Türkiye Petrol Kanunu Tasarısı kabul edildi

Transkript

1 Türkiye Petrol Kanunu Tasarısı kabul edildi Mart 26, :16:35 Türkiye Petrol Kanunu, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarı, Türkiye'deki petrol kaynaklarının, devletinin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu öngörüyor. Tasarı, ülke petrol kaynaklarının milli menfaatlere uygun olarak hızlı, sürekli ve etkili şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamayı amaçlıyor. Tasarı; Türkiye'de petrol arama ve üretim faaliyetlerinin düzenlenmesi, yönlendirilmesi, teşvik edilmesi, denetlenmesi, arama ve üretim için gerekli bilgilerin, verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve kullanıma sunulmasına ilişkin usul ve esasları kapsıyor. Tasarının kabul edilen maddelerine göre, 18 petrol bölgesine ayrılan Türkiye arazisi, tasarıyla kara ve deniz olmak üzere iki petrol bölgesine ayrılacak. Kara ve deniz bölgelerini ayıran sınır, kıyı çizgisi kabul edilecek. Deniz bölgeleri; karasuları içi ve karasuları dışı şeklinde ikiye ayrılacak. Karasuları dışı denizlerde araştırma izni, arama ve işletme ruhsatlarının verilmesi, devri ve süre uzatımları, Bakanlar Kurulu'nun iznine tabi olacak. Bu alanlar, Bakanlar Kurulu kararıyla tamamen veya kısmen aramaya ve işletmeye kapatılabilecek, tadil edilebilecek veya kapatılan bir alan tekrar açılabilecek. Buna göre verilen kararlar, müktesep hakları ihlal edemeyecek. Askeri yasak bölgeler ile güvenlik bölgelerinde yapılacak işlemlerle ilgili izin verilmeden önce ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınacak. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, başvuruyu uygun bulursa 60 gün içinde araştırma izni verecek. İzin talep edilen sahanın bir kısmında araştırma izni, arama ruhsatı veya işletme ruhsatı verilmiş olması, araştırma izni verilmesini engellemeyecek. Ancak araştırıcı, işlem yapmakta olan diğer bir petrol hakkı sahibinin rızası olmadan süren sondaj ve benzeri saha etütlerinin yapıldığı yerlere giremeyecek.

2 Araştırma izni sahibi, araştırma alanının hektarı başına bir defaya mahsus olmak ve ödeme şekilleri yönetmelikle düzenlenmek üzere 50 kuruş ücret ödeyecek. Araştırma sonucu elde edilen bilgiler, Genel Müdürlüğe de verilecek. Genel Müdürlük, 8 yıl süreyle bilgileri gizli tutacak. Arama ruhsatı Tasarıyla, arama ruhsatlarının sınırları ve büyüklüğü uluslararası kabul gören coğrafik grid sistemiyle uyumlu hale getiriliyor. Arama ruhsatı; arama ruhsatı alanı içinde arama yapmak, arama ruhsatı alanı çevresinde araştırmada bulunmak, bulunan petrollü alanları geliştirerek bu sahadan petrol üretmek ve keşif başvurusunda bulunmak üzere verilecek. Arama ruhsatı, kara sınırları ve karasuları içi denizlerde 1/ ölçekli pafta esasına göre yapılacak. En büyük ruhsat alanı, 1/ ölçekli bir tam pafta olacak. En küçük ruhsat alanı, 1/ ölçekli aynı pafta içerisinde kalmak kaydıyla 1/ ölçekli bir tam pafta olacak. Ruhsat alanı, 1/ ölçekli paftanın dışına taşamayacak ve 1/ ölçekli paftalardan oluşacak. Münhasır ekonomik bölge sınırları içinde ruhsatlandırma birer tam derecelik enlem ve boylam çizgileri arasında kalan bir derecelik alan esasına göre yapılacak. En büyük ruhsat alanı bir derecelik alan olacak. En küçük ruhsat alanı bir derecelik alan içerisinde kalmak kaydı ile 1/ ölçekli bir tam pafta olacak. Ruhsat alanı bir derecelik alanın dışına taşamayacak ve 1/ ölçekli paftalardan oluşacak. Arama ruhsatının karalarda 4 yıl, denizlerde ise bu sürenin yüzde 50 fazlası olan süre, tasarıyla karalarda 5, denizlerde 8 yıla çıkarılacak. İş programını yerine getiren ruhsat sahibinin en az bir sondaj yapılmasını da içeren iş ve yatırım programı ile buna karşılık gelen yüzde 2 teminatı vermesi kaydıyla ruhsat süresi karalarda 2, denizlerde 3 yıla kadar uzatılabilecek. Birinci uzatım süresi içinde sondaj programını yerine getirmiş bir petrol hakkı sahibinin arama ruhsatının süresi, yeni bir sondaj ve yatırım programı ile buna karşılık gelen yüzde 2 teminatı vermesi halinde karalarda 2, denizlerde 3 yıla kadar uzatılabilecek. Arama ruhsatının süresi ilk yürürlük tarihinden itibaren yapılan uzatmalar dahil karalarda 9, karasuları içi denizlerde 14 yıldan fazla olamayacak. Ancak arama ruhsatının süresi sonunda petrol keşfi yapılan alanlarda bu petrol keşfinin ticari değerlendirmelerinin yapılabilmesi için 2 yıla kadar ek süre verilebilecek. Arama sahasında açılmakta olan bir arama kuyusunun bitirilmesi veya varsa üretim testlerinin tamamlanabilmesi için gerekli olan operasyon süresi, arama ruhsatı süresini aşacak durumda ise petrol hakkı sahibinin talebi üzerine 6 aya kadar ek süre verilebilecek. Arama ruhsatında yapılan bir keşiften sonra arayıcı, sahayı geliştirme ve üretime başlamakla yükümlü tutulacak. Bu takdirde arayıcı, üretilen petrol bakımından, işletmecinin tüm hak ve yükümlülüğüne tabi olacak. Genel Müdürlükçe belirlenen ve aramaya açık olan alanlar; ruhsatlandırma usulündeki başvurulara kapatılarak açık artırmaya çıkmak suretiyle arama ruhsatına konu yapılabilecek. Başvuruya kapatılan bu alanlar, Genel Müdürlük tarafından tekrar açılmadan bu alanlara ruhsat başvurusu yapılamayacak.

3 Yüzde 2 teminat Tasarı, arama ruhsat başvuruları için teminat alınmaya ilişkin düzenlemeler de getiriyor. Petrol hakkının elde edilmesi için yapılan başvurunun değerlendirilmesinde, başvurunun mevzuata uygunluğu, başvuranın mali yeterliliği dikkate alınacak. Petrol aramalarına açık bir sahaya yapılan ilk arama ruhsatı başvurusunun kapsadığı alan ilan edilecek. İlk ve sonraki başvuruların içeriği ilan tarihini takip eden 90 gün boyunca gizli tutulacak. Başvuru sahibi, ruhsat başvurusunda ve süre uzatım taleplerinde sunduğu iş programı için gerekli yatırım tutarının yüzde 2'si kadar teminat verecek. Denizlerde bu oran yüzde 1 olarak uygulanacak. Teminatın taahhüt edilen iş programının yıllık gerçekleşen miktarına karşılık gelen kısmı, petrol hakkı sahibine iade edilecek. Sahalar müzayedeye çıkarılacak İşletme ruhsatı, yönetmeliğe göre alınacak iş ve mali yatırım programı dikkate alınarak yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başvuru sahibinin talebine göre 20 yıl için verilecek. İşletme ruhsatı süresi, uzatım talebine ekli olarak verilen üretim programının uygun görülmesi halinde, 10'ar yılı geçmemek üzere iki defa uzatılabilecek. Üzerinde işletme hakkı sona eren sahalar, TPAO'nun istememesi halinde müzayedeye çıkarılırken, tasarıyla bu sahaların, bütün şirketlere açık artırma yöntemiyle verilebilmesine imkan tanıyor. İşletme hakkı süresi sona eren sahalar, işletme ruhsatı verilmek üzere, Bakan onayıyla müzayedeye çıkarılabilecek. İşletme ruhsatı önceden müzayedeye çıkarılmış bulunan bir işletme sahasının tamamı veya bir kısmı yine Bakan onayıyla müzayededen kaldırılabilecek. Müzayede kararı kaldırılmadıkça, müzayedeye çıkarılan bir saha için arama ve işletme ruhsatı verilmeyecek. Bir sahanın müzayedeye çıkarılması, en fazla teklifte bulunana verilmesi veya herhangi bir teklifin kabul edilmesini gerektirmeyecek. İşletme ruhsatı sahibine talebi halinde ürettiği petrolü, nakletmek üzere boru hattı inşa izni verilebilecek. Üretim sahaları kısmen veya tamamen aynı petrollü arazi içinde bulunan işletmeciler, petrol işlemlerini birleştirebilecek. Kuyu başı fiyatı yerine piyasa fiyatı Mevcut kanunda, üretilen ham petrolde varilinden, doğalgazda ise metreküpünden sekizde bir oranında alınan devlet hissesi, kuyu başı fiyatı esas alınarak hesaplanırken, tasarıyla, hampetrolde piyasa fiyatı, doğalgazda ise toptan satış fiyatı esas alınıyor. Buna göre, petrol arayıcı veya işletmecisi, ürettiği petrolün sekizde birini devlet hissesi olarak ödeyecek. Gravitesi (yoğunluğu) 21.5 API'dan daha düşük olan ham petrolden her bir 0.1 API gravite farkı için Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden hesaplanan 5 sent karşılığı olan TL daha az devlet hissesi

4 alınacak. Bakanlar Kurulu, bu gravite ve devlet hissesinden indirim miktarını her 5 yılda bir belirlemeye yetkili olacak. Arama veya işletme ruhsatları ile ilgili olarak yapılan petrol işlemlerinde kullanılan petrolden devlet hissesi alınmayacak. Petrol sahalarında üretilen karbondioksit gazı, üretim artırma yönteminde kullanılabilecek. Yer altı deposu olarak kullanılacak olan petrol rezervuarları boşaltılmadan ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün uygun görüşü alınmadan kullanılamayacak. Yer altı depolaması için uygun görülen saha, bir işletmecinin uhdesinde ise o işletmeciye öncelik tanınacak. Depolama için gerekli olduğu belirlenen sahada üretilmeyecek petrolden devlet hissesi alınmayacak. Bu petrol ancak söz konusu Genel Müdürlüğün izni alınarak ve devlet hissesi ödenerek üretilebilecek. Petrol üreticisinin ödeyeceği devlet hissesi, bir petrol birimi üzerinden üretilen ham petrolde varil başına, Petrol Piyasası Kanunu'nda düzenlenen yerli ham petrolün piyasa fiyatı, doğalgazda ise dağıtım şirketlerine veya serbest tüketicilere yapılan satış fiyatı üzerinden hesaplanacak. Devlet hissesi, üretimin yapıldığı ayı takip eden ayın 20. gününe kadar beyan edilerek tahakkuk ettirilecek. Devlet hissesinin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, tespit edilen farklar üzerinden devlet hissesi tarh edilecek. Tarh edilen devlet hissesi, yüzde 100 fazlasıyla alınacak. Tasarıya göre, petrol hakkı sahibi, arama veya işletme ruhsatında veya civarında petrol işlemi için gerekli arazinin kullanma hakkını; arazi özel mülkiyete ait ise anlaşma; anlaşmazlık durumunda ise kamulaştırma yoluyla elde edebilecek. Arazi Hazine'ye ait ise Maliye Bakanlığı'ndan bedeli karşılığında kiralamak, irtifak hakkı tesis etmek veya kullanma izni almak ve ruhsatına kaydedilmek suretiyle kazanabilecek. Anlaşmaya dayanan kullanma hakkı 3 yıldan fazla sürdüğü takdirde özel mülkiyet konusu arazinin kamulaştırılması, arazi sahibi veya petrol hakkı sahibi tarafından istenebilecek. Kamu yararı niteliğindeki kamulaştırma kararı, talep üzerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca verilecek. Kamulaştırılan arazinin mülkiyeti, Hazine'ye kullanma hakkı kamulaştırma bedelini ödeyen petrol hakkı sahibine ait olacak. Bu durumda, Maliye Bakanlığı tarafından petrol hakkı sahibi lehine bedelsiz olarak ve ruhsat süresi kadar kullanma hakkı verilecek. Arama ve işletme ruhsatı iptal edilirse kamulaştırma bedeli iade edilmeyecek. Arayıcı veya işletmeci, arama veya işletme ruhsatı içindeki ve civarındaki arazide, sondaj dahil çeşitli yöntemlerle su aramaya ve bulunan suları kullanma hakkına sahip olacak. Orman Kanunu'na göre orman sayılan yerlerde ve milli parklardaki ruhsat ve izin alanlarında da ilgili mevzuata göre izin alınarak ve bedelleri ödenerek petrol arama ve işletme faaliyetleri yapılabilecek. Gelir vergileri kesintisi toplamı yüzde 40'ı geçmeyecek Petrol hakkı sahiplerinin safi kazançları üzerinden ödemekle yükümlü bulundukları vergiler ve hissedarları adına yapmaları gereken gelir vergileri kesintisi toplamı, bugüne kadar yüzde 40 tavanı zorlayacak bir limite erişemediği için kanundaki yüzde 55 üst limit, tasarıyla yüzde 40'a çekiliyor.

5 Dar mükellefiyet esasında vergilendirilen kurumlara petrol arama faaliyetleri için yapılan serbest meslek kazancı ödemelerinden Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yüzde 5'i oranında tevkifat yapılacak. Petrol işlemleriyle birlikte diğer faaliyetlerde bulunan petrol hakkı sahiplerinin petrol işlemlerine ait faaliyetleri, diğer faaliyetlerinden ayrı olarak muhasebe kayıtlarında izlenecek ve vergilendirilecek. Esas faaliyetleri bu kanuna göre petrol işlemi olan iki veya daha fazla petrol hakkı sahibi, aralarında bir ortaklık oluştursa bile ayrı ayrı vergiye tabi olacak. Petrol hakkı sahibinin, elde edeceği gelirler, yabancı kurumlar için, sermayenin cari kur üzerinden geri alınmasına kadar; yerli kurumlar için ise yapılan yatırım maliyeti itfa yoluyla gidere dönüştürülene kadar itfa payı olarak addolunacak. Petrol hakkı sahiplerinin geçmiş yıllarda yabancı para cinsinden ithal etmiş olduğu, fakat halen transferi gerçekleşmemiş sermayesinden arta kalan miktarlar için de bu kural uygulanacak. Muafiyetler Tasarıyla, petrol işlemlerinde kullanılacak malzeme ithalinin, gümrük muafiyeti, dahilde alınan vergi ve fonlar ile TSE ve CE güvenlik sertifikası konularında başka kurum ve kuruluşun izinine tabi olmadan, bakanlığın uygunluk izniyle yapılabilmesi sağlanıyor. Petrol hakkı sahibinin Türkiye'deki petrol işlemi için idari faaliyetleri ile bina tesislerinin ve teçhizatlarının inşası, kurulması ve işletmesine ait malzemeler hariç, petrol işlemlerinde kullanılacak ve Genel Müdürlükçe onaylanan malzemeyi, ekipmanı, akaryakıtı, kara, deniz ve hava nakil vasıtalarını ithal etmesi ya da yurt içinden teslim alması, gümrük vergisinden, yapılan işlemler harçlardan, düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesna olacak. Petrol hakkı sahibi, sermayesine mahsuben her zaman transfer talebinde bulunabilecek. Petrol hakkı sahibi ihraç ettiği petrolden sağladığı dövizi yurt dışında muhafaza edebilecek. Bu döviz tutarı, Türkiye'ye ithal edilmiş sermaye ile bunu aşan net kıymetlerin transferinden mahsup edilecek. Doğal afetler veya savaş hali, petrol işlemine etkileri oranında petrol hakkı sahibinin hak ve sorumluluklarını eşit sürede erteleyecek. Türkiye'de adres gösterecekler Tasarıyla, Türkiye'de petrol işleminde gerekli olan ve 6 ayı geçmeyen süre için çalışacak yabancı personelin, Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun'dan muaf olabilmesi amacıyla çalışma izinleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın uygun görüşüne, İçişleri Bakanlığı'nın iznine bırakılıyor. Tasarıya göre, hak talep edenler, Türkiye'de adres gösterecekler, göstermeyenlere araştırma izni, arama ve işletme ruhsatı verilmeyecek. Petrol hakkı sahibi, petrol işlemiyle ilgili her türlü kayıt, hesap, bilgi, belge ve numuneleri, yönetmelikte belirlenen sürede Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'ne verecek. Arayıcı, tespit ettiği petrol bulgusu ve keşfinden, Genel Müdürlüğü haberdar edecek. Arama ruhsatı sahasında açılan sondaj kuyularına ilişkin bilgi, veriler, jeofizik, detay jeolojik ve laboratuvar bilgi ve verileri ruhsat süresinin sonunda, işletme ruhsatı sahasında açılan sondaj kuyularına ilişkin bilgi ve veriler, ruhsatın yürürlük tarihinden itibaren 5. yılın sonunda, araştırma izni

6 kapsamında elde edilen bilgiler ise 8. yılın sonunda açık hale gelecek. Genel mahiyetteki teknik, mali ve jeolojik bilgiler, kuyu yerleri, sondaj kesitleri, muhafaza boruları kayıtları ve genel üretim ve satış rakamları sır sayılmayacak. Açık hale gelen petrol işlemlerine ilişkin bilgi ve verilerin yurt içi ve yurt dışında pazarlanması ve satışını Petrol İşleri Genel Müdürlüğü yapacak. Petrol verilerin pazarlanmasında elde edilecek gelirler, genel bütçeye gelir kaydedilecek. Düzenleme hükümlerine göre alınmış veya alınacak tüm haklarda başvuru veya hak sahipleri arasındaki ihtilaflara ilişkin itirazlar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından sonuçlandırılacak. Tescil edilmiş bir petrol hakkı sahibinin sermayesinde kontrolün değişimine yol açabilecek her türlü hisse devir işlemleri bakanlığın ön iznine tabi olacak. Doğaya zarar vermeyecek Yasaya göre araştırma izni, arama ruhsatı ve işletme ruhsatı alınmadan hiçbir petrol işlemi yapılamayacak. Petrol işlemi sona eren hak sahibi, araziyi eski haline getirmekle yükümlü olacak. Petrol hakkı sahibi, üzerinde işlem yaptığı arazinin malikine veya zilyedi bulunan kişiye, araziye, o yerdeki tesislere verdiği zararı ve mahrum kalınan ürün bedelini veya işletme kazancını ödeyecek. Yasadaki esaslara uygun olmak şartıyla, sermaye şirketlerine veya yabancı devletler mevzuatına göre sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel hukuk tüzel kişilerine araştırma izni, arama ruhsatı ve işletme ruhsatı verilebilecek. Başka kanuna göre yasak olan yere girilemeyecek veya o yerde bulunulamayacak. Petrol hakkı sahibi, yöre halkının yaşamını zora sokmayacak, doğaya ve çevreye zarar vermeyecek ve bunları tehlikeye atmayacak şekilde petrol işlemi için gerekli tesis ve ekipmanı kuracak. Petrol hakkı alınmasından önce, petrol işlemleri sırasında doğabilecek zarar ve ziyanı karşılamak üzere teminat verilmesi zorunlu olacak. Teminat miktarları hektar başına; araştırma izin harcının on binde beşi, arama ruhsat harcının binde biri, işletme ruhsat harcının binde beşi kadar olacak. Bakanlar Kurulu bu oranı yüzde 50 oranında artırma ya da eksiltmeye yetkili olacak. Hudutlarda, askeri yasak bölgelerde, tarihi yerlerde ve yerleşim yerlerine hangi mesafede petrol işlemi yapılabileceği yönetmelikle belirlenecek. Mevcut kanunda, yerli ham petrolden 1980'den önce keşfedilen ham petrolün tamamının, 1980'den sonra keşfedilenlerin ise karalarda yüzde 65, denizlerde yüzde 55'nin ülke ihtiyaçlarına ayrılması öngörülürken, tasarı; yerli ham petrolün piyasa fiyatı üzerinden rafinerilerce satın alınmasına ilişkin Bakanlar Kurulu'na düzenleme yetkisi veriyor. Buna göre, petrol arz güvenliği açısından, ihtiyaç duyulan hallere münhasır olmak üzere yurt içinde üretilen petrolün tamamının veya bir kısmının Petrol Piyasası Kanunu'na göre düzenlenen piyasa fiyatı üzerinden rafinerilerce satın alınmasına karar vermeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak. Ağır para cezaları Tasarı, şartlara uymayanlarla tehlikeli durum ortaya çıkaranlara ağır para cezaları öngörüyor. Buna göre, tehlikeli fiil nedeniyle önemli ve tamiri mümkün olmayan bir hasar veya zarar verenler 500 bin

7 lira, petrol işlemi sırasında tehlikeli fiil yapanlar 350 bin lira, verilen süre içinde önlem almayanlar geçen her bir gün için 50 bin lira para cezasına çarptırılacak. Arama ruhsatı veya işletme ruhsatı almaksızın petrol işlemi yapanlara 250 bin lira, araştırma izni ve arama ruhsatı almadan araştırma yapanlara 100 bin lira, verilen bir hakkın kullanılmasını veya kanunu uygulamakla görevli olanların görevlerini yapmasını engelleyenler 50 bin lira, başvurularda gerçek dışı beyanda bulunanlara 50 bin lira, verilmesi gereken bilgi ve belgeleri bir takvim yılı içinde iki defa zamanında göndermeyen veya eksik gönderenlere 10 bin lira, bu durumun bir takvim yılı içinde ikiden fazla tekrarı halinde her tekrar için 10 bin lira idari para cezası verilecek. Para cezaları tebliğinden itibaren 1 ay içerisinde ödenecek, cezalara karşı 30 gün içinde idare mahkemelerinde dava açılabilecek. Arama ve işletme ruhsatı almadan petrol işlemi yapılması sonucunda elde edilen gelire ve petrole el konulacak, bunun mülkiyeti kamuya geçirilecek. Petrol işlemi tehlikeli fiilde durdurulacak Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün, petrol işleminde veya bu işlemle ilgili tehlikeli fiil yapıldığını belirlemesi halinde petrolün satışını ve tehlikeli fiilin önlenmesi için yapılacak çalışmalar hariç, petrol işlemini durduracak. Tehlikeli fiilin önlenmemesi durumunda Genel Müdürlük, masrafı petrol hakkı sahibine ait olmak üzere, tehlikeli fiili önleyici tedbirleri alacak, hasarı tamir ve tazmin ettirecek. Bu masraf hak sahibinin verdiği teminattan karşılanacak. Hak sahibi teminatın kullanılan kısmını 2 ay içinde tamamlayacak. Teminat miktarı 2 ay içerisinde tamamlanmazsa her geçen ay için eksik bedel üzerinden yüzde 10 artırım yapılarak, tamamlattırılacak. Bir yılın sonunda teminatın tamamlanmaması halinde petrol hakkı sahibinin araştırma izni, arama ruhsatı veya işletme ruhsatı iptal edilecek. Şartlara uymayan hak sahibi ihtar edilecek. İhtara uymaması durumunda 90 gün sonunda petrol hakkının iptal edileceği bildirilecek. Bu sürenin bitiminde petrol hakkı sahibinin şartlara uyabilmesi için ek süreye ihtiyaç olduğu Genel Müdürlükçe tespit edilirse 60 günü geçmemek üzere ek süre verilecek. Bu süre sonunda da şartlara uymayan hak sahiplerinin izin veya ruhsatı iptal edilecek. Devlet hissesinin bir yıl içerisinde üst üste 2, toplamda 3 defa ödenmediği tespit edilirse arama veya işletme ruhsatı iptal edilecek. Teşvikten yararlanacaklar Arama veya işletme ruhsatı sahibi, arazi sahibine gerekli ödemeyi yapmazsa, girilmesi veya bulunulması yasak yere girerse, petrol işlemini tehdit eden şartlarda Genel Müdürlüğü ve etkilenebilecek diğer petrol hakkı sahiplerini derhal haberdar etmez ve tedbirleri bildirmezse petrol işlemlerinin geçici süre için durdurulabileceği veya doğrudan izin ve ruhsatının iptal edileceği bildirilecek. Bu sürenin bitiminde petrol hakkı sahibi gereğini yapmazsa, Genel Müdürlük petrol işlemini 90 günden az 180 günden çok olmamak üzere geçici olarak durdurabileceği gibi petrol hakkını doğrudan doğruya iptal edebilecek. Taahhüt edilen iş programının 2 yıl üst üste hiç gerçekleştirilmemesi durumunda verilen teminat irat kaydedilecek ve ruhsat iptal edilecek. Petrol hakkı sahipleri tarafından gerçekleştirilecek yatırımlara verilecek teşvikler, Bakanlar Kurulu

8 tarafından belirlenecek. Bir yıl süreyle başvuru alınmayacak Petrol hakkı sahibi yabancılar da Türk kara sularında petrol arama ve üretim faaliyetleri icra edebilecek. Doğalgaz üretimi yapan hak sahibi yerli ve yabancı şirketler ile yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubelerine, toptan satış lisansı verilecek. Tasarı, daha önce alınan arama ve işletme ruhsatlarına ilişkin hak ve yükümlülükleri koruyor. Tasarının yasalaşması halinde, yasanın öngördüğü hazırlıkların yapılması ve ilgili yönetmeliklerin hazırlanması için bir yıl süreyle yeni arama ruhsatı başvurusu alınmayacak. Yapımı devam eden projeler tamamlanıncaya kadar ithalat, ihracat ve kamulaştırma haklarının yürürlüğü devam edecek.