ÇEVRE BÜLTENİ HAZİRAN 07

Transkript

1 ÇEVRE BÜLTENİ HAZİRAN 07 İ Ç İ N D E K İ L E R Kalemaden Çevre Politikası Sayfa: 2 Ayın Konusu: Orman Yangınları Sayfa: 3 Kalemaden de Çevresel Faaliyetler Genel Müdürümüz Sn. Mustafa Bal ın 5 Haziran Dünya Çevre Günü Bildirisi Sayfa: 4 Bunları Biliyor muydunuz? Sayfa: 5 6 Dünya alarm Veriyor: Gezegenimizde Neler Oluyor Sayfa: 7 Çevre Adına Bir Öykü: Yürüyen Köşk Sayfa: 8 Sinsi Bir Çevre Sorunu: Çölleşme Sayfa: 9 Su Kirliliği Sayfa: 10 Su için Ailece Önlem Alın Sayfa: 11 Çevre Bilinci İle Alışveriş Yapalım Sayfa: 12 Kampanya Sayfa: 13 14

2 ŞİRKETİMİZİN TEMEL İLKESİ; ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER SEKTÖRÜNDE İÇ VE DIŞ PİYASAYA GELİŞEN TEKNOLOJİYE VE MÜŞTERİ İSTEK VE BEKLENTİLERİNE UYGUN, ÇEVREYE DUYARLI OLARAK HAMMADDE VE HİZMET SUNMAKTIR. BU İLKELER IŞIĞINDA; 1- ENDÜSTRİYEL HAMMADDELERİN TÜKENEBİLİR KAYNAKLAR OLDUĞUNUN BİLİNCİNDE OLARAK, TÜM TEKNİK VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER, ÇEVRESEL FAKTÖRLER ÖNCELİK GÖZETİLEREK UYGULAMAYA YÖNELİK OLARAK TAKİP EDİLECEKTİR. 2- MADENCİLİK, ÇEVRE, ORMAN, İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞI KONUSUNDAKİ KANUN VE YÖNETMELİKLER DİKKATLE İZLENECEK VE UYGULAMAYA KONULACAKTIR. 3- KALİTE VE ÇEVRE YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARINA UYMA, SİSTEMİN GELİŞTİRİLMESİ VE ETKİNLİĞİNİN SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLMESİ ÖNCELİKLİ HEDEFİMİZ OLACAKTIR. 4- BİZDEN SONRAKİ GELECEK NESİLLERE DAHA İYİ BİR ÇEVRE BIRAKMAK İÇİN, FAALİYETLERİMİZDE, ÜRÜNLERİMİZDE VE HİZMETLERİMİZDE ÇEVRESEL ETKİLER AZA İNDİRİLECEK, KAYNAK KULLANIMLARINDA TASARRUFLAR GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR. 5- EKONOMİK VE VERİMLİ ÜRETİM, YENİ ÜRÜNLERİN GELİŞTİRİLMESİ, YENİ MADEN SAHALARININ ELDE EDİLMESİ İÇİN ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI DESTEKLENECEKTİR. 6- MALİYETLERİ, KALİTEDEN ÖDÜN VERMEDEN ASGARİ DÜZEYDE TUTMAK VE İHRACATTA KATMA DEĞERİ YÜKSEK HAMMADDELERİ DEĞERLENDİRMEK ÖNCELİKLİ HEDEFİMİZ OLACAKTIR. 7- BU İLKELERİN UYGULANABİLMESİ İÇİN ŞİRKET YÖNETİMİ, ÇALIŞANLARINA GEREKLİ EĞİTİM, DONANIM, GÜVEN VE YETKİ KONUSUNDA DESTEK SAĞLAYACAKTIR. ÇEVRE KONUSUNDAKİ FAALİYETLERİMİZLE İLGİLİ KAMUOYU BİLGİLENDİRİLECEKTİR. 8- KAPSAMI, SEMEDELİ MİKRONİZE ÖĞÜTME TESİSLERİ, KİL KAOLEN ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ, KIRMA YIKAMA TESİSİ VE PROSES ATIK SU ARITMA TESİSİ OLAN ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ KAPSAMININ GENİŞLETİLMESİ SAĞLANACAKTIR. GENEL MÜDÜR MUSTAFA BAL Sayfa 2/13

3 ORMAN YANGINLARI ORMAN YANGINI NEDİR? Ormanda bulunan ot, ibre, yaprak, kütük gibi yanıcı maddelerin tutuşarak ormandaki yaşam birliği içindeki canlı-cansız tüm varlıkları yok eden, serbestçe yayılma ve büyüme eğilimi gösteren yangınlara orman yangını denir. Orman yangınının oluşabilmesinin üç şartı ; Yanıcı madde + Oksijen + Tutuşma sıcaklığı Orman yangınlarının çıkış nedenleri : Ülkemizde ve buna paralel olarak Karabük te çıkan orman yangınları irdelendiğinde, yangınların % 99 unun insanların sebep olduğu faktörlerden çıktığı anlaşılmaktadır. Bunlar; 1. İhmal ve dikkatsizlik (piknik ateşi, çoban ateşi, avcı ateşi, anız yakma, iyice söndürülmeden atılan sigaralar, enerji nakil hatları vb.) 2. Kasıt (tarla açmak, sabotaj, terör vb.) 3. Kaza İnsan unsurlu olmayan yangın nedeni ise bir doğa olayı olan yıldırımdır. Çok sıcak ve kurak iklimlerde cam kırıklarının da mercek görevi görerek yangınlara sebebiyet verdiği kayıtlara geçmiştir. Sayfa 3/13

4 GENEL MÜDÜRÜMÜZ SN. MUSTAFA BAL IN 5 HAZİRAN DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ BİLDİRİSİ sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamak amacıyla ürettiği değerleri her alanda toplumla paylaşarak büyümeyi hedefleyen bir anlayış içinde çalışanlarına, müşterilerine, tedarikçilerine ve bulunduğu çevreye karşı tamamen sorumluk anlayışı içinde; Kurulduğumuz yıldan bu yana çevreye duyarlı yürüttüğümüz sistemimizi, 2004 yılında TSE tarafından ISO Çevre Yönetim Sistem Belgesi ile tescillendirdik. Faaliyetlerimiz sonucu, Çevre Mevzuatı ve ulusal kuruluşumuz TSE den aldığımız Çevre Belgesi gereği tüm yasal ve diğer şartlar yerine getirilmektedir. Bilindiği gibi Birleşmiş Milletler 1972 yılında Çevre Konferansı'nda kabul edilen bir kararla, her yıl 5 Haziranı Dünya Çevre Günü olarak ilan etti. Kalemaden olarak; bundan sonra da kurucumuz Sn. İbrahim BODUR un ilkeleri ve kurumsal sosyal sorumluluğumuzun bilinciyle bu ülkeye, insanına, doğasına, eğitimine, bilim ve sanatına, kültürüne, toplumsal yaşamına en önemlisi çevresine hizmet etmeyi görev edineceğiz. Günümüzde, sanayileşme ve kentlerdeki nüfus yoğunlukları, çevre sorunlarının artmasına sebep olmuştur. Bütün ülkelerin ortak sorunu haline gelen çevre kirliliği, insan sağlığını tehdit eden potansiyel tehlike boyutlarına ulaşmıştır. Sık sık kavramsal olarak ifade edilen çevre kirliliği kavramı ise; canlıların üzerinde yaşadığı toprağın, suyun ve havanın kirlenmesi, canlıların sağlıklı yaşamasının olanaksız duruma gelmesidir. Kısacası çevre kirliliğini, insanın doğaya verdiği zarar olarak da tanımlayabiliriz. Gelecek nesillere yaşanılabilir bir çevre bırakmak için kirlenmenin önüne geçilmesi, doğanın korunması ve tahribatının engellenmesi, yeşil alanların korunması ve çoğaltılması mutlak zorunluluktur. KALEMADEN olarak sadece üretim yapmakla kalmayıp; bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve Sayfa 4/13

5 BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? sıcaklıkları düzenler, bir ısı tamponu gibi görev yapar. Sıcağı soğuğu dengeler, yaz sıcaklığını azaltırken, kış sıcaklığını artırır, radyasyonu önler. Su buharını yoğunlaştırarak yağmur haline gelmesini sağlar. Rüzgar hızını azaltarak toprak ve kar savurmalarını ve rüzgarın kurutucu etkisini yok eder. Bu nedenle açık alanlara oranla ormanlarda gündüzler serin geceler ise sıcaktır. Ormanlar; ağaçlarla birlikte diğer bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar gibi canlı varlıklarla toprak hava, su, ışık ve sıcaklık gibi fiziksel çevre faktörlerinin birlikte oluşturdukları karşılıklı ilişkiler dokusunu simgeleyen ekosistemler olup, dünya yaşamı için vazgeçilmezdirler. Ormanlar yaşantımızın her safhasında ihtiyaç duyduğumuz yapacak ve yakacak hammadde kaynağıdır. Bunun yanı sıra bitkisel nitelikli tohum, çiçek, kozalak vb. ile mineral nitelikli çakıl, kum vb hammadde kaynaklarının bir kısmı da ormanlardan elde edilmektedir. Ormanlar, bitkiler ve hayvanlar için doğal bir su kaynağıdır. Kar ve yağmur biçimindeki yağışı yapraklı, dalları, gövdesi ve kökleri ve tutarak sellerin ve taşkınların oluşmasını önler. Ayrıca yer altı sularının oluşmasına yardım eder. Ormanlar erozyonu önler. Ormanlar rüzgarın hızını azaltır, toprağı kökleri ile tutarak yağışların ve akarsuların toprağı taşımasını önler. Ormanlar, yaban hayatı ve av kaynaklarını koruru. Nesli tükenmekte olan hayvanların üretimi, korunması ve barınmasında koruma alanları oluşturur. Bu sahalar milyonlarca canlının yuvasıdır. Ormanlar, eğlenme, dinlenme ve boş zamanları değerlendirme imkanı sağlar. Havası, suyu, doğal görünümleri ve sakin ortamı ile özellikle şehirlerde yaşayan insanları kendisine çeker. Bu yönüyle insanların beden ve ruh sağlığı üzerinde olumlu rol oynar. Yerleşim alanları çevresindeki hava kirliliğini ve gürültüyü önlemesi ile insan sağlığı bakımından büyük önem taşır. Ormanların insan sağlığı üzerindeki bütün bu olumlu yararları nedeniyle büyük kentlerin çevresinde ormanlar yetiştirilmekte, dinlenme yerleri kurulmaktadır. Ormanlar, orman içinde ve dışında yaşayan insanlara çeşitli iş alanları sağlar, işsizliği önlemede etkin rol oynar, böylece köyden kente göçü azaltır. Ormanlar, ulusal savunma ve güvenlik bakımından da çok önemlidir. Askeri birliklerin savaş tesisleri ile araç ve gereçlerinin gizlenmesinde, savaş ekonomisi bakımından değer taşıyan reçine, katran ve tanenli maddelerin elde edilmesini sağlar. Ayrıca ormanlar barajların ekonomik ömrünü uzatır, doğal afetleri önler, ülke turizmine katkıda bulunur. Ormanlar, doğal güzellikleri ve sayılmayacak kadar çok faydalarıyla iyi baktığımız takdirde tükenmez bir doğal kaynaktır. Ormanlar bitki örtüsü ve toprak içerisinde büyük miktarda karbon depoladıklarından, ikim üzerinde olumlu etkiler yapar. Aşırı Sayfa 5/13

6 Dünyada ve Ülkemizde Orman Varlığı Dünya kara alanlarının %30 nu kaplayan ormanlar 3.8 milyar hektardır. Tropikal ve yarı tropikal ormanlar bu alanın % 56 sını teşkil etmektedir. Dünya ormanlarının % 95 i doğal orman, % 5; ise ağaçlandırma ile tesis edilen suni ormanlardır. Ülkemizin ormanlık alanı ise 20.7 milyon hektar olup yurdumuzun genel alanının % 26.8 sini oluşturmaktadır. Ormanlarımızda yetişen asli ağaç türlerimiz; kestane, kayın, meşe, kızılağaç, kavak, huş, ıhlamur, dişbudak, akçağaç, karağaç, çınar, söğüt, ceviz ve sığla gibi yapraklı ağaçlar ile çam, göknar, ladin, sedir, ardıç, servi ve porsuk gibi iğne yapraklı ağaçlardır. Odun kökenli orman ürünleri üretimi, orman tali ürünleri üretimi, işlendirmeye katkısı, bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltıcı etkisi, ödemeler dengesini olumlu yönde etkilemesi, mineral nitelikli katkıları, tarım, hayvancılık ve turizme olan katkıları para ile ölçülebilen katkılardır. İlkim, toprak su gibi doğal kaynakların korunması ve dengede tutulması, rüzgar ve kumul hareketlerine karşı önleyici perde görevi görmesi, su akışını düzenlemesi, yer altı ve yer üstü su kaynaklarının sürekliliğini sağlayarak çoraklaşmayı önlemesi, erozyonu önlemesi dolayısıyla tarım alanları ile barajların ekonomik ömrünü uzatması, çığ ve sel baskınlarını önlemesi halkın rekreasyon ihtiyaçlarını karşılaması, insan sağlığını olumlu yönde etkilemesi ve iş verimliliğini artırması ise para ile ölçülemeyen katkılardır. Ülkemizde çok önemli bir sektör olan ormancılık ülke kalkınmasında "itici ve teşvik edici" stratejik bir rol oynar. Ormanların Ülkemiz Ekonomisindeki Yeri Ormancılık sektörünün ülke ekonomisine olan katkılarını para ile ölçülebilen ve para ile ölçülemeyen katkılar olarak ikiye ayrılmak gerekir. Sayfa 6/13

7 DÜNYAMIZA NELER OLUYOR..! Karbondioksit oranı artıyor, Okyanuslar ısınıyor, Buzullar eriyor, Deniz seviyesi yükseliyor, Orman yangınları artıyor, Buzul tabakaları parçalanıyor, Göller küçülüyor, Kurak dönemler uzuyor, Irmaklar kuruyor, Kış sıcaklılıkları artıyor, İlkbahar erken geliyor, Sonbahar gecikiyor, Bitkiler erken çiçek açıyor, Göç dönemleri değişiyor, Yaşam alanları farklılaşıyor, Kuşlar erken yuvalar yapıyor, Kıyı şeritleri erozyona uğruyor, Mercan resimleri ağarıyor, Kar yığınları azalıyor, Bulut ormanları kuruyor, Hastalıklar yayılıyor, Yüksek enlemlerde sıcaklıklar artıyor, GEZEGENİMİZDE NELER OLUYOR! Dünyanın kaynakları sınırlıdır. Hayal edebileceğimiz en ileri teknolojiler bile, yeryüzü kaynaklarını artırmaya olanak tanımayacaktır.doğal kaynakların hiç tükenmeyecekmiş gibi kullanılması, aslında yaşamla oynanan bir kumardır. İklim Değişiyor * 1990lar son 600 yılın en sıcak yılları olarak tarihe geçti. * 2100 yılına kadar dünya ısısının 1-3,5 derece daha artması bekleniyor. * Bilim adamları, bu artışın dünya tarihinde son yılda oluşan en büyük değişiklik olacağını söylüyor. * Hastalıkların, doğal afetlerin ve çölleşmenin artması bekleniyor. Dünyada su tükeniyor * Dünyanın %70&i su olmasına karşın, bunun %97si deniz suyu, %2si kutuplarda buzul halinde bulunuyor. Tüm dünya için içilebilir su miktarı ise var olan kaynakların yalnızca %1i. * Her yıl doğan yaklaşık 90 milyon bebek için yılda ek 27 milyar m3 suya ihtiyaç var. Türkiyede de su bitiyor * Türkiye nin tüm kullanılabilir su varlığı yer altı suları dahil 110 milyar m3tür. * Tuna Nehrinin Karadeniz e yılda 260 milyar m3 su boşalttığı göz önüne alınırsa, bilinenin aksine ne kadar su fakiri olduğumuz anlaşılacaktır. Türkiye su zengini bir ülke değil! * Bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için kişi başına düşen ortalama kullanılabilir su miktarı yıllık en az m3 olmalıdır. Oysa, günümüzde bu değer Türkiye için yalnızca m3 tür. * 2030 yılında Türkiye'nin nufusunun 80 milyona ulaşacağı ve kişi başına yılda m3 su miktarı düşeceği tahmin ediliyor. Tüketiyoruz. * Yalnız İstanbul da yılda ton kağıt tüketiliyor. * Bir kişi yılda ortalama olarak litre suyu sadece tuvaletlerde tüketiyor. * yılları arasından kağıt tüketimi %245 oranında artış gösterdi. * Kişi başına düşen günlük ortalama ağaç tüketimi 1.5kg Yok ediyoruz * Tüm dünyada her gün hektarlık orman alanı yok oluyor. * Türkiye'de her yıl hektarın üzerinde orman alanı yok oluyor. * Doğu Karadeniz yöremizdeki ılıman kuşak, doğal yaşlı ormanlarımızın yalnızca %12 si bozulmadan günümüze kadar kalabildi. Kaybediyoruz * Turbalik alanlarımızı %80ini kaybettik. * Fundalık alanlarımızın %90ını kaybettik. * Kumul alanlarımızın %80 i artık yok. * Türkiye'de son 40 yılda hektar, yani Van Gölü nün üç katı kadar sulak alan kaybedildi. İnsanların doğaya ve yaşama verdikleri zarar artıyor. İnsanların Doğa Üzerindeki Etkisini Azaltmalıyız. Sayfa 7/13

8 YÜRÜYEN KÖŞK HİKAYESİ: 68 YILLIK ÇEVRE ABİDESİ 8 Ağustos 1930 tarihinde önce bina çerçevesindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir. İstanbul'dan getirilen tramvay rayları döşenir. Santim, santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtturulur. Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir. Her bir karesinde koskoca tarih yazıldığı, her bir köşesinde onlarca kararın alındığı, O Büyük Liderle özdeşleşen, vakur ve haşmetiyle adeta yüzyıllara meydan okurcasına Ulu bir Çınar'ın gölgesinde sessizliğe gömülen, 68 yıllık bir çevre abidesi YÜRÜYEN KÖŞK. Bu Köşk; Kültür Bakanlığı Gayrimenkül Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nun gün ve sayılı kararı ile, korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları arasında sayılmış ve tescili yapılmıştır. İsterseniz "Yürüyen köşk" hikayesine geçelim. "BİNA KAYDIRILACAK" Atatürk bir gün çiftliğe gittiğinde, Köşk'ün hemen yanındaki Ulu Çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır. Hemen bahçıvanı yanına çağırarak bunun nedenini sorar. Görevli bahçıvanın cevabı şöyledir: Ağacın dalları uzamış, binanın duvarlarına dayanmıştır. Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkansız olan bir emir verir. "AĞAÇ KESİLMEYECEK, BİNA KAYDIRILACAK" Görev İstanbul Belediyesi'ne intikal eder. Belediye Fen İşleri Yollar-Köprüler Şubesi sorumluluğu üstlenir. Ünlü bestecimiz Ferit Alnar' ın kardeşi olan Başmühendis Ali Galip Alnar (bazı kaynaklarda Ali Nuri Alnar olarak geçer) yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova'ya gelerek çalışmalarına başlar. Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Büyük Atatürk ile birlikte, kardeşi Makbule Atadan, Vali vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya bey ve Cumhuriyet Gazetesi Başmuhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 4.80 m. civarında kaydırılır. Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve Ulu Çınar ağacıda kesilmekten kurtulur. Atatürk ve Yalova konusunda önemli araştırmalara imza atan Araştırmacı-Yazar Ahmet Akyol'a göre, Köşk'ün yürütülmesi işlemi iki safhada yapılır. 8 Ağustos 1930 tarihinde öncelikle yapının teras bölümü (toplantı salonu olarak kullanılan, üç yanı camlarla kaplı bölüm) kaydırılır. Geri kalan iki gün içerisinde de ana binanın raylar üzerinde yürütülmesi işlemi tamamlanır. Ahmet Akyol'un bu görüşünün doğru olabileceği bazı resimlerden anlaşılmaktadır. Köşk'ün kaydırılması olayı 10 Ağustos 1930 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde aynen şu şekilde yer almıştır. "Gazi Hazretlerinin Köşkü nakledildi. Gazi Hazretlerinin Yalova'daki köşkünün yürütülme ameliyesi dün muvaffakiyetle icra ve ikmal edilmiştir. Kendileri de bu ameliyeye bizzat nezaret etmişlerdir." 10 Ağustos 1930 tarihli gazetedeki bu haberi okuyanlar ülkenin içinde yaşadığı onca önemli meseleler arasında, bu olayın o tarihte ne ifade ettiğine belki bir anlam veremediler. Belki de, bir çınar ağacının bir metrelik dalının kesilmemesi için bir köşkün kaydırılmasını hayretle karşıladılar. Çünkü, o devirde ne ozon delinmesi vardı, ne global kirlilik, ne asit yağmurları, ne orman katliamı vs...dünyada hiçbir ülke hiçbir devlet başkanının gündeminde dahi yoktu, ÇEVRENİN ÖNEMİ. Yalnızca bir ülkenin kurtarıcısı milletini özgürlüğe, bağımsızlığa kavuşturmak için Sayfa 8/13

9 mücadele veren, bir karış toprağını bir tutam yeşilini koruyan tek bir liderdi. Gazi Mustafa Kemal Atatürk. Bu lider, Dünya ülkelerinin henüz 1970'li yıllardan sonra anlayıp ve düşünmeye başladığı çevre anlayışını 1930'lu yıllarda benimsiyor, "Çevreyi korumak aklın gereğidir" özdeyişi ile yalnızca Türk insanına değil, tüm dünya ülkelerine çok önemli bir mesaj veriyordu. İnsan Sevgisinin yanısıra doğa tutkusu, doğa sevgisiyle dopdolu bir liderin bir dehanın, çevre duyarlılığı, tüm dünya insanları için örnek olacaktır. 2 Mart 1998 tarihinde ulusal televizyonlarda yer alan Amerika'da tarihi bir müzikholün raylar üzerinde elli metre kaydırıldığı haberi yayınlandı. 68 yıl önce Atatürk'ün gerçekleştirdiği bir olay 1998 yılında, 2000 li yılların teknoloji ile ancak uygulanabiliyordu. Üstelik bu olay bir ağacı, bir canlıyı kurtarmak amacıyla değildi... Ne mutlu ki, Atatürk gibi bir yol göstericimiz, bir önderimiz var. Bir ağaç dalı için verilen bu emek aslında tüm dünya insanlarına duyurulmak istenen bir çevre anlayışının göstergesidir. Umuyoruz ki, Türk milletinin kurtarıcısı bu büyük liderin örnek alınan tüm özellikleri içinde doğa sevgisi ve çevre anlayışı tüm gönüllerde ölümsüzleşsin. Sinsi bir Çevre Sorunu: Çölleşme 'Çölleşme', kurak ve az yağışlı alanlarda, doğal etkenler ve insan faaliyetlerinden kaynaklanan toprak bozulmasını ifade eder. Ekolojik kirlilik, enerji dengesizliği, doğal kaynakların yanlış ve geri dönüştürülemez biçimde kullanımı, aşırı nüfus baskıları yoksulluk ve göç gibi karmaşık sorunlarla da yakından ilgilidir. Yanlış arazi kullanımı ve tarımsal işlemler, aşın otlatma, ormanlar tahribi ve sağlıksız sulama yöntemleri gibi insan faaliyetleri, gelece teki çölleşme riskini her geçen gün biraz daha arttırmaktadır. Ülkemiz 31 Ağustos 1998 tarihinden itibaren "Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi "ne resmen taraf olmuştur. Sayfa 9/13

10 SU KİRLİLİĞİ Dünyamız "su bunalımı" ile karşı karşıya. Çünkü su kullanımı hızla artıyor (2000 yılında iki katını çıkacak).buna karşılık kullanabilir su kaynakları sınırlı. tükenmesini, barajların boşalmasını hızlandıracaktır. Dünya nüfusunun %40'nı barındıran 80 ülke, şimdiden su sıkıntısı çekiyor. Ülkemizde durum nasıl? Tatlı su kaynaklanınız bol değil, ancak yetiyor. Türkiye'nin yıllık yağış ortalaması 640mm Dünya ortalaması 1000 mm. Göllerimizi, barajlarımızı, nehirlerimizi, yeraltı sularımızı ve denizlerimizi çöl iyi değerlendirmeli, temiz tutmalıyız. Arıtma tesislerini yaygınlaştırmalı, sulamalarınızı evsel ve endüstriyel atıklarla kirletmemeliyiz. Aşırı gübreleme, bilinçsiz kullanılan zirai mücadele ilaçları ve yoğun yapılaşma baskısından sakınmalıyız. Suyun değerini bilelim, yokluğunu yaşamayalım. İnsan yaşamının vazgeçilmez unsurlarından olan su, sınırlı bir kaynaktır. Dünya nüfusunun hızla artmasına rağmen su kaynaklarının sabit olması, bu kaynakların kirletilmesi ve tüketilmesine neden olmaktadır. Bilinçli su kullanımıyla, yaşam kalitemizi bozmadan alacağımız basit önlemlerle su kaynaklarımızın kirlenmesini ve tükenmesini önleyebiliriz. Evimizdeki musluklara takacağımız "DÜŞÜK AKIŞ MUSLUK HAVALANDIRICISI" ile %50 oranında daha ekonomik su kullanımı mümkün olacaktır. Arabamızı ya oto yıkama tesislerinde yıkatalım, ya da hortum kullanmak yerine, kovaya su doldurarak kendimiz yıkayalım. Tuvaletlerimizde gereğinden fazla su sarfiyatını önlemek için rezervuarlarımızdaki su seviyesini düşürebiliriz. Bahçeleri günün erken saatlerinde, toprak ısınmadan sulayarak gereksiz yere suyun buharlaşmasını önleyelim. Unutmayalım ki; gereksiz yere harcadığımız her damla su, nehirlerin kurumasını, balıkların Sayfa 10/13

11 AİLECE ÖNLEM ALIN, 140 TON SU SAKLAYIN "Meyveleri su dolu bir kapta yıkayın, bulaşıklar için makine kullanın, daha kısa duş alın." TEMA Vakfı 4 kişilik bir ailenin, bu gibi önlemlerle yılda 140 ton su tasarrufu yapabileceğini açıkladı. Bulaşıkları elde değil makinede yıkayın. Dört kişilik bir aile günlük bulaşığını elde yıkarsa, ortalama litre su harcanır. Oysa bulaşık makinesi aynı bulaşığı sadece 12 litre su ile yıkar. Bu da bir yılda ortalama ton su tasarrufu demektir. TEMA Vakfı Kaynak Geliştirme Bölümü Başkanı Yeşim Beyla, dört kişilik bir ailenin, alacağı basit önlemlerle yılda 140 ton su tasarrufu yapabileceğini kaydetti. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye'nin tüketilebilir yerüstü ve yeraltı su potansiyelinin yılda ortalama 112 milyar metreküp olduğunu belirten Beyla, Türkiye'nin kişi başına ortalama 1500 metre küple "su azlığı çeken" bir ülke olduğunu vurguladı. Türkiye nüfusunun 2030'da 100 milyonu bulmasının beklendiğine işaret eden Beyla, Türkiye'de, mevcut kaynakların tamamı bozulmadan korunsa bile 2030 için kişi başına düşen kullanılabilir su miktarının 1000 metreküp civarında olacağını kaydetti. Beyla, TEMA Vakfı olarak evlerdeki gereksiz su tüketiminin önlenmesi için "Suyunu Boşa Harcama" kampanyası başlattıklarını da hatırlattı. Diş fırçalarken, tıraş olurken suyu kapatın. Kullanılmadığı halde açık bırakılan su harcaması, yılda kişi başına ortalama 12 tondur. Daha kısa duş alın. 5 dakikalık bir duş sırasında ortalama 60 litre su harcanır. 4 kişilik bir ailenin her bir ferdi duş süresini 1 dakika azaltırsa yaklaşık 18 ton suyu kurtarır. Sifonu gereksiz yere çekmeyin. Dört kişilik bir ailenin fertleri günde bir kez sifonu amacı dışında çekerse, yılda 16 ton su harcamış olur. Rezervuara su dolu 1.5 litrelik pet bir şişe yerleştirin. Bu basit önlemle, yılda 2 ton su tasarrufu sağlanabilir. Duş başlığını, yeni çıkan ve suyu daha iyi püskürten ekonomik duş başlıklarıyla değiştirin. Böylece suyu daha az açarak daha tazyikli suyla duş alınabilir. Muslukların su kaçırmadığından emin olun, gerekirse de tamir ettirin. Saniyede bir damla damlayan musluk, yılda 1 ton su harcar. Su kaçaklarını engelleyin. Ev ya da apartmanınızdaki su borularını yenileriyle değiştirin ya da tamir ettirin. Eski tip borular tonlarca su kaybına neden olur. Çamaşır makinesini ekonomik kullanın. Tek bir çalıştırmada yaklaşık 176 litre su harcayan çamaşır makinesi haftada bir kez bile az kullanılsa, yılda 9 ton su tasarruf edilir. Makinede Yıka! Yeşim Beyla, su tasarrufu için şu önerilerde bulundu: Sebze meyveleri elde yıkamak yerine su dolu bir kapta yıkarsanız çok daha az su tüketirsiniz. 4 kişilik bir aile bu yöntemle yılda ortalama 18 ton su kurtarabilir. Sayfa 11/13

12 ÇEVRE BİLİNCİ İLE ALIŞVERİŞ YAPALIM Bir kere kullanıp atacağımız naylon poşetler yerine, sürekli kullanabileceğimiz bez torba, sepet veya fileleri tercih edelim. Unutmayalım ki, plastik ambalajlar ve naylon poşetler doğada parçalanmadan yüzyıllarca kalabilmektedirler. Plastik ya da pet ambalajlı yiyecekler yerine cam ambalajlı yiyecekleri seçelim. Herhangi bir ürünü alırken geri dönüşümlü olmasına dikkat edelim. "Kullan-at" piller yerine yeniden doldurulabilen pilleri kullanalım. Sprey deodorantlar yerine "Ozon dostu" deodorantlar kullanmaya özen gösterelim. Alışveriş yaparken, harcamanın ne kadarını ürünün kendisine, ne kadarını ambalajına verdiğimizi hiç düşündünüz mü? Bir yandan çevreyi kirlettiğiniz bu ambalaj maddeleri öbür yandan sizi aldatan bir "yalancı" değil midir? Sebze ve meyve alırken hormonlu olanları almamaya özen gösteriniz. Bir kez kullanıp atılan kağıt peçete ve havlular için binlerce ağaç kesilmektedir. Bez peçete ve havlu kullanarak ağaç katliamını durdurabiliriz. 'Unutmayınız ki; yumrulu ve normal boyutlardan çok iri sebze ve meyveler, yetiştirilirken kullanılan yüksek miktardaki hormonlar nedeniyle, kanser yapıcı maddeler içerirler. Gelecek kuşakların çöp dağları altında ezilmesini istemiyorsak, bilinçli tüketim yapıp, az çöp çıkarmak zorundayız. Ekmek israfına son verelim... Unutmayınız ki; bugün dünyamızda yaklaşık 38 milyon insan açlık tehlikesiyle karşı karşıyadır. Ülkemizde ise yalnızca İstanbul'da her gün yaklaşık 2 milyon ekmek çöpe atılmaktadır. Her türlü yiyecek ve içecek insanların faydalanması ama israf etmemesi için yaratılmıştır. KAMPANYA: Sayfa 12/13

13 Geçen hafta sonu yaşanan orman yangınları hepimizin içini yaktı. Manisa da ağaçlandırma ile ilgili bir proje yapılmış. Bilgilerinize, Sayfa 13/13