ÜNİTE. HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. M. Sinan BAŞAR İÇİNDEKİLER HEDEFLER HASTANE BİLGİLERİNİN TOPLANMASI DEPOLANMASI VE KULLANILMASI
|
|
- Emel Ünsal
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 HEDEFLER İÇİNDEKİLER HASTANE BİLGİLERİNİN TOPLANMASI DEPOLANMASI VE KULLANILMASI Hastane Bilgilerinin Toplanması Hastane Bilgilerinin Depolanması Veri Tabanı Veri Tabanı Yönetim Sistemi Hastane Bilgilerinin Kullanılması HASTANE BİLGİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. M. Sinan BAŞAR Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Hastane verilerinin özellikleri hakkında bilgi sahibi olabilecek, Veri tabanlarını ve veri depolama teknolojilerini tanımlayabilecek, Veri tabanı yönetim sistemlerinin yararlarını kavrayabilecek, Hastane veri tabanları hakkında bilgi sahibi olabilecek, Hastane bilgi sistemi çıktılarını sınıflandırabileceksiniz. ÜNİTE 3
2 GİRİŞ Bilgi sistemi, donanım, yazılım, ağ, veri tabanı ve insan unsurlarının birleşimidir. Bilgi sistemleri genellikle bir başka sistemin işleyişine yardımcı olmak, sistemin çalışması için ihtiyaç duyulan bilgileri toplamak ve sistemin çalışması sırasında ortaya çıkan verileri düzenlemek gibi işlevler için araç olarak kullanılır. Bunun anlamı bilgi sistemlerinin genellikle bir sistemin alt sistemi olarak var olabildikleridir. Bu nedenle bilgi sisteminin yapısı ve süreçleri onu kullanacak kişi ya da kuruluşların çalışma şekillerinden ve ihtiyaçlarından bağımsız olamaz. Bir bilgi sistemi kurulmasına karar verildikten sonra öncelikle yapılması gereken işlem bilgi sisteminin entegre olacağı sistemin iç yapısını, çevre ile etkileşimini, girdilerini, çıktılarını ve iş süreçlerini analiz etmektir. Daha sonra bilgi ihtiyaçları ve veri kaynakları belirlenir. Son olarak verilerin nasıl depolanacağına ve depolanmış verilere nasıl ulaşılacağına karar verilir. HASTANE BİLGİLERİNİN TOPLANMASI Hastane sistemi aslında karmaşık süreçlere sahip birçok alt sistemi barındıran bir çatı sistemdir. Bu çatı sistem de diğer hastaneler, ilaç ve malzeme tedarikçileri, sigorta kurumları ve koordinasyon sağlayan üst kurumlarla birlikte sağlık sistemi denilen bir süper sistemin öğesidir. Hastane sisteminin, Girdi-İşlem-Çıktı olarak özetlenebilen en basit sistem modeli ile gösterimi Şekil 3.1. de görülebilir. GİRDİLER Hasta Personel Mali Kaynak Taşınmazlar Malzeme İŞLEMLER Muayene Tahlil-Tetkik Tedavi Muhasebe Satın Alma ve Stok İşlemleri ÇIKTILAR Sağlık Hizmeti Maaş - Ücret Şekil 3.1. Basit Hastane Modeli Basit hastane modeli, hastanenin işleyişini genel hatlarıyla gösterse de kullanılacak bilgi sisteminin yapısı hakkında yeterli bilgi sunamamaktadır. Sistemi biraz daha ayrıntılı göstermek için sistem öğelerini alt sistemler şeklinde ifade etmek ve süreçleri ayrıntılı olarak tanımlamak gerekir. Girdiler Hastane sistemi için beş temel girdi söz konusudur: Hastalar Personel Mali Kaynak Taşınmazlar Malzeme Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2
3 Hastalar: Hastaları farklı kriterlere göre sınıflandırmak mümkündür. Alacakları sağlık hizmetinin şekline göre; Ayakta Hasta, Yatan Hasta ve Acil Hasta şeklinde sınıflandırılırken tedavi ücretleri açısından; Sigortalı Hasta, Ücretli Hasta ve Ücretsiz Hasta sınıflandırması yapılabilir. Hastaları gruplandırırken kullanılabilecek bir başka kriter de hastanın hangi serviste hizmet alacağı (Dahiliye, Kardiyoloji, Çocuk, Kulak Burun Boğaz vb.) olabilir. Hastalar için kayıt altına alınması gereken birçok bilgi vardır. Bunlar, nüfus bilgileri, iletişim bilgileri, çalışma ve sağlık güvencesi bilgileri, muayene ve tedavi bilgileri gibi başlıklar altında toplanabilir. Personel: Hastane personeli temel olarak beş gruba ayrılabilir: Yöneticiler (Müdür, Başhekim, Yönetici Yardımcıları vb.) Sağlık Personeli (Doktor, Hemşire, Hastabakıcı vb.) Teknik Personel (Radyoloji, Acil Yardım, Anestezi vb. Teknikerleri) Memurlar Hizmetliler - İşçiler Personel için kaydedilmesi gereken bilgiler nüfus, iletişim, eğitim, işe başlama, sigorta ve emeklilik bilgileri olarak gruplandırılabilir. Mali Kaynak: Özel hastaneler için temel mali kaynak muayene ve tedavi ücretleridir. Bu ücretler hastanın kendisinden tahsil edilebildiği gibi bağlı olduğu sağlık sigortası tarafından da karşılanabilir. Kamu hastanelerinde de muayene ve tedavi ücretleri söz konusudur. Buna ek olarak her hastane devlet bütçesinden bir pay alır. Vakıf hastanelerinde ise bağış yolu ile kaynak toplanması söz konusudur. Taşınmazlar: Hastane binası, kullanılan eşyalar, tıbbi cihazlar, ısıtma, havalandırma, sterilizasyon sistemleri, makineler vb. bu gruba girer. Bilgi sistemi açısından ilk bakışta manuel olarak takip edilmeleri uygun görülse de belirli aralıklarla bakım, onarım ya da değişim gerektirdiği için sistemde kayıtlı olması tercih edilebilir. Malzeme: Hastanenin işleyişi sırasında kullanılan malzemeler üç gruba ayrılabilir: Tıbbi malzeme Temizlik malzemeleri Büro malzemeleri Bu malzemelerin satın alınma kullanma ve stok bilgilerinin takip edilmesi sistemin çalışması ve sağlık hizmetinin devamı için çok önemlidir. İşlemler Bir hastanenin temel amacı sağlık hizmeti vermek olduğundan hastane sisteminin de temel iş süreçleri muayene ve tedavi ile ilgili süreçler olacaktır. Temel iş süreçleri şu şekilde sıralanabilir: Hasta kabul Hasta kayıt Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3
4 İlk muayene Tetkik (Tahliller, Tıbbi Görüntüleme vb.) Tedavi Kararı (Ayakta Tedavi, Yatarak Tedavi, Cerrahi Müdahale vb.) Tedavinin onaylanması Tedavi Taburcu Sağlık hizmeti ile doğrudan ilişkili olmayan yani temel süreçler dışında kalan, ancak sistemin çalışması için çok önemli bazı süreçler de vardır. Bu gruba giren, muhasebe ve stok işlemleri gibi süreçler, destek süreçleridir. Temel destek süreçlerinden bazıları şunlardır: Muhasebe Tahsilat Satın alma Vezne Stok kontrolü Temizlik Sterilizasyon Hastanedeki iş süreçlerinin özellikle temel süreçlerin hemen her adımının kaydedilmesi ve bilgilerin saklanması gerekir. Süreçlerle ilgili tüm bilgiler bilgi sistemine işlemi gerçekleştiren ya da onaylayan personel tarafından girilir. Çıktılar Hastane sisteminin temel çıktısı sağlık hizmetidir. Hastaya verilen sağlık hizmetinin yalnız gerçekleşme sürecindeki işlemler değil sonuçlarının da kaydedilmesi gerekir. Ayrıca personele verilen maaşlar, malzeme ya da hizmet tedarikçilerine ödenen ücretler ve benzeri tüm giderler saklanması gereken bilgilerdir. HASTANE BİLGİLERİNİN DEPOLANMASI Bilgi sistemlerinde veriler dijital olarak depolanır. Dijital kavramı yalnız sıfır ya da bir değeri alabilen birimleri ifade etmektedir. Aslında bilgisayar kullanımının söz konusu olduğu her işlem dijital olarak kodlanır, işlenir, depolanır ve kullanılır. Hastane bilgileri de resim, yazı, grafik, video biçimlerinde dijital (0 ve 1) formda depolanırlar. Veri Depolama Fiziksel Depolama: Verilerin fiziksel olarak depolanması üç farklı teknoloji ile yapılabilir: Manyetik okuma-yazma: Disk yüzeyinde elektromanyetik etki ile oluşturulan izler kullanılarak veriler yazılır ve okunur. Bu izler artı ve eksi kutup yönlerine göre sıfır ya da bir değeri alır. Manyetik okuma yazma yapan cihazlara Hard Disk Sürücü adı verilir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4
5 Optik okuma-yazma: Disk yüzeyi ile etiket arasındaki alüminyumun lazer ışını ile yakılması prensibine dayanır. Optik sürücüler CD, DVD ve BlueRay olmak üzere üç çeşittir. Elektriksel okuma-yazma: İki transistör arasındaki oksit tabakasındaki elektronların yer değiştirmesi temeline dayanır. Flash bellekler ve hafıza kartları en bilinen türleridir. Hangi teknoloji kullanılırsa kullanılsın tüm fiziksel depolama alanları küçük parçalara bölünür ve sektör ya da hücre adı verilen bu alanlara tanımlayıcı bir adres atanır. Böylece veriler düzenli bir şekilde kaydedilir ve kolayca bulunup yeniden okunabilir. Mantıksal Depolama: Veriler fiziksel ortamlara 0 ve 1 şeklinde kaydedilse de, sonradan kullanılabilmeleri için anlamlı birimler hâlinde, biribirleri ile ilişkilendirilerek depolanması gereklidir. Örneğin; aynı hastaya ait isim, soy isim, doğum tarihi gibi verilerin birbirleri ile ilişkilendirilmesi için aynı birime ait alanlara yazılması gerekir. Veri Hiyerarşisi Bilgi sistemlerinde veriler, fiziksel olarak depolandıkları dijital hâlinden kâğıt ya da ekranda görünen anlamlı bilgi hâline kadar değişik formlarda yer alırlar. Bu farklı formlar küçükten büyüğe doğru hiyerarşik olarak aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Bit 0 veya 1 Karakter (Byte) A,B,C,,0,1,2,.,+,-,*,.. Alan Değeri (Öznitelik) Hüseyin, Devlet Hastanesi, Doktor, Hemşire,.. Kayıt (Birim) 1 Nolu Hasta,. Tablo (Dosya) Personel Tablosu, Yatan Hasta Tablosu,.. Veri Tabanı Hastane veri tabanı Verilerin bilgi sisteminde hiyerarşik olarak depolanması, ihtiyaç duyulduğunda hızlı ve kolaylıkla erişilebilmeleri için önemlidir. Veri hiyerarşisinin daha iyi anlaşılabilmesi için hastane bilgi sisteminden örnek bir kullanım aşağıda sunulmuştur. Bit: Veriler fiziksel ortamlarda 0 ve 1 formunda kaydedilmiştir. Bu şekli ile bir dizi işaretten ibarettir ve okunması ya da anlaşılması için bilgisayarlar kullanılır. Karakter: Sekiz tane sıfır ve birden (8 bit) oluşan dizi bir karakteri ifade eder. Bu dizi ikili sistemde yazılmış arası bir sayıya karşılık gelir ve bu sayı ASCII tablosu adı verilen bir tablo kullanılarak rakamlara ve karakterlere çevrilir. Alan Değeri: Hiyerarşideki ilk anlamlı veridir. Herhangi bir şeyin bir özelliğini ifade eder: Alan değeri (Öznitelik) için şu örnekler verilebilir: Hastanın Adı: Mehmet Hastanın Doğum Tarihi: Doktorun branşı: Dahiliye Röntgen Cihazının Garanti Süresi: 5 yıl Stoktaki Enjektör Miktarı: 20 kutu Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5
6 Kayıt: Aynı birime ait alan değerleri bir araya getirilerek oluşturulur. Şekil 3.2.deki tabloda görülen her satır ayrı birimleri gösteren birer kayıttır. Tablo: Aynı tür birimlere ait kayıtların alt alta dizilmesi ile oluşur. Tablonun satırlarına Kayıt adı verilirken sütun başlıklarına ise Özellik denir. Satır ve sütunların kesişme noktaları olan kutular ise Hücre, yani Alan olarak bilinir. Şekil 3.2. de örnek bir hastane personel bilgileri tablosu görülmektedir. Özellikler Adı Soyadı Görevi Servisi Kayıt 1 Mehmet Ak Doktor Acil Kayıt 2 Salih Demir Teknisyen Radyoloji Kayıt 3 Ayça Temel Hemşire Dahiliye Veri Tabanı Şekil 3.2. Örnek Hastane Personel Tablosu Veriler depolanırken hastane sisteminin çalışması sırasında ortaya çıkacak bilgi ihtiyacının göz önünde bulundurulması gerekir. Verileri depolamanın amacı sonradan ihtiyaç duyulduğunda, doğru ve hızlı bir şekilde yeniden erişilebilmesidir. Bu nedenle depolama faaliyetinin düzenli, iyi planlanmış ve sistemli bir şekilde yapılması önemlidir. Bu noktada veri tabanı kavramı ortaya çıkmaktadır. Veri tabanını tanımlayabilmek için öncelikle bazı veri tabanı kavramlarını açıklamak gerekir. Bunlar: tablo, satır, sütun, hücre, veri türü, anahtar, ilişkilendirme ve geçerlilik kuralı kavramlarıdır. Tablo, Satır, Sütun, Hücre: Hücreler verilerin kaydedildiği alanlardır. Bir birime ait bir özelliği (Hastanın Sosyal Güvencesi, Personelin Adı, Doktorun Servisi gibi) ifade ederler. Hücreler satır ve sütunlar halinde dizilerek tabloları oluşturur. Satırlar aynı birime ait özellikleri, sütunlar ise tüm birimler için aynı özellik değerlerini gösterir (Şekil 3.2.). Tablolar ise benzer birimleri (Hasta Bilgileri Tablosu, Personel Bilgileri Tablosu vb.) ya da aynı konudaki özellikleri (Nüfus Bilgileri, Tahlil Sonuçları, Sigorta Bilgileri vb.) bir araya getirir. Veri Türü: Bir hücreye girilecek değer o hücrenin veri türüne uygun olmalıdır. Örneğin; hastanın adı karakterlerden oluşan bir veri iken, hastanın yaşı alanına girilen değer bir rakam olmalıdır. Veri tabanlarında kullanılan bazı veri türleri: Char: Alfa nümerik (Karakter) değerleri ifade eden veri türüdür. Integer: Tamsayı değerler Decimal: Tam ya da ondalıklı sayılar Date-Time: Tarih-saat verileri Text: Çok sayıda karakterden oluşan veriler (Adres gibi) Geçerlilik Kuralı: Bir alana girilecek verinin belirli veri türü ve niteliklerle sınırlanmasını sağlayan kurallardır. Örneğin, T.C. KİMLİK NO alanına 11 adet rakam değeri girmek zorunludur. Herhangi bir karakter ya da işaret ile eksik ya da fazla rakam girilmesi durumunda veri girişi geçersiz sayılacaktır. Bu durumda kullanıcıya düzeltme ya da yeniden girme seçenekleri sunulabilir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6
7 Anahtar: Bir birimi (ya da tablodaki bir satırı) tek başına temsil etme özelliğine sahip alan ya da alanlara anahtar alan adı verilir. TC Kimlik Numarası tek başına bir kişiyi, Diploma Numarası tek başına bir doktoru, Tarih ve Sıra No birlikte bir muayene işlemini temsil edebilir. İlişkilendirme: Tabloların anahtar alanlar kullanılarak birbirine bağlanması işlemidir. Şekil 3.3. de Hasta Bilgileri ve Tahlil Sonuçları tabloları Tahlil No anahtar alanları ile birbirine bağlanmıştır. Bu kavramlar yardımıyla veri tabanı şu şekilde tanımlanabilir: Veri tabanı, belirli bir konuda, birbiri ile ilişkili ve düzenli veriler topluluğudur. Bu tanım incelendiğinde üç önemli özelliğe vurgu yapıldığı görülür: Konu Birliği: Sistem tanımındaki ortak amaç şartına benzer bir özelliktir. Bir veri tabanı oluşturulma amacı ya da verilerini tutacağı kurumun ihtiyacı dışındaki verileri barındırmamalıdır. Hastane veri tabanının konusu kullanıldığı hastanede verilen sağlık hizmetidir. Bu durumda örneğin; başka bir hastanedeki personelin isimleri, hastaların trafik sigortası bilgileri, hastaneye hiç başvurmamış kişilerin adres bilgileri gibi bilgiler veri tabanını karmaşık hâle getirir ve yavaşlatır. Özetle; bir hastane veri tabanı, hastane ile ilgili ve sisteminin çalışmasına katkı sunabilecek bilgilerden oluşmalıdır. Şekil 3.3. Verilerin İlişkilendirilmesi Birbirleri ile ilişkili veriler: Veri tabanının bütünlüğünün sağlanabilmesi için verilerin birbirleri ile bağlantılı olması gereklidir. Aksi durumda kullanılabilir ve yararlı bilgi elde etmek imkânsız hâle gelecek ve veri tabanı kurulma amacına hizmet edemeyecektir. Bu durum için Şekil 3.3.te iki örnek yapı görülmektedir. İlişkilendirilmemiş yapıda hangi tahlil sonucunun hangi hastaya ait olduğu sorgulanamazken ilişkilendirilmiş yapıda aynı bilgi kolaylıkla elde edilebilmektedir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7
8 Düzenli veriler: Verilerin düzenlenmesi işlemi veri hiyerarşisine uygun olarak yapılmalıdır. Bunun için veri tabanı tablolara ayrılır, tablolar satır ve sütunlara bölünür. Daha sonra anahtar sütunlar belirlenir ve tablolar birbirleri ile ilişkilendirilir. Veri Tabanı Yönetim Sistemi Veri tabanı yönetim sistemi bilgi sisteminin temel bileşenlerindendir. Görevi, veri tabanlarını yönetmek ve bilgi sistemi ile veri tabanı arasında etkileşimi sağlamaktır (Şekil 3.4.). Veri tabanı yönetim sistemi, veri tabanı üzerinde aşağıdaki işlevleri yerine getirir: Tasarım ve programlama Bakım Yedekleme ve geri yükleme Güvenlik ve yetkilendirme Veri Manipülasyonu ( Veri ekleme, silme, değiştirme vb.) Sorgulama ve raporlama Kullanıcı Bilgi Programc Yönetici Veri Tabanı Yönetim Veri Tabanı Teknik Şekil 3.4. Veri Tabanı Yönetim Sistemi Veri tabanı yönetim sisteminin (VTYS) işlevleri birer alt sistem olarak çalışır. Bu nedenle her kullanıcı tüm işlevlere ulaşıp istediği değişiklikleri yapamaz. Kullanıcılar yalnız yetkili oldukları alanlara erişebilirler. Muhasebe departmanı mali verileri kullanırken, tahlil sonuçları istemi yapan doktor tarafından görüntülenebilmelidir. Kurum yöneticileri ise daha çok karar vermede yardımcı olacak sorgulama ve raporlama işlemleri ile ilgilenirler. Hastane veri tabanı için hastane yöneticisi, VTYS den mesai raporları, hasta ve laboratuvar istatistikleri, nöbet çizelgeleri gibi raporlar ister. Bilgisayar operatörleri ise genellikle veri girişi ile ilgili işlevleri kullanır. Doktorlar hem veri girişi (tahlil isteği) hem de rapor (sonuç görüntüleme) işlemleri yapabilir. Yani hastane yöneticileri ve çalışanları genel olarak beşinci ve altıncı özellikleri kullanırlar. Bunların dışında kalan ilk dört işlev ise bilgisayar ve veri tabanı konularında uzman (programcı, veri tabanı yöneticisi gibi) teknik elemanlar tarafından kullanılmalıdır. Hastaneler büyük ve karmaşık kurumsal yapılardır ve yönetim, finansman, klinik, tedarik gibi birçok fonksiyonu bir arada yürütmektedir. Bu nedenle hastane veri tabanları çok farklı konularda veriyi birbiriyle ilişkili olarak saklamak durumundadır. Bu tür büyük yapılar söz konusu olduğunda veri tabanı yönetim Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8
9 sisteminin farklı bir işlevi daha ortaya çıkmaktadır. Hastane içerisinde birçok bilgisayarın aynı verilere ulaşması, yani merkezi bir veri tabanından tüm bilgisayarlara veri paylaşımı yapılması veri tabanı yönetim sisteminin yürütmesi gereken önemli bir iştir. Bu iş için hastane veri tabanının merkezî bir sunucuda tutulması ve diğer kullanıcıların bu sunucuya erişerek kendi görevleri doğrultusunda işlem yapmalarının sağlanması gerekir. Veri tabanı yönetim sisteminin bir tür ağ işletim görevi de yaptığı bu yapılanmaya İstemci-Sunucu Mimarisi adı verilir. Veri tabanı yönetim sistemlerinin sağladığı yararlar bir hastane sistemi örneği ile aşağıda açıklanmıştır (Özseven 2013;14-17): Veri Tekrarına Engel Olmak: Bir birime ait kayıt başka tablolarda kullanılacağı zaman tekrar tekrar yazılması gerekir. Veri tabanı yönetim sistemi ile tablolar önce bölünür, sonra birbirleri ile ilişkilendirilir. Bu şekilde veri tekrarı önlenmiş olur. Bu durum Şekil 3.5. te gösterilmiştir. İlk tabloda aynı hastaya ait iki farklı muayene işleminde hasta bilgilerinin (Adı, Soyadı, Doğum Tarihi) tekrarlandığı görülmektedir. İkinci şekilde ise hasta bilgileri ve muayene işlemleri iki ayrı tabloda kaydedilmiş ve tablolar ilişkilendirilerek veri tekrarı önlenmiştir. Şekil 3.5. Veri Tekrarı Veri Tutarlılığı: Veri tutarlılığı aynı birime ait verilerin tüm tablolarda aynı olması anlamına gelir. Şekil 3.5. te bu durum görülmektedir. Örnekte 112 numaralı hastanın isminin Ahmet Aktepe olduğu görülmektedir. Tüm veri tabanında 112 hasta numarası aynı kişiye ait olmalıdır. Eğer Ahmet Aktepe nin hasta numarası herhangi bir tabloda değiştirilirse veri tutarlılığının korunması için tüm tablolardaki 112 numarasının da değiştirilmesi gerekir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9
10 Veri Bütünlüğü: Veri tutarlılığına benzer bir özelliktir. Aralarındaki fark, bir tablodan herhangi bir kayıt silindiğinde ilişkili kayıtların tüm tablolardan silinmesi şeklinde ifade edilebilir. Bu duruma yine Şekil 3.5. ten örnek verilebilir. II. Kısımdaki iki tablodan hasta bilgileri ile ilgili olan tabloda 112 numaralı hastanın silinmesi durumunda muayene bilgilerini gösteren tablodan da hasta numarası değeri 112 olan tüm kayıtlar silinmelidir. Veri Paylaşımı: Birden fazla bilgisayarın aynı veri tabanını kullandığı durumlarda gerekli olan bir özelliktir. Veri tabanı yönetim sistemi, çok sayıda kullanıcı aynı veriye erişmek istediğinde tüm isteklerin sıra beklemeksizin karşılanmasını sağlar. Kullanıcılar verilerde değişiklik yapmak isterse, bu durumda en üst yetkiye sahip kullanıcıya öncelik verilir. Veri Güvenliği: Verilerin silinmeye, bozulmaya, yetkisiz erişime ve izinsiz değiştirmeye karşı korunması gerekir. Özellikle hastanelerde hem mali değeri olan hem de gizli ve kişisel veriler çok olduğundan güvenlik çok önemlidir. Veri Bağımsızlığı: Verilerin kullanıcılara fiziksel ve mantıksal olarak kaydedildiği ortamlardan bağımsız olarak farklı biçimlerde gösterilmesidir. Kullanıcılar, verilerin dijital şekli ile veri tabanının tablolar, ilişkiler ve sorgu kodları şeklindeki tasarımını görmez. Veri tabanı yönetim sistemi arka planda veri tabanını yönetirken kullanıcılara ekranda bir takım formlar ve komut düğmeleri gösterilir. HASTANE VERİ TABANI Hastane veri tabanını anlayabilmek için başlangıçtan itibaren hastane sisteminin yapılanmasını ve çalışmasını göz önünde tutmak gerekir. Hastane sistemi yapılandırılırken takip edilen adımlar şunlardır: Bina Birimler Personel Cihazlar Malzemeler Aynı şekilde veri tabanı oluşturulurken bu adımlarla ilgili kayıtların girileceği tabloların kurulması gerekir. TABLO ADI Bina Birimler Personel Cihazlar Malzeme TABLODA TUTULACAK BİLGİLER Bina Adı, Adres Birim Adı, Yatak Sayısı, Birim Kodları (MHRS, Medula vb.) Nüfus bilgileri, Adres Bilgileri, Eğitim ve Meslek Bilgileri, Sosyal güvenlik bilgileri vb. Cihaz Adı, Marka, Model, Seri Numarası vb. Adı, Kodu, Açıklama Hastanenin yapısı ile ilgili tablolar oluşturulduktan sonra sistemin çalışması takip edilerek gerçekleşen her işlemin kaydedilmesi için uygun tablolar oluşturulur. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10
11 Hastanede birçok fonksiyon aynı anda çalıştığından örnek olarak yalnız sağlık hizmeti verilmesi süreçleri ile ilgili bazı tablolar gösterilecektir. Hastaneye müracaatından taburcu oluncaya kadar bir hastaya verilen sağlık hizmeti aşağıdaki aşamalardan oluşur: Kayıt Başvuru Muayene Tetkik (tıbbi görüntüleme, laboratuvar tahlilleri) Tanı Tedavi (Ayakta, Yatarak, Cerrahi) Takip Ödeme Taburcu Sağlık hizmeti işlemlerinin kaydedileceği tablolar ise şunlardır: TABLO ADI Hasta Başvuru Tetkik Kayıt Tetkik Sonuç Tanı Taburcu TABLODA TUTULACAK BİLGİLER Nüfus bilgileri, Adres Bilgileri, Eğitim ve Meslek Bilgileri, Sosyal Güvencesi, Başvuru Kodu, Hasta Bilgisi, Tarih Bilgisi, Şikayetler, Tetkik Birimi, İstenen Tetkikler Tetkik Birimi, İstenen Tetkik, Tetkik Sonucu Tanı Kodu, Hekim, Tanı türü, Planlanan Tedavi Hasta Bilgisi, Tarih Bilgisi Sağlık hizmetinin gerçekleşmesi sırasında destek amaçlı yürütülen süreçlerin kaydedildiği tablolar aşağıda belirtilmiştir: TABLO ADI Ödeme Kurul Rapor Kan Bankası TABLODA TUTULACAK BİLGİLER Ödeme No, Ödeme Şekli, Tarih, Tutar, Onay Kurul No, Kurul Adı, Doktor Adı Kurul Adı, Rapor Bilgileri, Hasta Bilgisi, Bağış No, Bağışçı Bilgileri, Kan Grubu Hastane veri tabanında yukarıda listelenenlerin dışında birçok tablo daha bulunabilir. Veri tabanı oluşturulurken dikkat edilmesi gereken nokta, tabloların veri tekrarını mümkün olduğu kadar önleyecek, küçük ama anlamlı parçalara bölünmesidir. Tabloların bölünmesine örnek olarak hasta bilgileri tablosu verilebilir. Hasta bilgileri tablosu T.C. Kimlik Numarası ile ilişkilendirilmiş üç tabloya bölünebilir: Hasta Nüfus Bilgileri Hasta Adres ve İletişim Bilgileri Sosyal Güvence-Sigorta Bilgileri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11
12 HASTANE BİLGİLERİNİN KULLANILMASI Veri tabanında depolanan veriler yeniden kullanılmak üzere veri tabanından geri alınır ve kullanılacağı amaca uygun şekilde hazırlanır. Verilerin kullanıma hazırlanması için yapılacak başlıca işlemler aşağıda açıklanmıştır: Sorgulama: Veri tabanından belirli kritere uyan kayıtların alınması ve sorgu adı verilen tablolara yazılması işlemidir. Aşağıda bazı sorgu kriterleri olarak verilmiştir: Ağustos ayında kene tutunması şikayeti ile başvuran hastalar Önceki haftada acil servise trafik kazasında yaralanma sonucu getirilen hastalar gecesi nöbetçi olan hemşireler Mutfakta görevli temizlik personeli 2016 yılında yıllık izin kullanmamış olan doktorlar Özetleme: Bir tablo ya da sorgudaki verileri temsil eden daha küçük bir veri ya da veri kümesine indirgemektir. Acil servise bir ay içinde gelen hastalara ait bilgilerin ve serviste yapılan işlemlerin kaydedildiği bir sorgu için aşağıdaki özetler elde edilebilir: Toplam hasta sayısı Ayakta ve ambulansla gelen hasta sayıları Yatırılan hastaların kliniklere göre dağılımı İlk tedavisi yapılan hastaların daha sonra polikliniklere başvurma oranları Analiz: Veriler bazen ham ya da özet hâlleri ile kullanıma uygun olmayabilir. Özellikle üst yönetimin stratejik kararlar alırken ihtiyaç duydukları bilgiler ya da bilimsel araştırmalarda kullanılacak bilgiler buna örnek verilebilir. Bu durumda veriler matematiksel, istatistiksel, veri madenciliği ya da yapay zekâ teknikleri ile analiz edilebilir. Raporlama: Veriler üzerinde yapılan işlemlerin sonuçlarının basılı ya da görsel materyaller şeklinde düzenlenmesidir. Sunma: Sunum işlemi yalnız raporun teslim edilmesi ya da bilgilerin ekranda gösterilmesi şeklinde olabileceği gibi yazılı ve görsel materyaller eşliğinde bir anlatıcı tarafından da gerçekleştirilebilir. Anlatıcı ile yapılan sunumlar genellikle üst yönetimi bilgilendirme ya da personeli eğitme amacıyla yapılır. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12
13 Özet Hastane Bilgilerinin Toplanması Depolanması ve Kullanılması Hastane sistemi aslında karmaşık süreçlere sahip birçok alt sistemi barındıran bir çatı sistemdir. Bu çatı sistem de diğer hastaneler, ilaç ve malzeme tedarikçileri, sigorta kurumları ve koordinasyon sağlayan üst kurumlarla birlikte sağlık sistemi denilen bir süper sistemin öğesidir. Bilgi sistemlerinde veriler dijital olarak depolanır. Dijital kavramı yalnız sıfır ya da bir değeri alabilen birimleri ifade etmektedir..verileri depolamanın amacı sonradan ihtiyaç duyulduğunda, doğru ve hızlı bir şekilde yeniden erişilebilmesidir. Bu nedenle depolama faaliyetinin düzenli, iyi planlanmış ve sistemli bir şekilde yapılması önemlidir. Veri tabanı, belirli bir konuda, birbiri ile ilişkili ve düzenli veriler topluluğudur. Veri tabanı yönetim sistemi bilgi sisteminin temel bileşenlerindendir. Görevi, veri tabanlarını yönetmek ve bilgi sistemi ile veri tabanı arasında etkileşimi sağlamaktır. Veri tabanı yönetim sisteminin (VTYS) işlevleri birer alt sistem olarak çalışır. Bu nedenle her kullanıcı tüm işlevlere ulaşıp istediği değişiklikleri yapamaz. Kullanıcılar yalnız yetkili oldukları alanlara erişebilirler. Muhasebe departmanı mali verileri kullanırken, tahlil sonuçları istemi yapan doktor tarafından görüntülenebilmelidir. Kurum yöneticileri ise daha çok karar vermede yardımcı olacak sorgulama ve raporlama işlemleri ile ilgilenirler. Veri tabanında depolanan veriler yeniden kullanılmak üzere veri tabanından geri alınır ve kullanılacağı amaca uygun şekilde hazırlanır. Verilerin kullanıma hazırlanması için yapılacak başlıca işlemler: Sorgulama Özetleme Analiz Raporlama Sunma Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13
14 DEĞERLENDİRME SORULARI 1) Aşağıdakilerden hangisi hastane sistemi için bir girdi değildir? a) Hasta b) Sağlık Hizmeti c) Mali Kaynak d) Cihazlar e) Malzeme I. Sigortalı Hasta II. Ücretli Hasta III. Ücretsiz Hasta 2) Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri tedavi ücretleri açısından hasta türleri arasında yer alır? a) Yalnız I b) Yalnız II c) I ve II d) II ve III e) I, II ve III 3) Aşağıdaki hastane iş süreçlerinden hangisi destek faaliyetlerden biridir? a) Tedavi b) Muayene c) Hasta Kabul d) Vezne e) Tahlil I. Dosya II. Öznitelik III. Karakter IV. Veri Tabanı V. Birim 4) Yukarıdaki veri türlerinin doğru hiyerarşik sırası aşağıdakilerden hangisidir? a) V-II-IV-I-III b) III-I-V-II-IV c) III-II-V-I-IV d) IV-II-V-I-III e) IV-II-V-III-I Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14
15 I. Char II. III. Name Text 5) Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bir veri türüdür? a) Yalnız I b) Yalnız II c) I ve II d) I ve III e) II ve III 6) Bir birimi ya da kaydı tek başına temsil etme özelliğine sahip alan ya da alanlara.. adı verilir. Cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki ifadelerden hangisi getirilmelidir? a) Satır b) Öznitelik c) Hücre d) Sütun e) Anahtar 7) Veri manipülasyonu kavramı aşağıdaki işlemlerden hangisi için kullanılır? a) Veri ekleme, silme, değiştirme b) Verileri ilişkilendirme c) Verileri analiz etme d) Veriye erişimi kısıtlama e) Verileri sorgulama 8) Bir tablodaki veri değiştirildiğinde bağlantılı tüm tablolarda da aynı verinin değişmesi ifadesi veri tabanı yönetim sisteminin yararlarından hangisini tanımlar? a) Veri Tekrarı b) Veri Paylaşımı c) Veri Bütünlüğü d) Veri Tutarlılığı e) Veri Bağımsızlığı 9) Aşağıdakilerden hangisi verilerin düzenlenmesi adımlarından biri değildir? a) Tablolara ayırma b) İlişkilendirme c) Anahtar belirleme d) Tabloları bölme e) Yedekleme Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15
16 10) Aşağıdakilerden hangisi veri tabanı oluşturulurken ilk kurulması gereken tablolardan biridir? a) Kayıt b) Başvuru c) Muayene d) Birimler e) Rapor Cevap Anahtarı 1.B, 2.E, 3.D, 4.C, 5.D, 6.E, 7.A, 8.D, 9.E, 10.D Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16
17 YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR ÖZEN, Üstün, NARALAN A., BAŞAR M. S. (1997), Temel Bilgi Teknolojileri, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Melih BÖLÜKBAŞI
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Melih BÖLÜKBAŞI Dersin Hedefleri Veri Tabanı Kullanıcıları Veri Modelleri Veri Tabanı Tasarımı İlişkisel VT Kavramsal Tasarımı (Entity- Relationship, ER) Modeli VT KULLANICILARI
DetaylıVERİ KAYNAKLARI. Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri
VERİ KAYNAKLARI YÖNETİMİ İ İ 5. ÜNİTE GİRİŞ Bilgi sisteminin öğelerinden biride veri yönetimidir. Geleneksel yada çağdaş, birinci yada ikinci elden derlenen veriler amaca uygun veri formlarında tutulur.
Detaylı1 Temel Kavramlar. Veritabanı 1
1 Temel Kavramlar Veritabanı 1 Veri Saklama Gerekliliği Bilgisayarların ilk bulunduğu yıllardan itibaren veri saklama tüm kurum ve kuruluşlarda kullanılmaktadır. Veri saklamada kullanılan yöntemler; Geleneksel
DetaylıVeri Tabanı Hafta Dersi
Veri Tabanı - 1 2. Hafta Dersi Dersin Hedefleri Geleneksel Dosya Sistemleri Veri Tabanı Kavramları Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Veri Modelleri Veri nedir? Bilgisayarlarda veri nasıl saklanır? Bilgisayarlardaki
DetaylıGenel Sağlık Sigortası MEDULA KASIM-2006
Sosyal Güvenlik G Kurumu Sağlık k Geri Ödeme Sistemi Genel Sağlık Sigortası MEDULA KASIM-2006 Hedefler Hizmet Sunucunun iç iş süreçlerine en az müdahale Tüm Hizmet Sunucularını kapsayan bütünleşik bir
DetaylıMUHASEBEDE BİLGİ YÖNETİMİ (MUH208U)
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. MUHASEBEDE BİLGİ YÖNETİMİ (MUH208U)
Detaylı1 Temel Kavramlar. Veritabanı 1
1 Temel Kavramlar Veritabanı 1 Veri Saklama Gerekliliği Bilgisayarların ilk bulunduğu yıllardan itibaren veri saklama tüm kurum ve kuruluşlarda kullanılmaktadır. Veri saklamada kullanılan yöntemler; Geleneksel
DetaylıHASTANE OTOMASYONU VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ TEMEL VERİTABANI KAVRAMLARI
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ HASTANE OTOMASYONU Öğr. Gör. Handan ÇETİNKAYA İstanbul Gelişim Üniversitesi Günümüzde en basitinden en karmaşığına kadar pek çok veritabanı mevcuttur. En basiti Microsoft
DetaylıMühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (MS-Access)
Mühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (MS-Access) İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Nebiye MUSAOĞLU Doç. Dr. Elif SERTEL Y. Doç. Dr. Şinasi
DetaylıAlgoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 3 Veri Yapıları. Mustafa Kemal Üniversitesi
Algoritma Geliştirme ve Veri Yapıları 3 Veri Yapıları Veri yapısı, bilginin anlamlı sırada bellekte veya disk, çubuk bellek gibi saklama birimlerinde tutulması veya saklanması şeklini gösterir. Bilgisayar
DetaylıUZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ
ÜNİTE 2 VERİ TABANI İÇİNDEKİLER Veri Tabanı Veri Tabanı İle İlgili Temel Kavramlar Tablo Alan Sorgu Veri Tabanı Yapısı BAYBURT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM MERKEZİ BİLGİSAYAR II HEDEFLER Veri tabanı kavramını
DetaylıHBYS Nedir? HBYS, sağlık kurumlarında yaşanan sorunları ve kaçakları en aza indirmek, başarı seviyesi, zaman, iş gücü ve tıbbi cihazların verimini en
HBYS Nedir? HBYS, sağlık kurumlarında yaşanan sorunları ve kaçakları en aza indirmek, başarı seviyesi, zaman, iş gücü ve tıbbi cihazların verimini en üst düzeye çıkarmak amacıyla geliştirdiğimiz yazılımlardan
DetaylıHASTANE BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ
SUNUŞ Türkiye de pek çok alanda olduğu gibi sağlık sektörünün de kendine özgü çözüm bekleyen sorunları bulunmaktadır. Hastanelerde tutulacak düzenli kayıtlar, doğru analizler ve sistemli bir çalışma ortamı
DetaylıSAĞLIK BİLGİ SİSTEMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ
TANIM Sağlık hizmetlerinin bilgisayar aracılığı ile gerçekleştirilmesi, elektronik ortamda bilgi alışverişinin otomatik olarak yapılması gibi, tıbbi, finansal ve mali hizmetler açısından ortaya çıkan detaylı
DetaylıBilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 7. LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ. LINUX Yapısı
Ders 7 LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 1 LINUX Yapısı LINUX işletim sisteminin diğer işletim sistemleri gibi kendine özgü bir yapısı vardır. LINUX yapısı ve bileşenleri aşağıdaki
DetaylıVeritabanı Yönetimi Bilgisayarların. Keşfi Hedefler. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi. Veritabanı, Veri ve Bilgi
Hedefler Veritabanı Yönetimi Bilgisayarların Discovering Keşfi 2010 Computers 2010 Living in a Digital World Dijital Dünyada Yaşamak Veritabanı terimini tanımlamak ve bir veritabanının veri ve bilgi ile
DetaylıÖZ DEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ
T.C TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU BURSA İLİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ ORHANELİ İLÇE DEVLET HASTANESİ VE RAPORU BİLGİ YÖNETİMİ ÖZDEĞERLENDİRME SORU LİSTESİ TARİH: Doküman Kodu Yayın
DetaylıVERİ TABANI SİSTEMLERİ
VERİ TABANI SİSTEMLERİ 1- Günümüzde bilgi sistemleri Teknoloji ve bilgi. 2- Bilgi sistemlerinin Geliştirilmesi İşlevsel Gereksinimleri 1.AŞAMA Gereksinim Belirleme ve Analiz Veri Gereksinimleri Gereksinimler
DetaylıTekrar. Veritabanı 2
Tekrar Veritabanı 2 Veritabanı Nedir? Veritabanı ortaya çıkış hikayesi Saklanan ve işlenen veri miktarındaki artış Veri tabanı olmayan sistemin verilerinin kalıcı olmaması. Veritabanı; tanım olarak herhangi
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Veri Tabanı Nedir? Sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir kuruluşa
DetaylıTachoMobile Web Uygulaması v1.00.
TachoMobile Yönetim Sistemi Proje Destek Dokümanı / Web Uygulaması v1.00.01 İÇİNDEKİLER Web Uygulaması 1. TANIMLAMALAR 1.1 Araçlar 1.2 Sürücüler 2. TAKOGRAF VERİLERİ 2.1 Veri İndirme 2.2 Gelen Kutusu 2.3
DetaylıYazılım-donanım destek birimi bulunmalıdır.
BİLGİ YÖNETİMİ Yazılım-donanım destek birimi bulunmalıdır. o Yazılım-donanım destek birimi 24 saat kesintisiz hizmet sunmalı, o Yazılım-donanım destek birimi çalışanlarının güncel iletişim bilgileri santralde
DetaylıBİLGİ GÜVENLİK TALİMATI
BİLGİ GÜVENLİK TALİMATI QDMS No: Bilgi Güvenlik Talimatı AMAÇ Bu talimatın amacı, hastalara ve tüm hastane çalışanlarına ait bilgilerin doğru olarak toplanmasını, depolanmasını, güvenliği sağlanmış bilgisayar
Detaylı10-Veri Tabanları. www.cengizcetin.net
10-Veri Tabanları 1 VERİ TABANI VERİTABANI (DATABASE) Birbiri ile ilişkili bir veya daha fazla tablodan oluşan bilgi topluluğudur. Veri tabanındaki tablolara ulaşılarak sorgulama yapılır ve istenilen bilgiler
Detaylı1. VERİ TABANI KAVRAMLARI VE VERİ TABANI OLUŞTUMA
BÖLÜM15 D- VERİ TABANI PROGRAMI 1. VERİ TABANI KAVRAMLARI VE VERİ TABANI OLUŞTUMA 1.1. Veri Tabanı Kavramları Veritabanı (DataBase) : En genel tanımıyla, kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş veriler
DetaylıUzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
JAVA PROGRAMLAMA Öğr. Gör. Utku SOBUTAY İÇERİK 2 Java Kodlarına Yorum Satırı Eklemek Java Paket Kavramı Java Kütüphane Kavramı Konsoldan Veri Çıkışı ve JOPtionPane Kütüphanesi JOptionPane Kütüphanesi Kullanarak
DetaylıİÇERİK PROGRAMLAMAYA GİRİŞ ALGORİTMA AKIŞ DİYAGRAMLARI PROGRAMLAMA DİLLERİ JAVA DİLİNİN YAPISI JAVA DA KULLANILAN VERİ TİPLERİ JAVA DA PROGRAM YAZMA
İÇERİK PROGRAMLAMAYA GİRİŞ ALGORİTMA AKIŞ DİYAGRAMLARI PROGRAMLAMA DİLLERİ JAVA DİLİNİN YAPISI JAVA DA KULLANILAN VERİ TİPLERİ JAVA DA PROGRAM YAZMA BÖLÜM-II ALGORİTMA I. GİRİŞ Bilgisayar dünyasında, insanın
DetaylıVERİTABANI ORGANİZASYONU
VERİTABANI ORGANİZASYONU Veri nedir? Olgu, kavram ya da komutların, iletişim, yorum ve işlem için elverişli biçimsel gösterimidir. Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilmektedir.
DetaylıAYAKTAN HASTA İLAÇ MUAFİYET RAPORU
S İS O F T S AĞ L I K BİL G İ S İS T E ML E R İ 2019 - ANK AR A 1. SUNUM 1.1. Genel Hususlar İlaç Muafiyet Raporu, hastanın muayenesi sonrasında uzun süreli ilaç kullanımına karar verildiği durumlarda
DetaylıAccess e Nasıl Ulaşılır. Araç çubuklarını yeniden düzenlemek için Görünüm komutunun Araç çubukları seçeneği kullanılır.
1 Access e Nasıl Ulaşılır Araç çubuklarını yeniden düzenlemek için Görünüm komutunun Araç çubukları seçeneği kullanılır. 2 Çeşitli araç çubukları arasında seçim yapılarak pencere üzerine eklenebilir. Bunun
DetaylıDosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1
Dosya Saklama Ortamları (Sabit Diskler) Kütük Organizasyonu 1 Depolama Aygıtları 1- Birincil Depolama Aygıtları Hızlı Erişim Süresine Sahiptirler Fiyatı daha fazladır. Daha küçük kapasiye sahiptir 2. İkincil
DetaylıOracle Database 11g: Introduction to SQL
Oracle Database 11g: Introduction to SQL Mehmet Salih DEVECI GTECH-Kıdemli Veritabanı Yöneticisi Mehmetsalih.deveci@gtech.com.tr BÖLÜM- 1: SQL E GİRİŞ SELECT ifadesinin kabiliyetlerinin ortaya çıkarılması
DetaylıDüşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?
Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler
DetaylıVERİ TABANI I. Yrd.Doç.Dr. İlker ÜNAL. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu
VERİ TABANI I Yrd.Doç.Dr. İlker ÜNAL Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Veri Tabanı Bileşenleri Tablolar : Veritabanının temel nesnesi tablolardır. Bilgilerin asıl tutulduğu yer tablodur. Diğer veritabanı
DetaylıTemel Bilgisayar Bilgisi
Temel Bilgisayar Bilgisi BİL131 - Bilişim Teknolojileri ve Programlama Hakan Ezgi Kızılöz Bilgisayarların Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen
DetaylıFiziksel Veritabanı Modelleme
Fiziksel Veritabanı Modelleme Fiziksel Veritabanı VTYS, verileri yan bellekte tutar. Bu yüzden VTYS lerde sıklıkla READ (yan bellekten okuma) ve WRITE (yan belleğe yazma) işlemi meydana gelir. READ ve
DetaylıMedisoft E-Reçete Bildirimleri Kullanım Kılavuzu
www.talyabilisim.net Sayfa 1 Ayarlar: E-Reçete için ilk önce sistemimizdeki tanımlı olan ilaç rehberini güncellememiz gerekmektedir. Güncelleme için gerekli olan ilaç rehberini; http://www.iegm.gov.tr/default.aspx?sayfa=fiyat_listesi
DetaylıDNS Nedir? HİKMET TÜYSÜZ
DNS Nedir? 14545568 HİKMET TÜYSÜZ DNS DNS, Domain Name System in kısaltılmış şeklidir. Türkçe karşılığı ise Alan İsimlendirme Sistemi olarak bilinir. DNS, 256 karaktere kadar büyüyebilen host isimlerini
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ I
BÖLÜM 11 11. SQL de JOIN (BİRLEŞTİRME) İŞLEMİ 11.1. JOIN (Birleştirme) İşlemi Veri tabanı kayıtları oluşturulurken bütün bilgiler bir tabloda değil de, birkaç tablo üzerinde tutulur. Bu dataların daha
DetaylıFORMÜLLER VE FONKSİYONLAR
C FORMÜLLER VE FONKSİYONLAR Konuya Hazırlık 1. Excel de formül kullanmanın faydalarını açıklayınız. Formüller, bir sayfadaki verileri kullanarak işlem yapan denklemlerdir. Bir formülde, aynı sayfadaki
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 15.08.2013 Kontrole tabii ilaçların kayıp, zayi vb. durum halinde 01 Eczaneden yeniden temini için madde 5.12 eklendi. Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan:
DetaylıTIBBİ DOKÜMANTASYON. Ders 4- Tıbbi Dokümanların Genel Özellikleri ve Kapsamı. Öğr. Gör. Hüseyin ARI T.C. İstanbul Arel Üniversitesi
TIBBİ DOKÜMANTASYON Ders 4- Tıbbi Dokümanların Genel Özellikleri ve Kapsamı 1 Tıbbi Dokümantasyon Tıbbi kayıtların tutulma zorunluluğunun bulunduğu daha önce belirtilmişti. Bu kişinin hasta olarak sağlık
DetaylıÇözüm Bilgisayar. Çözüm SIRAMATİK
Çözüm Bilgisayar Çözüm SIRAMATİK Çözüm Sıra Sistemi Amaç : Hastanelerde çeşitli birimlerde oluşan hasta sıralarının (poliklinik müracaat, poliklinik hasta kabul, ssk eczane vb.) bankolar önünden uzaklaştırılarak,
DetaylıT.C SAĞLIK BAKANLIĞI SUŞEHRİ DEVLET HASTANESİ HASTANE KOMİTLERİ
KOMİTELER-EKİPLER BEYAZ KOD EKİBİ PEMBE KOD EKİBİ MAVİ KOD EKİBİ YÖNETİM EKİBİ (BAŞHEKİM,BAŞHEMŞİRE HASTANE MÜDÜRÜ) KOMİTE GÖREVLİLERİ MESAİ SAATLERİ İÇİNDE EKİP SORUMLUSU BAŞHEKİM HASTANE MÜDÜRÜ BAŞHEMŞİRE
DetaylıDİSK DEPOLAMA ALANLARI
DİSK DEPOLAMA ALANLARI 1. Giriş İşlemci hızı ve hafıza kapasitesinin disk hızından çok daha hızlı bir gelişim içinde bulunduğu göz önüne alınırsa, disk kullanımında teorik ilgi ve uygulamanın önemliliği
DetaylıT.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE
T.C. AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde(1)- (1)Bu yönergenin amacı,
DetaylıVeritabanı sistemlerinde veri bütünlüğünü sağlayabilmek için CONSTRAINTS olarak adlandırılan bazı zorlayıcı ifadeler kullanılabilir.
VERİ BÜTÜNLÜĞÜ VTYS lerde veri bütünlüğünü sağlamanın iki temel yolu vardır; Tanımlanabilir veri bütünlüğü ve prosedürel veri bütünlüğü. Tanımlanabilir veri bütünlüğü, tanımlanan nesnelerin kendi özellikleri
DetaylıBilgi Teknolojisi ve Muhasebe Bilgi Sistemi 6-1
Bilgi Teknolojisi ve Muhasebe Bilgi Sistemi 6-1 Amaçlar 1 Etkin bir muhasebe bilgi sisteminin özellikleri ve bilgisayarlar 2 Bilgisayar kullanılan ve elle ile yürütülen muhasebe bilgi sistemlerinin farklarının
DetaylıSAĞLIK KURULU İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
1. AMAÇ: Bu prosedürün amacı; Kartal Yavuz Selim Hastanesine gelen kişilerin sağlık durumları hakkında tek hekimin yetkisi dışında kalan hususlara karar vermek. 2.KAPSAM: Bu prosedür, Sağlık Kurulu Başkanı,
DetaylıÜNİTE NESNE TABANLI PROGRAMLAMA I. Uzm. Orhan ÇELİKER VERİTABANI SORGULARI İÇİNDEKİLER HEDEFLER
VERİTABANI SORGULARI İÇİNDEKİLER Select İfadesi Insert İfadesi Update İfadesi Delete İfadesi Verileri Sıralamak Verileri Gruplandırmak Veriler Üzerinde Arama Yapmak NESNE TABANLI PROGRAMLAMA I Uzm. Orhan
DetaylıHATAY KHB BILGI İŞLEM BİRİMİ
TANIMLAR HBYS: Hastane Bilgi Yönetim Sistemi. Hatay Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği ve diğer sağlık tesislerinde kullanılan hasta kayıtlanın saklanmasına ve erişimine imkân veren bilgi sistemidir.
DetaylıVISUAL BASIC DE İŞLETİM SİSTEMİ DENETİM KOMUTLARI VE FONKSİYONLARI
VISUAL BASIC DE İŞLETİM SİSTEMİ DENETİM KOMUTLARI VE FONKSİYONLARI Visual basic kodları yazılırken, yapılması istenen işlerin yanı sıra sistem ile ilgili bazı işlerin yapılması da (klasör oluşturma silme,
DetaylıUÜ-SK KLİNİKTE HASTA BAKIMI PROSEDÜRÜ
1 / 6 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yatan tüm hastaların aynı kalitede bakım hizmeti almasını tanı-tedavi hizmetlerinin planlı bir şekilde yürütülmesini ve kayıt altına alınmasını amaçlamaktadır. 2. Kapsam:
DetaylıDr. Organizer Diş. Ver. 4.5. 1992 den beri. Program özellikleri, sistem gereksinimleri
1992 den beri Dr. Organizer Diş Ver. 4.5 Program özellikleri, sistem gereksinimleri Alp Bilişim&Danışmanlık Halitağa cad. 42/7Tınaz iş merkezi Kadıköy İstanbul (216) 418 60 44 (216) 418 60 37 (532) 246
DetaylıTIBBİ DOKÜMANTASYON. Ders 5- Sağlık ve Hastane Enformasyon Sistemleri. Öğr. Gör. Hüseyin ARI T.C. İstanbul Arel Üniversitesi
TIBBİ DOKÜMANTASYON Ders 5- Sağlık ve Hastane Enformasyon Sistemleri 1 Enformasyon kelimesinin kökeni «information» dır. «Inform» kelimesi de fiil olarak bilgilendirmek anlamında kullanılır. Bu anlamda
DetaylıAGSoft Rotatif Kredi Hesaplama Programı
Programın Kullanımı AGSoft Rotatif Kredi Hesaplama Programı Genel: Bankaların belirli limit ve teminat (genellikle vadeli çek) karşılığında kullandırdıkları ve rotatif adı verilen kredilerin kullanılan
DetaylıDONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi
DONANIM VE YAZILIM Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Bilgisayar Kendisine verdiğimiz bilgileri istediğimizde saklayabilen, istediğimizde geri verebilen cihaza denir. Donanım, Yazılım Bilgisayar Donanım
Detaylıİşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri
İşletim Sistemi 2 İşletim sistemi (Operating System-OS), bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem
DetaylıÖğr. Gör. Ümit ATİLA
Öğr. Gör. Ümit ATİLA Internette her bilgisayarın bir IP (ınternet protokol) adresi vardır. Bir bilgisayarın IP adresi varsa internet üzerindeki tüm bilgisayarlar bu adresi kolayca bulabilir. Ancak bu rakamları
DetaylıOMOPHORUS Kalite Yönetim Sistemi Yazılımı ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ ULUTEK AR-GE PROJESİ
OMOPHORUS Kalite Yönetim Sistemi Yazılımı ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ ULUTEK AR-GE PROJESİ Kalite Yönetim Sistemi Yazılımı Nedir? Kalite Yönetim Sistemi; gereklerinin yerine getirildiğinin
DetaylıBilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır?
Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır? Bilgisayar, Hesap makinesi gibi araçlara neden ihtiyaç duyulmuştur? Zaman tasarrufu Bilginin depolanması ihtiyacı Hatasız işlem yapma isteği İletişim
DetaylıKISITLAMALAR (CONSTRAINT)
KISITLAMALAR (CONSTRAINT) Tablo alanlarına veri girişini kontrol etmeyi amaçlayan düzenlemelerdir. Bir alana girilen değerleri sınırlayan bu düzenlemeler kullanıcı hataları açısından önemlidir. Verilerin
DetaylıBÖLÜM13 3- EXCEL DE VERİ İŞLEMLERİ
BÖLÜM13 3- EXCEL DE VERİ İŞLEMLERİ Excel de veritabanı dosyaları oluşturmak oldukça kolay ve pratiktir. Böyle bir dosya herhangi özel bir işlem gerektirmeden, veri alanlarının direkt hücrelere girilmesi
DetaylıBİLGİ TOPLAMA FORMU KULLANIM BİLGİLERİ
BİLGİ TOPLAMA FORMU KULLANIM BİLGİLERİ 1-SİSTEME GİRİŞ Tarafınıza verilmiş olan ÇKYS şifresi ile giriş yapılmalıdır. Açılan bölümden şekil de görüldüğü gibi İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi, altta açılan
DetaylıZorunlu BES Kılavuzu PERSONEL BORDROSU PROGRAMINDA ZORUNLU BES İŞLEMLERİ KULLANICI KILAVUZU. Datasoft Yazılım
PERSONEL BORDROSU PROGRAMINDA ZORUNLU BES İŞLEMLERİ KULLANICI KILAVUZU Zorunlu BES Kılavuzu Datasoft Yazılım 2017.01.30 datasoft@datasoft.com.tr Datasoft Yazılım Zorunlu BES Kılavuzu İçindekiler Zorunlu
DetaylıİSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI KADİR KESKİN ERİM KURT YAZILIM GEREKSİMLERİ DOKÜMANI ONLİNE SİNEMA BİLET SİSTEMİ B1310.
İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI KADİR KESKİN ERİM KURT YAZILIM GEREKSİMLERİ DOKÜMANI ONLİNE SİNEMA BİLET SİSTEMİ B1310.032022 SEC 2 İÇİNDEKİLER İÇINDEKILER... 2 1.Giriş... 4 1.1Amaç...
DetaylıSQL (Structured Query Language)
SQL (Structured Query Language) Genel SQL SQL çok yüksek seviyeli bir dildir. Biraz ingilizce bilgisi gerektirir. Programlama dillerine göre öğrenilmesi çok daha kolaydır. Çünkü programlama dillerindeki
DetaylıVeritabanı. Ders 2 VERİTABANI
Veritabanı Veritabanı Nedir? Birbiri ile ilişkili verilerin bir arada uzun süreli bulundurulmasıdır. Veritabanı bazen Veritabanı Yönetim sistemi veya Veritabanı Sistemi yerine de kullanılır. Gerçek dünyanın
DetaylıTemel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.
Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan
DetaylıLicense. Veri Tabanı Sistemleri. Konular büyük miktarda verinin etkin biçimde tutulması ve işlenmesi. Problem Kayıt Dosyaları
License c 2002-2016 T. Uyar, Ş. Öğüdücü Veri Tabanı Sistemleri Giriş You are free to: Share copy and redistribute the material in any medium or format Adapt remix, transform, and build upon the material
DetaylıİLİŞKİSEL VERİTABANLARI
İLİŞKİSEL VERİTABANLARI Veritabanı Nedir? Veritabanı (database) en basit şekliyle verilerin belirli bir düzene göre tutulduğu, depolandığı bir sistemdir. İlişkisel Veritabanı Nedir? İlişkisel veritabanlarındaki
DetaylıELN1002 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA 2
ELN1002 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA 2 DOSYALAMA Sunu Planı Veri Hiyerarşisi Dosyalar ve Akımlar(streams) Sıralı Erişim (Sequential Access) dosyalarının oluşturulması Sıralı Erişim Dosyalarından Veri Okuma Rasgele
DetaylıBİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 6. SINIF DERS NOTLARI 2
PROGRAMLAMA Bir problemin çözümü için belirli kurallar ve adımlar çerçevesinde bilgisayar ortamında hazırlanan komutlar dizisine programlama denir. Programlama Dili: Bir programın yazılabilmesi için kendine
DetaylıBilişim Teknolojilerine Giriş
Bilişim Teknolojilerine Giriş Bilginin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesini sağlayan teknolojilerin bütününe bilişim teknolojileri denir. Bilişim Teknolojisi Girilen verileri saklayan, işleyen,
DetaylıÜNİTE NESNE TABANLI PROGRAMLAMA I. Uzm. Orhan ÇELİKER VERİTABANI SORGULARI İÇİNDEKİLER HEDEFLER
VERİTABANI SORGULARI İÇİNDEKİLER Select İfadesi Insert İfadesi Update İfadesi Delete İfadesi Verileri Sıralamak Verileri Gruplandırmak Veriler Üzerinde Arama Yapmak NESNE TABANLI PROGRAMLAMA I Uzm. Orhan
DetaylıBakım Yönetimi Logo Nisan 2016
Bakım Yönetimi Logo Nisan 2016 İçindekiler Bakım Yönetimi... 4 Bakım Yönetimini Etkileyen Öndeğer ve Parametreler... 4 Tanımlar... 5 Bakım Parametreleri... 5 Parametre Bilgileri... 6 Arıza Kodları... 8
DetaylıİLİŞKİSEL VERİ MODELİ
İLİŞKİSEL VERİ MODELİ Tablolar ile Gösterim Her İlişki iki boyutlu bir tablo olarak gösterilir. Tablonun her sütununa bir nitelik atanır. Tablonun her satırı ise bir kaydı gösterir. Bilimsel kesimde daha
DetaylıAMASYA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ BÖLÜM UYUM EĞİTİM REHBERİ
1.AMAÇ: Bu rehber; kalite bilincinin temel alındığı Merkezimizde aramıza yeni katılan çalışma arkadaşlarımızın kısa sürede hastanemize uyum sağlamaları amacıyla yürütülen uyum programına katkı amacıyla
Detaylı2 İlişkisel Veritabanı Tasarımı ve Normalizasyon. Veritabanı 1
2 İlişkisel Veritabanı Tasarımı ve Normalizasyon Veritabanı 1 Veritabanı Tasarımı Tasarım yapılırken izlenecek adımlar; Oluşturulacak sistemin nelerden oluşması gerektiği ve hangi işlemlerin hangi aşamalarda
DetaylıTEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI. Bilgisayar I ve Bilgi İletişim Teknolojileri Dersi Öğr.Gör. Günay TEMUR
TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI Bilgisayar I ve Bilgi İletişim Teknolojileri Dersi Öğr.Gör. Günay TEMUR BİLGİSAYARIN TANIMI VE TARİHÇESİ Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel
DetaylıKALİTE YÖNETİM BİRİM ÇALIŞMA TALİMATI
Sayfa No 1 / 7 AMAÇ : SKS ve SAS çerçevesinde yürütülen çalışmaların koordinasyonu sağlamak. KAPSAM: Tüm Hastane KISALTMALAR: SKS: Sağlıkta Kalite Standartları SAS: Sağlıkta Akreditasyon Standartları DÖF:
DetaylıBroker, Acente, Banka Online Sigortacılık Portali
Broker, Acente, Banka Online Sigortacılık Portali www.neosinerji.com.tr / www.babonline.com.tr TEKNİK DESTEK e-mail: acentedestek@mapfregenelsigorta.com tel: 212 334 90 90 MAPFRE GENEL SİGORTA SİSTEME
DetaylıVeritabanı Tasarımı. Kullanıcı Erişimini Kontrol Etme
Veritabanı Tasarımı Kullanıcı Erişimini Kontrol Etme Konular Nesne ayrıcalıkları ve sistem ayrıcalıkları arasındaki farkı karşılaştırma Bir kullanıcının bir veritabanınaerişimini etkinleştirmek için gerekli
DetaylıVAKIFBANK SANAL POS PANELİ KULLANICI KILAVUZU
VAKIFBANK SANAL POS PANELİ KULLANICI KILAVUZU DEĞERLİ ÜYE İŞYERİMİZ! Vakıfbank Sanal POS Ekibi olarak, sizlere daha iyi hizmet verebilmek için çalışmaya devam ediyoruz. İlerleyen dönemlerde panelimizin
DetaylıVeri Tabanı Hafta Dersi
Veri Tabanı - 1 11. Hafta Dersi Dersin Hedefleri SQL Yapısal Sorgulama Dili Veri Kontrol Dili (DCL) GRANT DENY REVOKE Veri tabanı içerisindeki verilere erişimleri düzenlemek için kullanılır Kullanıcı veya
DetaylıHASTA KAYIT, YATIŞ VE TABURCULUK İŞLEMLERİ PROSEDÜRÜ
Sayfa No 6/1 Hazırlayan İnceleyen Onaylayan Kalite Temsilcisi Kalite Yönetim Direktörü Başhekim 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı; Özel Çevre Hastanesi teşhis ve tedavi görecek, yatışına karar verilen hastaların
DetaylıAdı soyadı :... Öğrenci no :... İmza :... Tarih, Süre : dak.
Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü ra Sınavı Test Soruları dı soyadı :... Öğrenci no :... İmza :... Tarih, Süre :13.04.2017 60 dak. Dikkat!!! Soru kitapçığında ve cevap
DetaylıHASTA VE YAKINLARININ EĞİE. Hazırlayan Cihan Arabacı PROSEDÜRÜ
HASTA VE YAKINLARININ EĞİE ĞİTİMİ Hazırlayan Cihan Arabacı Eğitim Hemşiresi PROSEDÜRÜ 1 HASTA VE YAKINLARININ EĞİTİMİ Hasta ve yakınlarının tedavi ve bakım süreçlerine katılımı, hem hastanın kendisini
DetaylıSayı : B100THG100002/ / Konu : Y.T.K.İşletme Yönetmeliği Değişikliği
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sayı : B100THG100002/3120 9608/16.05.2005 Konu : Y.T.K.İşletme Yönetmeliği Değişikliği GENELGE 2005 /84 10.09.1982 tarih ve 8/5319 sayılı Bakanlar
DetaylıExcel de Pivot Tablolar Tasarım ve Kullanımı
FARUK ÇUBUKÇU EXCEL AKADEMİ Excel de Pivot Tablolar Tasarım ve Kullanımı Pivot tablolar; satışlar, siparişler gibi verileri gruplamayı, alt toplamlarını almayı ve filtreleme işlemleri yapmayı sağlayan
DetaylıBİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 2. HAFTA BİLGİSAYAR SİSTEMİ, BİLGİSAYARI OLUŞTURAN BİRİMLER VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ ANAKART, İŞLEMCİ VE BELLEKLER SABİT DİSKLER, EKRAN KARTLARI MONİTÖRLER VE DİĞER DONANIM BİRİMLERİ
DetaylıT.C. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ HAFSA SULTAN HASTANESİ
T.C. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ HAFSA SULTAN HASTANESİ YAYIN TARİHİ:28.03.2008 REVİZE TARİHİ: 15.01.2016 DOKÜMAN NO:PAŞ-13-A BASKI NO:01 REVİZE NO:01 SAYFA NO:1/5 İŞİN TANIMI/SORUMLUSU KULLANILAN REFERANS
DetaylıATATÜRK ÜNİVERSİTESİ BİLGISAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BM 104- NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA DERSİ 2013-2014 BAHAR DÖNEMİ ÖDEV-3
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ BİLGISAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BM 104- NESNEYE YÖNELİK PROGRAMLAMA DERSİ 2013-2014 BAHAR DÖNEMİ ÖDEV-3 (Son Teslim Tarihi: 06.06.2014 17:30 a kadar ) Teslim: Arş. Gör. Ferhat Bozkurt
DetaylıUzm. Dr. Salih Kenan Şahin SSK İstanbul Sağlık İşleri İl Müdürü
Uzm. Dr. Salih Kenan Şahin SSK İstanbul Sağlık İşleri İl Müdürü Enfeksiyon Kontrol ve Tedavi Standartlarının tl Uygulanmasında Geri Ödeme Kurumlarının Rolü Sempozyum konusu Sağlık Kuruluşlarında Toplam
DetaylıYOZGAT BELEDİYE BAŞKANLIĞI 2016 MALİ YILI MALİ HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET RAPORU
YOZGAT BELEDİYE BAŞKANLIĞI 2016 MALİ YILI MALİ HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET RAPORU 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 41 inci maddesi ve ilgili Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmeliğe
DetaylıLinux altında komut satırında...
-Kabuk (Shell) Unix ve benzeri işletim sistemlerinde kullanıcının komut yazmasını sağlayan, bu komutları yorumlayarak gerekli işlemleri yapan programlara kabuk (shell) adı verilir. Linux da bir kullanıcı
DetaylıBilgisayarların Gelişimi
Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım
DetaylıÜnite-2 Bilgisayar Organizasyonu. www.cengizcetin.net
Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar Nedir? Belirli bir sonuç üretmek amacıyla; mantıksal kıyaslamalardan sonuç çıkarabilen, büyük miktarlarda bilgiyi depolayabilen ve gerektiğinde bu bilgileri
DetaylıİRTİBAT PERSONELİ: ENGİN UÇAR ALİ RIZA DEMİRBAŞ
1 2 TIBBİ CİHAZ HİZMET ALIMI VERİ GİRİŞ REHBERİ Bu rehber Hizmet Alımı yolu ile tedarik edilen Tıbbi Cihazlara ilişkin istatistiki verilerin derlenmesi kapsamında TKHK Kamu Hastane Birlikleri Genel Sekreterliklerine
DetaylıBil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi
Bil101 Bilgisayar Yazılımı I Bilgisayar Yüksek Mühendisi Kullanıcıdan aldığı veri ya da bilgilerle kullanıcının isteği doğrultusunda işlem ve karşılaştırmalar yapabilen, veri ya da bilgileri sabit disk,
Detaylı