ADO.NET. Öğr. Gör. Emine TUNÇEL Kırklareli Üniversitesi Pınarhisar Meslek Yüksekokulu

Transkript

1 ADO.NET Öğr. Gör. Emine TUNÇEL Kırklareli Üniversitesi Pınarhisar Meslek Yüksekokulu

2 ADO.NET ve ADO Bir uygulamanın esas gücünü, veri, veritabanları veya veri kaynakları ile olan ilişkisi belirler. Geleneksel ASP sayfaları veri erişimi ve yönetimi için ADO yu (Active X Data Object) kullanırdı. ADO veri erişim teknolojisi sayesinde, bir Data Provider aracılığı ile lokal ya da uzak veri tabanlarına bağlanıp buradaki değerleri ADO nesnelerine aktararak kendi uygulamalarımızda kullanabiliyorduk.

3 ADO.NET ve ADO Ancak ADO nun bir takım sınırlamaları vardır. Örneğin günümüzde çok önemli hale gelen, farklı sistemler arasındaki veri iletişimi konusundaki yetersizliği. COM tabanlı bir teknoloji olan ADO yalnızca COM u destekleyen sınırlı sayıdaki ortamlarda kullanılabilir. COM u desteklemeyen platformlarda XML gibi ortak bir standardın kullanılması gerektirmektedir. Ancak ADO nun yerleşik bir XML desteği bulunmamaktadır. ADO, veri tabanı ile bağlantısız çalışabilme desteği sunmaz. Bağlantısızlık veri tabanına bağlanarak elde edilen verilerin bağlantısı kesildikten sonra da bellek üzerinde işlenebilmesidir.

4 ADO.NET ve ADO.NET ile birlikte ADO nun yerini ADO.NET almıştır. ADO.NET,.NET Framework içerisinde bulunan ve çeşitli veri kaynaklarına erişim için kullanılan bir sınıf kütüphanesine verilen addır. ADO.NET nesnelerini kullanarak uygulamanız içinde verilerinizi tuttuğunuz veritabanının bir benzerini oluşturabilirsiniz. Böylelikle veritabanındaki verileri, uygulamanız içinde veritabanının benzeri olan yapılara aktarabilir, üzerinde istediğiniz değişikliği yapıp veri tabanındaki verileri güncelleyebilirsiniz. ADO.NET ile gelen en büyük yapısal değişiklik, veri tabanları ile bağlantısız çalışabilme desteğidir. Bunu yine yeni bir kavram olan DATASET nesnesi ile yapabilmektedir.

5 ADO.NET Veriye erişmek ve değiştirmek için ADO.NET iki bileşene sahiptir:.net Framework Data Provider(.NET Veri Sağlayıcıları)-Bağlantı tabanlı yöntem Dataset(Veri Seti)- Bağlantısız yöntem

6 DATA PROVIDER KAVRAMI Data provider lar veritabanına erişimi sağlayan derlenmiş fonksiyon kütüphaneleridir. Bu kütüphanelerin içerdiği fonksiyonlar kullanılarak, desteklenen veritabanlarına erişilebilir, veri alma, gönderme ve güncelleme gibi klasik veritabanı işlemleri yapılabilir. Data Provider lara örnek olarak verilebilir. Uygulama Data Provider Veri Tabanı OLE DB Data Provider ODBC Data Provider

7 MANAGED PROVIDER Visual Basic.NET ve C# gibi net uyumlu dillerde veritabanı uygulamaları geliştirilirken, "ODBC" ya da "OLE DB" gibi data provider lara doğrudan erişim sağlanamaz..net de hazırlanmış uygulamaların veritabanına erişimi için Managed Provider olarak adlandırılan sınıf kütüphaneleri kullanılır Managed Provider lar çeşitli veritabanlarına erişim için nesne yönelimli programlama metodolojisine göre yazılmış sınıf kütüphaneleridir. ADO.NET 2 adet Managed Provider a sahiptir: OLE DB.NET Data Provider SQL Server.NET Data Provider Managed Provider ların kullanımı için System.Data namespace i eklenmelidir

8 OLE DB.NET MANAGED PROVIDER OLE DB protokolünü destekleyen tüm veritabanlarına erişim için kullanılır. SQL Server haricindeki veritabanı programlarına OLE DB sayesinde bağlantıya geçebiliriz. OLE DB protokolünü kullanan tüm veritabanlarına erişim (örneğin MS Access): uygulamanıza System.Data.OleDb namespace ini eklemelisiniz

9 SQL SERVER.NET MANAGED PROVIDER MS SQL Server 7.0 ve üstü veritabanlarına erişimi sağlar SQL server veritabanına erişim için uygulamanıza System.Data.SqlClient namespace ini eklemelisiniz

10 Managed Provıder ların Sağladığı Sınıflar XxxConnection: Bu sınıf, belirlenen bir veritabanına bağlantıyı sağlayan bir dizi özellik ve fonksiyon içerir. XxxCommand: Bu sınıf, belirlenen bir veritabanı üzerinde SQL ifadeleri ile komutlar çalıştırmayı sağlayan özellik ve fonksiyonlar içerir XxxDataAdapter: Dataset ile veri kaynağı arasında bir köprü oluşturur. XxxDataReader: Bu sınıf, veri kaynağından uygulamaya sadece okunabilir kayıt setini temsil eder.!!!xxx yerine ait olduğu Data Provider ismi getirilecektir. Örneğin OLE DB Data Provider a ait Connection nesnesi OleDbConnection olarak oluşturulacak, SQL Data Provider sınıfına ait Connection nesnesi ise SqlConnection olarak oluşturulacak

11 Veritabanı ile Bağlantıyı Gerçekleştirme CONNECTION SINIFI Bir veritabanına bağlantı oluşturmak için kullanılır. Öncelikle bağlantıyı hangi tarzda gerçekleştireceksek, onun namespace ini sayfamıza eklemeliyiz. SQL veritabanına bağlanacağımız için Import Namespace="System.Data.SqlClient" %> bildirimi ile gerekli namespace i uygulamamıza ekliyoruz.

12 Veritabanı ile Bağlantıyı Gerçekleştirme CONNECTION SINIFI

13 Veritabanı ile Bağlantıyı Gerçekleştirme CONNECTION karakteri string içerisinde \ gibi karakterlerden kaçınmak için kullanılır Data Source veritabanının bulunduğu yeri gösterir. Data Source = dedikten sonra eğer kendi bilgisayarımıza bağlanmak istiyorsak bir çok seçeneğimiz var "localhost", ". ", "bilgisayar adi", "bilgisayar Ip si" yazılabilir. SQLEXPRESS ise bilgisayarımızdaki server ın adı Initial Catalog ile o bilgisayardaki hangi database ile bağlantı kuracağımızı belirtiyoruz. Integrated Security=True ifadesi ise SQL Server a Windows oturumu üzerinden bağlanmamızı sağlar

14 COMMAND NESNESİ Veritabanına bağlantı kurulduktan sonra, bu bağlantı üzerinden klasik veritabanı işlemlerinin (veri alma, ekleme,güncelleme,silme) SQL ifadeleri ile yapılmasını sağlar Sql Server bağlantısı için: Command Nesnesinde işlemler SQL dili vasıtasıyla yürütülüyor Şimdi her biri için işlemlere bir bakalım.

15 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK 1. Öncelikle bağlantı sağlanır 2. Bağlantı açılır 3. Command sınıfından oluşturulan nesne aracılığıyla SQL komutu verilir 4. Komut çalıştırılır. Bunun için Execute ifadesi kullanılır. İki çeşit Execute ifadesi vardır: Uygulamada kullanılmak üzere veri elde ediliyor ise ExecuteReader kullanılır Veritabanından herhangi bir veri getirilmeden yalnızca komut veriliyor ise ExecuteNonQuery kullanılır 5. Bağlantı kapatılır

16 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK DATAREADER NESNESİ Veritabanından elde edilen veriyi tutmak ve sunmak için kullanılır. SELECT sorgusu ile elde edilen verilerin DataReader nesnesine aktarılması verilerin sayfada sunumunda gereklidir.

17 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK

18 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK DATAREADER NESNESİ Uygulamada kayıt veya kayıtları elde etmek için DataReader nesnesinin Read metodu kullanılır. Bu komut her seferinde Datareader nesnesinden bir kayıt (Row,Sıra) okur. Bütün kayıtları sunmak için Datareader da bir döngü oluşturmalıyız ki, her seferinde bir sonraki kaydı elde edebilelim. Bunun için en uygun döngü while ile yapılandır. Sistem şöyle işler, ilk kayıt okunduktan sonra, eğer bir sonraki kayıt mevcut ise, Datareader true değerini döndürür ve sonraki kayda geçer. Döngü bu şekilde devam eder. Read metodu son kayda geldiğinde, False değeri döndürür ve döngü sona erer.

19 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK DATAREADER NESNESİ Eğer belirli sırada kayıt elde etmek isteseydik şöyle bir döngü oluşturabilirdik. Bu döngü ile veritabanındaki tablonun ilk 3 kaydını elde etmiş oluruz

20 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK FORM ELEMANLARINI KULLANMAK SQL ifadesindeki parametreler, bir form vasıtasıyla değişken olarak da girilebilir. Örneğin Müşteriler tablosunda adı A ile başlayan veya içinde A karakteri geçen kayıtların ekrana yazılmasını sağlayalım. Bu işlem için SQL ifadesinde WHERE deyimi ile birlikte LIKE deyimini kullanmalıyız. Adı A ile başlayan kayıtları getirmek için SELECT * FROM Musteriler WHERE ad LIKE A% LIKE deyimi ile birlikte kullandığımız karakterlerden bir tanesi % işaretidir. Bu işaret birden fazla harf ya da rakamın yerini tutar. İçinde A harfi geçen kayıtları görmek isteseydik: SELECT * FROM Musteriler WHERE ad LIKE %A% yazmalıydık

21 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK FORM ELEMANLARINI KULLANMAK Aşağıda verilen formu oluşturalım

22 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK FORM ELEMANLARINI KULLANMAK Adı TextBox kontrolüne girilen ifadeye uygun kayıtların getirilmesi için aşağıdaki kodları LinkButton un click olayına yazalım

23 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK FORM ELEMANLARINI KULLANMAK Adı TextBox kontrolüne girilen karakter ile başlayan kayıtları sayfaya yazdırmak için LinkButton2 nin click olayına aşağıdaki kodları yazalım:

24 VERİTABANINDAN VERİ ELDE ETMEK FORM ELEMANLARINI KULLANMAK Adında TextBox kontrolüne girilen karakterleri içeren kayıtları sayfaya yazdırmak için LinkButton3 ün click olayına aşağıdaki kodları yazalım:

25 VERİTABANINA VERİ EKLEMEK Bir veri tablosuna veri eklemek için Command bildiriminde SQL in INSERT ifadesi kullanılır. Veri kaynağından veri getirilip, uygulamada kullanılması söz konusu olmadığından Command nesnesi aracılığıyla verilen komut ExecuteNonQuery() olarak çalıştırılmalıdır

26 VERİTABANINA VERİ EKLEMEK Öncelikle veritabanı bağlantısı oluşturulmuş ve bağlantı açılmıştır Bir komut nesnesi tanımlanmış ve komut olarak da SQL INSERT ile veri ekleme bildirimi oluşturulmuştur. Bu bildirimde Müşteriler tablosunun Ad, Soyad, Meslek ve Yas alanlarına VALUES ile belirtilen değerlerin eklenmesi istenmiştir. Daha sonra komut ExecuteNonQuery olarak çalıştırılmıştır. Çünkü herhangi bir veri eldesi söz konusu değildir.

27 VERİTABANINA VERİ EKLEMEK Form Elemanlarını Kullanmak Aşağıda verilen formu oluşturalım

28 VERİTABANINA VERİ EKLEMEK Form Elemanlarını Kullanmak Butonun click olayına aşağıda verilen kodları yazalım:

29 VERİTABANINA VERİ EKLEMEK Form Elemanlarını Kullanmak Butonun click olayına aşağıda verilen kodları yazalım:

30 VERİTABANINDAKİ VERİLERİ GÜNCELLEME Command satırında UPDATE SQL ifadesi kullanılır Müşteriler tablosunda Soyadı Gücer olan kişinin Soyadını Alirıza olarak günceller

31 VERİTABANINDAKİ VERİLERİ GÜNCELLEME Form Elemanlarını Kullanmak Verilen formu oluşturalım: Linkbuttonun click olayına aşağıdaki kodları yazalım

32 VERİTABANINDAN VERİ SİLME Command satırında DELETE SQL ifadesi kullanılır Müşteriler tablosunda Adı Ali olan kaydı siler

33 VERİTABANINDAN VERİ SİLME Form Elemanlarını Kullanmak Verilen formu oluşturalım: Linkbuttonun click olayına aşağıdaki kodları yazalım

34 KAYNAK C# ile ASP.NET Zafer Demirkol