MOLEKÜLER BİYOLOJİ ( ) Doç. Dr. Ercan ARICAN İ.Ü. Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
|
|
- Yeter Orbay
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 MOLEKÜLER BİYOLOJİ ( ) Doç. Dr. Ercan ARICAN İ.Ü. Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
2 A. Hücreler ve Makromoleküller A1. HÜCRESEL SINIFLANDIRMA
3 A. Hücreler ve Makromoleküller A1. HÜCRESEL SINIFLANDIRMA Öbakteriler: Yapısal olarak prokaryot organizmalar olan bu hücreler, genellikle sert bir hücre duvarı ile çevrelenmiş hücre zarına sahiptirler. Fakat hücre içi organellerine sahip değildirler. Bir tane ve genellikle halkasal kromozoma sahiptirler. Tek veya çok hücreli oloabilirler. E. coli en iyi çalışılmış bir öbakteridir. Prokaryotlar tipik olarak 1-10 µ çapında ve hayvan bağırsaklarından asidik sıcak sulara kadar hemen hemen her koşulda yaşayabilen en basit canlı hücrelerdir. Bir prokaryotun yüzeyi, diğer hücrelere ve yüzeylere tutunmayi sağlayan, pili ve hücrenin kendi etrafında dönmesi ve yüzmesini sağlayan flagella(kamçı) bulundurabilir.
4 Öbakteriler: Yapısal olarak prokaryot organizmalar olan bu hücreler, genellikle sert bir hücre duvarı ile çevrelenmiş hücre zarına sahiptirler. Fakat hücre içi organellerine sahip değildirler. Bir tane ve genellikle halkasal kromozoma sahiptirler. Tek veya çok hücreli oloabilirler. E. coli en iyi çalışılmış bir öbakteridir. Prokaryotlar tipik olarak 1-10 µ çapında ve hayvan bağırsaklarından asidik sıcak sulara kadar hemen hemen her koşulda yaşayabilen en basit canlı hücrelerdir. Bir prokaryotun yüzeyi, diğer hücrelere ve yüzeylere tutunmayi sağlayan, pili ve hücrenin kendi etrafında dönmesi ve yüzmesini sağlayan flagella(kamçı) bulundurabilir.
5
6 Arkea: Ekstrem çevre koşullarında yaşamaya eğilimlidirler. Yapısal olarak öbakterilere benzerler. Ancak ribozomal RNA (rrna) molekülleri temel alındığında ökaryotlarından ve öbakterileriden farklılık gösterirler ve zar lipidlerinde ester bağları yerine eter bağları bulundururlar. Arkea lar enerji üretimi ve metabolizmaları yönüyle karşılaştırıldığında daha çok öbakterilere, replikasyon, transkripsiyon ve translasyon bakımından ise daha çok ökaryotlara benzerlik gösterirler.
7 Ökaryotlar: Mantar, bitki ve hayvan hücreleri lipid zarlarla çevrili çok tanımlanmış organellere sahiptir. Özelleşmiş fonksiyonları yerine getirmek üzere yapısal olarak zarlarla çevrili organellere sahip olmalarıyla tanımlanırlar µ çapındadırlar. Bitkiler ve birçok mantar aynı zamanda sert bir hücre duvarına sahiptirler. Oldukça organize bir jel kıvamındaki sitoplazma, organellere ve ribozomlara ek olarak, hücrenin hareketini ve şeklini kontrol eden ve hücrenin bir çok metabolik reaksiyonunun gerçekleşmesine yardımcı olan hücre iskeleti olarak adlandırılan protein iplikçikleri demeti bulundurur. Bu iplikçikler tubilin den oluşan mikrotubül leri ve aktinden oluşan mikroflamentler i içerir.
8 Çoğu ökaryotlar organizmanın tüm özelleşmiş dokularını meydana getirmek için gelişim sırasında farklılaşmaya giren hücrelerden meydana gelirler.
9 Farklılaşma: Bir hücre bölündüğünde yavru hücreler her yönden birbirinin aynısı olabilir veya ana hücreden fonksiyonel olarak farklılaşmak için gen ifade tarzlarını değiştirebilirler. Prokaryotlar ve basit yapılı ökaryotlarda spor oluşumu böyle bir hücresel farklılaşmaya örnektir. Kompleks çok hücreli ökaryotlarda ise embriyonik hücreler kas, beyin, karaciğer ve böbrek gibi oldukça özelleşmiş hücrelere dönüşürler. DNA içeriği aynı kalmakta fakat anlatıma uğrayan genler değişmektedir.
10 A2. ORGANELLER Çekirdekler (Nukleus): Ökaryotik hücre çekirdekleri çoklu kromozomlar üzerinde hücrenin genetik bilgisini taşır, her bir kromozom bir tek DNA molekülünden meydana gelir. Çekirdek nuklear zar olan iki katlı lipit zar ile çevrili olup; bu yapı oldukça büyük moleküllerin geçebildiği büyük porlar içermektedir. RNA nın transkripsiyonu çekirdekte gerçekleşir ve işlenmiş RNA molekülü translasyonun gerçekleşeceği sitoplazmaya geçer. Çekirdekçikler (nukleolus) rrna nın sentezlendiği ve ribozomların kısmen toparlandığı çekirdek içerisindeki cisimlerdir.
11 Mitokondri ve Kloroplastlar: Hücresel solunum, yani besinlerin adenozin 5 -trifosfat (ATP) formunda enerji meydana getirmek için oksitlenmesi mitokondrilerde gerçekleşir. Mitokondriler düz bir dış zara ve kristalar olarak adlandırılan çıkıntılı iç zara sahiptirler.
12 Mitokondriler küçük halkasal DNA molekülü, mitokondriye özgü RNA ve bazı mitokondriyal proteinleri sentezleyen ribozomları bulundururlar. Ancak mitokondri (ve kloroplast) proteinlerinin çoğu çekirdekteki DNA tarafından kodlanır ve sitoplazmada sentezlenir. Bitkilerin kloroplastları, karbonhidrat ve oksijen meydana getirmesi için CO 2 ve suyun ışık-bağımlı asimilasyonunun gerçekleştiği fotosentetik merkezlerdir. Kloroplastlarda kristalar yerine iç zar boşluğunda üçüncü bir zar sistemine (tilakoidler) sahip olmaları dışında mitokondrilerle benzer yapılardır.
13
14 Endoplazmik retikulum: Sitoplazma içinde yoğun bir zar sistemidir ve çekirdek zarı ile devamlılığı vardır. Birçok hücrede 2 form olarak görülürler. Düz endoplazmik retikulum zarları, bazı lipitlerin biyosentezinden ve ilaçlar gibi yabancı maddelerin oksidasyon ve detoksifikasyon (ksenobiyotikler) sorumlu olan birçok enzimi taşır. Granüllü endoplazmik retikulum (GER) birçok ribozomu bulundurduğu için bu adı alır. BU ribozomlar, plazma ve süt proteinleri gibi hücre tarafından salgılanacak özel proteinleri veya plazma zarı ya da özel organellerin ihtiyacı olan proteinleri sentezlerler.
15
16 GER üzerinde sentezlenen lipitler ve proteinler özelleşmiş taşıma vesikülleri içerisinde, daha ileri modifikasyon ve ayrıştırmaların gerçekleştiği ve yassılaşmış zar kesecikleri demeti olan golgi kompleksine taşınır. Mikrocisimcikler: Lizozomlar golgi kompleksinin tomurcuklanarak ayrılan; proteinler, nukleik asitler, lipitler ve karbonhidratları parçalayacak çeşitli enzimleri içeren küçük, zarla çevrili organellerdir. Bunlar hücre dışından alınan veya hasar görmüş organellerden gelen makromoleküllerin geri dönüşüm merkezleri olarak işlev görürler. Oldukça yüksek reaktif serbest radikaller ve hidrojen peroksit meydana getiren bazı metabolik reaksiyonların ürünleri peroksizomlar adı verilen organellerde, hücresel bileşenlerin zarar görmesini önlemek amacıyla etkisizleştirirler. Peroksizomlar hidrojen peroksit (H 2 O 2 ) yıkan katalaz enzimini içerirler.
17
18 Glioksizomlar, glikosilat döngüsü reaksiyonlarını gerçekleştiren özelleşmiş bitkisel peroksizomlardır. Lizozom, peroksizom ve glioksizomların tümü mikrocisimcikler olarak adlandırılır.
19 A3. MAKROMOLEKÜLLER Proteinler ve Nukleik asitler: Proteinler, peptit bağları ile birbirine bağlanmış amino asitlerin polimerleridir.
20 DNA ve RNA nukleik asitleri; azotlu baz, 5 karbonlu şeker (Riboz, deoksiriboz) ve bir fosforik asitten meydana gelen nukleotitlerin polimeridir.
21
22 Hücresel RNA nın başlıca 3 tipi vardır: mesajcı RNA (mrna), ribozomal RNA (rrna) ve transfer RNA (trna). Nukleik asitler genetik bilginin saklanması ve işlenmesine katılır, fakat bu bilginin ifadesi için proteinlere ihtiyaç vardır. Polisakkaritler: Basit şekerlerin glikozidik bağlarla kovalent olarak bağlanmış polimerleridir.
23 Selüloz ve nişasta bitkilerde bol bulunan bileşenlerdir. Bunların her ikiside glukoz polimerleri olmalarına rağmen, glukoz monomerleri birbirlerine farklı yolla bağlanmışlardır. Selüloz, α (1-4) bağları ile düz bir polimerdir ve bitki hücre duvarının başlıca bileşenidir.
24 Nişasta bir şeker deposudur ve metabolizmada hızlı bir şekilde hidrolize olarak glukoza dönüşebilen büyük hücre içi tanecikler olarak bulunur. Nişasta 2 bileşeni içerir.: α(1-4) bağı doğrusal polimer olan α-amiloz ve ilave α(1-6) bağlantılarla dallanmış bir polimerdir.
25 Mantarlar ve bazı hayvansal dokular (karaciğer ve kas) glukozu amilopektin gibi dallı polimer olan glikojen halinde depo ederler. Kitin, böceklerin ve kabukluların (Crustacea) dış iskeletinde ve mantarların hücre duvarlarında bulunur. Kitin selüloza benzer, fakat monomer birimi N-asetilglukozamin dir. Mukopolisakkaritler, bağ dokusunun fibröz proteinleri içine gömülü halde jel benzeri solüsyonlar oluştururlar.
26 Lipitler: Tek başlarına tam anlamıyla makromoleküller olmamakla birlikte, birçoğu küçük monomerik birimlerden oluşur ve diğer birçok makromoleküllerin birleştirilmesine katılırlar. Büyük lipit molekülleri doğada genellikle hidrokarbon formundadır ve suda çok az çözünürler. Lipitlerin bir bölümü enerjinin transferi ve depolanmasında görev yaparken diğerleri ise zarların, koruyucu zarların ve diğer hücre yapılarının anahtar bileşenidir. Gliseritler bir mol gliserole esterlenmiş uzun zincirli bir, iki veya üç yağ asidine sahiptir. Hayvansal trigiliseritlerde, yağ asitleri çift bağ bulundurmaz (doymuş) ve bu yüzden zincirler düzdür, moleküller sıkı bir şekilde paketlenebilir ve sonuçta meydana gelen yağlar katıdır.
27 Bitkisel yağlardaki yağ asitleri bir veya daha fazla sayıda çift bağlara sahiptir. Bu zincirlerin açılı yapıları sıkı paketlenmeyi önler, dolayısıyla bitkisel yağlar oda sıcaklığında sıvı olma eğilimindedir.
28
29 Zarlar gliserol ile esterleşmiş iki yağ asiti ile fosforik asitten meydana gelen fosfolipitleri içerirler. Ayrıca fosfat genellikle serin, etanolamin, inozitol veya kolin gibi bir küçük molekülle esterleşirler. Zarlar ayrıca bir amit bağıyla yağ asidine bağlanmış uzun zincirli amino alkol sfingozin olan seramit gibi sfingolipitler de bulundurur. Fosfokolinin bir seramite bağlanması sifingomiyelini üretir.
30
31 Kompleks makromoleküller: Birçok makromolekül büyük biyomoleküllerin birden fazlasının kovalent veya kovalent olmayan birleşmelerine sahiptir. Örneğin, hemen hemen tüm enzimler proteindir, fakat bazıları katalitik aktivite için esansiyel olarak RNA bileşenine kovalent olmayan bağlarla bağlanması gerekir. Protein ve nukleik asitten oluşan yapılar nukleoprotein olarak bilinir. Ökaryotik kromozom uçlarının replikasyonundan sorumlu olan telomerazlar ve trna yı olgunlaştıran ribonukleaz P bunlara örnektir. Glikoproteinler, protein ve karbonhidrat bileşenlerini içerir. Proteoglikanlar (mokoproteinler) proteinlerin büyük kompleksleridir ve mukopolisakkaritler bakteriyel hücre duvarlarında ve bağ dokusundaki hücrelerarası boşluklarda bulunur.
32 Lipoproteinlerde, lipit ve proteinlerin kovalent olmayan bağlarla bağlanmasıyla oluşmuşlardır. Çünkü lipitler suda çok az çözünür ve dolayısıyla kanda lipoproteinler olarak taşınırlar.
33 A4. MAKROMOLEKÜLER DÜZENLEMELER Protein kompleksleri: Hücre iskeleti hücrelerin hareketini, şeklini ve organellerin hücre içi dağılımını organize eden bir protein filamenti demetidir. Mikrotubüller, globüler bir protein olan tubulinin uzun polimerleridir. Bunlar kamçılama hareketi ile veya sıvıyı hücre yüzeyi boyunca iterek hücreyi hareket ettiren ve birçok ökaryotik hücrenin yüzeyinde bulunan tüye benzer siller ve kamçıların, ve hücre iskeletinin önemli bileşenleridir. Mikrofilamentler, kasılan yapıları oluşturarak sitoplazmik harekete neden olan aktin ve miyozin proteinlerinden meydana gelir. Aktin ve miyozin aynı zamanda kas tellerinin başlıca bileşenleridir.
34 Nukleoprotein: Ribozomlar, protein sentez yeri olan büyük sitoplazmik ribonukleoprotein komplekslerdir. Bakteriyel 70S ribozomları toplam kütlesi 2.5x10 6 Da olan büyük (50S) ve küçük (30S) alt ünitelere sahiptir. 50S alt birim 23S ve 5S RNA molekülleri ile 31 farklı protein içerirken, 30S alt ünite bir 16S RNA molekülü ve 21 farklı proteine sahiptir. Ökaryotik 80S ribozomlar 60S (28S, 5.8S ve 5S RNA) ve 40S (18S RNA) alt ünitelere sahiptir. Kromatin ökaryotik kromozomları meydana getiren materyaldir. Kromatin, yaklaşık olarak eşit miktarda DNA ve histon adı verilen küçük bazik proteinlerden meydana gelmiş bir deoksiribonukleoprotein kompleksidir.
35 Bu yapılar nukleozom denilen tekrarlayan birimleri oluşturur.
36 Nukleozomların doğru bir şekilde toparlanması ve diğer kompleksleri için toparlayıcı proteinlere ya da kaperonlara gereksinim vardır. Histonlar DNA daki şeker-fosfat omurgasının negatif yükleri arasındaki itici güçleri nötralize eder ve DNA nın kromozomlar içinde sıkı bir şekilde paketlenmesini sağlar. Zarlar: Fosfolipitler ve sfingolipitler sulu ortamda bulunduklarında doğal olarak dışa bakan kısımında polar grupların, iç kısımda ise polar olmayan hidrokarbon zincirlerin yer aldığı bir bilayer lipit katmanı oluşur.
37 Proteinler hücre diğer önemli bir bileşenidir. Periferal zar proteinleri dış yüzeye gevşek olarak bağlıdır veya bir lipit üzerine çökmüş olarak ya da glikozil fosfatidillinozitol çapası ile asılı bir şekilde bulunurlar. İntegral zar proteinleri zar içerisine gömülüdür ve zar parçalanmadan zardan uzaklaştırılamazlar. Bazıları zarın dış veya iç yüzeyinin dışına çıkarken, transmembran proteinleri ise bilayer tabaka içerisine tamamen yayılmışlardır ve hem hücre dışı hem de hücre içi yapılara sahiptirler.
38 Zar proteinlerinin değişik fonksiyonları vardır. Hormonlar ve nörotransmitterler gibi sinyal molekülleri için reseptörler Hücre dışı moleküllerin hücre içine alımından önce yıkımı için enzimler Küçük, polar iyonlar ve moleküülerin seçici taşınımı için polar veya kanallar Hücre-hücre etkileşimi için aracılar
39 B. PROTEİN YAPISI B1. AMİNO ASİTLER Yapısı: Proteinler L-amino asitlerin polimerleridir. Prolin hariç tutulursa, proteinlerde bulunan tüm 20 aa in hepsi genel olarak α-karbonuna bağlı bir karboksil grup, bir primer amino grubu, bir proton ve her bir aa e farklı olan bir yan zincir ( R ) sahiptir.
40 Glisin dışında α-karbon atomu asimetriktir. Bu sayede aa ler optikçe aktif stereoizomer çiftleri şeklinde var olabilir (D- ve L-). Buna rağmen, proteinlerde sadece L-izomerleri bulunur. Aa ler sulu çözeltilerde dipolar iyonlardır (zwitteriyonlar) ve hem asit hemde baz gibi davranırlar (amfoterik). Yüklü yan zincirler: Referans noktası olarak ph 7 alınırsa, bazı aa lerin yan zincirleri bu ph da ekstra bir pozitif veya negatif yük sağladığından dolayı iyonlaşabilen gruplara sahiptir. Asidik aa ler, aspartik asit ve glutamik asit, genellikle iyonlaşan (negatif yüklü) ilave karboksil gruplarına sahiptir. Bazik aa ler, pozitif yüklü gruplara sahiptir; lizin ε-karbon atomuna bağlı ikinci bir amino grubuna sahipken, arjinin bir guanidin grubuna sahiptir.
41 Polar yüksüz yan zincirler: Bunlar suyla hidrojen bağlarını oluşturan grupları içerirler. Bunlar yüklü aa lerle birlikte genelde hidrofilik (su seven) olarak tanımlanırlar. Serin ve treonin hidroksil gruplarına sahipken, asparagin ve glutamin, aspartik asit ve glutamik asitin amit türevleridir. Polar olmayan alifatik yan zincirler: Glisin yan zincir yerinde bir hidrojen atumuna sahiptir ve optikçe inaktiftir. Prolin sekonder aa olmasından dolayı genel aa lerden ayrı özellik gösterir. Alanin, valin, lösin ve izolösin yan zincirlerinde hidrofobik (su sevmeyen) alkil gruplarına sahiptir ve bu gruplar protein yapılarında hidrofobik etkileşimlere katılırlar.
42 Aromatik yan zincirler: Fenilalanin, tirozin ve triptofan çok büyük hidrofobik yan zincirlere sahiptir. Bu aa lerin aromatik yapıları, 280 nm de maksimum absorbsiyon yapan proteinlerin, UV absorbansının büyük bir kısmını gerçekleştirir.
43 B2. PROTEİN YAPISI VE FONKSİYONU Boyutları ve şekilleri: Proteinler iki büyük gruba ayrılabilirler. Globüler proteinler sıkı bir şekilde katlanmıştır ve solüsyonlarda az veya çok küresel partiküller halindedirler. Enzimlerin çoğu doğada globüler yapıdadır. Fibröz proteinler oldukça büyük aksiyal oranlara (uzunluk/genişlik) sahiptir ve bunlar önemli yapısal proteinlerdir, saç keratini gibi. Primer yapı: Bir aa in α-karboksil grubu diğer bir aa in α-amino grubuna yaygın olarak peptit bağı olarak bilinen bir amit bağı ile kovalent olarak bağlanır.
44 İki aa in bu yolla birleşmesi ile oluşan ürün bir dipeptittir. Çok sayıda aa peptit bağları ile bağlanarak bir polipeptidi oluşturur. α-karbon atomlarının tekrarlayan dizisi ve peptit bağları polipeptidin omurgasını oluştururken, aa lerin farklı yan zincirleri proteinlerde fonksiyonelliği belirler. Aa lerin N-ucundan C-ucuna olan dizisi polipeptidin primer yapısıdır.
45 Sekonder yapı: Peptit bağlarının birleşme yerlerinde serbest rotasyon olmasına rağmen bu durum, peptit bağının düz ve serbest yapısını ortaya çıkarır. Bu polarite uygun aralıkta ve yöndeki peptit bağ üniteleri arasında H bağlarının oluşmasına neden olur. Bu sayede, H bağları ile bir arada tutulan birkaç düzenli yapılar şeklinde polipeptit zincirleri katlanabilir. En iyi bilinen sekonder yapı α-heliks dir.
46 α-heliks sekonder yapı örnekleri genelde globüler proteinlerde, az bir kısmı fibröz proteinlerde bulunur. Tersiyer yapı: α-heliks ve diğer az rastlanan sekonder yapılar üç boyutlu düzenlenerek polipeptidin tersiyer yapısını oluşturur. Uygun şartlarda çoğu polipeptidler genelde çok az bir enerji ile doğru tersiyer yapıyı oluşturacak şekilde katlanırlar. Fakat, yeni polipeptit zincir sentezleri öncesi yanlış katlanmaları önlemede yardımcı olan kaperonlar adı verilen proteinlerin katkısıyla in vivo doğru katlanmalar yapılır.
47 Yüksek sıcaklık şoku veya aşırı ph uygulaması ile sekonder ve tersiyer yapıların bozulması, proteinlerin denatürasyonuna neden olur ve rastgele sarmal yapısını ortaya çıkarır. Kuaterner yapı: Proteinlerin çoğu iki veya daha fazla polipeptit zincirinden meydana gelmiştir. Bu zincirler birbirinin aynısı veya farklısı olabilir. Hemoglobin iki α globin ve iki β-globin zincirine (α 2 β 2 ) sahiptir. Tersiyer yapıyı kararlı hale getiren benzer kuvvetler, bu alt üniteleri bir arada tutar. Bunlara polipeptitdeki sisteinler arasındaki disülfit bağları da dahildir. Bu organizasyonun seviyesi kuaterner yapı olarak adlandırılır ve belirli sonuçlara sahiptir.
48 Proteinler ne yapar? Enzimler; Katalitik olarak aktif birkaç RNA molekülü hariç bütün enzimler proteindir. Biyokimyasal reaksiyonların hızını önemli ölçüde arttırırlar.
49 Substrata bağlanma, van der Waals kuvvetleri, H bağları, tuz köprüleri ve hidrofobik kuvvetleri kapsayan spesifik Aa yan zincirleri ile kovalent olmayan etkileşimlerle gerçekleşir. * Sinyalleşme; Hücre zarındaki reseptör proteinler ligandlara (örn. hormonlar) bağlanabilir. Bu durumda yapısal değişiklikler ortaya çıkar, hücre içerisinde liganda cevap olarak reaksiyonlar başlar. Taşıma ve depolama; Hemoglobin kırmızı hücrelerde oksijen taşırken, transferrin ise karaciğere demir taşır. Demir karaciğerde ferritin proteinlerine bağlı olarak depolanır. Besinsel yağlar kanda lipoproteinler tarafından taşınır.
50 Yapı ve hareket; Deri, kemik ve bağ dokudaki başlıca protein kollojendir. Saçlar ise esas olarak keratinden meydana gelmiştir. Hücre iskeleti örneğinde olduğu gibi hücre içerisinde daha birçok yapısal proteinler bulunmaktadır. Başlıca kas proteinleri olan aktin ve miyozin kas kasılmasını sağlayan filamentleri oluştururlar Beslanme; Kazein ve ovalbumin süt ve yumurtanın başlıca proteinleridir ve gelişmekte olan yavrunun büyümesi için gerekli Aa leri sağlamada kullanılırlar. Bağışıklık; Bakteri, virüs diğer yabancı materyalleri (antijen) tanıyan ve onlara bağlanan antikorlar proteindir. * Regülasyon; Transkripsiyon faktörleri DNA ya bağlanırlar ve DNA nın fonksiyonlarını ayarlarlar.
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK
ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından
DetaylıTRANSLASYON ve PROTEİNLER
TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ) DOĞRU YANLIŞ SORULARI Depo yağlar iç organları basınç ve darbelerden korur. Steroitler hücre zarının yapısına katılır ve geçirgenliğini artırır.
DetaylıCanlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.
Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen
DetaylıAmino Asitler. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir.
Amino Asitler Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir. 1 Fizyolojik ph da, amino asitlerin amino grubu proton taşır ve pozitif yüklüdür;
DetaylıBAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ
BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ GENETİK MATERYALLER VE YAPILARI HER HÜCREDE Genetik bilgilerin kodlandığı bir DNA genomu bulunur Bu genetik bilgiler mrna ve ribozomlar aracılığı ile proteinlere dönüştürülür
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM)
MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) TRANSKRİPSİYONU (ÖKARYOTİK) STOPLAZMA DNA Transkripsiyon hnrna RNA nın işlenmesi mrna G AAA Eksport G AAA NÜKLEUS TRANSKRİPSİYONU (PROKARYOTİK) Stoplazma
DetaylıBİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS YÖNETİCİ MOLEKÜLLER NÜKLEİK ASİTLER Nükleik asitler, bütün canlı hücrelerde ve virüslerde bulunan, nükleotid birimlerden
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
DetaylıHÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi
HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok
DetaylıAkıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır
9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:
Detaylı8. Hafta Amino Asitler, Peptidler ve Proteinler: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI PEPTİT BAĞI
8. Hafta Amino Asitler, Peptidler ve Proteinler: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI PEPTİT BAĞI Bir amino asidin -amino grubu 2. bir amino asidin -karboksil grubuyla reaksiyona girince bir molekül su ayrılarak
DetaylıMembran Organizasyonu
Membran Organizasyonu Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Tıp Fakültesi Biyofizik AD Biyolojik Zarlar plazma zarları mitokondri, kloroplast, lizozom gibi organelleri sitoplazmadan ayıran hücre içi zarlar mitokondri
DetaylıAminoasitler proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu (-NH2) hem de karboksil grubu (-COOH) içeren
AMİNO ASİTLER Aminoasitler proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu (-NH2) hem de karboksil grubu (-) içeren bileşiklerdir. Amino asitler, hem bir asidik
Detaylı2. Histon olmayan kromozomal proteinler
12. Hafta: Nükleik Asitler: Nükleik asitlerin yapısal üniteleri, nükleozitler, nükleotidler, inorganik fosfat, nükleotidlerin fonksiyonları, nükleik asitler, polinükleotidler, DNA nın primer ve sekonder
Detaylıayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H
Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla
DetaylıBELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!
DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan
DetaylıReplikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını
DetaylıCanlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP
Tamamı karbon ( C ) elementi taşıyan moleküllerden oluşan bir gruptur. Doğal organik bileşikler canlı vücudunda sentezlenir. Ancak günümüzde birçok organik bileşik ( vitamin, hormon, antibiyotik vb. )
DetaylıOrganik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik asitler olmak üzere beş gruba ayrılır.
ORGANİK BİLEŞİKLER **Organik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenirler. Yapılarında C, H, atomlarını bulundururlar. Organik bileşikler; karbonhidratlar, lipidler, proteinler, vitaminler ve nükleik
DetaylıMAKROMOLEKÜLLERİN YAPI VE İŞLEVLERİ
MAKROMOLEKÜLLERİN YAPI VE İŞLEVLERİ Polimerlerin yapısı Polimer, birbirinin aynısı veya benzeri yapıtaşlarının kovalent bağlarla bağlanarak oluşturdukları uzun bir moleküldür. Polimerlerin yapıtaşı olarak
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ
HÜCRE FİZYOLOJİSİ PROF.DR.MİTAT KOZ 1 HÜCRE Kompleks çok hücreli organizmaların, (hayatın karakteristik özelliklerine sahip) en küçük yapısal birimine HÜCRE denir. Hücreler yaşayan organizmaların yapısal
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3
ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3 TEK ZARLI ORGANELLER 4) Koful Hücre içerisinde çeşitli görevleri bulunan organeldir. Genel olarak hayvan hücrelerinde çok sayıda küçük küçük ;bitki hücrelerinde
DetaylıYrd.Doç.Dr. Yosun MATER
* Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER *DNA, RNA ve Protein Moleküllerinin Yapısı ve Evrimi *Burada Moleküler Biyoloji nin temelini oluşturan DNA-RNA, amino asitler ve proteinler gibi moleküllerin yapılarını hatırlayacağız.
DetaylıBütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom
Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıHÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA
HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE İSKELET ELEMANLARI Sitoplazmanın içinde bulunan özel proteinlerdir. 3 çeşit hücre iskelet elemanı bulunur. Her iskelet elemanının görev ve yapısı
Detaylı15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ
15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar
DetaylıÇekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph
NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek
DetaylıBitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir.
HÜCRE: Bitkilerin ve bitki organlarının temel yapı maddesi diğer canlılarda olduğu gibi HÜCREdir. Bitkiler görevleri özel olan milyonlarca hücreden oluşmuştur. Hayvan hücrelerinin aksine, bitki hücreleri
DetaylıKloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü
Detaylıwww.benimdershanem.esy.es BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE
www.benimdershanem.esy.es Bilgi paylaştıkça çoğalır. BİYOLOJİ DERS NOTLARI YGS-LGS HÜCRE HÜCRE Hücre ya da göze, bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Atomların molekülleri,
Detaylı1. PROTEİNLERİN GENEL YAPI VE ÖZELLİKLERİ
1. PROTEİNLERİN GENEL YAPI VE ÖZELLİKLERİ Proteinler, amino asit monomerlerinden oluşmuş polimerlerdir ve bilinen en karmaşık yapılı moleküllerdendir. Birçok hücrede kuru ağırlığın %50'den fazlasını oluşturan
DetaylıAMİNO ASİTLER. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
AMİNO ASİTLER Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Proteinler, tüm hücrelerde ve hücrelerin tüm bölümlerinde en çok bulunan biyolojik makromoleküllerdir ve canlının kuru ağırlığının % 50 veya daha fazlasını kapsarlar.
DetaylıGenetik Bilgi: DNA Yapısı, Fonksiyonu ve Replikasyonu. Dr. Mahmut Çerkez Ergören
Genetik Bilgi: DNA Yapısı, Fonksiyonu ve Replikasyonu Dr. Mahmut Çerkez Ergören Genetik materyal; Kendini çoğaltır. Bilgi depolar. Bilgiyi ifade eder. Mutasyonla varyasyonlara izin verir. Genetik Tarihçe
DetaylıProtein, karbonhidrat ve lipidler
3 Protein, karbonhidrat ve lipidler 3 Protein, karbonhidrat ve yağlar 3.1 Hangi moleküller canlılara özgüdür? 3.2 Proteinlerin kimyasal yapısı ve görevleri nelerdir? 3.3 Karbonhidratların kimyasal yapısı
DetaylıKALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ
KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ Değişik canlı gruplarında kalıtsal molekülün çeşidi, sayısı, biçimi ve organizasyonu bakımından farklılıklar bulunur. Ortak özellik: nükleik
DetaylıOrganik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1
Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar
DetaylıAMİNO ASİTLER. COO - H 3 N + C a H R
AMİNO ASİTLER AMİNO ASİTLER H 3 N + C a H R a-amino Asit (AA) Yapılarında Amino (-NH 3 + ) grubu Karboksil (- ) grubu Yan zincir ( R ) taşıyan organik bileşiklerdir (a-amino karboksilik asitler) Kısa zincirli
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 2 DNA VE RNA
12. SINIF KONU ANLATIMI 2 DNA VE RNA DNA (DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT) Temel nükleik asittir. Prokaryot hücrelerin sitoplazmasında, ökaryot hücrelerde çekirdek, mitokondri ve kloroplast organelinde bulunur.
DetaylıTRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ
TRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ TRANSLASYON Translasyonda nükleik asit kullanılır fakat son ürün bir nükleik asit değil proteindir. Translasyon mekanizması 4 ana bileşenden oluşmaktadır: 1. mrnalar 2. trnalar
DetaylıAmino asitlerin sınıflandırılması
Amino asitlerin sınıflandırılması Biyolojik açıdan önemli olan amino asitler farklı R grupları taşımaktadır. R grupları kimyasal olarak çok değişken olduğu ve bu değişkenliğin fonksiyonel gruplar ile arttığı
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #18 1) Bakterilerin gerçekleştirdiği, I. Kimyasal enerji sayesinde besin sentezleme II. Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme III. Kimyasal bağ enerjisini ATP enerjisine
Detaylı11. Hafta: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI NÜKLEOTİDLER
11. Hafta: Nükleik Asitler: Nükleik asitlerin yapısal üniteleri, nükleozitler, nükleotidler, inorganik fosfat, nükleotidlerin fonksiyonları, nükleik asitler, polinükleotidler, DNA nın primer ve sekonder
DetaylıTEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi
1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması
DetaylıHücre zarının yapısındaki yağlardan eriyerek hücre zarından geçerler.fazlalıkları karaciğerde depo edilir.
DERS: BİYOLOJİ KONU: C.T.B(Vitaminler e Nükleik Asitler) VİTAMİNLER Bitkiler ihtiyaç duydukları bütün vitaminleri üretip, insanlar ise bir kısmını hazır alır. Özellikleri: Yapıcı, onarıcı, düzenleyicidirler.
DetaylıRNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri
RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını
DetaylıHÜCRESEL EVRİM. Prof. Dr. Müjgan Cengiz Prof. Dr. Ayhan Deviren
HÜCRESEL EVRİM Prof. Dr. Müjgan Cengiz Prof. Dr. Ayhan Deviren 1. Maddenin Oluşumu 2. Atomik Evrim 3. Moleküler evrim 4. Hücresel evrim Prof. Dr. Müjgan Cengiz MADDENİN OLUŞUMU Enerji Doymuşluğundan Madde
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 32. ADIM HÜCRE 9- SİTOPLAZMA
ADIM ADIM YGS-LYS 32. ADIM HÜCRE 9- SİTOPLAZMA 2) Sitoplazma Hücrenin içini dolduran sıvıdır. İçinde inorganik ve organik maddeler vardır. Ayrıca görevleri birbirinden farklı olan organeller de bulunur.
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıPROTEİNLER. -Proteinlerin Yapısında Bulunan Elementler. -Aminoasitler. --Kimyasal Yapılarına Göre Amino Asitlerin Sınıflandırılması
PROTEİNLER -Proteinlerin Yapısında Bulunan Elementler -Aminoasitler --Kimyasal Yapılarına Göre Amino Asitlerin Sınıflandırılması - Esansiyel olan veya olmayan amino asitler -Proteinlerin Kimyasal Özellikleri
DetaylıBİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi 1 Anlatım Planı 1. Makromoleküller ve Su 2. Amino asitler ve Peptidler 3. Proteinler 4. Enzimler 5. Karbohidratlar 6. Nükleik
DetaylıORGANİK BİLEŞİKLER Karbon Dünyası
ORGANİK BİLEŞİKLER Canlı Organizmalarda bulunan büyük ve karışık yapılı moleküller yani makromoleküllerdir Makromoleküllerin hepsinde karbon vardır. Karbon Dünyası Makromoleküller birbirlerine kovalent
DetaylıRİBOZOM YAPI, FONKSİYON BİYOSENTEZİ
RİBOZOM YAPI, FONKSİYON VE BİYOSENTEZİ Ribozom Palade adlı araştırıcı tarafından elektron mikroskop ile tanımlanmıştır. Viruslar hariç tüm canlılarda bulunan bir membranla çevrili olmayan organellerdir.
DetaylıBİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.
Detaylıo Serin o Triyonin o Sistein o Metiyonin o Arjinin o Histidin
III.PROTEİNLER Karbon,hidrojen,oksijen ve azot elementlerinden oluşmuş organik bileşiklerdir.yapısında bazen sülfür,fosfor veya demir de bulunabilir. Proteinler canlılarda en fazla bulunan organik madde
DetaylıHücre canlının en küçük yapı birimidir.
Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bitkilerde bulunan hücredir.bu hücrelerde hücre duvarı bulunduğundan hayvan hücresinden ayrılır. Hücre duvarı vardır. Kofulu büyük ve az sayıdadır. Şekli dikdörtgen
Detaylı9.Sınıf Biyoloji. Yaşam Bilimi Biyoloji. cevap anahtarı
9.Sınıf Biyoloji 1 Yaşam Bilimi Biyoloji cevap anahtarı 1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ *Canlıların temel bileşenleri: Canlıların temel bileşenleri; organik ve inorganik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır.
DetaylıHücre membranının biyolojik özellikleri. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR
Hücre membranının biyolojik özellikleri Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre membranı Hücre zarı Plazmalemma Plazma membranı Sarkolemma (Kas hücre zarı) Oolemma (Yumurta hücre zarı) Hücre membranı, 6-10 nm
Detaylıİstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın
İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof. Dr. Filiz Aydın Mitokondri, ökaryotik organizmanın farklı bir organeli Şekilleri küremsi veya uzun silindirik Çapları 0.5-1 μm uzunlukları 2-6 μm Sayıları
DetaylıBİTKİ BİYOKİMYASI (I.HAFTA)
BİTKİ BİYOKİMYASI (I.HAFTA) Prof.Dr. Yıldız AKA KAÇAR Prof.Dr.Yıldız AKA KAÇAR 1 Hücre canlıların en yapısal ve fonksiyonel ünitesidir. Bütün biyokimyasal reaksiyonlar ya hücre içinde veya hücre organellerinde
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2
ADIM ADIM YGS-LYS 33. ADIM HÜCRE 10- SİTOPLAZMA 2 TEK ZARLI ORGANELLER 1) Endoplazmik Retikulum Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında oluşmuş kanalcıklardır. Yumurta hücresi, embriyonik hücreler ve eritrositler(alyuvar)
DetaylıPROTEİNLERİN GÖREVLERİ
PROTEİNLER Organizmalarda ve dolayısıyla hücrelerde en bol bulunan organik maddeler proteinlerdir. Çok önemli bileşikler olmaları nedeniyle bunlara bu ad verilmiştir ( proteios : birinci) Yapı ve görevle
DetaylıSİTOPLÂZMA HÜCRE ORGANELLERİ. * Maddelerin taşınması için kanal, sentezi yapılmış maddeler için de toplanma bölgeleridir.
SİTOPLÂZMA Her hücrede sitoplâzma bir ara sıvı ile bu sıvı içine yerleşmiş organellerden oluşur. Sitoplâzma homojen görünümlü, lifli ve boşluklu bir yapıdadır. Çok defa köpüksü ve peteğimsi renksiz sulu
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE Protein sentezini tüm canlılar gerçekleştirir. Bir mrna molekülünde en fazla 64 çeşit kodon bulunur. DOĞRU YANLIŞ SORULARI Canlıların heterotrof beslenenleri
DetaylıSfingozin türevi membran lipidleri
Dr. Suat Erdoğan Sfingozin türevi membran lipidleri Sfingolipidler Sfingomyelin Glikolipidler Kolesterol ve Steroidler Bu tür lipidler gliserol içermezler Yapıda bir amino alkol olan sfingozin bulunur
DetaylıYGS ANAHTAR SORULAR #1
YGS ANAHTAR SORULAR #1 1) Yıkımları sırasında Tüketilen O2 miktarı 2) H2O2 H2O2 H2O2 Grafikte bazı organik bileşiklerin yıkımları sırasında tüketilen oksijen miktarı verilmiştir. Buna göre organik bileşiklerin
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ. KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU Dr. Sibel Köktürk HÜCRE
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU Dr. Sibel Köktürk http://histolojiembriyoloji.tripod.com/ HÜCRE HÜCRE-Canlının tüm yaşamsal fonksiyonlarını (beslenme, çoğalma, büyüme, enerji yapımı) taşıyabilen
DetaylıLİZOZOMLAR Doç. Dr. Mehmet Güven
LİZOZOMLAR Doç.. Dr. Mehmet GüvenG Lizozomlar tek bir membran ile çevrili evrili veziküler yapılı organellerdir. Lizozomlar eritrosit dışıd ışındaki tüm t m hayvan hücrelerinde h bulunur. Ortalama olarak
DetaylıTanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu
PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON Prof Dr.Dildar Konukoğlu DNA SENTEZİ DNA DNA RNA sentezi DNA mrna Protein sentezi mrna Protein Tanımlamalar Replikasyon Replikasyon Transkripsiyon Transkripsiyon Translasyon
DetaylıHücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
Hücre Fizyolojisi Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri Ortamdan ham materyali alırlar Enerji üretirler. Bu enerji iç ortam dengesini sağlamak ve sentez reaksiyonlarını yürütmek
Detaylıwww.demiraylisesi.com
YÖNETİCİ MOLEKÜLLER C, H, O, N, P atomlarından meydana gelir. Hücrenin en büyük yapılı molekülüdür. Yönetici moleküller hücreye ait genetik bilgiyi taşır, hayatsal faaliyetleri yönetir, genetik bilginin
DetaylıBiyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler)
Biyokimya Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Bölüm 1: Biyokimya ve önemi: 1. Biyokimya tanımı, önemi ve boyutsal
DetaylıÜNİTE 6 Nükleoproteinler ve Nükleik Asitler
ÜNİTE 6 Nükleoproteinler ve Nükleik Asitler Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Nükleoprotein ve nükleik asitlerin yapısını, Nükleozid, nükleotid tanımlarını, Azotlu bazları, Nükleik asitlerin metabolizmasını
Detaylı5. Bitki hücrelerinde yer alan kofullar ile ilgili,
Hücre / Hücre Organelleri - 7 BÖLÜM 02 Test 14 1. Aşağıdaki hücresel yapılardan hangisinde polimer organik madde sentezi gerçekleşmez? A) Kloroplast B) Golgi aygıtı C) Ribozom D) Çekirdek 2. Bir hücrenin;
DetaylıMİKROBİYOLOJİ 3 MAKROMOLEKÜLLER
MİKROBİYOLOJİ 3 MAKROMOLEKÜLLER Canlılardaki Kimyasal Bağlar Canlılarda bulunan temel kimyasal elementler hidrojen, oksijen, karbon, azot, fosfor ve kükürt'tür. Bu elementler canlılardaki molekülleri oluşturmak
DetaylıA. DNA NIN KEŞFİ VE ÖNEMİ
DNA nın Yapısı ve Replikasyonu Biyoloji Ders Notları A. DNA NIN KEŞFİ VE ÖNEMİ İlk olarak Friedrich Miescher (1869) akyuvar hücreleri ve balık sperminde yönetici molekülleri tespit etmiştir. Çekirdekte
DetaylıM. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su
KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar yapılarında.. (C),.. (H) ve. (O) atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratların formülü ( ) ile gösterilir. Nükleik asitlerin, ATP nin, hücre, bitkilerde yapısına
DetaylıCANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı Hayvan hücreleri mikroskop ile incelendiğinde hücre şekillerinin genelde yuvarlak
DetaylıKarbohidratlar. Karbohidratların sınıflandırılması. Monosakkaritler
Karbohidratlar Yeryüzünde en çok bulunan organik molekül grubudur, (CH 2 O) n genel formülüyle ifade edilebilirler. Genelde suda çözünürler, Güneş ışığının fotosentez yapan organizmalar tarafından tutulmasıyla
DetaylıDers 8 trna-rrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri
Ders 8 trna-rrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri mrna trna - rrna Taşıyıcı (transfer) RNA (trna) Nispeten küçük moleküllerdir. Bir öncu molekülün nükleusta işlenmesiyle oluşurlar. trna molekülleri, mrna
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Hakan Darıcı / Histoloji ve Embriyoloji / Üyeler: Doç. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / Dersin AKTS Kredisi: 9 Kurul Başlangıç Tarihi: 16
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıSİTOPLAZMA VE ORGANELLER
SİTOPLAZMA VE ORGANELLER Sitoplazma, hücre iskeleti, organeller ve bunların içinde yer aldığı koyu kıvamlı sıvı kısımdan ( sitozol, sitoplazma) oluşur. ORGANELLER 1. Mitokondri 2. Plastitler 3. Ribozom
DetaylıHÜCRE ve HÜCRE YAPISI
HÜCRE ve HÜCRE YAPISI Kimya bilmi için maddelerin temel birimi atom ne ise Biyoloji bilmi için de canlılığın temel birimi Hücre dir. Yani tüm organizmalar hücrelerden oluşur. Hücreler iki şekilde karşımıza
DetaylıBİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER
BİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER Biyokimyanın tanımı yaşamın temel kimyası ile ilgilenen bilim dalı (Bios, Yunancada yaşam demektir.) canlı sistemin yapısını ve fonksiyonlarını kimyasal
DetaylıI. DÖNEM - 2. DERS KURULU ( )
Açıklamalar: I. DÖNEM - 2. DERS KURULU (2014-2015) Kısaltmalar: DK: Ders kurulu, IHU: İyi hekimlik uygulamaları, Mİng: Akademik/Medikal İngilizce, TDE: Türk Dili ve Edebiyatı, Bilgisayar Okur yazarlığı:
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: Doç. Dr. Zafer Çetin / Tıbbi Biyoloji Başkan Yardımcıları: Dr. Öğr. Üyesi Tuba Denkçeken/ Biyofizik Öğr. Gör. Dr. Deniz Mıhçıoğlu / Tıbbi Biyoloji Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı /
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Başkan Yardımcıları: Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya / Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / / Dersin AKTS
DetaylıEğer 8000 hücre zarını üst üste koyarsak sadece kitaptaki bir sayfa kalınlığına ulaşabiliriz. Vücudumuz her saniye 2 milyon alyuvar hücresi üretir.
HÜCRE YAPISI Eğer 8000 hücre zarını üst üste koyarsak sadece kitaptaki bir sayfa kalınlığına ulaşabiliriz. Vücudumuz her saniye 2 milyon alyuvar hücresi üretir. Bir elektron mikroskop bir toplu iğne başından
DetaylıCanlı hücrelerin bilinen kimyasal yapı taşları
anlı hücrelerin bilinen kimyasal yapı taşları rganik maddeler a) Karbonhidratlar b) Proteinler, amino asitler ve peptitler c) Enzimler d) Lipidler e) Nükleotidler ve nükleik asitler f) Vitaminler İnorganik
Detaylı13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU
13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir.
DetaylıHAYVAN HÜCRESİ BİTKİ HÜCRESİ
HÜCRE Canlıların en küçük yapıtaşı ve en küçük canlıdır. Bütün canlılar hücrelerden meydana gelmiştir.canlılar ya tek hücrelidir yada çok hücrelidir. Alg ve bakteriler tek hücreliler olup bütün olaylar
DetaylıBeslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.
Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan
Detaylı