(May subd Geog): place names may follow the heading.

Transkript

1 LCSH ABD Kongre kütüphanesinin kurulu undan (1898) beri kullan yor. Terimler ve yöneltmeleriyle Türkiye de baz ara rma kütüphaneleri, özellikle üniversite kütüphanelerinde yayg n kullan lmaktad r. ODTÜ sonra Hacettepe Üniversiteleri bu listeyi ilk kullananlar aras ndad r. Türkçe bir konu ba listesi olmad için kütüphanelerin birço unda henüz dile dayal (sözcüklere) herhangi bir eri im yok. LCSH kimi kütüphanelerde ngilizce kimi kütüphanelerde ise Türkçele tirerek kullan yor. Kongre kütüphanesinin sözlük katalogunda kullan lan konu ba klar listesidir. Genel olarak büyük koleksiyonlu kütüphanelerin sözlük kataloglar haz rlamak üzere kullan lmaktad r. Birde kendi konu ba klar listesi olmayan özel (ara rma) kütüphaneleri taraf ndan da kullan lmaktad r. Düzeni: Temel konu adlar na göre alfabetik düzenlenmi tir. Temel ba klar koyu harflerle belirlenmi tir. Belirli baz adlar yer doldurmamas için al nmam r. Örne in özel isimler v.b. Kullan lan semboller: UF: Used for BT: Broader term NT: Narrower term SA: see also (May subd Geog): place names may follow the heading. Yakla k ba k, ah s ad, corp. Ba k ve Topical heads içermektedir. 760 general use refs., 4200 general see also refs. bulunmaktad r. Her y l ba k alt ba klar yla ekleniyor. Yeni ba klar ve de iklikler yap yor. LCSH nin elde edilebilirli i De ik formatlarda elde edilebiliyor. Bas format, her be y lda bir yeni bas mlar yap lm r den (11.bas m) ba layarak y ll k olarak bas r. 9. Bas yla 2 Cilt, son y llarda 5 cilt olarak yay nlan yor. Son dönemlerde haftal k ekler yay nlanarak güncellenir. Internet ortam ndan da bu kaynak eklemelerini elde etmek mümkündür. Bunlar yeni eklenen, de en konular, s f numaralar ve yöneltmeleri duyurur. Classification Web üzerinden üyelikle güncelleme bilgisi elde edilebilir. MARC format ndaki kay tlar LCSH 1987 den beri OCLC den çevrimiçi elde edilebiliyor. LC nin web sitesi de eri im için bir kaynakt r. Kaynaklar: Subject Cataloging Manual: Subject Headings (SCM:SH) loose leaf. Web e üyelik de elde edilebilir.

2 LCSH deki konu ba türleri Konuyu adland ran (Topical) konu ba klar LCSH de topical ba klar tekil bir yap da ve sözcük gruplar eklinde bulunabilir. simler - Tekil isim: (örn. Skating) - fat tamlamas : (Administrative law) - fat gibi kullan lan bir isimle ba layan (Energy industries) - Preposition ile birle tirilen ikinci sözcük (Radiostapes in cardiology) - And ile birle tirilen iki sözcük (Libraries and society) - Phrase veya cümle (Show driving of horse-drawn vehicles) - Parantez kullan (eski bas mlarda tercih edilmi tir) - Tersine çevrilmi ba klar (tutars zl klara ra men kullan lm r. Education, bilingual) TEMEL BA LIKLAR Bir veya birden fazla sözcükten olu ur. Tek sözcük genellikle isimdir (noun). Viscosity, dogs, schools gibi. ki söcüklü ba klar genellikle bir s fat ve isimden olu ur. Bunlar do al düzeninde ba k olabilirler: Nuclear physics, local texations, pumping machinery gibi. Ya da çevrilmi formda bulunabilirler. Dil veya ülkeyi tan mlayan s fatlar ters çevrilir. Songs, French, Drawing, Australian eklinde ya da ismi ba a getirmek için Bridges, Concrete, Injections, Intramuscular, Art, medieval eklinde kullan labilirler. LCSH de temel ba klar n yan nda konuyu kar layan LC s f numaralar da ço unlukla verilmi tir. Örne in; Malaysian Poetry (English)(direct) (Collections, PR ; History PR ) Ba klar n bir k sm nda ise kapsam notlar vard r. Örne in; Packing Houses Altbölümlemeler Here are entered works on meat packing. Works on the packing of meat for shipment are entered under Meat - Packing Temel ba klar dört gruptan altbölümlemeye u rat lm olabilir. Bunlar göndermelerden sonra, genellikle alfabetik olarak s ralan r. a. Konu Altbölümlemeleri: Bu temel ba n veya alt konu ba n yeniden konuya göre bölümlenmesidir. Kavram s rlanm olur. Cataloging-Analytical entry gibi. Her bir konu içerikli (topical) ba n alt konu ba birbirinden farkl r.

3 b. Biçim Altbölümlemesi: Konunun, biçim altbölümlemesine u rat lmas (kongreler, sözlükler, süreli yay nlar, v.b.) eklinde olmaktad r. Bu bölümleme eserin biçimine göredir, ne hakk nda oldu u önemli de ildir. Hemen her konu için uygulanabilir. c. Tarihi bölümleme: Bu bölümleme kronolojiktir. Ülke veya konu ad alt nda yap labilir. Sözcük ya da rakamla belirtilir. Örne in Economics 17th century, Economics History to 1800 d. Co rafik (local- yer ad ) altbölümlemesi: Konu veya altkonu ülke, bölge veya co rafik yerel ad olarak da bölümlenebilir. Bu konunun yan nda indirect ifadesi yer alarak belirtilmi tir. Bu ifade belirli kurallara göre yerel ad eklenebilece ini göstermektedir. Örne in Seçimler Fransa; Yer bilim- Avrupa gibi. E er yer ad bir ülkeden de küçükse ve konu o yerle s rl ise ülkenin ad yerel addan önce gelir. Tar m-fransa-paris gibi. Yap endüstrisi Polonya Maliye Yap endüstrisi Yasa ve yönetmelikler - Polonya LCSH nin Yap Sentetik (Reference) Yap : Bas LCSH de USE tercih edilen terimi gösterir. SA (see also) ilgili ba klar veya alt ba klara dikkat çeker. UF, BT, NT, koyu ile bas, konu ba olarak kullan lm terimleri s ralar. Bunlarla ba klar ili kilendirilmi olur. Classification Web de bunlardan birine bas ld nda kullan ya ilgili yöneltmeleri olu turur. MARC 21, yetke format nda terimlerin fonksiyonlar kodlanarak belirlenmi tir. Üç rakaml kodla kodland lm r. USED FOR terimini dört ile ba layan (450, 451 gibi) kodlar yla, see also 360 ile BT ve RT; 5 le (örne in 550,551) ba lam r. Temel Ba k (Primary terms), 1 ile ba layan (150, 151, v.b. ) kodlan r. NT MARC 21 yetke de yoktur. LCSH terminolojisi yak n y llarda büyük ölçüde de ikli e u rat lm r. Sentaks ve semantik aç dan. Özel isimler için konu ba klar bu listede hiçbir özel isim kullan lmaz. Otorite listede ki i, tüzel kurulu lard r. Biçim Bölümlemesi LC, baz özel durumlar d nda biçim bölümlemesi yapm yor.

4 Örnek Çözümlemeler Inside the Third World: The anatomy of poverty by Paul Horrison and R. A. Harrowsmith Second edition revised Brigthon, England, Harvester Press c 1990, 1995 xii, 375 sayfa 20 cm. ndeksi vard r. UNDERDEVELOPED AREAS Paul Harrison, Roy A. Harrowsmith ISBN X HC 59.7 H Çözümleme: X 050 HC 59.7 H (dc19) $a Horrison, Paul $d $a Inside the Third World: The Anatomy of poverty/ $c by Paul Horrison and R. A. Harrowsmith 250 $a 2nd rev. ed. 260 $a Brighton: $b Englewood Harvester Pr., $a xxii, 375 s.: $b res.; $c20 cm. 440 Dizi 500 $a ndeksi vard r. 650 $a UNDERDEVELOPED AREAS 700 $a Harrowsmith, Roy. A. 740 $a Inside the Third World: The Anatomy of poverty

5 Örnek: Çelikel, Mustafa Ata, Modern aritmetik/mustafa Ata Çelikel. 2. bs.. Ankara: A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, s. ISBN 1. Arithmetics study & teaching I. Eserad. Arithmetics BT Mathematics Set theory RT Calculators Numbers, real NT Computer arithmetic Counting Fuzzy arithmetic Percentage Substraction - To 1846 USE Arithmetic- Early works to Early works to 1900 UF Arithmetic To Foundations NT Algorithms Godel s theorem - Study amd teaching NT Arithmetic readiness