Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir. Mülteci Hakları Koordinasyonu

Transkript

1 Bu program Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilmektedir Mülteci Hakları Koordinasyonu

2 Mülteci Hakları Koordinasyonu Irak, İran, Afganistan, Somali gibi ülkelerdeki zulüm ve savaştan kaçıp Türkiye ye sığınan mülteci durumunda kişilere, Türkiye nin uluslararası hukuktan gelen yükümlülüklerine uygun bir şekilde koruma sağlanması için çalışmalar yürüten insan hakları örgütleri, bu alandaki işbirliği ve ortak mücadelelerini 15 Mart 2010 tarihinden itibaren MÜLTECİ HAKLARI KOORDİNASYONU zemininde yürütmeye karar vermişlerdir. Koordinasyon, bileşen örgütlerin mülteci hakları alanında kendi bünyelerinde yürüttüğü çalışmalara ek olarak, kamuoyu ve karar vericiler nezdinde farkındalık oluşturmak, göç ve iltica alanındaki politika oluşturma süreçlerine insan hakları perspektifiyle müdahil olmak amaçlarına yönelik birlikte hareket etme iradelerinin bir sonucu olarak kuruldu. Mülteci Hakları Koordinasyonu zemininde güç birliği yapan örgütler, düzensiz göçmenler ve mültecilere yönelik devlet politikalarının ve uygulamaların izlenmesi, özellikle Türkiye-AB süreci çerçevesinde devam eden yasa ve kurum oluşturma çabalarına uluslararası insan hakları normlarını esas alan katkılarda bulunmak ve Türkiye kamuoyunda göçmenler ile mültecilerin sorunlarına yönelik farkındalık ve sahiplenmeyi arttırmak için hareket etmektedirler yılı itibariyle Mülteci Hakları Koordinasyonu, aşağıdaki 6 örgütten oluşmaktadır: ± Helsinki Yurttaşlar Derneği (hyd) ± İnsan Hakları Derneği (İHD) ± İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD) ± Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos-GL) ± Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-Der) ± Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi (UAÖ) 2

3 Mülteci Hakları Koordinasyonu MHK, farkındalık yaratmaya ve kamuoyu oluşturmaya yönelik çalışmalar yapmaktadır. Elde edilen verileri kamuoyu oluşturmak, farkındalık yaratmak, ulusal ve uluslararası aktörleri harekete geçirmek için kullanır. Bağımsız olarak ya da sahadaki diğer aktörlerle ortak istatistiksel izleme, periyodik açıklama (rapor, basın açıklaması, vb), uygulamalarla ilgili olarak düzenli aralıkla idareye soru sorma ve yazılı başvuruda bulunma gibi baskı mekanizmalarını kullanır. Adres: Tunus Caddesi 87/8, Kavaklıdere - Ankara Tel.: , Faks: e-posta: info@multecihaklari.org

4 Mülteci Hakları Koordinasyonu MHK_Egitim: MHK, bileşen örgütlerin Türkiye deki sığınma sistemi, göç ve iltica alanı ile ilgili kapasitesinin güçlendirilmesini hedefler. Bu amaçla, örgütlerin üye ve gönüllülerine yönelik eğitim çalışmaları yapmaktadır. Eğitimler kapsamında uygulamadan ya da yasal mevzuattan kaynaklanan Türkiye de mülteci ve sığınmacıların sorunlara da odaklanılmaktadır. Böylece üye ve gönüllülerin alanda karşılaşabilecekleri sorunlar ile çözüm yolları konusunda donanımı artırılmaktadır. Yürürlüğe yeni giren Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu nun kapsamı ile göç ve iltica alanındaki en önemli aktörlerden olan BMMYK ve uygulamaları hakkında bilgilendirme yapılmaktadır. 4

5 Mülteci Hakları Koordinasyonu 5

6 Mülteci Hakları Koordinasyonu Lobi: MHK, Türkiye de göç ve iltica alanını düzenleyen reform sürecini yakından izlemekte ve alandaki aktörlerle yakın ilişki içinde çalışmaktadır. Özellikle Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu nun hazırlanması süreçlerine etkin katılım sağlamıştır. MHK, ve ulusal düzeyde resmi kurumlar, hükümetler arası kuruluşlar ve kamuoyu nezdinde savunuculuk yapar. Bu yolla hem ilgili kurumlarla sağlam ve kurumsal bir ilişkinin kurulmasını hem de alanla ilgili yapılacak düzenlemelere doğrudan katkıda bulunmayı amaçlar. Uygulamada sorunların çözümü için yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde ilgi taraflarla diyalog geliştirir, ortaklıklar kurar ve mültecilerin insan hakları sorunlarının gündemleşmesine katkıda bulunur. Bu bağlamda ihtiyaç olması ya da talep olması durumunda düzenlenecek toplantı, konferans, çalıştaylarda kendi deneyimlerini kamu idaresi ile paylaşır. 6

7 Mülteci Hakları Koordinasyonu STK Buluşması: MHK, göç ve iltica alanında çalışan değişik aktörlerin katılımı ile alanda öne çıkan sorunların tartışıldığı, işbirliği ve ortak çalışma imkanlarının araştırıldığı toplantılar düzenlemektedir. Bu çalıştay, panel ya da konferansların amaçları arasında farklı alanlarda çalışan STK ların deneyimini ortaya çıkarmak, sivil alandaki aktörler arasında deneyim paylaşımını kolaylaştırmak ve ortaklaşılabilecek alanları birlikte keşfetmeyi kolaylaştırmak yer almaktadır.

8 Helsinki Yurttaşlar Derneği (hyd) Helsinki Yurttaşlar Derneği (hyd), temel hak ve özgürlükler, demokrasi ve çoğulculuk alanlarında çalışmalar yürüten ve İstanbul da bulunan bir sivil toplum örgütüdür. Siyasi partiler, hükümet ve devletlerden bağımsız olarak çalışan hyd uluslararası sözleşmelerle belirlenen barış, insan hakları, çevreyi tahrip etmeyen ekonomi, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerlerin hayata geçirilmesini ve sivil tabanda yaygınlaştırılmasını hedefler. hyd kurulduğu Eylül 1993 tarihinden bu yana Avrupa Birliği bütünleşme süreci, azınlık hakları ve çokkültürlülük, çatışmalara karşı sivil yaklaşımlar, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve yurttaş katılımı, yerel demokrasi ve sivil toplumun güçlenmesi gibi alanlarda faaliyetler yürütmüştür. hyd 2005 yılından itibaren Türkiye ye sığınan mültecilerin sorun ve ihtiyaçlarını öncelikli çalışma alanlarından biri olarak benimsemiş; oluşturulan Mülteci Hakları Programı bünyesinde sığınmacı ve mültecilere yönelik hukuki destek faaliyetleri yürütmeye ve bu alandaki politika ve uygulamaları izlemeye başlamıştır. hyd - Mülteci Hakları Programı, aşağıdaki amaçlarına yönelik çalışmalar yürütmektedir: ± mültecilerin ve hassas durumdaki göçmenlerin Türkiye deki hukuksal koruma mekanizmalarına erişimi; ± sığınma ve düzensiz göç kontrolü alanındaki devlet politika ve uygulamalarının izlenmesi; ± uluslararası standartlarla uyumlu politika ve yasal düzenleme önerilerinde bulunmak; ± kamuoyu ve sivil örgütler nezdinde mülteci ve göçmenlerin sorun ve ihtiyaçlarına dair duyarlılığı yükseltmek. 8

9 Helsinki Yurttaşlar Derneği (hyd) hyd - Mülteci Hakları Programı, Türkiye de sığınma korumasından yararlanmak üzere ilgili devlet makamlarına ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ne (BMMYK) başvuruda bulunmak isteyen, ve/veya hareket halindeyken yakalanıp hukuka aykırı olarak sınırdışı edilme ya da keyfi olarak alıkonma tehlikesiyle karşı karşıya kalan kişilere kapsamlı ücretsiz hukuki destek sağlamakta, gereken durumlarda ulusal yargı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) araçlarını kullanarak koruma müdahalelerinde bulunmaktadır. Program çerçevesinde ayrıca ulusal ve uluslararası alanda ortaklık içinde olduğu başka sivil örgütlerle birlikte, Türkiye de göç ve iltica alanında devam eden politika tartışmalarına uluslararası insan hakları hukuku normları temelinde katkı yapmayı hedefleyen savunuculuk çalışmaları yürütülmektedir. Bu amaçla raporlar ve politika önerileri yayımlanmakta; ulusal ve uluslararası alandaki resmi aktörlerle temaslarda bulunulmakta; çeşitli eğitim ve iletişim faaliyetleri yürütülmektedir. hyd Mülteci Hakları Programı, ulusal düzeyde MHK bünyesinde katıldığı ortak savunuculuk faaliyetleri yanında; Avrupa düzeyinde ECRE, Migreurop ve EMHRN-MAWG; global düzlemde Southern Refugee Legal Aid Network (SRLAN) ve International Detention Coalition (IDP) gibi çeşitli şemsiye kuruluşlara ve savunuculuk ağlarına katılmakta ve katkı yapmaktadır. Adres: Dr. Refik Saydam Cad. Dilber Apt. No: 39 Kat: 4 Daire: 11 Şişhane - Beyoğlu / İstanbul Tel.: : / Faks: e-posta: refugeeaid@hyd.org.tr 9

10 İnsan Hakları Derneği (İHD) İnsan Hakları Derneği, 16 Temmuz 1986 tarihinde 98 insan hakları savunucusu tarafından sıkıyönetim koşullarında kurulmuştur. İHD nin tek ve belirli amacı insan hak ve özgürlükleri konusunda çalışmalar yapmaktır. Bu bakımdan İHD, hükümet dışı, gönüllü ve bağımsız bir insan hakları kuruluşudur. İHD, İnsan haklarının evrenselliğini ve bölünmezliğini savunmaktadır; Irk, etnik köken, dil, din ve mezhep, dinsel inanç ve inanç, renk, cinsiyet, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği, siyasi ve felsefi görüş, engellilik vb. nedenlerle yapılan her türlü ayrımcılığa karşı mücadele eder. Nefret söylemi ve nefret suçları ile mücadele eder. Türkiye de insan hakları alanında mücadele yürütmesinin yanı sıra çoğulculuğa, açıklığa ve katılımcılığa dayalı bir demokrasi kültürünün gelişmesine, tekçi ve otoriter yapıların zayıflatılmasına yönelik çalışmalar yürütmektedir. İHD, insan hakları alanındaki deneyimi ve yaygın örgütsel yapısı ile diğer hak alanlarında olduğu gibi mülteci alanında da önemli başvuru merkezlerinin başında gelmektedir. İHD şubeleri mülteciler tarafından başvuru aldığı gibi, mültecilerin haklarına erişimi ve haklarının ihlali konularında doğrudan veri ve bilgi toplayan merkezlerdir. Bu nedenle İHD şubelerine yönelik mülteci hakları alanında eğitimler düzenlenmekte, gerek üyelerini gerekse mülteci alanına değen çalışmalar yürüten diğer örgütleri bilgilendirmek amacıyla yayınlar yapmaktadır. Ayrıca mültecilerin durumu, uğradıkları hak ihlallerini de bölgesel ya da ulusal ölçekteki çalışmalarla raporlamaktadır. 10

11 İnsan Hakları Derneği (İHD) Adres: Necatibey Caddesi No: 82 / (6. Kat) Demirtepe / Ankara Tel.: , Faks: e-posta: info@multecihaklari.org

12 İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD) İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD), ulusal ve uluslararası alanda faaliyet göstermek üzere, Türkiye nin değişik bölgelerinden gelen insan hakları savunucularının katılımı ile 2003 yılında İzmir de kurulmuştur. İnsan haklarının her türlü siyasi ideoloji ve dünya görüşünün üzerinde bir değer olduğunu kabul eden İHGD, hakların ilerletilmesinin ancak sorunların kaynağına ilişkin gerçek bir kavrayışın geliştirilmesi ve somut çözüm önerilerinin uygun taktik ve stratejiler kullanılarak hayata geçirilmesiyle mümkün olabileceğine inanmaktadır. Failini ya da mağdurunu dikkate almaksızın tüm hak ihlallerini hedef alan İHGD, bağımsız ve tarafsız duruşuyla kamu vicdanını hak ihlallerine duyarlı kılacak, toplumun örnek alabileceği bir model oluşturmayı amaçlamaktadır. İHGD tüm insan hakları kategorilerini kendi çalışma alanı içinde görmekle birlikte, dönemsel olarak belli haklar ve ihlaller üzerinde yoğunlaşmaktadır. İHGD, işkence, ifade hürriyeti v.d gibi Türkiye nin kâdim insan hakları sorunlarının yanı sıra azınlık hakları, ekonomik, sosyal ve kültürel haklar, Uluslararası Ceza Mahkemesi gibi Türkiye için nispeten yeni konuları da çalışma alanı içinde görmektedir. Türkiye de mevcut insan hakları örgütleriyle yakın bir dayanışma içinde olan İHGD, 12

13 İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD) gerek kendisinin kuracağı ve gerekse kurulmuş bulunan koalisyonlara katılmak suretiyle insan hakları aktivizminin güçlenmesi için diğer örgütlerle deneyim ve görüş alış verişi içinde olacaktır. Mülteci hakları, İHGD Genel Kurulu tarafından belirlenen öncelikli üç çalışma alanından birisini oluşturuyor. İHGD bu alanda savunuculuk faaliyetleri gerçekleştirdiği gibi, imkanları dahilinde hukuki destek sağlamakta ve mülteci hakları konusunda farkındalık yaratmak için yayınlar çıkarmaktadır. Adres: Güniz Sok. 38/ Kavaklıdere / Ankara Tel.: , Faks: e-posta: posta@rightsagenda.org 13

14 Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos-GL) Kaos GL, 1994 ün Eylül ayında Türkiyeli eşcinsellerin bir araya gelerek, maruz bırakıldıkları ayrımcılığa karşı mücadele edip özgürleşmek amacıyla Ankara da kurulmuş, eşcinsellerin kurtuluşunun heteroseksüelleri de özgürleştireceği fikrini şiar edinmiş bir örgüttür. Kaos GL grubu kurulduğundan itibaren Kaos GL Dergisini çıkarmaktadır. Eylül 2000 tarihinden beri de Kaos Kültür Merkezi nde kültürel etkinlikler, toplantılar, film gösterimleri düzenlemekte olup ilk LGBT kütüphanesini de oluşturmuştur. Ayrıca sosyal hizmetlerden psikolojiye, hukuktan mülteci alanına kadar birçok konuda danışmanlık ve hizmet vermektedir yılından beri Uluslararası Homofobi Karşıtı Buluşmayı organize eden Kaos GL Balkan, Kafkas ve Orta doğu ülkelerinde çalışma yürüten yerel homofobi karşıtı örgütlerin tecrübe paylaşımı ve bir arada mücadele çatısı Homofobiye Karşı Bölgesel Ağ çalışmasının da kurucusu ve örgütleyicisidir. Kaos-GL İnsan Hakları Programı ve Çalışma Grubu, LGBT hakları temel insan haklarıdır şiarıyla çalışır ve politika geliştirir. Anayasal çalışmalar, nefret suçları ve ayrımcılığa karşı kanun çalışmaları başta olmak üzere LGBT lerin maruz kaldığı ayrımcılığı ortadan kaldıracak ve insan hakları ihlallerini önleyecek ve eşitliği geliş- 14

15 Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos-GL) tirecek şekilde yasa önerileri geliştirir ve yasa yapım süreçlerine müdahil olur. Sağlık, eğitim, çalışma, barınma ve kent hakkı, mal ve hizmetlere erişim alanlarındaki ayrımcılıkları ve temel insan hakları ihlallerini izleme ve raporlama faaliyetlerini yapar bu alanlarda LGBT lerin insan haklarının geliştirilmesini hedefler. Bu hedefler doğrultusunda, İnsan Haklarını İzler ve Raporlarını hazırlar. Ayrımcılıklara Karşı Sempozyumu organize eder. İnsan Hakları Eğitimleri, PDR, Sosyal Hizmet Uzmanları, Öğretmenler, Psikolog ve Psikiyatrlar, Avukatlara yönelik insan hakları eğitimleri düzenler. Kaos GL Mülteci Hakları Çalışmaları İnsan Hakları Programı altında bir alt program olarak yürütülür. Bu program kapsamında, 2007 yılından bu yana LGBT mültecilere sosyal ve hukuki destek verilmekte olup savunuculuk faaliyetlerinde bulunmaktadır. Kaos GL düzenli aralıklarla LGBT mültecilerin yerleştirildikleri uydu kentlere ziyaretler gerçekleştirip LGBT mültecilerle birebir görüşmeler yapar. LGBT mültecilerle birlikte uydu kentlerde sosyal etkinlikler ve toplantılar düzenleyip LGBT mültecilerin talepleri ve beklentileri doğrultusunda alana ilişkin politikasına yön vermeye çalışır. Hak temelli yayıncılığı ilke edinmiş web sitesinde mülteci başlığı bulunmaktadır. Adres: Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 29/ Kızılay / Ankara Tel.: , Faks: e-posta: web@kaosgl.org 15

16 Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-Der) Mültecilerle Dayanışma Derneği, dil, din, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, yaş, engellilik, politik görüş farklılığı ve diğer nedenlere dayalı hiçbir ayrım gözetmeksizin ülkesinden ayrılmış mültecilerin, sığınmacıların, göçmenlerin, geçici sığınma hakkı arayan, ikincil koruma prosedürüne girebilecek insanların ve uluslararası koruma ihtiyacı olan insanların sorunları hakkında çalışan bir insan hakları ve insani dayanışma örgütüdür. 31 Ocak 2008 tarihinde İzmir de kurulan Mülteci-Der, hizmetlerine İzmir de bulunan ofisinden tüm Türkiye ye yönelik olarak vermektedir. Mülteci-Der, tüm Türkiye de uluslararası koruma ihtiyacı olan tüm grupların ve göçmenlerin temel insan haklarına ve insan onuruna uygun hayat sürme haklarını savunur ve bireysel vakalara hukuki ve psiko-sosyal danışmanlık ve destek; farkındalık oluşturma; savunuculuk ve lobicilik faaliyetleri yürüterek hizmet verir. Derneğimiz hedef gruba yönelik tüm faaliyetlerini ücretsiz sunmaktadır. Mülteci-Der bünyesinde özellikle iltica prosedürü ve haklar konusunda bilgilendirme, iltica prosedürüne erişim; geri-göndermeme (non-refoulement) ilkesi ve zorla sınırdışı vakaları; ret kararına itiraz, geri kabul dosyaları, sınırlardaki ve geri gönderme merkezlerindeki hak ihlalleri, uluslararası koruma ihtiyacı olanların temel 16

17 Mültecilerle Dayanışma Derneği (Mülteci-Der) hak ve özgürlüklerden yararlanmaları konularında çalışmalar yapmaktadır ve gerektiğinde idari ve yargısal itiraz mekanizmalarının devreye girmesi yönünde girişimlerde bulunmaktadır. Hukuki danışmanlık ve destek doğrudan olduğu kadar ilgili diğer STÖ ler, Barolar ve avukatlar işbirliği ve ilgili mekanizmalara yönlendirmeler şeklinde gerçekleşmektedir. Mülteci ve göçmen haklarının daha tanınır hale gelmesi ve geliştirilmesi, bu konudaki farkındalık ve hassasiyetin artması amacıyla Mülteci-Der, iltica/göç alanına ilişkin seminer, çalıştay, konferans, sergi, görsel ve yazılı basına erişim gibi etkinlikler gerçekleştirmektedir. Mülteci-Der, mülteci ve göçmen haklarının Anayasada yer alması, Türkiye de ve Avrupa da iltica-göç mevzuatının ve uygulamaların hak temelli olarak geliştirilmesi amacıyla uluslararası, ulusal ve yerel düzeyde savunuculuk ve lobicilik çalışmaları yapmaktadır. Adres: Anafartalar Cad. Salepçioğlu Vakıf İşhanı No: 96/511 Kemeraltı / İzmir Tel.: , e-posta: bilgi@multeci.org.tr 17

18 Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi (UAÖ) Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, herkesin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tarafından kabul edilen insan haklarına ve diğer tüm uluslararası insan hakları standartlarına erişebilmesini sağlamak amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. Uluslararası Af Örgütü, bu hakların ağır ihlallerini engellemeye ve sonlandırmaya odaklanmış bir şekilde eyleme geçip, araştırmalar gerçekleştirmektedir. Uluslararası Af Örgütü nün 80 den fazla ülkede ofisi ve daha fazlasında gönüllü grupları, ayrıca 150 den fazla ülkede 3 milyonu aşkın destekçisi bulunmaktadır. Farklı kültürlere, farklı dini ve ideolojik inançlara sahip bu insanlar, temel insan haklarına herkesin sahip olduğu, insan haklarının herkes tarafından benimsendiği, uygulandığı ve korunduğu bir dünya için çalışma kararlılığında birleşiyorlar. Uluslararası Af Örgütü, aktivist, üye ve destekçileriyle birlikte, uluslararası dayanışma temelinde kampanyalar yürüterek, insan haklarını geliştirmek için mücadele veriyor. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi ana faaliyet alanlarında biri olan mülteci hakları ile ilgili eğitimler düzenlemekte, lobi ve kampanya çalışmaları yürütmektedir. Ayrıca Türkiye ye sığınma amacıyla gelip Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi ne başvurarak hukuki yardım ve hukuki danışmanlık isteyenlere yönelik çalışmalar yürütmektedir. 18

19 Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi (UAÖ) Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi yürüttüğü çalışmalarda sığınmacı ve mültecilerin mevcut prosedürlere erişimlerini ve Türkiye deki yetkililerin geri-göndermeme zorunluluğuna saygı göstermelerini sağlamayı hedefliyor. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, mülteci hakları konusunda barolarla işbirliği içerisinde avukatlara yönelik eğitim programları düzenlemekte, üniversitelerde öğrencilere yönelik seminerler ve ihtiyaç duyulan konularda çalıştaylar düzenlemektedir. İltica ve göçle ilgili haber, duyuru ve çalışmaların görünür olması amacıyla kendi iletişim ağlarını kullanmaktadır. Adres: Hamalbaşı Cd. No: 22 Dükkan 2-D2-D3-D4 Beyoğlu / İstanbul Tel.: , Faks: e-posta: posta@amnesty.org.tr / info@amnesty.org.tr 19

20 Adres: Tunus Caddes 87/8, Kavaklıdere - Ankara Tel.: , Faks: e-posta: info@multecihaklari.org Bu broşür, KAGED tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa desteklenen İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesine Yönelik Karar Alma Süreçlerinde Diyalogun Arttırılması için STK Ağlarının Güçlendirilmesi projesi kapsamında yayınlanmıştır. Broşürün, Avrupa Birliği nin resmi görüşlerini yansıttığı düşünülmemelidir.