Transkript

1 BEDEN SIVILARI

2

3

4

5 KAN

6 dolaşım sistemi 1. kan vücut ağırlığının %8 i 2. damarlar kanın dokulara ulaşımı 3. kalp pompa

7 kan hücreleri eritrositler; kırmızı kan hücreleri, alyuvarlar lökositler; beyaz kan hücreleri, akyuvarlar trombositler; kan pulcukları, plateletler

8

9

10

11

12

13

14 HÜCRE TİPİ 1. Kırmızı kan hücresi 2. Pulcuklar 3. Beyaz kan hücreleri PLAGOSİTLER Bazofiller Eosinofiller Nötrofiller Mast hücreleri Monositler Makrofajlar Dendritik hücreler LENFOSİTLER B hücreleri Plazma hücreleri T hücreleri Doğal katil hücreler İŞLEVİ Oksijen ve karbondioksit taşırlar Pıhtılaşmayı başlatırlar Histamin salgılarlar; T hücrelerinin gelişmesini destekliyor olabilirler Antikorla kaplanmış parazitleri öldürürler Antikor kaplı patojenleri fagozite ederler(yutarlar) Hasar gördüklerinde histaminleri salgılarlar Makrofajlara dönüşürler Mikroorgonizmaları içlerine alıp sindirirler; T hücrelerini etkinleştirirler T hücrelerrine antijen sunarlar Farklılaşarak antikor üreten hücreler ve hafıza hücreleri haline gelirler Antikor salgılarlar Virüs bulaşmış hücreleri öldürürler, öteki beyaz kan hücrelerinin etkinliklerini düzenlerler Virüs bulaşmış ya da kanserli vücut hücrelerine saldırıp parçalarlar

15

16 kanın görevleri solunum beslenme atılım termoregülasyon osmotik denge asit-baz dengesi hemostaz interstisyel sıvı hacmi savunma haberleşme

17

18

19

20

21

22 hematokrit-plazma kanın hücresel elemanlarının toplam yüzdesi hematokrit (%44-46) geriye kalan sıvı plazma (%54-56)

23

24

25 plazma <%1 inorganik maddeler; yüksek molarite ile osmotik gücün önemli kısmından sorumludur %90-92 su geri kalan bölüm ise organik maddeler

26 plazmanın organikleri proteinler; albumin, globulin, fibrinojen lipidler; nötral yağlar, fosfolipid, kolesterol karbonhidratlar; glikoz, laktik asit NPN (nonprotein azotlu maddeler); üre, ürik asit, ksantin, hipoksantin, kreatin, kreatinin, amonyak, amino asitler DİĞER; iç salgılar, antikorlar ve enzimler

27 plazma proteinleri total 7,3 g/dl albumin 4,5 g/dl globulin 2,5 g/dl fibrinojen 0,3 g/dl taşıyıcı pıhtılaşma -

28 onkotik basınç plazma proteinlerinin oluşturduğu osmotik basınç; kolloid osmotik basıncı ( 25 mmhg) büyük moleküllü olmaları nedeniyle su çekerler suyu damar içerisinde tutan başlıca güç eksiklikte ödem

29 plazma protein azalması nedenleri kanamalar kronik karaciğer hastalıkları böbrek hastalıkları bağırsaktan emilim bozukluğu uzun süren açlık çeşitli enfeksiyonlar kalıtsal hastalıklar

30 plazma protein artışı nedenleri yaygın yanıklar dehidratasyon akut enfeksiyon ve doku harabiyeti ile seyreden durumlarda fibrinojen artışı söz konusu olabilir

31 fizyolojik değişmeler gebelikte albumin düşük, fibrinojen yüksek menstruasyon sırasında fibrinojen yüksek yenidoğanda albumin düşük

32 non-protein nitrojen metabolik dengeyi yansıtan önemli bir unsurdur böbrek hastalıklarında 10 kata kadar artabilir katabolizmanın hızlandığı enfeksiyon, ateş, açlık ve yetersiz beslenme gibi durumlarda da artar gebeliğin sonlarında ise fizyolojik olarak azalabilir

33

34 plazma karbonhidratları bağırsaklardan %80 glikoz, geri kalanı ise fruktoz ve galaktoz olarak emilir; karaciğerde hepsi glikoza çevrilir plazma glikoz dengesi çok önemlidir ( mg/dl) arttığında diyabet meydana gelir

35 Kanın Fiziksel Nitelikleri

36 kanın rengi kırmızı renk hemoglobinden (Hb) kaynaklanır hemoglobin oksijene doydukça renk açılır 1 g Hb 1,34-1,39 ml kadar O 2 bağlar; dolayısıyla g lık Hb içeriğiyle 100 ml kanda ortalama 20 ml O 2 vardır siyanoz; indirgenmiş Hb artışına bağlı olarak deri ve mukozalarda görülen morarma polisitemi methemoglobinemi (met-hb)

37

38 Hemoglobin sentezi

39

40 kanın reaksiyonu ph 7,35-7,45 arasında tutulur arteryel kanda daha yüksek, venöz kanda ise düşük bulunur extrem sınırlar 7-7,7 dir, ki 10 katlık bir H + iyonu artış veya azalışı gerektirir

41 sedimentasyon pıhtılaşması önlenerek bir tüpte bekletilen kandaki eritrositlerin çökme hızıdır normalde 0-20 mm/h kadardır doku harabiyetinin bir göstergesidir tanı yöntemi olarak nonspesifiktir tedavinin izlenmesinde değerlidir

42 çökmenin nedeni durgunlaşma hücrelerin özgül ağırlığının plazmadan yüksek oluşu yer çekimi hücrelerin yüzeyindeki elektrik yüklerinin kaybı

43 sedimentasyonu artıran nedenler çeşitli enfeksiyon hastalıkları, romatizmal hastalıklar, kanser vb durumlar anemiler sıcaklık artışı doku harabiyeti ile seyreden hastalıklar

44 fizyolojik sedimentasyon artışları gebelik menstruasyon yaşlılık egzersiz yemek sonrası

45 hematokrit-plazma kanın hücresel elemanlarının toplam yüzdesi hematokrit (%44-46) geriye kalan sıvı plazma (%54-56)

46 Alyuvar Yapımını Etkileyen Faktörler PROERİTROBLAST ERİTROSİTLER DOKUNUN OKSİJENLENMES İ Oksijenlenmeyi azaltan faktörler Kan hacminin azalması Anemi Kan akımının azalması Akciğer hastalıkları

47 Alyuvarların Tahribi makrofaj BİLİVERDİN BİLİRUBİN (Serbest) KONJUGE BİLİRUBİN KONJUGE BİLİRUBİN ÜRO BİLİNOJEN BİLİRUBİN GLUKURONAT Konjuge Bilirubin ÜROBİLİNOJENLER ÜROBİLİN STERKOBİLİNOJEN STERKOBLİN

48

49 vücudun amansız bekçileri LÖKOSİTLER Şekiller: Human Physiology. Vander - Sherman - Luciano, 8.baskı, Textbook of Medical Physiology. Guyton - Hall, 10.baskı, İnsan Fizyolojisi. Gökhan - Çavuşoğlu Kayserilioğlu, 1983.

50

51 lökosit çeşitleri polimorf nüveli (parçalı çekirdekli) lökositler = granülositler nötrofiller eozinofiller bazofiller mononükleer lökositler monositler lenfositler

52 lökositlerin özellikleri kemotaksis marginasyon diapedez

53 fagositik aktivite Tüm granülositler fagositoz yapar en güçlüsü nötrofiller, zayıfı bazofillerdir makrofajlar nötrofillerden de güçlüdür.

54

55 lenfoid dokular primer (merkezi) lenfoid organlar timus kemik iliği sekonder (periferik) lenfoid organlar lenf düğümleri dalak barsağın lenfoid dokusu

56 fagositoz

57

58

59

60 KAN GRUPLARI

61 ABO sınıflaması yalnız A aglütinojeni varsa A grubu yalnız B aglütinojeni varsa B grubu hem A, hem B aglütinojeni varsa AB grubu ne A, ne B aglütinojeni varsa O grubu

62

63 aglütininler A kan grubunda anti-b aglütinini, B kan grubunda anti-a aglütinini, O kan grubunda her iki aglütinin de bulunurken, AB kan grubunda hiç aglütinin bulunmaz.

64

65 Rh faktörü aglütininleri doğal olarak bulunmaz, sonradan oluşur CcDdEe genleri ile belirlenir en güçlüsü D dir antikorlarına anti-d de denir

66 Rh uyuşmazlığı Baba Rh (+) Anne Rh (-) Çocuk Rh (+) yenidoğanın hemolitik hastalığı (eritroblastosis fetalis)

67