SU VE HİJYEN. ERKAN PEHLİVAN Prof. Dr., İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı DOSYA: SU
|
|
- İbrahi̇m Akyıldız
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 SU VE HİJYEN ERKAN PEHLİVAN Prof. Dr., İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Y erkürenin dörtte üçünü kaplayan su kütlesi gezegenimizde canlılığın başlıca kaynağıdır. İnsan hayatının sürdürülmesinde elzem olan tatlı su kaynakları tüm su kütlesinin yalnızca %2,5 u kadardır. Bunun da % 90 ı buzul kütleleridir. Yapılan hesaplamalara göre içme ve kullanma suyu olarak arz edilebilecek su miktarı bütün kütlenin yalnızca %038 i kadardır ki, bu durum bize su kaynakları yönünden nasıl bir hassas denge üzerinde bulunduğumuzu gösterir. Dünyada kişi başına yıllık ortalama 3000m 3 su arzını sağlayabilen ülkeler optimum, 10000m 3 ve üzeri zengin, 1000m 3 altında ise su fakiri ülkeler olarak değerlendirilir. Yıllık kişi başına arzı 90000m 3 ile Kanada birincidir. Türkiye ise tatlı su kaynakları (kaynak su, baraj, dere, çay, nehir, gölet) yönünden kişi başına yıllık arz miktarı olan m 3 ile yoksulluk sınırında bir ülkedir. Suya dair fiziki ve biokimyasal özellikler Erkan Pehlivan, Su ve Hijyen, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, S. 132, Şubat 2011, ss Bir yanıcı (H+) gaz olan hidrojen ile bir yakıcı gaz olan (O-) birleşmesi ile meydana gelen su molekülü yeryüzündeki tüm canlılar için elzem yaşam kaynağıdır yılında yer kürenin yoğunluk deneyleri ile uğraşan H. Cavendish hidrojeni yaktığında su elde ettiğini gördü. Bunun üzerine suyun bir element olmadığını keşfetti. Su tatsız, kokusuz, renksiz DOSYA: SU 45
2 BİLİM ve AKLIN AYDINLIĞINDA EĞİTİM bir sıvıdır. Suyun tadı olmaz ama içme suyu olarak kullandığımızda lezzetli olup olmadığını anlarız. Suya lezzeti, içinde erimiş halde bulunun O 2 ve CO 2 iyonları verir. Kaynamış sularda bu iyonlar buharlaşarak uçar, bu sebeple su yavanlaşır. Bu yavanlık temiz bir ortamda kaptan kaba boşaltılarak giderilebilir. Güneş ışınlarının bir kısmının su kütlesi tarafından emilmesi sonucu su tabakası mavi bir renk alır, su derinleştikçe renk laciverte dönüşür. Gezegenimizin fizikojeolojik tarihi, bir bakıma suyun tarihidir. Çünkü suyun parçalayıcı etkisine dayanabilecek bir madde yoktur. Hatta hiçbir kimyasal işlem susuz gerçekleşmez. Su sıvı hâlde iken diğer birçok maddenin aksine katı hâlinden daha yoğundur. Diğer maddelerin aksine donarken genleşir. Katı hâli sıvısı üzerinde yüzer. +4 o C de en ağır hâldedir. Su buharlaşırken çevreden ısı enerjisi kullanır. Güneş altında kesilen karpuzun soğuması bu özellik sebebiyledir. Genel anlamda suyun bu fizikokimyasal özellikleri iklimlerin oluşmasında yardımcıdır. H 2 ve O 2 molekülleri çarpışarak birleşir. Bu tepkime yüksek düzeyde ısı ortamında gerçekleşir. Bu tez, su kütlesinin yeryüzünün başlangıcında meydana geldiği fikrini desteklemektedir. Yıl içinde buharlaşan su miktarı ile yağan yağmur birbirine eşittir. Küresel iklim değişiklikleri ile bize dost olan su, seller ile düşman hâline gelebilir; ancak, yıl içindeki su döngüsünde yere düşen yağış miktarında değişiklik olmaz. Fazla yağmak başka bölgenin payını almaktan ibarettir. Buna mukabil yağmamak ise yağmur payını başka bölgelere kaptırmak demektir. Su, kimyanın geliştirmiş olduğu periyodik cetveldeki davranış kurallarına ilişkin bilgileri reddeder. Yani su kaynama ve donma noktası konusunda cetveldeki kurallara aykırı davranır. Maddelerin sıvı hâlleri yer değiştirirken ses çıkarmadığı hâlde, su akarken kulağa hoş gelen sesler çıkarır (adezyonkohezyon özellik). Kılcal borularda 100 metreye kadar yükselme özelliği gösterir (elektriksel dipol özellik). Bu özellik sayesinde bitkiler yükseklere doğru büyürler. Bir immünolog olan J. Benveniste 1970 li ve 1980 li yıllarda yapmış olduğu çalışmalar sırasında suya ilave edilen ve milyonlarca defa sulandırılıp yüksek hızlarda karıştırılan maddenin suda kaybolmadığını keşfetmiştir. Suyun hafızası olduğu konu- 46
3 ŞUBAT SAYI 132 sundaki iddiaların bir temeli bu deneylere dayanmaktadır. Diğer bir temel ise M. Emoto nun çalışmalarına dayanır. Emoto su damlacıklarını dondurarak moleküler düzeyde su moleküllerinin fotoğraflarını çektiğinde, çevresel etkilerin suda çok farklı kristal desenler yarattığını bulmuştur. En güzel kristal şekil gösteren suların temiz akarsular ve kaynak suları olduğunu ve hatta müziğin kristal yapıyı etkilediğini iddia etmiştir. Konuya ilişkin yazdığı kitaplar bir çok ülkede yayımlanmıştır. Canlı organizmaların cüsselerinin büyük çoğunluğu sudan ibarettir. Organizmadaki suyun kalitesi sağlıklı olmanın başlıca göstergesidir. Yetişkin insanın günde yaklaşık günde 2-2,5 litre suya ihtiyacı olur. Bu ihtiyacı su yerine başka içeceklerle gidermek zordur. Çünkü çoğu içecekler diüretik (idrar söktürücü) maddeler içerir. Organizmanın ihtiyacını karşılayacak miktarlarda mineral içeren içme sularının yerini hiçbir içecek tutamaz. Bir sıkıntı anında bile rahatlamak için bir bardak su önerilir. Yatmadan önce ve sabah kalkınca yemeklerden önce ve sonra bir bardak su sağlıklı bir beden için elzemdir. Suyun bir çok hastalığı tedavi eden bir iksir olduğu kabul edilir. Suyun insan için bir başka gücü de hastalıklardan korunmada yani hijyeni sağlamada elzem olmasıdır. İnsan ve hayvan atıkları eninde sonunda suya ulaşır. Bir çok hastalık etkenini taşıyan atıklar sağlığı bozan başlıca faktördür. Bu atıkları da suyun gücünden yararlanarak izole etmeye çalışırız. Şimdi hijyen konusuna geçebiliriz. Hijyen* Eski Yunan da Apollon un oğlu Aesculape tıbbın tanrısı olarak bilinir. Aeskulape ın kızı Hygia ise sağlığı korumanın tanrıçası olarak kabul edilir. Bundan köken alan hijyen (hygiene) kavramı geçmişte sağlık ve güzelliği temsil eder iken, günümüzde bir tıbbi terim olarak bilinir. Evde, işte, okulda, sokakta ve her yerde kişisel ve profesyonel uygulamalar ile hastalıkların yayılmasını ve sıklığını azaltan işlemlere verilen addır. Gıda üretiminde, ilaç ve kosmetik sanayinde hijyenik olma, kalite güvencesinin bir anahtarıdır. Bir çok sağlık alanı hijyenle birlikte ifade edilir; uyku hijyeni, mental hijyen, dental hijyen, iş hijyeni, su hijyeni, gıda hijyeni, kişisel hijyen, el hijyeni gibi. Sağlıklı bir yaşam sürmek, temiz içilebilir su ve hijyenik yaşam biçimi ile mümkündür. ABD de Hastalıkları Önleme ve Koruma Merkezi (CDC) uzmanlarına göre el yıkamak, herkesin yapabileceği en etkili hastalık önleme metodudur. Bedenimizde ve yakın çevremizde ne kadar mikroorganizma olduğunu düşünmek için şu ilginç deneye bir göz atalım. John Hopkins Üniversitesi nden P. Price 1930 yılında 14 tane küvetin içini steril saf suyla doldurur. Ellerini her küvette birer dakika olmak üzere sabunla yıkar. Sonra usulüne uygun metotlarla 14 küvetteki toplam bakteri sayısı tespit eder, sayı yaklaşık 4,5 milyondur. Son bilimsel çalışmalara göre, elleri bir kez yıkama ile yaklaşık 200 milyon civarında bakteri, ayrıca virüs ve mantarlar ellerimizden uzaklaşmaktadır. Terleme sırasında avuçlarımızdaki ter bezleri ellerimizi nemlendirirken, bu arada bakterilere de su vermiş oluruz. Derimizin epidermis tabakasındaki kanallar ve elimizin üzerindeki kıl dipleri bakteriler için köstebek yuvaları gibidir. Mikroorganizmalar için tırnak altları (subungual bölge) en güvenli sığınaklardır. Öksürük, aksırık ve tozlarla havada asılı kalabilen ve bünyemize sirayet eden mikroorganizmalar bu hesaba dâhil değildir. Hijyeni sağlamada su ile birlikte en yaygın kullanılması gereken sabundur. Esasında günlük yaşam sırasında su ve sabun dışında dezenfektan amaçlı başkaca bir maddenin kullanılmasına gerek yoktur. El ile insan dışkısı (feçes) arasındaki temel bariyer tuvaletlerden sonra bolca sabunlu su ile elleri yıkamaktır. Normal miktardaki bir feçeste bir trilyon civarında virus, 10 milyon civarında bakteri bulunur. Bu mikroplar su, toprak, sinek ve eller ile gıdalara oradan yeni konakçıya (insana) ulaşır. Burada zincirleri kırmak için hijyen ve sanitasyon teknikleri DOSYA: SU 47
4 BİLİM ve AKLIN AYDINLIĞINDA EĞİTİM devreye girmelidir. Yerleşim yerlerinde atıkların fenni usullerle izolasyonu gerekir. Su hijyeni, çevre hijyeni ve el hijyeni ile gündelik yaşamda ayrıca sağlanması gereken önceliklerimiz olmalıdır. Yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda günlük hijyende sadece ellerin sabunlu su ile yıkanması sonrasında ishalli hastalıkların % 47 oranında, solunum yolu hastalıklarının ise % 23 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Sabunlu su ile el yıkamanın etkili olabilmesi için 30 saniye - 1 dakika arasında sabunu köpürterek, parmak aralarını ve uçlarını da kapsayacak şekilde dikkatli uygulama yapmak gerekir. Burada önemli bir konu da yıkamadan sonra ellerin kâğıt havlu parçası ile kurulanması ve bu kâğıt kullanılarak çeşme kurnasının kapatılmasıdır. El yıkama sonrası sıcak hava üfleyen makinelerin kullanılması sakıncalıdır. Günlük yaşamda hijyeni etkileyen araçlardan biri de paradır. Dolaşımdaki başta kâğıt paralar olmak üzere bozukluklar da mikroplar için taşıyıcı ortamı oluştururlar. Kâğıt paralar başta olmak üzere dolaşımda olan eskimiş ve kirli paralar yapılan çalışmalarda 20 çeşit mikroorganizmayı barındırdıkları bulunmuştur. Para-el-ağız ilişkisinde tifo, dizanteri, hepatit A, tuberküloz, paraziter ve diğer ishalli hastalıklar yayılma gösterir. Bu konuda risk yaratan başlıca grup pazar yerlerinde gıda ve sebze satanlardır. Hem poşetleri dolduran hem de para alış verişini yapan kimse mikrop yayılmasına en çok yol açan kimsedir. Ayrıca paraları küçük çocuklardan uzak tutmak başlıca öneme sahiptir. Su kirliliği ve hastalıklar Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 5 milyon civarında insan su, ev içi hijyen ve atık izolasyon yetersizliği sebebiyle yakalandıkları ishalli hastalıklardan ölmektedir. Bunun 2 milyon kadarı 5 yaş altı çocuklardır. Dünya da yaklaşık 1,1 milyon insan içme suyuna sahip değildir ve güveli olmayan suyu içerek günlük yaşamını sürdürmektedir. 2,4 milyar insan ise sanitasyon işlemi görmemiş suyu içmektedir. Demek ki dünya nüfusunun yarısı hijyenik suya sahip değildir. İshalli hastalıkların % 88 i hijyen ve sanitasyondan yetersiz bu su kaynaklarına atfedilmektedir. Sonuçta dünyada yıllık ölümlerin %3.1 i (1.7 milyon kişi), yıllık hastalık yükünün %3.7 si (54.2 milyon kişi) kirli su kaynaklı ishalli hastalıklardan olmaktadır Türkiye de görülen ishalli hastalıkların yaygınlığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, yılda 12 milyon kişinin hastalığa yakalandığı ve büyük çoğunluğu çocuk olmak üzere kişinin de bu hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. Tifo, dizanteri, kolera, gastroenteritler gibi bakteriyel;.giardia, toksoplasma enteomeba histolytica ve diğer bir çok parazitler; norwalk, rota, hepatit A ve E gibi virüsler su ile kolayca yayılabilen hastalıklardır. Toplumun tüketimine sunulan suyun sanitasyonu çok önemlidir. Hijyen ve sanitasyon zincirinde ufak bir aksama felaket tarzında salgınlara (epidemi) yol açabilir. Su kesintileri de kirliliğin başlıca kaynağı olabilir. Kesintiler sırasında negatif basınç sebebiyle şebeke sularının kirlenmesi mukadderdir. Su kesintileri sonrası şebekenin kirli akması bu negatif basınç sebebiyledir. Bu dönemlerde su hijyenini sağlamak için dezenfeksiyon dozunu artırmak gibi ek önlemler alınır. Şebeke suları, için bir kirlenme tehlikesi de depolarının korunaklı olmaması ve depo temizliğinin yapılmamasıdır. Hayvan ve insan atıklarının karışması ile karakterize kirlilikler dışında şebeke suyu depolarının, okul, kışla, yurt, fabrika gibi toplu yaşanılan yerlerdeki su, depolarının altı ayda bir temizlenmemesi algler yönünden su kalitesini düşüren kirliliklere de yol açmaktadır. Aynı sorun evde damacana, su sebili (pınar) gibi malzemeler için de geçerlidir. Bu tür malzeme ve cihazların depo ve başlıklarının 2-3 ayda bir klorlu sularla temizlenmesi önerilmektedir. Su hijyeni Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde çıkarılan insani tüketim amaçlı sular hakkında yönetmelik e göre üç türlü içeceğimiz vardır. Bunlar: Kaynak suları, içme suları, içme ve kullanma suları. Mineralli sular bu kapsam dışındadır. Türkiye de 48
5 ŞUBAT SAYI 132 tüketim miktarı az olan mineralli sular içinde en çok tüketileni sodadır. Soda sodyum bikarbonatlı olup karbondioksit gazı ile zenginleştirilmiş içecektir ve çok fazla tüketilmesi önerilmez. Günde 1 litreye kadar tüketilmesi önerilen başta mağnezyum, kalsiyum flour, silisyum dioksit gibi minerallerden zengin sulardır. Bu suların dolum tesislerinde sanitasyon sağlanarak cam şişelere doldurulması, içerik etiketlerinin tam ve okunaklı yazılması hijyen yönünden yeterli olarak değerlendirilebilir. Kaynak suları, kendiliğinden yeryüzüne çıkan minerallerden daha zengin, dolum tesislerinde hijyenik yöntemlerle pet şişelere veya damacanalara doldurularak tüketime sunulan sulardır. Herhangi bir kimyasal işlemden geçmez. Bu tür suların kapları ile ilgili son zamanlarda bazı şüpheler ortaya atılmıştır. Polietilen ve polikarbonattan imal edilen bu plastik kaplar Bisphenol A maddesi içerikleri nedeniyle pek de masum değillerdir. İçeceklerimizin uzun süre bu kaplar içerisinde muhafaza edilmemesi güneş altında bekletilmemesi önerilir. İçme suları, kaynağı ne olursa olsun tüketime sunulmadan önce bir işlemden geçirilmiş sulardır. Kaynak suyu, artezyen kuyu suyu veya yüzeysel bir su eksiklikleri giderilir ve son aşamada genellikle ozonla dezenfeksiyon edildikten şişelenerek tüketime sunulur. Bu tür suların etiketinde doğal kaynak suyu ibaresi bulunmaz. İçme ve kullanma suları ise kaynağı bir yer altı kaynak suyu olabileceği gibi genellikle yüzey sularının arıtılması sonucu şebekeye verilen sulardır. Her içme kullanma suyu toplum tarafından içilebilir birincil su kaynağı olmalıdır. Yüzey sularının arıtılması kendine has teknikleri ve kimyasal işlemleri olan bir süreçtir. Bu suların en temel özelliği son aşamada dezenfeksiyon işlemine tâbi tutulmalarıdır. Bu amaçla yaygın olarak kullanılan dezenfektan madde ise klordur. Çok iyi bir oksidan olması, kötü tat ve kokuları gidermesi sebebiyle ozonun tercih edilmesi beklenir. Ancak, ozonla sadece depodaki mevcut su kütlesi dezenfekte edilir. Bir diğer yöntem de ultraviyole ile dezenfeksiyon yapmaktır. Her iki yöntem de pahalı yöntemlerdir. Su, şebekede ilerlerken kesintiler sırasında ve kazaen kirlenmeye uğrayabilir. Bu kirlenmeler üzerinde ozon, ultraviyole ve klor dioksit etkide bulunamaz. Sonraki kirlenmeler üzerinde etkisi olması sebebiyle şebeke suyu dezenfekiyonu için klor tercih edilir. Suya klor karıştırılınca suda serbest kalan kısım dezenfektan etki gösterir. Bu miktarın uç noktalarda 0,5 mg/l değerini aşmaması beklenir. 0.4 mg/l den sonra suda klor kokusu oluşur. Bundan rahatsızlık duymamak gerekir. Bazı yan etkilerine karşılık elde edilen fayda nedeniyle tüm dünyada su dezenfeksiyonunda klor yaygın olarak kullanılmaktadır. Ev içi şartlarda hijyenik vasıfları tam olan şebeke suları tercih edilmelidir. Bir salgın anında alınabilecek birincil önlem suları kaynatarak içmektir. Kaynamış suların vücudun ihtiyaç duyduğu mineralleri kaybetmediği bilinmektedir. Bu suların havalandırarak yavanlığı giderilip içilmesi önerilir. Kır şartlarında toplumun tüketimine sunulacak su miktarı günlük 20 l/kişi altında olmamalıdır. Bu şartlarda klor tabletleri ile dezenfeksiyon sağlanmadan suların içilmesi önerilmez. Türkiye de kent şartlarında kişi başına günlük ortalama 110 l civarında su arzı gerçekleşmektedir. Bu arzu edilebilir bir miktar değildir. Bu miktar tatlı su kaynaklarımızın kirletilmemesinin ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Okullar, kışlalar, yurtlar, fabrikalar gibi toplu yaşam şartlarında temiz içme suyu ve kişisel hijyen son derece önemlidir. Görevli sağlık elemanı bulunmayan yerlerde yöneticilerin; içme suyu denetimlerinin ve su depolarının temizleme işlerinin vaktinde yapılmasını takip etmeli, kişisel hijyen tedbirlerinin uygulanmasını kolaylaştıracak imkânları sağlamalıdır. Unutmamak gerekir ki, temiz bir içme suyu kaynağı mevcudiyeti, ve ellerin gerektiği zaman ve gerektiği süre kadar sabunlu su ile yıkanması temel kişisel hijyen için zorunlu bir şarttır. Sonuç olarak; çocuklar, gençler ve yetişkinler, DOSYA: SU 49
6 BİLİM ve AKLIN AYDINLIĞINDA EĞİTİM pozitif sağlık bilinciyle hijyen kurallarını benimseyerek ve gündelik yaşamda uygulayarak sağlıklı toplumları oluşturabilirler. Bu konuda eğitimcilere ve yöneticilere büyük sorumluluk düşmektedir. KAYNAKLAR 1-Polat A.: Bir Damla Su. Ofset Matbaacılık, Birinci Bas.İstanbul Ekim Emoto M.: Sudaki Mucize. Arıtan Yayınevi. İstanbul, Mayısı Batmanghelidj F.: Vucudunuz Sizden Su İstiyor, Hasta Değil, Susuzsunuz. Domino Yayıncılık, İstanbul Ashbolt JN.: Microbial Contamination of Drinking Water and Disease Outcomes in Developing Regions. School of Civil and Environmental Engineering, University of New South Wales, Sydney, NSW 2052, Australia, Blumenthal, U., Peasey, A.: Critical Review of Epidemiological Evidence of the Health Effects of Wastewater and Excreta Use in Agriculture. London School of Tropical Medicine, London Zaza S.: Commucable Disease Section Two, pp In. Wallace / Maxy - Rosenau Last. Preventive Medicine and Public Health. Editors: Robert B. Wallace and Neal Kohatsu. 15 th Edition, The McGraw - Hill Companies. Iowa Wilson WR, Sande ME. Current Diagnosis and Treatment in Infectious Diseases, Lange. Çev: İ. Hakkı Dündar. Current Enfeksiyon Hastalıkları: Tanı ve Tedavi. Nobel Tıp Kitabevleri, Bishop RF. Natural History of Human Rotavirus Infections.: Z. A. Kapikian, Viral Infection of The Gastrointestinal Tract. Revised Second Edition. Melbourne, Australia, 1994 pp WHO: Diarrhoeal Disease, Water, Sanitation and Hygiene. Combating Waterborn Disease at The Household Level, Geneva Güler Ç. Şebeke Kirliliğinin Yarattığı Halk Sağlığı Tehlikeleri Editör: Ankara Tabip Odası. Su Kesintileri ve Hastalık Riski. Ankara, 2007 ss Pehlivan E, Güneş G, Karaoğlu L, Eğri M, Genç M.: Bir Salgının Öyküsü. II Çevre Hekimliği Kongresi Kitabı. Ankara Ocak 2006 pp 12- Bryce J, Boschi-Pinto C, Shibuya K, Black R: WHO Estimates of The Causes of Death in Children. The Lancet, Volume 365, Issue 9465, 2005, Pages Kelkar SD, Ray PG, Shinde N.: An Epidemic of Rotavirus Diarrhoea in Jawhar Taluk, Thane District, Maharastra Indian December January 2001, Epiedemilogy an Infection, 2004, 132:2 pp Andrade IG, Queiroz JW, Cabral AP, Lieberman JA, Jeronimo SM.: İmprovwd Sanitation and Income are Associated With Decreased Rate Hospitalization for Diarrhoea in Brazil Infants. Transactions of the Royal Societies Tropical Medicine Hygiene Feb. 10 (Epub Ahead Print) 15- Curtis V, Cairncross.C.: Effect Of Washing Hands With Soap on Diarrhoea Risk in The Community: a Systematic Review. The Lancet Infectious Diseases, Volume 3, Issue 5,2003 Pages Fewtrell L,.Kaufmann R,.Kay D, Enanoria WHaller., LColford,., J.: Water, sanitation, and hygiene interventions to reduce diarrhoea in less developed countries: a systematic review and meta-analysis. TheLancet Infectious Diseases, Volume 5, Issue 1, 2005 Pages Tekbaş, ÖF.: Çevre Sağlığı. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Basım Evi. Ankara, 2010 (*) Temizlik ve dezenfeksiyon için hijyen dışında kullanılan bir diğer terim de sanitasyon dur. Sante Latincede sağlık manasındadır. Mühendislik uygulamaları kullanılarak sağlıklı hâle getirme demektir. Mesela su arıtılması ve dezenfeksiyonu bir sanitasyon işlemidir. Tıp alanında hijyen ve sanitasyon birlikte kullanılır. Günlük dilde ise hijyen iki terimi de kapsayacak bir mana içerir. 50
İÇME VE KULLANMA SULARINDA BEKLENMEYEN DURUMLAR: MALATYA ÖRNEĞİ
İÇME VE KULLANMA SULARINDA BEKLENMEYEN DURUMLAR: MALATYA ÖRNEĞİ Prof.Dr.Erkan PEHLİVAN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı erkan.pehlivan@inonu.edu.tr 26-30 Ekim 2015- Antalya İçerik
DetaylıMUCİZE KALKAN İLE SUYUMUZ ŞİMDİ PET ŞİŞELERDE DE SAĞLIKLI
MUCİZE KALKAN İLE SUYUMUZ ŞİMDİ PET ŞİŞELERDE DE SAĞLIKLI HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER 7-D SELİN YAĞMUR ÇAKMAK DOĞA DAĞ DANIŞMAN ÖĞRETMEN NİLÜFER DEMİR İZMİR - 2013 İÇİNDEKİLER 1. PROJENİN AMACI.3 2. PET ŞİŞELER
DetaylıPROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği
PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK 1 İçerik Gıda Endüstrisinde hijyen ve sanitasyon kavramları ve önemi, Gıda, gıda kaynaklı hastalıkların tehlikeleri, Gıdalarda kontaminasyon kaynakları ve önlenmesi, Gıda işletmelerinde
DetaylıSINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Bu sunu Sincan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Öğrenme Ortaklığı Projesi kapsamında düzenlenen Eğitim Toplantıları için hazırlanmıştır.
DetaylıHİJYEN (EL YIKAMA) Hazırlayan: Prof. Dr. Hikmet PEKCAN TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
HİJYEN (EL YIKAMA) Hazırlayan: Prof. Dr. Hikmet PEKCAN TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU HİJYEN Mitolojide Eskülap: Tıbbın babası Hygiea: Eskülap ın kızı Sağlığı koruyan ve insanların sağlığının bozulmasını
DetaylıGÜNLÜK HĠJYEN ALIġKANLIKLARI
GÜNLÜK HĠJYEN ALIġKANLIKLARI HĠJYEN NEDĠR? Bir sağlık bilimi olup,temel ilgi alanı sağlığın korunması ve sürdürülmesidi r. KĠġĠSEL HĠJYEN Kişilerin kendi sağlığını korudukları ve devam ettirdikleri öz
DetaylıHİJYEN VE SANİTASYON
HİJYEN VE SANİTASYON TEMİZLİK+ HİJYEN= SANİTASYON Bulunduğumuz ortamda hastalık yapan mikroorganizmaların hastalık yapamayacak seviyede bulunma durumuna hijyen denir. Sağlıklı (temiz ve hijyenik) bir ortamın
DetaylıT.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI. İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
T.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü GIDA GÜVENLİĞİ Gıdalarda oluşabilecek fiziksel, kimyasal ve biyolojik her türlü zararın ortadan kaldırılması için alınan tedbirlerin
DetaylıBELEDİYE HİZMETLERİNDE ÇÖZÜM ORTAĞINIZ
BELEDİYE HİZMETLERİNDE ÇÖZÜM ORTAĞINIZ ÇÖP DEPONİ ALANLARINDA VE ÇÖP SIZINTI SUYUNDA KOKU KONTROLÜ, ÇÖP SIZINTI SUYUNUN ARITMA ÖNCESİ BOİ, KOİ, AKM DEĞERLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ Bütün dünyada olduğu gibi,
DetaylıAyxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü
Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-
DetaylıBEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ
BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ 24 Mart 2015 Sürveyans HIV önlenmesi Uygun antibiyotik kullanımı Hastane temizliği Dezenfeksiyon uygulamaları Enfeksiyon kontrolü İzolasyon
DetaylıGÖRÜNÜR IŞIĞIN HAVUZ SULARININ DEZENFEKSİYONUNDA ALTERNATİF BİR YÖNTEM OLARAK KULLANILMASI
GÖRÜNÜR IŞIĞIN HAVUZ SULARININ DEZENFEKSİYONUNDA ALTERNATİF BİR YÖNTEM OLARAK KULLANILMASI Hazırlayan Öğrenciler Dila Berfin UÇAN 7-F Ekin Ladin TÜRKMEN 7-F Danışman Öğretmen Melike TURAN İZMİR, 2014 İÇİNDEKİLER
DetaylıTEMİZİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
TEMİZİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Pınar Güner tarafından Prof.
Detaylıwww.zaferkimya.com info@zaferkimya.com TEL: 0216 417 59 49(PBX) FAX: 0216 417 84 74
www.zaferkimya.com info@zaferkimya.com TEL: 0216 417 59 49(PBX) FAX: 0216 417 84 74 DİKKAT Meyve ve sebzelerinizi tüketmeden önce dezenfekte edeceğinizi biliyor musunuz? Sadece YIKAMAK zararlı bakterileri
Detaylıaquagroup Mühendislik Ltd. hayatın bütün alanlarında hijyeni optimize etmek amacı ile merkezi Almanya Weiden şehrinde bulunan aquagroup AŞ ortaklığı i
aquagroup Mühendislik Ltd. hayatın bütün alanlarında hijyeni optimize etmek amacı ile merkezi Almanya Weiden şehrinde bulunan aquagroup AŞ ortaklığı ile 2017 yılında kurulmuş teknoloji tabanlı bir şirkettir.
DetaylıSAĞLIK. Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan önlemlerin tümüne denir.
KİŞİSEL TEMİZLİK SAĞLIK Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan önlemlerin tümüne denir. KİŞİSEL TEMİZLİK Her insan kendi temizliğinden kendisi sorumludur, Bakımlı
DetaylıGünümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik
DetaylıDETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006
DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 ÖNEMLİ! Gıdaları insanların sağlıklarını çok ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle, gıda üreten kişilerin temizlik kurallarına uyması çok önemlidir.
DetaylıTİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;
TİFO Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; Tifo ve paratifo hastalığı Salmonella bakterisi ile meydana gelen sistemik enfeksiyon hastalıklarıdır. Tifoya Salmonella typhi paratifoya ise Salmonella paratyphi neden
DetaylıKaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti
Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Ruhen, bedenen ve sosyal bakımdan tam bir iyilik halidir. Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar
DetaylıSU, HALDEN HALE GİRER
Atmosferde yükselen buhar soğuk hava tabakasıyla karşılaştığında yoğuşur. Gaz halindeki bir madde dışarıya ısı verdiğinde sıvı hale geçiriyorsa bu olaya yoğuşma denir. Sıcak Hava Yükselir ve Soğuyup Yağış
DetaylıVÜCUT BAKIMI VE TEMĠZLĠĞĠ
VÜCUT BAKIMI VE TEMĠZLĠĞĠ Sağlıklı bir yaşam için vücudun deri, saç, el ayak, ağız ve diş gibi kısımlarının bakımı ve temizliğine önem verilmesi gerekir. Derinin sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi ve vücuda
Detaylıbekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama ünitesi
MUTFAK HİJYENİ VE KİŞİSEL HİJYEN ENFEKSİYON KONTROL KURULU MUTFAK HİJYENİ Mutfakta fiziki iki alanlar; l Yemek pişirilme ünitesi Hazırlanan yemeklerin bekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama
DetaylıHastanelerde Su Kullanımı. M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org
Hastanelerde Su Kullanımı M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org Bir Çin atasözü der ki; Suyu içmeden önce, kaynağını öğren Hastanelerde infeksiyon kaynaklarını
DetaylıMADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI
SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki
DetaylıSu, canlıların hayatını sürdürmesi için gerekli olan ve bu sebeple hayati önem taşıyan, dünya üzerindeki en mucizevi maddedir.
Su, canlıların hayatını sürdürmesi için gerekli olan ve bu sebeple hayati önem taşıyan, dünya üzerindeki en mucizevi maddedir. Fiziksel olarak incelendiğinde, kokusuz, renksiz ve tatsızdır. Suyun canlılar
DetaylıSu Şartlandırma Ürünleri
Su Şartlandırma Ürünleri M801 Stabilizatörlü %56 lık Hızlı Çözülen Granül Klor M802 Stabilizatörlü %90 lık Yavaş Çözülen Granül/Tablet Klor Hızlı çözülen ve siyanürik asit içeren %56 lık organik klor
DetaylıHASTANE TEMİZLİĞİ AYŞEGÜL LİKOĞLU ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ VE EĞİTİM HEMŞİRESİ
HASTANE TEMİZLİĞİ AYŞEGÜL LİKOĞLU ENFEKSİYON KONTROL HEMŞİRESİ VE EĞİTİM HEMŞİRESİ Amaç Hastanede çalışan personeli ve yatan hastaları hastane enfeksiyonları açısından korumak, bilinçlendirmek, Gerekli
DetaylıOKUL SAĞLINDA SU. Tacettin İnandı, Prof. Dr. Halk Sağlığı, Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi 12.11.2015 16:08 1
OKUL SAĞLINDA SU Tacettin İnandı, Prof. Dr. Halk Sağlığı, Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi 12.11.2015 16:08 1 Sunum İçeriği 1. Okul Sağlığı, Su ve Güncel Konular 2. Okul Sağlığında Suyun Önemi
DetaylıI.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ
I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ Meteorolojik şartlar, hava kirliliğinin sadece can sıkıcı bir durum veya insan sağlığı için ciddi bir tehdit olduğunu belirler. Fotokimyasal dumanın negatif etkileri
DetaylıSU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji
SU HALDEN HALE GİRER SU DÖNGÜSÜ Güneş, yeryüzündeki karaları ve suları ısıtır. Havayı ise yeterince ısıtamaz. Havanın bir kısmı dolaylı yoldan ısınır. Karalar ve suların ısınması sırasında bunlarla temas
Detaylıİçerik. Çevre tanımı Sağlık çevre ilişkisi Verdiği Zararlar Önlemler
İçerik Çevre tanımı Sağlık çevre ilişkisi Verdiği Zararlar Önlemler ÇEVRE Çevre insanların ortak varlığını oluşturan değerler bütünündür. Bir canlının üzerinde etkili olabilen tüm faktörleri içeren ekosisteme
DetaylıTURİZM TESİSLERİNDE HİJYEN ÇALIŞMALARI
TURİZM TESİSLERİNDE HİJYEN ÇALIŞMALARI Otellerimiz yurt içinden ve yurt dışından bir çok insanımızın konakladığı ve ortaklaşa kullandığı alanlarımızdır. Bu sebeple bu mekanların temizliği ve dezenfeksiyonuda
Detaylı4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları
ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.
DetaylıKimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması
Kimya Eğitiminde Proje Destekli Deney Uygulaması Hazırlayan: Kübra TOP 20534284 Deneyin Adı: OKSiJENiN SABUN KÖPÜĞÜNÜ ARTTIRMASI Deneyin Amacı: Hidrojen peroksitin parçalanmasıyla açığa çıkan Oksijenin
DetaylıKİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI
KİŞİSEL HİJYEN VE UYGULAMALARI İçerik HİJYEN DERİNİN YAPISI DERİ BÜTÜNLÜĞÜNÜN BOZULMA NEDENLERİ BANYOLAR MASAJLAR AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI ÖZEL AĞIZ BAKIMI KIYAFETİN ÖNEMİ VE TEMİZLİĞİ Hijyen Hijyen; yunanca
DetaylıÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ. Öğr.Gör.Halil YAMAK
ÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Su Kirliliği Tabii sular, çözünmüş ve askı halinde bulunan yabancı maddeleri ihtiva ederler. Çoğunlukla, suyu kullanılabilir hale getirmek için bu maddeler
DetaylıBALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ
BALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ Hastalığın Çıkışını Engelleyici Önlemler Hastalıklardan korunma ile ilgili öncelikli emniyet tedbirleri, sağlıklı canlılarla, sağlıklı yumurtalarla uygun oranlarda stoklama
DetaylıEL HİJYENİ. Hazırlayan: SELDA DEMİR Acıbadem Fulya Hastanesi 8. Kat Klinik Eğitim Hemşiresi
EL HİJYENİ 2010 Hazırlayan: SELDA DEMİR Acıbadem Fulya Hastanesi 8. Kat Klinik Eğitim Hemşiresi El Hijyeni v El yıkama günlük yaşantı içinde her şeyden önce kişinin kendi sağlığı için önemliyken, çalışma
Detaylı7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri
ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü
DetaylıÖğrenme Verileri. Bl 1: 1a, 1b, 2a, 2b, 2c, 2d, 2e, 2f, 2g, 2h, 2i, 2j, 2k, 2l Bl 2: 2g, 5f. Unit 6 Micro-organisms. 50 dakika
Ana Aşama 2 Bl 1: 1a, 1b, 2a, 2b, 2c, 2d, 2e, 2f, 2g, 2h, 2i, 2j, 2k, 2l Bl 2: 2g, 5f Çalışma Ünitesi Unit 6 Micro-organisms Tahmini Eğitim Süresi 50 dakika Enfeksiyonların Yayılması Bolümü kötü El Hijyeninin,
DetaylıÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK
ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprak Nedir? Toprağın Tanımı Toprağın İçindeki Maddeler Toprağın Canlılığı Toprak Neden Önemlidir? Toprağın İnsanlar İçin Önemi Toprağın Hayvanlar İçin Önemi
DetaylıArçelik Su Arıtma Sistemleri Artık suyunuz daha temiz ve sağlıklı.
Arçelik Su Arıtma Sistemleri Artık suyunuz daha temiz ve sağlıklı. Yeniliği aşkla tasarlar İçme suyunuzun temizliği Arçelik güvencesi altında! Arçelik Su Arıtma Cihazları, şebeke suyunu Ters Ozmos teknolojili
DetaylıYENĠ NESĠL ORTAM ve YÜZEY DEZENFEKSĠYONU (akacid plus )
YENĠ NESĠL ORTAM ve YÜZEY DEZENFEKSĠYONU (akacid plus ) MANTAR, VĠRÜS, KÜF VE BAKTERĠLERĠ YOK EDER, SAĞLIKLI YAġAM ALANLARI OLUġTURUR. % 100 EKOLOJĠK DEZENFEKSĠYONU SAĞLIYOR ve KÖTÜ KOKUKULARA SON VERĠYORUZ
DetaylıMADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ
MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ ISINMA-SOĞUMA Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla
DetaylıGıda işletmeleri diğer işletmelerden farklıdır. Bu nedenle belli kurallara uymak ve bu kuralları sürekli işletmek zorundadırlar.
Biyolog Bahattin Karlankuş 1 Gıda işletmeleri diğer işletmelerden farklıdır. Bu nedenle belli kurallara uymak ve bu kuralları sürekli işletmek zorundadırlar. Bu eğitimde hjyen olarak tanımlanan sağlık
DetaylıKAVRAMSAL ÇERÇEVE/TANIMLAR HÜTF HALK SAĞLIĞI AD. HAZIRLIĞIDIR (EYLÜL 2016)
KAVRAMSAL ÇERÇEVE/TANIMLAR HÜTF HALK SAĞLIĞI AD. HAZIRLIĞIDIR (EYLÜL 2016) BEKLENTİLER! AMAÇ Bu dersin sonunda tüm katılımcılar sağlık ilgili kavramları açıklayabileceklerdir. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Dersin
DetaylıYÜZME HAVUZLARINDA MİKROBİYOLOJİK KİRLİLİK. Uzm. Dr. Derya ÇAMUR Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı
YÜZME HAVUZLARINDA MİKROBİYOLOJİK KİRLİLİK Uzm. Dr. Derya ÇAMUR Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı Yüzme havuzları; Turizm Fiziksel aktivite YÜZME HAVUZU YARALANMA VE BOĞULMALAR
DetaylıBİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere
DetaylıHİJYEN. Sağlıklı yaşama şartlarını öğreten bir bilim dalıdır.
HİJYEN HİJYEN Sağlıklı yaşama şartlarını öğreten bir bilim dalıdır. Aynı zamanda birey ve toplum olarak insan sağlığının korunması ve geliştirilmesini hedefler. Yaşamın verimli, sağlıklı düzeyde uzun süre
DetaylıMaddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma
MADDE VE ISI Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde
DetaylıCANLILARIN SINIFLANDIRILMASI
CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyamızda o kadar çok canlı türü var ki bu canlıları tek tek incelemek olanaksızdır. Bu yüzden bilim insanları canlıları benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırmışlardır.
DetaylıGaziantep Milli Eğitim Müdürlüğü Değerler Eğitimi Komisyonu 2013
Gaziantep Milli Eğitim Müdürlüğü Değerler Eğitimi Komisyonu 2013 SAĞLIK HİJYENDEN, HİJYEN TEMİZLİKTEN, TEMİZLİK İMANDAN GELİR Hijyen; sağlıklı ortamın korunarak her türlü hastalık etmeninden arındırılmasıdır.
DetaylıKADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ
KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ BAĞIRSAK PARAZİTLERİ VE KORUNMA YOLLARI BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ?
DetaylıÖZEL YALOVA HASTANESİ YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ ENFEKSİYON KONTROL TALİMATI
1.AMAÇ:Yoğun Bakım Ünitesi (YBÜ) sinde hastane enfeksiyonlarının oluşmasının ve önlenmesinin kontrolünü sağlamak. 2.KAPSAM:Tüm Yoğun Bakım ünitesini kapsar. 3.KISALTMALAR: YBÜ:Yoğun Bakım Ünitesi HHEK:Hastane
DetaylıMarka ve kalite bilincini benimseyerek temiz, kaliteli ve sağlıklı su içmeniz gayesi ile Reşadiye Doğal Kaynak Suyu nu sizlerin onayına sunuyoruz.
Kim olduğumuzu merak ediyor musunuz? Marka ve kalite bilincini benimseyerek temiz, kaliteli ve sağlıklı su içmeniz gayesi ile Reşadiye Doğal Kaynak Suyu nu sizlerin onayına sunuyoruz. Suyumuz Sakarya ili,
DetaylıHome Comfort Serisi. Nem Alma Hava Temizleme Su Arıtma Merkezi Süpürge
Home Comfort Serisi Nem Alma Hava Temizleme Su Arıtma Merkezi Süpürge Home Comfort Serisi Home Co mfort Yeni Electrolux Home Comfort Serisi ile profesyonel standartlarda, hava kalitesi, ev temizliği, temizlenmiş
DetaylıRisk potansiyelinin azaltılması Çevre tehditlerinin önlenmesi Masrafların düşürülmesi
Su-Hijyen-Yönetimi - İçme suyu- - Kullanım suyu- - İşleme suyu- -Sulu işlem ve kullanım sürecinde yüzeyler- Risk potansiyelinin azaltılması Çevre tehditlerinin önlenmesi Masrafların düşürülmesi Su dezenfeksiyonu
DetaylıHİJYEN VE SANİTASYON (LBV104U)
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. HİJYEN VE SANİTASYON (LBV104U) DERS
DetaylıARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ
ARES EĞĠTĠM [Metni yazın] MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ 1-ASİTLER Suda çözündüklerinde ortama H + iyonu verebilen bileşiklere asit denir. ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ
DetaylıTemel Su Kimyası İçme Suyu Alternatifleri Alternatiflerin Değerlendirilmesi Alternatiflerin Kıyaslanması Bursa da Çeşme Suyunun Durumu
Temel Su Kimyası İçme Suyu Alternatifleri Alternatiflerin Değerlendirilmesi Alternatiflerin Kıyaslanması Bursa da Çeşme Suyunun Durumu TEMEL SU KİMYASI HAVA MİNERALLER TOPRAK Kalsiyum Magnezyum Sodyum
DetaylıÇevre İçin Tehlikeler
Çevre ve Çöp Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluğu, insan ve bunlar arasındaki faaliyetleri içine alan ortamdır.
DetaylıDoğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri
Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar
DetaylıKüresel İklim Değişikliği ve Ülkemize Etkileri
Küresel İklim Değişikliği ve Ülkemize Etkileri Küresel İklim Değişikliği Nedir? Çeşitli gaz ve çevre kirliliği gibi olaylar sonucu atmosfer incelmeye başlamıştır.böylece güneş ışınları dünyaya daha fazla
DetaylıMeteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma
Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle
DetaylıBursa da içme suyunun değerlendirilmesi
HALK SAĞLIĞI BAKIŞ AÇISIYLA Bursa da içme suyunun değerlendirilmesi Prof.Dr.Kayıhan Pala Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Bursa Tabip Odası Çevre Komisyonu Üyesi
DetaylıHASTANE TEMİZLİK PLANI
Sayfa 1 / 7 ZAMANI KURALLARI MALZEMELERİ YÜKSEK YOĞUN BAKIM VE İZOLASYON ODALARI AMELİYATHANE Günde iki defa (her ameliyat öncesi ilgili ameliyat odası temizlenir Tuvalet temizliği günde iki defa yapıldıktan
DetaylıKiŞiSEL. HiJYEN CEP KİTABI EGEBİLİM KOLEJİ NİN HEDİYESİDİR.
KiŞiSEL HiJYEN CEP KİTABI EGEBİLİM KOLEJİ NİN HEDİYESİDİR. www.egebilimkoleji.com EGEBİLİM KOLEJİ ÇEVREYE DUYARLI ÖĞRENCİLER YETİŞTİRİR TÜRÇEV DEN SAĞLIK NEDİR? Temizlik, yalnızca hastalık ve sağlığın
DetaylıŞARAP ENDÜSTRİSİNDE HİJYEN UYGULAMALARI
ŞARAP ENDÜSTRİSİNDE HİJYEN UYGULAMALARI İÇERİK Öğretim Görevlisi Burcu ÖZTÜRK 06.11.2013 Sağlıklı bir yaşam için yapılan faaliyetlerin tümü, sağlık bilgisi HIFZISIHHA HİJYEN NEDİR? Sağlıklı yaşama ve sağlığı
DetaylıKırılma Noktası Klorlaması
Kırılma Noktası Klorlaması AMAÇ Farklı oranlarda klor ile amonyağın reaksiyon vermesi sonucu oluşan kalıntı klor ölçümünün yapılması ve verilerin grafiğe aktarılarak kırılma noktasının belirlenmesi. ÖN
Detaylı3. SU TASARRUFU SAĞLAMANIN YOLLARI
3. SU TASARRUFU SAĞLAMANIN YOLLARI Su tasarrufu sağlamanın yolları üç grup içerisinde değerlendirilir. Birincisi; musluk suyunun yerine yağmur suyu ve arıtılmış su gibi suların kullanımın sağlanması, ikincisi;
DetaylıAcinetobacter Salgını Kontrolü. 07.03.2014 Uzm. Hem. H. Ebru DÖNMEZ
Acinetobacter Salgını Kontrolü 07.03.2014 Uzm. Hem. H. Ebru DÖNMEZ Acinetobacter baumannii Hastalarda kolonize olarak ciddi enfeksiyonlara, septik şoka ve ölümlere yol açan nonfermentatif, gram-negatif
DetaylıOTELLERDE DEZENFEKSİYON Ve Çözüm Ortağınız
OTELLERDE DEZENFEKSİYON Ve Çözüm Ortağınız İnsanlar günlük yaşamın zorlayıcı koşulları altında, yılın birkaç haftasını her türlü problemden uzaklaşıp stres atabilecekleri bir tatil yaparak geçirmeyi istiyorlar.
DetaylıBiyolojik Risk Etmenleri
Biyolojik Risk Etmenleri Mesleki tehlikeler Biyolojik, Biyomekanik, Kimyasal, Fiziksel (+radyolojik) Psikososyal TANIMLAMA Çalışma yaşamında biyolojik risk etkenleri denildiğinde akla, herhangi bir enfeksiyona,
DetaylıEL YIKAMA VE ELDİVEN KULLANMA TALİMATI. Yönetim Temsilcisi
Sayfa No Sayfa 1/6 1.AMAÇ Hastalarla ve hastane ortamındaki yüzeylerle el teması sonrasında ortaya çıkan enfeksiyon bulaş riskini önlemeye yönelik el hijyeni ve eldiven kullanım kurallarını ve uygulamalarını
DetaylıEL YIKAMA. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker
EL YIKAMA Acıbadem Kadıköy Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Funda Peker El Yıkama-tarihçesi Tıp tarihi incelendiğinde, el yıkama ile infeksiyon hastalıklarının önlenebildiğine dair veriler XIX. yüzyıla
DetaylıEkosistem ve Özellikleri
Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız
DetaylıKonuşmacı değişikliği. X işaretleri VRE kültür pozitif olarak saptanan alanları belirtmektedir. Enfeksiyon kontrolü ellerimizdedir
Konuşmacı değişikliği X işaretleri VRE kültür pozitif olarak saptanan alanları belirtmektedir Enfeksiyon kontrolü ellerimizdedir defibrilatör mavi kod arabası komidin 2 Masa 4 Tarihçe-1847 masa 5 TARĐHÇE
DetaylıİNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ
İNSAN VE ÇEVRE A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? B. DOĞAYI KONTROL EDEBİLİYOR MUYUZ? C. İNSANIN DOĞAYA ETKİSİ A. DOĞADAN NASIL YARARLANIYORUZ? Canlıların hareket etme, büyüme ve yaşamlarını sürdürebilmeleri
DetaylıÇevre Biyolojisi
Çevre Biyolojisi 115-02 Bölüm 03-02 Temel Ekolojik Kavramlar ve Süreçler Çağatay Tavşanoğlu 2017-2018 Güz Biyojeokimyasal döngüler ve madde geri kazanımı Ekosistem boyunca enerji akışı tek yönlü bir süreçtir
DetaylıSu, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.
DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi
DetaylıBunlara Dikkat - 1 Şişeleri Çöpe Atmayın
Eşek Şakası Hayatını Mahvetti Karlı, Buzlu, Yağışlı Havalar Parmaklara Dikkat Kapılara Dikkat Durakların En Önlerindeki Tehlike Yiyecek ve İçeceklerde Arılar Yüksek Sesle Müzik Dinlemek Plastik Kaplar
DetaylıİKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA
İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde
DetaylıİKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR
KARIŞIMLAR İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek
Detaylı1 SU HALDEN HALE GİRER
1 SU HALDEN HALE GİRER Atmosferde yükselen buhar soğuk hava tabakasıyla karşılaştığında yoğuşur. Gaz halindeki madde dışarıya ısı verdiğinde sıvı hale geçiyorsa bu olaya yoğuşma denir. Deniz, göl, nehir
DetaylıYrd. Doç. Dr. Tuba ŞANLI
Yrd. Doç. Dr. Tuba ŞANLI Genel olarak gözle net olarak görülemeyecek kadar küçük canlıları inceleyen ve onları konu olarak ele alan bilim dalıdır. Gözle ayırt edilemeyen canlılar; Virüsler, bakteriler,
DetaylıÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI
ÇALIŞMA YAPRAĞI KONU ANLATIMI HATUN ÖZTÜRK 20338647 Küresel Isınma Küresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir. Fosil yakıtların
DetaylıADIM ADIM TEMİZLİK İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBE 2008
ADIM ADIM TEMİZLİK İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBE 2008 KİŞİSEL TEMİZLİK Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan önlemlerinin tümü kişisel temizlik olarak
DetaylıH1N1 den Korunmada Alınacak Önlemler. Pandemik H1N1 Gribi (Domuz Gribi)
H1N1 den Korunmada Alınacak Önlemler Pandemik H1N1 Gribi (Domuz Gribi) İnfluenza olarak da bilinen grip, viral bir hastalıktır. Sağlıklı insanlarda ortalama bir haftada geçmesine rağmen; vücut direncini
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA
12. SINIF KONU ANLATIMI 23 BİTKİLERDE BESLENME BİTKİLERDE TAŞIMA BİTKİLERDE BESLENME Bitkiler inorganik ve organik maddelere ihtiyaç duyarlar. İnorganik maddeleri hazır almalarına rağmen organik maddeleri
DetaylıNUMUNE ALMA İŞLEMİ NASIL YAPILIR
Kimyasal Su Numunesi Alınması NUMUNE ALMA İŞLEMİ NASIL YAPILIR Kimyasal analizler, nitelik ve miktar olarak insan sağlığını bozabilen, suyu içilmez bir hale getiren veya kirlenmenin ikinci derecede etkilerini
DetaylıBlue. 6738 Aquawell Blue Tezgah Altı RO Su Arıtma Cihazı ARITAN VE KORUYAN TEKNOLOJİLER
Blue 6738 Aquawell Blue Tezgah Altı RO Su Arıtma Cihazı ARITAN VE KORUYAN TEKNOLOJİLER 6738 Aquawell Blue Tezgah Altı RO Su Arıtma Cihazı Su insan yaşamı için oksijenden sonra gelen en önemli öğe... Yemek
DetaylıBİREYSELLEŞTİRİLMİŞ FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ EĞİTİM PLANI
BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ EĞİTİM PLANI DİSİPLİN/ GELİŞİM ALANI: UZUN DÖNEMLİ AMAÇ: - Vücudumuz bilmecesini çözelim - Maddeyi tanıyalım - Kuvvet ve hareket - Işık ve ses - Canlılar dünyasını
DetaylıGünümüzde iletişim teknolojisinin gelişmesiyle bilgiye ulaşmak son derece kolaylaşmıştır.
Günümüzde iletişim teknolojisinin gelişmesiyle bilgiye ulaşmak son derece kolaylaşmıştır. Elbette bu durumu, bilgi edinebilmemize olumlu katkılarda bulunmaktaysa da birçok bilgi kirliliğini de yanında
DetaylıHAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ
HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ HAMAMBÖCEKLERİ Ordo (Takım): Blattoptera (Hamam böcekleri) Vücutları kahverengi tonlarında, yassı ve ovaldir. Antenler çoğunlukla
DetaylıT.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU Temmuz 2014 OZON NEDİR Ozon (O 3 ) üç tane oksijen atomunun birleşmesi ile oluşmaktadır. Ozon, atmosferde
DetaylıEBRU ÖLMEZ FEN-atik Facebook Grubu TARIK ÖLMEZ
1) Mitoz bölünmede gerçekleşen evreler aşağıda karışık olarak verilmiştir. 3) Periyodik cetveldeki I, II, III ve IV ile gösterilen yerlerde bulunan elementler için aşağıda verilen hangi bilgi doğrudur?
DetaylıFINEAMIN 06 kullanılan kazan sistemlerinin blöfleri yalnızca ph ayarlaması yapılarak sorunsuzca kanalizasyona dreyn edilebilir.
Kazan Kimyasalları FINEAMIN 06 Demineralize su kullanlan, yüksek basınçlı buhar sistemleri için korozyon ve kireçlenmeyi önleyici kimyasal Kullanıcı ve Çevre Dostu: FINEAMIN 06, doğada hemen hemen tümüyle
DetaylıSU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ
SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar
Detaylı1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com
SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ
Detaylı