TEMMUZ 2013 SAYI: 20 İSTANBUL DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER İHRACATÇILAR BİRLİĞİ AYLIK YAYINI

Transkript

1 İDDMİB ALÜMİNYUM VE BAKIR ÇALIŞTAYI METALİK FİKİRLER DEĞERLENDİRME KURULU İMMİB ENDÜSTRİYEL TASARIM YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ ALTERNATİF PAZARLAR TANZANYA VE GÜNEY AFRİKA TEMMUZ 2013 SAYI: 20 İSTANBUL DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER İHRACATÇILAR BİRLİĞİ AYLIK YAYINI

2

3 BAŞKANDAN İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Tahsin ÖZTİRYAKİ İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı 2023 yılı ihracat hedefine giderken her artışın önemli olduğunu hatırlatarak Türkiye nin ilk yarısında toplam ihracatımız % 2,5 artarak 74 milyar 661 milyon dolara yükseldi. Bu yılın tamamı için ulaşmak istenilen hedefe 85 milyar 338 milyon dolar kaldı. Son 12 aylık ihracatımız ise %7,5 artışla 152 milyar 828 milyon dolar oldu. Her ne kadar tüm dünyada dış ticarette bir durağanlık var ise de Türkiye olarak proaktif hareket etmeye devam etmeliyiz. Demir ve Demir Dışı Metaller ihracatımız, 2013 yılının ilk altı ayında, geçen yıla göre değerde %4,32 artarak 3,41 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Detaylı biçimde ürün gruplarımıza baktığımızda alüminyum ürünleri 1,15 milyar dolarla 2013 yılının ilk altı aylık döneminde en fazla ihraç edilen ürün grubu olmuştur. Söz konusu sıra, 813,2 milyon dolarla metallerden çeşitli eşyalar, 756,4 milyon dolarla demir çelik mamulleri ve 629,8 milyon dolarla bakır mamulleri izlemektedir yılının ilk altı aylık döneminde Demir ve Demir Dışı Metaller ürünleri ihracatında Avrupa Birliği ülkeleri %46,3 payla söz konusu ürünlerin en fazla ihraç edildiği ülke grubu olmuş, bu ülke grubunu sırasıyla %16,7 payla Diğer Avrupa ve %14,6 payla Yakın ve Orta Doğu Asya ülkeleri izlemiştir. Avrupa da yaşanan krizler, ülkelerin alım gücünü etkilediğinden mevcut ihracatımızda ülke bazında değer olarak düşüşler yaşanmıştır. Almanya her ne kadar değerde %6,2 lik bir azalış yaşadıysa da 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde, sektör ihracatının en fazla yapıldığı ülke olurken, Irak ikinci olarak onu takip etmiştir. Son yıllarda yaşadığı krizler nedeniyle ticari ilişkilerimizde gerilemeler yaşadığımız ama ihracatımızda önemli bir paya erişen ve daha da artacağını ümit ettiğimiz Irak ı ise İtalya takip etmiştir. İtalya, değerde %8,3 azalış yaşadıysa da Fransa ve İngiltere yi geride bırakmıştır. Metal piyasalarındaki düşüşün etkisinin de yaşandığı son bir iki ayda ufak moral düşüklüğü yaşadıysak da ana hedeften şaşmamalıyız. Amacımız, 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefine hızlıca gitmek değil; sağlam adımlar atarak gitmek... İDDMİB olarak sağlam adımlar atmak adına geçtiğimiz sene içerisinde düzenlemeye başladığımız çalıştaylara geçtiğimiz ay Alüminyum ve Bakır Sektörleri için yaptığımız çalıştayı da ekledik. Hedefe giden yolumuza ışık tutması için düzenlediğimiz çalıştaya 115 katılımcı katılarak birbirinden değerli 1000 e yakın fikir üretildi. Verimli geçen birlikteliğimiz hakkında detaylı bilgiyi bu sayımızda okuyabilirsiniz. Senenin sonuna doğru Bağlantı Elemanları, El Aletleri ve Kilitler Sektörü için de bir çalıştay planlanmaktadır. Siz değerli fikir sahiplerini aramızda görmekten gurur duyacağız. İlk altı ayı geride bırakırken yaptığımız çalıştayların yanı sıra başarılı geçen URGE projelerimize Yapı Malzemeleri Sektör ünün de katıldığını gururla duyurmak isterim. Bünyesinde 23 ürün grubunu barından sektör için bu tür bir takım projesi ile büyük değişimlere adım atacağımıza inanıyorum. Öte yandan İKMİB ve ZUCDER (Züccaciyeciler Derneği) iş birliğinde yapılan Türk Ev ve Mutfak Eşyaları Yurtdışı Pazarlama Takımı nın ikinci yurtdışı pazarlama faaliyeti, Japonya ve Güney Kore ülkelerine yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Buna ilişkin fotoğrafları ve detayları da bu sayımızda okuyabilirsiniz. Mutfak Takımı nı başarılı girişimlerinden dolayı tebrik etmek istiyorum. Sağlam attığımız adımlardan birinin de Metalik Fikirler 2. AR-GE Proje Pazarı olduğuna inanıyoruz. Gelen talepler üzerine başvuru tarihini 31 Ağustos 2013 e uzattığımız Metalik Fikirler Proje Pazarı için Türkiye ye yakışır bir final gecesinin hazırlıklarına başlandığını bildirmek isterim. Bu konuda gelen yorumları ve tavsiyeleri değerlendirdiğimizi, eğer ulaşmak isterseniz ekibimize her zaman ulaşabileceğinizi bilmenizi isteriz. Gelen Ramazan ayı ile hepinizin Ramazan ını kutlar hayırlara vesile olmasını diler, ihracat ile başlattığımız hedefimize sağlam adımlarla huzur dolu bir ay geçirmeniz dileğiyle... 1

4 İÇİNDEKİLER BAŞKANDAN 4 HABER Bu bölümde bir ay boyunca sektörümüzde, Türkiye ekonomisi ve ihracatındaki önemli haberleri sizler için sayfalarımıza taşıdık. 14 İHRACAT Demir ve demir dışı metaller ihracatı ilk 6ayda yüzde 6,09 arttı 20 KapAK Konusu Alüminyum ve Bakır Çalıştayı İDDMİB gerçekleştirdiği Alüminyum ve Bakır Çalıştayı ile sektörleri masaya yatırdı. Çalıştayla sektörlerin ihracat yol haritası ortak akılla belirlendi. 28 sanayinin sesi Bu ayki konuğumuz sektörün en köklü kuruluşlarından SARKUYSAN ın Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Çaycı oldu. 32 İnovasyon Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı Koordinatörü Doç. Dr. Çetin Karakaya, AR-GE Proje Pazarlarında Yeni Bir Konsept: Metalik Fikirler başlıklı yazısı ile görüşlerini sizlerle paylaştı. 36 FABRİKA TANıtımı Bu ay alüminyum sektörünün en eski firmalarından Saray Alüminyum, fabrikasının kapılarını bizlere açtı. 40 KöŞE yazısı Hakan Güldağ ın FED sonrası oyunun kuralları değişirken başlıklı yazısı 42 ENDüsTRİyel TasARımcılAR Endüstriyel Tasarımcı Seza Yeğin ile Türkiye ve dünyada tasarımın gelişimi ve geleceği ile ilgili röportaj gerçekleştirdik. 48 AlTERNATİF pazarlar İDDMİB tarafından Uluslararası Rekabeti Geliştirme Projesi kapsamında Tanzanya ve Güney Afrika Cumhuriyeti ne gerçekleştirilen organizasyon ve sonuçlarını Metaller Sektör Şubesi Uzman Yardımcısı Buğra Erol, sizler için yazıya döktü. 2

5 İÇİNDEKİLER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 İmtiyaz Sahibi Coşkun Kırlıoğlu Yönetim Yeri Çobançeşme Mevkii Sanayi Cad. Dış Ticaret Kompleksi Yenibosna - İstanbul Tel: Faks: metalik@immib.org.tr Yayın Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki Yayın Kurulu Çetin Tecdelioğlu, Ayşegül Çapan, Aynur Ayhan, Fatih Özer, Muharrem Kayılı, Özlem Ş. Erkan, Özgür İnan, Müge Ataçkarapınar Yapım Genel Yönetmen Gürhan Demirbaş Genel Yönetmen Yardımcısı Eser Soygüder Yıldız Görsel Yönetmen Yavuz Karakaş Editör Arzu Demirezen 52 BunlARı Biliyor Musunuz? 54 İmmİB EğİTİm programı 56 KANun DeğİŞİKlİKlERİ Düzeltmen Editör Ersel Ergüz Fotoğraflar Murat Güney, Damla Salor Reklam Rezarvasyon Nazlı Demirel Tel: nazli.demirel@dunya.com İletişim Yazı işleri: (0212) Pazarlama: (0212) ajansd@dunya.com Baskı Dünya Yayıncılık AŞ Globus Dünya Basınevi 100.Yıl Mahallesi Bağcılar /İstanbul Tel:

6 4 HABER

7 HABER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 İstanbul Maden ve Metaller İhracatçılar birliği tarafından düzenlenen endüstriyel tasarım yarışması nda ödül alan 29 projeye 173 bin tl ödül verildi. EkonoMİ Bakanı Zafer Çağlayan, yarışmada dereceye giren gençlerin yurt dışına eğitime gönderileceğini söyledi. Gençler tasarlıyor, ihracatçı ödüllendiriyor 5

8 HABER İstanbul Maden ve Metal İhracatçıları Birlikleri nin (İMMİB) gelenekselleşen Endüstriyel Tasarım Yarışması nın 9 uncusunda 29 tasarım projesi ödül aldı. İMMİB Erkan Avcı Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi nde 19 Haziran da düzenlenen ödül törenine Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, Bahçelievler Kaymakamı Şevket Cinbir, akademisyenler, mimarlar, tasarımcılar ve öğrenciler katıldı. Törenin ev sahipliğini, İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçılar Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki, İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçılar Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Necmi Sadıkoğlu, İstanbul Elektrik-Elektronik, Makine ve Bilişim İhracatçıları Birliği (TET) Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu ve Endüstriyel Tasarımcılar Meslek Kuruluşu (ETMK) Genel Merkez Başkanı Ayberk Yağız yaptı. Bu yılki yarışmada tasarımcılar, Engelliler, Yaşlılar ve Çocuklar Tasarım konsepti ve İstanbul için Hediyelik Eşya Tasarımı özel konseptiyle tasarladıkları ürünlerle yer aldı. Yarışmaya profesyonel ve öğrenci kategorilerinde 296 proje katıldı. TASARIMA ÖNEM VERİYORUZ Törende konuşan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, bakanlık olarak tasarıma önem verdiklerini söyledi. Son üç yılda 36 farklı tasarım yarışması yapıldığını açıklayan Bakan Çağlayan, yarışmalarda dereceye giren gençleri yurt dışında eğitime gönderdiklerini belirtti. Şu anda 23 gencin tasarım eğitimi için yurt dışında bulunduğunu ve her birine aylık 1500 dolar ödendiğini dile getiren Çağlayan, sözlerini şöyle sürdürdü: İMMİB in yarışmasında dereceye giren gençleri de yurt dışına göndereceğiz. Onların dünyayı tanımalarını ve birikimlerini tasarımlarına yansıtmalarını istiyoruz. Türkiye bugün dünyadaki krize meydan okuyor. İhracatımızın yüzde 50 sini gerçekleştirdiğimiz Avrupa ile yüzde 25 ini gerçekleştirdiğimiz Orta Doğu ülkelerinin ekonomik ve siyasi krizlerle boğuşmasına rağmen Türkiye geçen yıl dünyada ihracatını en fazla artıran ikinci ülke oldu. Dünyanın her ülkesine mal satıyoruz. İhracat yapmadığımız sadece Asya Pasifik te toplu iğne başı kadar olan Mikronezya ve Nauru var. Ama ihracatçılarımız söz verdi, önümüzdeki yıl bu ülkelere de ihracat yapacaklar. 100 ÜNCÜ YAŞIMIZA HAZIRLANIYORUZ 90 yıllık Cumhuriyet tarihinin 80 yıllık döneminde Türkiye ye gelen yabancı sermaye miktarının 14,6 milyar dolar olduğunu hatırlatan Bakan Çağlayan, son 10 yılda ise 124 milyar dolar yabancı sermaye geldiğini belirtti. Bunun en önemli nedeninin, ekonomik ve siyasi istikrar olduğunu dile getiren Çağlayan, amaçlarının ülkeyi Cumhuriyetin 100 üncü kuruluş yıldönümü olan 2023 e hazırlamak olduğunu söyledi. Gazi Mustafa Kemal e karşı sorumluluğumuzu yerine getirmek için bunları yapıyoruz diyen Bakan Çağlayan, sözlerini şöyle sürdürdü: Türkiye 2023 e giden yolda dünyanın ilk 10 ekonomisinin içinde olacak. 500 milyar geçen 9 YILda 3 BİN proje BAŞVURdu İlki 2005 yılında düzenlenen İMMİB Endüstriyel Tasarım Yarışmalarında geçen sürede 3 bine yakın proje başvurdu. Başvuran projelerin 307 si ödül kazandı. 12 tasarımcı yurt dışı eğitim bursundan faydalandı. Beş tasarımcının ürünü ise özel sektör tarafından üretildi. Bu yıl eklenen İstanbul İçin Hediyelik Eşya Kategorisi ile birlikte bu sayının önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor yılından bu yana dereceye giren tasarımcılarla bir de anket yapıldı. 80 kişinin katıldığı ankete göre, dokuz tasarımcının İMMİB üyeleri ile bağımsız iş bağlantısı kurduğu, 13 tasarımcının İMMİB üyesi firmalarda çalıştığı belirlendi. Yaklaşık 60 kişi de yarışmanın kendisine iş imkanı, referans, sanayici ve sektör ile tanışma şansı, prestij ve kendini geliştirme olanağı, yurt dışında tasarımlarının sergilenmesi ve uluslararası firmalarla bağlantı kurma, yurt dışı eğitim fırsatı ve maddi destek sağladığını ifade etti. 6

9 HABER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 dolar ihracat hedefimizi gerçekleştirmek için üretim ve ihracat esaslarımızı gözden geçirmemiz gerek. Tasarımı, AR-GE yi inovasyonu olmazsa olmaz haline getirmek zorundayız. Bunun yolu ihracat birim fiyatlarını artırmaktan geçer. Geçen yıl dünyanın en fazla ihracatını yaptık diyoruz ama ihracatımızın ortalama bir kilogramı 1,58 sent. Buna karşılık Almanya ve Japonya ihracatının bir kilogramı 4 dolara yakın. Bizim de 4 dolarlar mertebesine çıkmamız gerekiyor. Onun yolu da AR-GE, inovasyon ve tasarımdan geçiyor. Ürünlerimize teknoloji ve yenilikçilik katarsak çok daha iyi fiyatlara satabiliriz. Bu konuda da gençlerimize ve gençliğimize güveniyoruz. Türkiye geçen yıl endüstriyel tasarım başvurusunda Avrupa nın ilk üçü arasına girdi. Patent başvuruları 12 bin adede ulaştı, âdeta bir patlama yaşandı. Ama asıl önemli olan yapılan tasarımların, alınan patentlerin ne kadar ticarileştiğidir. AVRUPA NIN ÇİN İ OLMAK İSTEMİYORUZ İDDMİB Yönetim Kurulu Tahsin Öztiryaki ise konuşmasında İMMİB yarışmalarının Türkiye de üniversiteler, öğrenciler tarafından en çok ilgi çeken tasarım yarışması olduğunu söyledi. Bu yıl ilk kez İstanbul İçin Hediyelik Eşya Tasarımı yarışmasını da hayata geçirdiklerini söyleyen Öztiryaki, yarışmadaki projelerin sanayiciler tarafından hayata geçirilerek ihraç edileceğini umduğunu söyledi. Türkiye nin çok mal üreterek değil katma değerli, markalaşmış, tasarımlanmış üretim yaparak 500 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşılabileceğini belirten Öztiryaki, Çok yapıp çok satan ülke olmak yani Avrupa nın Çin i olmak istemiyoruz diye konuştu. Avrupa nın, İtalya sı olmak istediklerini dile getiren Öztiryaki sözlerini şöyle sürdürdü: Dünyanın her yerine üretimini satan bir ülkeyiz. Amacımız gençlerin cesaretini artırmak, tasarımın kurumlar ve kuruluşlar tarafından takip edildiğini, önemli olduğunu algılatmak ve gençleri ödüllendirerek motive etmek. Öyle ki bizler lisede okuyan bu arkadaşlarımızı, Birliğin çalışmalarına davet ediyoruz. Bizimle, karar vericililerle beraber oluyorlar. Tasarım eğitiminin yanı sıra hayatta neler yapmaları gerektiği ile ilgili eğitimler veriyoruz. Önümüzdeki dönemde Sultanahmet Endüstri Meslek Lisesi içine de bir endüstriyel tasarım bölümü katacağız. İşsizliğe çare olacağını düşündükleri bir diğer proje ile ilgili de bilgi veren Öztiryaki, tasarımcı, pazarlamacı, grafiker, hukukçu genç mezunları bir araya getirip Türkiye nin yöresel eşyalarını dünyaya tanıtacaklarını söyledi. Ürünlerin ekip tarafından tasarımlanıp ambalajlandıktan sonra pazarlanacağını belirten Öztiryaki, Türkiye nin yedi bölgesinde çalışarak, ülkemizin hediyelik eşya konusunda Amaçlarının gençleri cesaretlendirmek olduğunu belirten İddMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki, İMMİB yarışmalarının da üniversiteler ve gençler arasında en çok ilgi çeken yarışma olduğunu söyledi. 7

10 HABER Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan İKMİB Başkan Yardımcısı Necmi Sadıkoğlu İDDMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki atılım yapmasını sağlayacağız. Türkiye nin hediyelik eşya ithalatı 145 milyon dolar ve ağırlıklı olarak Çin malı dedi. YEŞİL ÜRETİM, TEMİZ gelecek İKMİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Necmi Sadıkoğlu ise tüketicilerin farklı, yenilikçi ve tasarım ürünleri tercih ettiğine dikkat çekti. Bu değişime ayak uydurmak gerektiğini belirten Sadıkoğlu, Bu yarışta ben de varım demek için sanayicilerimizin mutlak suretle tasarıma yatırım yapması gerekiyor. İMMİB olarak biz de bu amaçla dokuz yıldır ara vermeden tasarımcıları destekliyoruz ve desteklemeye devam edeceğiz diye konuştu. İKMİB olarak hayata geçirdikleri Yeşil Üretim, Temiz Gelecek projesine de değinen Sadıkoğlu, kimya sektöründeki beş sanayi kolunda, 20 üründe yaşam döngüsü değerlendirme analizi yaptıklarını söyledi. Ürünlerin, üretim, satış, kullanım ve yok edilmesi sırasında zararlarının ortadan kaldırılmasını amaçlayan projenin eko etikete kadar uzanacak bir süreci kapsadığını dile getiren Sadıkoğlu, Burada da amacımız aynı tasarımda olduğu gibi ürünümüzü katma değerli hale getirerek rekabet gücümüzü artırmak dedi. TÜRK MARKASI OLUŞTURMANIN YOLU TASARIMDAN GEÇİYOR TET Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu da tasarım yarışmasını hayata geçirdiklerinde amaçlarının farkındalık yaratmak olduğunu hatırlattı. Katılımcılar ve ortaya çıkan ürünler 8

11 HABER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 YARIŞMANIN KAZANANLARI TET Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu Metalden Mamul Ürünler Profesyonel: Birinci: Odak Ocak Kıskacı -Çağlar Alkan. İkinci: Zip-On Özelleştirilmiş Fermuar - Burçin Şuşut ve Berk Kotel. Üçüncü: +Eksi - Şenol Doğan. Mansiyon: Vivant - Şevket Öztaş. Öğrenci: Birinci: Look - Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi - Berkan Unutulmaz. İkinci: Bestdressed - Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Ayşegül Çetinkaya. Üçüncü: Tick - Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Başak Elbüken. Mansiyon: Horn - Okan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi -Sinan Özkara. Plastikten Mamul Ürünler Profesyonel: Birinci ve ikincilik ödülü verilmedi. Üçüncülük: Bibo - Yavuz Başören. Mansiyon: Hedroll - Fulden Tüngür, Ramazan Seyhan, Seda Seçkin, Yunus Tuncel, İdil Ertuna, Duygu Güroğlu ve Burcu Uçan ortak çalışma. Öğrenci: Birinci: SeaDRON - Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Tamer Yüksek, Caner Kaplan. İkinci: Drop - ODTÜ Mimarlık Fakültesi - Aylin Alpay. Üçüncü: Babypack Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Ozan Kayıkçı ve Semih Yılmaz. Mansiyon: Hidden Bubble - Okan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi - Gürkan Gürbey. Elektrikli Küçük Aletler Profesyonel: Birinci: Püf - Ceren Demirağaç İkinci ve üçüncülük ödülü verilmedi. Mansiyon: Diffridge - Seçil Tuna. Öğrenci: Birinci: SenSafe - Kocaeli Üniversitesi - Burak Aykan. İkinci: Cover - Anadolu Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Yüksekokulu - Utku Yanık. Üçüncü: Babycom - Anadolu Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Yüksekokulu - İbrahim Özen ve Efkan Çetin. Mansiyon: Blind Explorer - İTÜ Mimarlık Fakültesi - Süheyl Önal. açısından bakıldığında çok iyi mesafe kat edildiğini dile getiren Ebiçlioğlu, Dünyada Türkiye markası oluşturmanın yolu tasarımdan geçiyor. Sanayi ile tasarımı buluşturduğumuz zaman, dünyada Made in Turkey etiketli ürünlerimizin sayısını artıracağımıza inanıyoruz. Tasarımın rekabette üstünlük kazandıracağı konusunda sanayicilere farkındalık sağlayan bu yarışma ile Türkiye nin markalaşma yolculuğuna ışık tutacak üretilebilir tasarımlara ulaşmayı hedefliyoruz diye konuştu. İstanbul için Hediyelik Eşya Kategorisi Profesyonel: Birinci: Kırtpostal - Nazlı Cangönül. İkinci: Bosphorus Ice - Barış Serim. Üçüncü: Time Bridge - Mebrure Oral. Mansiyon: Zoom-in - Fatma Elif Ergür. Öğrenci: Birinci: Galata - ODTÜ Mimarlık Fakültesi - Adem Önalan. İkinci: Connect - Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -Yusufhan Doğan. Üçüncü: İstanbul Cookie Cutter - Okan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi - Gürkan Gürbey ile Galata Bags - Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi - Tarık Ali Sert. Mansiyon: Ahter - İstanbul Arel Üniversitesi Merve Amuk, Emre Palaz, Dilara Yıldızhan ve Hatice Kübra Toprak ortak çalışma. 9

12 10 Metalik Fikirler Proje Pazarı nın ikincisi tüm hızıyla devam ediyor

13 HABERLER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I H A Z İ R A N S A Y I : 2 0 AKADEMİSYEN VE SANAYİCİ 60 KİŞİNİN KATILIMIYLA GERÇEKLEŞTİRİLEN İDDMİB METALİK FİKİRLER PROJE PAZARI DEĞERLENDİRME KURULU TOPLANTISINDA, PROJELERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE KULLANILACAK SORULAR VE PROJELERİN İNTERNET ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİNİ SAĞLAYAN YAZILIM PROGRAMI HAKKINDA BİLGİ VERİLDİ. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçılar Birliği nin bu yıl ikincisini düzenleyeceği Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı nın Değerlendirme Kurulu toplantısı yapıldı. Akademisyen ve sanayici 60 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen kurul toplantısında, Metalik Fikirler Proje Pazarı na katılacak projelerin değerlendirilmesinde kullanılacak sorularla ilgili kurul üyelerinin görüşleri alındı. Ayrıca kurul üyelerine, projeleri, internet üzerinden değerlendirmelerini sağlayan yazılım programı hakkında da bilgi verildi. Kurul toplantısına, İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ayşegül Çapan ve Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı Koordinatörü Doç. Dr. Çetin Karakaya başkanlık etti. Akademisyen, Öğrenci, Sanayici ve Girişimci kategorilerinin yer aldığı bu yılki Proje Pazarı nın amacı sanayiye yönelik ya da endüstriyel uygulama imkânı bulunan projeleri hayata geçirmek olarak belirlendi. TÜRKİYE NİN GELECEĞİ ÜRETİME DAYALI İstanbul Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ayşegül Çapan, Türkiye nin geleceğinin üretime dayalı olduğunu ve üretimde inovasyon, AR-GE çalışmalarının farkındalık yaratacağını söyledi. Değerlendirme Kurulu toplantısına vakit ayıran katılımcılara teşekkür eden Çapan, Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı nı yapmaya karar verdiklerinde bazı şeyleri değiştirebiliriz fikrinden yola çıktıklarını 11

14 İDDMIB YöNETİM KURULU ÜYESİ AYŞEGÜL ÇAPAN, TÜRKİYE NİN GELECEĞİNİN ÜRETİME DAYALI OLDUĞUNU VE BU ARTIŞIN İNOVASYON, Ar-Ge VE FARKINDALIK YARATARAK SAĞLANABİLECEĞİNİ söyledi. ÇAPAN, BU YILKİ METALİK FİKİRLER YARIŞMASININ GEÇEN YILDAN DAHA DA BAŞARILI OLACAĞINI VURGULADI. vurguladı. Çapan, inanarak yola çıktıklarını ve geçen yıl ilk kez gerçekleştirdikleri organizasyonun çok başarılı geçtiğini hatırlatti. YARIŞMAYA İLGİ BÜYÜK OLDU Gerçekten inanarak yola çıktıkları için başarılı organizasyon gerçekleştirdiklerini söyleyen Çapan, sözlerini şöyle sürdürdü: İTİM bünyesinde yapılan proje pazarlarında 410 projeyle en çok ilgi gören organizasyonu gerçekleştirdik. Geçen dönemde bizimle olan akademisyen ve sanayicilerimiz bu yıl yine bizimle birlikte. Yine katılımın en fazla olduğu, 60 akademisyen ve sanayiciden oluşan Değerlendirme Kurulu toplantısını gerçekleştiriyoruz. Yine katılımın yüksek olduğu bir proje pazarı gerçekleştireceğimize inanıyoruz ve gelişen durumda bunu gösteriyor. Bu yıl daha başarılı bir AR-GE Proje Pazarı yaparak, geçen yılki başarımızın tesadüf olmadığını tüm sektörümüze inandıracağız. Türkiye nin geleceği üretime dayalı, üretim de ancak inovasyon, AR-GE ve farkındalık yaratarak artacak. Buna inanıyoruz. Çatımız TİM altında yer alan birliklerimiz de benzer organizasyonlar yapıyorlar. Bu organizasyonların en başarılısını, örnek bir organizasyon yapmaktan yönetim kurulu olarak gurur duyuyoruz. Sizler bunun parçasısınız ve sayenizde başardık. Büyük bir başarının ortağı olacaksınız, bunu hep beraber 31 Ekim de göğsümüzü gere gere bütün ekonomimize, Birliğimize göstereceğiz. ENDÜsTRİYE UYGULANABİLECEK projeler TEspİT EDİLDİ Değerlendirme Kurulu toplantısında ne tür bir çalışma gerçekleştirileceği ve yarışmaya yapılan başvurularla ilgili bilgiler veren Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı Koordinatörü Doç. Dr. Çetin Karakaya, şu ana kadar 260 başvuru aldıklarını belirtti. Haziran ayının sonunda bitmesini planladıkları başvuru tarihini gelen talepler doğrultusunda uzatma kararı aldıklarını dile getiren Karakaya, kurula ilk kez katılan sanayici ve akademisyenler için 12

15 HABER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I H A Z İ R A N S A Y I : 2 0 geçen yıl düzenlenen proje pazarı ile ilgili bilgi verdi. Geçen yıl ilk kez düzenlenen pazara 410 başvuru alındığını ve bu rakamın 276 sının akademisyen, 58 inin öğrenci, 53 ünün sanayici ve 23 ünün de girişimci projesi olduğunu söyledi. İlk proje pazarında YÖK ün tez veri tabanını tarayarak üniversitelerde metal sektörü ile ilgili çalışmalara erişerek projeye dahil ettiklerini söyleyen Karakaya, sözlerini şöyle sürdürdü: İkinci AR-GE proje pazarında ise patent veri tabanını tarayarak, sanayiye yönelik ya da endüstriyel uygulama imkanı bulunan projeleri tespit ettik. Karşımıza çıkan 5 bin projenin içinde nitelikli olanları sektör ile buluşturmak, bir yerlerde AYŞEGÜL ÇAPAN, GENÇLERİN ÇALIŞMA HAYATINI TANIMALARI İÇİN ETKİNLİKLERİNE İMMİB ERKAN AVCI ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ öğrencilerini DAVET ETTİKLERİNİ HATIRLATARAK, TOPLANTIYA LİSENİN, MAKİNE VE ENDÜSTRİYEL TASARIM bölümü öğrencileri RECEP öztel, OSMAN YORULMAZ, BERAT YEŞİLYURT, KAAN özoğuz VE ERKAN YAŞAR IN DA ARALARINDA BULUNDUĞUNU BELİRTTİ. bekleyen ticarileşmemiş projeleri hayata geçirmek için çalışmalar yapıyoruz. Endüstriyel uygulamaya yönelik projeleri hayata geçirmek istiyoruz. 2 nci AR-GE Proje Pazarımız oldukça hızlı başladı. Şu ana kadar 260 proje başvurusu aldık. Akademisyen katılımı 22, öğrenci katılımı 207, sanayici katılımı 6 ve girişimci katılımı 25 olarak geldi. Son katılım tarihimiz 30 Haziran ama biz bu süreyi uzatacağız. Etkinlik günümüz ve yerimiz aynı tarih ve aynı yerde yani 31 Ekim 2013, Lütfi Kırdar Rumeli Salonu nda yapılacak. Değerlendirme Kurulu nda yer alan akademisyenlerimizin başvuru yapmasında bir sakınca yok. Çünkü kullandığımız online sistemde kendi projenize not veremiyorsunuz. 13

16 İHRACAT Müge ATAçkARApınAR İDDMİB Metaller Sektör Şubesi Uzmanı Demir ve demir dışı metaller ihracatı ilk 6ayda yüzde 6,09 arttı DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER İHRACATIMIZ, 2013 YILININ İLK ALTI AYINDA, GEÇEN YILA GÖRE MİKTARDA YÜZDE 6,09 ARTARAK 850 BİN TON, DEĞERDE DE YÜZDE 4,32 ARTARAK 3,41 MİLYAR DOLAR OLARAK GERÇEKLEŞTİ. ALÜMİNYUM ÜRÜNLERİ, 1,15 MİLYAR DOLARLA 2013 YILININ İLK ALTI AYLIK DÖNEMİNDE EN FAZLA İHRAÇ EDİLEN ÜRÜN GRUBU OLDU. Demir ve demir dışı metaller ihracatımız, 2013 yılının ilk altı ayında, geçen yıla göre miktarda yüzde 6,09 artarak 850 bin ton, değerde de yüzde 4,32 artarak 3,41 milyar dolar olarak gerçekleşti. Alüminyum ürünleri, 1,15 milyar dolarla 2013 yılının ilk altı aylık döneminde en fazla ihraç edilen ürün grubu oldu. Söz konusu ürün grubunu sırasıyla, 813,2 milyon dolarla metallerden çeşitli eşyalar, 756,4 milyon dolarla demir çelik mamulleri, ve 629,8 milyon dolarla bakır mamulleri izledi yılının ilk 6 aylık döneminde demir ve demir dışı metaller ürünleri ihracatında, Avrupa Birliği ülkeleri, 1,58 milyar dolar ve yüzde 46,3 payla söz konusu ürünlerin en fazla ihraç edildiği ülke grubu oldu. Bunu sırasıyla, 572,4 milyon dolar ve yüzde 16,7 payla diğer Avrupa ve 500 milyon dolarla ve yüzde 14,6 payla Yakın ve Orta Doğu Asya ülkeleri izledi yılı Ocak-Haziran döneminde demir ve demir dışı metal mamulleri ihracatımız bir önceki yılın eş dönemine göre değer bazında; Avrupa Birliği ülkelerine yüzde 3,59 azalış gösterirken, diğer Avrupa ülkelerine yüzde 8,7 ve Yakın ve Orta Doğu Asya ülkelerine ise yüzde 16 artış kaydetti. Avrupa da yaşanan krizler, ülkelerin alım gücünü etkilediğinden mevcut ihracatımızda değer olarak düşüşe neden oldu. Almanya geçen sene olduğu gibi 395,6 milyon dolarla, 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde, sektör ihracatının en fazla yapıldığı ülke olurken, Irak 281,7 milyon dolarla ikinci, 226,1 milyon dolarla İtalya üçüncü olarak Fransa ve İngiltere yi geride bıraktı. AlüMİnyum Alüminyum ürünleri ihracatı 2013 yılında, miktarda yüzde 2,6 ve değerde yüzde 4 artarak, 297 bin ton karşılığı 1 milyar 152 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu ürün grubunda, alüminyum çubuk ve profiller 297 milyon dolarla ilk sırada yer alırken, alüminyum sac ve levha 251 milyon dolarla ikinci oldu. Söz konusu mamulleri sırasıyla, 131,4 milyon dolarla alüminyum inşaat aksamı, 121,4 milyon dolarla alüminyum folyo, 59,2 milyon dolarla alüminyum örme halat, 49,2 milyon dolarla alüminyum mutfak eşyası, 45,5 milyon dolarla alüminyum kaplar izledi. Bakır Bakır ürünleri ihracatı, 2013 yılının ilk altı aylık döneminde, miktarda yüzde 2,1 oranında azalarak 78,2 bin ton, değerde ise yüzde 7 oranında azalarak 630 milyon dolar oldu. Bakır mamul grubunda, en fazla ihracat bakır örme halatlar grubunda gerçekleşti. Bakır örme halatlar ihracatı ilk 6 ayda miktarda yüzde 3,2, değerde de yüzde 6,4 oranında azalarak, 25 bin ton karşılığı 214 milyon dolar oldu. Ürün grubunda Amerika Birleşik Devletleri ne yüzde 6,5 oranında artışla 49,3 milyon dolar, İtalya ya yüzde 17,5 azalışla 45,3 milyon dolar ve Bursa Serbest Bölgesi ne yüzde 5,5 oranında azalışla 19,8 milyon dolar ihracat gerçekleşti. 14

17 İHRACAT İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 DeMİR Çelik 2013 Ocak- Haziran döneminde, demir çelik mamulleri, geçen yılın aynı dönemine göre miktarda yüzde 1,2 azalarak 238,5 bin ton olurken, değerde yüzde 0,3 artarak 756,4 milyon dolar olarak gerçekleşti. Alt gruplara baktığımızda, demir çelik soba & ocaklar (elektrikli olmayanlar) ihracatı miktarda yüzde 8 azalarak 35,6 bin ton olurken, değerde de yüzde 8,2 azalarak 144,3 milyon dolar oldu. En fazla ihracatın yapıldığı ülke, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 artış göstererek 19 milyon dolarla İngiltere olurken, bu ülkeyi 14,2 milyon dolarla Fransa izledi. Demir çelikten mamul mutfak eşyaları ihracatı geçen yıla göre yüzde 12,8 oranında artarak 138,7 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mutfak eşyaları ihracatının en fazla yapıldığı ülke 23,5 milyon dolarla Mısır olurken, bu ülkeyi 12,5 milyon dolarla Almanya ve 9,4 milyon dolarla Suudi Arabistan takip etti. Ayrıca demir çelik döküm mamulleri 96 yüzde 3,07 azalışla 8 milyon dolarla ve demir çelik eviye, lavabo ve küvetler yüzde 2,74 lik artışla 40,8 milyon dolarla sektörün önde gelen diğer önemli ürünleri oldu. MeTAller 2013 yılının ilk altı ayında, metallerden çeşitli eşyaların (metal el aletleri, kilitler, hediyelik eşyalar vb.) yer aldığı fasıllardan yapılan ihracat, miktarda yüzde 25,1 değerde de yüzde 19 artış göstermiştir. Bu artışlar sonucunda, bu mal grubunda 219 bin ton karşılığı 813,2 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu ürün grubunda, en fazla ihracat Metal mobilya ürün grubundan gerçekleştirildi. 51,1 bin ton karşılığı toplam 214,3 milyon dolarlık metal mobilya ihracatından en fazla payı 25,2 milyon dolar ile Irak aldı. Almanya 22 milyon dolar ve Fransa 14 milyon dolar ile ihracat yapılan diğer önemli ülkeler oldu. Metaller grubunun bir diğer önemli ihraç mamulü metallerden kilitler ihracatı, yüzde 5 azalışla 55,2 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu ürün grubu, en fazla 6,1 milyon dolarla Suudi Arabistan a ihraç edildi. Ardından Bulgaristan 5 milyon dolarla ikinci ve İtalya 4,9 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı. Metaller Grubu nda yer alan diğer ihraç mamulleri, metal matkap torna uçları ihracatı, miktarda yüzde 77,1 değerde yüzde 90 artışla 4,2 bin ton karşılığı 43 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kaynak malzemeleri ihracatı yüzde 8 artışla 37,1 milyon dolar olurken metal el aletleri ihracatı yüzde 4 oranında artışla 34,1 milyon dolar, metal hediyelik eşya ihracatı da yüzde15,61 artışla 4,4 milyon dolar olarak gerçekleşti. HazİRAn ayında düşüş var Demir ve demir dışı metaller ihracatımız, Haziran 2013 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 lik bir azalışla 562 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu dönem ihracatını 2013 yılı Mayıs dönemi ile karşılaştırdığımızda ise yüzde 10 oranında azaldığı görülüyor. Demir ve demir dışı metaller sektörü ihracatımızın toplam ihracatımızda payı Haziran 2013 dönemi itibariyle yüzde 4,6 oranında gerçekleşti. Avrupa Birliği ülkeleri, 249,6 milyon dolarla 2013 yılı Haziran döneminde sektör ihracatımızın en fazla yapıldığı ülke grupları arasında ilk sırada yer aldı. Bu ülkelere yönelik ihracatımızı geçen senenin aynı dönemi ile karşılaştırdığımızda, yüzde 7,1 lik bir azalışın, Mayıs 2013 dönemi ile karşılaştırdığımızda da yüzde12,4 lük bir azalışın olduğu görülüyor. Sektör ihracatının ikinci önemli pazarı durumunda bulunan diğer Avrupa ülkelerine, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 7,4 oranında artışla 104,7 milyon dolarlık ihracatın gerçekleştirildi ve geçen aya göre bu rakam yüzde 7,4 azaldı. Üçüncü önemli ülke grubu olan Yakın, Orta, Doğu Asya ülkelerine Haziran 2013 döneminde yüzde 4,6 lık azalışla 76,6 milyon dolarlık ihracat yapılırken, bu rakam geçen aya göre yüzde 18,1 azalış gösterdi. Kuzey Afrika ülkelerine, Haziran 2013 döneminde yüzde 10,5 azalışla 40,5 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracatımız, Mayıs 2013 dönemi ile karşılaştırdığımızda ise yüzde 3,5 azaldı. Kuzey Amerika ülkelerine ise Haziran 2013 döneminde yapılan ihracat, geçen sene aynı döneme göre yüzde 15,5 artışla 35,3 milyon dolar olurken, bu oran Mayıs 2013 dönemine göre yüzde12,3 oranında arttı. Ülke sıralamasında AlMAnya BİRİnCİ 2013 yılı Haziran döneminde sektör ihracatının gerçekleştirildiği önemli ülkeler arasında, Almanya 61,5 milyon dolarla ilk sırada yer alırken, bu ülkeye ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8, bir önceki aya göre de yüzde 17 oranında azaldı yılı Haziran döneminde yapılan toplam demir ve demir dışı metaller ihracatının yüzde 11 inin yapıldığı ülke olan Almanya, sektörün en önemli pazarı olmayı sürdürüyor. Irak 42 milyon dolarla 2013 yılı Haziran döneminde demir ve demir dışı metaller ihracatımızın en fazla yapıldığı ikinci ülke olurken, bu ülkeye yapılan ihracatta 2012 yılı aynı dönemine göre aynı seviyede kaldı ve bir önceki ayın aynı dönemine göre ise yüzde 17 oranında azaldı. Bu dönemde demir ve demir dışı metaller ihracatı yapılan ülkeler arasında Irak yüzde 7,4 lük pay aldı. Haziran 2013 döneminde, üçüncü sırada yer alan İtalya ya olan ihracatımızın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,8 oranında azalarak 38,6 milyon dolara ulaştığı göze çarptı. Mayıs 2013 döneminde Irak a yaptığımız ihracat ile karşılaştırdığımızda da yüzde 4 lük azalış kaydedildi. Haziran 2013 döneminde demir ve demir dışı metaller ihracatı yapılan ülkeler arasında Irak yüzde 6,8 pay aldı. Sektörün ihracat yaptığı önemli ülkeler arasında dördüncü sırada yer alan Fransa ya yapılan ihracat, 2013 yılı Haziran döneminde 26,5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 2,1 lik azalışa ve Mayıs 2013 dönemine göre de yüzde 11,6 lık azalışa denk geliyor. Haziran 2013 döneminde demir ve demir dışı metaller ihracatı yapılan ülkeler arasında Fransa yüzde 4,7 pay aldı. Türkiye İHRACATı 6 ayda yüzde 2,5 ARTARAk 74,7 MİlyAR dolar oldu Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre Türkiye nin haziran ayı ihracatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,6 lık artışla 11 milyar 832 milyon dolar olarak gerçekleşti. İlk 6 ayda ihracat yüzde 2,5 artarak 74 milyar 661 milyon dolara, son 12 aylık ihracat da yüzde 7,5 artışla 152 milyar 828 milyon dolara yükseldi. Haziran ayında en fazla ihracatı yapan sektörler sıralamasında 1 milyar 805 milyon dolar ile otomotiv sektörü birinci sırada yer alırken, 1 milyar 448 milyon dolar ile hazır giyim ve konfeksiyon sektörü ikinci, 1 milyar 335 milyon dolar ile de kimyevi maddeler sektörü üçüncü oldu. Haziran ayında ihracat AB ye ve Bağımsız Devletler Topluluğu na yüzde 5 ve Afrika ya yüzde 6 arttı. En fazla ihracat yapan il sıralamasında ise yüzde 21 ile Sakarya birinci, yüzde 20 ile Ankara ikinci ve yüzde 9 artışla Gaziantep üçüncü oldu. Ülkeler bazında bakıldığında ise haziran ayında ihracatımızın en çok arttığı ülkeler; yüzde 221 ile İrlanda, yüzde 109 ile Peru, yüzde 92 ile Portekiz, yüzde 86 ile Ürdün, yüzde 30 ile Azerbaycan, yüzde 24 ile Libya ve yüzde 18 ile İspanya oldu. 15

18 HABER Cumhuriyetin 100 üncü yılı için devasa Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) 20. Olağan Genel Kurulu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış ın katılımıyla 1 Haziran 2013 te İstanbul Cevahir Otel de gerçekleştirildi. Genel kurulda, 2012 yılı performans sıralamasında ilk 10 da yer alan ihracatçı firmalar ile 26 farklı sektörde en çok ihracat yapan üçer firmanın temsilcilerine ödülleri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan tarafından verildi. 10 YILDA 1 TRİLYON DOLAR İHRACAT YAPTIK Türkiye nin ihracatçıları olarak, döneminde dünyanın 242 ülke ve gümrük bölgesine mal satarak son 10 ihracatçılar olarak döneminde dünyanın 242 ülke ve gümrük bölgesine mal satarak son 10 senede toplamda 1 trilyon dolarlık ihracat yaptıklarını ifade eden tim Başkanı Mehmet Büyükekşi, önümüzdeki 10 yılda da ülkeye 3 trilyon dolarlık döviz kazandırmayı hedeflediklerini söyledi. senede toplamda 1 trilyon dolarlık ihracat yaptıklarını ifade eden TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, 10 yılda Almanya ya 109 milyar, İngiltere ye 69 milyar, Irak a 45 milyar, Rusya ya 40 milyar dolar mal ihraç ettiklerini söyledi. Büyükekşi, ihracatçılar olarak önümüzdeki 10 yılda da ülkemize 3 trilyon dolarlık döviz kazandırmayı hedeflediklerini söyledi. Cumhuriyetin 100 üncü kuruluş yıldönümü olan 2023 yılı için devasa hedefleri olduğunu belirten Büyükekşi, sözlerini şöyle sürdürdü: İhracatımızı 500 milyar dolara yükseltirken milli gelirimizi 2 trilyon dolara, kişi başına gelirimizi 25 bin dolara çıkarmayı planlıyoruz. Kişi başına ihracatımızı 6 bin 250 dolara, 17 olan 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan il sayımızı 25 e, 12 olan 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan firma sayımızı 50 ye yükseltmeyi ve 10 yılda 10 dünya markası yaratmayı hedefliyoruz. HEDEfLERE, DEğERLER sistemimizi DEğişTİREREK ulaşacağız Bu hedeflere ulaşmak için ilk sıraya değerler sisteminin değiştirilmesini aldıklarını 16

19 HABER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 söyleyen Büyükekşi, Aklı, bilimi, bilgi, yenilikçilik ve yaratıcılık için tam özgürlük ortamı sağlayacak, 10 yılda mucizevi değişim yaratacak, inovasyonu, katma değeri, tasarımı, markalaşmayı en üst sıraya çıkaracak değerler zincirini tüm Türkiye ye yaymak istiyoruz dedi. Çözüm sürecine değinen ve bu süreç ile Türkiye nin önünde yepyeni bir ufuk açılacağını gördüklerini söyleyen Büyükekşi, başından beri çözümün, barışın, huzurun, kalkınmanın, toplumsal refahın yanında olduklarını, sürecin başarılı olmasıyla ihracatta çok daha büyük atılımlar yapacaklarını belirtti. TİM İhracatçı Eğilim Anketi nin sonuçlarına göre ihracatçılarımızın yüzde 76 sının çözüm sürecinin başarılı olacağına inandiğini ifade eden Büyükekşi, yatırımları ve ihracatımızı şahlandıracak çözüm sürecini yeni anayasa ile taçlandırmamız gerektiğine inandıklarını söyledi. Büyükekşi, Türkiye nin önümüzdeki 10 yılda büyük sıçrayış yapma imkânı olduğunu belirterek, bu sıçrayışın son aşamasının Türkiye nin AB üyeliği olacağını, TİM olarak da başından beri AB üyeliğinin Türkiye ye sınıf atlatacağına inandıklarını kaydetti. ÖnümüzDEKİ 10 YILDA İHRACAT HEDEfimiz 3 TRİLYON DOLAR Konuşmasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan a seslenen ve önümüzdeki 10 yılda 3 trilyon dolarlık ihracat yapmayı hedeflediklerini belirten Büyükekşi, büyüme modelinin ihracata dayalı hale getirilmesini istedi. Büyükekşi, kaynakların döviz kazandırıcı faaliyetler için kullanılmasını, enerjide dışa bağımlılığı azaltacak çalışmalara, nitelikli iş gücünü için eğitim reformlarına devam edilmesini planladıklarını aktardı. Büyükekşi, kayıt dışı ekonomi ile mücadele edilmesini, esnek iş gücü piyasası oluşturulmasını, ihracatın altyapı ihtiyacının ve ihracatçının finansmanının karşılanmasını da istedi. İHRACAT ARTIşINI DEsTEKLEYECEK üç ANA büyüme PLATfORmu İhracat artışımızı destekleyecek üç ana büyüme platformu olduğunu söyleyen Büyükekşi, bunların rekabetçi, katma değeri yüksek ürünlerle büyümeye devam etmek ve pazarları çeşitlendirmek, yurt dışından daha fazla sermaye çekerek içeride üretimi ve ihracatı artırmak ve yurt dışında güçlü markalara yatırım yaparak bütün rekabetçi pazarlarda var olmak olduğunu belirtti. 17

20 HABER Çözüm süreciyle birlikte yatırımlar dört kat arttı EKONOMİ BAKANI ZAFER çağlayan, ÇÖZÜM SÜRECİ İLE yatırımlarda PATLAMA yaşandığini BELİRTEREK, GEÇEN yılın İLK 5 AYINA GÖRE, 2013 ÜN İLK BEŞ AYINDA BELGE ADEDİNİN 310 DAN 566 ya ÇIKTIĞINI DİLE getirdi. BAKAN ÇAĞLAYAN, SABİT yatırım TUTARI DA DÖRT kat ARTARAK 8,1 MİLYAR LİRAYA ULAŞTI. İSTİHDAM İSE 10 BİNDEN 26 BİNE ÇIKTI DEDİ. Yatırım teşviklerinin birinci yıl değerlendirme toplantısı 20 Haziran 2013 tarihinde Diyarbakır da yapıldı. Toplantıya Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Diyarbakır Valisi Mustafa Cahit Kıraç, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, MÜSİAD Başkanı Nail Olpak ile çok sayıda ihracatçı ve yatırımcı katıldı. Toplantıda konuşan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, çözüm süreci ile beraber yatırımlarda patlama yaşandığını belirtti. Geçen yılın ilk beş ayı ile kıyaslama yapıldığında, 2013 ün ilk beş ayında belge adedinin 310 dan 566 ya çıktığını dile getiren Çağlayan, Sabit yatırım tutarı da dört kat artarak 8.1 milyar liraya ulaştı. İstihdam 10 binden 26 bine çıktı dedi. AsLAN PAYI 1 İNCİ BÖLgENİN Haziran 2012 den bu yana, yeni teşvik sistemi kapsamında 76 milyar lira değerinde 4 bin 840 projenin teşvikten yararlandığını kaydeden Bakan Zafer Çağlayan, yatırımlardan aslan payını 32.8 milyar lira ile içinde İstanbul un da yer aldığı 1 inci bölgenin aldığını hatırlattı. Çağlayan, Şanlırufa, Mardin, Hakkari ve Tunceli gibi illerin yer aldığı 6 ncı bölgedeki teşvikli yatırım tutarının da 8,2 milyar liraya ulaştığını dile getirdi. çözüm süreciyle BAKIş farklilaşti Teşviklerin uygulanmasının üzerinden bir yıl geçtiğini ifade eden Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, ise 6 ncı bölgeye teşvik ilk 6 ay içinde yeterince yankı bulmadı. Ancak çözüm süreciyle beraber bölge bakış farklılaştı dedi. Diyarbakır da kayıtlı 45 bin çiftçiye ödenen karşılıksız hibe desteğinin 1,8 milyar lira olduğunu kaydeden Eker, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurulu oluşturduk. 28 tesisi tamamladık. 393 projeye 492 milyon lira yatırım yapıldı, 278 milyon lirası hibe diye konuştu. Diyarbakır ın Orta Doğu nun sanayi ve ticaret merkezi haline gelecek kapasitesi olduğunu belirten TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da, her yıl yapılan fuar sayısının ikiden 11 e yükseldiğini kaydetti. Doğru teşvik politikaları gerektiğini ifade eden Hisarcıklıoğlu, 2011 de yüzde 5 olan teşvikte 6 ncı bölgenin aldığı payın, yeni programda yüzde 14 olduğunu belirtti. İHRACATçILAR çözüm sürecine İNANIYOR Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, iş adamlarının, Doğu ve Güneydoğu da yatırım olanaklarına geniş mercekten bakmaya başladığını söyledi. Büyükekşi, destek verdikleri çözüm süreci ile Türkiye nin yeni bir ufka yöneldiğini söyleyerek, TİM İhracatçı Eğilim Anketi ne göre üyelerimizin yüzde 76 sı sürecin başarılı olacağına inanıyor. Yüzde 32 si bölgeye yatırım yapmayı planlıyor. Üyelerin yüzde 61 i yatırım teşvikleri, yüzde 60 ı kalıcı barış ve yüzde 46 sı ise iş gücü potansiyeli nedeniyle yatırım kararı aldığını belirtti. Bölge 30 yılda yapamadığı atılımı üç yıldan az bir sürede gerçekleştirecek dedi. 18

21 HABER İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Türk dili konuşan ülkeler olarak ilişkilerimizi güçlendirmeliyiz Türk Konseyi nin Ekonomiden Sorumlu Bakanlar Toplantısı na, İDDMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki de katıldı. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi nin (Türk Konseyi) 28 Haziran 2013 te Sait Halim Paşa Yalısı nda düzenlediği, Ekonomiden Sorumlu Bakanlar 3 üncü Toplantısı nda konuşan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan ve Türkiye nin geçen yıl 1 trilyon 60 milyar dolarlık milli gelir ürettiğini, dört ülkenin toplam dış ticaretinin 575 milyar dolar olduğunu söyledi. 21. yüzyılı Türk asrı yapabilmek için ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkileri güçlendirmeleri gerektiğini Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Azerbaycan, Kırgızistan ve Kazakistan a, ülkeler yeniden inşa edilirken müteahhitlik projelerinde ortaklık yapma çağrısında bulunarak, Türkiye, bugüne kadar 101 ülkede yaklaşık 250 milyar dolarlık 7 bin 116 proje üstlendi. Türkiye bu rakamla dünyada en fazla müteahhitlik hizmeti üstlenen Çin den sonra ikinci sırada yer aldı dedi. kaydeden Çağlayan, bugün karşılıklı ticaret hacminin toplamının sadece 10,5 milyar dolar olduğunu, bu rakamın toplam ticaretin yüzde 2 sinden az olduğunu kaydetti. TEKNİK HEYETLER DÖRT ANA KONu ETRAfINDA çalişiyor Çağlayan, her üye ülkede istihdam ve yatırım ortamının geliştirilmesine katkı sağlayacak somut ve uygulanabilir projeler üzerindeki çalışmaların halkların refah ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacağını dile getirdi. Teknik heyetlerin dört ana konu etrafında çalışmalar gerçekleştirdiği bilgisini veren Çağlayan, bunların yatırım ortamının iyileştirilmesi, ekonominin çeşitlendirilmesi, girişimcilik ve ticarette teknik engeller olduğunu söyledi. Azerbaycan Ekonomik Kalkınma Bakanı Şahin Mustafayev toplantıda, Bakü-Tiflis- Ceyhan petrol ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hattı projelerinin, bölgenin enerji haritasını zenginleştirerek, Hazar Denizi nin doğal kaynaklarının Avrupa ya gönderilmesine imkân sağlandığını hatırlattı. Kazakistan Ekonomi ve Bütçe Planlaması Bakanı Erbolat Dossaev ise Kazakistan ın Türk dili konuşan ülkeleri ile ticaret hacminin 2012 de 5.8 milyar doların üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Kırgızistan Ekonomi Bakanı Temir Sariev de konseyin, dil ve kültürel yönden birbirine benzer halkların, siyasi, ticari ve ekonomik ilişkilerini güçlendirmeye yönelik gerçek bir platform oluşturulduğu için sevindiğini belirtti. 19

22 KAPAK KONUSU İDDMİB, AlüMİnyum ve Bakır sektörleri Çalıştayı ile 2023 te 500 Mİlyar dolarlık yüksek katma değerli ihracat hedefi İÇİn sektörün gerçekleştirilebileceği azami ihracatın yol haritasını belirledi. firma temsilcileri, akademisyenler ve BAkanlık yetkililerinin katıldığı ÇAlıştayDA ortak akılla oluşturulan çözüm önerileri sıralandı. Alüminyum ve bakır sektörünün yol haritası İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçılar Birliği nin (İDDMİB), Mayıs 2013 te Bodrum da yapılan Alüminyum ve Bakır Çalıştayı nda, 2023 te 500 milyar dolar yüksek katma değerli ihracat hedefi için sektörün gerçekleştireceği yol haritası ortak akılla belirlendi. Geniş katılımlı çalıştayda, sanayinin tüm kesimlerine ışık tutacak çözüm önerileri ortaya konuldu. Enerji, hammadde temini, metal borsası gibi birçok konuda belirlendi görüş ve önerilerin paylaşıldığı toplantının moderatörlüğünü Yönetim Danışmanı ve Turgut Özal döneminin Kültür ve Turizm Bakanı Tınaz Titiz üstlendi. Sorunları ortaya koyan, yedi ana ve 18 alt soru, Türkiye de alüminyum ve bakır sektöründeki 58 firmanın temsilcileri, Ekonomi Bakanlığı yetkilileri ve akademisyenlerden oluşan 116 katılımcının yarattığı beyin fırtınasıyla cevaplandı. Çalıştaya, İDDMİB Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki ve yönetim 20

23 KAPAK KONUSU İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 kurulu üyeleri tam kadro katıldı. YüKSek KAtma değerli üretim önceliğimiz İDDMİB Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki, bu ve benzer toplantılarla sektördeki sorunların ve çözüm önerilerinin derlenip toparlanmasının önemine vurgu yaparak konuşmasına başladı. İDDMİB in paslanmaz mutfak eşyalarından, el aletlerine kadar çok sayıda sektörü bünyesinde barındırdığına dikkat çeken Öztiryaki, en önemli sorunun katma değeri yüksek üretim olduğunu belirtti. Alüminyum ve bakır sektörlerinin artık dünya ile rekabet ettiğini dile getiren Öztiryaki, sözlerini şöyle sürdürdü: Bu tür toplantıların amacı sinerji yaratmak. Ortaya çıkan sonuçlar ülke menfaatini korumaya ve sektörümüzün dünya ile rekabetini artırmaya yönelik. Çok uzun zamandır yüksek katma değerli üretim için AR-GE, tasarruf ve inovasyonun önemini vurguluyoruz ve her platformda dile getiriyoruz. Artık konuştuklarımızı hayata geçirmeliyiz. Tasarımı yapılan ürünü nasıl hayata geçirebiliriz, bunu tartışmalıyız. Burada birçok konu ele alındı ama bana göre en önemlisi alüminyum ve bakırı daha iyi işleyip nasıl katma değerini artırarak satabiliriz olmalı. Fiyatlarımıza baktığınız zaman, ham madde + işçilik + cüzi kârlarda kalmış. Katma değeri artmamış. Artık özel yerlerde kullanılan, özel ürünler üretmeliyiz. Uzay sektörüne, uçak sektörüne nasıl girebiliriz, nasıl daha hafif hammaddeler yaratabiliriz gibi çalışmalar yapmalıyız. Magnezyum dökümü yapabilir miyiz? Bununla ilgili çalışmalar hayata geçirilebilir mi, bunları tartışmalıyız. Küçük atölyeler mi kurmalıyız, yoksa büyük firmalara, pozitif ayrımcılık yaparak destekler mi vermeliyiz, üniversiteler ile işbirliği içinde mi hareket etmeliyiz, bunların kararını vermemiz lazım. Bunun için atılan adımlar tabiki var. TİM de bir karar alındı. Bir üniversite ile ortak çalışma yapılacak ve 10 ilde bakır, alüminyum, mutfak eşyası, el aletleri ile ilgili fikri olanlarla ekipler kurulacak. İmzaları atıldı, hemen hayata geçirilecek, 2,5 3 trilyon lira bütçeli bir proje. Girişimcileri, şirketleşinceye kadar eğitip destekleme kararı aldık. Ur-Ge ye önem veriyoruz İDDMİB tarafından yürütülen uluslararası rekabeti geliştirmeye yönelik çalışmalara da değinen Öztiryaki, hedef pazarlara heyetler göndererek, Birliğe bağlı sektörlerde, kim neyi, ne kadara alıyor gibi piyasa bilgilerini firmalarıyla paylaştıklarını söyledi. Bununla da yetinmediklerini dile getiren Öztiryaki, O ülkelerde, ürünlerin alımlarıyla ilgilenin kişilerle tanışarak firmalarımızı yönlendiriyor hatta bir araya getirecek organizasyonlar yapıyoruz. Sonuçlarını da aldık. Örneğin mutfak eşyaları sektöründe 2009 yılında kilogram satış fiyatı 0,69 dolar bir firmamız, 21

24 KAPAK KONUSU 2012 yılında bu rakamı 3,12 dolara yükseltti diye konuştu. eylem planlarımızı güncelleyeceğiz İDDMİB Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Koçtürk ise çalıştayın amacının sorunları tespit ve çözüm önerileriyle, sektörün rekabet gücü ve verimliliğinin artırılmasına yönelik yol haritasının çıkarılması olduğuna dikkat çekti. Birliğin, 2023 ihracat stratejisinde belirlenen eylem planlarının tekrar tartışmaya açılarak güncelleneceğini ve ilgili bakanlık katılımcılarıyla mevzuattan kaynaklanan konuların ele alınacağını dile getiren Koçtürk, şunları söyledi: Bu çalıştay kapsam ve katılımcı sayısı olarak sektörün bugüne kadar yaptığı en büyük çalıştay. Daha önce İDDMİB olarak, 2023 ihracat stratejisi ve yol haritasını ortaya koymak için hem bakır sektörü hem alüminyum sektörü olarak çalıştaylar yaptık. Ancak bunlarda katılım maalesef sınırlı oldu. O nedenle bu çalıştayı sektörlerimiz için şans olarak görüyorum. 500 bin doların üzerinde ihracat yapan 317 firmaya davetiye gönderdik ve 58 firmanın yetkilileri çalıştaya katıldı. Katılımcı profiline baktığımızda, Türkiye de bu iki sektörü layıkıyla temsil eden, kurumsal gelişimleri, iş hacimleri açısından da sektöre katkı veren ve çalıştaya değer katacak firmalar olduğunu görüyoruz. Burada aynı zamanda bakanlık temsilcilerimiz de var. Sektörün mesajlarını birinci elden bürokrasimize, bakanlıklarımıza aktarmamızı sağlayacaklar. Bir başka amacımız ise sektörü temsil eden tüm sivil toplum örgütleri temsilcileriyle birlikte tek ses olarak sorunlarımızı aktarmak. Gelişmiş çağdaş toplumlarda sivil toplumların gücü ve ortaya koydukları doğruları savunmaları ile orantılı. Burada ortaya çıkan görüşleri, sektörün sivil toplum örgütleri tarafından da desteklenerek, önümüzdeki dönemde Ankara ile ilişkilerin ortak yürütülmesini istiyoruz. önce UNvAN ve kravatlardan KUrtulUN Çalıştayın moderatörü Yönetim Danışmanı Tınaz Titiz ise herkesten eşit katkı almak istediklerini söyledi. Bu nedenle konuşmaların başına ya da sonuna unvan koymadan konuşulmasını isteyen Titiz, Lütfen kravatlarınızı da çıkarın. Çünkü insanlar üzerinde etkisi oluyor. Profesör olarak konuştuğunu bildiğiniz kişiden etkileniyorsunuz. Ama amacımız herkesin aklından yararlanmak diye konuştu. Vizyon 2023 ün hedefinin 500 milyar dolar ihracat olmadığına 500 milyar dolar yüksek katma değerli ihracat olduğuna vurgu yapan Titiz, çalıştayın amacı ve nasıl işleyeceği ile ilgili kısa bir bilgi vererek, şunları söyledi: Amacımız bu hedef doğrultusunda, alüminyum ve bakır sektörünün yüksek rekabet gücüne erişebilmesi için stratejik yol haritasının çerçeve çizgilerini belirlemek. Hikayenin özü budur. Peki, bunu bir uzmanlar kuruluna ya da sektörün duayenlerine verseydik, yapılmaz mıydı? Yapılabilirdi tabii. Ancak tek akıl ile ortak akıl arasında çok önemli bir fark vardır. Bugünün teknolojisinde yani uzaya bile gidilebilirken ilk 50 metrede en hızlı araç hala insan. Gündelik işlerdeki en pratik akıl, tek akıllardan geliyor. Bunu kaça satalım gibi sorularda örneğin. Ama büyük resimlerde ve uzlaşı isteyen konularda, teknik kanallar kadar uzman aklı da gerekiyor. Önemli kararlar ortak akılla belirleniyor. Böyle olmazsa, iş hayatı, aile hayatı, siyaset ve demokrasi işleyemez. Bu toplantı, alüminyum ve bakır sektörünün büyük resmi ile ilgili. Sizlerin ortak aklı bu nedenle gerekiyor. Ortak aklın önünde de bazı sorunlar var. Sorunların çözümü için burada bulunan herkese tek tek sorsak, birbiri ile uzlaşmaz, birbirine benzemez bir sürü görüş çıkar. Bunun olmaması için sorunları önce anlaşılabilir, anlamlı sorulara çeviriyoruz. Sorunları çözmekten önce, o konuyla ilgili doğru soruları sormak en önemli noktadır. Doğru soru sorsanız da mutlaka çözülemeyebilir. Ama çözülecekse, mutlaka iyi sorular sorularak çözülebilir. Katılımcılar, o soru ya da sorular çevresinde düşünür ve fikirlerini ifade ederek sorun için çözüm önerileri üretirler. 22

25 KAPAK KONUSU İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Sistem nasıl işledi? Çalıştayda önce Tınaz Titiz, birbirinden farklı kesimlerden gelen katılımcılar arasında asgari ortak kavram oluşturmak için İDDMİB in Tanıtımı ve Çalışmaları Hakkında Bilgiler, Grup Çalışmaları, Sorular, Sorunlar Cevaplar Değildir, Yaratıcılık Temelli Katma Değer, Değişim, Taahhüt Sistemi konularında kısa bir sunum yaptı. Ayrıca Ateşan Aybars, Hammadde Fiyatlarındaki Oynaklığa Karşı Korunma Yöntemleri, Remzi Örnek Dünyada ve Türkiye de Alüminyum konusunda görüşlerini paylaştı. Sorular NASıl oluşturuldu? Çalıştayda altısı, yönetim kurulu ve Tınaz Titiz tarafından, dokuzu ise beyin fırtınasıyla oluşturulan 158 soru adayının oylanmasıyla belirlenen 15 sorunun cevaplanması istendi. Sorular üç gruba bölünerek, paralel oturumlarda cevaplanmasına karar verildi. A, B ve C salonlarında, beşer soruyu cevaplayacak, beşer çalışma grubu kuruldu. Her soru için birer host belirlendi. Bu düzende çalışan gruplar, her bir sorudan sorumlu hostlara düşüncelerini ileterek, aranan cevaplar için ipucu sağladı. Hostlar, bu ipuçlarını derleyerek tüm katılımcılara toplu sunum yaptı. Sunumlar sırasında, salondan ek katkılar da alındı. Stratejik yol haritasının çerçeve çizgileri altısı çakıl 15 soru içinde örtüşmeler bulunduğu için birleştirmeler yapılarak yedi ana ve 18 alt soruya göre belirlendi. Buna göre; Soru - 1 Alüminyum üretiminin önemli girdisi enerjidir. Buna göre, bir yandan ucuz enerji aranırken, bir yandan da üretim teknolojilerinde inovasyonlara ihtiyaç var. Sizce bu konudaki etkili ve gerçekçi yaklaşım ne olabilir? Çalışanlar ve işletmeler nasıl yenilikçi olabilir? Cevap ipuçları Spesifik destekler açılmalı, ihracatla ilgili enerji kullanımında sanayicilere geri ödeme yapılmalı. Nükleer, güneş, rüzgâr enerjisi yatırımları hayata geçirilerek, enerji tasarrufu sağlayan AR-GE yatırımları mevcuttan daha cazip teşviklerle desteklenmeli. Enerji yatırımlarındaki teşvik oranları artırılarak, ton başına enerji tüketiminde günbegün başarılı olan işletmeler ayrıca teşvik edilmeli. Firmaların birim enerji miktarı tespit edilerek, yüksek enerji tüketen firmaların, makine ve teçhizatlarını yenileyerek tasarruf sağlaması devlet tarafından desteklenmeli. Katılımcı KAtkıları Enerji Verimliliği Derneği (ENVERDER) tarafından, tasarruf yapan firmalara uygun kredi teşviki söz konusu. Bölgesel kalkınma ajansları da enerjide tasarruf noktalarının tespiti için firmalara ücretsiz destek veriyor. moderatör KAtkısı Özellikle ihracat gibi, ülkelerin tüm kozlarını seferber ettiği bir alanda, kendimize özgü rekabet avantajlarına ve devletin desteklerine sahip olmaksızın yüksek rekabet gücüne erişmek neredeyse olanaksızdır. Ama bu desteğin düzeyi, kendi ayakları üzerinde durabilmeyi zayıflatan ve sorun çözme kabiliyetini geliştirmek yerine, devletten sürekli destek talep etme noktasına yükselirse, bu durum bizatihi rekabet gücü aşınması anlamına gelir. Devlet destekleri, harekete geçirici olarak kullanıldığı zaman yararlıdır. Aksi takdirde, yapısal rekabet gücü, dezavantajı bulunan alanlardaki eksikleri telafi için kullanılırsa sürdürülebilir olamaz. Enerji başta olmak üzere, sektörün rekabet gücünü etkileyen hemen her konuda devlet desteklerinin talep edilmesi yaklaşımının giderek kendini büyüten bir geri besleme (feed-back) döngüsü oluşturduğu değerlendirilir. Ham maddeden nihai ürüne kadarki değer zincirinin her baklasında, rekabetçi olmak çoğunlukla mümkün olmadığı gibi böyle bir zorunluluk da yoktur. Değer zincirinin, yüksek enerji talep eden baklalarında daha az ve devlet desteksiz yer alıp, böylece tasarruf edilecek kıt kamu kaynakları, daha rekabetçi olunabilecek değer üretim alanlarına aktarılabilir. Ayrıca, enerji verimliliği bağlamında bir hususa da dikkat edilmelidir: En ucuz hatta bedava enerji, tasarruf edilendir. Soru 2 Alüminyum sektöründe yerli ham madde üretimi yetersizliği nedeniyle ithalat yapılıyor. Bu hem temin güvenliği riski hem de bu risklerin yaratabileceği ek maliyetler nedeniyle rekabet gücünü olumsuz etkiler. Buna göre, toplu ham madde alımları için işleyebilir sistemin belirleyici çizgileri neler olabilir? Londra Metal Borsası (LME) Deposu veya Türkiye Metal Borsası kurmak gibi seçenekleri değerlendirir misiniz? Alüminyum ve bakır da geri toplama ve geri dönüşüm süreçleri için etkili sistem kurmanın belirleyici çizgileri neler olabilir? Hurda ticareti ile ilgili düzenlemelerin ilkeleri neler olmalı? Cevap ipuçları Birincil alüminyum ham maddesi, üreticiler tarafından kurulan konsorsiyum ile yıllık bağlantılarla tedarik edilebilir. Ucuz enerji 23

26 KAPAK KONUSU ve boksit bulunan Dubai ve Bahreyn de, Türkiye nin de içinde olduğu ortak girişimle ham madde üretim tesisi kurulabilir. Konsantre bakır ihracatı, üç yıl içinde ortadan kaldırılmalı, bunları işleyecek bakır izabe tesisi kurularak, kapasite artırılmalıdır. LME konusunda ise öncelikle sektörün, borsa deposu muhteviyatı ve faaliyetleri hakkında bilgi eksikliği olduğu tespit edildi. Bu konuda bilgilendirme talep edildi. Dünya örnekleri göz önüne alınarak fizibilite çalışması yapılması da iletildi. En büyük engelin vergilendirme mevzuatı olduğu, düzenleme için tebliğ yayımlanması, LME yönetiminde yer alınması için girişimde bulunulması, LME nin Türkiye de demir dışı metaller, özellikle de alüminyum konusunda çalışması cesaretlendirilmeli ve 2009 da LME ile ilgili yapılan kanun değişikliğine ilişkin tebliğin çıkarılması gereğine dikkat çekildi. Türkiye Metal Borsası kurulmasıyla, ham madde temini güvence altına, primler kontrol altına alınarak, girdi maliyetlerindeki düşüş ve sürdürülebilir kârlılık sağlanacaktır. Kur dalgalanmalarına karşı, üretici olası zararları tolere edebilecek ve fiyat eşitliği uygulanabilecektir. Ürün bazında, kaliteyi artırarak markalaşmayı teşvik edecek ve ürün doğru fiyattan pazara çıkacaktır. Firmalar tam kapasite ile çalışacak ve üretim artacaktır. Hurda ve geri kazanım konusunda ise alüminyum hurda ihracatı ve teşvikini engelleyecek yasa çıkarılmalıdır. Bu konuda Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği (TALSAD) görev alabilir. Hurda ithalatının önü açılmalı, geri dönüşümde maksimum verim sağlanmalı, yeni maden arama ruhsat başvurusunda izabe tesisi kurulması zorunlu tutulmalıdır. Katılımcı KAtkıları Bakanlığın İstanbul yakınlarında kontrollü pilot depo kurulmasını değerlendirdiği öğrenildi. Metal borsası kurulması için çalışmalar sürüyor. İstanbul Bölgesel ve Uluslararası Finans Merkezi (İFM) yapılanması devam ediyor, ama fiyatlama ve diğer dinamikler açısından ne kadar yararlı olacağı tartışılmalıdır. LME deposunun faydası ile ilgili görüş birliği var. Ancak LME gibi etkin bir kurum varken, Türkiye de metal borsasının yaşayabilmesinin mümkün olmadığı görüşü de var. LME, 11 bankanın sahip olduğu özel bir şirketti ve Aralık 2012 de şirket, yeni limitet şirket olan Hong Kong Borsası na 2,2 milyon dolara satıldı. Tekrar satışa çıkarılırsa, LME yi satın alma konusu etüt edilmelidir. Ekonomik olmadığı için izabe tesisi zorunlu olmamalı, kapsamlı literatür araştırmasıyla, bugüne kadar yapılan tüm çalışmalar incelenmeli. Toplantı salonlarında cevaplanan sorulardan elde edilen ipuçları, hostlar tarafından katılımcılarla paylaşıldı. katılımcılar cevaplara yönelik görüşlerini Dİle getirdi. Soru 3 Devlet, sanayi ve ticaretin yüksek katma değerli ürünlere yönelimini sağlamak için, ham madde ve enerji gibi girdilerde, Türkiye den dezavantajlı olmasına rağmen, yüksek katma değerli üretim yapan Japonya gibi ülkeleri dikkate aldığında, alüminyum ve bakır sektörleri için uygulanabilecek politika ilkesi ne olabilir? Alüminyum ve bakır özelinde katma değeri düşük ürünlerdeki kapasite artımlarına akması nasıl önlenebilir? İhraç ürünlerinin katma değerlerini hesaba katan ve böylece teşviklerin işlevselliğini artıran sistem nasıl olabilir? Cevap ipuçları Yenilikçi fikirlerin tartışılacağı online platform bilgi havuzu geliştirilmeli, sektördeki sivil toplum kuruluşları eliyle işletilen makine envanteri sistemi oluşturularak, yeni kapasite yaratacakların bilgisine sunulmalı. LME ortalaması ile hesaplanacak ham madde girdisi ile ihracat cirosu arasındaki orana dayalı teşvik sistemi kurulmalı. Katılımcı KAtkıları Devlet de şirket gibidir, destekleyeceği alanları birer kâr merkezi olarak değerlendirmeli, bunun dışındaki mülahazalarla düşey ve yatay entegrasyona gitmemelidir. Teşvik kurulu, üniversite, sanayi ve ilgili bakanlık temsilcilerinden oluşmalı. moderatör KAtkıları Politika ilkesi, devletin, kıt kaynaklarını tahsis edeceği alanlarda akılcı öncelikler, tek yol gösterici olmalı. Rekabet avantajı bulunan alanlarda, daha yüksek değer üretebilmek yerine, her alana girilmemeli. Bir ürünün ham maddeden nihai formuna kadar tüm evreleri yerine rekabet edilebilecek evrelerine girilmeli. Örneğin, alüminyum alanında ucuz ve bol enerji gerektiren boksit alumina geçiş sürecinde rekabet gücü kazanmak için devlet destekleri talep etmek yerine, daha sonraki süreç adımlarında rekabet gücü kazanmaya çalışmak ve kamu kaynaklarının, bu aşamalarda kullanımı daha doğru bir politika olarak görünüyor. Bununla birlikte, büyük resmin gereği, daha büyük getiriler düşünülerek avantajımız bulunmayan 24

27 KAPAK KONUSU İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 alanlara da girilebilir. Bu tür istisnaların yaygın yaklaşım olmaması gerekir. Bazı nedenlerle girilen ve rekabet avantajımız bulunmadığı için, sürekli devlet desteği talep edilen alanlardan, çıkılması gibi radikal kararlardan kaçınılmamalı. Bu kararlar alınamadığı hallerde, teşvikler dar alanlara uygulanmalı. Teşvik edilmemesi gerekirken, teşvik görmüş mal ve hizmetler, zaman içinde doğal rekabet güçlerine bırakılmalı, üretimi sürdürülecekse kaynak kullanılmadan soft yollarla teşvik edilmeli. Ayrıca teşvik ve destek felsefesi yeniden gözden geçirilmeli. Yeni sistem oluşturulurken, 1970 li yıllarda zorunluklar gereği makul karşılanan, fakat bugün farklı bakılması gereken ithal ikamesi felsefesi yerine, küresel rekabet gücüne sahip, az sayıda mal ve hizmet ile stratejik kalemlere odaklanılmalı, geri kalan kısım ithal edilmeli ve bundan kompleks duymayan bir anlayış benimsenmeli. Bu öneri, ihraç kalemlerinden vazgeçilmesi değil, az sayıda kalemin özendirilip desteklenmesi anlamına gelmektedir. Soru 4 Esas amaç, dış pazarlarda yarışabilecek rekabet gücüne sahip yüksek katma değerli ürünlerdir. O halde, sadece alüminyum ya da bakır yerine, çeşitli girdilerden oluşan ve özellikle bilgi katma değeri yüksek bileşik ürünlere yönelmek gerekir. Bu ise, şu anlamlara geliyor; Kurumlar arası yıkıcı rekabeti yapıcı dayanışmaya dönüştürmek, küçük firmaların çoğunlukta olduğu sektörlerde ölçek ekonomileri sağlamak, firmaların tek tek veya kümeler halinde rekabet güçlerini artırmak, sektörler arası iş birlikleri yoluyla yüksek katma değerli alanlar için bileşik ürünler üretmek ve sektörü markalaştırmak. Bu amaçları gerçekleştirebilecek etkili ve gerçekçi önlemler neler olabilir? Cevap ipuçları Şirketleri, küçük olsun, benim olsun anlayışından uzaklaştıracak model yaratmak, gelişmiş ülkelerdeki katma değerli bileşik ürünlerin başarılı örneklerini araştıran platform oluşturmak, küçük firmaların ortak satın alma ve satış platformları kurmasını teşvik etmek, ihracatçı üzerindeki yüklerin kaldırılması ile ilgili etüt yapmak, teknoloji transferi yerine, know-how üretmek. Ayrıca uluslararası kalite standartlarında ve akredite kurumlarca denetlenerek yapılan üretimin fiyat ve katma değer artışı, rekabeti yıkıcı olmaktan, yapıcı olmaya dönüştürür. Standartlara uyum, devlet ve uluslararası denetleme kuruluşlarında yapılır. KDV nin finansman üzerindeki maliyeti düşürülmeli, kolay geri alınabilmeli, gizli vergiler netleşmeli, kayıt dışı önlenmeli, sektöre yeni giren firmalar denetlenmelidir. Katılımcı KAtkıları Markalaşmak için ön koşul, firmanın bu yönde vizyonunun olmasıdır. Her üniversite ayrı bir spesifik konu hakkında araştırma yapmalıdır. Alüminyumda birçok özel alaşım Türkiye de üretilmiyor (5/6/7000 serileri vb.). Dünyadaki öncü olan sektör firmalarında, Türklerin üst seviyede görev almaları, patent, know-how, telif haklarını koruma, uluslararası sempozyumlarda Türk alüminyum bakır sektörünü tanıtmak amaçlanmalıdır. moderatör KAtkıları Şirketlerin, küçük olsun benim olsun anlayışından uzaklaştıracak yeni modelin özünü oluşturacak birkaç ipucuna ihtiyaç var. Bunun için şunlar hayata geçirilebilir: Sosyoloji bölümü güçlü bir üniversitede, kültürümüzün ortaklığa pek pirim vermeyen özelliğinin nedenleri araştırılabilir. Küçük kuruluşların kendi kimliklerini kaybetmeksizin birleşmelerini mümkün kılabilecek mevzuat taslağının oluşturulması ve paralel olarak da hukuk sistemimizin birleşmeler için yeterli güveni sağlayıp sağlamadığını anlamak için çalışma grubu oluşturulabilir. Çok ortaklı şirketlerde, küçük hisse sahiplerinin haklarını koruyan mevzuatın eksik yanları gözden geçirilmeli. Küçük olsun benim olsun anlayışına sahip kuruluşlarda derinlemesine araştırma yapılarak, bu anlayışa yol açan nedenler anlaşılabilir. Dış ülke örnekleri incelenebilir. Bütün bunlar sonunda iletişim kampanyası düzenlenerek, birleşmenin getireceği avantajlar tanıtılabilir. Üniversite-sanayi iş birliği sürekli gündemde olan, iş birliğini gerçekleştirmek için araçlar ve kaynaklar ortaya konulmasına karşın, istenen sonucun alınamayışının sorgulanması gerekir. Hemen her sorun alanında geçerli olan nedenlerini sorgulamadan çözüm üretmek yaklaşımı, harcanan kıt kaynakların amacına erişmesine engel olur. İş birliği kavramıyla tam olarak ne kastediliyor?, İş birliğinin düzeyini ve kalitesini ölçebilecek metrikler nelerdir?, İşbirliğini yüksek düzeyde ve kalitede gerçekleştiren dünya örneklerinde bulunan, bizde bulunmayan nelerdir? gibi üç soruyu cevaplamak üzere, yerli ve yabancı katılımcıları dikkatle seçilmiş ve bir haftaya yayılan çalışma yapılabilir. Firmaların, dolayısıyla da sektörün rekabet gücünü azaltan çeşitli faktörler içinde diğer önemli konu, rekabet gücü faktörlerinin çoğu açısından kayda değer olmamakla birlikte, çeşitli nedenlerle sektör içinde bulunabilen firmalardır. Sektör örgütlerinin, bu gibi firmaların haksız rekabet yaratıcı, dolayısıyla da sektörün rekabet gücünü düşürücü etkilerini en aza indirecek Etik Güvence oluşturulabilir. İhracatçı üzerindeki yüklerin kaldırılması ile ilgili öneri, OECD tarafından zaman zaman yenilenen bir çalışmadır. Benzer çalışmanın TİM tarafından yaptırılması talep edilebilir. İhracat konusunda çeşitli kurumlarca yapılan çok sayıda çalışma var ise de, burada kastedilen, kapsamlı, sistematik ve işlevsel noktaların yer aldığı bir etüttür. Teknoloji transferi yerine, know how üretimi yapılması önerisinin nasıl gerçekleştirileceği önemli bir konudur. Teknoloji transferi 25

28 KAPAK KONUSU İsİMlerin önündeki unvanların ve kratavatların çıkarıldığı toplantıda tüm görüş ve öneriler Dİkkatle değerlendirildi. toplantı sonrasında Bİlgiler rapor haline getirildi. deyimi aslında bir alan için geliştirilen teknolojinin farklı alanlara aktarılarak ilk maliyetinin azaltılması ve de getirilerinin katlanması amacıyla üretildi. Ancak bizdeki kullanımı, bir ülkeden-bedeli karşılığındabir teknolojinin satın alınması anlamına geliyor. Bu ikinci yolla sağlanabilecek rekabet gücü, ancak küçük getiriler sağlayabilir. Önerimiz, akademik ve araştırma kuruluşlarımızın temel bilim araştırmalarına ağırlık vermesidir. Buna paralel olarak, satın alınan teknolojilerin yüksek verimle üretime geçirilmesi konusunda çalışılması da doğru bir yaklaşımdır. markalaşma Marka hakkındaki maksimler daima göz önünde tutulmalıdır. Bunların estetik bir poster haline getirilerek, mesela Markanın 5 Emri gibi tüm firmalara dağıtılabilir. Vizyon eksiğinin katılımcılar ve host tarafından vurgulanması çok ümit vericidir. Vizyon için şöyle bir öneri üretilebilir: Bu konuda uzun ve detaylı plan önermek yerine, doğurgan ilke ortaya konulmalıdır. Bu ilke vizyon (ülkü, Büyük İddialı Sonuç, Big-Hairy- Audacious -Goal) vazetmeksizin hiçbir yere ulaşılamayacağıdır. Bu soru aslında, tüm çalıştayın tek sorusu olabilecek değerdedir. Biz kim olmak, ne yapmak istiyoruz? 500 milyar dolar ihracat ya da sektörün bundaki payı, kimlerle nasıl yarışacağımız gibi tüm konular, bu ana sorunun sonucu olarak ortaya çıkacak türevlerdir. Soru 5 Çeşitli sorunlar konusunda alınabilecek önlemlerle mevcut ihracat rakamlarında kısmi gelişmeler sağlanabilir. Bir sıçrama yaratabilmek içinse sıra dışı sayılabilecek etken ne olabilir? Nasıl gerçekleştirilebilir? Cevap İpuçları Marka değeri olan ürünlerden katma değeri yüksek ürünler üretmek. Ham madde temini konusunu ülke bazlı yapılandırmak. Korumacı devlet politikaları. moderatör KAtkıları Alüminyum ve bakır alanlarında kamuoyu duyarlığını artırmak ve bu yolla yeni gelişmelerin filizlenebileceği ortam yaratmak için ayrı ayrı Bilim Merkezleri oluşturulmalı. Sektör ve devlet destek programları açıklayabilir. Alüminyum ve bakır ile ilgili yapılan ancak atıl duran doktora tezi ya da araştırmaların envanteri çıkarılabilir. Dış araştırma merkezleriyle ilişki kurularak, düzenledikleri toplantılara katılıp, yayınlarına abone olunabilir. Web siteleri sürekli izlenerek, aynı zamanda bu merkezlerde çalışan vatandaşlarımızla onlardan yasal sorumluluk altına girmeyecekleri bilgileri bizimle paylaşmaları istenebilir. Üniversiteler ile anlaşarak, alüminyum ve bakır konusunda ihtisaslaşmaları, dış temsilciliklerimizde görevli personelimizin, alüminyum ve bakır konusuna duyarlı bakmaları sağlanabilir. Soru 6 Alüminyum yerine, hafifliği, sağlamlığı, fiyatı gibi özellikleri nedeniyle ikame olabilecek ve böylece ileriki yıllarda mevcut sektöre tehdit oluşturabilecek alternatiflerle ilgili ne tür çalışmalar yapılmalıdır? Cevap Katılımcı KAtkıları Üretim birimlerinin atıl kalmaması için devletin de yönlendirmesi ile ürün değişikliğine uyum sağlayabilecek esnek yapılanma gerçekleştirilmeli. Malzeme özelliklerini ikame malzemeden üstün kılmak için ülke çapında AR-GE örgütlenmesi oluşturulmalıdır. moderatör KAtkıları Önerilerim aynı zamanda bir önceki soru için de geçerlidir. Üniversite ve araştırma 26

29 KAPAK KONUSU İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 kuruluşlarının malzeme bölümlerinin daha iyi örgütlenmesine özen göstermek, organik elementlerin çeşitli alanlarda giderek daha çok kullanılmaya başlanacağı öngörüsüyle, uygun üniversitelerle bu konuda sektör örgütlerinin anlaşmalar yapması, nanoteknoloji konusunda ihtisaslaşacak birkaç üniversite ile çalışılması. Soru 7 Tevkifatlı KDV sorunu nasıl aşılabilir? Genelde her sorun, özelde ise fikri mülkiyetlerin yeterince korunamayışı, denetim sorunu ile ilgilidir. Denetim yetersizliklerinin en önemli nedenleri nelerdir ve giderilmesi için hangi gerçekçi ilkeler çare olabilir? Çeşitli ilgi alanlarındaki kişiler arasındaki bilgi alışverişini sağlamak, çözülmüş sorunlar hakkında bilgi edinmek, çözülmek istenilenler hakkında alandaki diğer kişilerin bilgi ve deneyimlerine başvurmak gibi amaçlarla internet grupları ülkemizde de mevcuttur. Alüminyum ve bakır alanında benzer bir sistemin belirleyici çizgileri neler olabilir? Cevap ipuçları İç piyasada tüm alışlardan yüzde 50 tevkifat uygulanması, ithalatta teminat mektubu uygulanması, mahsuplaşmalarda süre kısaltılması, mahsup oranlarının değişmesi ve fatura limitlerinin artırılması. Katılımcı KAtkıları Konu çeşitli platformlarda irdelendi ve genel olmamakla beraber bazı durumlar için çözüldü. Bulunan çözümün genelleştirilmesini sağlayabilecek tebliğ yayımlanması için girişimler sürüyor. moderatör KAtkıları Fikri mülkiyet konusundaki denetimlerden sorumlu devlet organları ile sektör örgütlerinin oluşturacakları komiteler kurulması, denetim sistem ve uygulamalarının ortak birimlerde gözden geçirilebilir. Fikri mülkiyetin yeterince korunamayışının önemli nedeni, konunun hırsızlık olarak algılanmayışı, bir diğeri ise ahlaki yaptırım araçları yerine daima yasal yaptırımların tek araç olarak kullanılmasıdır. Etik Güvence aracının, mümkün olabilen yerlerde, usulüne uygun tasarlanıp uygulanması kaydıyla kullanılabilir. İletişim platformları, sektörde irili ufaklı kuruluşlar arasında deneyim birikimlerinin paylaşımı, rekabet nedeniyle her zaman mümkün olamayabilir. Ancak, kuruluşların çoğunluğunu ilgilendiren sorunlarda durum farklıdır. Bu tür sorunlar ancak dayanışma ağları yoluyla çözülebilir. Bu tür platformların örnekleri bilişim alanında sıkça görülmektedir. Benzer platformların TİM önderliğinde kurulabilir. Sonuç Alüminyum ve bakır sektörlerinin rekabet gücünün geliştirilmesini irdeleyen bu rapor aslında tüm sanayi yapımızın raporu sayılabilir. Burada geçen önlemlerin tamamı değilse de çok büyük bölümü, herhangi bir mal veya hizmet ürününün üretim ve ticareti ile meşgul sektörlere uygulanabilir / uyarlanabilir. Düzenlenmesi mükemmel bir çalıştayın katılımcılarının seçimi de böylesi geniş bir konunun önemine paraleldi. Bundan sonraki ortak akıl çalışmalarında belki biraz daha ağırlık verilmesi gereken yön, üniversite paydaşının temsili, özellikle de üniversite-sanayi iş birliğinin aracı durumundaki teknopark ve TEKMER yöneticilerinin daha fazla sayıda katılımlarının teminidir. Benzer şekilde üst düzey kamu ve siyaset yöneticileri de katılımcılar arasında bulunabilir. Ortaya çıkan bu raporun dağıtımı ve çalıştay sırasında bir sunum olarak dikkatlere getirilen taahhüt isteme yollarıyla sürece katılmalarının temini de bir zorunluktur. 27

30 RÖPORTAJ Türkiye de çok ortaklı yapısına rağmen 41 yıldır ayakta kalmayı başaran Sarkuysan, kriz yıllarında bile ortaklarına temettü dağıtma başarısını gösteren bir kuruluş. Başarının, profesyonel kadroların şirketi kendi işi gibi değerlendirerek çalışmasına bağlayan Yönetim Kurulu Başkanı HayreTTin Çaycı, Eğer bu olmasaydı bu kadar uzun süre ayakta kalınamazdı dedi. Türkiye nin yüzde 100 ü halka açık 6 bin ortaklı tek kuruluşu Sarkuysan, Türkiye nin 6 bin ortaklı tamamı halka açık tek şirketi yılında Kapalıçarşı daki altın ve kuyumcu esnafı başta olmak üzere 100 sanatkarın beşer bin lira ile kurdukları şirket, bugün çok ortaklı yapıların istenirse başarılı olabileceğinin kanıtı gibi dimdik ayakta. Adı, SARraf, KUYumcu ve SANatkar kelimelerinin ilk üç harfinin birleştirilmesiyle oluşturulan Sarkuysan, kuruluşundan bu yana adına layık yatırımlara imza atıyor. Çok ortaklı yapısını, 41 yıldır başarıyla sürdüren ve kriz dönemlerinde bile hissedarlarına temettü dağıtan Sarkuysan ın Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Çaycı ile bir araya geldik. 40 yıldır şirketin her kademesinde görev alan, 30 yıldır genel müdürlüğünü, 3 yıldır da yönetim kurulu başkanlığını üstlenen Çaycı, başarının anahtarının çalışanların Sarkuysan ı kendi işi gibi görmesi olduğunu söyledi. Çaycı, Sarkuysan, metal sektörü, Türkiye ve dünya ekonomisi ile ilgili görüşlerini bizimle paylaştı. Türkiye de şirketler küçük olsun benim olsun mantığı ile ortaklığa çok yanaşmazlar. Çok ortaklı birçok yapı da uzun soluklu olamadı. Ancak Sarkuysan ın bütün bu olumsuzluklara karşın 41yıldır ayakta kalmasının sırrı nedir? Türkiye de gerçek anlamda halka açık tek şirket Sarkuysan dır. Diğer halka açık şirketlerin hepsinin bir patronu vardır. Sarkuysan da öyle bir patron yok. Patronu olmayan şirket iyi de, orada yönetici olmak biraz zor Çünkü işinize herkes karışabiliyor. Sarkuysan ın başarısının sırrı nedir? sorusunun cevabı ise bana göre çalışanlarıdır. Bu şirkette 40 yıldır çeşitli kademelerde yer aldım. 30 yıldır genel müdür ve son 3 yılda da aynı zamanda yönetim kurulu başkanlığını üstlendim. Sarkuysan ın bugüne kadar çok fazla sıkıntısının olmamasının nedeni profesyonel kadrolu şirket olması ve bu kadroların şirkete sahip çıkmasıyla ilgili bir durum. Aidiyet duygusundan kaynaklanan bir başarı. Biz de öyle kalıcı profesyonel kadro var ki, en az hizmet süresi olan müdürümüz 25 yıllık. Daha çok aile gibiyiz. Çalışanlarımız bu şirketi kendi işi gibi görüyor. Zaten bunu sağlayamasaydık, yüzde 100 ü halka açık şirketi yönetmek çok zor olurdu. En büyük hisse oranımız yüzde16. O da bir aileye ait. Onun dışındakiler yüzde 9, yüzde 8 diye gidiyor ve binlerce de yüzde 0,1-0,2 li seviyelerde ortaklığı olanlar var. Öyle ki Sarkuysan, 2008 krizinden bile zarar etmeden çıktı. Şirketin 40 senelik tarihinde zarar ettiği hiçbir yıl yok. Tek bir yıl 2009 yılında yine zarar etmedi sadece temettü veremedi. Bunu saymazsanız her yıl ortaklarına temettü dağıttı. Bu anlamda yabancı yatırımcıların da gözü üzerimizde ancak orada şöyle bir sıkıntımız var. Bizde A ve B grubu olmak üzere iki grup hisse var. A grubunun yönetimdeki payı 5, B nin 4. A grubunun sermaye içindeki payı 10 milyonda 5 gibi. 28

31 RÖPORTAJ İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 HayreTTin Çaycı 29

32 RÖPORTAJ Esas sermayedar B grubu. Yabancılar doğal olarak ben bu şirketi ele geçirsem de yönetimi ele geçiremeyeceğim diyor. Bu sorun çözülürse Sarkuysan, tam uluslararası ideal şirket olur. Sorunu çözmek mümkün değil mi? Bu A grubu hisse sahiplerinin alacağı bir karar ama doğal olarak onlar imtiyazlarını kaybedeceklerini düşünerek bu kararı almıyorlar. Aslında ne parasal ne de yönetim anlamında imtiyaz sahibi değiller ama yine de bunu bırakmak istemiyorlar. Çünkü artık üçüncü nesil geldi. Şirketin kuruluşundaki 100 kişi beşer bin liradan o zamanki 100 milyonun 500 bin lirasını ödemiş. Sonraki yıllarda A grubu sermaye artırımına katılmamış, B grubu hep katılmış, ardından TL den de 6 sıfır atıldığını düşünün o zaman A grubunun hisse içindeki payı 10 milyonda 5. Geriye kalan aslında B nin hissesi ama onların temsil hakkı yönetimde 4, A nın 5. Bütün bunları hesaplarsanız çok demokratik değil. Adı üstünde sermaye piyasası, sermayesi yüksek olan grup yönetimde söz sahibi olmalı. Burada öyle değil. Bir de tabii yeni Ticaret Kanunu nda bir düzenleme yapıldı. Halka açık şirketlerde imtiyazlı hisse yüzde 50 yi geçmemeli şartı kondu ama bir başka maddede eski haklar saklıdır denilince maalesef başa döndük. Eski hisselerin sahibi şimdi torunlar. Kuruluştaki 100 kişinin içinden vefat edenlerin hakları çocuklarına ve torunlarına geçti. Bu yolla kurucu hissesine sahip kişi sayımız 180 e yükseldi. İleride belki 500 olacak. Biraz da Türkiye deki metal sektörüne gelirsek, sektörün en önemli sorunu nedir? Türkiye nin bu sektörde en önemli sorunu ithal ham madde bağımlılığıdır. Bakır üzerinden konuşursak bakır ithalatı 3 milyar doların üzerinde bir rakam. İhracat ise bunun yüzde 52 si gibi. Yani ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 52 gibi. Bunun tek çözümü şu anda yer altında yatan bakır madenlerinin işletilmesi. Ancak bunda da birçok sorunla karşılaşıyoruz. Örneğin Sarkuysan olarak devletten işletme hakkını kiraladığımız, Kastamonu da bir madenimiz var. Madene ön etütler yaptırdık. Nerelerde sondaj, yarma yapılacak, onları tespiti ettik. Yöre kışın soğuk olduğu için hemen başlayalım dedik ama bir türlü Sarkuysan, Gebze ve Darıca da 180 dönüm arazide 77 bin metrekare kapalı alana sahip fabrikada, elektrolitik bakır ve mamulleri, bakır boru ve bakır lama üretimi 600 ün üzerindeki çalışanı ile gerçekleştiriyor. Yıllık 200 bin tonun üzerinde kapasiteyle dünya ölçeğine ulaşan Sarkuysan ın ürünleri, elektroteknik, elektronik, motor, haberleşme, elektrik üretim ve dağıtımı, güneş enerjisi, ev cihazları ölçü aletleri, savunma, otomotiv, kimya, inşaat, ısıtma havalandırma ve sıhhi tesisat sanayilerinin standart girdisi olarak kullanılıyor. Sarkuysan, ürünlerinin önemli bölümünü 50 ye yakın ülkeye ihraç ediyor. Uzun yıllardır ABD deki Uzay Araştırma Merkezi NASA ya, son yıllarda da uçak sanayilerinin tedarikçi kuruluşlarına oksijensiz bakırdan üretilen tel ile nikel kaplı bakır tel üreten Sarkuysan, aslında bir şirketler topluluğu. Makine yedek parça imalatı ve çevre koruma teknolojileri alanında faaliyet gösteren SARMAKİNA, otomotiv ve makine imalatı sektörüne pik ve sfero döküm üreten DEMİSAŞ, pazarlama ve satış şirketi SARDA A.Ş, emaye bobin teli üretimi yapan Bemka A.Ş nin ortağı Bektaş A.Ş, grup içinde yer alan kardeş kuruluşlar. Sarkuysan ın yoğun ihracatı çerçevesinde ürünlerini doğrudan pazarlamak üzere bu alanda çok önemli iki ülke olan İtalya da bir şubesi ve ABD de 2002 yılında faaliyete geçen SARK-USA isimli satış ve pazarlama şirketi bulunuyor. Bunların dışında şirket, küçük çaplı talepleri karşılamak için İstanbul Perpa Ticaret Merkezi nde satış mağazası ve Ege Serbest Bölgesi nde ihracata yönelik katma değeri yüksek üretim yapan tesisi de bünyesinde barındırıyor. 30

33 RÖPORTAJ İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 izinleri alamıyoruz. Yaz geçti daha bir çivi bile çakamadık ama işletme bedeli olan kirayı ödüyoruz. Yer altında 10 yıllık bakır ihracatımızı karşılayacak rezervimiz var. Ama bizim gibi halka açık, ciddi, tek çıkarı ülke menfaati olan kuruluşlar bile bu yatırımı gerçekleştiremiyor. Türkiye de maden işletmeciliğinin yol haritası çizilmeli. Herkes, her vatandaş o yol haritasına göre devam etmeli. Kastamonu da başka usul, Mardin de, Siirt te başka usul olmamalı. Hepsi aynı prosedüre uymalı. Türkiye nin aşağı yukarı 3 milyon ton bakır rezervi var. Gayet güzel bir rakam, öyle eften püften bir rakam değil. Sektörde katma değeri yüksek ürün üretimiyle ilgili çalışmalar yapılması gerektiğiylei ilgili sık sık görüşler dile getiriliyor. Siz katma değeri yüksek ürün üreten firmalardan birisiniz. Katma değeri yüksek üretim için neler yapılmalı? Evet, bazı ürünlerin 5 bin dolar katma değeri var ama o tarz üretimlerin miktarları çok az. Biz de NASA ya, uçak sektörüne üretim yapıyoruz. Sarkuysan ın ortalamasına vurduğunuzda katma değeri 500 doları bulur. Ama uçak sanayi için ürettiğimiz bir ürün var, nikel kaplı tel. Dünyada tüketimi 1200 ton. Bunun 100 tonunu verseniz yüzde 10 a yakın nispet alırsınız. Sarkuysan ın kapasitesi 200 bin tonun üzerinde. Burada asıl katma değeri yaratacak unsur ham maddeyi Türkiye de üretmektir. Amerika da bir tesisiniz var üretim yapan. Neden Amerika yı tercih ettiniz yatırım için? Bu tesisi 2007 senesinde kurmaya karar verdik. Herkes bana Amerika da ne işin var, git Mısır a, Romanya ya, Bulgaristan a kur fabrikanı dediler. Ama ben gelişmemiş ülkelerin teknolojik ilerleme katkısı sağlayamayacağını düşünüyordum. Çünkü Amerika ya yıllardır ileri teknoloji ürün gönderiyorum. Amerika da fabrika kurarsam beni arkadan iter, ben de yeni ürünler geliştiririm diye düşündüm. En çok, İşçi ücretleri seni mahveder dediler. Ben de inceledim senelerinde Amerika nın elektrik enerjisi fiyatı Türkiye ye yakındı. Gaz nispeten ucuzdu. İşçilik ise Türkiye nin 3 katıydı. Şimdi 5 sene sonrasına gelelim elektrik fiyatı Türkiye nin neredeyse yarısı. Gaz fiyatı yarıdan da aşağıya indi, işçilik sadece yüzde 50 pahalı. Bir de tabi şu var. Türkiye deki 1 işçi, örneğin Mısır daki 10 işçiye bedel verim açısından. Amerika da ise tam tersi, 1 işçinin verimi Türkiye nin iki katı. Bu hesapla verimi de içine katarsanız Amerika, Türkiye den ucuz. Fabrikamız New York Eyaleti nin başkenti Albany de. 35 kişi çalışıyor. Aylık üretimi 1000 ton ama Ekim ayından itibaren bin 500 tona yükselteceğiz. Yeni kurulduğu için teknolojisi çok yeni. Kilit noktalardaki personelimizi Türkiye den gönderdik. 7-8 aile Sarkuysan ı orada temsil ediyor ve tabi bu arkadaşlarımızın 25 çocuğu da Amerika da eğitim görüyor. Türkiye ekonomisine gelirsek, uzun yıllar yöneticilik yapmış ve ülkenin yaşadığı değişimi yakından gören biri olarak Türkiye ekonomisinin geldiği noktayı değerlendir misiniz? Türkiye ekonomisi son 10 senede, tek partili iktidar olması, kararların tek ağızdan alınması nedeniyle iyi gitti. Öyle ki dünya krizinin Türkiye ye faydası olduğunu bile düşünüyorum. Türkiye tedbirlerini alarak krize girdi çünkü... Benim en büyük endişem ise ülkeye kalıcı yatırım getiremememizle ilgili. Üretim amaçlı yatırım gelmeli Türkiye ye. Teknolojik üretim yapan yatırımlar olmalı. Örneğin bir çip üreten fabrikamız neden olmasın. Silikon Vadisi nin geliştirdiği bir ürünü neden üretmeyelim. Ama tabii baktığınızda yabancı yatırımcılar için Türkiye de enerji ve işçilik pahalı olduğu için tercih nedeni olamıyoruz. Bunun yanı sıra bana göre gelişmişliğin iki ölçüsü var. Bunlardan biri ekonominin kayıt altına alınması. Bugün Amerika kayıt sisteminin en iyi çalıştığı ülkelerden biri. Kimsenin aklına vergi kaçırmak gelmiyor. Türkiye de ise hala insanlar vergi kaçırmanın hesabını yapıyor. Bu en önemli sorun. Bir diğeri de bana göre trafik terbiyesi, eğitim Bugün gidin Özbekistan a, Azerbaycan a, Kazakistan a, Rus terbiyesi aldıkları herkes trafik kurallarına uyar. Biz de ise bunu görmek mümkün değil. 31

34 İNOVASYON DOÇ. Dr. ÇetİN KarAKAYA İDDMİB Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı Proje Koordinatörü AR-GE Proje Pazarlarında Yeni Bir Konsept: MEVCUT BİR ŞEYİN TEKRARI KOLAYDIR. SONUÇ İRDELENMEZ İSE BAZEN BU TEKRAR FAALİYETİ TATMİN EDİCİ DAHİ OLABİLİR. FAKAT SÜREKLİ İYİLEŞTİRME MANTIĞI İLE BAKILDIĞINDA ÜZERİNE KOYACAK BİR ŞEYİNİZ YOK İSE O ÇALIŞMAYI TEKRAR YAPMANIN ÖNEMLİ BİR GETİRİSİ OLMAZ. AR-GE proje pazarları, AR-GE ve inovasyon çalışması yapanların, fikirlerin ve projelerin buluşma ortamıdır. İlk kez 2002 de düzenlenen proje pazarından bugüne kadar farklı kurumlar tarafından yaklaşık 65 etkinlik düzenlendi yılları, AR-GE proje pazarlarının en aktif düzenlendiği yıllar. Bu potansiyelin harekete geçirilmesinde Türkiye İhracatçılar Meclisi nin (TİM) 2023 yılı vizyonu ve 500 milyar dolar ihracat hedefi büyük rol oynadı. Proje pazarlarında sağlıklı iş birliği kurabilmek için proje sahibi etkinlik sahibi kurum/kuruluş veya kamu ile bu projeye ortak olmak isteyenler arasında köprü vazifesi görmelidir. Bu iş birliğinin temellerinin sağlam atılmasına vesile olmalı hatta bizzat yardımcı olmalıdır. Ancak bu şekilde düzenlenen etkinliklerden elde edilen somut kazanımları net ortaya koyabiliriz yılı itibariyla AR-GE proje pazarı gerçekleştirdik ifadesi yerine Etkinliğimizde şu kadar iş birliği sağladık, şu sonuçları elde ettik ve sonuçlarını takip ediyoruz diyebilmeliyiz. 31 Ekim 2012 tarihinde İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı Rumeli Salonu nda İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) tarafından ilki düzenlenen Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı yukarıda bahsettiğimiz inovatif yaklaşımları içinde barındırdı. Klasik olarak yapılan ve takip edilemeyen etkinlikler yerine doğrudan amaca yönelik bir organizasyon gerçekleştirildi. Tarafların etkinlik günü ve sonrasında buluşabileceği ve Birliğin de köprü vazifesi göreceği bir platform kuruldu. Fikri olan birinin fikrini koruyarak yatırımcı bulması ve projeyi hayata geçirmesi için iki unsura ihtiyacı var. Bunlardan ilki fikrini koruyabilmesi (Türk Patent Enstitüsü ne başvuru) diğeri ise projesine finansman bulabilmesidir (proje mali destek mekanizmaları). Bu iki faktör etkin olarak kullanıldığında tarafların birbirlerine karşı açık olması ve hızlı yol alınması mümkündür. Ayrıca fikrin projelendirilmesiyle, proje çalışmasının izlenebilirliği sağlanır. Bu maksatla etkinlikten önce potansiyel girişimciler ve katılımcılar için daha önce yapılan klasik bilgilendirmeler yerine bizzat proje yazma, patent yazma konularında eğitim programları düzenlendi ve yoğun ilgi gösterildi. Metalik Fikirler, etkinlik amacına doğrudan hizmet eden, somut ve ölçülebilir çıktıları olan bir organizasyon oldu. Mevcut bir şeyin tekrarı kolaydır. Sonuç irdelenmez ise bazen bu tekrar faaliyeti tatmin edici dahi 32

35 İNOVASYON İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 olabilir. Fakat sürekli iyileştirme mantığı ile bakıldığında üzerine koyacak bir şeyiniz yok ise o çalışmayı tekrar yapmanın önemli bir getirisi olmaz. Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı nın özgün yönleri şunlardır: Eğitim Proje Hazırlama ve Yönetimi Eğitimi: Proje başvuruları devam ederken, potansiyel proje sahipleri ile Birlik bünyesinde bir araya gelindi ve proje bilinci oluşturmak, var olan bir projeyi iş planı dâhilinde ortaya koyabilmek için gerekli becerileri kazandırmak adına eğitimler verildi. Bu eğitimler kapsamında projeleri için alabilecekleri finansman kaynaklarından, devlet teşviklerinden de bahsedildi, uygulamalar yapıldı. Patent-Faydalı Model-Endüstriyel Tasarım Tescili Başvurusu Hazırlama Eğitimi: Akademisyen, Sanayici, Girişimci ve Öğrenci kategorilerinde ilk 10 olmak üzere ilk 40 başarılı proje sahibine proje fikrini nasıl koruyacağı eğitimi uygulamalı olarak verildi. Eğitim sonunda proje sahipleri marka, patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tescili dosyası hazırlayıp, başvuru yapabilecek konuma geldi. 11 Ulusal Patent Başvurusu: Birinci etkinlik sonrası yapılan workshop ile 11 projenin ulusal patent başvuruları, masrafları Birlik tarafından karşılanarak Türk Patent Enstitüsü ne gönderildi. Projeler Bu tarz etkinlikler genelde Akademisyen, Sanayici, Girişimci ve Öğrenci olmak üzere dört kategoriden oluşmasına rağmen özünde iki temel kategori içerir. Öğrenci kategorisi Akademisyen kategorisinin bir aşama öncesi, Girişimci ise Sanayi kategorisinin bir önceki aşamasını temsil eder. Etkinliğin temel iki hedef kitlesini üniversite ve sanayi oluşturur. Tez Veri Tabanı: 1. Metalik Fikirler AR- GE Proje Pazarı nda akademik alanda yapılan çalışmaların ortaya konulması için Türkiye deki tüm üniversitelere odaklanıldı. Bu kapsamda ülkemizdeki tüm üniversitelere bilgilendirme yazıları gönderildi, metal sektörü ile ilgili tüm bölümler ve bu bölümde yer alan öğretim elemanlarının tamamına ulaşıldı. Özel davetler ile yaptıkları tüm çalışmalarla etkinliğe başvurmaları istendi. Bu kapsamda yaklaşık 500 akademisyene ulaşıldı. Bununla yetinilmeyip YÖK veri tabanındaki metal sektörü ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin tamamı temin edildi. Bu tezlerin sahiplerine özel davet yapıldı. Patent Veritabanı: 2. Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı nda ise metal sanayisinde gerçekleştirilen AR-GE çalışmaları ortaya çıkarılacak. Bu kapsamda da TÜBİTAK-TEYDEB in ilgili teknoloji alanında proje yapanlara, bireysel AR-GE çalışması yapanlara, teknoparklara ulaşıldı. Yine bununla yetinilmeyip daha somut bir adım atılarak metal sektörü ile ilgili patent/faydalı model başvurusu yapan tüm patent sahipleri belirlendi. Türkiye de yerleşik yaklaşık 2 bin patent sahibine özel basılı davet gönderildi ve patent başvurusu yaptıkları projeleri ile katılımları istendi. Katılım Tüm Türkiye yi Kapsayan Geniş Katılım: Genellikle bölgesel olarak birkaç sanayi kuruluşu ile birkaç üniversitenin katılımı yerine tüm Türkiye nin katılımı hedeflendi. KKTC dâhil tüm üniversitelere davet gönderildi. Özellikle KKTC ve Doğu- Güneydoğu illerinden önemli düzeyde katılım ve katkı oldu. Bu katılım aktif olarak değerlendirildi. İstekli olan akademisyenler, sanayiciler ilgili kurullarda görev aldı, etik kurallar çerçevesinde proje başvurusu da yaptı. Proje Rekoru: Tüm bu geniş kitleye ulaşma ve veritabanı çalışmaları sebebiyle 31 Ekim 33

36 İNOVASYON 2012 tarihine kadar yapılan yaklaşık 45 AR-GE proje pazarı içinde Metalik Fikirler, 410 ile en fazla proje başvurusu yapılan etkinlik oldu. Katılımcıların ülkenin tüm bölgelerinden olması, alışılmış bölge yoğunlaşmasının dışında fark oluşturdu. 10 Sektör 10 Üniversite: Bu iletişimin devamı için Birlik, 10 Şehir, 10 Üniversite projesi ile ziyaretler gerçekleştirdi. Böylece öğrenci ve akademisyenlerle birinci etkinliğin sonuçları paylaşıldı hem de yeni AR-GE Proje Pazarı nın tanıtımı yapıldı. Kurullar Danışma Kurulu Toplantısı: Etkinliklerin birçoğunda sadece etkinlik kitabı veya web sitesinde liste olarak yayımlanan, etkin olarak faydalanılamayan kurullar Metalik Fikirler AR-GE Proje Pazarı nda aktif olarak sürece dahil edildi. Yarım günlük bir program ile etkinliğin başında Birlik bünyesinde Beyin Fırtınası yapıldı. Yaklaşık 60 kişilik katılım ile 1000 den fazla özgün fikir ortaya atıldı. Bu fikirler proje pazarının yol haritasını oluşturdu. Değerlendirme Kurulu Toplantısı: Değerlendirme Kurulu üyeleri de yine Danışma Kurulu na benzer biçimde etkin olarak sürece dâhil edildi. Yarım günlük workshop ile kurul üyeleri bir araya geldi, değerlendirme kriterlerini belirledi. Kriterler, projelerin değerlendirmesinde kullanılan otomasyona aktarıldı. Böylece etkinliğe özgü ve değerlendirici mantığına uygun kriterler ortaya çıktı. işbirliği Eşleştirme Çalışmaları: Etkinlik final gecesinde özellikle girişimci kategorisinde dereceye giren proje sahipleri Ekonomi Bakanımız Zafer Çağlayan tarafından büyük sanayiciler ile eşleştirildi. Eşleşmede gelinen durum, Birlik tarafından sürekli takip ediliyor. ikinci etkinlik finaline kadar birinci etkinlikten elde edilen somut başarıların paylaşılması arzu ediliyor. Yeni iş birliği imkânları oluşturuluyor. Ortak arayışı içinde olan proje sahiplerinin potansiyel yatırımcılar ile buluşturulması için çalışmalar devam ediyor. Proje Sahibi Beklentilerini Karşılama: Etkinliğin tüm kurgusu amaca tam olarak hizmet eden bir çalışma üzerine şekillendirildi. Gerek danışma gerekse 1. METALİK FİKİRLER DEN İTİBAREN TÜRKİYE DE İLK KEZ BİR AR-GE PROJE PAZARI NDA YAZILIMDAN, TAM OTOMASYON DÜZEYİNDE YARARLANILDI. YAZILIM SADECE PROJE PAZARLARI YÖNETİMİ ÜZERİNE HAZIRLANAN BİR OTOMASYONDUR. değerlendirme kurulları bu amaca uygun, hedef kitlenin beklentilerini göz önüne alarak çalışma yaptı. Birinci etkinlik sonunda yapılan anketlerden, memnuniyetin yüzde 95 in üzerinde olduğu anlaşıldı. İkinci etkinliğe katılan herkesin beklentilerini tam olarak karşılayarak oradan ayrılmalarını sağlamak ve bu pazarın sadece birkaç gün değil, 365 gün sürdüğünü hissettirmek temel amacımız. AR-GE Proje Pazarı OtomASYONu 1. Metalik Fikirler etkinliğinden itibaren Türkiye de ilk kez bir AR-GE Proje Pazarı nda yazılımdan, tam otomasyon düzeyinde yararlanıldı. Bu yazılım sadece AR-GE Proje Pazarları yönetimi üzerine hazırlanan bir otomasyondur. AR-GE Proje Pazarı yönetimi konusunda deneyimli kadro tarafındaki geliştirilen bu otomasyon ile hem Birlik tarafında hem de organizasyon tarafındaki zaman alıcı birçok iş kolaylaştırıldı. Böylece proje ekibi vaktini vasıflı projelerin bulunması gibi nitelikli çalışmalara ayırabildi. Proje başvurularının alınması ve değerlendirilmesi yazılım sayesinde kolayca gerçekleştiriliyor. Yazılıma proje pazarı deneyimi aktarıldığı için organizasyonun nasıl yapılacağı ile ilgili birikime de böylece ulaşılabiliyor. Ayrıca otomasyon ile birlikte veri tabanındaki sektörel iletişim ağına ve TİM tarafından yayınlanan APP yönetmeliği yapısındaki organizasyon çerçevesine erişilebiliyor. Dinamik olarak tasarlanan sistem, parametrelerin ayarlanması ile etkinliği düzenleyen Birlik adına özgün hale getirilebiliyor. Otomasyon, proje başvurularının alınmasından, bir sonraki etkinliğe kadar tüm süreci kontrol ediyor. Böylece sağlıklı etkinlik arşivi oluşturulabildi. İş birliği devam eden projelerin izlenebilirliği arttı. 34

37 REKLAM

38 FABRİKA TANITIMI saray group yönetim kurulu başkan yardımcısı talin saraylı dikici, sektöre öncülük eden üretim anlayışını benimsediklerini ve sektörlerinde ihracat birincisi olduklarını söyledi. Alüminyum sektörünün öncülerinden biri... A lüminyum sektörünün en eski kuruluşlarından biri Saray Alüminyum...7 yaşında polisaj yani metal parlatma ile sektöre adım atan Ahmet Saraylı nın kurduğu atölye bugün bir sanayi devine dönüştü. Yılların verdiği alışkanlıkla atölyesinden ayrı kalamayan ve işçileriyle omuz omuza çalışmayı sürdüren Ahmet Saraylı, yönetimi uzun süre önce gençlere devretti. Birçok şirketi içinde barındıran Saray Group un Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Talin Saraylı Dikici ile Tekirdağ Çerkezköy deki fabrikanın tanıtımı için bir araya geldik. Sektöre öncülük eden üretim anlayışlarının yanı sıra yine sektörde ihracat birincisi olduklarını belirten Dikici, her yıl büyümeye odaklı çalıştıklarını söyledi. Dikici ile yılda 35 bin ton alüminyum profil, 15 bin ton PVC profil ve 3 milyon metrekare alüminyum kompozit panel üretim kapasiteli fabrikanın yanı sıra sektörle ilgili sohbet gerçekleştirdik. Talin hanım öncelikle fabrikanızı tanıtıp, hangi sektörlere yönelik üretim yaptığınızı anlatabilir misiniz? Saray Alüminyum olarak, 1980 yılından bu yana, İstanbul-Güneşli ve Tekirdağ- Veliköy de bulunan toplam 70 bin metrekare kapalı alana sahip fabrikalarımızda üretim gerçekleştiriyoruz. Yıllık 35 bin ton alüminyum profil, 15 bin ton PVC profil ve 3 milyon metrekare alüminyum kompozit panel üretimi kapasitesine sahibiz yılı başında, en yeni teknolojiyi kullanarak, ayda 240 bin metrekare kapasiteli, dünyada halen bilinen en dayanıklı boya olan PVDF esaslı boya ile kaplanmış Aluface/FR ve Saraybond alüminyum kompozit panel üretimine başladık. Ayrıca Türkiye de ilk olarak NANO (kendiliğinden temizlenen / antigraffiti) yüzey kalitesine sahip alüminyum kompozit paneller ile FR kalite (yangına karşı dayanıklı) alüminyum kompozit panellerin üretimini de gerçekleştiriyoruz yılında işletmeye alınan ikinci levha boyama (coil coating) tesisindeki kompozit panel üretimiyle de 36

39 FABRİKA TANITIMI İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I :

40 FABRİKA TANITIMI Talin Saraylı Dikici Saray Alüminyum un temellerini atan ahmet saraylı, 7 yaşında başladığı mesleğinden kopamamış. saraylı, önlüğünü ve tulumunu giyip işçileriyle birlikte omuz omuza çalışıyor. 38

41 FABRİKA TANITIMI İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 müşterilerimizin ihtiyaçları daha kısa sürede karşılanmaya başlandı yılında, yine Türkiye de iki yeni tipte kompozit panel geliştirerek üretmeye başladık. Bunlardan birincisi, SARAY A2 alüminyum kompozit panel. Bu ürün, Avrupa Birliğinin, Türkiye de de geçerli olan ve 21.5 metreden daha yüksek binalarda uygulanması zorunlu Yangın Koruma standardına uygun olarak, A2 s1 d0 sınıfında yer alır. SARAY A2, aynı zamanda bu özelliği ile Türkiye de üretilen ilk ve tek alüminyum kompozit panel olma özelliğini taşıyor. Ürünün bir diğer önemli özelliği de yüzde 98 inin yerli olması. Önemli miktarda dövizin yurt dışına çıkmasını engelleyen bir üründür. Ayrıca, binanın ekonomik ömrü dolduğunda, komple alüminyum kompozit olduğundan geri dönüşü değerlidir ve yine yüzde 98 oranına varan geri dönüşüm gerçekleştirilir. Yani SARAY A2, çevre dostudur. Fabrikamızda ürettiğimiz bir ürünümüz ise alüminyum profilden dış cephe kaplama malzemesi olan Saray Cotta. Türkiye de ve dünyada ilk olarak, yapı sektörünün hizmetine sunulan Saray Cotta, tuğla görünümündedir ve RAL renklerine ilave olarak ahşap desenli olanları da bulunmaktadır. Başka ürünleriniz de var mı? Evet, bunların yanı sıra, pencere sistemleri konusunda 2010 yılından bu yana piyasaya sunduğumuz üç yeni ürünümüz var. Kaldır-Sür modeli, yeni sürme serisi SSI128 üst seviyede yalıtım ve 3 metreye kadar yükseklik sağlayan bir sistem olup mekanizması sayesinde kullanımı çok kolaydır. EW55 ve EW 69 modeli üç odacıklı pencere ve kapı sistemleri ise yine üst seviyede yalıtım sağlıyor ve müşteri tercihine göre düz, oval ve gizli kanat tasarımlarında da üretiyoruz. Ayrıca mimari sistemlerin yanı sıra, makine ve elektrik sektörlerinin ihtiyacı olan çeşitli şekil ve büyüklükteki sanayi profilleri, standart kesitli profiller ve boru üretimi de gerçekleştiriyoruz. Üretimi konuştuk, satış, ihracat, ithalat, istihdam ve ciro gibi rakamlar üzerinden 2012 yılını şirketiniz açısından değerlendirebilir misiniz? Saray Alüminyum un, 2012 yılında yurtiçi ve yurtdışı satışların ın toplamı 337 milyon TL oldu. Son yıllarda kapasite kullanım oranımız yüzde 90 ın üzerine çıktı ve İstanbul Sanayi Odası nın belirlediği ilk 500 büyük firma arasında yer alıyoruz. Üretimimizin yüzde 50 sini ihraç ediyoruz. Yaptığımız ihracatla 2009 ile 2012 yılları arasında sektörümüzün ihracat birincisiyiz de ya da 2013 yılının başlarında yeni yatırımız oldu mu? Önümüzdeki dönem için planladığınız yeni yatırım var mı? Varsa yatırım ile ilgili rakamsal veriler dahil olmak üzere bilgi alabilir miyim? Her yıl modernizasyon, kapasite artırımı, yeni ürünler ve çevreye saygılı yenilenebilir enerji üretimi konusunda yatırımlarımıza devam ediyoruz nin Mart ayında da her biri 2 MW elektrik enerjisi üretme kapasitesine sahip iki adet rüzgar enerji jeneratörü (rüzgârgülü) kurduk. Saray Alüminyum olarak, bir yıl içinde yaptığımız yatırımları şöyle sıralayabiliriz. Alüminyum profil ekstrüzyon hattımızın yedincisini, kurduk. Alüminyum profillere ahşap desen görünümü veren otomatik kaplama hattı, iki adet ısı yalıtımlı profil üretim hattı, üçüncü toz boyama hattı ve yine üçüncü eloksal kaplama hattı devreye alındı. Ayrıca 2013 yılı sonunda işletmeye alınmak üzere üçüncü alüminyum kompozit panel üretim tesisinin siparişini de verdik. Geliştirdiğimiz sanayi yatırımlarının yanı sıra, inşaat iç ve dış cephe çözümleri üreterek mimari yapıların inşa edilmesinde de önemli rol oynadık yılında mimaride geliştirdiğimiz bu anlayışı konut projelerine taşımaya karar verdik ve Saray Group olarak Greenist konut projesinin temelini attık. Üretim, satış, ihracat, ithalat, istihdam ve ciro üzerinden 2013 yılsonu hedeflerinizi öğrenebilir miyiz? 2013 yılında, 2012 yılındaki performansımızın yüzde 10 üzerinde satış değerlerine ulaşmayı planlıyoruz. Her yıl, bir önceki yıla göre gerçekleştirdiğimiz daha yüksek değerler bizi haklı olarak gururlandırıyor. İstanbul Sanayi Odası nın her yıl açıkladığı, Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında 2009 yılında 282 nci, 2010 yılında 279 uncu ve 2011 yılında 258 inci sıralarda yer aldık. Sektörünüzün iç ve dış pazardaki durumu hakkında bir değerlendirme alabilir miyiz? 2013 yılı için sektörünüzle ilgili öngörüleriniz nelerdir? Global ekonomide, rekabette başarılı olmak, verimli çalışmak ile mümkün. Enerji ve ham madde tasarrufu sağlanırken, kaliteli üretim yapabilen işletmeler diğerlerine göre başarılı oluyor. Sektörümüz için de aynı durum geçerli. Sektörün şu anda en önemli gündem maddesi nedir? Sorunlarınızın çözümüne yönelik beklentileriniz neler? Sektörümüzün en önemli gündem maddesi alüminyum yarı mamullerine uygulanan KDV tevkifatıdır. Bu uygulama küçük ve orta ölçekli firmaların sektördeki faaliyetlerinde yavaşlamaya neden oluyor. KDV tevkifatının kaldırılmasının sektörümüze canlılık getireceğini düşünüyoruz. 39

42 MAKALE Amerikan Merkez Bankası nın program değişikliği ile birlikte piyasalarda bir trend değişikliği yaşamaya BAşladık Faizlerdeki dalgalanmalar, borsalardaki düşüş, dolardaki yükseliş Tüm bunlar, işte bu trend değişikliğinin göstergeleri Ancak, iş insanlarının risklerini yönetmeye çalışırken, ekonomik büyümeyi etkileyecek bir BAşka trend değişikliğini de dikkatle izlemelerinde FAyda var HAKAN GÜLDAĞ DÜNYA GAZETESİ GENEL YAYIN YÖNETMENİ FED sonrası oyunun kuralları değişirken Katılır mısınız bilmem Bana küresel ekonomide gelişmeler hız kazandı gibi geliyor Özellikle, Amerikan Merkez Bankası FED in varlık alımlarını azaltmaya başlayacağı sinyalini verdikten sonra Sadece borsalardaki düşüşler, doların hızla değer kazanması, faizlerdeki yükseliş değil kastettiğim. Dünya ekonomisini şekillendirecek önemli değişiklikleri yaşıyoruz Belki bir trend değişikliği. Bir ekonomi gazetecisi olarak olup biteni kavramaya çalışıyorum Öncelikle, bir noktanın altını çizmek istiyorum: Türkiye, FED (Amerikan Merkez Bankası) şokuna talihsiz bir konjonktürde yakalandı Neden derseniz, eğip bükmeden söyleyeyim: Bir, önceki yıldan bu tarafa ekonomimiz yavaşladı İki, bir süre önce dört derecelendirme kuruluşunun birden kredi notumuzu artırmış olmasına rağmen, son bir-iki aydır yurttaki sosyal tansiyon artınca yurt dışı algılarda politik risk primimiz yükseldi Üç, dünyada yatırımcıların bizim gibi gelişmekte olan ülkelere yönelik risk iştahı azaldı Görüyorum ki, önümüzdeki süreçte, ekonomi yönetiminin işi kolay değil. Daha doğrusu, hiçbir zaman kolay değildi zaten de, iyice zorlaştı Baksanıza duruma: Bir yandan, ekonomik büyümede aşağı yönlü risklerin artması para politikasının gevşek tutulmaya devam edilmesini gerektiriyor Ancak öte yandan, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yatırıma yönelik iştah azalması finansal istikrar ve enflasyon hedefini tehdit ediyor Bu da Merkez Bankası nı para politikasını sıkılaştırmaya zorluyor Özetle ikilem şu: Merkez Bankası ve bir bütün olarak ekonomi yönetimi, para politikasını gevşek tutmaya devam ederse, Türk Lirası güçsüzleşecek Güçsüz TL ise maliyet enflasyonu kanalıyla fiyat istikrarını tehdit edecek Ayrıca, Türkiye de banka dışı şirketlerin yaklaşık 152 milyar dolarlık bir açık döviz pozisyonu var. Dolayısıyla açık pozisyon zararları kanalıyla da finansal istikrarı tehdit edecek Eğer tersini yapıp, para politikasında ciddi bir sıkılaştırma giderse Türkiye ekonomisi bu yıl da zayıf büyüme ile karşı karşıya kalacak Mevcut durum bu Ama bu tespiti yapmak, doğrusu kimsenin işini kolaylaştırmıyor Ya, bundan sonrası? Önemli olan bu sorunun yanıtı Bu noktada ise piyasadaki beklentiler farklı Bir kısım uzmana göre, düşük faiz dönemi bitti! Bu görüşün temsilcileri, FED in, artık sürdürülebilir olmadığı iyice anlaşılan varlık alım programından yavaş yavaş çıkacağını, tahvil alımlarını önümüzdeki eylül ayından itibaren kademli olarak azaltmaya başlayacağını, bunun da Amerika dan başlayarak Türkiye dahil, herkesin faizlerini yükseltmesine neden olacağını öngörüyor. Bir kısım uzman ise mevcut manzaranın öyle çok kolay değişmeyeceğini düşünüyor Onların senaryosunda temel argüman küresel büyüme üzerindeki aşağı yönlü riskler Avrupa ekonomisi durgunlukla boğuşuyor Çin ekonomisi sert bir iniş riskiyle karşı karşıya En iyi durumda görünen ABD ekonomisinden de önümüzdeki dönemde zayıf verilerin de gelme olasılığı yüksek Bu durumda, ne ABD, ne Avrupa, ne de Çin ve Japonya merkez bankaları 2016 yılından önce faizlerde önemli bir artışa gidebilir Kısacası, bu görüşün temsilcileri de diyorlar ki; düşük faiz döneminin sonuna geldik demek çok erken! Dünyanın nasıl şekilleneceğine ilişkin iki temel senaryo böyle Bize gelirsek Türkiye de durum ne olacak? Faizler yükselecek diyenlerin senaryosu belli: ABD de faizler yüzde 1 olursa, Türkiye de en az 9 civarında olur! Neden diye soracak olursanız, Eh diyorlar Hesap belli: Dünyada faiz oranlarını ABD belirler. Faizde ayar Amerika ya göre tutturulur. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler, cari açıkları ve risk primlerine göre değişmekle birlikte, ABD nin en az iki katı faiz vermek durumundadır. Bu da en iyi ihtimalle bizim 40

43 MAKALE İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 yüzde 2 reel faiz vermemiz demek. Tabii buna bir de enflasyon oranını ekleyin! Şu sıralarda enflasyon yüzde 7 civarında. Alın size faizin yeni düzeyi! Düşük faiz döneminin henüz sona ermediğini düşünenlerin senaryosu ise farklı: Onlar diyor ki, Merkez Bankası, sert bir faiz artışına gitmez. Hatta dayanabildiği kadar dayanıp, FED şoku ile birlikte gelen küresel dalgayı faizleri yukarıya taşımadan atlatmaya çalışır. Zira, Başbakan Erdoğan başta olmak üzere, hükümet genel politikası olarak zaten faizin yükseltilmesini istemiyor. Üstelik seçim sathına girdiğimiz bir süreçte, hükümet faizleri yükseltmek gibi ekonomiyi daha da yavaşlatma ihtimali olan bir adımı atmayı hiç istemez Yavaş ya da hızlı Sert ya da yumuşak Hızı ve şiddetinin ne olacağını zaman içinde hep birlikte yaşayıp göreceğiz Ancak kabul etmemiz gerekir ki, Amerikan Merkez Bankası nın program değişikliği ile birlikte piyasalarda bir trend değişikliği yaşamaya başladık Faizlerdeki dalgalanmalar, borsalardaki düşüş, dolardaki yükseliş Tüm bunlar, işte bu trend değişikliğinin göstergeleri Ancak, iş insanlarının risklerini yönetmeye çalışırken, ekonomik büyümeyi etkileyecek bir başka trend değişikliğini de dikkatle izlemelerinde fayda var Sözü uzatmadan söyleyeyim: Hammadde fiyatlarında büyük sıçrama dönemi bitiyor Dünyada bu yöndeki görüşler, FED kararlarıyla daha da pekişti Bol kepçeden para dağıtılmasının sonuna yaklaşılmakta olduğunun anlaşılması ile hemen tüm emtiada kayıplar arttı Tabii, bu sürece paralel olarak, hammadde fiyatlarını aşağı çeken ve kayıpları derinleştiren önemli bir unsur daha öne çıkıyor: Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri Çin in baş döndürücü büyümesi emtiadaki trendi de tersine döndürdü Şimdi ise uzmanlara göre, Çin ekonomisindeki yavaşlamayla birlikte emtiadaki sıçramanın da sonuna gelindi Bir başka ifadeyle, emtiada Çin ile başlayan süper döngü Çin ile bitiyor Küresel emtia piyasalarının en büyük oyuncularından biri, belki de baş aktörü olan Çin de büyümenin yavaşlamasının hammadde talebini de baltalayacağı beklentisi, emtia fiyat tahminlerine de yansıyor 2008 krizi sonrası, para kazanmak için, emtia piyasalarına deyim yerindeyse sardıran dev bankalar ve fonlar temel metal fiyatlarındaki beklentilerinde aşağı doğru revizyona gidiyor Birkaç örnek vereyim: Goldman Sachs analistleri Çin de talep büyümesinin yavaşlayacağı beklentisi ile bakır fiyatları için 2013 tahminini 7600 dolar/ton seviyesinden 7216 dolara indirdi. Goldman, küresel bakır tüketimi artış beklentisini de yüzde 3.8 den yüzde 2.9 a çekti Amerikan finans kuruluşu Morgan Stanley tüm temel metallerdeki görünümü, artan arz ve Çin de büyümenin hız kesmesi nedeniyle aşağı yönlü revize etti ortalama bakır fiyatı tahminini yüzde 3 aşağı çekerek 3.42 dolar/ lb düzeyine indirdi. Nikel tahminini yüzde 7 düşürerek, 7.23 dolar/lb, kalay tahminini de yine yüzde 7 azaltarak dolar/lb, alüminyum tahminini yüzde 2 azaltarak 0.89 dolar/lb olarak belirledi. Barclays, Deutsche Bank, Credit Suisse, JP Morgan Hepsi Çin nedeniyle metal fiyatlarına ilişkin tahminlerini aşağı yönlü değiştiriyor İngiliz Barclays e göre, Yeni yapısal sıkılaştırma politikasına yönelik reformlarla Çin ekonomisinde önümüzdeki üç yıl daralma görülebilir Alüminyum fiyat tahminini 2013 için yüzde 5.3 düşürerek 1907 dolar/ton düzeyine çeken Barclays, kurşundaki beklentisini de yüzde 4.7 indirerek 2251 dolar, kalay tahminini yüzde 6.9 azaltarak dolar/ton, çinko tahminini yüzde 7.8 azaltarak 1897 dolar olarak belirledi Analistlere göre, son dönemde demir cevheri fiyatlarında yaşanan toparlanma da, bir süre MetALLErin performansı Yılın ikinci çeyreğinden bazı metallerin fiyatları ve yılbaşına göre değişim Ürün Fiyat ($) Değişim (%) Altın (spot) 1252/ons Gümüş 19.56/ons Platin 1379/ons Paladyum Bakır (Londra) 6979/ton Alüminyum 1772/ton Kurşun 2051/ton Nikel 13718/ton 19.6 Kalay 19677/ton Çinko 1853/ton içinde Çin etkisiyle tersine dönebilir. 28 ülkede, 70 ten fazla ofiste 13 binden fazla insanın çalıştığı ve yönettiği fonların toplamı 361 milyar doları bulan Macquarie tarafından hazırlanan bir raporda, şu sıralarda spot piyasada 116 dolar/ton civarında olan fiyatların yükselmesi için stokların temizlenmesi ve çelik kullanımının yeniden yükselmesi gerekiyor. UBS madencilik analisti Glyn Loawcock, Şubat ayında dolarla son 16 ayın zirvesine çıkan demir cevherinde bu yıl fiyatların 120 dolar/ton seviyesinde dengelenebileceğini ancak gelecek yıl ve 2015 te fiyatların ortalama 100 dolar civarına gerileyeceğini düşünüyor Çin in aşırı ısınan ekonomisi ve bankacılık sistemindeki ciddi sorunların çözümü için köklü önlemlere ihtiyaç gösterdiği açık Bu önlemlerin ise ekonominin yavaşlamasına yol açacağı da Dahası, tüm dünya ekonomisi Çin deki bu gelişmeden etkilenecek Küresel ekonomi çerçevesinde ülke ekonomileri arasındaki etkileşim en üst düzeyde FED kararlarından, Çin deki kredi sıkışmasına son çalkantılar bunu net biçimde ortaya koydu Üstelik, bütün projeksiyonlar bu etkileşimin önümüzdeki süreçte güçlenerek artacağını gösteriyor Uzun lafın kısası 2008 de patlak veren küresel kriz bu sonbaharda 5 inci yılını dolduracak Çok açık ki, etkileri devam ediyor ve edecek Piyasalarda oynaklık, belirsizlik ve düşük büyüme dönemi bir süre daha sürecek Ne zamana kadar? Sorunun net yanıtı kimsede yok! Dünyada oyunun yeni kuralları belirlenene, yeni bir düzen kurulana kadar da bu böyle Ve bu kaotik dönem bizim gibi ülkeler için çok tehlikeli Çünkü ABD ve Çin gibi büyük ülkeler krizlerin faturasını başkalarına ödetmek istiyor Ve görünen o ki, büyük ülkelerin kendilerini kurtarmak için aldığı önlemler bundan böyle diğer ülkeleri daha da fazla sıkıntıya sokacak Altını kırmızı kalemle çiziyorum: Bu süreçte, gelişmeleri çok yakından izlemek ve iyi okumak bir gereklilikten öte bir zorunluluk Hem ekonomi yönetimi hem de iş dünyası için Yaşamsal öneme sahip Ötesi yok! 41

44 Endüstriyel Tasarımcılar SEZA YEĞin 42

45 TASARIMCI İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 anne baba için tasarlanan tepsi ödül getirdi Endüstriyel tasarımın çıkış noktası insandır diyen Endüstriyel Tasarımcı seza yeğin, tasarımın insanla ilgili akla gelen her şeyi kapsadığını söyledi. genç bir mezunken katıldığı yarışmada birinci olduğu tasarımı örnek gösteren yeğin, Türk kahvesi seven anne ve babama dökmeden kahve taşımak için tasarladığım sevgi terazisi adlı tepsiyle ödül aldım. Yaşadıklarınızdan yola çıkarak tasarım yaparsanız başarılı olursunuz dedi. Küçükken gazoz kapaklarından tasarladığı tencerelerle oynayan, yıllarca evdeki eşyalardan yeni şeyler yarattığı için adı döküntücüye çıkan Seza Yeğin ile içine girildiğinde bir virüs gibi insanı sardığını iddia ettiği endüstriyel tasarım üzerine konuştuk. Neden tasarım? Lise yıllarımda masabaşında çalışacağım bir meslek tercih etmek istemediğimi biliyordum. Yaratıcı, kreatif yönleri olan bir meslek istiyordum. Mimarlık gibi Yani tasarımcı olacağım demedim. Çünkü çok bildiğim bir alan değildi. Öyle ki bana endüstriyel tasarımın ismini ilk zikreden kişi babamdır. Ama babamda endüstriyel tasarımın desen çizimi olduğunu sanıyordu. Üniversitede mimarlıktan sonra endüstriyel tasarım ikinci tercihimdi ve kazanıp okumaya başladım. İçine girince ne olduğunu anladım. Öyle ki aslında endüstriyel tasarım virüs gibi. Bulaştınız mı kopamıyorsunuz. Peki, küçükken de böyle yaratıcı şeyler yapıyor muydunuz? Ben 11 yıl Kastamonu da yaşadım. Küçük bir kentte yaşıyorsanız bazı imkânlarınız olamayabiliyor. Oyuncaklarımı kendim yapıyordum örneğin. Gazoz kapaklarından tencereler gibi şeyler. Büyüdükçe, evimdeki ihtiyaçlarımı yapmaya başladım. Kasalardan sehpalar gibi. Tabii bana o zamanlar arkadaşlarım döküntücüsün derlerdi. Ama şimdi geriye dönüp baktığımda anlıyorum ki, bir şeyi görüp, başka bir şeye benzetip, ihtiyacımı hayata geçiriyormuşum aslında. Tasarımmış yaptıklarım. Teknik olarak bilmiyordum ama bir şeylere farklı bakabilme yeteneğim varmış. Bunu şimdi daha iyi anlıyorum. Tabii endüstriyel tasarım sadece bu değil. 43

46 TASARIMCI TÜRK KAHVESİ İÇMEYİ SEVEN ANNE VE BABASI İÇİN tasarladığı SEVGİ TERAZİSİ TEPSİ tasarımıyla ÖDÜL ALAN SEZA YEĞİN, DÖKMEDEN NASIL kahve taşırım, DİYE DÜŞÜNEREK yaptığım tasarımla ÖDÜL ALDIM DİYE KONUŞTU. ASKI DENİLEN KAHVECİ TEPSİLERİNİ hatırlatan YEĞİN, ancak BU TEPSİLERİ EVDE SAKLAMAK BÜYÜK SORUN OLDUĞU İÇİN kullanmak MÜMKÜN DEĞİLDİ. BUNU DİKKATE ALARAK, HELESKOPİK KULPU OLAN, KALP kafali ADAMCIKLI ALTLIKLARIYLA TEPSİ tasarladım DEDİ. Yeğin in diğer bir tasarımı yine kahve ile ilgili. Fal meraklıları için yüzük kulplu fincan. Kendinizden yola çıkarak Türkiye de tasarım ne aşamada, neler anlatabilirsiniz? Üniversiteye girdiğim 2000 li yılların başında sadece İTÜ, ODTÜ, Mimar Sinan ve Marmara Üniversitesi nde endüstriyel tasarım bölümü vardı. Mimar Sinan ve Marmara da da Güzel Sanatlar Fakültesi ne bağlı bölüm olduğu için yetenek sınavı ile öğrenci alınırdı. Şimdi birçok üniversitede endüstriyel tasarım bölümünün olduğunu görüyorsunuz. Tabii böyle olunca mezun olan insan sayısı ve bunlara verilecek istihdam sayısı da artıyor. Tasarımcılar açısından baktığınızda bu durumda tercih ettikleri şeyleri daha en başından, okurken belirlemeleri gerektiğini düşünüyorum. Piyasa nasıl, KOBİ de mi yoksa kurumsal bir firmada mı çalışmak istediğine karar vermeli. Buna yönelik yatırım yapmalı. Örneğin ben okurken kurumsal bir firmada çalışmayacağımı biliyordum. Bunu zaten staj dönemlerinde daha iyi belirleyebiliyorsunuz. KOBİ de çalışacaktım. Çünkü KOBİ de çok daha fazla şey öğrenme şansınız var. Sorumluluğunuz çok, hatta öncelikle mesleğinizi KOBİ ye anlatmanız gerekiyor. Daha idealist bir yaklaşım ama geliştirici bir yol bu bana göre. Kafalarında belirledikleri şartları bulabilirler, direnmekten vazgeçmezler ve anlatmakla işe başlayıp endüstriyel tasarımı bu firmaya yerleştireceğim derlerse başarı şansları var. Ama bu tabii ki çok zor Gençlerin endüstriyel tasarıma yönelimi var ama işletmeler açısından bir değerlendirme yapabilir misiniz? Öncelikle firmalar mezun olduğunuz zaman sizi nereye yerleştireceklerini bile bilmiyorlar. Çünkü, örneğin biz mühendis değiliz. İTÜ mezunuyum ama mühendis değilim. Sanatçı mısınız, derseniz? Sanatçı da değiliz. Çünkü yaptığımız iş aslında teknik bir iş. Yani konumlandıramama gibi bir durum var. Endüstriyel tasarımla ilgili bir diğer yanlışda bizi sadece çizim yapan eleman olarak görüyorlar. Endüstriyel tasarımcının başlangıç noktası çizim değil, insandır. Kullanıcının davranışları, algılarıdır başlangıç noktamız. Bunun yanı sıra endüstriyel ürün tasarımı aslında seri üretimi yöneliktir. Baktığımızda ise seri üretimle çalışan çok az sayıda tasarımcı var. Firmaların tasarımla ilgili bir üründen kâr etmesi de çok önemli etken. Firma kârı gördüğü zaman tasarım yatırımına başlıyor. Deneyimleyerek yaşadığında inandırmak çok daha kolay. Mesela İTÜ nün mezuniyet projesi vardı. Firmalarla öğrenciler ortak çalışma yapıyorlar. Bire bir firma ile tasarımcı karşı karşıya gelebiliyor. Genç arkadaşların tasarladığı ürün bedeli karşılığında alıp ürettiğinde bundan kâr ederse hem tasarımcı hem de firma için bir yol açılacaktır. Bu tür bire bir çalışmaların önemli olduğunu düşünüyorum. Son yıllarda birçok sektör kurum ya da kuruluşu endüstriyel tasarım yarışmaları düzenliyor. Bu yarışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz? Sektöre katkıları nelerdir? Düzenlenen yarışmalar önemli. Tasarımcıların özgüvenlerinin, motivasyonlarının artmasını destekler. Profesyonel alanda çalışan bir tasarımcının ödül alması, firmasının bakış açısını değiştirir. Demek ki söylediği şeylerde haklılık payı var düşüncesini yerleştirir. Tasarıma yatırımı artırmayı sağlar. Yarışmalardaki bir diğer nokta da öğrenci ve profesyonel 44

47 TASARIMCI İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Yöresel ürünlerle ilgili çalışmalar da yapan Yeğin in, koku emdirdiği lüle taşlarından yaptığı stres topları, ele aldığınızda nefis kokular yayıyor. kategorilerinde kendini gösterir. Baktığınızda öğrenci kategorilerindeki tasarımlar her zaman daha yaratıcıdır. Çünkü profesyoneller işlerine ve işlerindeki sorunlara yönelik düşünürler. Deformasyon fazladır profesyonellerde. Ama öğrenciler her alanda çalışmalar yaparlar. Farklı alanlara yönelik düşünür ve çalışır. Farklı sektörlerle ilgili okul projeleri hazırlarlar, otomotiv, mobilya, züccaciye gibi. O yüzden de farklı sektörleri birbiriyle birleştirebilirler. Profesyoneller ise sadece kendi sektörleri ile ilgili çalışır ve düşünürler. Örneğin ben şu anda plastik sektöründe çalışıyorum. Tasarım yaparken düşünmem gereken o kadar çok nokta var ki, başka şeyleri bazen es geçebiliyorum. Ama öğrenciler bir alanda gözlemlediklerini bir diğer alana monte edebilecek çeşitlikte sektörlerle iç içe oluyor. İMMİB in öğrencilere yönelik çalışmaları var. Ama sanayicilere de tasarımın önemi konusunda bire bir çalışma yapmanın çok yararlı olacağını düşünüyorum. Rakibiniz tasarım yapıyorsa sizin yapmama şansınız yok. Rafa baktığınızda ürünün size kendini aldırtması için bir sebep vermesi lazım. İşte o ürüne o al beni dedirtecek sebebi tasarımcı verebilir. Çünkü benzer üretim yapan çok sayıda firma var. Farklı bir neden vermeli. Son dönemde endüstriyel tasarım çok dile dolandı. Bu kadar konuşulması iyi ama bizde biraz kavramlar fazla gündeme geldiğinde içi de boşalıyor. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Moda haline gelmesi biraz korkutucu. Çünkü bazı şeyler moda haline gelirken yanlış algılanırsa sonrasında o yanlışı düzeltmek öğretmekten daha zor oluyor. Her tarafta bir tasarım, dizayn geçiyor. Ama bunu değiştirecek olan yine tasarımcı. Tasarımcıya bunu çiz denildiğinde, ne yapayım çizeyim derseniz tabi ki yaptığınız işin içi boşalır. Ama siz eğer önünüze çizim için getirilen ürünü çizip, Bakın ben bunu çizdim ama bunun olması gereken halini tasarladım derseniz içi dolmaya başlar. Dünyadaki endüstriyel tasarımla ilgili nasıl bir değerlendirme yaparsınız? Dünyaa baktığınız zaman ekonomik krizlerle birlikte İtalyan tasarımcıların Türk firmalarına çok uygun fiyatlarla teklifler verdiklerini biliyoruz. Büyükelçilikleri de destekler veriyor. Ama bunun yanı sıra dünyada adı duyulan çok sayıda Türk 45

48 TASARIMCI tasarımcı var. İtalyan tasarım fuarları sektörümüz için önemlidir ancak baktığınızda özellikle ekonomik krizle birlikte tekrarların olduğunu görüyoruz. Sektör kriz nedeniyle tıkandı. Tasarımcının çalışma ortamı olarak baktığınızda belki çok daha iyi. Kendinizi anlatmaya çalışmanız söz konusu değil. Projelerinizi bir yıllık sürede tasarlayabiliyorsunuz. Türkiye de tasarım süreçleri çok kısa. Bunlar avantajları. Tabii bir de yabancılara karşı her zaman bir sempati vardır. Dünyada adı duyulmuş çok sayıda tasarımcımız var ama hâlâ İtalyan tasarımcıya, Alman tasarımcıya tasarlattım ön plandadır. PR açısından doğru olabilir tabii ama bizde de çok başarılı tasarımcıların var olduğu unutulmamalı. Hangi sektörler tasarım konusunda daha aktif ve en bakir sektör hangisi size göre? Hız açısından baktığınız zaman, plastik ve ev aksesuarlarının olduğu sektörler önemli. Bir sürü rakibiniz var. Bu rakiplerinizin bir kısmı tasarıma yatırım yapmıyor. Ama bazıları yatırım yapıyor ve eğer o sizin rakibinizse sizin tasarım yapmama gibi bir lüksünüz yok. Bu anlamda plastik ve küçük ev aletleri sektöründe iş çoktur. Sürdürülebilirlik, geri dönüşüm alanı şu anda boş. Bu alanda çalışacak olanlar ilk yapmış olmanın avantajını yaşayacaklar. Endüstriyel tasarımcının avantajı kendi başınıza üretim yapma şansınız var. Sizin böyle bir çabanız oldu mu? Oldu. Ben İTÜ 2005 mezunuyum. Mezun olduktan sonra dört yıl süre ile bir şirkette çalıştım. Ardından 2009 yılında freelance çalışmaya başladım. Elektronik sektörüne işler yaptım. Bu koltukların arkasındaki televizyon tasarımı, arayüz tasarımları gerçekleştirdim. Banyo aksesuarları tasarımları yaptım. Kendim için tasarladığım porselen işlerim oldu. Mermerle çalıştım. Mermerden tasarımlar yaptım. Kadeh, tirbuşon ve tıpa tasarımı gibi. Ancak Türkiye de girişimci olmak, tasarlamanın ötesinde seri üretime geçmek çok zor Mesela şarap kadehinin el ısısından etkilenmemesini sağlayan mermerden bir tasarım yaptım. Ancak benim istediğim şekilde mermeri işleyen 46

49 TASARIMCI İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 bir firma var. O zaman ürünün maliyeti yükseliyor. Tüketiciye, geniş kitleye ulaşamıyorsunuz. Böyle olunca üretimden vazgeçtim ve yine seri üretime yönelik tasarımlar için çalışmaya başladım. Seri üretim ve maliyet denince hemen akla Çin faktörü geliyor. Sizin değerlendirmenizi alabilir miyim? Eskiden olsa Çin in piyasalara olumsuz etkisi çok derdim. Ama artık orada da maliyetler yükselmeye başladı. Bu demek değildir ki Çin faktörünü yok sayalım. Parça bazında ürün almak makul olabiliyor. Ama kalite kontrolünü kendiniz yapmak koşulu ile. Bunun yanında asıl tehlike şu: Çin de bir yıl içinde mezun olan endüstriyel tasarımcı sayısı milyonlarla ifade ediliyor. Şimdiye kadar olan şey şuydu. Büyük firmalar orada fason üretim yaptırıyordu. Belirli bir süre için anlaşmalar yapılıyor, üretim bittiğinde fabrika Çinlilere kalıyordu. Firma üretim döneminde Çin e know how sağlıyordu. Şimdi geçen sürede üretimi - ki isterlerse artık kaliteli üretim de yapıyorlar, öğrendiler. Eğer buna tasarım gücünü de eklerlerse, Çin o zaman gerçek güç olacak. Altyapıları hazır. Üniversitelerden mezun olan tasarımcılarla birlikte önümüzdeki 5 yıl içinde çok farklı bir Çin ile karşılaşacağız diye düşünüyorum. Çin yıllardır gönderdiğiniz çizimi üretip size geri gönderen bir ülkeydi. Öyle kalsalardı tehlike değildi. Ama şimdi değişimi hep beraber göreceğiz. SEZA YEĞin Kimdir? 1982 de Ankara da doğdu yılında İTÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümünü üçüncülükle bitirdi yılında Perakende Günleri çerçevesinde düzenlenen Mağaza Sistemleri yarışmasında birincilik ödülü aldı. IDW 2005 kapsamında düzenlenen Graduation Show da bitirme projesi sergilendi yılında Solmaz Mercan firmasında züccaciye sektöründe tasarımcı olarak çalışmaya başladı yılında İstanbul Tasarım Haftası nda tasarladığı Sevgi Terazisi adlı ürün ile Yılın Genç Tasarımcısı ödülüne layık görüldü. IDW 2007 ye Neyse Halin ve Hole adlı ürünlerle katıldı. Trendease adlı yabancı kaynaklı sitede çalışmaları yayınlandı. Eric Chan tarafından derlenen 1000 Product Design isimli kitaba Trendline Salt&Pepper shaker set ve Sevgi Terazisi isimli ürünleri ile dahil oldu Temmuz ayına kadar Mercanlar Mutfak Eşyaları firmasında Ürün Tasarım Sorumlusu olarak görev yaptıktan sonra istifa ederek, çalışmalarına freelance tasarımcı olarak sürdürdü. Ürün tasarımı çalışmalarına halen Sun Plastik firmasında devam ediyor. 47

50 ALTERNATİF PAZARLAR GENEL BİR DEĞERLENDİRME YAPILIRSA, TANZANYA PAZARI İÇİN HEYET ORGANİZASYONU YERİNE BELİRLİ ALICILARIN İSTANBUL A DAVET EDİLMESİNİN, GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ İÇİNSE JOHANNESBURG U KAPSAYACAK HEYET ORGANİZASYONUNUN FAYDALI OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ. BU ORGANİZASYONA İKİNCİ ÜLKE OLARAK ANGOLA, GANA, KAMERUN GİBİ ÜLKELERDEN BİRİ DE DAHİL EDİLEBİLİR. Hazırlayan: Buğra Erol İDDMİB Metaller Sektör Şubesi Uzman Yardımcısı 48

51 ALTERNATİF PAZARLAR İ S T A N B u l D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T a l l E R İ H r a C A T Ç I l a r B İ r l İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Mutfak eşyaları sektörü rotasını 49

52 ALTERNATİF PAZARLAR Türk ev ve mutfak eşyaları sektörü adına UR-GE (Uluslararası Rekabeti Geliştirme) projesi çerçevesinde Afrika da potansiyel pazarlar olarak belirlenen Tanzanya ve Güney Afrika Cumhuriyeti ne 2-9 Haziran 2013 tarihleri arasında ön inceleme ziyareti gerçekleştirdik. 2 Haziran saat de İstanbul dan kalkan uçağımız 3 Haziran saat da Darüsselam a ulaştı. Havaalanında aldığımız vize sonrası otelimize yerleştik ve kısa bir dinlenmenin ardından sabah Ticaret Müşavirliğimiz ile görüşme gerçekleştirdik. Ticaret Müşavirimiz Yılmaz Akçınar, Tanzanya pazarı hakkında kısa bilgi verdikten sonra ülkenin yaklaşık yüzde 15 inin refahının orta ve üzerinde olduğunu, halkın yüzde 85 inin evinde elektrik olmadığını ifade etti. Tanzanya yakın zamanda bulunan doğalgaz rezervleri ile orta vadede halkının refah düzeyini iyileştirmeyi hedefliyor. Ancak doğal gaz rezervleri dahi ülkeyi orta seviyede gelişmiş ülke olmaktan öteye götüremeyecek gibi gözüküyor, halkın çoğu fakir ve yaşam standartları çok düşük. Pazar, fiyat odaklı ve kaliteli ürünlere maalesef fazla yer yok. Altyapı yatırımları ve inşaat sektörü için bir potansiyel olsa da mutfak eşyaları sektörü için potansiyel henüz fazla gelişmiş değil. FiyAT ANA belirleyici unsur Ticaret Müşavirimiz ile yapılan görüşme sonrasında ikili iş görüşmeleri organizasyonu için toplantı gerçekleştirdik ve pazardaki farklı segmentlerde yer alan dağıtım kanallarını inceledik. İDDMİB İN ULUSLARARASI REKABETİ GELİŞTİRME (UR- GE) PROJESİ KAPSAMINDA POTANSİYELİ BULUNAN HEDEF PAZARLARA YAPILAN ZİYARETLER, FİRMALARA YENİ KAPILAR ARALIYOR. PROJE AYNI ZAMANDA 2023 YILINDA YÜKSEK KATMA DEĞERLİ 500 MİLYAR DOLAR İHRACAT HEDEFİNİ DE DESTEKLİYOR. FİRMALAR BU PROJEYLE İHRACAT BİRİM FİYATINI ARTIRIYOR. İlk incelememizi bizdeki Tahtakale piyasasının ilkel versiyonu olarak düşünülebilecek bölgede gerçekleştirdik. Küçük mağazalarda çeşitli ürünlerin el değiştirdiği ve ara toptancılara mal sevkiyatının yapıldığı bölgede fiyat ana belirleyici unsur. Burada ucuz Çin ve Hindistan menşeli ürünlere rastladık. Aslında ülkenin genelinde Çin ve Hindistan ürünleri ağırlıklı yer alıyor. Bu bölgeden sonra ziyaret ettiğimiz alışveriş merkezleri ve süpermarketler nispeten daha kaliteli ürünleri raflarında sergilese de ülkemiz ürünleri ile karşılaştırıldığında ürün kalitelerinin zayıf olduğu görülüyor. Türk ürünleri AZ da olsa RAFLARda Tanzanya da az da olsa Türk ürünlerine rastlamak mümkün. Mutfak eşyaları sektöründe cam ürünlerinin penetrasyonu gayet iyi. Türkiye nin dünyaca ünlü markalarını Tanzanya mağazalarındaki raflarda yer aldığını görmek mümkün. 4 Haziran Salı günü ziyaret ettiğimiz ülkenin en büyük toptancılarının yer aldığı ticaret bölgesinde daha kaliteli ürünlere rastlasak da genel olarak pazarın fiyat odaklı yapısı değişmiyor. Tür ürünleri toptancılarıyla yaptığımız görüşmelerle bilgi alırken, raflarda Hindistan ve Çin menşeli ürünlerin hakim olduğunu gördük. GüNEy AFRİka CumhuRİyETİ nde REkabET var 4 Haziran Salı akşamüzeri bu kez ikinci durağımız olan Güney Afrika Cumhuriyeti nin ikinci büyük kenti olan Johannesburg a doğru yola çıktık. Johannesburg hayli gelişmiş pazara sahip bir kent. Konakladığımız otel kentin en güvenilir yerlerinden Sandton bölgesinde ve alışveriş merkezlerine çok yakın. Gelişmiş ülkelerde görülebilecek türde mağazalara rastlayabiliyorsunuz ve ürün kaliteleri gayet iyi. Kaliteye karşın fiyatların düşük olması piyasada ciddi rekabet olduğunu gösteriyor. 5 Haziran Çarşamba günü iki eşleştirme firması ile görüştükten sonra süpermarket ve züccaciye mağazalarını ziyaret ediyoruz. Genel yapının, Tanzanya dan tamamen farklı olduğunu görüyoruz. Güney Afrika da da 50

53 ALTERNATİF PAZARLAR İ S T A N B u l D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T a l l E R İ H r a C A T Ç I l a r B İ r l İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 AFRİKA KITASI, TÜRK ÜRÜNLERİ AÇISINDAN ÖNEMLİ BİR HEDEF PAZAR. TANZANYA DA PAZARIN BELİRLEYİCİSİ FİYAT OLDUĞU İÇİN ÇİN VE HİNDİSTAN ÜRETİMİ TERCİH EDİLİRKEN, GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ NDE İSE RAFLARDA ÇOK SAYIDA TÜRK MALI BULMAK MÜMKÜN. gelir dağılımı bozuk olmasına rağmen alım gücü ve potansiyeli yüksek ciddi bir kesim var. Türk markaları RAFLARı süslüyor Üst kesime hitap eden bu mağazalar dışında orta ve alt gelir grubuna hitap eden Africa Cash&Carry, China Mall gibi mağazalara da rastlamak mümkün. Özellikle iç bölgelere buralardan sevkiyatlar yapılıyor ama bu pazarda, Türk ürünlerinin rekabet etmesi çok zor çünkü ürün kaliteleri oldukça düşük. Genelde Hindistan ve Çin menşeili ürünler satılıyor. Johannesburg da son uğradığımız Westpack mağazası ise Türk ürünlerine en çok rastladığımız yer oldu. Dünyaca ünlü Türk markalarının temsilcilerinin önemli miktarda rafı ele geçirmiş durumda olduğu da gözden kaçırmıyor. Türk ürünlerinin kalitesini biliyorlar Güney Afrika Cumhuriyeti nin başkenti Capetown a gitmek için 6 Haziran Perşembe akşamı Johannesburg dan ayrılıyoruz ve aynı akşam Capetown a varıyoruz. Başkent Capetown, denize komşu ve güvenlik açısından Johannesburg ile mukayese edildiğinde çok daha güvenli. 7 Haziran Cuma günü ülkenin en büyük mağaza zincirlerinden biri ile görüşme gerçekleştirdik. Kaliteli ürünler satan mağaza zincirine girebilmek için en büyük engel yüksek gümrük vergileri. Şirket yetkilileri tekstil ve konfeksiyon ile bazı mutfak eşyalarını Türkiye den alabileceklerini, fiyat ve vergileri değerlendirmeleri gerektiğini ifade etti. Genelde Çin den ürünleri tedarik ediyorlar ve Türk ürünlerinin kalitesini biliyorlar. Kısa sürede malları sevkiyata hazırlayabiliyor oluşumuz, şirket için avantaj ancak nakliye süresi günü buluyor, ki bu da negatif etken. İki ülkeye iki FARklı strateji Ön heyet programımızı genel olarak değerlendirmek gerekirse, Tanzanya pazarının az da olsa potansiyeli olduğu, ancak heyet organizasyonu yerine belirli alıcıların İstanbul a davet edilmesinin daha verimli olacağını söyleyebiliriz. Güney Afrika pazarı için ise birçok üründe pazarda potansiyel bulunuyor. Mutfak eşyaları sektörü için Johnnesburg u kapsayacak heyet organizasyonunun faydalı olacağı, ancak 2 nci ülke olarak Angola, Ghana, Kamerun gibi ülkelerden birini daha programa dahil etmenin programın etkinliğini arttıracağını düşünüyoruz. 51

54 BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? Irak Sevkiyat Öncesi Değerlendirme Programına dahil ürünler yenilendi Irak Hükümeti 2011 de, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ise 2012 yılında Sevkiyat Öncesi Değerlendirme Programına başladı. Programın devreye girmesiyle Irak a ihraç edilecek ürünlerde sertifika zorunluluğunun doğdu. Irak resmi makamları tarafından yetkilendirilen tek firma ise Bureau Veritas. Ürünlerini sınırdan sorunsuz ve hızla geçirmek isteyen ihracatçılara sertifikalandırma hizmeti verilen firmanın İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir, Gaziantep, Mersin, Mardin, İskenderun da ofisleri bulunuyor. Ürünler Irak yerel standartlarına ve uluslararası standartlara uygunluğu test edildikten ve fabrika kontrolleri gerçekleştirildikten sonra Kuzey Irak a giriş yapabiliyor. İhraç edilecek ürünlerin doğru vergi diliminde vergilendirilmesi ve ürünlerin pazar fiyatları üzerinden ithalatçıya faturalandırılmasının kontrolü sağlanıyor. Böylece olası vergilendirme hataları ve ülke içinde haksız rekabet oluşmasının engellenmesi amaçlanıyor. Ayrıca eksik, hasarlı ürünlerin önüne geçilerek, etiket ve paketleme ülke taleplerine göre kontrol ediliyor. Endüstriden inşaata, gıdaya kadar tüm sektörlere uygunluk değerlendirmesi verilmesi gerektiğini belirten Bureau Veritas yetkilisi, bu değerlendirmelerin bünyelerinde yer alan tekstil, gıda, mekanik, elektrik, maden laboratuvarları ile gerçekleştirdiklerini açıkladı. GRUP-I OYUNCAKLAR Çocuk oyuncakları Tüm çocuk oyuncakları Pastel Boya Pastel boya kalemleri Sulu Boya Sulu boya (Selülozik bazlı) Kil Modelleme kili GRUP-II ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÜRÜNLERİ Elektrikli ve Elektronik Ev Aletleri Elektrikli su ısıtıcıları, içme suyu soğutucuları (su sebili), oda klimaları, elektrikli ocaklar, elektrikli hızlı su ısıtıcıları, elektrik süpürgeleri, bulaşık makinaları, elektrikli pişirme aleti vb., Elektrikli tıraş makinası, saç kesme makinası vb., Elektrikli tost makinası, elektrikli ızgara vb., Elektrikli tava, fritöz vb., Elektrikli mutfak aletleri (mikser, meyve sıkacağı, gıda kıyıcı vb.),elektrikli cilt bakım ve saç bakım aletleri, elektrikli mikrodalga fırın, elektrikli saatler, elektrikli dikiş makinaları, elektrikli böcek öldürücüleri, elektrikli taşınabilir ısıtma aletleri, elektrikli giysi kurutma makinası ve santrifüj aspiratörler, elektrikli taşınabilir suya batırılabilir ısıtıcılar, radyolar, kayıt cihazları, cd&dvd oynatıcılar, televizyonlar, alıcılar, elektrikli oda ısıtıcıları, elektrikli pompalar, elektrikli buzdolapları ve gıda dondurucuları, elektrikli çamaşır makinaları, elektrikli fanlar ve regülatör, elektrikli vantilatörler, elektrikli ütü, elektrikli akü şarj cihazları, elektrikli sıvı ısıtıcılar(su kazanları), elektrikli fırınlar. Ev için Elektrik Tesisatı Aksesuarları (Anahtar, priz, adaptör,uzatma kablosu) Anahtarlar, fiş, soket-outler ve adaptörler, uzatma kablosu setleri. Piller (kurşun-asit akü, kuru birincil piller) Kurşun-asit pilleri, primer piller. Ev Lambalar(floresan, akkor ve enerji tasarruflu lambalar) Floresan lambalar, tungsten lambalar, enerji tasarruflu lambalar, lambalar ve starterler. Elektrik Güç Kabloları Elektrik güç kabloları (gerilim 600/1000 v), PVC kablolar (gerilim 450/750 v a kadar), kauçuk kablolar (gerilim 450/750 v a kadar), düz kablolar, kesit alanı 4 mm2 olan esnek kordon ve kablolar, PVC izolaleli yassı kablolar. Ev armatürleri ve onun parçaları (Starter, balast) Floresan lambalar için starterler, tüp floresan lambalar için balastlar, ışık veren cihazlar. Isıtma Elemanları ve Termostat Isıtıcı elemanları, termostat. Telefon Kablosu Telefon tablosu. Buharlaşmalı hava soğutucuları ve bunların bileşenleri (su pompası,motor vb ) Buharlaşmalı hava soğutucusu, buharlaşmalı hava soğutucusu için su pompası, plastikten buharlaşmalı hava soğutucusu, dikey tip buharlaşmalı hava soğutucusu, buharlaşmalı hava soğutucu için motor. Sıvı yakıt ile çalışan elektrikli ısıtıcılar Ev eşyasımmotorları. Tüm tipler (1,5 hp yi geçmeyenler). Ev tipi elektrikli ve yağlı ısıtıcı. GRUP-III ARAÇLAR, LASTİKLER VE PARÇALARI Araba, otobüs ve kamyonlar için güvenlik yedek parçaları Fren sistem parçaları, süspansiyon sistem parçaları, yakıt pompalama sistem parçaları, yakıt boruları, direksiyon sistem parçaları, ampuller, silecekler, emniyet kemerler. Yakıt sistemi Yakıt tankı, yakıt pompa takımı, yakıt doldurma borusu ve kabı, evap hortum kabı, yakıt doldurucu tıpası, üst yakıt doldurma hortumu, alt yakıt doldurma hortumu, yakıt enjektörü, dizel enjektör gövdesi, dizel enjektör pompası, dizel yakıt hortumu, dizel yakıt tüpü, yakıt filtre dirseği, yakıt filtresi, yakıt tüpü, yakıt besleme hortumu. Araçlar için dayanıklı(kırılmaz) cam Katmanlı cam (lamine cam), bölgesel temperlenmiş cam, temperlenmiş cam. Aküler Tüm tipler. Arabalar, kamyonlar,romörkler, otobüsler,bisikletler ve motosikletler için değişik boru ve lastikler Havasız otomobil lastiği, havasız bisiklet tekerleği, bisiklet iç lastiği, taşıt lastikleri, motosiklet iç lastiği, kamyon ve otobüs lastiği, motosiklet lastikleri. GRUP-IV YAPI MALZEMELERİ Çimento Portland çimentosu, hızlı sertleşen çimento, hidrotasyon ısısı düşük çimento, sülfat dayanıklı çimento, beyaz çimento, petrol kuyusu çimentosu. Galvanizli Levha Galvanizli çelik levhalar. Genel mühendislik Amaçları için Alüminyum Alaşımları - Bar, haddelenmiş ürünleri Genel mühendislik amaçları için alüminyum alaşımları - bar, haddelenmiş ürünleri. Beton takviye için karbon çelik çubuklar Beton takviye için karbon çelik çubuklar. Sıcak haddelenmiş çelik plaka, levha ve şerit Sıcak haddelenmiş çelik plaka, levha ve şerit. Yapı çeliği Çelik levha, sac ve şerit, çubuk, tel Sıcak haddelenmiş profil, soğuk kaynaklı yapısal profil. 52

55 BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Hasır çelik Hasır çelik. Galvanizli karbon çelik ve dökme demir boru ve parçaları Sıhhi tesisat için karbon çelik borular, alaşımsız çelik bağlantılar, gaz ve su uygulamalarında kullanılan dökme demir borular, bağlantı elemanları, aksesuarları, kolay işlenebilir dökme demir bağlantı elemanları, tanklar için galvanizli çelik paneller. Kilden yapı tuğlaları Tip (A) : Loaded, Tip (B) : Loaded, Tip ( C) : Unloaded, dış cephe tuğlası. Su musluğu ve vanaları (Su musluğu, tapalı kapatma sistemli vanalar, karışım suyu vanaları,küresel su vanaları ve sürgülü vanalar) Musluklar ve vanaları (içme suyu için), karışım vanaları, içme suyu için küresel vanalar, bakır alaşımlı sürgülü vanalar, endüstriyel amaçlı bakır alaşımlı küresel vanalar. Plastik borular, bağlantı parçaları ve aksesuarları Sert kanalizasyon ve drenaj PVC boruları, soğuk su amaçlı polietilen borular, endüstriyel amaçlı sert PVC boruları (yiyecek, içecek ve sağlık uygulamalarını içermez), içme suyu için sert PVC basınç boruları, cam elyaf takviyeli doymamış polyester atık su boruları, sert PVC alan drenaj boruları, elektriksel teçhizat için sert PVCden yapılmış sert elektrik borusu, elektrisel teçhizat için plastikten esnek ondüle elektrik boruları, tuvalet için uygun askılı plastik manuel duş, tekstil veya sentetik destekli plastik arka mengeli plastik hortum, su drenajı için plastik contalar (oluklu mengene uçlu, tüm tipler), içme suyu için polipropilen borular, metal parçalı polipropilen contalar, kanalizasyon boruları için sert PVC contalar, kablolar için polietilen kanallar. Karo Tüm tipler. Jips Tüm tipler. Tüm Çimento türleri ve beton bağlayıcı malzemeler Tüm tipler. Lavabo malzemeleri Kapılar ve Pencereler Tüm tipler. Kapı kilitleri Tüm tipler. Karbon Çelik kiriş yarı mamüller Tüm tipler. Sandöviç paneller Tüm tip karbon çelik kiriş yarı mamüller Alüminyum çelik sac Tüm tip ve ölçüler Kaynaklı çubuklar GRUP-V KOZMETİK, KİŞİSEL HİJYEN ÜRÜNLERİ Kozmetikler (her çeşit) (Medikal ve terapik amaçlı kullanılan ürünler hariç) Parfümler (parfüm konsantreleri dahil), şampuanlar (terapik medikal şampuanlar hariç), bebek pudrası (yetişkin talk pudrası ve medikal amaçlı kullanılan pudralar hariç), saç şekillendirici, rouge allık, cilt kremleri (cilt losyonları,medikal ya da estetik amaçlı kremler ev bebek kremleri hariç), ruj, oje, saç yağları (saç güçlendirici yağlar ve yağlı konsantreleri içerir, saç kremi,pomad veya medical saç besleyicileri içermez), saç kremleri (saç yağı ve pomatlar hariç), saç boyaları sıvı veya macun gibi olup; a- boya b-oksitleyici ajandan oluşanlar, kimyasal tüy dökücüler (çinko sülfür ve kalay türevlerini içeren ürünler hariç), tahta göz kalemi, pudra (bebek talk pudrası ve medikal amaçlı kullanılan pudralar hariç), dudak merhemi (kozmetik amaçlı dudak merhemleri, kırmızı ruj ve dudak parlatıcı hariç), saç pomadı ve briyantin (fizyolojik etkileri olan pomatlar ve medikal amaçlı olanlar hariç), saç boyası (toz), kına tozu, traş sonrası losyonu (medikal ve terapik amaçlı kullanılanlar hariç), kalıcı perma etkilil kremler: a- aktif madde b-oksidan - hidrojen peroksit, aerosol saç spreyi (kuru saç spreyi ve saç voparizatörü hariç), göz farı, vazelin, cilt losyonları (medikal ya da terapik amaçlı olmayan ya da bebekler için olmayanlar), saç şekillendirici jel, triclosan ya da ırgasan dp 30 içeren deodorantlar, aseton, yüz maskesi, hidrojen peroksit 9% (30 vols.) 12%(40 Vols.), Köpük saç şekillendirici sprey, foam hair remover spray, çocuk losyonu, çocuklar için cilt yumuşatıcı yağ, ter önleyici - her çeşit, saç düzleştirici, vücut şampuanı, saç açıcı, halawa- hair remover, fondöten kremi,fondöten losyonu, fondöten çubuğu, maskara-tüm çeşitler, likit eye liner, dudak parlatıcı, saç spreyi, çocuklar için vücut şampuanı, sıvı yüz temizleyici ve/veyamakyaj temizleyici, sıvı el temizleyici, banyo sabunu ve duş jeli, kalem eye liner, boyalı, hassas ve yıpranmış saçlar için şampuan. Köpürtücü traş kremi, diş macunu (terapik ve medikal amaçlı kullanılan diş macunları hariç), diş tozu, fırçasız traş kremi, traş köpüğü spreyi, traş jeli spreyi, tuvalet sabunu, sıvı tuvalet sabunu, şeffaf sabun, deodorant, genel amaçlı (iç mekan için aerosol oda spreyleri), deodorant, emet, hava deodorant sprey, çocuk bezi, yetişkin bezi, hijyenik ped, tuvalet kağıdı, yüz temizleme kağıtları, kağıt havlu, masa peçete ıslak mendil, diş fırçaları, tıraş bıçağı, multi-jiletli traş makinası kartuşu, emniyet kibritleri, plastik silgiler, kauçuk silgiler, (tahta) yazı kalemi, (tahta) renkli kalem, kalemtraş, esnek PVC bahçe hortumu, tekstil - su ve basınçlı hava için güçlendirilmiş termoplastik hortumlar, sıvıların geçişi için esnek PVC tüp. Tüm çeşitler ve ebatlar Kağıt bardak, kağıt pipetler, kağıt tabaklar, tek kullanımlık plastik bardaklar, tabaklar ve kaplar, sıvı içecek için plastik pipetler, plastik sofra takımı, thermoplastik mutfak eşyaları, aluminyum sofra takımı (çatal,kaşık), aluminyum taşıyıcı kaplar, paslanmaz çelik mutfak eşyaları, her çeşit bıçak, çatal, kaşık ve kepçeler, parçalama setleri, tek kullanımlık aluminyum folyo katering kapları, gıda ürünlerini ve ilaçları sarma ve paketlemede kullanılan esnek aluminyum folyo, gıda ürünleri için metal kutular, aluminyum pişirme ekipmanları, paslanmaz çelikten servis ekipmanları (tepsiler, sürahiler), aluminyum ev gereçleri (kupa, kase, kova), kettle,cookware, flatware küçük kaseler, büyük kaseler, saklama kaseleri, kupalar ve bardaklar, different plates, pişirme ekipmanları, polietilen saklama kapları (kapasitesi Litre), polikarbonat biberonlar, kalıpta pişirilmiş pvc kaplar, yalıtımlı ev tipi sürahi, düşük sıcaklıkta gıda saklama kapları, boyalar ve vernikler - emaye, alkid, parlak iç ve dış mekan boyaları, dekoratif iç mekan boyaları, püskürtme lake - genel kullanım, yarı parlak emaye, otomobiller için nitroselüloz kaplamalar, berrak vernik, püskürtme lake, mat (akrilik ve nitro), otomobillerin tamiri ve tesviyesi için polyester macun, selüloz pigmentli parlak lake (arabalar için), otomobiller için havayla kuruyan akrilik boyalar, pasta cila, otomobil boyası, sıvı, otomobiller için akrilik boya: (2 li: boya ve sertleştirici), otomobiller için akrilik boya: (3 lü: boya + sertleştirici + şeffaf ), otomobiller için akrilik yüzey (tek paket), otomobiller için akrilik yüzey (iki paket), boyalar ve vernikler: selüloz nitrat tabanlı boya ve lakeler için inceltici, akrilik vernik, boyalar ve vernikler: PVA sentetik reçine emülsiyonlu boya, akrilik emülsiyonlu boya, tüm çeşitler, humus, boyalar ve vernikler, tüm çeşitler ve ebatlar, tüm çeşitler (bira, votka, viski, uzo, likörler, doğal meyve sularıyla çeşitlendirilmiş alkollü içecekler), kuyumcu terazisi, öz yada yarı öz gösteren teraziler, rampa ölçer, non-automatic equilibrum balances, tıbbi termometreler, donmuş gıdalar için termometreler, skala termometresi, gaz kaynağındaki basınç ölçer, bourdon tüpleri basınç ölçer, diyafram ve kapsül basınç ölçerleri, lastik basıncı ölçer, lpg ekipmanları basıncı ölçer, yangın söndürme sistemleri basınçlarını ölçen aletler, araç makineleri için yağ, güç iletkeni akışkanlar (debriyaj, fren ve direksiyon), uzun kollu fanila, erkek için boxer ve iç giyim, sütyen, kadın slipleri ve iç çamaşır (örgü), çocuk için iç çamaşır (örgü), genç için iç çamaşır (örgü), yetişkin erkek için uzun iç çamaşırı (örgü, yünlü), havlu, yatak çarşafları ve yastık kılıfları, battaniyeler ve örtüler. 53

56 İMMİB EĞİTİM PROGRAMI Adı UFRS Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Kodu EDU-K Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Eğitimin Yeri Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (RÖNESANS) 1979 Master, 1983 Doktora, 1988 Docent ve 1994 Profesör olarak akademik kariyerini devam ettiren Rüstem HACIRUSTEMOGLU, aynı dönemlerde Ulaştırma Bakanlığı Danışmanlığı da yaptı. Bugüne kadar 40 bini aşkın katılımcı ile bilgi ve deneyimlerini paylaşan Hacırüstemoğlu, Türkiye nin önde gelen kuruluşlarına muhasebe, uluslararası finansal raporlama ve finansman yapılandırılması süreçlerinde danışman olarak görev aldı. Adı İleri Satış Teknikleri Kodu EDU-R Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yeri Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Vildan KARADENİZ [MİDA] Vildan Karadeniz ortaokul eğitimini Avusturya Lisesi nde bitirdikten sonra Lise eğitimini Robert Koleji nde tamamladı yılında Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümünü bitirdi. Aynı yıl Anadolu Sigorta da profesyonel iş yaşamına başladı yılında Eczacıbaşı / Procter & Gamble Sanipak Sağlık Ürünleri firmasına transfer oldu yılların arasında Prima, Orkid Pazarlama Müdürü ve Ultra Prima, Orkid, İpana, Ariel, Alo, Pantene, Blendax, Rejoice ve Ace markalarının Reklam Geliştirme Müdürlüğü görevlerini üstendi. Karadeniz yılları arasında aynı kuruluşta Max Factor&Ellen Betrix markalarının pazarlama müdürü görevini yürüttü. P&G den sonra Varan Turizm de Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olan Karadeniz, FED Training de danışmanlık ve eğitim hizmetlerinin ardından danışmanlık kariyerine MIDA Institute da devam ediyor. Karadeniz iyi derecede İngilizce ve Almanca biliyor. Adı English for Effective Telephone Communication (İngilizce Telefonda Etkili İletişim) Kodu EDU-P Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 15 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen JT REHILL 2009 yılından beri İstanbul da yaşayan JT Türkiye de İngilizce öğretmeni, eğitim içerikleri yazarı, öğretmen eğitmeni ve danışman olarak çalışmıştır. EFINST te hala uzaktan eğitim programlarında birçok uluslararası projede koordinatörlük görevini üstlenen JT dünyanın çeşitli yerlerindeki öğrencilere uzaktan İngilizce eğitmeni olarak eğitim veriyor. Wesleyan Universitesi nden1998 yılında mezun olan JT, Amerika da bulunduğu yıllarda eğitim, sağlık, bilgi teknolojileri ve finans sektörü başta olmak üzere birçok farklı sektör için profesyonel gelişim eğitimleri verdi. JT evli ve bir çocuk babasıdır. Adı Dış Ticaret Uzmanlığı Kodu EDU-Y Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Hüseyin TEKGÜÇ [İNOVAKADEMİ] Adana İktisadi ve Ticari İlimler Akademisinden 1979 yılında mezun olan Hüseyin Tekgüç, aynı yıl iş hayatına Uluslararası Taşımacılık sektöründe başladı. Unipac Ambalaj da Güney Anadolu Bölge Müdürü, Filiz Gıda Dış Ticaret Müdürü, Akpa Tekstil İhracat Uygulama Müdürü, Ekinciler Dış Ticaret Finansman ve Kambiyo Müdürü, Kastamonu Entegre Dış Ticaret ten sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Coşkun Orman Ürünleri Sanayi de Dış Ticaret Danışmanı, Orma da satış müdürü olarak çalıştı. Tekgüç, 2001 den bu yana profesyonel çalışma hayatının yanı sıra, dış ticaret konusundaki bilgi ve deneyimini eğitmen ve danışman olarak paylaşıyor. Adı Raporlama ve Rapor Sunum Teknikleri Kodu EDU-X Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Sinan BAYRAKTAR [PARANTEZ] 1956 yılında İstanbul da doğan Bayraktar, 1974 yılında Türkiye İş Bankası nda iş yaşamına başladı. Aynı yıl girdiği Marmara Üniversitesi İşletme bölümü lisans programını 1979 yılında tamamlayan Bayraktar, 1994 yılında Zorlu Holding de Finans ve Pazarlama Koordinatörü oldu ve Vestel A.Ş. nin gruba katılımı ve yeniden yapılandırılması çalışmalarında yer aldı yılları arasında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde, dönemsel uygulamalı ve piyasa ağırlıklı pazarlama dersleri verdi yılından itibaren Ziraat Bankası nda ve Halk Bankası nda Pazarlama ve Satış Koçluğu başta olmak üzere Bankoda Satış, Profesyonellik ve Beden Dili, İletişim Teknikleri gibi çeşitli eğitim programlarında eğitmen ve danışman olarak görev almaktadır. Yeni Yüzyıl Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık ile Pazarlama Meslek Yüksek Okulunda Program Başkanı ve tam zamanlı öğretim görevlisi olarak görev yapan Bayraktar, halen Parantez Eğitim ve Danışmanlık şirketi bünyesinde satış ve iletişimle ilgili birçok alanda eğitimler veriyor. Adı TPM Toplam Üretken Yönetim Kodu EDU-T Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Cevdet DAL [NMT] 1968 yılında doğan Cevdet DAL, Bakırköy Meslek Lisesi nden sonra, Yıldız Teknik Üniversitesi, Elektrik Mühendisliği nden mezun oldu. Haberleşme Tekniği konusunda GHK Kassel üniversitesinde (Almanya) yüksek lisans yapan Dal, yıları arasında Doğuş Elektrik Sistemleri nde üretim müdürlüğü, yıllarında Sahil Güvenlik Onarım Destek Komutanlığında Plan Keşif Müdür Vekilliği yaptı yılları arasında Esselte Leizt firmasında Planlama ve Kontrol Müdürü olarak çalışan Bayraktar, yalın üretim konulu birçok seminerler vermiştir. NMT Danışmanlık ve Eğitim Merkezinde Danışman ve Eğitmen olarak görev yapan, Cevdet DAL evli ve iki çocuk babasıdır. 54

57 İMMİB EĞİTİM PROGRAMI İ S T A N B U L D E M İ R V E D E M İ R D I Ş I M E T A L L E R İ H R A C A T Ç I L A R B İ R L İ Ğ İ A Y L I K Y A Y I N I T E M M U Z S A Y I : 2 0 Adı GÜLER KAZMACI ile Etkili Konuşma, Hitabet ve İkna Teknikleri Kodu EDU-T Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Güler KAZMACI [ENMAC] Uzun yıllar TRT de haber ve program dallarında spiker ve prodüktör olarak görev yapan Güler Kazmacı, radyoya mizah oyunları ve program metinleri de yazdı ve spiker yetiştirdi. Spikerliği ve metin yazarlığı üzerine ödülleri bulunan Kazmacı, daha sonra özel televizyonlara transfer oldu ve Star TV, ATV, Kanal D, Show TV, TGRT ve E TV ve Expochannel da çalıştı. Çeşitli ulusal ve uluslararası toplantılarda moderatör olarak görev yapan ve buna devam eden Kazmacı, televizyonculuğu esnasında köşe yazarlığına başladı ve Posta gazetesinde 12 yıl köşe yazarlığı yaptı. İkisi şiir olmak üzere, daha çok kadın sorunlarını araştırıp öyküleştirdiği 11 kitabı bulunan Kazmacı, TRT den sonra da çalıştığı kurumlarda spiker ve seslendirme elemanı yetiştirmek üzere etkili konuşma, iletişim ve Güzel Türkçe konulu dersler verdi. Değişik kurum ve okullarda öğrenci gruplarına ders verirken, siyasetçi yerel yönetici işadamı gibi kişilere özel dersler veren Kazmacı, güzel Türkçe ile birlikte etkili konuşma, hitabet ve iletişim becerileri hocası olarak Gazeteciler Cemiyeti nde görev yapıyor. Kazmacı, ayrıca eğitim şirketleri aracılığıyla kurumlara ve kişilere de ders veriyor. Yurt içinde ve yurt dışında Güzel Türkçe konulu seminerlere katılıyor. Adı Dış Ticarette Sigorta, Eximbank ve Teşvikleri Kodu EDU-NaN Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Tayfun TEKAT [RÖNESANS] Tayfun Tekat, Türkiye İş Bankası Kambiyo Bölümü yöneticiliği ve eğitmenliğini sürdürdükten sonra, Kavak Tekstil ve İp Sanayi nde Genel Müdürlük yaptı. Tekat, 2005 yılından itibaren eğitim ve danışmanlık alanında çalışmalarına ağırlık verdi. Dış ticaret, kambiyo, UCP 600 dersleri veren Tekat, RDBE bünyesinde bilgi ve tecrübelerini paylaşmaktadır. Adı Finans Dışı Yöneticiler İçin Finansal Tabloların Okunması Kodu EDU-P Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Aytaç YİĞİTLER [MASTERS] 1967 yılında Erzurum da doğan Aytaç Yiğitler, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkiler bölümünden 1988 yılında mezun oldu. Aynı Üniversitenin Para Banka Yüksek lisans programına yılları arasında devam etti. Kariyerine 1989 yılında Birleşmiş Milletler Teşkilatı Kalkınma Programında başlayan Yiğitler, proje yöneticisi olarak yaklaşık 3 yıl görev yaptıktan sonra 1993 yılında bankacılık sektörüne adım attı. Eğitim, teftiş kurulu, insan kaynakları işe alım ve organizasyon konularında birçok bankada yönetici olarak 2000 yılına kadar görev yaptı yılında aldığı kararla profesyonel yaşamı bırakarak ARGEDIA Danışmanlık şirketini kuran Yiğitler, evli ve bir çocuk babasıdır. Adı 6331 Sayılı Yeni İş Güvenliği Kanunu Kodu EDU-R Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi Eğitmen Hacer KAYHAN [HİZMED] 18 yıl işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre alanında çalışan Kayhan, yasal izinler, kanunlara uygunluk, OHSAS 18001, ISO ve ISO 9001 yönetim sistemleri kurma ve uygulama, risk analizi ve denetimler konusunda deneyime sahip. İşçi sağlığı, İş güvenliği ve Çevre konularında Avrupa Birliği, Kuzey Amerika ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına hakim olan Kayhan, ulusal ve uluslararası işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre alanında ihtiyaçların belirlenmesi, çözüm yolları ile bu çözümlerin uygulana rehberlik ediyor. Adı Etkin Tahsilat ve Tahsilat Zorluklarının Çözümü (Müşteri Kaybı Yaşanmadan Tahsilat Teknikleri) Kodu EDU-Z Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Adı Uluslararası Ticaretin Finansmanı ve Risk Yönetimi Kodu EDU-C Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Tayfun TEKAT Adı FMEA Hata Şekli ve Etkileri Analizi Kodu EDU-NaN Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Didem BORA [NMT] 1990 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümünden mezun olan Bora, yılları arasında Paris Sens Üniversitesinde Kalite Yönetim Sistemleri Araştırma Programını ve yılları arasında Marmara Üniversitesi, Uluslararası İşletmecilik Programında yüksek lisans çalışmalarını tamamladı. Bora, yılları arasında Chemetal GmbH bünyesinde Kalite Müdürü, yılları arasında SGS de Danışman, yılları arasında Societe Generale de Surveillance bünyesinde Belgelendirme Denetçisi ve yılları arasında ise Finansbank da Kalite ve Değişim Yönetimi Grup Başkanı olarak görev yaptı. Lead Assesor belgesine sahip olan Bora, NMT Danışmalık Ve Eğitim Merkezi nde Yönetici Danışman ve Eğitmen olarak görev yapmaktadır. Adı ISO Çevre Yönetim Sistemi Bilgilendirme Kodu EDU-Z Kayıt Tarihi Eğitimin Tarihi Eğitimin Saati 09:30-17:30 Kontenjan 20 kişi (aynı firmadan en fazla 3 kişi katılabilir.) Şehir İSTANBUL Yer Dış Ticaret Kompleksi- Çobançeşme Mevkii A Blok Yenibosna / Bahçelievler Eğitmen Hacer KAYHAN [HİZMED] Eğitmen Sinan BAYRAKTAR (PARANTEZ) 55

58 KANUN Sermaye Piyasası Kurulu nun davetlisiydik SUKUK NEDİR? İslami hukuk kurallarına göre kredi ve finansman piyasalarında kullanılan, Özel Amaçlı Şirketler aracılığı ile ihraç edilen (bono gibi) menkul kıymetlerin genel adına denilmektedir. Faizsiz bir piyasa olması nedeniyle, özellikle İslam Hukuku nun geçerli olduğu ülkeler ile iş yapan firmalarımız için gerekli olmaktadır. Ödemelerin kolay, etkili ve nakit olması nedeniyle düzenli bir gelir akışı yaşanmaktadır. 7 çeşit sukuk vardır, bunlar: mudaraba, muşaraka, icara, murabaha, salam, istisna ve hibrid. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği 28 Mayıs 2013 te Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vahdettin Ertaş ı İstanbul daki makamında ziyaret etti. Türkiye finans piyasaları ve dünyadaki gelişmelerin yanı sıra en çok konuşulan konular arasında son dönemde firmaların gündeminde olan Sukuk/Finansal Sertifika yer aldı. Özellikle Orta Doğu ya ihracat yapan firmalar açısından önemli olan sukukla ilgili bilgi veren Ertaş, yeni bir tebliğin, önümüzdeki günlerde Resmi Gazete de yayınlanacağını, bu tebliğ hazırlarken dünyadaki tüm sukukları incelediklerini ve ülkemize en uygun alt yapıyı hazırladıklarını belirtti. Borsaya girecek şirketlerin, seçecekleri aracı kurumları çok iyi araştırmaları gerektiğine de vurgu yapan Ertaş, firmaların doğru ve güvenilir aracı kurum seçmeleri konusunda uyardı. Ertay, Bu seçimi doğru yaptıkları takdirde, borsaya girdikten sonra sorun yaşamalarını önlerler diye konuştu. Varlık Kiralama Şirketleri (VKŞ) olmazsa sukuk işleminin gerçekleşemeyeceğini de sözlerine ekleyen Ertaş, VKŞ lerin para transferini yürüten bir çeşit denetimci vazifesini gördüğünü ifade etti İHRACAT HEdefi TUTTURULABİLİR Ayrıca milyar Dolar ihracat hedefiyle ilgili olarak görüşlerini de dile getiren Erta, bu hedefin yakalanabileceğine olan inancını söyledi. Ziyaret sonrasında, İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları Hayrettin Çaycı ve Çetin Tecdelioğlu, günün anısına Ertaş a hediye takdim etti. Söz konusu tebliğ ise tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlandı. TEBLİĞ İLE İLGİLİ SPK ŞU BİLGİLERİ VERdi tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile getirilen yenilikler, kira sertifikalarına ilişkin olarak uluslararası sermaye piyasalarında yaşanan gelişmeler ile piyasalarımızın şeffaf, etkin, güvenilir ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin sağlanması amaçları dikkate alınarak kira sertifikalarına ve varlık kiralama şirketlerine (VKŞ) ilişkin usul ve esaslar Kurulumuzun III-61.1 sayılı Kira Sertifikaları Tebliği (Tebliğ) ile yeniden düzenlenmiştir. Anılan Tebliğ 7/06/2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. YENİ düzenleme İLE; Uluslar arası genel kabul gören sahipliğe, yönetim sözleşmesine, alım-satıma, ortaklığa ve eser sözleşmesine dayalı olmak üzere toplam 5 yeni kira sertifikası türü tanımlanmıştır. Varlık Kiralama Şirketlerinin finansman ihtiyacı olan başka şirketlere de kira sertifikası ihraç edebilmelerine imkân sağlanmıştır. Bir Varlık Kiralama Şirketi nin aynı anda birden fazla kira sertifikası ihracı yapabilmesine imkân tanınmıştır. Varlık tanımı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu na uygun olarak varlık ve hakları kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Çıkar çatışmalarının önlenmesini teminen Varlık Kiralama Şirketi yönetim kuruluna bağımsız üye zorunluluğu getirilmiş ve önemli kararlar bağımsız üyenin olumlu oyuna bağlanmıştır. Yatırımcıların bilgilendirilmesi ve haklarının korunmasını teminen, Varlık ve haklar ile yükümlülüklerin Varlık Kiralama Şirketi kayıtlarında, ihraç edilen her farklı kira sertifikası bazında ayrı ayrı izlenmesi hükme bağlanmıştır. Yatırımcıları haklarının korunmasını teminen, ortaklığa ve eser sözleşmesine dayalı kira sertifikalarında varlık ve hak rehni kurulması öngörülmüş, yönetim sözleşmesine ve alım-satıma dayalı kira sertifikalarında ise kaynak kuruluş veya fon kullanıcısı olabilecek ortaklıklar sınırlı olarak belirlenmiştir. 56

59

60