killtrk iiiejb'athi L'ISRIBi ff11 ibi ye

Transkript

1 killtrk iiiejb'athi L'ISRIBi ff11 ibi ye BTaOJB A$ (Ok N L'AR IjnTfl LRESIM 1ID"AVIETCiTh "Eel B R UXE[[ES1i!11J rmesjgkiiiniceltemewjziyae1l1eri: 2I21iThrnm.uz2OO21

2 ICINDEKILER THE fla jcani Av.Ozdemir OZOK'un "sunu"u -VI TEE'nin Baro BakanIanru davet yazisi... VII Mesleki Inceleme ye Ziyaretlere katilan "HEYET"in listesi...viii Inceleme ye ziyaretlerin program! IX-X TEE Disiplin Kurulu Bakani Av.Ayhan EROL'un yazisi TBB Bakan Yarthmcisi Av.Huseyin ERKENCt'nin yazisi TBB Av.M.Ziya YERGOK'ün TEB Yönetim Kurulu Uyesi Av.Zeki EKMEN'in yazisi TEE Yonetim Kurulu Uyesi Av.Cengiz TUGRAL'in yazisi TEE Disiplin Kurulü Uyesi Av?Funcer YILMAZ'rn yazisi TEE Denetleme Kurulu Uyesi Av.$erafettin GOKALP'in yazisi Adana Barosu Bakani Av.Necati ERDEM'in yazisi Afyon Barosu Bakam Av.Celal Mumtaz AKINCI'mn yazisi Aydin Earosu Baflani Av.Tunç AYTUR'un yazisi Bursa Barosu Eakani Av.Rainazan HOcA'nin Denizli Earosu Bakani Av.M.Yildirim AYCANin yazisi Diyarbakir Earosu Eakani Av.Mustafa OZER'in yazisi Edirne Barosu Bakani Av.Rifat çulha'nin yazisi Izmir Barosu Bakani Av.Noyan OZKAN'rn yazisi Kastamonu Barosu Bakani Av.Seyfettin CIVELEKOOLU'nun yazisi Kirehir Earosu Eakarn Av.Kazim OZDEMIR'in yazisi Mardin Earosu Bakani Av.Mehmet Nuri OZGUN'Un yazisi Mula Barosu Bakani Av.Mustafa HUKKAMOOLIJ'nun yazisi Sloop Earosu Eakarn Av.A.Galip ERGUL'Un yazisi urfa Earosu Bakani Av.Eyyup Sabri çepik'in yazisi Uak Earosu Eakani Av.K.Koray ATAK'in yazisi Yalova Earosu Bakani Av.thsan YILDIZ'in yazisi Zonguldak Barosu Eakani Av.Mevlüt UNLU'nun yazisi Osmaniye Barosu Eakan' Av.Lutfi OZKAN'rn yazisi Inceleme ye ziyaretlerle ilgii Ill

3 SUNUS TBB ULUSLARARASI iliskilerde "TENt BIR DONEM" BASLATIYOR. Gelien ye degien Dunya duzeninde ulusiar, kii1er ye orgutler arasinda siki bir ibir1igi gereksinmesi dogmutur. Ozeflikie uikemizin AB'ne girme süreei içinde turn kurum ye kuruiu1arin kendi yapilarmi yeniden gozden geçirerek, gerekli çagda degiim ye gehim1eri gerçek1etirmesi zorunluluk haline ge1mitir. çagin getirdigi yeni iletiim olanakiari karisinda hiçbir kurum kendi geleneksel yapisiyla yetinerek, uiusal ye ulusiararasi degiim ye gehimiere ilgisiz kaiamaz. Ulkemizde, cagda deerlerin yaama geçmesi ugrainda, hep on siraiarda yer alan TBB bu aniayi ye duunce lie, uluslararasi ilikiieri son derece anemh gormektedir. KOkiu, kalici ye verimh i1iki1erin kuruimasi yonunde çok yararh çahma1ar yapilmaktadir. TBB'nin ye ulkemiz hukuk ye yargi sisteminin tanitildii bir çok uluslararasi toplantida birligimiz en üst duzeyde temsil edilmitir. fte bu gerekçelerie Temmuz 2002 gunlerinde Strasbourg ye Brukselies'e inceleme ye bilgilenme gezisi duzenlenmi$ir. TBB Yonetim Kurulundan yedi, Disiplin Kurulundan iki, Denetleme Kurulundan bir ye 20 Baro Bakanimizdan oluan heyet, Strasbourg ye Brukselles'de çok yararli incelemeler yapmitir. Strasbourgda buyuk eiçihkteki hukukçu arkadalardan, "Avrupa Konseyinin cezaevleri He ilgili Bakanlar Komitesi kararlari hakkinda" ayrintih bilgi alinmi, Avrupa Insan Hakiari Mahkemesi ziyaret edilerek hukuksal yapisi ye ileyii hakkinda brifing almmitir. TC Dii1eri Bakanligi Avrupa Konseyi Delegasyonu ye Avrupa Konseyi yetkilileri He toplanti yapilarak konseyin çahmaiari hakkinda bilgi edini1mitir. Yine Strasbourg'da cezaevi ziyaret edilmi ye ayrmtih inceleme yapilmiflir. Brukselles'de program gerei, CCBE-Avrupa Birligi Barolar Konseyi temsilcileri ye TC MA

4 Dii1eri Bakanligi Avrupa Komisyonu Delegasyonu ile ortak toplanti. yapi1mitir. Yine Brukselles'de Belçika'nin ye Avrupa'nin en yeni ye en çagda cezaevi olan litre Cezaevi ile Brukselles Adliyesi ziyaret edilerek bilgi ahnmitir. Bu resmi geziler dirnda aria kalan zamanda, Almanya, Hollanda ye Belçikada bir cok kent ziyaret edilerek zaman en verimli bir biçimde deger1endirilmitir. Yak1aik bir hafta suren gezide, 33 kiiden o1uan kafiledeki uyum ye arkadahk an1ayii en fist duzeydeydi. Heyet bakani olarak bana ye gezideki gorevli arkada1anma gosterilen sevgi, saygi ye an1ayia bir kez daha tqekkur ediyorum. Meslegimiz yönunden yeni ye yararli bilgiler yaninda unutulmaz guzel anilarla dolu olan seyahatimiz her bakimdan amacina u1amitir. Gezi notlanni topladigimiz bu kitapçikta degerli baro bakan1anmiz kendi duygu ye duunceierini due getireceklerdir. Bu nedenle bakan1arimizin bana aktardiklari goru1erden burada soz etmeyecegim, sadece boylesi bir duzenlemeden dolayi TBB yonetimine teekkur1erini i1eteceim. Bu gezi bir baiangiçti, ilk olmasina karin son derece verimli ye yararh o1mutur. Gelecek gunlerde yine baro bakan1arimizin katilirnian He yeni konular, aratirmaiar ye yeni Ulkelerde gezilerimizi surdurecegiz. Saygilanmia. TTJRKtYE BJRLtO4 BAKANI Avukat Ozdemir OZOK VI

5 TUrkiye Barolar BirIii BackanhiOl SayinAv. BARO BASKANI Sayin Bakan, Bir1iimiz tarafindan Temmuz ayrnda yapilmasi duunu1en ye bilginiz dahilinde olan Avrupa Ulkelerindeki ceza ye tevkifevlerini tetkik ziyareti programi kesiniemi$ir. Aagida bilginize sunulan programda da garulebilecegi gibi Avrupa Birligi Barolari (CCBE) ile ortak bir ça1ima yapiimi ye Strasbourg'da (Fransa) ye Bruxelles'de (Belçika) birer cezaevini ziyaret etmek 1cm gerekli duzenlemeler yapilmiflir. Oncelikie, belirtilen tarihierde yapilacak seyahate katihp kati1amayacainizi ye vize duzenlemeleri için 15 Temmuz 2002 Pazartesi günü i1em1ere baianacagini da dikkate alarak pasaport iiemierinizin tamam1anmi olup o1madiini en gec 11 Temmuz 2002 Perembe akamina kadar Turkiye Barolar Birligi Bakanhgina bildirmenizi rica ederiz. Ozellikie cèzaevleri ziyaretinde ziyaretçi sayisinin sinirli tutulmasi nedeniyte programa turn Baro Bakan1anrnmin katilmasi murnkun olmayacaktir. flu nedenle katihrnci Baro Bakani sayisinin 22'den fazia olmasi halinde katilimcilarin Turkiye Barolar Birligi Bakanhk Divani tarafindan yapilacak bir kura sonucu belirlenecegini beliftmek isteriz. Bu seyahate i1ikin gidi donii yol giderleri TUrkiye Barolar Bir1ii tarafindan, sair giderler ise katilacak Baro Bakani tarafindan kari1anacaktir. Saygilarirnia. Turkiye Barolar Birligi Bakarn Av. Ozdemir OZOK VII

6 BAB TUrkiye Barolar Birlii BakanIii TEMMUZ 2002 TARIHLERI ARASINDARI STRASBOURG VE BRUXELLES GEZISLNE KATILACAK OLAN TURKIYE BIRLLtI HEYETiNIN LISTESI Turkiye Earolar Birligi Eakani Av. Ôzdemir OZOK TEE Disiplin Kurulu Eakanj Av. Ayhan Ero! TEE Bakan Yardimcisi Av. HUseyin ERKENCI TBE Bakan Yardimcisi Av. Ziya YERGOK TEE Yonetim Kurulu Uyesi Av. Zeki EKMEN TEE YOnetim Kurulu Uyesi Av. Cengiz TUGRAL TEE Yonetim Kunilu Uyesi Av. Ayenur BAHEKAPILI TEE Disiplin Kurulu Uyesi Av. Tuncer YILMAZ TEE Denetleme Kurulu Uyesi Av. Serafettin GOKALP Adana Earosu Bakani Av. Necati ERDEM Afyon Barosu Bakani Av. Celal Mumtaz AKINCI Aydin Earosu Bakani Av. Tung AYTUR Bursa Barosu Bakani Av Ramazan HOA Denizli Barosu Bakani Av. M. Yildirim AYCAN Diyarbakir Earosu Bakani Av. Mustafa OZER Edirne Earosu Bakani Av. Rifat çulha Istanbul Earosu Eakan Yardimcisi Av. Osman ERGIN Izmir Earosu BakanL Av. Noyan OZKAN Kastamonu Earosu Eakan, Av. Seyfettin CIVELEKOOLU K,rehir Earosu Bakani Av. Kazim OZDEMIR Mardin Earosu Bakaru Av. Mehrnet Nuri OZGUN Mugla Barosu Eakani Av. Mustafa HUKKAMOOLU Nigde Barosu Bakani Av. Hasan çan1caya Sinop Barosu Eakani Av. A.Galip ERGUL $. Urfa Earosu Bakani Av, Eyyup Sabri cepik Uak Barosu Eakani Av. K. Koray ATAK Yalova Earosu Eakani Av. Ihsan YILDIZ Zonguldak Barosu Ba1kani Av. Mevlut UNLU Osmaniye Earosu Bakanj Av. Lutfi OZKAN Turkiye Barolar Eirligi CUBE Temsilcisi Av. Belkis BAYSAL Turkiye Barolar Eirligi Biiim Danimani Omer Faruk QELEBi Tercurnan Yaman AKSU Tercuman Nur DERI$ OTTOMAN VIII

7 TUrkiye Barolar BirIiöi Bakanhiöi TURK!YE BIRLItI ye BARO BAKANLAR! HEYETIN!N, AVRUPA BIRLIt! KONSEYL (CCBE)'NIN RESMI DAVET! UZERINE, Temmuz 2002 TARIHLER! ARASINDA STRASBOURG ye BRUXELLES'de YAPACAO! MESLEK! INCELEME YE ZIYARETLER!N!N PROGRAM! 21 Tammuz 2002 PAZAR: Ucaa Ankara'dan Binecekler loin: Birhk Merkezinde buiurna Esenboa Havaaianina hareket EsenboOa Havaatanina vari Strasburg uçainin kaikii Istanbul's van Istanbuidan Strasbourga hareket Strasbourga van. Ucaäa Istanbul'dan Binmek lstediaini Bildirmis Olanlar loin: YeiIkOy Havalimani Di HatlarTerminali Onunde Pasaportve Uçak biletlerini aimak uzere Turkiye Barolar Birhi gorevlisi Sn. Faruk celebi He buiuma Istanbuldan Strasbourg'a hareket Strasbourga van. NOVOTEL-CENTRE HALLES OTELINE otobusle transfer. Akam - Serbest 22 Temmuz 2002 PAZARTESi - STRASBOURG: Otelden Avrupa Konseyi Binasina hareket. Avrupa Konseyi'nin "Cezaevleri He hgiii Bakaniar Kornitesi Kararlari hakkinda konferans" Avrupa Insan Hakiari Mahkemesini ziyaret ye brifing. ix

8 TUrkiye Barolar BirIiöi Ba;kanliöi 23 Tammuz 2002 SALI T.C. Diileri BakanIii'nin Avrupa Konseyi nezdindeki delegasyonu He toplanti. (Avrupa Konseyi Binasi) OO leden Sonra - Strasbourg Cezaevi ziyareti Otelden AyriIi Trenle Bruxellese hareket Bruxellese vari ye tren granidan NOVOTEL BRUSSELS OF GRANDE PLACEye hareket. 24 Tammuz 2002 ARAMBA - BRUXELLES CCBE (Avrupa BirliØi Barolar Konseyl) He T.C. DiiIeri BakanliØi Avrupa Komisyonu nezdindeki delegasyonu ortak toplantisi (Delegasyon binasinda) Oleden Sonra- Serbest 25 Tammuz 2002 PER$ENIBE - BRUXELLES Otelden litre (Belcika) Cezavini ziyaret 1cm ayriii Cezaevinden otele donu. OØleden sonra - Serbest 26 Tammuz 2002 CUMA - BRUXELLES Serbest 27 Tammuz 2002 CUMARTESi Otelden havalanina hareket TK-1940 safer sayili uçakla Bruxellescien hareket Istanbula vanç Istanbuldan hareket Ankaraya vari. x

9 Tomm- BMOLAR SRUI Av. Ayhan EROL (TRB DISIPLIN KURULU BASKANI) STRASBOURG ye BRUXELLES'DEN IZLENIMLER TUrkiye Barolar Birlii'nin, Sayrn Bakan Ozdemir Ozok onculugunde, Birlik Yanetimi, Disiplin, Denetlerne Kunillari temsilcilerinin ye yirmi Baro Baflaninin katihmi lie 21 Temmuz-26 Temmuz tarihieri arasinda Strasbourg ye Bruxellesde, onceden belirlenen mesieki temas ye ziyaretler yapmak üzere gerçekleflirdigi gezinin sadece amlarda kaimamasi ye izlenimlerin bir kitapçikta toplanarak gerektiginde yararlanilacak bir beigesei oiuturuimasi fikrini guzel ye isabetli buluyorum. Strasbourg ye Bruxelles, Avrupa'rnn buyuk ye gorkemli bakent1eri yarnnda mutevazi kaisalar da, Kitada yaayan turn ulusiann ji kaipierinin oralarda çarptigini, umutlarin ye aziernlerin bu kentlerde birietigini hemen fark ediyorsunuz. Bu Kentler, srniriann kalktigi, ekonornik guçlerin bir1qtiriidii, maddi ye manevi deerierin rnumkun oiduunca eit payiaiidii, savarn akillardan bile geçirilrnedigi, insan haklannrn, demokrasinin ye hukukun her aianda ye en ust duzeyde belirieyici oiduu bir1eik bir Avrupa yaratma idealinin ortak sirngeieri... çok uzun sureden beri üyesi o1duumuz Avrupa Konseyl, katilrnaya çaiitigimiz. Avrupa Birilgi, Avrupa Parlamentosu, Avnxpa Insan Haklari Mahkemesi... Her iki Kent de tarihi ozelliklerinden çok, 6zdeletik1eri bu kurumlarla arnhyor ye duflnuluyor.

10 jsarolar diller ide v?r Ornegin Turkçe.-Yunanca'ya, Yunanca cda Turkçe'ye I, ei-v IbIDhI I I1pII 'ifl)sc 0 '9 id ic, j' Inn, I nr cu çevriliyor. ju tim tuiukiuthu0mniu1eh' bulimnauu(s6yl09'ort: r4,s4-ur. r'cs-.1ljtnbllj*i Ltt.4wIJ-arLrLls' 44,.:sith n \cfis '-çeitli hi ye kan uruiui ziyaretlerlyaptigrni 'soyluyor'ama TBB A heyet ininziyareti) icinsoy1edikier., I.co -k------t.ania mh4-lk'-ce -Z'SI-ZDERGIBi BiR?JSI.VIJS?MtOPLUMLA BiRLi-K-TE LMAKT-ANIO MU..ULUK ru;!nt)t çcrstcsu ikin)j. K;rrtsBu%'ddn -'Mahkees161unüi geçiyotiiz. TUk'cTe}iiiIi.iIigihUefl biigiaio?w U$krwtt1ThR)fhbQ5#1-Th1?dW dahi.,a1rt r-iuv.-and;;- k-c4.44q...2.; - Haziran/2002 3iitibariyIe &komisyonmahkemedei tturkiye a1eyhine 427a 4- c5dutilthdá:rusya;,ital racio1dhy&iik-sira1atda$-t&dvhb1crmijis1t M'IoM',, aiuh : n k*zr,atm-th' - iccrl,ctm.fc4p. n7a,lrl,lcrll knnl,qllfldn,lrt,hntnvnklnflhl knnii hvijju s;wiii 2700 civanrhch;. AJinanya y e halya OftO'ór brtsvuit $te bai Yeni baflurular daha çok, tmar,:kamu1atwma;-bankaiai1ai1giii. ccehr p rlar. çeçen oiayiur. Leficarvic ttsya.itakj-u,ida bavuc%k1n? ttr - y,ji Giderken yine bazirduvarazilari dikkatirni çekiyor t t3v1k40 --,v lj11:w'c 1v11-uiR - stb4teteuthahizryanit1iyoi..iguctheiiieteue&bcuk!atunedeniyietailelsre,ba%knvar qnuprote. to ediyoriar1 iii, iot4;r-zjo nb uvgtd:batnbazi yehiikävràthiah..tartiiyori (k:uii'.iji" -

11 0RKjYE Ogleden sonraki duragimiz Strasbourg Cezaevi.Cep telefonlarini, metal eyalari otobuste birakiyoruz. Kimliklerimizi kapida birakiyor ye kart ahyoruz. Duyarli kapidan geçiyoruz. Cezaevine giren herkes duyarh kapidan geçiyor. Ayar normal, kemere, saate, gozluge, ayakkabiya ötmüyor. Cezaevi muduru heyete brifing veriyor. Iki grup halinde cezaevini geziyoruz. Avukatlar Pazar-Pazartesi haricinde hergun mesai saatleri içinde gorume yapabiliyor. Duyarli kapidan geçiyor. Ustu ye evraklari aranmiyor. Isteyen avukat, istedigi ile görüemiyor. Hakimden yazi gerekiyor. Kogu yok. Odalar bir veya iki kiilik.9 m2. Ornegin B 110 nolu odayi gezdim ye gordum. Odada TV, masa, kitap, lavabo, klozet ye ranza var. Kapida hiç delik yok. Oda penceresi avluya bakiyor kiilik unitelerde banyo yapihyor. Haftada 3 kez bir grup du yapiyor. Spor yapan ise, hergun du yapiyor. Kantin var. Para tainmiyor. Kupon veriliyor. Tutuklunun bir gününü sordugumuzda yanit OyIe; Sabah 07.00'de herkes kaldirilir. Gardiyan kontrol eder. Once kahve dagitilir. Saat arasi herkes yemek için odadadir. Surekli gözetim altindadirlar. Sabah bir, agleden sonra iki saat topluca havalandirmaya çikabilirler. var. Ibadet, spor, kutuphane, egitim faaliyetleri var. Surekli bir hareket BiRIJEI H

12 TUPIdYE SRIii çok ilginç, koguiann pencerelerinin baktigi avlu çopiuk gibi. Herey ati1mi. Yaneticiler sik sik temiziendiini soyluyorlar ama, inandirici degil. G6z1em1ediim odada duvarda ilginç bir yazi;"sabredin Bin Ladinler geliyor." Bunlar kahn detaylar. Strasbourg Cezaevinin bir de web sitesi var. Adres: tte dunyanin en onemii mahkemesinin bulunduu uygar bir kentin cezaevinden alintilar. Acele otele gidip eya1anmizi ahyoruz. çunku Bruksel trenine binecegiz. Üç saatlik bir yolculuktan sonr g da Bruksel'deyiz. Novotel'e yerlqiyoruz. Herkes kendini diariya atiyor. Otelin karisindaki kafeye arkadaiar uumuler. Bende gidip katiliyorum. Sahibi bir Turk.Zaten Avrupa'da yabancihk çekmiyorsunuz. Hemen kariniza bir TUrk çikiyor. 24 Temmuz - çaramba Turkiye Daimi Temsilciliginde garevli Hakan Aytek ye Murat Sen'den bilgi aliyoruz. Haberli olmalarina ragmen, bir laçkalik göze çarpiyor. KuçUk bir odadan bir salona aliniyoruz. Temsilcilikte bir bardak gay bile sunulmuyor. Bi1diimiz AR He ilgili ge1ime1er anlatihyor. Ama oradaki hava, Turkiye'deki gibi ate1i ye ilgi çekici dei1. Anlatilanlardan sonra U tesbitler yapilabilir: -TUrkiye'de hava estiriliyor. tçi bo vaatlerle pompalarnyor. -Rum, Yunan, Ermeni lobilerinin etkisiyle hareket eden kemiklemi bir yapi var. -Avrupa Birligi'nde ikinci smif siyasetçilerden o1umu bir parlamento var. DHKP-C nin dahi temsilcileri var. 10

13 -Kibris'in katihm lie ilgisi yok. Kibris Turkiye'nin onunde koul dei1dir. Aksi takdirde Dogu Akdeniz'de sorunlu bir bolge ortaya çikar. -Helsinki mektubunda taahhüt yok. -AB'nin gundeminde u anda TUrkiye yok. Daha sonra Avrupa Barolar Birligi CCBE'den lid kii bilgi verdiler. Ogleden sonra Bruksel'in tarihi ye anemli yerleri goruidu. Kraliyet Sarayi, bazi kilise ye yapilar. Bruksel adliye sarayi gerçekten saray. Eski bir saray. Muhteem bir tarihi yap'. $u anda Temyiz, tstinaf ye genel mahkeme olarak kullanihyor. tçindeki masa, koltuk ye amdan1ar dahi geçmiten kalma. Adli tatil olmasi nedeniyle ileyii gormek mumkun olamadi. 25 Temmuz - Perembe BrUksel'e 50 dakika mesafede ittre Cezaevindeyiz. Modern bir cezaevi yilrnda yapimma ba lanmig ye Haziran/2002 de bitmi. Daha bir aydir faaliyette. Her taraf elektronik ye kameralarla gozetleniyor. Kapilar hiçbir zaman ayni anda açilmiyor. Kapilar elle açilmiyor. Herkes duyarh kapidan geçiyor. Bu 1993'den beri boyle. Ayrica x- ray cihazi var. Avukatrn üstü aranmiyor. Avukat sadece kimligini ibraz ederek saat arasi g6ruebi1iyor. Goru açik göru ekhnde. Arada demir parmakhk yok. Mahkumlar odalarda kahyor. Kogug yok. Her katta 33 kii kahyor. 30 tane tek kiilik, bir tane üç kiilik oda var. Mahkum sabah , oleden sonra arasi havalandirmaya çikiyor. Ayni anda 105 kii havalandirmaya çikiyor. Ayrica yaz, ki saat arasi konidorda bulunabiliyor. Bunun diindaki surelerde tek kiilik odada kaliyor. Ve oda ancak gorevli tarafindan açilabiliyor. Her katta 3 tane tecrit odasi var. Tecritte en fazia 9 gun kahyor. iuidn BAROIAR SRUI 11

14 1CJRJdYE BIRIJi Her odada bir yatak, buzdolabi, kiralik TV, dolap, tuvalet var. Avluya bakan bir pencere. Kapi çelik ye kuçuk bir penceresi var. Yemek burada yeniyor. Farkh ye ilginç bir uygulama. Ayda bir kez, 2 saat goziemdit buluma yeri var. Ecinse1ler dahil HukUmlu ei, son beraber oldugu kii lie bu odada kahyor. Cinsei ihkide bulunabiliyor. Odada açiiabiien divan, banyo, haviuiar ye hatta prezervatif bile var. çarpici yanlar bunlar. cok yuksek guvenhkh bir cezaevi. Soruyoruz. Gerek Strasbourg'da, gerekse burada suçun cinsine gore ayrim yok. Ornein teror suçlusu tanimini bilmiyorlar. Buradan ayrihyoruz. Oleden sonra "Belçika'nm Venedigi" denilen Brugge'ye gidiyoruz. Her tarafi kanal ye tarihi turistik bin kent. Atli faytonlari ye çikolatalan Unlu. Brüksel'e donuyoruz. 26 Temmuz - Cuma Hep birlikte Hollanda'nm bakenti Amsterdam'a gidiyoruz. Her tarafi kanal ye tarih oian bin kent. Trenden indigimizde karimiza guvenlik gorevlisi olarak bir Adanah Turk genci çtkiyor. Keza garin kapisinin Onundeki boyaci da KirehirIi. Gerek Bruksel, gerekse Amsterdam'da çok siyah van. Avrupa göçmen diyari. Bu uikeler goçmen sorununu ciddi bin biçimde yaiyorlar. Amsterdam bir uyutunucu kenti. Gece tekrar Bruksel'e donuyoruz. 27 Temmuz - Cumartesi Oieden sonra THY ile tstanbui, oradan da Ankara'ya variyoruz 12

15 TUSW SOZUN OzU Bu gezide Fransa, Almanya, Luksemburg, Belçika ye Hollanda'da ban kentleri gorduk. Be ulke geçmemize ragmen kimse bize pasaport ye kimlik sormadi. Avrupa Birligi yurttaligi ariemli bir olgu. Bunn sagladigi kolayhklari ye evrensel insan bilincini hissediyorsunuz. Cezaevleri Turkiye'deki cezaevlerinden çok farkh. Kogu sistemi yok. Tamamen oda sistemi var. Tutuklu ye hukumlulere saglanan hakiar Turkiye'den daha fazia. Cezaevine girite herkes duyarh kapidan geçiyor. Fransa'da avukatin gorüme için hakimden izin almasi gerekiyor. Bali U anda henuz terorle tanimami. Bu nedenle cezaevlerinde bizdeki gibi, suça gore ayrim yapilmiyor. Bu heyetin, Turkiye'deki normal ye F tipi cezaevlerini de gezip, bir kiyaslama yapmasinda yarar var. Bu karilatirmadan sonra cezaevlerine giri, aranma, F tipi cezaevleri, tecrit konulan daha net bir duruma gelecek ye tartimalara iik tutacaktir. Avrupa alt yapisini tamamlami. Otoyollar gidi-geli, gift erit ye çok saglam, nitelikli. Demiryolu agi bir harika. Hizh trenle ilgili gelimeler goz kamaflirici. Metro buyuk ilev gorüyor. Turkiye'nin boyle bir alt yapiya kavumasi onlarca yil gerektirir. Turkiye bo yere kara tait araçlarina para yatirmi. Demiryolu, metro, deniz ulaimi tamamen korletilmi. Yazik edilmi. Avrupa eskiyi ye tarihi dokuyu korumu, bozmami, yok etmemi. Bu yapiyla para. basiyor. TUrkiye ise tarihi ye dokuyu mahvetmi ye yok etmi. Batida 1000 yillik, Turkiye'de ise yillik tarih var. Her taraf yeil. Iklimin etkisi onemli, ama, çevre bilinci çok gelimi. SRIJã1 13

16 TORIVE MROLAR sipiiói Turkiye'de bisikiet yolu nedir bilmezsiniz. Ama bati bisikieti bir yaam araci haline getirmi. Amsterdam'da onbinin uzerinde bisikietin park ettigi bisikiet parki var. Kentlerde ise bisikiet yollari var. Insanlar birbirlerine bagirmiyor, kavga etmiyor, çevreyi kirletmiyor. Biz ise hereyi katlediyoruz. Avrupali saat 19. OO'da ii terkediyor. Kent sokakiari sanki terkeditmi gibi, Turistik yerlerde dahi ayni eyi görüyorsunuz. Mutfakiari farkh. Yetersiz. Anadolu'nun zenginligi, çeit1i1ii, mutfagi harika. Bati ete mahkum o1mu. Ulkemiz ise dart mevsimi, bollugu ya'yor. Avrupa'da dogru durust polis goremedik. Turkiye'de her taraf silahh resmilerle dolu. Ankara'ya Esenboga'ya indigimizde bir zat, araç sikiikhgi nedeniyle nerede ise TBB personelini dovecekti. Araya girerek ye karikoyarak, kendisini geri puskurttuk. cunku o kii, kendisini Ankara Valisinin arkadai olarak tanitiyor ye Ustunhik kurmaya çahiyordu. Ilkel bir insanin, ilkel bir davranii. Oysaki 7 gun Avrupa'da hiç kavga gurultu ye kayirmacilik gormedik. Kadin-erkek, cinsellik, dinsel sorunlar ai1mi. Sekuler ye akilci bir düzen yer1emi. Demokrasi ye insan hakiari tartii1miyor. Ulkemiz ise hala demokrasi, insan hakiari, dinse11ii ye laikligi tartiiyor. Layik olmadigi bir ekilde yönetiliyor. Yalniz bati uygarhginin evrensel degerlerinin ne oldugunu ye nasil yaanmasini gerektiini bilen insanlar TUrkiye'de var. Bunlardan bin olmaktan mutluyum. Kou1Iarimiz farkh olsa da, onlar gibi evrensel bati deer1erini TUrkiye'de yaayabi1iyorum. 0 nedenle Avrupa o kadar eazip gelmedi. Ama oradaki bilinci, evrensel ye kulturel degerlere verilen önemi ye o yapiyi kiskandim. 14

17 Turkiye'nin koyluler tarafindan y6neti1mi oldugunu duflndum. Gazieri kapali ye dunyadan uzak. Bu gezinin çok yaran olmuflur. Butün avukatlarin bu yapiyi görmesi gerekir. çok kisa zamanda duzeniendigi için bazi eksiklikler otmuflur. Yerel hukuk kuru1uian, baroiarla iietiimin daha etkin olmasi gerekir. Oralarda hukukun i1eyiini gormeliyiz. Ama lxi kadar kisa surede, bundan daha guzei bir organizasyon yapilamazdt. Emei geçenlere, Faruk çeiebi He tercumanlara teekkur ederim. TOWYE SiiI Av. Huseyin ERKENCI Turkiye Barolar Birl4i Bakan Yard nnczsi. '5

18 luntht aaa0lar Siiôi Av. M. Ziya YERGOK (TBB BASKAN YARDIMCISI) Turkiye Barolar Birligi YOneticileriyle, Baro BakanIarimizdan oiuan heyetin Avrupa Birligi Barolar Konseyi(CCBE)'nin resmi daveti üzerine Temmuz 2002 tarihleri arasinda Strazburg ye Bürukselte yapmi o1duu mesleki inceleme gezisi son derece yararh, verimli ye nitelikli bir gezi o1mutur. Bu gezi, katilan mesiektaiarimiz ye bakan1arimiz arasinda daha youn bir dostluga, kaynamaya ye dayanimaya da vesile o1mutur. Turkiye Barolar Birligince bu tür mesleki gezilerin yfida bir iki kez yapilmasinin faydah olac4i kanisindayim. Ayrica, ulkemizi yakindan ilgilendiren ye guncel tartima konulari olan Avrupa Insan Hakiari Mahkemesinin ye Avrupa Konseyinin ça1ima1ari hakkinda Strazburgda, Konsey Binasrnda ye Insan Flakian Mahkemesi Satonundaki brifiriglerde de heyetimize kapsamh ye doyurucu bilgiler veri1mitir. Dier taraftan ulkemizin bugun ba1ica hedefini ye gundemini olufluran Avrupa Bir1ii ye Turkiye i1iki1eri hakkinda Avrupa Birliginin Merkezi olan Bruksel'de, gorevli Turk Delegasyonu tarafindan heyetimize yapilan doru ye gerçekçi bilgilendirmeler de son derece yararli olmuflur. tzlenimim odur ki, standartlarimiz arasindaki uçurumlar ye Avrupa'daki On yargilar nedeniyle Avrupa Birlifti bizim için imdilik uzak bir hedeftir. Strazburg Cezaevine ye Belçika'daki Ittre Cezaevine yaptiimiz ziyaretler de gezimizin onemli bir parçasini oluflurmuflur. Zira Turkiye'de cezaevleri konusunun guncel o1duu ye çok tartii1dii bir donemde bir mukayese iinkani 1.7

19 TURJtE BIPIJGI o1mutur. Turkiyeden farkh olarak ayakkabilarimizi çikarmak zorunda birakilmadan duyarh kapilardan geçerek girdiimiz her iki cezaevinde de, belirtmek gerekir ki guvenlik on plandadir. Ayrica ortak yaam alanlannin çok1uuna ragmen her iki cezaevinde de bir veya iki kii1ik oda sistemi mévcuttur. cok yeni ye son derece modern clan Tttre Cezaevinin ise, Turkiye için dei1 Avrupa için bile çok ileri bir Ornek o1uturduu yetkililerce ifade edi1mitir. Bruksefde gezdiimiz ye Belçika Yargitayi'nin da bulunduu Bruksel Adalet Sarayinin gorkeminden de etkilendigimi belirtmek isterim. Avrupada adalete verilen deer, hizmet binalarinin gorkeminden ye donanimindan da açikça an1ailmaktadir. Ulkeler arasinda artik sinirlarin kalktigi Avrupa'da yaptigimiz günü birlik ehir ye nehir gezileri de bu ziyarete ayri bir renk katmi ye guzel anilar birakmitir. Bu gezideki bir baka gozlemim de, Avrupada sanayi ge1iirken tarim ihmal edilmemi karayolu-otoban yapihrken demiryolu ihmal edilmemitir. Ozellikie hizh tren Avrupadaki u1aimin can damari konumundadir. Zannediyorum ulkemiz adina bundan çikarilacak dersier olmalidir. Unutamayacaim anilarla dolu ye son derece sicak bir atmosferde gerçek1een, yararli olduguna tüm katilanlarin hem fikir o1duu bu guzel gezi için bafla Turkiye Barolar Bir1ii Sayin Bakani Ozdemir OZOKa gezimiz boyunca yardimlari ye katkilari için TQrkiye Barolar Bir1ii gorevlisi Faruk çelebi'ye, CCBE Türkiye Temsilcisi Av. Belkis BAYSALa, tercumanlarimiz Yaman AKSU ye Nur Deri OTTOMANa ye ayrica verdikieri brifinglerle bizleri aydinlatan Strazburg ye Bruksel'deki Turk Delegasyonuna da Teekkurlerimi sunmayi bir gorev bilirim. Av. M. Ziya YERGOK TBB Ba'kan Yardtmcisz 18

20 TOFWYE BAROI.AR SpiJi Av.Zeki EKMEN (TBB YONETIM KURULU UYESI) TBBnin AVRUPA INCELEME GEZISI ILE ILGILI ANILAR VE DUSUNCELRIM TBB'nin 22 Baro Bakani ile birlikte gerçek1etirdigi ilk yurtdii inceleme gezisinden, oiumlu izienimler ye degeriendirmelerle d6nduk.- 21 Temmuz 2002 gunu uçaimiz Strasbourg havaalarnna inie geçtiginde, çevrede goruien küçuk kuçuk goller, bu gollerin etrafinda diziien evierin guzelligi, kanal haline getirilen ye ulaimda kullanilan Ren nehrinde suzuierek giden gemilerin guzeiliginden etkiienmemek mumkun degil. Strasbourg ehrinin sakinligi, tarihi guzeiligi, Fransiziarin geçmi1erine b4hhklarinin simgesi haline geien tarihi mekanlari korumaiarini takdir etinemek mumkun degil. Eskinin tarihi guzeliikieri lie yeninin yan yana, bir arada yaamasini goziemlemek çok guzeldi. Sehirde yei1 alanlarin çoklugu, ulaim sorununun bulunmamasi, toplu ulaim araçian, bir çok kiinin ehir ìçì u1aimda bisikieti tercih etmesi trafigi rahatiatan ayr' bir olgu. Gezdigim ulkelerde otoyoi ai, demiryolu ye en kuçuk ehirieri dahil olmak üzere metro agi mevcut. Bruxelles ye Amsterdam gibi ehirierin tren gariarmdan her üç dakikada bir trenin kalkmasi, demiryolunun uiaimda nasil ku1ianiidiinin çok guzel Mr ornegi. Turn Avrupa ulkeieri demiryolu agi lie birbirine bagli. Hizh seri ye ucuz bir ekilde bir Avrupa ulkesinden digerine, bir ehirden otekine u1amak mumkun. 19

21 T0jdw SRIJöI Kendi ulkemizle kariiatirdigimizda, dogal guzelliklerimizi, tarihi dokumuzu nasil yok ettigimizi, demiryolu, denizyolu ulaimini ihmal etmekie ulke kaynakiarimizi nasil heba ettigimizi hemen anlamak mumkun. 22 Temmuz 2002 günü saat de Strasbourg'da programin ilk resmi toplantisini, Turkiye'nin Avrupa Birligi delegasyonunun sunu1ari ile balayarak yaptik. Sunular sirasinda, - Avrupa Birligi sisteminin bize baki açisi. - Avrupa Insan Haklari Mahkemesi lie butunlqme, - Sistemin genel i1eyii, - Avrupa Konseyi içindeki denetim organlari ye bu organlarin ileyii hakkinda bilgilendirildik. Sisteme ilk katihmin 1954 yilinda Turkiye'nin Avrupa Konseyi'ne üye olmasi ile baladigi, yargi ile ilk temasin 1974,1975 ye 1977 yillarinda Kibris bavurulari ile baladigi belirtildi yilinda be Avrupa ulkesinin, Turkiye'nin Konseyden çikarilmasi için yaptigi bavurunun dostane çozum ile sonuçlandigi açiklandi yilinda Divanrn yargi yetkisinin kabulu He Turkiye aleyhine bavurularin yogunlatigi, yaam hakkina yonelik davalar ile agir insan haklari ile ilgili davalara oncelik verilebildigi belirtildi. Bugun için TUrkiye'nin, tnsan Haklari Mahkemesi karisindaki oneelikli sirasini kaybetmeye baladigi, insan haklari konusundaki olumlu ge1ime1erin, raporlara da oluinlu bir ekilde yansimasinin beklendigi, Turkiye'nin Insan Haklari açisindan standartlari tutturma egiliminde oldugu açiklandi. Avrupa Insan Haklari Mahkemesinin yargilama sisteminin, turn baarilarina ragmen, yogun bavurular nedeni ile çokme noktasina 120

22 geidigi, bunun nasil onienebiiecei konusunda çalimaiarin yapilmakta o1duu soylendi. Bizim Ulkemiz açisindan, Insan Hakian ihialleri lie ilgili iddialarm araflirilmasi için, meveut yapi diinda yeni bir sistemin kuruimasmin faydali oiacafti ye standartlann yasal duzenlemeler yarnnda, lnsan Hakian Mahkemesinin içtihatlarinin da takip edilerek yakalanabilecegi, bu konuda gerekli yayinlann yapilmasinin faydali olacagi vurgulandi. Yapilan toplanti verimli geçti. Toplantinin ertesi gununde Avrupa Parlàmentosu ye Avrupa tnsan Hakiari Mahkemesinde incelemelerimizi devam ettirdik. Avrupa Insan Hakiari Mahkernesi duruma salonlannin guzelligi, teknik donammindan etkilenmemek mumkun degil. Her iki duruma salonu da son derece modern bir ekilde duzenlenmi. Mahkeme ye Avrupa Parlamentosunu gezdikten sonra, Avrupa Konseyi Insan Hakiari Gene! MudurlUgii Genel MUdur Yrd. Yunanistanh Mr. Stavro'nun detayli ye aydinlatici açiklamalarini dinledik. Mr. Stavros, hukumetlerden bagimsiz 4;a1ian sekreteryarnn bunyesinde kurulu Ikenceyi ye KatU Muameleyi Onleme Komitesinin cezaevleri ile ilgili çaiima1arini açikladi. Bu çaiimaiarin; - Izleme, - Standart belirleme, -Teknik Yardim ye ibirlii konularini kapsadigini belirtti. 1kence ye Kötü Muameleyi Onleme Komitesi'nin çahmaiari sayesinde cezaevlerinin duzenienmelerinde onemli gelimelerin olduunu açikladi. Kurulun ilk tavsiye kararinm 1962 yihnda alindiirn, Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulunun bu konuda, bugune kadar 23 tavsiye karan aldigini bildirdi. lfipjd)t SRUÔI 21

23 TORdYE SRLJöI Kurulun aldigi kararlar He vermek istegi mesajrn; - Insan onuruna uygun maddi ye manevi kou11arin saglanmasi, - Kurallarin ayrintili ye kapsayici olmasinin esas ahnmasi ye siniflandirmanin ayni suç gruplari arasinda yapilmasi, Bir cezaevinde, havalandirma, tuvalet, hijyen ye salik, beslenme, disiplin, cezaevlerinde yurutulecek faaliyetlere dikkat edilmesinin amaçlandigi belirtildi. Sayin Stavros açiklamalarinda, Kurulun, 1989 yihnda cezaevlerindeki egitim, cezaevi personeli ye uygulamalari ile ilgili ayrintih tavsiye kararlari aldigini, 1993 yilinda alinan kararlarla AIDS He ilgili duzenlemeler yapildiini, en Onemti kararlardan bazilarinin, Saghk ye Hijyen konularindaki kararlar oldugunu; her tutukiunun doktora u1amasinin sa1anmasi gerektii. Bu doktorlarin gerektiinde cezaevi yönetimi einrinde çahan kiiier diinda doktorlar olmasi geregini belirtti yihnda alinan bir tavsiye karari ile her ceza sisteminin, bir cezaevi sistemini içermesi gerektigi, bir ki%inin cezaevine konulmadan da gozetim altinda bulundurulabileceginin kabul edildigini açikladi. Uzerinde çalian konulardan birinin de, artli Sahverme uygulamasi oldugu, olum cezasinrn kaldirilmasi nedeni lie agirlatirilmi muebbet hapis cezasinda arth tahliyenin koul1arinin belirlenmeye çalii1digini anlatti. Kurulun Genç tutukiular He ilgili çahma1ari oldugunu; duruma öncesi tutukiuluk, cinsel taciz, tehlikeli tutukiular ile ilgili çalima1arin devam ettigini, çahmalann turn cezaevi yaantisini kapsayan çalirna1ar olmasini amaçladiklarini soylediler. Kurulun standartlari belirlerne görevinin yaninda, yukarida belirtildigi gibi standartlari izleme görevinin de oldugunu belirtti. Eskiden üye devietlerden raporlar ahndigini, irndi ise bu gärevi tkence 22

24 TOkYE ye Katu Muameleyi Onleme Komitesi'nin yaptigini, herhangi bit ulkede belli kurailara uyulmaz ise, bu uikede hak ihialinin var oldugunun kabul edildii, Avrupa Insan Haklari Mahkemesinin, Kurulun aldii tavsiye kararlarmi dikkate aidigini, hatta kiss bir sure once Rusya'nin, bu konuda mahkum oldugunu Ornei He açikladilar. Kurulun diger onemli bir gorevinin de teknik yardim ye ibirhgi oldugunu; bu konuda Turkiye ile temaslarm devam etmekte oldugunu, yeni bir yapilanma ye personehn egitimi ile ilgili çahmalarin devam etmekte oldugunu, cezaevlerinde teftilerin yetkili ye ehii kiilerie yapilmasinin Onemli oldugunu behrtti. Cezaevleri Izieme Kurutlari duzenlenmesi He Turkiye'nin ileri uikeier duzeyine gelmi durumda oldugunu vurguiadiktan sonra, Kurulun çalimaiari ulusal yetkililer He ibirligi duzeyinde devam ettirdiini, zaman zaman sivii toplum kuruiuiari lie de ibirlii yaptiklarini açikladi. Sayin Stavros'un açiklamatarindan sonra, Avrupa Insan Haklari - Mahkemesi duruma satonunda Sayin Atilla Nalbantoglu'nun açiktamalarini dinledik. Sayrn Nalbantoglu, Avrupa Insan Haklari Mahkemesine bavurular ye Mahkemedeki Turkiye lie iigili bavuruiar konusunda bitgi verdi. Avrupa Fariamentosu, Avrupa Insan Haklari Mahkemesindeki incelemelerden sonra, Strasbourg Cezaevinde incelemelerde bulunma ye gozleme imkani bulduk. bu cezaevi He uikemizdeki cezaevierini kariiatirma olanaimiz oldu. Strasbourg Cezaevinin kapisinda bit sure bekledikten sonra, adlarimiz okundu ye cezaevine ahndik. Ilk giriimizde duyarli kapidan geçtik. Duyarh kapidan geçerken çalan her metal malzemeyi çikardik. Duyarli kapi kaleme çaldi ise kalem, gozluge çaldi ise goziuk, kemere çaldi ise kemer çikarildi. Ancak bu kurallarin cezaevine giri kurallari oiduu ye bunlara uyulmadan cezaevine giriin mumkun oimadii belirtildi. Duyarli kapidan geçtikten sonra cezaevinden içeri girdik. 23

25 TURIOYE BJRIJGI Gorevli memur bizieri brifing verilecek salons goturdu. Bizieri nezaketle kari1ayan Cezaevi MudurU, cezaevi He ilgili gerekli bilgileri verdi. Cezaevinin kapasitesinin 447 kii olmasina ragmen, cezaevinde 660 kiinin kaldigi, cezaevinin 250 personelinin oldugu, 224 kiinin kadrolu ye rutbesiz infaz koruma memuru oldugu, personelin otuzunun kadin, geri kalaninin yonetici, ef gardiyan, cezaevi sorumlusu o1duu idari i1er memurunun, 7 sosyal yardim hizmetlisinin oldugu belirtildi. Cezaevinin karmaik bir yapisinin oldugu, ancak guvenlik açisindan bunun onemli ye gerekli oldugu açiklandi. Strasbourg cezaevinde daha çok hukum giymemi tutukiularin kaidii, personelin öbür cezaevlerine gore daha iyi olmasi nedeni ile diger cezaevlerinde bulunan tutukiular tarafindan tercih edildigi soylendi. Cezaevinin 1988 yilinda açildigi, her odanin (kendi tabirleri ile hucrenin) 9 in' den ibaret oldugu, her odada iki kiinin kaldigi, idari burolann çikia yakin oldugu, tutukiularin çok kath binalarda kaldigi, yola bakan tarafta bulunan binalardaki tutukiularm, çevre binalarda bulunan kiiierin akrabalariyla, Onleme ugra1arrna ragmen haber1eebi1diideri, cezaevinin çevresinde bulunan mahallelerde oturan mahalle sakinlerinin komite kurdukian ye bu komitelerin cezaevinin diari çikarilmasini istedikieri, bildirildi. GOsterilerin yapildigi buyukçe bir salon, kuçuklerin bolumleri, gezinti alanlari, futbol sahasi, basketbol sahasinrn oldugu, cezaevinin video ye kamera ile iziendigi, cezaevinin yanindan geçen otoyolun acil duru eridinden, cezaeyinin içine tenis toplari atildigi, bu tenis toplarmin kameralar ile belirlendigi, yapilan incelemelerde, tenis toplarmin içinden uyuturucu çiktigrnin belirlendigi, bu nedenle cezaevi bolumunde otoyol acil duru eridinrn iptal edildigi soylendi. 100 tutukiunun atolyelerde, 130 kadarrnrn temizlik i1erinde ça1itigi, kadin tutuklular bolumfrnun oldugu, bir kadrn tutuklunun çocuklu oldugu, Bolgesel Tip ye Psikoloji Merkezinin oldugu anlatildi. Cezaevinin bir mutfagi oldugu, mutfakta degiik yemekierin çiktigi, tutuklulann yemek seçme haklannrn olmadigi, diyabetli hastalara 24

26 gore yemekierin verilebildigi, ayri dinlerde olan ye domuz eti yemeyenlerin bu durumlarinin degeriendirildigi belirtildi. Cezaevinde üç gilniuk yemek stokunun oldugu, donduruimu ekilde hazirianan yemekierin isitilarak verildigi, bakteriyolojik kontroiun yapiidii yemegin hucreye verildigi, haftada dort kez spot yapildigi, her gun 4 saat havalandirmaya çikiidigi, havalandirma sirasinda tutukiularin bir arada o1abildii, hucrelerde kalan tutukiularin suçlari arasinda bir aynm yapilmadigi, her suçtan tutukiunun ayrn kouilari paylatikian, haftada 3 kez du alinabiidii belirtildi. Savunma avukatlannin, her istedikieri zaman gelip, tutukiularla goruemedikleri, bir avukatin muvekkili lie goruebiimesinin belli koulian oldugu ye gorumeye geldiginde, Ceza Hakiminden izin almasi gerektigi, cezaevine girite behrienen eezaevi giri kurallanna uymasi gerektigi, avukatlann cezaevine girdikten sonra, muvekkilleri He kimsenin gozetiin ye denetimi olmadan goruuiebildikieri açiklandi. Bu bilgilendirmeden sonra cezaevini gezip, gorme olanagimiz oldu. lid grup halinde cezaevini gezdik. Cezaevi koridorlanna açiian kapilarin tomu otomatik olarak, bit gorevlinin denetiminde açihp kapaniyor. Hiçbir kapi, digeri kapanmadan, açiimiyor. Açilip kapanan kapiiarrn tümü, bilgisayar He denetleniyor. Hucrelerin kapisinda sadece kuçuk bir gozetleme deligi me ycut ye ditan açihp kapaniyor. Cezaevinde MAcre oiarak adiandinlan odalar 2 kiiiik ye ranzah, içinde bir kiozet ye kuçuk bir lavabo, kuçuk bir çalima masasi mevcut. Havalandirma sirasinda turn tutukiular, bir cezaevi gorevlisi tarafindan izlenmekte. Cezaevinde rnuzik, buna benzer sanatsai faaiiyetlerin yapilabilecegi salon, biigisayar egitimi verilen b6l0m gibi yerler mevcut. Strasbourg cezaevini ye bo olarak gosterilen 2 kiiiik kogutaki kirlilik ye pisligi gordukten sonra, bizim cezaevimizde mevcut yaarn kouliannin daha iyi old4u sonucuna vardigimi belirtrnek isterim. Turkiye'de meveut F tipi cezaevlerinde, havalandirma kou1lan, iutht SpiJti 25

27 1ijRKJYE SRLiãi koularmn pencerelerinin açildigi mekanlar ye havalandirma sirasinda, tutukiularin bir arada olma koullarinda insani yaam koullarina gore duzenlemeler yapihrsa, TUrkiye'de cezaevi sorununun buyuk olçude çozulmü o1aeai inancindayim. Strasbourg'da yaptiimiz incelemelerden arta kalan zaman içinde, ehri gezip gormege devam etme olanaimiz da oldu. Strasbourg'a Dunyanin en sakin ehirlerinden biri denilebilir. ehrin temizligi, tarihi dokusu, gorkemli katedrali, iik gosterileri ile tarihi katedral ye çevresinin 1ik1andirilmasi, ehnin içinden geçen kanallarm havuz sistemi ile ulaimda kullanilmasi, turistik gezilerde kullanilan gezinti motorlari, toplu ulaim araçlarinin estetik guzelligi gorulmege deger. Ulaimda hi(; bin trafik sikiik1iinin olrnarnasi, Ozel araçlarin ulaimda pek az kullanilmasi ye bunlanin yerine bisikietlerin kullanilmasi, akhmda kalan guzellikler arasrnda. Avrupa Parlamentosu ye Avrupa Insan Hakian Mahkemesinin bu ehirde kurulmu olmasrnin nedenlerinden biri de, her halde bu sakinlik ye guzellikler olsa gerek. Strasbourg'dan sonra, Strasbourg'a 2 saatlik bir mesafede bulunan, Almanya'nrn Heidelberg kentine gitme olanagimiz oldu. OtobusumUz otoyolda ilenlerken, otobusumuzun sürücüsü, turn suruculenin hiz sminina ye trafik kurallanna uydugunu, uymayanlara agir trafik cezalan verildigi soyledi. Heidelberg, universiteler ehri olarak tanimlarnyor. Yeillik1er içinde, içinden geçen nehnin ulaimda kullanildigi Alrnanya'nrn unlu Kara Ormanlar bolgesinde çok guzel bir kent. Dagin dik yamacina kurulmu bulunan gorkemli tarihi ato, ehrrn tunizrninde onemli bir yer tutuyor. Heidelberg gezisi bitince, yolumuz üzerinde bulunan Kaisruhe ehrirn de gezip gorduk ye tekrar Strasbourg'a geni donduk. Strasbourg'taki incelernelenimiz bittikten sonra, 5 saatlik son derece zevkli ye guzel bir tren yolculuu Re Belçika'nin bakenti Bruxelles'e geçtik. 26

28 Bruxelles'de Turkiye'nin Avrupa Birligi delegasyonu ile programlanan toplantimizi yaptik. Toplantida, Sayin Hakan Aytek; aday ulke olarak Turkiye'nin durumunu, Avrupa Birliinin Turkiye'ye baki açisini açikladi. Topluluk ile Turkiye arasindaki iliki1erin üç ana konuda yogun1atigini, bunlarin Mali Ibir1igi, Muktesebat Uyumu ye Topluluk öncesi araçlarin sunulmasi, organ ye kurullanna uyum oldugunu açikladi. Toplulugun bugune kadar mali yukümluluklerini hayata geçirmedigini belirti. Katilim öncesi enstrumanlann, diger aday ulkelere gore Turkiye'ye uygu1anmadiirn, proje bazinda taahhut edilen yardimlarin yapilmadigini, 2003 sonuna kadar bu yardimlarm yapilmamasi halinde, sonuçlarin iç açici olmayacagrni belirtti. Mali ibirliginin yukari çekilmemesi ye Avrupa Birliginin mali taahhutlerini yerine getirmemesi halinde, bizimde taahhutlerimizi yerine getirrnemiz ye yatirimlari yapmamizin zorlugunu açikladi. Muktesebat uyumu açisrndan istenilen duzeyde olunmadigi, 831 alanda muktesebat uyumunun saglanmasi gerektigi, gerçek muktesebat uyum taramasina geçilemedigi, karilikli iletiimin tam olarak saglanamadigi, gerekli teknik yardimin verilmedigini de Have etti. Açiklarnalarda, TUrkiye'nin Toplulugun program ye ajanslarina henuz katilamadigi, bu programlardan faydalanamadigi, Topluluk ajanslarindan sadece cevre Ajansina katildigimiz, teknik komitelere katilimin da saglanmadigi, Turkiye'nin 1500 ün uzerinde olan Teknik komiteden sadece 7 sine katilabildigi açiklandi. Açiklamalarm en onemli bolumu Kibris ile ilgili olan kismi idi. Sayin Aytek açiklamalarinda, Kibris'in, Avrupa Birligi yolunda, TUrkiye'nin onunde bir engel olmadigini belirtti. Avrupa Birliginin isterse Guney Kibris'i tek baina Avrupa Birligine alabilecegini, soyledi. Ancak, bu durumda Avrupa Birligi karisinda, Dogu Akdeniz'de sorunlu bir bolgenin çikacagi duuncesinin ye endiesinin var oldugunu açikladi. padyt airljôi 27

29 1USVE BRUGI Bu açiklamalardan sonra, CCBE Avrupa temsilcileri ile garumelere geçildi. Bu gorumede gorevliler, CCBE nin yapilanmasi ye çalima1ari He ilgili bilgiler verdiler. Bu bilgilendirme toplantisi sona erdikten sonra, Bruxelles ITTRE cezaevinde incelemelerde bulunmak üzere ayri1dik. ITTRE cezaevine 25 kiinin kabul edilecegi soylendigi için, bu cezaevi incelemelerinde bulunamadim. Ancak incelemede bulunan arkadalarimizin aktardiklarina gore, cezaevinin Haziran 2002 tarihinde açitdigi, son derece modern ye her turlo teknik donanimi olan çok farkli bir cezaevi goruriumunde oldugu idi. Ancak yetkililer bu cezaevinin ulkelerinde bile tek oldugunu, kendi ulkelerinin bile standartlarinin çok Uzerinde bir yapiya sahip o1duunu da s6y1emi1er. Cezaevi ye dier incelemelerimiz bitince, arada serbest gun olarak kalan Cuma gününü degerlendirmek için planlar yapmaya baladik. Grubun buyuk çoun1ugu Paris'e gitme arzusunda idi. Ancak hizh tren için bilet bulamayinca, Hollanda'ya gitmeye karar verdik. Cuma günü tren He Hollanda'nin bakenti Amsterdam'a gittik. Amsterdam'da trenden mnip kisa bir yürüyü yaptiktan sonra, planlandigi gibi otobus ile Once bir ehir turu yaptik. 5ehir gezisinden sonra motor ile ehrin kanallannda gezinti yaptik. Yaptigimiz motor gezisi sirasinda, Amsterdam'in tarihi yerlerini ye korunmu bulunan tarihi binalarin guzelligmni gorduk. Gezi sirasinda Amsterdam'da 100 kanalin bulundugu, bu kanallar uzerinde de 1000 koprunun oldugu soylendi. Amsterdam gezisi sirasinda, ehir nütusunun sekizyuzbin olduu, buna karilik yilda gelen turist sayisinin onmilyon olduu soylendi. Bu yogunluga ragmen yollarda hiçbir trafik sikiikliinin olmamasi, toplu taim araçlarinin ulaimda çok verimli kullanildigini gosteriyor. Amsterdam'da dikkati çeken en Onemli eylerden biri de, diger Avrupa ehirierinde oldugu gibi bisikletin u1aimda çok sik kullanilmasi ye 45 katli koca bir bisikiet parkinin ina edilmi olmasiydi. 28

30 Tren Amsterdam'in da en onemli u1aim araci, gardan her 3 dakikada bir trenin kalkmasi, ulkeler arasi tren ulaiminin son derece youn olarak kullanilmasi, tren ulaimindaki kotayhklar, seyahatteki rahatlik, demiryolu ulaiminin bir ulkenin ekonomisine ne kadar buyuk bir katki saiadigirn açik bir eiuide gostermekteydi. Amsterdam gezisini bitirdikten sonra, ayni tren ile tekrar Bruxeiies'e geldik. Ertesi gun de Uçak lie yurda donduk. Bu gezi sirasinda, çok guzei anilanmiz oldu. çok faydah incetemelerde bulunduk. Kendi ulkemizin koullari ile Avrupa uikelerini kariiatirma olanagi bulduk. Avrupa gerçekten uygar1ii yakaiami ye vatandaiari, gerçekten yaadik1ari yaam kouiiarini hak ediyor. Her eyin daha guzel olmasi igin gayret içindeier.!ierini yaparkn, kurallari uygularken kimseyi rahatsiz etmiyorlar. Butun gezimiz boyunca, birkaç kii diinda, polis gormediimizi beiirtmek isterim. Turistik alaniarda yogun Wrist sayisina ragmen, alaniarda polls göremezsiniz. Ancak buiunduunuz alan ve mekan gizii kameralar ile denetlenmekte, bu kameralarin goruntuieri beth bir sure sakianmakta, en ufak bir olay sirasinda gorevli sivil ekipler olaya el koyarak guveniigi saiamakta. Seyahatimiz sirasinda öyle bir olaya tanik oiduk; Amsterdam'dan Bruxelies'e donerken, trenin restorani ile bulunduumuz vagonlar arasinda arkadaianmiz ile birlikte gidip gelmekte idik. Trende hiç bir olumsuz olayi gozlemememize ragmen, trenin durdugu bir istasyonda bekieyen polisler trenden men bir kiiyi ahp goturdu. Hiç kimse bir olayin varligi hissine bile kapilmamiti. Bu gezi sirasinda Avrupa duzeyine uiamak için çok yolumuz olduunu ye Avrupahrnn Turkiye'yi tanimadigini gozledim. Gerçi her yerde bir Turk lie karilamaniz mumkun. Ancak TURKIYE, KENDISINI ANLATMA VE TANITMA KONUSUNDA GEREKENI YAFMAKTA çok GE(; KALMIS. AVRUPALJLAR TURKIYE'YI HALEN OSMANLI GELENEGINI SUBDUBEN, ARAP TUPIQYE SiJëI 29

31 TOPAYE RUôi ULKELERINDEKI ISLAMI ANLAYI ye YMANTININ DEVAM ETTtO! INANCINDA GORUYORLAR. BU ANLAY1 VE GORUNTUNUN HIZLA DEOISMES! Iç!N KURUMLAR ARASI $BIRLthI DAHIL OLMAK UZERE, HER ALANDA ILETISIM ARTMALI, TANITIM ARALARINA AtIRLIK VERILMELIDIR. Turkiye Baroiar Birliginin BU INCELEME GEZISI SON DERECE YERIMLI VE FAYDALI OLMU5TUR. Turkiye Barolar Biriigi'nin bundan sonra da bu tur inceieme gezilerini devam ettirmesi ye Avrupa uikeleri lie daha hizh bir iietiim konusunda üzerine dueni en iyi bir ekiide yapac4i Umidi lie saygilar sunarim. Av.Zeki EKMEN TBB YONETIM KURULU UYESI 30

32 TOPJQYE DJRIJGI Av.Cen q iz TURAL (TBB YONETIM KURULU UYESI) ZIRAONLAR, HERKESE ORNEK OLMAK ZORUNDA Turkiye Barolar Birligi Yonetim, Disiplin ye Denetim Kurulu uyelerinden Mr kismi He 21 Baro Bakanimizin katilimi ile gerçekletirilen, T.B.B. ye C.C.B.E'nin mutereken organize ettikleri Temmuz 2002 tarihleri arasinda gerçekleflirilen inceleme gezisi, bilgilerin kaynagrnda gorulup incelenmesi ye dinlenilmesi, katihmcilarin birbirini daha yakindan tanimasi ye dayanima için guzel bir platform oluturdu. Geçmi, genelde hafizamda rüya gibi yer ahyor. Genelde de ruyalari pek hatirlamam. Oysa Strasbourg, Avrupa Parlamentosu, tnsan Hakian Mahkemesi, Avrupa Birligi ye Avrupa Birliine dahil Fransa'nin Strasbourg Cezaevi He Belçika'nin Bruxelles litre cezaevi, Bruxelles Adliye sarayi ye insanlar gerçek bir cisim olarak gozlerimin onunde. Ulkemiz gerçekleri ile batinin gerçeklerini kiyaslama imkani buldum. Oysa inceleme konusu olan hususlardan bir kismi hakkinda çeitli yazilar okumu ye incelemeye dayah bilgi sahibi oldugu 1cm soylemlerinden bilgi edmndigimiz bazi kiilerin sozierinden ban bilgiler edmnmitim. Inceleme gezisinde kurumlari dorudan gordum. Ilgililere dogrudan sorular yonelttim. Cevaplarini ilgi He izledim. Yaayan insanlan, çevreyi gazlemci gozuyle irdeledim. Avukat olarak ulkemizdeki bazi uygulamalarrn geli mig ye çagda medeniyetin ulamak istediimiz ulkelermnden daha insancil oldugunu 31

33 TORWYE BiPUGI g&dum. Cezaevleri konusunda, yapilara i1ikin maddi var1iinin agir bastii, varhkli ulke olmarnn verdigi avantajiarin kullanildigi bir gerçek. Bu çerçevede insan hakiari daha fazia korumakta. Ama, hakiar insani duygulardan uzak1ami, adeta makina1ami bir yaam iziedim. Avukat-Cezaevi i1ikilerinde, avukatrn i1erinde, savunma hakkinin kutsalhgirn, meslek sirnna verilen önemi, avukata duyulan güveni hissettim. MesIeimden onur duydum. Toplum içinde yaayan herkesin, unvani ne olursa olsun kurallara uydugunu, sahip ç'ktig'rn gordum. Cezaevleri veya baka kurum ye kuru1u1arda, kurallara List duzey yäneticilerin de tabi olup olmadigi, kurallara uyup uymadiklari, istisna tutulan kii1er olup o1madii sorularma aldigimiz cevap, hiç akhmdan çikmayacak. Ust duzey gorevli ye yonetidiler de, herkes gibi kurallara aynen uyuyorlar. ZIRA ONLAR, HERKESE ORNEK OLMAK ZORUNDA. Dilerim; bizim ilgili, bilgili! ye yetkililerimizin de, her yerde ayni duyarlihgi gosterdigi, kendilerine ayricahk istemedikieri, ayricahk yaratip uygulatmadiklari, ORNEK INSAN DAVRANISI SERGILEDIKLERI bir toplum hayatina en kisa surede kavuuruz Av. Cengiz TUOR.AL TBB YONE TIM KURULU UYESI 32

34 iuitt BAROL&R SsJI Av.Tuncer YILMAZ (TBB DISIPLIN KURULU UYESI) Yurt diina ilk kez çikacaktim. Bu nedenle de heyecanliydim. Geziye Turkiye Barolar Birligi yoneticileri ye degerli Baro bakaniariyla gitmek beni rahatlattyordu. Orenci1ik yillarindan beri Avrupa ye onu olufluran ulkeler, benim için hep hayal Ulkeleriydi. Sanki oralara uiaiimazdi, oralarda yaanmazdi. onlarin sosyal ye kultürel yapilan, demokrat ye hukuka bagh, kolay degimez sistemleri zaman içinde nasil oiumuflu? Bugilne kadar oluan bu soyut duunce ye deger yargilarim kismen de olsa somutiaacakti. Deneyimli arkadalarimizin yardrnilari da bu karmaik konulari kolaylafliracakti. Gezinin nitelikli ye yararli geçeceginden kukum kalmamifli. Kisa sureli de olsa, bu gezide pek çok eyi birden garmek, ogrenmek ye degerlendirmek istiyordum, ulkemle kiyaslayarak artilaneksileri daha net tesbit etmek istiyordum. Planlanan gezi programi ye brifingler de etkileyiciydi. Bunlarin hepsini nasil baaracaimi yol boyunca duflinup planlamaya çaliiyordum. Gezdigimiz ulkelerin dogal yapilan bir hanikaydi. Bakimli ormanlar, urpentici, tarlalar buyuk ye duzgun, bu ulkelerde sanki olenlerin tainmaz mal varlikian mirasçilari arasinda hiç pay1aiimamifli. ehir1erdeki tarihi binalar ye evler, bakimli ye çok iyi korunmulardi. ehirlerde kan damarlari gibi doiaan nehir ye kanallar, üzenindeki tunistik taimaci1ik ye çevresindeki yeil, çiçekli geni alanlar, nasil bu kadar guzel korunmuflu? Bu gorkemli yapilar sanki somurfilen Ulkelerin anilarmi-acilarini anlatiyor gibiydiler. 33

35 TURJthE SRIJöI Oralarda yaam butun boyutlariyla kabullenemeyecegimiz boyutlarda sistem1etiriimiti. kayitsiz-artsiz herkesimin insani, bu sistemin gozle gorülur bir parçasiydi. Sinirlenip bagiran-çagiran insanlar yoktu. Müteri çekmek için avazi çiktigi kadar bagiran iportacz1ar yoktu. Trafigi duzenleyen polis gormedik, anlamsiz yerlerde bek1eyen-doiaan polis ya da zabita yoktu. Insanlar duzenlerini-huzurlanm kendileri oluturup uyguluyorlar ye koruyorlardi. Insani Onemsiyorlardi, sisteniln i1eyii onlar içindi. Program gereince heyet olarak Avrupa Insan Hakiari Mahkemesini gezecek, orada, Mahkemeyi tanima ye ça1ima yontemleriyle ilgili brifing alacaktik. Ama orada o gun bir protesto gösterisi olacagindan, guvenlik nedeniyle geziyi bir gun erteiemilerdi. ertesi gun gittigimizde, mahkemenin çevresinde degimi, bozu1mu, haraboimu, kin1mi, parça1anmi bir ey yoktu. cicekler rengarenk yerlerindeydi çimenler yemyeii duruyordu. Uc-be yere boya He protesto yazilari yazi1mi, gorevliler onlan temizliyorlardi. Mahkeme iso yine gunluk rutin i1erindeydi1er. Avrupa'yi ye Ulkelerini bu kadar rahat ye huzur icinde yaatan güç neydi. Bizim ulkemizde neden yoktu bu yaam biçimi? Bizi bu kadar geri birakanlar nelerdi? Kulturumuzu, sosyal ge1imemizi engelleyenler, yoz1atiran1ar, ülke insaninin yollanni açmayanlar kimler di? Yüz yila yak1aan bagimsizlik bilinci ye aydinlanma devrimlerinden sonra, Ulkemiz ye insanlan bu kadar geri kalmayi haketmi miydi? Avrupa'nin yaam standardi, kendiliginden olumamiti, yöneticilerin o1uturdugu demokratik sosyal ye hukuk devieti ilkelerini sonra gelenler bozmadan, tamamen degitirmeden ge1itirerek bugune kadar taidi1ar. Ulkemizi yöneten basiretsiz yoneticilerin yaz-boz tahtasi haline getirdikieri ülkemize, Milletimize üzulmemek mumkun mu? 34