AVKONS DT) aracılığı ile yapılmaktadır. 15

16 D. MEVZUAT 1. GENEL MEVZUAT 1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 2. Kanun sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun sayılı 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 2. İNSAN HAKLARI 650 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK nın Değiştirilerek Kabulü Hakkında Hanun ile Bazı Kanun ve KHK lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 1.maddesi. 3. CEZAİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA 1. Uluslararası Sözleşmeler 1.1. Uluslararası Çok Taraflı Sözleşmeler AVRUPA KONSEYİ SÖZLEŞMELERİ tarihinde Paris te imzaya açılan (ETS 024) numaralı Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 030) numaralı Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma Avrupa Sözleşmesi tarihinde Lahey de imzaya açılan (ETS 070) numaralı Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesi tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 073) numaralı Ceza Kovuşturmalarının Aktarılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 090) numaralı Terörizmin Bastırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 098) numaralı Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesine Ek 2 Nolu Protokol 16

17 tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 099) numaralı Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma Avrupa Sözleşmesine Ek Protokol tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 112) numaralı Hükümlülerin Nakline Dair Sözleşme tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 141) numaralı Suç Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması ve Müsaderesine Dair Sözleşme tarihinde Strazburg da imzaya açılan (ETS 190) numaralı Terörizmin Bastırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesini Değiştiren Protokol tarihinde Varşova da imzaya açılan (ETS 196) numaralı Terörizmin Önlenmesine Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi tarihinde Lanzarote de imzaya açılan (ETS 201) numaralı Çocukların Cinsel İstismara Karşı Korunmasına Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi tarihinde İstanbul da imzaya açılan (ETS 210) numaralı Kadınlara Karşı Şiddetin ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Edilmesine Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÖZLEŞMELERİ tarih Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi 2- Terörizmin Finansmanın Önlenmesi Sözleşmesi tarih Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Dair Sözleşme tarih Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Sözleşme 5- Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi 1.2. Uluslararası İkili Sözleşmeler ABD: 08/10/1980 tarihli ve 2312 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan, metni 20/11/1980 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma Antlaşması 17

18 ALMANYA: 15/05/1930 tarihli ve 1622 sayılı Kanunla onaylanan, metni 04/06/1930 tarihli ve 1511 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan l929 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Devleti Arasında Hukukî ve Ticarî Mevaddı Adliyeye Müteallik Münasebatı Mütekabiliyeye Dair Mukavelename ARNAVUTLUK: 17/07/1997 tarihli ve 4288 sayılı Kanunla onaylanan, metni 09/11/ 1997 gün ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 1995 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ile Arnavutluk Cumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Sözleşmesi AVUSTRALYA: 04/04/2000 tarihli ve 4554 sayılı Kanunla onaylanan, metni tarihli ve Sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Avustralya Arasında Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması" BULGARİSTAN: 31/03/1978 tarihli ve 7/15320 sayılı Kararla onaylanan, metni 24/05/1978 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî Yardım Sözleşmesi CEZAYİR: 875/1991 tarihli ve 3724 sayılı Kanunla onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî İşbirliği Anlaşması ÇİN: 27/09/1994 tarihli ve 4034 sayılı Kanunla onaylanan, metni 12/11/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması. FAS: 1-19/04/1990 tarihli ve 3639 sayılı Kanunla onaylanan, metni 07/10/1990 tarihli ve Mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların Geri Verilmesi Sözleşmesi 2-19/04/1990 tarihli ve 3637 sayılı Kanunla uygun bulunan, metni 07/10/1990 tarihli ve Mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı Arasında Hükümlülerin Nakline İlişkin İşbirliği Sözleşmesi 18

19 GÜRCİSTAN: 04/04/1997 tarihli ve 4244 sayılı Kanunla onaylanan, 24/09/1997 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan Cumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması HİNDİSTAN: 19/04/1990 tarihli ve 3635 sayılı Kanunla onaylanan, metni 07/10/1990 tarih ve Mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Karşılıklı Adli Yardımlaşma Anlaşması IRAK: 19/04/1990 tarihli ve 3638 sayılı Kanunla onaylanan, metni 02/08/1992 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Adli İşbirliği Sözleşmesi İRAN: 22/02/2011 tarihli ve 6121 sayılı Kanunla onaylanan, metni 10/03/2011 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Cezai Konularda Adlî İşbirliği Anlaşması" İTALYA: 16/02/1929 tarihli ve 1394 sayılı Kanunla onaylanan, metni 03/03/1929 tarihli ve 1133 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 1926 tarihli Türkiye ile İtalya Arasında Adlî Himaye Adlî Makamların Hukuk ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Müzahereti ve Adlî Kararların Tenfizi Mukavelenamesi KKTC: 27/10/1988 tarihli ve 3490 sayılı Kanunla onaylanan, metni 13/02/1989 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma, Tanıma ve Tenfiz, Suçluların Geri Verilmesi ve Hükümlülerin Nakli Sözleşmesi KAZAKİSTAN: 04/04/1997 tarihli ve 4243 sayılı Kanunla onaylanan, metni 10/04/1997 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi Anlaşması KIRGIZİSTAN: 05/03/2012 tarihli ve 2012/2894 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile iç hukuk bakımından 11/2/2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiği bildirilen, 24/03/2012 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Kırgızistan Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli İşbirliği Anlaşması KUVEYT: 04/ tarihli ve 4557 sayılı Kanunla onaylanan, metni 30/05/2000 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Kuveyt Devleti Arasında Hususî Hukuk, Ticaret ve Ceza Hukuku Konularında Hukuki ve Adli İşbirliği Anlaşması 19

20 LİBYA: 26/03/1987 tarihli ve 3343 sayılı Kanunla onaylanan, metni 02/06/1987 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Libya Arap Sosyalist Cemahiriyesi Arasında Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması LİTVANYA: 10/02/2004 tarihli ve 5087 sayılı Kanunla onaylanan, metni 20/04/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması LÜBNAN: Lübnan ile ülkemiz arasında suçluların geri verilmesi alanında ayrı bir sözleşme bulunmamakla beraber, Türkiye Cumhuriyeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma Anlaşması Lübnan için de geçerlidir. MAKEDONYA: 07/03/2000 tarihli ve 4547 sayılı Kanunla onaylanan, metni 14/05/2000 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması MISIR: 19/04/1990 tarihli ve 3634 sayılı Kanunla onaylanan, metni 07/10/1990 tarihli ve Mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Mısır Arap Cumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi Sözleşmesi MOĞOLİSTAN: 10/02/2004 tarihli ve 5088 sayılı Kanunla onaylanan, metni 04/05/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Moğolistan Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması MOLDOVA: 04/04/2000 tarihli ve 4556 sayılı Kanunla onaylanan, metni 28/05/2000 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ve Moldova Cumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması ÖZBEKİSTAN: 17/07/1997 tarihli ve 4286 sayılı Kanunla onaylanan, metni 07/11/1997 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Özbekistan Cumhuriyeti Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Sözleşmesi PAKİSTAN: 1-02/04/1982 tarihli ve 2663 sayılı Kanunla onaylanan, metni 16/03/1983 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslâm Cumhuriyeti Arasında Ceza İşlerinde Karşılıklı Yardımlaşma Sözleşmesi 20

21 2-20/06/1984 tarihli ve 3027 sayılı Kanunla onaylanan, metni 03/09/1984 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslâm Cumhuriyeti Arasında Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması ROMANYA: 14/03/1972 tarihli ve 1575 sayılı Kanunla onaylanan, 17/05/1972 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Cezaî İşlerde Adlî Yardım Sözleşmesi SURİYE: 19/11/1982 tarihli ve 2710 sayılı Kanunla onaylanan, metni 18/03/1983 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de Türkiye Cumhuriyeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma Anlaşması SUUDİ ARABİSTAN: 31/05/1930 tarih ve 1507 sayılı Resmî Gazete yayımlanan 1930 tarihli Muhadenet Muahedenamesi TACİKİSTAN: 04/04/2000 tarihli ve 4558 sayılı Kanunla onaylanan, metni 30/05/2000 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Tacikistan Cumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması TUNUS: 24/09/1982 tarihli ve 2706 sayılı Kanunla onaylanan, metni 20/02/1983 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus Cumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların Geri Verilmesi Sözleşmesi UMMAN: 16/03/2010 tarihli ve 5960 sayılı Kanunla onaylanan, 22/05/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de Yayınlanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Umman Sultanlığı Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardım Anlaşması" ÜRDÜN: 17/04/1975 tarihli ve 1879 sayılı Kanunla onaylanan, metni 11/08/1975 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Haşimî Ürdün Krallığı Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma Sözleşmesi 2. Kanun sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Uluslararası adli yardım talepleri, talepte bulunulan ülkenin iç hukukuna uygun olarak yerine getirilir. Dolayısıyla, cezai mahiyetteki yabancı adli yardım talepleri, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanunundaki hükümlere göre icra edilecektir. 21

22 sayılı Türk Ceza Kanunu sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden Ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkûmiyetlerinin İnfazına Dair Kanun sayılı Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesinin Onaylanması ve Uygulanması Hakkında Kanun 3. Adalet Bakanlığı Genelgeleri 1. 69/2 sayılı Uluslararası Ceza İstinabe İşlemlerinde Adlî Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 2. 69/3 sayılı Cezai Konularda Uluslararası Tebligat 3. 69/4 sayılı Suçluların İadesi ve Hükümlü Nakli Konularında Adlî Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 4. 70/1 sayılı Yabancı Uyrukluların Özgürlüklerinin Kısıtlanması ve Serbest Bırakılmalarının Bildirilmesi 4. HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA 1. Uluslararası Sözleşmeler AVRUPA KONSEYİ SÖZLEŞMELERİ 1- Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin Yeniden Tesisine İlişkin Avrupa Sözleşmesi 2- Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi 3- Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesi 4- Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÖZLEŞMELERİ 1- Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin 1956 tarihli New York Sözleşmesi 22

23 LAHEY SÖZLEŞMELERİ tarihli Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi tarihli Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme tarihli Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Sözleşme 4- Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 1958 tarihli Lahey Sözleşmesi 5- Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 1973 tarihli Lahey Sözleşmesi tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Vechelerine Dair Lahey Sözleşmesi 7-5 Ekim 1961 tarihinde La Haye'de kabul edilen "Küçüklerin Korunması Konusunda Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Yasaya İlişkin Lahey Sözleşmesi" 2. Kanun 1- Hukuk Usulü Muhakemesi Kanunu 2- Tebligat Kanunu 3- Türk Medeni Kanunu 4- İcra ve İflas Kanunu 5-Çocuk Koruma Kanunu 6-Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu 3.Adalet Bakanlığı Genelgeleri 1-63/2 sayılı Hukuki Konularda İstinabe Taleplerine Uygulanacak Esaslar 2-63/3 sayılı Hukuki Alanda Uluslararası Adli Tebligat İşlemleri 23

24 3-64/2 sayılı Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin Sözleşmelerin Uygulanması 4-65/2 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Kapsamı ve Uygulanması 5-66/1 sayılı Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesinin Uygulanması 6-67/1 sayılı Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesi ve Sözleşmeye Ek Protokolün Uygulanması 7-68/1 sayılı Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi. 24

25 II. BİRİME İLİŞKİN BİLGİLER A. TEŞKİLAT ŞEMASI 25

26 B- BİRİMLERİMİZ Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde yönetim hizmetleri, insan hakları başkanlığı, adli yardımlaşma işlemleri ve ülkeler ve uluslararası kuruluşlar ile yapılan faaliyet, başlıklarına uygun olarak aşağıdaki birimlerce yerine getirilmektedir. 1. İDARİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Genel Müdürlüğün ana hizmet faaliyetlerini yürütmesine yardımcı olan idari ve destek hizmet birimlerinden oluşmaktadır. Başlıca görevler; Genel Müdürlüğün mâli işlemlerini yürütmek. Gelen-giden evrak işlemlerini takip ve sonuçlandırmak, Genel Müdürlüğün hizmet ve görevleri ile ilgili her türlü yazışma ve kayıtların evrak akış sistemi içinde yürütülmesini sağlamak. Personel işlemlerini yürütmek; Atama işlemlerine ilişkin yazışmalar yapmak, İzin işlerine ilişkin yazışmalar yapmak, Emeklilik işlemlerine ilişkin yazışmalar yapmak. Personelin özlük işlerini yürütmek ve gerekli yazışmaları yapmak. Protokol ile ilgili işlemleri yürütmek. Bilgi edinme başvurularını takip etmek. Bilgi işlem uygulamaları ve sorunlarını takip etmek. Yabancı ülke adalet bakanlarının ve teknik düzeydeki heyetlerin ülkemize yaptıkları ziyaret programlarının yapılması ve yürütülmesi. Bakanlığımızdan yurt dışına yapılacak ziyaretlerin hazırlık çalışmalarının yapılması. Genel Müdürün verdiği diğer işlemleri yürütmek. İdari İşler Şube Müdürlüğü yetki ve görevlerini aşağıda sayılan bürolar vasıtasıyla yerine getirir. 26

27 1.1 Personel ve İdari İşler Bürosu Genel Müdürlüğümüz Personel ve İdari İşler Bürosu Görevleri; Personel işlemlerini yürütür, (Atama ve izin ile ilgili tüm iş ve işlemler) Emeklilik işlemleri ve personelin özlük işlerini yürütmek, fazla mesai almaya hak eden personelin yazışmalarını yapar, Bakanlığımız servislerinden yararlanamayan personele EGO otobüs kartlarının sağlanması ile ilgili yazışmalar ile UYAP1-DYS ile ilgili yazışmalar yapar, Genel Müdürlüğümüze yanlış gelen evrakın ilgili birime intikalinin yapıldığı yazışmaları yapar, Genel Müdürlüğümüzün bulunduğu katların bakım ve tamiratı ile ilgili iş ve işlemleri yapar, yaptırır, Genel Müdürlüğümüze gelen veya giden yazıların tercümesinin yaptırılmasını sağlar. Personel ve İdari İşler Bürosu Kadrosu; Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü ve 1 memurdan oluşmaktadır Bütçe ve Mali İşler Bürosu Genel Müdürlüğümüz Bütçe ve Mali İşler Bürosu Görevleri; Her yıl Genel Müdürlüğümüz Bütçesinin bütçe teklifini hazırlar, Bütçe uygulama işlemleri ile ilgili yazışmaları yapar, Personelin maaş ve mesai ödemelerini yapar, Ülkemizin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlara ait üyelik aidatlarının ödemelerini yapar, Temsil, tören giderleri ile ilgili satınalma işlemlerini yapar, Genel Müdürlüğümüzün her türlü satınalma işlemlerini yürütür, Genel Müdürlüğümüzde görevli personelin harcırah işlemlerini yapar, Genel Müdürlüğümüze ait demirbaş malzemelerin, kayıt, zimmet, devir, hurdaya ayırma işlemlerini yapar ve bunlara ait kayıt işlemlerini düzenler, Birimlerin kırtasiye malzemesi ihtiyaçlarını dağıtır, Makam tarafından verilen diğer işleri yapar. Bütçe ve Mali İşler Bürosu Kadrosu; 27

28 Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü yönetiminde 4 memurdan oluşmaktadır Bilgi İşlem Bürosu Genel Müdürlüğümüz Bilgi İşlem Bürosu Görevleri; UYAP-1 ve DYS ile ilgili tüm yazışmaları yapar, Genel Müdürlüğümüzde kullanılan donanımlarda meydana gelebilecek basit sorunları giderir, Çözülemeyen arızaların Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığındaki teknik personele bildirilerek koordineli çalışılmasını sağlar. Bilgi İşlem Bürosu Kadrosu; Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü yönetiminde 3 memurdan oluşmaktadır Tercüme Bürosu Genel Müdürlüğümüz Tercüme Bürosu Görevleri; Yazılı evrakın tercümesini yapmak, Heyet görüşmelerinde ardıl tercüme yapmak, Adli yardımlaşma evrakının kontrolünü yapmak, Tercüme Bürosu Kadrosu; Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü yönetiminde 19 Tercümandan oluşmaktadır. (İnsan Hakları 10 - Hukuk Ceza 5 - Sözleşmeler4) 1.5. Gelen Evrak Bürosu Genel Müdürlüğümüz Gelen Evrak Bürosu Görevleri; Savcılıklar ve Dış temsilciliklerden (Diğer Bakanlıklara, Konsolosluklara ve Büyükelçiliklere) Genel Müdürlüğümüze intikal eden tüm yazışmaların ilgili bürolara fiziki ve sanal ortamda iletilmesi görevini ifa etmektedir. 28

29 Gelen Evrak Bürosu Kadrosu; Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü ve 1 şef yönetiminde 7 Memurdan oluşmaktadır Giden Evrak Bürosu Genel Müdürlüğümüz Giden Evrak Bürosu Görevleri; Genel Müdürlüğümüzde faaliyet gösteren bürolardan Savcılıklara ve Dış temsilciliklere (Diğer Bakanlıklara, Konsolosluklara ve Büyükelçiliklere) yapılan tüm yazışmaların ilgili yerlere iletilmesi görevini ifa etmektedir. Giden Evrak Bürosu Kadrosu; Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü ve 1 şef yönetiminde 6 Memurdan oluşmaktadır Sekreterlik Sekreterlik Hizmetleri; Haberleşmeyi zamanında, doğru ve etkin bir şekilde yapmak, , faks mesajlarını yazmak ve göndermek, gelen faks mesajlarını ilgili bölümlere ulaştırmak, Bağlanılması istenilen telefonları ilgili kişiye bağlamak, telefonlara Kurumun imajına yakışır bir şekilde yanıt vermek, gelen mesajları/notları en kısa sürede Genel Müdür ve ilgili amirlere ulaştırmak, İlişkide olunan kişi ve Kurumların telefonlarını içeren bir telefon fihristi tutmak ve bu fihristi güncelleştirerek ilgili amirlere bilgi vermek, Haftalık Toplantı listesini panoya yazarak Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcılarına ve Daire Başkanlarına bilgi vermek, Bayramlarda ve özel günlerde kurum içi, kurum dışı kişi/kurumlara ve resmi kuruluşlara kutlama, özel hallerde; başsağlığı, ölüm, kutlama vb. mesajları çekmek veya ilan vermek, belirlenmiş kişi/yerlere hediye veya çiçek gönderilmesini sağlamak, Gelen telefon ve faks faturalarını kontrol etmek, haberleşme harcamaları ile ilgili tablolar düzenlemek, durumdan Personel ve Bütçe bürolarına düzenli bilgi vermek, 29

30 Makamda kullan bilgisayar, fotokopi, faks vb. ofis ekipmanlarını düzenli çalışır durumda tutmak, periyodik bakımlarını ve tamirini yaptırmak, Görevi ile ilgili olarak gizlilik ilkesine bağlı kalmak, Görev, yetki ve sorumlulukları içine girebilecek konularda ilgili amirlerin kendisine vereceği diğer görevleri yapmak şeklinde sayılmaktadır. Genel Müdürlüğümüzde 4 Sekreter görev yapmaktadır. 2- İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI A. GENEL BİLGİ 1. MİSYON VE VİZYON 1.1 Misyon Hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı ilkelerini esas alarak, uluslararası ve ulusal düzeyde temel insan hakları belgelerine uygun olarak ulusal ve uluslararası yargı makamları önünde insan hakları ihlallerini önleyecek, insan hakları alanında özellikle yargı mensupları, kolluk görevlileri ve diğer kamu görevlileri ile kamuoyunda farkındalık oluşturan politikaları geliştirmek ve uygulamaktır Vizyon İnsan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğü temelinde, Anayasamız uyarınca iç hukukumuzun bir parçası olan, insan haklarına ilişkin uluslararası anlaşmalar ve özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Ek Protokolleri ile teminat altına alınan temel insan haklarının düşünsel ve eylemsel olarak en üst düzeyde korunmasına hizmet etmektir. B. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI NA İLİŞKİN BİLGİLER 1. Organizasyon ve Yönetim Şeması İnsan Hakları Daire Başkanlığı; Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuştur. İnsan Hakları Daire Başkanlığı, daire başkanı, üç daire başkan yardımcısı, tetkik hakimleri ve insan hakları uzmanları ile insan hakları şube müdürlüğü, bireysel başvurular şube müdürlüğü ve tercüme bürosundan oluşmaktadır. 30

31 Tablo 1: Yönetim Şeması 31

32 2. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) İnsan Hakları Daire Başkanlığı, UYAP bünyesinde, ülke genelindeki Adli Yargı Komisyon Başkanlıkları, Cumhuriyet Başsavcılıkları, Bölge İdare Mahkemesi Başkanlıkları, Yargıtay ve Danıştay Başkanlıkları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Adli Tıp Kurumu Başkanlığı ve Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilatı ile entegredir. Bu kurumlar ile yazışmalar UYAP üzeriden yapılmaktadır. Doküman Yönetim Sistemi (DYS) İnsan Hakları Daire Başkanlığı na, Makam Olur u ile AYM ye yapılan bireysel başvurulara ilişkin Adalet Bakanlığı adına görüş bildirme görevi verildiğinden, İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AYM arasındaki yazışmalar DYS üzerinden yapılmaktadır. Bununla birlikte İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AYM arasında UYAP entegrasyon faaliyetleri de devam etmektedir. Adalet Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı arasında tarihinde imzalanan Konsolosluk NET - UYAP Entegrasyonu Protokolü ile, iki Bakanlık arasındaki yazışmaların elektronik ortamda yapılması, vatandaşlarımızın yurt içi/dışı adresleri, adli arama kayıtları ve adli sicil kayıtları gibi bilgilere anılan sistemler üzerinden ulaşılması, yurt dışındaki vatandaşlarımıza yapılacak tebligat evrakının elektronik ortamda iletilmesi gibi uygulamalar hedeflenmiştir. Anılan protokol kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda, hedeflenen bir çok uygulama hayata geçirilmiştir. Son olarak da her iki Bakanlık arasında elektronik veri iletimini sağlayacak alt yapı tamamlanmış ve anılan sistemler kullanılarak elektronik ortamda yazışma yapılmaya başlanmıştır. İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığı nın ilgili birimleri arasındaki yazışmalar DYS üzerinden yapılmaktadır. Güvenli Ağ Bağlantısı (Web Secure) Adalet Bakanı Sayın Sadullah Ergin ile Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu arasında 14 Kasım 2011 tarihinde imzalanan İşbirliği Protokolü nün 4.3. ve 4.5 maddelerinde, İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AVKONS DT arasındaki veri alışverişinin UYAP ile sağlanacak entegrasyon sonucunda Dışişleri Bakanlığı belge arşiv sistemi üzerinden yapılması öngörülmüştür. Bu amaçla Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı ile çeşitli toplantılar yapılmıştır. 32