Kritik kavşağa ilerlerken

Transkript

1 Kritik kavşağa ilerlerken Ülkemiz, tarihinin en kritik kavşaklarından birine doğru hızla ilerliyor. 16 Nisan 2017 tarihinde milletimiz hem kendisinin hem de çocuklarının ve torunlarının geleceği için hayati bir karar verecek. Halk oylamasında yapacağımız tercihle ülkenin tapusunu ya tek bir adama vereceğiz ya da tapumuza ve gelecek kuşakların hakkına sahip çıkacağız. Milletimizin tercihinin Hayırlı olacağına inancımız tamdır. İnsanlık tarihi tek adam rejimlerinin ülkelere huzur, barış, refah ve dolayısıyla mutluluk getirmediğini açıkça göstermektedir. Tersine denge ve kontrol mekanizmalarının olmadığı tek adam rejimleri, vatandaşlarının başına büyük belalar açmaktadır. Yakın coğrafyamızda son yıllarda yaşanan gelişmeler de bunu açıkça göstermektedir. Libya, Mısır, Tunus, Suriye de uzun yıllar süren tek adam rejimleri bu ülkelerdeki insanların huzur, barış ve refah beklentilerini karşılayamamıştır. Sebep oldukları iç ve dış kargaşalarla vatandaşlarına büyük bedeller ödetmişlerdir. Türkiye nin elbette demokratik bilinç ve birikimi bu ülkelerin çok ötesindedir. Kökleri 1876 Anayasasına kadar uzanan parlamenter rejimimiz, 1923 te Cumhuriyetin ilanıyla taçlanmış; Kurtuluş Savaşı nı yürüten Gazi Meclis, o günden bu yana milli egemenliğin ve millet iradesinin yegâne adresi haline gelmiştir. Milletimiz egemenliğin Gazi Meclisten alınarak, tek adamın Sarayına taşınmasına ve tarihin akışının geriye çevrilmesine elbette izin vermeyecektir. Bu kısa çalışma ülkelerarası karşılaştırmalarda sıklıkla kullanılan endekslerden yararlanarak parlamenter demokrasilerle, başkanlık rejimlerinin ülkelere huzur, barış, refah ve mutluluk getirmekteki başarılarını karşılaştırmaktadır. Tüm uluslararası endeksler, güçlü demokratik parlamenter rejimlerle yönetilen ülkelerde insanların daha iyi eğitim, sağlık ve refah koşullarına ulaşabildiğini göstermektedir. Yine dünyanın en mutlu insanları güçlü demokratik parlamenter rejimlerde yaşamaktadır. Kuşkusuz bu bir tesadüf değildir. Kuvvetler ayrılığının, güçlü denge ve denetim sistemlerinin bulunduğu, hak ve özgürlüklerin hukukun koruması altında olduğu ülkelerde belirsizliğe yer olmamaktadır. Bu ülkelerde fikir ve ifade özgürlüğü yaratıcılığı beslemekte, yaratıcılık ve öngörülebilirlik ise beraberinde rekabet gücü ve refah getirmektedir. 17 Nisan sabahında alınacak Hayırlı sonuçla, demokratik parlamenter rejimimizin önüne dikilen tek adam dayatması ortadan kalkacaktır. Demokratik parlamenter rejimimiz -geçmişte zaman zaman kesintiye de uğrasa- cumhuriyetin kuruluşundan bu yana kararlı ilerleyişini sürdürmüştür. 17 Nisan sabahında milletin desteğiyle bu kararlı ilerleyiş daha da güçlenecektir. Milletimizin kararı ülkemizin karartılan ufkunu yeniden aydınlatacaktır. Bu duygu ve düşüncelerle bu kısa çalışmanın alınacak Hayırlı sonuca hizmet etmesini diliyorum. 1

2 DÜNYANIN EN GELİŞMİŞ ÜLKELERİ PARLAMENTER DEMOKRASİYLE YÖNETİLİYOR İnsani Gelişmişlik Endeksinde İlk 10 Ülke Endeks ÜLKELER Yönetim Biçimi Değeri 1 Norveç Parlamenter Demokrasi Avustralya Parlamenter Demokrasi İsviçre Karma Sistem Danimarka Parlamenter Demokrasi Hollanda Parlamenter Demokrasi Almanya Parlamenter Demokrasi İrlanda Parlamenter Demokrasi ABD Başkanlık Kanada Parlamenter Demokrasi Yeni Zelanda Parlamenter Demokrasi Kaynak: UNDP Human Development Report 2015 İnsani Gelişmişlik Endeksinde Son 10 Ülke Endeks ÜLKELER Yönetim Biçimi Değeri 1 Nijer Yarı Başkanlık Sistemi Orta Afrika Cumhuriyeti Başkanlık Sistemi Eritre Başkanlık Sistemi Çad Başkanlık Sistemi Burundi Başkanlık Sistemi Burkina Faso Yarı Başkanlık Sistemi Gine Başkanlık Sistemi Sierra Leone Başkanlık Sistemi Mozambik Başkanlık Sistemi Mali Yarı Başkanlık Sistemi Kaynak: UNDP Human Development Report 2015 Vatandaşlarına en iyi eğitim, sağlık ve yaşam koşullarını sunan dünyanın en gelişmiş, ilk 10 ülkesinin 8 i parlamenter demokrasiyle yönetilirken, sadece biri başkanlık rejimiyle yönetiliyor. Vatandaşlarına en kötü eğitim, sağlık ve yaşam koşullarını sunan dünyanın en gerideki 10 ülkesinin 7 si başkanlık, 3 ü yarı 2

3 EN MUTLU İNSANLAR PARLAMENTER DEMOKRASİYLE YÖNETİLEN ÜLKELERDE YAŞIYOR Dünya Mutluluk Endeksinde İlk 10 Ülke 1 Danimarka Parlamenter Demokrasi İsviçre Karma Sistem İzlanda Parlamenter Demokrasi Norveç Parlamenter Demokrasi Finlandiya Parlamenter Demokrasi Kanada Parlamenter Demokrasi Hollanda Parlamenter Demokrasi Yeni Zelanda Parlamenter Demokrasi Avustralya Parlamenter Demokrasi İsveç Parlamenter Demokrasi Kaynak: UN, The Sustainable Development Solutions Network, World Happiness Report 2016 Update Dünyanın en mutlu insanlarının yaşadığı 10 ülkenin 9 u parlamenter demokrasiyle yönetiliyor. Dünya Mutluluk Endeksinde Son 10 Ülke 1 Burundi Başkanlık Suriye Başkanlık Togo Başkanlık Afganistan Başkanlık Benin Başkanlık Ruanda Başkanlık Gine Başkanlık Liberya Başkanlık Tanzanya Başkanlık Madagaskar Yarı Başkanlık Kaynak: UN, The Sustainable Development Solutions Network, World Happiness Report 2016 Update Dünya nın en mutsuz insanlarının yaşadığı 10 ülkenin 9 u başkanlık, biri yarı başkanlıkla yönetiliyor. 3

4 FİKİR ve İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ YARATICILIĞI; YARATICILIK İSE REFAH ve ZENGİNLİĞİ GETİRİR Küresel Yaratıcılık Endeksinde İlk 10 Ülke 1 Avustralya Parlamenter Demokrasi ABD Başkanlık Yeni Zelanda Parlamenter Demokrasi Kanada Parlamenter Demokrasi Danimarka Parlamenter Demokrasi Finlandiya Parlamenter Demokrasi İsveç Parlamenter Demokrasi İzlanda Parlamenter Demokrasi Singapur Parlamenter Demokrasi Hollanda Parlamenter Demokrasi Kaynak: Martin Prosperity Institute, The Global Creativity Index 2015 Küresel Yaratıcılık Endeksinde Son 10 Ülke 1 Irak Parlamenter Demokrasi Gana Başkanlık Madagaskar Yarı Başkanlık Cibuti Yarı Başkanlık Moritanya Başkanlık Zambiya Başkanlık Liberya Başkanlık Yemen Başkanlık Zimbabve Başkanlık Gine Başkanlık Kaynak: Martin Prosperity Institute, The Global Creativity Index 2015 Dünyanın en yaratıcı insanlarının yaşadığı 10 ülkenin 9 u parlamenter demokrasiyle yönetiliyor. Dünya nın yaratıcılık konusunda en sıkıntılı insanlarının yaşadığı 10 ülkenin 7 si başkanlık, 2 si yarı 4

5 ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK VE GÜVEN, REKABETÇİ EKOMİNİN ÖN KOŞULUDUR Küresel Rekabet Endeksinde İlk 10 Ülke 1 İsviçre Karma Sistem Singapur Parlamenter Demokrasi ABD Başkanlık Hollanda Parlamenter Demokrasi Almanya Parlamenter Demokrasi İsveç Parlamenter Demokrasi İngiltere Parlamenter Demokrasi Japonya Parlamenter Demokrasi Hong Kong SAR Kısmi Demokrasi(Özel) Finlandiya Parlamenter Demokrasi 5.44 Kaynak: Global Competitiveness Index , World Economic Forum Küresel Rekabet Endeksinde Son 10 Ülke 1 Yemen Başkanlık Moritanya Başkanlık Çad Başkanlık Burundi Başkanlık Malavi Başkanlık Mozambik Başkanlık Sierra Leone Başkanlık Liberya Başkanlık Venezüella Başkanlık Kongo Dem. Cumhuriyeti Yarı Başkanlık 3.29 Kaynak: Global Competitiveness Index , World Economic Forum Küresel rekabet gücü en yüksek 10 ülkenin 7 si parlamenter demokrasiyle yönetiliyor. Küresel rekabet gücü en düşük 10 ülkenin 9 u başkanlık, 1 i yarı 5

6 HUKUK ÖNÜNDE HERKESİN EŞİT OLDUĞU ve ADALETİN TAM OLARAK SAĞLANABİLDİĞİ ÜLKELER PARLAMENTER DEMOKRASİYLE YÖNETİLİYOR Hukukun Üstünlüğü Endeksinde İlk 10 Ülke 1 Danimarka Parlamenter Demokrasi Norveç Parlamenter Demokrasi Finlandiya Parlamenter Demokrasi İsveç Parlamenter Demokrasi Hollanda Parlamenter Demokrasi Almanya Parlamenter Demokrasi Avusturya Parlamenter Demokrasi Yeni Zelanda Parlamenter Demokrasi Singapur Parlamenter Demokrasi İngiltere Parlamenter Demokrasi 0.81 Kaynak: World Justice Project, Rule of Law Index 2016 Adaletin herkese eşit uygulandığı, vatandaşların hak ve özgürlüklerinin tam olarak korunduğu, hukukun üstün olduğu ilk 10 ülkenin tamamı parlamenter demokrasiyle yönetiliyor. Hukukun Üstünlüğü Endeksinde Son 10 Ülke 1 Venezüella Başkanlık Kamboçya Parlamenter Demokrasi Afganistan Başkanlık Mısır Başkanlık Kamerun Başkanlık Zimbabve Başkanlık Etiyopya Parlamenter Demokrasi Pakistan Parlamenter Demokrasi Uganda Başkanlık Bolivya Başkanlık 0.40 Kaynak: World Justice Project, Rule of Law Index 2016 Vatandaşın hak ve özgürlüklerinin hukukun güvencesi altında olmadığı, adaletin dip yaptığı 10 ülkenin 7 si 6

7 GÜÇLÜ DENGE VE DENETİMİN OLDUĞU DEMOKRASİLERDE YOLSUZLUK DÜŞÜK OLUR Yolsuzluk Algı Endeksinde İlk 10 Ülke 1 Danimarka Parlamenter Demokrasi 90 2 Yeni Zelanda Parlamenter Demokrasi 90 3 Finlandiya Parlamenter Demokrasi 89 4 İsveç Parlamenter Demokrasi 88 5 İsviçre Karma Sistem 86 6 Norveç Parlamenter Demokrasi 85 7 Singapur Parlamenter Demokrasi 84 8 Hollanda Parlamenter Demokrasi 83 9 Kanada Parlamenter Demokrasi Almanya Parlamenter Demokrasi 81 Kaynak: Transparency International, Corruption Perception Index 2016 Yolsuzluk Algı Endeksinde Son 10 Ülke 1 Somali Parlamenter (Kabile Temsili) 10 2 Güney Sudan Başkanlık 11 3 Kuzey Kore Başkanlık 12 4 Suriye Başkanlık 13 5 Yemen Başkanlık 14 6 Sudan Başkanlık 14 7 Libya Geçiş Süreci (Önceki Başkanlık) 14 8 Afganistan Başkanlık 15 9 Gine Biss. Cumh. Başkanlık Venezüella Başkanlık 17 Kaynak: Transparency International, Corruption Perception Index 2016 Yolsuzluğun ve yolsuzluk algısının en düşük olduğu 10 ülkenin 9 u parlamenter demokrasiyle yönetiliyor. Yolsuzluğun ve yolsuzluk algısının en yüksek olduğu 10 ülkenin 8 i 7

8 TEK ADAM REJİMLERİNDE HUZUR, GÜVEN VE BARIŞ OLMAZ ÜLKELER Küresel Barış Endeksinde İlk 10 Ülke Yönetim Biçimi Endeks Değeri 1 İzlanda Parlamenter Demokrasi Danimarka Parlamenter Demokrasi Avusturya Parlamenter Demokrasi Yeni Zelanda Parlamenter Demokrasi Portekiz Yarı Başkanlık Çek Cumh. (Çekya) Parlamenter Demokrasi İsviçre Karma Sistem Kanada Parlamenter Demokrasi Japonya Parlamenter Demokrasi Slovenya Parlamenter Demokrasi Kaynak: Institute for Economics and Peace, Global Peace Index 2016 ÜLKELER Küresel Barış Endeksinde Son 10 Ülke Yönetim Biçimi Endeks Değeri 1 Suriye Başkanlık Güney Sudan Başkanlık Irak Parlamenter Demokrasi Afganistan Başkanlık Somali Parlamenter (Kabile temsili) Yemen Başkanlık O. Afrika Cumh. Başkanlık Ukrayna Yarı Başkanlık Sudan Başkanlık Libya Geçiş Süreci (Önceki Başkanlık) Kaynak: Institute for Economics and Peace, Global Peace Index 2016 Huzur ve barışın en üst seviyede olduğu 10 ülkenin 8 i parlamenter demokrasiyle yönetiliyor Toplumsal huzur ve barışın olmadığı 10 ülkenin 6 sı başkanlık, 1 i yarı başkanlıkla yönetiliyor. 8