KATETER VE. Doç. Dr. Mehmet ERĐKOĞLU Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Genel Cerrahi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KATETER VE. Doç. Dr. Mehmet ERĐKOĞLU Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Genel Cerrahi"

Yavuz Gündoğdu
7 yıl önce
İzleme sayısı:

2 KATETER VE DREN BAKIMI Doç. Dr. Mehmet ERĐKOĞLU Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Genel Cerrahi

3 KATETER Damarlara veya vücut boşluklarına ulaşmak için kullanılan tüpler

4 DRENLER Ameliyattan sonra sıvı Ameliyattan sonra sıvı toplanmasını önlemek, vücut içinde kalan doku artıklarını ve sıvıları dışarı almak için kullanılan tüpler

5 Yoğun bakımda tedavi gören veya kronik hastalığı olan hastalarda Kateterler MODERN TIBBIN VAZGEÇĐLMEZ PARÇASI Raad I et al. Lancet Infect Dis 2007

8 Kateterlerin kullanım amaçları Ven içine sıvı, ilaç, kan ve kan ürünleri verilmesi Total parenteral nutrisyon amaçlı Diyaliz amaçlı ( hemodiyaliz, periton diyalizi) Kemoterapi amaçlı Hemodinamik ölçümler için Edgeworth J J Hosp Infect 2009

9 Kateterler Geçici kateterler Kalıcı kateterler Juguler ve femoral ven Juguler kateter 3 hafta femoral kateter 1 hafta Juguler ve subclavian ven Ort 6-12 ay Kalıcı kateterler bir tünel aracılığı ile vene girerler, kateter üzerinde enfeksiyon önleyici bir keçe vardır

12 Tünelli cuff lı kateterler Ash kateter Tesio kateter

17 Periton diyaliz kateterleri Karın boşluğuna yerleştirilen slikon bir kateter Đki keçesi var, ilk keçe karın duvarında ikinci keçe cilt altında Kateter takıldıktan sonra yaranın daha sağlıklı iyileşebilmesi için ilk 3 gün pansuman açılmamalı Kateterin hareketliliği engellenmeli, aksi halde deri ile kateterin bütünlüğü sağlanamaz ve tünel enfeksiyonu görülebilir

20 Kateterin vücuttan çıktığı bölge Kateterin çıkış yeri ile vene giriş yeri arası Kateter çıkış yeri Tünel Kateterler ciltten damar içine doğru mikroorganizmaların yayılımına neden olurlar Raad II et al. Clin Infect Dis 1992 Yoğun bakımda görülen bakteriyemi ve sepsisin %3-5 i kateter kaynaklı Edgeworth J. J Hosp Infect 2009

21 Kateter bakımı Birinci basamak hijyenik el temizliği Maske ve steril eldiven kullanılmalı Tespit dikişlerinin sağlamlığı kontrol edilmeli **Çıkış yeri enfeksiyonunun önlenmesinde en önemli nokta kateterin vücut dışında kalan kısmının hareketliliği önlenmesi

22 Katetere bağlanan infüzyon sistemi (serum seti) en az 48 saatte bir değiştirilmeli Kan ve lipit kullanılıyorsa daha sık değiştirilmeli Pansuman değişimleri ğ ş 48 saatte bir yapılmalı, kirlenme varsa daha erken yapılmalıdır. Tıkalı olduğu düşünülen lümene basınç yapılmamalı Lümen gün aşırı heparinlenmeli

23 Kateterlerden yapılan uygulama sonrası kateter içi SF ile yıkanmalı Kateter enfeksiyonu bulguları gözlenmeli Kateter içi trombüs bakteriyel kolonizasyonu ve Katetere bağlı sepsis (KBS) riskini arttırır. Kateter kullanımı sonrası kateterlerin SF ve heparin ile yıkanması trombüs oluşumunu engeller. Bacuzzi A et al. Surg Infect 2006 Edgewort J. J Hosp Infect 2009

24 Kateterin gazlı bezle pansumanı Avantajları *Yaranın hava alma olanağı yüksek *Nem ve kolonizasyon oranı az *Ucuz Salles FT et all. Ostomy Wound Manage 2007

25 Kateterin gazlı bezle pansumanı Dezavantajları *Kalın olduğundan ekstremite hareketi engellenir *Yaranın gözlenmesi olanağı az *Sık değişim gerektirir *Flastere bağlı cilt tahrişi *Islandığında mikroorganizma girişi kolaylaşır *Kateter dislokasyonu sık Kiernan 1997, Wheeler 1991 Tripepi- Bova Ka et all. Am J Crit Care 1997

27 Transparan örtü ile pansuman Avantajları *Kateterin gözlemi sağlanmakta (kanama, akıntı) *Hastanın duş yapmasına imkan verir *Kateterin tespiti güvenli *Az sıklıkta geğiştirilir, az zaman kaybı Tripepi- Bova Ka et all. Am J Crit Care 1997

32 Transparan örtü ile pansuman Dezavantajları *Nem ve kolonizasyon oranı fazla *Daha pahalı *Yapılan çalışmalarda transparan pansumanların katetere bağlı sepsis riskini arttırdığı belirlenmiştir Craven DE et all. Infect Control 1985 Hoffman KK et all.jama 1992 Maki DG et all. JAMA 1987

33 Transparan örtü ile pansumanda en büyük risk pansuman altında biriken neme bağlı Patojenik mikroorganizmaların çoğalması

34 Kateter pansuman yöntemi Merkezden çevreye doğru %10 povidon iyot (baticon) ile ıslatılan pet en az 30 sn dairesel hareketlerle uygulanmalı Đşlem 3 kez tekrarlanmalı Kateter girişi kapatılmalı ve tespiti yapılmalı

35 Kateter giriş yeri bakımında antibiyotikli pomadların kullanılması KBS (katetere bağlı sepsis) ve peritonit riskini azaltmaktadır Chua AN et al.clin J Am Soc Nephrol 2009 Mahajan S et al. Perit Dial Int 2005 Kateter giriş yerine klorheksidin emdirilmiş süngerlerin yerleştirilmesi ile kateter giriş yeri enfeksiyonunda önemli ölçüde azalma saptanmış Raad I Lancet Infect Dis 2007

36 Lümen temizliği Lümen temizliği için ajutaj 3 kez baticon ile silinir Cap (stoper) açılarak kateter içindeki heparinli sıvı çekilerek atılır (gerekirse kültüre gönder) 10 cc SF ile lümen yıkanır ve lümen içine heparinli SF verilir, klemp kapatılır ve stoper takılır. Đkinci lümen için aynı işlem yapılır

37 Antibiyotik veya antiseptik kaplı kateterler Sülfodiazin, minoksidil, ripampisin, klorheksidin gibi antibiyotik ve antiseptiklerle kaplanarak oluşturulan kateterler KBS riskini azaltır. Ramritu P et. al. Am J Infect Control 2008 Borschel DM et. al. Am J Infect Control 2006 Raad II,Hanna HA. Arch Intern Med 2002 En önemli dezavantajları antimikrobiyal direnç Özellikle nötropenik hastalarda tercih edilirler Edgeworth J. J Hosp Infect 2009 Vokurka S et al. Support Care Cancer 2009

39 Kateter çıkış yeri enfeksiyon belirtileri Kızarıklık Şişlik Isı artışış Ağrı ve hassasiyet Pürülan akıntı

41 Kateter eğitimi öncesi KBS oranı kateter eğitimi verildikten sonra %50 den fazla azalma Warren DK et al.crit Care Med 2003 Coopersmith CM et al. Crit Care Med 2002

43 Katetere bağlı sepsis (KBS) Hastane enfeksiyonlarından en önlenebilir olanları Đnfeksiyon kontrol önlemleri iyi uygulandığında KBS oranı %50 den fazla azalmakta Gastmeier P, Geffers C J Hosp Infect 2006

44 Dren bakımı Drenler proflaktik amaçla operasyon bölgesine konur Drenaj azalınca üzeri steril gaz ile kapatılır ve kısa süre sonra çekilir Dren pansumanı baticon alkol veya klorheksidin ile yapılır. Dren kenarına antibiyotikli kremlerin kullanımı enfeksiyonu önler

Benzer belgeler

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5