MERHABA FAHRETTİN ALTUN GENEL YAYIN YÖNETMENI. KRİTER Mart

Transkript

1 MERHABA Türkiye ye karşı gayrimeşru bir savaş yürütülüyor. Bu savaşta Türkiye üç terör örgütüyle tek başına mücadele ediyor. Türkiye nin iadesini istediği teröristleri başta Almanya ve ABD olmak üzere Batılı güçler himaye ediyor. Hatta onları koruyor, kolluyor. Ancak bu siyaseti uzun süre sürdürmeleri mümkün değil. ABD yeni dönemin işaretlerini veriyor. Avrupa da ise seçimler yılı başladı. Türkiye nin bu noktada çok daha dikkatli olması gerekiyor. Belirsizlik ortamını fırsata çevirmeli. Bunun için referandum çok kritik. 16 Nisan devlet-millet bütünleşmesini sağlamlaştıracak çok önemli bir vesile. Türkiye daha önce pek çok kez kaçırdığı treni bu kez yakalamalı. Bu sayıda 16 Nisan da oylanacak Cumhurbaşkanlığı sistemini daha iyi anlamak için Şükrü Karatepe ile konuştuk. Referandum gündemini İsmail Çağlar ve İhsan Aktaş yazdı. SETA olarak düzenlediğimiz ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ın teşrif ettiği Türkiye de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi Sempozyumu nun izlenimlerini Mehmet Akif Memmi aktardı. Lider-millet uyumunun önemine Şenol Göka dikkat çekti. Sadece iç siyaset değil dış siyaset de büyük değişimlere gebe. Bu ay dosya konumuz Türkiye-ABD ilişkilerinin güvenlik boyutu. Veysel Kurt, Mustafa Kibaroğlu, İsmail Sarı ve Ragıp Soylu dosya yazarları. Bunun yanında Mustafa Caner Trump ın İran politikasını yazdı. Bab DEAŞ tan temizlendi. Türkiye nin Bab sonrası planlarını Abdullah Erboğa değerlendirdi. Tam da bu planları ilgilendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan ın Körfez gezisini İsmail Numan Telci analiz etti. Türkiye-Almanya ilişkileri gündemde olan bir diğer başlık. Kemal İnat, Tacettin Kutay ve Zeynel Yaman farklı veçhelerinden bu konuyu ele aldı. İbrahim Altay ise Batı da yükselen İslamofobi için yeni bir kavramsallaştırma önerdi. Erdal Tanas Karagöl ve Sadık Ünay güçlü Türkiye için ekonomideki yeni fırsatları değerlendirdi. Son yıllardaki ekonomik performansıyla önce çıkan Brezilya ile Türkiye nin benzerliklerini Tarık Dağlı yazdı. Mahmut Özer yeni Türkiye nin nitelikli eğitim ihtiyacını yazmaya devam ediyor. Bahar Albayrak Kitaplık sayfamızda yeni kitapları sizler için tanıttı. Nisan sayımızda buluşmak dileğiyle FAHRETTİN ALTUN GENEL YAYIN YÖNETMENI KRİTER Mart

2 İÇİNDEKİLER 6 MİLLET SON TRENİ KAÇIRMAYACAK Fahrettin Altun Cumhurbaşkanlığı sisteminde somutlaşan yeni hükümet sistemi talebi Türkiye nin demokratik siyasetinin en güçlü projelerinden biridir. Bu hükümet sistemi değişimi Türkiye için hem kaçırılmaması gereken bir fırsat hem de büyük bir imkandır. "EVET" VE "HAYIR"IN KAMPANYASI: 16 YENİYİ ANLATMAK, ESKİYİ SAVUNMAK İsmail Çağlar Türkiye, Cumhurbaşkanlığı sistemine giden yolda en kritik aşamalardan birisini yaşıyor. Referandum süreci başladı; milletin konuşacağı ve milli iradenin tecelli edeceği aşamaya gelindi. CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİ REFERANDUMU 11 PARTİLER REFERANDUMDA GELENEKLERİNE UYGUN HAREKET EDİYOR İhsan Aktaş SÖYLEŞİ 26 CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİ STATÜKOYA KARŞI DEĞİŞİM CUMHURBAŞKANI BAŞDANIŞMANI ŞÜKRÜ KARATEPE 24 "MİLLET NE DERSE O OLACAK" Mehmet Akif Memmi SİYASET 36 İNANIYORSANIZ GÜÇLÜSÜNÜZ Şenol Göka 4

3 66 70 DOSYA TÜRK-ALMAN İLİŞKİLERİ: SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Kemal İnat İÇİNDEKİLER TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNİN MERKEZİ BOYUTU OLARAK GÜVENLİK Veysel Kurt, Mustafa Kibaroğlu, İsmail Sarı, Ragıp Soylu SURİYE MESELESİ BAB SONRASINA HAZIRLIK Abdullah Erboğa 57 TÜRKİYE-ALMANYA İLİŞKİLERİ CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ALMANYA'DA TÜRKİYE'DEKİ KADAR ETKİLİ Taceddin Kutay ABD-İRAN İLİŞKİLERİ 48 TRUMP'IN İRAN KARŞITI POLİTİKASI VE TÜRKİYE Mustafa Caner CUMHURBAŞKANI'NIN KÖRFEZ ZİYARETİ 52 KÖRFEZ ÜLKELERİ İÇİN TÜRKİYE HAYATİ BİR ORTAK İsmail Numan Telci İSLAMOFOBİ BÜYÜK TÜRKÇE SÖZLÜK'TE OLMAYAN BİR KELİME: İSLAMOFOBİ İbrahim Altay EKONOMİ KALKINMA İÇİN YÖNETİŞİM VE CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİ Sadık Ünay EKONOMİK İSTİKRARIN SİGORTASI: TÜRKİYE VARLIK FONU Erdal Tanas Karagöl 39 KRİTER AYLIK SİYASET, TOPLUM VE EKONOMİ DERGİSİ SAYI 11 YIL 01 Mart 2017 İMTİYAZ SAHİBİ SET Vakfı İktisadi İşletmesi GENEL YAYIN YÖNETMENİ Fahrettin Altun YAYIN KOORDİNATÖRÜ Yusuf Özkır YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Mehmet Akif Memmi YAYIN KURULU Burhanettin Duran Halime Kökçe Hasan Basri Yalçın İbrahim Altay İsmail Çağlar Kemal İnat Nebi Miş Serdar Karagöz EDİTÖRYA İsmail Maden Beşir Cahit Ebrar Üzümcü Takış Bahar Albayrak Mustafa Said İşeri Ahmet Öztürk GÖRSEL YÖNETMEN Aslı Zeynep Alkan 11. SAYI KAPAK TASARIMI Kayhan Erkan FOTOĞRAF EDİTÖRÜ İlhami Yıldırım ÇİZGİ Necmettin Asma BASIM YERI Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık A.S. Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No: 4 Sancaktepe - İstanbul DAĞITIM Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.S. YAYIN TÜRÜ Süreli Aylık COPYRIGHT 2016 Bu yayının tüm hakları SET Vakfı İktisadi İşletmesi ne aittir. Dergi içeriği, izin alınmadan elektronik veya basılı şekilde kullanılamaz. Çoğaltılamaz. Kaynak göstermek suretiyle alıntı yapılabilir. Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. İLETIŞIM VE ABONELIK IÇIN: iletisim@kriterdergi.com abone@kriterdergi.com YÜKSEKÖĞRETİM 90 YÜKSEKÖĞRETİMDE MİLLİ SEFERBERLİK Mahmut Özer 74 YÜZ YILLIK MESELE: ALMAN VAKIFLARI Zeynel Yaman BREZİLYA 88 TÜRKİYE VE BREZİLYA'YA PARALEL OPERASYONLAR Tarık Dağlı KİTAPLIK 94 CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNİN KİTABI YAZILDI Bahar Albayrak KRİTER Mart

4 Millet Son Treni Kaçırmayacak Alman İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tobias Plate, Fahrettin Altun Şubat ayının son haftasında yaptığı basın toplantısında Türkiye den 2014 te bin 800, 2015 te 4 bin 600 ve 2016 da ise 5 bin 700 kişinin Almanya dan sığınma talebinde bulunduğu bilgisini verdi. Bu sayılar o kadar çok şey anlatıyor ki. Bir yandan terör örgütlerinin Türkiye ye karşı verdikleri mücadelede nasıl gerilediklerini ve tükeniş yaşadıklarını gösteriyor. Öte yandan terör örgütlerine kimlerin kol kanat gerdiklerini gözler önüne seriyor. Almanya açıkça FETÖ ve PKK ya kol kanat geriyor. Son olarak diplomatik pasaport sahibi 136 FETÖ cü Almanya ya iltica başvurusunda bulundu. Bundan önce de 15 Temmuz darbe girişiminde aktif biçimde rol almış 40 darbeci asker sığınma başvurusunda bulunmuştu. Almanya nın Türkiye ye karşı yürütülen bu gayrimeşru savaşta tek başına olduğunu Cumhurbaşkanlığı sisteminde somutlaşan yeni hükümet sistemi talebi Türkiye nin demokratik siyasetinin en güçlü projelerinden biridir. Bu hükümet sistemi değişimi Türkiye için hem kaçırılmaması gereken bir fırsat hem de büyük bir imkandır. 6 söylemek mümkün değil. Son dört yılda Almanya da yükselişe geçen Türkiye karşıtı politikalar ABD den esen rüzgarlar ve Obama yönetiminin yönlendirmelerinden de doğrudan etkilendi. Obama yönetimi ve onun etkisindeki Avrupalı güçlerin Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan a karşı yürüttüğü yıpratma savaşı Gezi Parkı Şiddet Eylemleri nden 6-8 Ekim ayaklanmasına, Aralık yargı darbesinden 15 Temmuz işgal girişimine kadar birçok kanlı operasyonun gün yüzüne çıkmasına neden oldu. Uluslararası Tasfiye Süreci Bugün bu uluslararası şer odakları ciddi bir krizle karşı karşıyadır. Uluslararası alanda gayrimeşru araçlar kullanarak yürüttükleri operasyonları sürdürme kabiliyetleri ciddi anlamda zaafa uğramış durumda. Bunun başlıca nedeni ABD deki sinsi nüfuz siyaseti ni temsil eden aktörlerin tasfiye edilmeye başlaması ve bu aktörlerin Avrupa daki partnerlerinin ise tasfiye edilme sürecinin eşiğinde olmasıdır. Donald Trump ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla birlikte oluşan yeni ABD yönetimi hem iç hem de dış politikada

5 eksen değişimi yaşayacak. Bu değişimin izleri şimdiden görünmeye başladı. Ne var ki bu değişim sürecinin hızlanması için Trump ın ciddi bir iktidar mücadelesi vermesi gerekecek. Halihazırda Amerikan siyasetinde eşi benzeri görülmemiş bir iktidar mücadelesi sürüyor ve bu mücadele kamuoyu önünde cereyan ediyor. Ana akım Amerikan medyası Trump ın karşısında bir siyasi blok olarak faaliyet gösteriyor, geleneksel Washington elitine destek veriyor. Bir anlamda Obama yönetiminin ruhunu Amerikan medyası yaşatmaya devam ediyor. Ne olursa olsun Trump rahatsız edici adımlar atıyor. Obama yönetiminin kendisine kalkan yaptığı ideolojik unsurları umursamadan hareket ediyor. Avrupa da Aşırı Sağın Yükselişi Avrupa ülkelerinde aşırı sağın sahip olduğu desteğe baktığımızda önümüzdeki bir yıllık süreçte Avrupa siyaset sahnesinin nasıl değişeceğini görebiliriz. Kamuoyu araştırmalarını incelediğimizde Fransa da aşırı sağcı Ulusal Cephe nin (FN) lideri Le Pen yüzde 27 lik oy oranıyla en yakın Son dört yılda Almanya da yükselişe geçen Türkiye karşıtı politikalar ABD den esen rüzgarlardan ve Obama yönetiminin yönlendirmelerinden doğrudan etkilendi. rakibi Fillon a 7 puanlık fark atmış durumda. Avusturya da ırkçı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) yüzde 35 oy oranıyla birinci parti konumunda. Bir diğer ırkçı parti olan Avusturya nın Geleceği İçin İttifak ın (BZÖ) oyları ise yüzde 5. Belçika da 2014 Temsilciler Meclisi seçimlerinde yüzde 21 oy alan Yeni Flaman İttifakı (NVA) halen birinci parti konumunda. Flaman Çıkarı (VB) isimli ırkçı parti de giderek desteğini artırıyor. Hollanda da aşırı sağcı Özgürlük Partisi nin (PVV) oyu yüzde 17 görünüyor ve bu haliyle birinci sırada bulunuyor. İsveç Demokratları adlı ırkçı parti de İsveç te yüzde 24 oyla en üst sırada yer alıyor. İsviçre de aşırı sağcı İsviçre Halk Partisi (SVP) yüzde 30 luk bir oy desteğine sahip görünüyor ve en yakın rakibi İsviçre Sosyal Demokrat Partisi nin (SDPS) neredeyse iki katı oy elde etmiş durumda. Almanya da ise durum çok daha karmaşık. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ve Almanya Ulusal Demokratik Partisi nin (NPD) oyları yüzde 12 ye ulaşmış durumda. Tam karşısında yer alan Almanya Sosyal Demokrat Partisi nin (SPD) oyları ise şu anda Merkel in partisi Hristiyan Demokrat Birliği (CDU) ve birlikte hareket KRİTER Mart

6 Bugün uluslararası şer odaklarının gayrimeşru araçlar kullanarak yürüttükleri operasyonları sürdürme kabiliyetleri ciddi anlamda zaafa uğramış durumda. Bunun başlıca nedeni ABD deki sinsi nüfuz siyaseti ni temsil eden aktörlerin tasfiye edilmeye başlaması ve bu aktörlerin Avrupa daki partnerlerinin de tasfiye sürecinin eşiğinde olması. ettiği Hristiyan Sosyal Birliği nin (CSU) oylarının üzerinde görünüyor. Seçimler bittiğinde bu manzaradan nasıl bir yönetim yapısı çıkacak hep birlikte göreceğiz. Fakat sonuç ne olursa olsun önümüzdeki Eylül ayından itibaren Almanya çok daha zor yönetilebilir bir ülke haline gelecek. Almanya, 1945 sonrasında her kritik dönemeçte arkasında hissettiği ve Obama yönetiminin neredeyse koşulsuz bir biçimde sürdürdüğü ABD desteğini yitirmek üzere. Almanya nın yıllar yılı çok büyük yarar elde ettiği serbest ticaret paradigmasının kan kaybetmesi de Berlin açısından bir başka zorlu süreci daha beraberinde getirecek. Bu durumda Almanya nın Avrupa Birliği nin liderliği rolüne soyunması ise giderek zorlaşacak. Küresel Düzenin Parçalanması Bunları söylediğimiz zaman daha istikrarlı, daha yumuşak ve daha barışçıl bir dünya siyaset sahnesinde yaşayacağımızı söylemiş olmuyoruz. Aksine daha sert rüzgarların eseceği, daha fazla gerilim ve çatışmanın yaşanacağı bir uluslararası siyaset alanına doğru yol alıyoruz. Uluslararası siyaset sahnesinde karşı karşıya kaldığımız durumun adı küresel düzenin parçalanmasından başka bir şey değil. Ian Bremmer bugünün küresel dünyasını resmederken Avrupa nın korkuları, Rusya nın hırsları, Ortadoğu nun tehlikeleri ve Çin in bilmeceleri nden söz eder. Belki bu sahneye ABD nin bölünmesi ni de eklemek gerekir. AB devlet ve hükümet AA başkanları, 3 Şubat 2017'de Malta'da düzenlenen gayriresmi toplantıda bir araya geldi. AB liderlerinin gündemini mülteci sorunu, Brexit ve ABD ile ilişkiler oluşturdu. 8 Türkiye nin Yeni Fırsat Alanı Türkiye hiç kuşkusuz küresel siyaset sahnesindeki bütün bu belirsizliklerden doğrudan etkilenen bir aktördür. Fakat eğer doğru adımlar atılırsa Türkiye bu küresel belirsizlik ortamını kendi lehine çevirebilir. Daha açık soralım: Türkiye açısından yeni küresel siyaset sahnesi ne ifade ediyor? Her şeyden önce liberal Batılı ve Batıcı hegemonyanın Türkiye üzerinde oluşturduğu baskı ortamı dağılıyor. İkincisi Türkiye eğer güçlü siyasal liderliğini kurumsallaştırabilir, milli birlik ve beraberliğini sürdürebilir, ekonomik büyümesini daha da hızlandırabilirse o takdirde yeni dönemin sert mücadele ortamında öne geçebilir. Cumhurbaşkanlığı sisteminin oylanacağı yeni bir dönem bizi bekliyor. Ret cephesi, evet çıkarsa rejim değişecek, hayır çıkarsa parlamenter demokrasiye sahip çıkmış olacağız diye propaganda yapıyor. Türkiye nin bölüneceği ve otoriterleşeceğinden dem vuruyor. Oysaki söz konusu olan son 40 yıldır Türkiye siyasetinde vesayetçi odaklarla mücadele içinde olmuş bütün siyasi aktörlerin talep ettiği bir hükümet sistemi değişimidir.

7 Devlet başkanı ile hükümet başkanının birleştirilmesi, icranın hızlı, güçlü ve etkili hale getirilmesi, devlet başkanını tek dereceli olarak milletin seçmesi ve böylelikle devlet-millet kaynaşması ve bütünleşmesinin sağlanması ilk defa 2017 yılında değil demokrasi cephesinde yer alan aktörler tarafından ta 1970 li yılların başında dile getirilmiştir. Bu talepler 1980 lerde de, 1990 larda da, 2000 li yıllarda da açık ve net bir biçimde ortaya konmuştur. Bu yönüyle Cumhurbaşkanlığı sisteminde somutlaşan yeni hükümet sistemi talebi Türkiye nin demokratik siyasetinin en güçlü projelerinden biridir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da tıpkı Necmettin Erbakan, Turgut Özal, Alpaslan Türkeş, Muhsin Yazıcıoğlu ve Süleyman Demirel gibi bu siyasi projenin savunucularından biridir. Referandumdan hayır çıkması durumunda Türkiye 2007 öncesi şartlara dönecektir. Bu da vesayet odakları ve Batıcı elitlerin ellerini yeniden ovuşturmaya başlayacakları, bir kez daha uluslararası şer odaklarıyla yeni ittifaklar kurarak siyaset sahnesini kirletmeye çalışacakları bir dönemin açılması anlamına gelecek. Bütün bunlar bir yana bu hükümet sistemi değişimi Türkiye için hem kaçırılmaması gereken bir fırsat hem de büyük bir imkandır. Ret cephesi ve gizli hayırcılar 16 Nisan da hayır çıksa da AK Parti iktidarda kalmaya devam edecek diyerek bu değişimi önemsizleştirmeye çalışıyor. Daha önce de çeşitli kereler ifade ettiğim üzere referandumdan hayır çıkması durumunda Türkiye 2007 öncesi şartlara dönecektir. Bu da vesayet odakları ve Batıcı elitlerin ellerini yeniden ovuşturmaya başlayacakları, bir kez daha uluslararası şer odaklarıyla yeni ittifaklar kurarak siyaset sahnesini kirletmeye çalışacakları bir dönemin açılması anlamına gelecek. Millet bu kez bu treni kaçırmayacak. Bu tren son tren... KRİTER Mart