Testing Methods STANDARD 100 by OEKO TEX

Transkript

1 Testing Methods STANDARD 100 by OEKO TEX OEKO-TEX - International Association for Research and Testing in the Field of Textile and Leather Ecology OEKO-TEX - Tekstil ve Deri Ekolojisi Alanında Uluslararası Araştırma ve Test Birliği Testing procedures for authorization to use the STANDARD 100 by OEKO TEX mark STANDARD 100 by OEKO TEX işaretinin kullanımına yönelik yetki için test yöntemleri OEKO-TEX Association Genferstrasse 23 P.O. Box 2006 CH-8027 Zurich Phone info@oeko-tex.com

2 Contents İçindekiler Determination of the ph value Determination of formaldehyde Qualitative testing for the presence of formaldehyde Quantitative determination of the content of free and partially releasable formaldehyde Determination of heavy metals Extraction with artificial acid sweat solution Digestion of the samples Testing for chromium(vi) Determination of the content of pesticides Determination of the content of phenols Determination of the content of plasticisers Determination of the content of organic tin compounds Determination of the content of short chain chlorinated paraffines Determination of the content of PFC's, Perfluorinated Compounds Determination of the content of DMFu Test for humanecologically critical colorants Test for Azo-colorants, which may be cleaved into arylamines of MAK-group III, categories 1 and 2 under reductive conditions Test for dyestuffs and pigments, classified as carcinogenic 11.3 Test for dyestuffs, classified as allergenic 11.4 Test for other banned dyestuffs 12 Determination of the content of chlorinated benzenes and toluenes 13 Determination of the content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) 14 Determination of the content of solvent residues 15 Determination of the content of surfactant, wetting agent residues 16 Testing of colour fastness 17 Determinations of emission 17.1 Quantitative determination of formaldehyde emitting into the air 17.2 Determination of the emission of volatile and odorous compounds by gas chromatography 18 Sensory Odour test 18.1 Odour test (textile floor coverings, mattresses, foam and large coated articles not being used for clothing) 18.2 Odour test on other articles 19 Identification of asbestos fibres ph değerinin tayin edilmesi Formaldehidin tayin edilmesi Formaldehidin var olup olmadığına ilişkin kalitatif analiz Serbest formaldehit ve kısmen salınımlı formaldehit içeriğinin kantitatif tayini 3 Ağır Metallerin Tayini 3.1 Yapay Asidik Ter Çözeltisinde Ekstraksiyon 3.2 Numunelerin Ayrılması 3.3 Krom testi (IV) 4 Pestisit içeriğinin tayini 5 Fenol içeriğinin tayini 6 Yumuşatıcı madde içeriğinin tayini 7 Organokalay bileşik içeriğinin tayini 8 Kısa zincirli klorlu parafinlerin tayini 9 PFC's: Perflorine edilmiş Bileşikler içeriğinin tayini 10 DMFu içeriğinin tayini 11 İnsan ekolojisine zararlı boyar maddelerin test edilmesi 11.1 Redüktif parçalanma sonucu MAK Grubu III, 1. ve 2. kategorilerdeki arilaminlere bölünebilen azo boyar maddelerin analizi 11.2 Karsinojenik olarak sınıflandırılmış boyar maddelerin ve pigmentlerin testleri Alerji yapan madde olarak sınıflandırılmış olan boyar maddelerin analizi 11.4 Yasaklanmış diğer boyar maddelerin analizi 12 Klorlu Benzen ve Tolüen İçeriğinin Tayini 13 Polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) içeriğinin tayini Çözücü madde atığı içeriğinin tayini Yüzey aktif ve nemlendirici madde atığı içeriğinin tayini Renk haslıklarının tayini Emisyon Testleri Oda havasına salınan formaldehidin kantitatif analizi Uçucu ve kokulu bileşik emisyonunun gaz kromatografisi yoluyla tayini 18 Duyusal koku testi Koku testi (Tekstil döşemeler, yataklar, giyim amaçlı kullanılmayan köpüklü plastikler ve büyük kaplamalı maddeler) 18.2 Diğer ürünlerde koku testi 19 Asbest liflerinin tespiti 2 9

3 Tests in progress or waiting to be carried out should be stopped or cancelled if any individual test already completed gives values, which exceed the limits. Herhangi bir ölçüm noktasında belirtilen sınır değerin aşıldığının tespit edilmesi durumunda yürütülmekte olan ya da bekleyen testler iptal edilir ya da yürütülmez. The samples are prepared for testing by a conditioning according to the regulations given in ISO 139. Numuneler testlerin yürütülmesinden önce ISO 139 da belirtilen koşullara göre teste hazırlanır. 1 ph değerinin tayin edilmesi Determination of the ph value The ph value is determined according to ISO 3071 (KCl solution). ph değeri, ISO 3071 uyarınca (KCL çözeltisi) tespit edilir. 2 Determination of formaldehyde Formaldehidin tayin edilmesi 2.1 Qualitative testing for the presence of formaldehyde Formaldehidin var olup olmadığına ilişkin kalitatif analiz As a rule, qualitative tests have to be done first to show whether subsequent quantitative tests will be necessary. Kalitatif testler esas itibariyle, müteakip nicelik analizlerinin gerekli olup olmayacağının belirlenmesi amacıyla yürütülür. The qualitative tests are to be performed under semi-quantitative working conditions in aqueous and sulphuric extracts of the samples at the same time. Kalitatif testlerin, yarı-kantitatif çalışma koşullarında eş zamanlı olarak malzeme numunelerinin sulu ya da sülfürik ekstraktlarında yürütülmesi gerekmektedir. In the case of products containing glyoxal, to avoid a wrong inter- Glioksal içeren ürünlerde yanlış tayinlerin engellenebilmesi için spepretation, reagents reacting specifically with formaldehyde should sifik olarak formaldehit ile tepkimeye giren reajanlar kullanılmalıdır. be used. 2.2 Quantitative determination of the content of free and partially releasable formaldehyde Serbest formaldehit ve kısmen salınımlı formaldehit içeriğinin kantitatif tayini The test is performed as given by the Japanese law Harmful Substance Containing Household Products Control Law No According to this method the content of free and partially releaseable formaldehyde is integrally determined in aqueous extract using the acetyl-acetone method by means of a spectrophotometer. Test, 112 sayılı Zararlı Maddeler İçeren Evsel Ürünlerin Kontrolüne ilişkin Japonya Kanunu nda ön görülen test yöntemlerine göre yürütülür. Bu yöntemler gereği, sulu ekstratlarda serbest ve kısmen salınımlı formaldehit içeriği asetilaseton yöntemiyle ön görülen çalışma talimatlarına göre spektrofotometrik bir şekilde hesaplanır. 3 Ağır Metallerin Tayini Determination of heavy metals Tests for the following heavy metals (extractable and total content) are performed: Aşağıda belirtilen ağır metallerin kantitatif tayini (ekstrakte olup olmadıkları, toplam içerikleri, vs.) Antimony Antimon Arsenic Arsenik Lead Kurşun Cadmium Kadmiyum Chromium Krom Chromium(VI) Krom (VI) Copper Bakır Cobalt Kobalt Nickel Nikel Mercury Cıva The quantitative determination of the heavy metal components extracted according to paragraph 3.1 or digested according to paragraph 3.2, is performed by atomic absorption spectrometry (AAS), ICP, or spectrophotometry. Madde 3.1 e göre ekstrakte edilebilir ağır metal bileşiklerinin veya Madde 3.2 ye göre belirlenen numunelerin kantitatif tayini, Atomik Absorpsiyon Skeptrometrisi (AAS) veya ICP ve spektrofotometri yöntemleriyle gerçekleştirilir. 3.1 Yapay Asidik Ter Çözeltisinde Ekstraksiyon Extraction with artificial acid sweat solution The heavy metals are extracted by use of artificial acidic sweat sol- Ağır metaller ISO 105-E04 uyarınca yapay asidik ter çözeltisi (Test ution according to ISO 105E04 (testing solution II). Çözeltisi II) kullanılarak ekstrakte edilir. Accessories made from painted or unpainted metal and galvanized plastics must be enclosed in several layers of an inert, undyed Metal, cilalı metal ve galvanizli plastikten yapılmış parçalarda, çizilme, çarpma ve sarsılma gibi nedenlerle mekanik yüzey değişikliklerinin meydana gelmesinin önlenmesi amacıyla ekstraksiyon sırasın- 3 9

4 textile (e.g. polyester, polyacryl) to avoid abrasion due to scratching, beating or shaking. da bu parçalar nötr hareket eden polyester, poliakrilik gibi birkaç tabakadan oluşan bir ağ içerisinde bekletilir. Metallic accessories having a surface refinement or coating are subjected to a further test for extractable nickel after a pre-treatment (wear and corrosion according to EN 12472:1998). Yüzey işlemesine ya da kaplamaya sahip metalik parçalar, özel bir ön işleme tabi tutulduktan sonra (EN 12472: 1998 Korozyon ve Aşınma Testi) ayrıca ekstrakte edilebilir nikel üzerinde incelenir. 3.2 Numunelerin Ayrılması Digestion of the samples The samples are chemically digested using acids in order to get a clear solution. Numuneler, berrak bir çözelti elde etmek amacıyla ıslak kimyasal ayırma işlemine tabi tutulur. Different components of the sample, which can be differentiated macroscopically (base material, paints, etc.), are separately digested and analysed. The method is therefore suitable to check the samples for total lead content in reference to the requirement of the American legislation for children s articles (CPSIA, Consumer Product Safety Improvement Act). Bir numunenin makroskopik olarak ayırt edilebilir bileşenleri (temel malzeme, cila vs.) ayrı ayrı çıkarılır ve incelenir. Yöntem, ABD çocuk eşyaları mevzuatı (CPSIA, Tüketici Ürünleri Güvenliğini Geliştirme Kanunu) uyarınca toplam kurşun içeriği bakımından numunelerin kontrol edilmesine uygundur. 3.3 Krom testi (IV) Testing for chromium(vi) The test for chromium(vi) is performed with the extract prepared by using the artificial acidic sweat solution. Krom testi yapay ter çözeltisi içeren ekstraktta gerçekleştirilir. For leather the analysis is carried out according to ISO Deri için analizler ISO 17075' göre yapılacaktır. 4 Pestisit içeriğinin tayini Determination of the content of pesticides In the STANDARD 100 by OEKO TEX there is a list of pesticides, which might be used for natural fibres and are critical because of their persistence. STANDARD 100 by OEKO TEX içerisinde, doğal liflerde kullanılabilen ve dayanıklılığı nedeniyle çevreye zararlı olan pestisitler listesi yer almaktadır. The tests for the pesticides which are mentioned in the STANDARD 100 by OEKO TEX are performed with cleaned-up extracts by gas chromatography with selective detection (MSD or ECD). OEKO TEX 100 standartlarında yer alan pestisitlerin testleri clean-up" (örneklerin istenmeyen bileşenlerden temizlenmesi) yapılan ekstraktların selektif tespiti (MSD veya ECD) ile gaz kromatografisinde gerçekleştirilir. 5 Fenol içeriğinin tayini Determination of the content of phenols The pentachlorophenol (PCP), isomers of tetrachlorophenol (TeCP) and Trichlorophenol (TrCP) or ortho-phenylphenol (OPP) content is determined for samples where the use of PCP, TeCP, TrCP and OPP is supposed in a raw material conservation agent, an auxiliary or a finishing agent, or for the treatment of the finished product. With textile floor coverings the PCP, TeCP, TrCP or OPP content is determined only in pile material consisting of wool or wool blends. For analysis gas chromatography can be used with mass spectrometric (MSD) or electron capture detection (ECD). Pentaklorofenol (PCP), tetraklorofenol (TeCP) izomerleri, Triklorofenol (TrCP) izomerleri ya da ortofenilfenol (OPP) içeriği, gerektiğinde ham maddeler için koruyucu ajanlarda, tekstil yardımcı ya da apre maddelerinde ya da bitmiş ürünler için PCP, TeCP,TrCP ya da OPP kullanımının mümkün olduğu numuneler için belirlenir. Tekstil döşemelerde, PCP, TeCP,TrCP veya OPP içeriği yalnızca yün ya da yünlü karışımlar içeren hav materyallerinde tayin edilir. Gaz kromatografisi ile yapılacak bu analizler için kütle selektif (MSD) veya elektron tarama (ECD) dedektörleri kullanılabilir. 6 Yumuşatıcı madde içeriğinin tayini Determination of the content of plasticisers With the test those phthalates are included which are specified in various publications and legal framework as being critical for the health of children, babies or impose a general health risk. The list of phthalates of the STANDARD 100 by OEKO TEX include those phthalates which are mentioned at the time of publication of the Standard in REACH (EC Regulation 1907/2006, Annexes XIV and applicable parts of XVII) as well as those mentioned in candidate list for SVHC and CPSIA. Bu analizle çeşitli yayımlamalarda ve kanuni yasalarca çocuklar ve bebekler veya genel olarak sağlığa zararlı olarak sınıflandırılmlş olan bu fitalatlar tespit edilir. REACH in (AB regülasyonu 1907/2006 standartlarının XIV. eki ve XVII. ekinin ilgili kısımları) standartlarını yayınlanlaması ile belirlenen ve yanı sıra SVHC ve CPSIA için aday listelerinde de belirtilen bu fitalatlar eş zamanlı olarak OEKO TEX 100 standartlarında yer almıştır. The test for PVC plasticisers is performed by extraction of the testing material with an organic solvent. The extract is analysed after clean-up by gas chroma-tography (MS detection). PVC yumuşatıcıları, test ürününün organik bir çözücü ile ekstrakte edilmesi yoluyla test edilir. Çıkarılan ekstrakt, gaz kromatografisi ile temizlenme işleminden sonra (MS taraması) analiz edilir. 4 9

5 7 Determination of the content of organic tin compounds Organokalay bileşik içeriğinin tayini The method for determination of organic tin compounds is based on an extraction of the material with an organic solvent and followed by derivatization with sodium tetraethylborate. The tests are performed with cleaned-up extracts by gas chromatography with selective detection (MSD). Kalaylı organik bileşiklerin tayini için, tekstil malzemeleri organik bir çözücü ile ekstrakte edilerek ardından sodyum tetraetil borat ile türevlendirilir. Testler, clean-up" ekstraktların selektif tespiti (MSD) ile gaz kromatografisinde gerçekleştirilir. 8 Kısa zincirli klorlu parafinlerin tayini Determination of the content of short chain chlorinated paraffines The method for the determination of the short chain chlorinated paraffines is based on an extraction of the testing material with an organic solvent and subsequent analysis with GC/MS or GC/MS/MS. For screening (analysis of the sum of all short, medium and long chain chloroparaffines the instrument can be operated in the EI (electron impact) mode. For the secure determination of the congeners present in the sample the instrument must be operated in CI (chemical ionization) mode. Kısa zincirli klorlu parafinler, test edilecek maddenin organik çözücülerle ekstraksiyonunu takiben GC/MS veya GC/MS/MS ile ölçülerek tayin edilir. Tüm kısa, orta ve uzun zincirli klorlu parafinlerin toplamının analizi için cihaz "El" (electron impact) moduna ayarlanabilir. Örnekte yer alan türdeş kimyasalların doğru tespiti için cihaz "CI" (chemical ionization) moduna ayarlanmalıdır. 9 PFC's: Perflorine edilmiş Bileşikler içeriğinin tayini Determination of the content of PFC's, Perfluorinated Compounds Until the official testing method according to EC-DIRECTIVE 2006/122/EC is available; an internal procedure will be applied, which is based on an extraction step using methanol and a subsequent LC/MS/MS analysis. 2006/122/EC sayılı AB DİREKTİFİ nde ön görülen resmi test yöntemleri uygulanana kadar, metanol ekstraksiyonunu ve müteakip bir LC/MS/MS analizini içeren kurum içi bir yöntem izlenir. 10 DMFu içeriğinin tayini Determination of the content of DMFu The method for the determination of dimethylfumarate is based on an extraction of the sample with an organic solvent and subsequent analyses by GC/MS. Dimetilfumaratın tayini için kullanılan metod, tekstil ürününün bir organik çözücü madde ekstraksiyonunu takiben GC/MS ile analizine dayanır. 11 Test for humanecologically critical colorants İnsan ekolojisine zararlı boyar maddelerin test edilmesi 11.1 Test for Azo-colorants, which may be cleaved into arylamines of MAK-group III, categories 1 and 2 under reductive conditions Redüktif parçalanma sonucu MAK Grubu III, 1. ve 2. kategorilerdeki arilaminlere bölünebilen azo boyar maddelerin analizi All arylamines mentioned in the Annex XVII of the REACH Regulation (1907/2006) relating to restrictions on the marketing and use of certain dangerous substances and preparations (azocolorants) are part of the list published in the STANDARD 100 by OEKO TEX. Belirli tehlikeli maddelerin ve preparatların (azo boyar maddeler) kullanımının ve pazarlanmasının kısıtlandırılması ile ilişkilendirilen REACH regülasyonlarının (1907/2006) XVII. eki içinde yer alan bütün arilaminler, STANDARD 100 by OEKO TEX içinde yayınlanmıştır. The following arylamines are to be included in the tests: Aşağıdaki arilaminler testlere tabi tutulacaktır: MAK-group III, category 1 (Substances which are known to be able to cause cancer in human beings) MAK Grubu III, Kategori 1 (İnsanlarda kötü huylu tümörlerin oluşmasına neden olduğu bilinen maddeler) Benzidine 4-Chlor-o-toluidine (4-Chlor-2-methylaniline) 2-Naphtylamine 4-Aminobiphenyl (Biphenyl-4-ylamine) [ ] [ ] [ ] [ ] MAK group III, category 2 (Substances which are - in the opinion of the Senate Commission for the testing of hazardous working materials - definitely carcinogenic to animals, when these animals are exposed to the substances in circumstances which re- MAK Grubu III, Kategori 2 (Şimdiye kadar yalnızca hayvanlar üzerinde, fakat insanların iş yerinde maruz kalabileceği koşullarda ya da bunla karşılaştırılabilecek koşullar altında yürütülen deneylerde, Sağlığa Zararlı Maddelerin Analizine Yönelik Senato Komis- 5 9

6 semble exposures occurring in working places or are at least comparable.) yonu nun kanaatine göre net bir şekilde karsinojenik etki göstermiş olan maddeler). o-tolidine (3,3'-Dimethylbenzidine) o-dianisidine (3,3'-Dimethoxybenzidine) 3,3'-Dichlorobenzidine 4-Chloroaniline o-toluidine (2-Methylaniline) o-aminoazotoluene 2-Amino-4-nitrotoluene 2,4-Diaminotoluene (2,4-Toluylendiamine) 2,4-Diaminoanisole (4-Methoxy-1,3-phenylenediamine) 4,4'-Diaminobiphenylmethane 4,4'-Diamino-3,3'-dimethylbiphenylmethane 4,4'-Diamino-3,3'-dichlorobiphenylmethane 4,4'-Diaminobiphenylether 4,4'-Diaminobiphenylsulfide 2,4,5-Trimethylaniline p-cresidine (2-Methoxy-5-methylaniline) o-anisidine (2-Methoxyaniline) 2,4-Xylidine 2,6-Xylidine 4-Aminoazobenzene [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] The list will be extended by the arylamines, which are added to the MAK groups III, categories 1 or 2 after sufficient testing by the "Senatskommission zur Prüfung gesundheitsschädlicher Arbeitsstoffe" (Senate Commission for testing of hazardous working materials) in the "Deutsche Forschungsgemeinschaft" (DFG) and are additionally of importance for the production of azo-colorants. Alman Araştırma Birliği nin (DFG) Sağlığa Zararlı Maddelerin Analizinden Sorumlu Senato Komisyonu tarafınca test edilmesini takiben, MAK Grup III, Kategori 1 veya 2 ye dahil edilen arilaminler (azo renklendiricilerin üretimi için önemine rağmen) için liste genişletilecektir. The tests are carried out following the official test methods in At- Testler, REACH regülasyonlarının (1907/2006) XVII. ekinin 10. eki getachment 10 of Annex XVII of the REACH regulation (1907/2006), re- reğince yasal analiz yöntemlerine uygun olarak örneğin aşağıdaki spectively i.e. according to the following standards: normlara göre yürütülmektedir: EN EN EN EN Karsinojenik olarak sınıflandırılmış boyar maddelerin ve pigmentlerin testleri. Test for dyestuffs and pigments, classified as carcinogenic According to the criteria of Annex VI of the Directive 67/548/EWG 76/769/EWG sayılı Direktif Ek I ile tadil edilmiş olan 67/548/EWG Ek respectively the Directives 76/769/EWG, annex I, and 1999/43/EC VI kriterleri uyarınca ve 1999/43/AB ile 1272/2008 nolu düzenleme as well as the regulation (EC) No. 1272/2008 some colorants are (AB) doğrultusunda bazı boyar maddeler karsinojenik olarak sınıflanclassified as carcinogenic and have been added to the correspond- dırılmış ve OEKO TEX 100 Standart listelerine dahil edilmiştir. ing list of STANDARD 100 by OEKO TEX. The list of these colorants will be amended in the STANDARD 100 by OEKO TEX according to the scientific knowledge and if the colorants are relevant for the production of textiles and garments. Bu boyar maddelerin listesi, söz konusu boyar maddeler tekstil ve giyisi üretimi ile ilişkili ise OEKO TEX 100 Standartlarında bilimsel verilere göre güncellenecektir. The testing is carried out for some of the dyes according to 11.1, and 11.3 respectively and in some cases according to 3.2. The test method for the other dyes is under evaluation. Bazı boyaların testleri 11.1 ve 11.3' e göre ve bazı özel durumlar için 3.2' ye göre yapılır. Geriye kalan diğer boyar maddeler için uygulanacak test metodları üzerinde çalışılmaktadır Alerji yapan madde olarak sınıflandırılmış olan boyar maddelerin analizi Test for dyestuffs, classified as allergenic Some dyestuffs are classified as substances that could potentially cause allergies: Those dyes are mentioned in the STANDARD 100 by OEKO TEX. Bazı boyar maddeler potansiyel alerjen olarak sınırflandırılmıştır: Bunlar STANDARD 100 by OEKO TEX de listelenmiştir. The list of dyestuffs will continually be extended with those known from medicine to cause allergies. Bu boyar maddelerin listesi, tıbbi uygulamalar sonucu hassaslaştırıcı olarak sınıflandırılmış bileşenleri de içerecek şekilde sürekli olarak güncellenmeye devam edecektir. 6 9

7 The identification and quantification of extracted dyes is made by means of chromatographic methods in comparison to reference substance. Alerjiye neden olan boyar maddeler, ekstraksiyon sonrası gaz kromatografisiyle referans numunelerle karşılaştırılarak tespit edilir ve miktar ölçümü yapılır Yasaklanmış diğer boyar maddelerin analizi Test for other banned dyestuffs The use of some other dyestuffs is banned due to other human ecological relevant properties. These dyestuffs can be found in the STANDARD 100 by OEKO TEX under the corresponding category. Bazı diğer boyar maddelerin kullanımı insan ekolojisini ilgilendiren diğer nedenlerden dolayı yasaklanmıştır. Bunlar STANDARD 100 by OEKO TEX kapsamında ilgili başlıklar altında listelenmiştir. The identification and quantification of extracted dyes is made by means of chromatographic methods in comparison to reference substance. Ekstrakte edilen boyar maddelerin tanımlanması ve miktarlarının ölçümü, kromatografik yöntemler aracılığıyla referans numunelerle karşılaştırılarak yapılır. 12 Klorlu Benzen ve Tolüen İçeriğinin Tayini Determination of the content of chlorinated benzenes and toluenes The determination of the content of chlorinated benzenes and toluenes is performed by extraction of the test material with an organic solvent. The extract is analysed after clean-up by gas chromatography (MSD or ECD detection). Klorlu benzen ve toluen içeriğinin tayini, test materyalinin organik bir çözücü ile ekstraksiyonuyla yapılır. Ekstrakt, istenmeyen bileşenlerden temizlenmesinin (clean-up) ardından, gaz kromatografisi ile (MSD veya ECD taraması) analiz edilir. 13 Polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) içeriğinin tayini Determination of the content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) The determination of the content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) is performed by extraction of the test material with an organic solvent. The extract is analysed after clean-up by gas chromatography with mass selective detection (MSD). Polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) içeriğinin tayini, test materyalinin organik bir çözücü ile ekstraksiyonuyla yapılır. Ekstrakt, istenmeyen bileşenlerden temizlenmesinin (clean-up) ardından, gaz kromatografisi ile (MSD taraması) analiz edilir. All polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) mentioned in the Analizlerde, STANDARD 100 by OEKO TEX de listelenen tüm polistandard 100 by OEKO TEX are considered in the determina- siklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) dikkate alınır. tion. 14 Determination of the content of solvent residues Çözücü madde atığı içeriğinin tayini The method for the determination of solvent residues is based on an extraction of the sample with an organic solvent and subsequent analyses by gas chromatography with mass selective detection (MSD). Çözücü kalıntılarının ölçülmesi için kullanılan metod, tekstil ürününün bir organik çözücü madde ekstraksiyonunu takiben gaz kromatografi ile (MSD) analizine dayanır. 15 Yüzey aktif ve nemlendirici madde atığı içeriğinin tayini Determination of the content of surfactant, wetting agent residues The determination of the surfactant and wetting agent residues is performed by extraction of the test material with an organic solvent. The extract is analysed then by LC/MS. Yüzey aktif madde ve ıslatıcı ajan atığı içeriğinin tayini, test materyalinin organik bir çözücü ile ekstraksiyonuyla yapılır. Ekstrakt LC/MS ile analiz edilir. 16 Renk haslıklarının tayini Testing of colour fastness In all the colour fastness tests cited below only the fastness grades with respect to staining of the adjacent fabrics are determined. The single fibres adjacent fabrics are used. Aşağıda yer alan tüm renk haslıklarının testlerinde, yalnızca refakat bezinin lekelenmesi ile oluşan haslık dereceleri ölçülür. Tek elyaflı refaket bezleri kullanılır. Basic methods for the performing and evaluating the test are ISO 105-A01 and ISO 105-A03. Testlerin yürütülmesi ve test sonuçlarının değerlendirilmesi için ISO 105-A01 ve ISO 105-A03 esas alınır. Determination of colour fastness to water according to ISO 105E01 ISO 105-E01 uyarınca rengin suya karşı haslığının tayini Determination of colour fastness to acidic and alkaline perspira- ISO 105-E04 uyarınca renklerin asidik ve alkalin ter haslığının tation according to ISO 105-E04 yini Determination of colour fastness to rubbing dry according ISO 105-X12 ISO 105-X12 uyarınca renklerin kuru halde sürtünmeye karşı haslığının tayini Determination of colour fastness to saliva and perspiration. The Renklerin tükürük ve tere karşı haslığının tayini. Bu test, metalik test is performed with reference to 64 LFGB (German law reaksesuarlar hariç olmak üzere, ürün sınıfı I' e (bebek grubu) göre garding food, commodities and animal feed), BVL B and test edilmesi gereken ürünler için; 64 LFGB (Alman Gıda ve Tü- 7 9

8 B (Testing of colour migration of commodities, part 1: Test with artificial saliva and part 2: Test with artificial sweat solution) and refers to the products which should be tested according to Product Class I (babies article), with the exception of metallic accessories. This standard does not provide for specifying fastness grades. For judgement of the test results only the following statements are given: ketim Maddeleri ve Hayvan Yemleri Yasası), BVL B ve B (maddelerin renk göçme testleri, bölüm 1: Yapay tükürük ile test ve bölüm 2: Yapay ter ile test) refarans alınarak uygulanır. Standart haslık derecelerinin tanımlanmasını sağlamaz. Test sonuçları değerlendirme için sadece aşağıda yer ifadelerle verilir. Fast to saliva and perspiration (Grade of 4-5 or better at assessment with grey scale) Tükürük ve tere karşı has (Gri skala ile değerlendirmede 4-5 veya daha yüksek) or veya Not fast to saliva and perspiration tükürüğe ve tere karşı haslık göstermeme 17 Emisyon Testleri Determinations of emission This parameter refers to products which are to be tested according to Product Class I - IV which contain a coating of synthetic material or a foam which might contain individual components mentioned in this chapter (for example textile carpets, mattresses as well as foams and large coated articles not being used for clothing): Bu test parametreleri, 1. ila 4. Ürün Sınıflarına göre test edilen ve bu başlık kapsamında yer alabilecek münferit parçalarda plastik tabakası ya da köpüklü plastik içeren ürünler için geçerlidir (örn. Tekstil zemin döşemeleri, şilteler ve yalnızca kıyafetler için kullanılmayan, köpüklü plastik içeren ya da daha geniş kaplamalı eşyalar) The emission test for articles of STANDARD 100 by OEKO TEX Supplement for Automotive Interiors is carried out at elevated temperatures. STANDARD 100 by OEKO TEX Araç İç Döşemelerine ilişkin Eki nde yer alan eşyalar için emisyon testi yüksek sıcaklıklarda gerçekleştirilir Oda havasına salınan formaldehidin kantitatif analizi Quantitative determination of formaldehyde emitting into the air The test is performed in a chamber of defined size, using samples of defined area. Bu test, belirli bir alandan alınan test numunesinin belirli bir hacimde test haznesine yerleştirildiği bir hazne prosedürüne göre gerçekleştirilir. The sample is brought to equilibrium with air free of formaldehyde Formaldehit içermeyen havanın belirli bir hava akış oranında malzeat a defined air exchange rate. Under continuing ventilation a de- me numunesine tutulmasından sonra, maruziyet devam ederken fined amount of air is sampled and the contained formaldehyde is denge durumunun sağlanmasıyla, hazneden belirli bir hava hacmi quantitatively absorbed in a test solution. çıkarılır ve kalan mevcut formaldehit içeriği bir test çözeltisinde kantitatif olarak analiz edilir. The quantitative determination of the absorbed formaldehyde is per- Absorbe edilen formaldehidin kantitatif analizi bu dokümanın 2.2. formed according to Paragraph 2.2 of this document. Bölümüne göre test edilir Determination of the emission of volatile and odorous compounds by gas chromatography Uçucu ve kokulu bileşik emisyonunun gaz kromatografisi yoluyla tayini The content of the following volatile and/or odorous substances are determined: Aşağıdaki uçucu ya da kokulu maddelerin içeriği söz konusu yöntemle analiz edilir: Individual components: Münferit bileşikler Toluene Styrene Vinylcyclohexene 4-Phenylcyclohexene Butadiene Vinyl chloride [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] [ ] Sum parameters: Toplam parametreler Aromatic hydrocarbons Aromatik hidrokarbonlar Volatile organic compounds Uçucu organik bileşikler The test is performed in a chamber of defined size, using samples of defined area. The sample is brought to equilibrium with conditioned air at a defined air exchange rate. Under continuing ventilation a defined amount of air is sampled and passed over an adsorbent. Desorption is carried out with an appropriate solvent. The con- Bu testte, belirli bir alandaki test numunesi, belirli bir hacimde bir hazneye yerleştirilir. Numunenin belirli bir hava akış oranındaki klimatize havaya tabi tutulmasından sonra, maruziyet devam ederken denge durumunun elde edilmesiyle hazneden hava çıkarılarak emici bir maddeye alınır. Absorpsiyonun sonra ermesiyle, uygun bir çözel- 8 9

9 tent of the above mentioned components in the extract is deter- ti maddesi ve selektif taramalı gaz kromatografik analiz yoluyla demined by gas chromatography coupled with mass selective detec- sorpsiyon yapılarak, ekstraktta bulunan bileşikler analiz edilir. tion. 18 Sensory Odour test Duyusal koku testi 18.1 Odour test (textile floor coverings, mattresses, foam and large coated articles not being used for clothing) 1 Koku testi (Tekstil döşemeler, yataklar, giyim amaçlı kullanılmayan köpüklü plastikler ve büyük kaplamalı maddeler) After being fitted, textile floor coverings may emit a more or less perceptible odour. This is an inherent initial odour typical of the new products and normally vanishes after some weeks. Tekstil döşemelerde, zemine döşemesinden sonra kendiliğinden az ya da çok algılanabilir bir koku oluşumu gözlenebilir. Bu koku, döşeme malzemesinin kendi kokusu olup, yeni ürünün döşenmesinden birkaç hafta sonra kaybolur ya da en azından belirgin ölçüde azalır. Due to the large number of compounds, which may produce an odour, sensory odour testing may be a valuable complement to instrumental analysis. Duyusal koku testi, kokuya neden olabilen bileşenlerin yüksek sayısı nedeniyle cihazlarla yürütülen analizler için tamamlayıcı bir test olarak yapılabilir. The odour test is performed with reference to SNV The test specimen is tested for the development of odour in a closed system, taking note of time, temperature and humidity both in asdelivered state and after storage. Koku testi, SNV esas alınarak yapılır. Test numuneleri hem teslimat durumunda hem de depolandıktan sonra, kapalı bir sistemde, zaman, sıcaklık ve nem parametreleri göz önünde bulundurularak duyusal olarak koku gelişimini analiz etme amacıyla yürütülür. At least six trained people should judge the odour intensity independently. For judgement of the intensity a grade scale is used. Koku yoğunluğunu, en az altı eğitilmiş kişi birbirinden bağımsız olarak değerlendirir. Yoğunluğun değerlendirilmesinde aşağıdaki derece skalası kullanılır. Grade scale: Derece skalası: 1 = odourless 1 = kokusuz 2 = weak odour 2 = güçsüz koku 3 = medium odour 3 = ortalama koku 4 = strong odour 4 = güçlü koku 5 = very strong odour 5 = çok güçlü koku Intermediate grades (e.g. 2-3) are allowed. Değerlendirmede, ara dereceler de kullanılabilir (2-3 gibi) Diğer ürünlerde koku testi Odour test on other articles Except those articles tested on odour according to 18.1 all articles are subjected to a sensory odour test. This test must be performed before the start of other tests and immediately after delivery of the sample but - if necessary - after storage at increased temperature in a closed system. Bölüm 18.1 uyarınca koku testine tabi tutulan ürünler dışında, bütün ürünler bir koku testine tabi tutulabilir. Bu test, diğer testlerin yürütülmesinden önce, numunenin teslim edilmesinden hemen sonra ve gerektiği takdirde, depolandıktan sonra kapalı bir sistemde arttırılmış sıcaklıkta yapılmalıdır. Examples are given below of conditions under which further testing according to STANDARD 100 by OEKO TEX is not allowed Bir ürünün STANDARD 100 by OEKO TEX göre ilave testlere tabi tutulmaması gereken koşullara ilişkin örnekler aşağıda verilmiştir: Odour from: Aşağıdaki koşullarda ilave testler yürütülmemelidir: mould küf kokusu high boiling fraction of petrol (colour printing) ağır benzin (Boyalı baskı) fish (permanent finish) balık (kalıcı apre) aromatic hydrocarbons (carrier, etc.) aromatlar (taşıyıcı vs.) Odorants (perfuming) used for removing or covering the smell of a textile material originating from its production (oil, fats, dyestuffs) must not be detected during sensory odour testing. Bir tekstil malzemesinin imalatından kaynaklanan (yağlı, gresli ya da boyar maddeli) kokuların ortadan kaldırılması ya da bu ürünlere koku verilmesi amacıyla kullanılan kokucu maddeler (kokulu işlemler) duyusal koku testinde tespit edilemez. 19 Asbest liflerinin tespiti Identification of asbestos fibres The identification of asbestos fibres is performed using a polarizing microscope using at least a 250-fold magnification. Asbest lifleri en az X250 büyütmede, polarize ışık ve mikroskopi yoluyla tespit edilir. 9 9