SELANİK ALACA İMARET CAMİSİ

Transkript

1 SELANİK ALACA İMARET CAMİSİ BAKİ SARISAKAL

2 SELANİK ALACA İMARET CAMİSİ (İSHAK PAŞA CAMİSİ) Selanik Alaca İmaret Camisi Alaca İmaret Camisi Selanik şehir merkezinin kuzey bölümünde bulunmaktadır. Aziz Dimitris Kilisesi nin kuzey doğu kesiminde, Kassandrou, Sofokleus, Galileou ve Aziz Nikolau ile sınırlı şehir blok bölümünde bulunmaktadır. Selanik'teki en iyi korunmuş Türk yapılarından biridir. Görülmeye değer önemli bir Osmanlı yapısıdır. Cami dışında, darülaceze ve medrese olarak kullanılmıştır. Anıtın giriş kapısının üzerindeki yazıtlara göre, anıtın inşa tarihi 1484 ve anıt o dönem in Sadrazamı ve komutanı olan İnegöllü İshak Paşa tarafından inşa edilmiştir.

3 Selanik Alaca İmaret Camisi Selanik Alaca İmaret Camisi

4 Bu nedenle anıt İshak Paşa Camisi adıyla da bilinmektedir. Bugün bu alan Selanik Belediyesi'ne ait olup, kültürel etkinlikler ve geçici sergiler için kullanılmaktadır. Alaca İmaret Camisi ters T şeklinde ve bir merkezi dikdörtgen salondan yani ana harimden oluşmaktadır. Ana harim dört yan bölümlerden oluşmakta, bölümlerin üzeri de iki büyük kubbe ile örtülü olup, bu bölümlerde yemek hizmetleri ve kutsal öğretiler dersleri verilmekteydi. Altı sütuna dayanan ortadaki daha yüksek beş kubbeli bir son cemaat yeri, muhteşem bir cümle kapısı ve kuvvetli nisbetlere sahib bir medhal cebhesi ile bilhassa temayüz etmektedir, Cami'nin ana mekânı kuzey - güney istikametindeki aks üzerinde biri birini takip eden iki kubbe ile örtülmüştür. Türk mimarisinin XV. asırda en fazla revaç bulan cami tipini teşkil eden ve şimdiye kadar bir hayli misali tesbit olunan ters T planlı camilerin başlıca hususiyetini meydana getiren yan kanatlar tabiatıyla burada da mevcuttur. Herhalde yemekhane olarak kullanılmak üzere yapılan bu yan hücreler, plan üzerinde görüleceği gibi, orta mekânlar kademeli bir şekilde birleşecek surette tertib edilmişler ve bu bakımdan, Cami'e şimdiye kadar tanımladığımız misalle arasında istisnai bir özellik kazandırmışlardır. Küçük kubbeler ile örtülü olan bu yan hücreler. Dışarıya açılan kapılara ve ocaklara sahiptirler. Ayrıca bir sıralı sütunlar geçiti bulunmakta ve ön tarafının üs katında beş küçük kubbe bulunmaktadır. Bütün kubbeler kurşun levhalar ile kaplanmıştır. Yapının güneybatı köşesinde bir minare yükseliyordu. Minaresi Yıkılmış Selanik Alaca İmaret Camisi

5 Bu minarede Selanik teki diğer minareler gibi 1925 ve 1930 yılları arasında yıktırıldı. Minarenin gövde kısmı günümüze kadar ulaşmış ve varlığını koruyabilmiştir. Minarenin cephesi baklava şeklinde olup, renkli taşlarla süslü olup Osmanlı mimarisinde ender karşılaşılan özelliklere sahip bir yapıdır. Gerek eski fotoğraflardan, gerekse coşkulu gezginlerin anlatımlarından, kendi türünde Selanik in en muhteşem ve görkemli yapılarındandı. Anıtın iç kısmı basit çiçek motifleri, taze tasvirlerle ve Kuran dan alıntılarla süslenmişti. 1 Evliya çelebi bu Camiyi şöyle tarif eder: Alaca Minareli olduğu için Alaca Cami derler. Bu dahi kurşun örtülü bir Cami i mu tenâdır. Kim Cami i Hortaci den sonra Ruhaniyetli bir Cami i mübarektir. Kıble kapusu üzerine merkum olan hüsnü olan hüsn-i ile tarih i arabisi budur. Alaca İmaret Camisi Kitabesi Okunuşu: Dâr-ı hayrın kad benâ düstûr-u hakâni l-muîn A ni İshak bin İbrahim li-hakki l-mübîn Semme fî şehri l-muharrem yesserallâhü ecrehâ Fî riyâzil-huld Tıbtüm fe d-hulûhâ hâlidîn Habbezâ dârü l-mu allâ meserretün li n-nâzırîn Ravzatü ayni l-mustafâ lezzetün li ş-şâribîn Unzurû yâ ma şere l-ebrâr ilâ târîhihâ İ melû bi z-zühdi fîhâ ni me ecru l-âmilîn Sene: 889 H. /1484 M. Anlamı: Hakan ın yardım emri ile İbrahim oğlu İshak, Allah rızası için bir hayır evi kurdu. Bu mübarek Muharrem ayında mükâfatını versin Cennet yurdunuz: Buyrun, ebedi kalın sözüne mahzar etsin onu. Görenleri mutlu eden o güzel ve yüce yurt! (Alaca İmaret) Muhammed Mustafa nın pınar cennetinin, içenleri mest eder Ey Allah a yakın kullar bu hayrın yapılış tarihine bakın Bu imarette dürüstçe çalışınız, bu işte çalışanlar için ne güzel ödüller vardır. 1 Spiros Dim. Çafaras - Arkeolog

6 1978 yılındaki Selanik depreminde büyük hasar gören yapı, Yunanistan Kültür Bakanlığı tarafından restore edilmiştir yılından bu yana Selanik Belediyesi tarafından kültürel faaliyetlerde kullanılmaktadır. Çoğunlukla da kapalıdır, bazı sergilere açılmaktadır. Bir kuş evi, caminin içi, mihrabı ve içerisine yer alan bazı ayetlerden kalan bölümler, bu da yan kısımlardaki imaret olarak kullanılan kısımlardan birindeki ocağı görmek mümkündür. Günümüzde Alaca İmaret Camisi