Benzen(C 6 H 6 ) Dio-olefin (C n H 2n-2 ) Butadien. Mono-olefin (C n H 2n ) Hexan. Siklo-hexane
|
|
- Engin Hayrettin
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 YAKITLAR İçten yanmalı Motorlarda kullanılan yakıtlar Mono-olefin (C n H 2n ) Hexan Benzen(C 6 H 6 ) Dio-olefin (C n H 2n-2 ) Butadien Giriş Yakıtların sınıflandırılması Yakıtların üretilmesi Genel yakıt özellikleri Benzinli ve Dizel motorlarında kullanılan yakıtların özellikleri Siklo-hexane Yakıtlar Yakıtların sınıflandırılması İçten yanmalı motorlarda, yakıtın içerisindeki kimyasal enerji yanma odasında yakılmak suretiyle mekanik güce çevrilir. Silindir içerisindeki kimyasal reaksiyonlar neticesinde ısı açığa çıkar. Kimyasal reaksiyonların tamamlanabilmesi için yakıt hava karışımınının silindir içerisinde yeterli bir süre kalması gerekir. İçten yanmalı motorlarda kullanılacak yakıtların kimyasal reaksiyon hızlarının yüksek olması gerekir. Motorlarda Kullanılan belli başlı yakıtlar: Sıvı formda hidrokarbonlar Alkoller( metanol,etanol) LPG (propan ve bütan karşışımı) Doğal gas (metan) Hidrojen Sıvı hidrokarbonlar: C H n m Yakıtlar, temel olarak hidrokarbon karışımlarından oluşurlar ve karbon-karbon (C-C) ve karbon-hidrojen (C-H) bağlarıyla değişik şekillerde bağlanmışlardır. Yanma esnasında bu bağlar kopar ve oksijen atomuyla yeni bağlar kurarlar (CO,CO 2 gibi bileşikler) ve bu kurulan yeni bağlar esnasında kimyasal enerji açığa çıkar. Tam yanma gerçekleştiğinde temel ürünler CO 2 ve H 2 O dur. Yakıtlar küçük oranlarda da O2, N 2, S, H 2O içerirler 1
2 Parafinler (Alkenler) İzo-parafinler Alkenler veya Parafinler genel olarak C n H 2 n+2 formülüyle gösterilirler. Tüm karbon bağları tekli ve yüksek sayıda H atomuyla doymuştur.yüksek ısıl değere sahiptirler ve yoğunlukları ( kg/m 3 ) civarındadır. Karbon atomları düz zincir şekilde dizilmiş olabileceği gibi dallanmış da olabilir. Düz zincir grubu (normal parafinler) Zincir boyu kısaldıkça, bağı koparmak daha zordur. Bu nedenle kontrolsüz yanmaya neden olabileceğinden benzinli motorlar için uygun değildir.ana formüldeki n sayısına göre: n sayısı 1-4 arası ise gaz n sayısı 5-15 arasında ise sıvı n sayısı 16 dan büyük ise Katı halde bulunurlar.örneğin C 2 H 6 (Etan) gaz parafin, C 7 H 16 (normal Heptan) ise sıvı parafindir. Dallanmış zincirli bileşenler(izoparafinler): C 8 H 18 Bunlar doymuş guruba girmektedirler.bazı karbon atomları zincir yapının üzerine çatallı (dallanmış) bir şekilde yerleşmişlerdir. Grubun düz zincir kısmını oluşturan karbon atom sayısına ve dallanma yerlerine göre özel isimler alırlar. Örneğin izo-oktanın (C 8 H 18 ) yukarıdaki gibi dizilmiş şekline Trimetil Pentan denilmektedir. Burada Pentan beş adet karbonun zincir oluşturduğunu, trimetil, üç adet metil (CH 3 ) metil grubunun bulunduğunu, ise 2 adet dallanmanın 2.nci C atomunda, 3.ncü dallanmanın ise 4.ncü C atomu üzerinde gerçekleştiğini ifade eder. Naftenler (Siklo parafinler) Alkinler (Olefinler) Olefinler olarak da bilinirler. Genel formülü C n H 2n olan doymuş hidrokarbonlardır. yapıları halka şeklinde kapalı formda olduğu için parçalanmaları zor ve tutuşma meyilleri normal parafinlerden daha azdır. Yapılarında hidrojen sayısı az olduğu için ısıl değerleri düşük, yoğunlukları yüksektir( kg/m 3 ). Grubun başına siklo, sonuna ise an eki gelir. Naftenlerin ısıl değeri, aromatlara göre yüksek, parafinlere göre düşüktür. Tutuşma meyilleri normal parafinler ile izo-parafinler arasındadır Siklo-hexane Bazı karbonları çift bağlı hidrokarbonlardır. Bir adet çift bağ varsa mono-olefin, iki adet çift bağ varsa dio-olefin olarak adlandırılırlar -Isıl değerleri düşük, -Yoğunlukları kg/m 3 arasındadır. -Tutuşma meyilleri azdır. -Bu grup ham petrolün damıtılmasıyla çok az elde edilir. Daha çok, büyük moleküllü ürünlerin parçalanması yoluyla(kraking ) elde edilirler. -olefinler parafinler kadar kolay parçalanmazlar. Bu nedenle benzinli motor yakıtı olarak kullanılabilirler. -Tutuşma meyilleri iyileştirildiği takdirde dizel yakıtı olarak da kullanılabilirler. Mono-olefin (C n H 2n ) Hexan Dio-olefin (C n H 2n-2 ) Butadien 2
3 Aromatlar Halka şeklinde yapıları, çok sayıda çift bağlı karbon atomları nedeniyle tutuşma meyilleri düşüktür. Keskin kokuları nedeniyle aromatlar olarak adlandırılırlar. Kapalı formülleri C n H 2n-6 dır. Ana yapılarını benzen oluşturur. Daha çok kömürden yapay olarak elde edilirler ve vuruntu mukavemetlerini artırmak için benzine katılırlar.ancak kansorejen etkileri dolayısıyla katkı miktarları sınırlandırılmaktadır. Genelde aromatların yuğunluğu yüksek ( kg/m 3 ), ısıl değerleri düşüktür. Karbon atomları arasındaki bağlar sağlam olduğundan vuruntuya karşı dayanıklı olan aromatların oktan sayıları yüksektir. Benzin motoru yakıtı olarak kullanılmaya elverişli olup, setan sayıları düşük olduğu için dizel motoru yakıtı olarak kullanılamazlar. Benzen(C 6 H 6 ) Alkoller -Petrol kökenli olmayıp bitkisel atıkların fermantasyonu (etanol,c 2 H 5 -OH ) veya kömürden (metanol, CH 3 -OH) yapay olarak elde edilirler. - C atomlarından birisine OH grubu bağlanır. -En çok bilinen türleri metanol(metil alkol),etanol(etil alkol), propanol(propil alkol), bütanol (bütil alkol) dür. -Vuruntu dirençleri yüksektir. -Buharlaşma gizli ısıları benzinden yüksek olduğu için dolgu sıcaklığını azaltarak hacimsel verimi artırırlar. -Doğrudan %100 olarak kullanıabileceği gibi, benzine %10-15 oranında katılarak benzinin özelliklerini iyileştirirler. benzine %10-15 oranında katılmaları durumunda yakıt sisteminde herhangi bir modifikasyona gerek yoktur. -Isıl değerleri benzinden (42 43 MJ/kg) daha düşüktür. Methanol (19.7 MJ/kg) Ethanol (26.8 MJ/kg) Etil alkolün stokiyometrik H/Y oranı : 9 Metil alkolün stokiyometrik H/Y oranı : 6.4 -Dezavantajları: Karışım oranının artması durumunda karışım zorluğu (faz ayrışması) meydana gelmesi. yakıtın içerisinde su toplanması ve korozyona neden olması sayılabilir. Alkoller Metanol : Kömürden veya doğal gazdan elde edilir. Oktan sayısı yüksektir. Yol Oktan sayısı (YOS) :130 Motor oktan sayısı (MOS) :95 Düşük oranlarda karıştırılarak benzinin oktan sayısı artırılabilir. Problemler: -Benzinle karışımın zorluğu(düşük sıcaklıklarda faz ayrışması) -Zehirli (toksik), -Düşük enerji içeriği (benzinin yaklaşık yarısı) -Oksijen içeriğinin yüksekliği ve buharlaşma gizli ısısının yüksekliği nedeniyle aracın kalkış ve sürüşün kabiliyetinde zayıflaması. Ethanol : C 2 H 5 OH Gaz yakıtlar CH 3 OH -Bitkisel kökenli maddelerin (biyokütle) fermantasyonu ile elde edilirler. -Yüksek oktan sayısına sahiptirler -Düşük konsantrasyonlarda benzinle karıştırılabilir( %10-15) -Depolama ve taşıma güçlükleri nedeniyle yaygın olarak kullanılmazlar LPG (Liquefied Petroleum Gas-Sıvılaştırılmış Petrol Gazı) -%30 propan (C 3 H 8 ) ve %70 bütan(c 4 H 10 ) karışımından oluşur -Temiz bir yakıttır -Kükürt içeriği düşüktür -Oktan sayısı yüksektir (YOS:111, MOS=100) -Yoğunluğu düşük olduğu için karışımın ısıl değeri düşüktür (LPG:23.5 MJ/litre, Benzin: 32 MJ/litre). * Bu, yakıt ekonomisinde azalmaya neden olur. Ancak yanma veriminin çok iyi olması bu kötüleşmeyi bir miktar azaltır. 3
4 Sıvı yakıtların genel Özellikleri Yoğunluk(özgül gravite) Yakıtın yapısal bileşimi Yakıtın ısıl değeri Yakıtın alevlenme noktası Viskozite Yakıtın yüzey gerilmesi Yakıtın özgül kütlesi(rölatif yoğunluk) Yakıtın özgül ağırlığı, 20 O C and kpa da belirli hacimdeki yakıt ağırlığının aynı hacimdeki suyun ağırlığına oranıdır. -Yakıtın yapısı ve tutuşma kabiliyeti için bir fikir verir.moleküller içerisindeki hidrojen atomu sayısı arttıkça özgül ağırlık azalmaktadır(h/c oranı arttıkça). -Amerikan standartlarında API sayısı özgül ağırlık ölçüsü olarak kullanılmaktadır Ö zgül ağırlık = API Yoğunluk, Benzinli motorlarda kullanılan yakıtların yoğunluğu 3 ρ = [kg/m ] Kurşunsuz benzinlerin yoğunluğu aromatik içeriklerinden dolayı yüksektir. Donma noktası Dizel yakıtları için: 3 ρ = [kg/m ] Yakıtın Kimyasal Bileşimi Genel olarak parafin ve naften tipi yakıtlarda karbon miktarı %86,aromatlarda %89 civarındadır. Kükürt, yakıt içerisinde istenmeyen bir elemandır. Çünkü yanma sonucu oluşan SO 2 su ile reaksiyona girerek H 2 SO 4 oluşturur.özellikle soğuk motorda silindir çeperi ve egzoz sisteminde yoğuşarak korozyona neden olur. Düşük sıcaklıkta tutuşmaya katkısı olduğu için üst limiti sınırlandırılmıştır. 10 ppm ile Asfalt miktarı, asfaltlar oksijenli ve kükürtlü büyük moleküllerdir.sert asfalt normal sıcaklıkta yakıt içerisinde erimez ve piston,silindir, supap yüzeylerine oturarak aşınmaya neden olur.sert asfalt yakıt içerisinde % yi geçmemelidir. Yakıt bileşimi Sakızlaşma Doymamış HC içeren benzin, motor içerisinde sakızlaşmaya neden olur. Parafin, naften ve aromatik hidrokarbonlar sakızlaşmaya yol açarlar. Sakızlaşma oluşumu segman ve süpapların tutması, manifold kirlenmesi gibi etkiler meydana getirir. Su benzin içerisinde hem çözünmüş hemde serbest halde bulunabilir. Serbest halde su donar ve bir takım problemlere yol açar. Kurşun yakıt içerisindeki kurşun kirliliğe ve katalitik konverterin tıkanmasına neden olur. Günümüzde sadece kurşunsuz benzin kullanılmaktadır. Manganese günümüzde vuruntu önleyici olarak kullanılmaktadır(mmt- Methylcyclopentadienyl Manganese Tricarbonyl), maksimum miktarı to 0.03 gmn/l Benzen, oldukça toksik olduğu için maksimum müsaade edilebilen konsantrsayonu %5 dir. 4
5 Yakıtın Isıl Değeri Yakıtın ısıl değeri, H u birim kütledeki yakıtın enerji içeriğinin bir ölçüsüdür. Birimi kj/kg veya kcal/kg dır. Gaz yakıtların ısıl değerleri birim hacme göre verilir(kj/lt, kj/m 3 veya kcal/m 3 ) İçten yanmalı motorlarda yanma ürünleri içerisinde su buharı olduğu için alt ısıl değeri ile verilirler Benzin ve dizel yakıtlarında ısıl değer: H H u u = [kj/kg] = [kcal/kg] Yanabilir yakıt-hava karışımının ısıl değeri motor performansı için önemlidir. Yakıtın Alevlenme Noktası Alevlenme noktası, yakıt buharının açık alev ile temas ettiğinde bir an için alev aldığı sıcaklıktır. Marcusson metodu Yakıt açık bir kap içerisinde ısıtılır. Sıcaklık sürekli ölçülür. Bu sırada yakıt buharı, üzerinden kısa aralıklarla açık alevle temas ettirilir ve alevlenmenin ilk ortaya çıktığı sıcaklık belirlenir. Bu sıcaklık alevlenme sıcaklığı dır. Eğer alevlenme 5 s kadar devam ediyorsa bu sıcaklığa yanma sıcaklığı denir. Alevlenme noktası, sıcaklığa, yakıt-hava karışımının tutuşma sınırıyla ilgili olduğundan yakıtın buharlaşma miktarına, dolayısıyla buharlaşma basıncına bağlıdır. Alevlenme sıcaklığı yakıtın depolanma güvenliği açısından önemlidir. Benzin Dizel yakıtı Ağır yakıt :25 0 C :55 0 C :65 0 C Viskozite Viskozite, yakıtın akıcılığı için bir ölçü olup, özellikle dizel motorlarının yakıt besleme ve püskürtme sistemlerinde önemli bir parametredir. Viskozite küçüldükçe borulardaki akış direnci azalır, ayrıca püskürtme ile oluşan yakıt demeti içindeki yakıt damlacık çapları küçülür, yanma iyileşir ve is (yanmamış karbon tanecikleri) miktarı da azalır. Viskozitenin çok küçük olması durumunda ise püskürtme sitemindeki kaçaklar artacaktır. Sıcaklık viskoziteye önemli ölçüde etkidiği için viskozite her zaman sıcaklıkla birlikte verilmelidir. Motor yakıtlarının viskozitesi olmalıdır Engler/ 50 O C, Donma noktası Donma noktası Kış mevsiminde parafin kristallerinin çökelmesi, filitrenin tıkanmasına neden olur. Kristal oluşumu yakıt içerine katılan katkı maddeleriyle önlenebilmektedir. Donma özellikleri yakıtın filtre edilebilirliğiyle belirlenir. Benzin için Dizel yakıtı için : 65 O C : 10 O C Dizel yakıtının donma noktasının kış aylarda problem oluşturacağı görülmektedir. Bu nedenle kışın şiddetli geçtiği bölgelerde yakıt katkılarına ilave olarak yakıt ısıtma düzenekleri gerekebilir. 5
6 Yüzey gerilimi Benzinli motorlarda istenen yakıt özellikleri Yüzey gerilimi, yakıt demetinin parçalanması üzerinde etkilidir. Yakıtın yüzey gerilimi yoğunlukla artar, demet iyi parçalanmaz. Sıcaklıkla azalır. Parçalanma daha kolay olur. Yüzey gerilimi azaldıkça damlacık çapı küçülür. Uçuculuk Vuruntu direnci Dizel yakıtı Benzin N/m N/m Uçuculuk Benzin, ham petrolün damıtılması esnasında çok çeşitli büyüklük ve yapıdaki moleküllerden oluşmaktadır. Her elemanın belli sıcaklıktaki buhar basıncı veya belli basınçtaki kaynama sıcaklığı bilinmekle birlikte, benzin için tek bir değer vermek mümkün değildir. Örneğin benzenin 38 0 C deki buhar basıncı yaklaşık MPa dır.kapalı bir kap içerisinde benzen, kısmi basıncı MPa oluncaya kadar buharlaşır. Sıcaklık C olduğunda doyma basıncı 0.1 MPa (atmosfer basıncı) olur C, benzenin 0.1 MPa daki kaynama sıcaklığı olup, kaynama süresince sabit kalacaktır. Benzin için tek bir buharlaşma sıcaklığı verilemez. Benzin yaklaşık 400 e yakın bileşen içerir. Damıtma(Distilasyon) işlemi Tüm rafinerilerde başlangıç işlemi damıtmadır. Amacı, ham petrolü farklı buharlaşma sıcaklıklarına kadar çıkararak farklı bileşenleri birbirinden ayrıştırmaktır. Ham petrol binlerce farklı HC bileşenlerinden oluşur. En hafifleri çevre şartlarındaki gazlardır. Ancak Sıcaklık belli bir noktaya kadar çıkarılmadığı takdirde daha ağır sıvı HC içerisinde çözünmüş olarak dururlar.en ağırları katılardır;fakat sıcaklık düşürülmediği sürece çevre sıcaklığında ham petrol içerisinde solüsyon olarak kalırlar. Ham petrolden ayrıştırılan yakıtların damıtma sıcaklıkları: Benzin O C Jet yakıtı Diesel yakıtı Ağır yakıt (fuel oil) ve yağlar Genel olarak ham petrolün damıtılmasından yaklaşık olarak %30 benzin, %20-40 dizel yakıtı, %20 ağır yakıt ve %10-20 ağır yağ elde edilir. 6
7 Benzin Damıtma Eğrisi Benzin Damıtma eğrisi Sıcaklık, 0 C Benzin bir damıtma düzeneğinde(astm damıtma düzeneği) ısıtılmaya başlandığında önce kaynama sıcaklığı düşük olan bileşenler buharlaşır ve Şekil deki damıtma eğrisi elde edilir. Damıtma eğrisinde görüldüğü gibi yaz benzininin hacimsel olarak %20 si 73 0 C in altında buharlaşırken,bu oran kış benzini için 60 0 C de sağlanmaktadır. Çünkü kış benzini içerisinde düşük sıcaklıkta buharlaşan bileşen daha fazladır C ye kadar buharlaşan benzin miktarı, ilk hareket kolaylığı ve sıcak havalarda buhar tıkacı problemlerini kontrol eder. Orta aralık, soğuk havalarda özellikle ısınma periyodunda aracın sürüş kolaylığını kontrol eder. Eğrinin kalan kısmı, ağır, kaynama sıcaklığı yüksek ve yüksek ısıl değerdeki bileşenleri kapsar. Bu kısımda buharlaşan bileşenler tam ısınma periyodunda(rejim hali) yakıt ekonomisi için önem arz eder. Ağır bileşenlerden bir kısmı kartere kaçarak yağı inceltebilirler. % Buharlaşma Şayet benzinin buharlaşma eğrisi daha düşük sıcaklıklara kayarsa, benzin çok fazla buharlaşacağı için buhar tıkacı meydana gelir, sıcak çalışmalarda ilk hareket güçlüğü meydana gelir. Benzin damıtma eğrisi %10 buharlaşma sıcaklığı düşük ortam sıcaklıklarında kolay ilk hareket için, bu nokta sıcaklığı düşük olmalıdır. Sıcak havalarda bu buhar tıkacı problemi meydana getirebilir. 50% buharlaşma sıcaklığı yazın C nin biraz üzerinde, kışın ise biraz altında olmalıdır. Isınma fazında bu nokta önemlidir. 90% buharlaşma sıcaklığı çok yüksek olmamalıdır. Yüksek olduğu takdirde emme manifoldu cidarlarına yakıt filmi oluşabilir ve yağlama yağını inceltebilirler. Eğrinin kalan kısmında sıcaklık 215 O C yi aşmamalıdır. Soğuk ilk hareket Benzin motorlarında H/Y oranı tutuşabilirlik limiti içerisinde olmalıdır. Genel olarak bu sınır ağırlık olarak 7:1 to 20:1 arasındadır. Motor soğuk iken, fakir karışımları ateşlemek yakıt yeterince buharlaşmadığı için zordur. Bu nedenle karışımın zenginleştirilmesi cigle devresi devreye alınarak veya enjeksiyonlu sistemlerde püskürtme miktarı artırılmak suretiyle sağlanmaktadır. Benzinin uçuculuğu mevsim şartlarına bağlı olarak belirlenmelidir. 7
8 Vuruntu Direnci Vuruntu, yanma cephesi ilerlerken yanma odasının basıncı ve sıcaklığı etkisiyle odanın, alevin henüz ulaşmadığı başka bir noktasında ikinci bir yanma odağı oluşabilir. Bu iki yanma cephesinin karşılıklı ilerlemesiyle yanma hızı m/s ve oda basıncı 9-12 MPa gibi yüksek değerlere ulaşır. Bu olaya benzin motorlarında vuruntu denilmektedir. Güçte düşme meydana gelir. Yanma odası elemanlarında yerel erimeler oluşur. Yanma odasının şekli, buji konumu, ateşleme avansı, son gaz bölgesi sıcaklığı, silindir içi gaz hareketleri, karışımın hava-yakıt oranı, yakıt özellikleri gibi pek çok faktör vuruntuya neden olur. Sıkıştırma oranı vuruntuyu kuvvetle etkiler. Arttıkça verim artar ancak vuruntu temayülü de yükselir. Oktan sayısı yüksek yakıt tercihi vuruntuyu azaltır. Dallanmış zincir şeklindeki hidrokarbonlar düz zincire göre daha yüksek vuruntu mukavemetleri vardır.genel olarak karbon atomu sayısı arttıkça vuruntu direnci artar. Naftenik ve aromatik yakıtlarında direnci yüksektir. Oktan Sayısını artırmak Günümüzde üretilen benzinler yakıt özelliklerini iyileştirici katkı maddeleri içermektedir. Bunlar, Oktan sayısı yükseltici, buji kirlenmesinin önlenmesi, sakızlaşma önleyici, pislik oluşumu önleyici, püskürtme sistemlerinde depozit oluşumunun önleyici, emme manifoldunda depozit oluşumunu azaltıcılar, yapışma önleyiciler... Vuruntu mukavemeti vuruntu önleyiciler kullanılmak suretiyle artırılabilir. Vuruntu önleyici olarak kullanılan katkılar: TEL Kurşun Tetraetil (C 2 H 5 ) 4 Pb TML Kurşun Tetra Metil, MMT- Metil siklo pentan Manganez Trikarbon Dizel yakıtının parçalanması üzerine etki eden özellikler Yakıtın viskozitesi Viskozite (Viscosity) Yüzey gerilmesi (Surface tension) Setan sayısı (Cetane number) Bir sıvının viskozitesi akışa karşı gösterdiği direncin göstergesidir. Viskozite arttıkça akışa karşı direnç artar. Mutlak viskozite (Poise, P), kinematik viskozite (stoke, St) veya Sec.Redwood I oalarak gösterilebilir. Viskozite sıcaklıkla ters ilişkilidir. Sıcaklık arttıkça azalır, azaldıkça artar. Verildiği sıcaklık değerine bakmak gerekir. 8
9 Yakıt viskozite birimlerinin eşdeğerleri Damlacık çapına vizkozite ve yüzey gerilmesinin etkisi Approximate equivalent viscosities (for information only): Kinematic viscosity (cst) at 100 o C Kinematic viscosity (cst) at 50 o C Sec. Redwood I at 100 o F viskozitenin etkisi Yüzey gerilme kuvvetinin etkisi PÜSKÜRTME BASINCI (MPa) PÜSKÜRTME BASINCI (MPa) Damlacık çapına püskürtme basıncı ve delik çapının etkisi Düşük Hızlı Jetlerde Parçalanma sabit delik çapı sabit L / d oranı Viskozite nin etkisi : iç akımı etkilemektedir Ağır yakıt (solda) 5000 cs Diesel yakıtı (sağda) 6 cs PÜSKÜRTME BASINCI (MPa) PÜSKÜRTME BASINCI (MPa) L/d oranı ve enjektör delik çapı küçüldükçe artan püskürtme basıncıyla damlacık çapı küçülmektedir. 9
10 Yüzey geriliminin parçalanmaya etkisi Sıvı sütununun liflere ayrılması Yüzey gerilme kuvvetinin teğetsel bileşeni, K t bozucu etkiyi arttırmakta eksenel doğrultudaki bileşeni, K a kesit daralmasını azaltıcı yönde etki etmekte Püskürtme açısının yakıt ve silindir içi gaz yoğunluklarına bağlı değişimi Yakıt penetrasyon derinliğinin bağlı değişimi püskürtme basınç ve ortam basıncının fonksiyonu olarak zamana 1 2 θ 1 ρg tan = 4π 2 A ρy 3 6 1/ 4 1/ 4 p 1/ S = (t.dn ) g T ρ g (m) Burada ρ g ve ρ y sırasıyla gaz ve yakıt yoğunluğunu, A enjektör nozul geometrisiyle ilgili bir sabittir(burada A=4.9 alınmıştır). p enjektör basınç düşmesi (P inj P g ), t enjeksiyon süresi (s), d n nozul delik çapı (m), S pnetrasyon derinliği 10
11 Yakıt demeti Yüksek Hızlı Jetlerde Parçalanma Standart P inj : bar Püskürtme anındaki Sil basıncı, P comp : bar Nozul delik çapı, d: mm L/d : 2-8 Sıcaklık, T püsk.: 1000 K Yoğunluk ρ g : kg/m 3 Sıvı jeti enjektörü terk ettikçe türbülanslı akış artmakta, parçalanarak çevresini saran hava ile karışmaktadır. Başlangıçta jet hızı 10 2 m/s hıza ulaşmakta ve nozulun hemen çıkışında demetin en dışında damlacık çapı 10 µm çapa kadar düşmektedir. Atomizasyon rejimi : Enjektör deliğinden çıkan sıvının türbülanslı yapısı (Yüksek Re) ve çıkıştan sonra karşılaştığı hava direnci nedeniyle daha kolay parçalanmaktadır. - Sıvının havaya göre bağıl hızı arttıkça - Püskürtmenin yapıldığı delik çapı küçüldükçe - Sıvının viskozitesi azaldıkça - Püskürtmenin yapıldığı ortam yoğunluğu arttıkça sıvının parçalanması da artacaktır. Segmanlar aşınmışsa yada kırılmışsa Sıvının parçalanması nasıl olur? Setan Sayısı VURUNTU VE TUTUŞMA GECİKMESİNE ETKİ EDEN PARAMETRELER Setan sayısı (SS) dizel yakıtının tutuşma meylinin bir göstergesidir. Düşük setan sayılı bir yakıtla motorun çalışması özellikle ilk hareket problemleri meydana getirir. Pik basınç, yanma gürültüsü ve HC emisyonları artar. τ = ( S p ) exp E TG ms cinsinden: N: Devir A ~ R T 17, 190 p τ( CA) τ( ms) = N (CA) Setan Sayısı çok yüksek olduğu takdirde hava ve yakıt yeteri kadar karışamadan tutuşma gerçekleştiği için güçte düşme ve emisyonlarda artma meydana gelir. E A aktivasyon enerjisi (Yakıt özellikleri önemli): 618, 840 EA = CN + 25 Joule/mole CN :Cetan Number Politropik indeks modeli kullanılarak sıkıştırma sonu T ve P tahmini: T = T P = P n 1 iε n iε 11
12 SORU: 4 stroklu bir dizel motorunun soğuk ilk harekette rahat çalışabilmesi için sıkıştırma oranı 18 olması gerekmektedir. Yukarıdaki denklemleri kullanarak ve Pi= 1atm, Ti=255 K, n=1.13, N=100 d/d, D=H=120mm, ve CN=45 kabullerini yaparak ε=12-20 için bir ε- τ TG grafiği çiziniz.şayet güvenli bir ilk hareket için τ TG <20 0 KMA olması gerekiyorsa, Sıkıştırma oranı ne olmalıdır? Motor devrine göre kabul edilebilir setan sayısı aralıkları ( Yüksek devirli dizel motorları) (Düşük devirli dizel motorları) 12
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 4.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 4.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 1.TEORİK OTTO ÇEVRİMİ Gerçek motor çalışmasında yanma işlemi motor silindirinde gerçekleşir. Yanma sonu açığa çıkan
DetaylıMotorin. o Dizel motorlarda kullanılan, ham petrolün C de damıtılmasıyla elde edilen, özgül ağırlığı 0,89 kg/dm 3 olan yakıttır.
YAKITLAR VE YANMA Motorin o Dizel motorlarda kullanılan, ham petrolün 200-380 0 C de damıtılmasıyla elde edilen, özgül ağırlığı 0,89 kg/dm 3 olan yakıttır. o Yapısındaki karbon sayısı 8 ile 16 arasında
DetaylıBölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu
Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 2 Kirletici Maddelerin Oluşumu İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İçerik Motorlu taşıtlarda kirletici maddelerin oluşumu Egzoz gazları
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
5. Soğutma Şekline Göre Hava soğutmalı motortar: Bu motorlarda, silindir yüzeylerindeki ince metal kanatçıklar vasıtasıyla ısı transferi yüzey alanı artırılır. Motor krank milinden hareket alan bir fan
DetaylıMAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG
MAKİNE VE TEÇHİZAT İŞLERİNDE İSG 3.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2017 YAKITLAR -YANMA Enerji birçok ülke için günümüzün en önemli sorunlarının başında gelmektedir. Özellikle ülkemiz
DetaylıBölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi
Egzoz Gazları Emisyonu Prof.Dr. Cem Soruşbay Bölüm 3 Motor Çalışma Koşullarının Emisyonlara Etkisi İstanbul Teknik Üniversitesi Otomotiv Laboratuvarı İşletme Koşullarının Etkisi 1 Hava Fazlalık Katsayısı
DetaylıRafinasyon Ürünleri. Yakıt olarak kullanılan petrol ürünleri
YAKITLAR ve YANMA Rafinasyon Ürünleri Yakıt olarak kullanılan petrol ürünleri Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG): Endüstriyel yakıt, ev ısıtma, buhar kraking hammaddesi ve bujiyle ateşlemeli motorlarda
Detaylıİçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması
Sakarya 2010 İçten yanmalı motorlarda temel kavramlarının açıklanması Benzinli ve dizel motorların çalışma prensiplerinin anlatılması Temel Kavramlar Basınç; Birim yüzeye etki eden kuvvettir. Birimi :bar,atm,kg/cm2
DetaylıKarbonmonoksit (CO) Oluşumu
Yanma Kaynaklı Emisyonların Oluşum Mekanizmaları Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Karbonmonoksit emisyonlarının ana kaynağı benzinli taşıt motorlarıdır. H/Y oranının CO emisyonu üzerine etkisi çok fazladır.
DetaylıANALİZ TALEP FORMU FUEL OİL ÖZELLİK KOD DENEY YÖNTEMİ. TS1451 EN ISO 3104 *TS 2031 Görünüş 120 İç Metot (TY-AY-046) Toplam Tortu 140
FUEL OİL Yoğunluk 100 TS EN ISO 12185 TS 1013 EN ISO 3675 Viskozite (Akmazlık) 100ºC 110 TS1451 EN ISO 3104 *TS 2031 Toplam Tortu 140 TS ISO 10307-1 TS ISO 10307-2 Akma Noktası 220 TS 1233 ISO 3016 ASTM
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Gebze Organize Sanayi Bölgesi İhsan Dede Caddesi No:105/B Gebze 41480 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 751 04 51 Faks : 0 262 751 38 34 E-Posta
DetaylıBURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi Laboratuvar Tarihi: Laboratuvarı Yöneten: Laboratuvar Yeri: Laboratuvar Adı: Öğrencinin Adı-Soyadı
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) nın Adres : Barbaros Mahallesi, Petrol Caddesi - Körfez 41780 KOCAELİ / TÜRKİYE Tel Faks E-Posta Website : 0 262 316 30 30 : 0 262 316 37 24 : izmit.info@tupras.com.tr
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : Gebze Organize Sanayi Bölgesi İhsan Dede Caddesi No:105/B Gebze 41480 KOCAELİ / TÜRKİYE Tel : 0 262 751 04 51 Faks : 0 262 751 38 34
DetaylıEGE-PAL ANALİZ FİYAT LİSTESİ
EGE-PAL ANALİZ FİYAT LİSTESİ FUELOİL İÇİN ANALiZ FİYAT LİSTESİ FİYAT(TL) (KDV Viskozite (Akmazlık) TS 1451 EN ISO 3104 Görünüş (LS. AY.050) TS ISO 10307-1 Toplam Tortu TS ISO 10307-2 Parlama Noktası TS
Detaylı2017 ANALİZ ÜCRETLERİ
BENZİN (TS EN 228) Yoğunluk TS EN ISO 12185 50 Görünüş İç Metot (TY-AY-046) Mevcut Gom TS EN ISO 6246 Oksidasyon Kararlılığı TS 2646 EN ISO 7536 Damıtma TS EN ISO 3405 Buhar Basıncı TS EN 13016-1 Buhar
DetaylıGENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM
GENEL KİMYA MOLEKÜLLER ARASI KUVVETLER Moleküller Arası Kuvvetler Yüksek basınç ve düşük sıcaklıklarda moleküller arası kuvvetler gazları ideallikten saptırır. Moleküller arası kuvvetler molekülde kalıcı
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : Üniversiteler Mahallesi, Dumluıpınar Bulvarı No:1 - Çankaya 06800 ANKARA/TÜRKİYE Tel : 0 312 210 28 97 Faks : 0 312 210 56 68 E-Posta
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İnönü Üniversitesi Merkez Kampüsü 44280 MALATYA/TÜRKİYE Tel : 0 422 377 49 81 Faks : E-Posta : inonu-pal@inonu.edu.tr Website : iys.inonu.edu.tr/index.php?web=inonupal
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Deney Laboratuvarı Adresi : Altınova Mahallesi Atatürk Bulvarı No:186 Hacılar Kasabası 71480 KIRIKKALE / TÜRKİYE Tel : 0 318 261 20 00 Faks : 0 318 261 20 71 E-Posta
DetaylıİÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç
SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı
DetaylıE = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik
Enerji (Energy) Enerji, iş yapabilme kabiliyetidir. Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği azami iştir. İş, bir cisme, bir kuvvetin tesiri ile yol aldırma, yerini değiştirme şeklinde tarif edilir.
DetaylıKİMYA-IV. Alkanlar (2. Konu)
KİMYA-IV Alkanlar (2. Konu) Hidrokarbonlar Sadece karbon ve hidrojen içeren bileşiklere hidrokarbon denir. 2 Hidrokarbonlar Alifatik Hidrokarbonlar Aromatik Hidrokarbonlar Alkanlar Alkenler Alkinler 3
DetaylıHİDROKARBONLAR ve ALKANLAR. Kimya Ders Notu
HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR ALKANLAR Hidrokarbon zincirinde C atomları birbirine tek bağ ile bağlanmışlardır ve tüm bağları sigma bağıdır. Moleküllerindeki C atomları
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Adresi : Site Mahallesi, Özgürlük Bulvarı No:152 - P.K.15 72100 BATMAN/TÜRKİYE Tel : 0 488 217 22 68 Faks : 0 488 217 26 81 E-Posta : mehmet.sakin@tupras.com.tr
DetaylıSıvılar ve Katılar. Maddenin Halleri. Sıvıların Özellikleri. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN
Sıvılar ve Katılar MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sıcaklık düşürülürse gaz moleküllerinin kinetik enerjileri azalır. Bu nedenle, bir gaz yeteri kadar soğutulursa moleküllerarası
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : Site Mahallesi, Özgürlük Bulvarı No:152 - P.K.15 72100 BATMAN / TÜRKİYE Tel : 0 488 217 22 68 Faks : 0 488 217 26 81 E-Posta : mehmet.sakin@tupras.com.tr
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : İnönü Üniversitesi Merkez Kampüsü 44280 MALATYA/TÜRKİYE Tel : 0 422 377 49 81 Faks : E-Posta : inonu-pal@inonu.edu.tr Website : iys.inonu.edu.tr/index.php?web=ino
DetaylıENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI
ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı
DetaylıALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
ALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ALKANLAR Alkanların Fiziksel Özellikleri Alkan bileşikleri apolar yapılı moleküllerden oluşur. Bu yüzden molekülleri arasında zayıf London kuvvetleri bulunmaktadır.
DetaylıSoru 5) Pistonun, silindir içersinde iki ölü nokta arasında yaptığı tek bir harekete ne denir? a) Çevrim b) Vakum c) Basma d) Zaman
Soru 1) Pistonun silindir içersinde yön değiştirmek üzere bir an durakladığı yere ne ad verilir? a) Silindir başı b) Silindir eteği c) Ölü nokta d) Piston durağı Soru 4) Silindir hacmi aşağıdakilerden
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : İnönü Üniversitesi Merkez Kampüsü 44280 MALATYA / TÜRKİYE Tel : 0 422 377 49 81 Faks : E-Posta : inonu-pal@inonu.edu.tr Website : iys.inonu.edu.tr/index.php?web=ino
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/9) Deney Laboratuvarı Adresi : Üniversiteler Mahallesi, Dumluıpınar Bulvarı No:1 - Çankaya 06800 ANKARA/TÜRKİYE Tel : 0 312 210 28 97 Faks : 0 312 210 56 68 E-Posta
DetaylıBilinen en eski yöntemdir. Bu alanda verim yükseltme çalışmaları sürdürülmektedir.
1) Biyokütle Dönüşüm Teknolojileri Doğrudan yakma (Direct combustion) Piroliz (Pyrolysis) Gazlaştırma (Gasification) Karbonizasyon (Carbonization) Havasız çürütme, Metanasyon (Anaerobic digestion) Fermantasyon
DetaylıHidrojen Depolama Yöntemleri
Gazi Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Maltepe-Ankara Hidrojen Depolama Yöntemleri Y.Doç.Dr.Muhittin BİLGİLİ İçerik Enerji taşıyıcısı olarak H 2 ve uygulamaları, Hidrojen depolama metodları, Sıkıştırılmış
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : Bakırçay Sanayi Sitesi 1253. Sokak No:5/A Aliağa 35800 İZMİR/TÜRKİYE Tel : 90 232 618 02 04 Faks : 90 232 618 01 25 E-Posta : umit.ozkarahan@intertekturkey.com
DetaylıKTÜ YUAM 2018 ANALĠZ ÜCRETLERĠ
BENZĠN (TS EN 228) Yoğunluk TS EN ISO 12185 Görünüş İç Metot (TY-AY-046) Mevcut Gom TS EN ISO 6246 Oksidasyon Kararlılığı TS 2646 EN ISO 7536 Damıtma TS EN ISO 3405 Buhar Basıncı TS EN 13016-1 Buhar Kilitlenme
DetaylıHİDROKARBONLAR HİDROKARBONLAR 2. AROMATİK 1. ALİFATİK HİDROKARBONLAR HİDROKARBONLAR TEK HALKALI (BENZEN VE TÜREVLERİ) DOYMAMIŞ
HİDROKARBONLAR HİDROKARBONLAR HİDROKARBONLAR 1. ALİFATİK HİDROKARBONLAR 2. AROMATİK HİDROKARBONLAR DOYMUŞ HİDROKARBONLAR DOYMAMIŞ HİDROKARBONLAR TEK HALKALI (BENZEN VE TÜREVLERİ) BİTİŞİK İKİ HALKALI (NAFTALİN)
DetaylıYakıtların Kullanım Alanları
YAKITLAR Yandığı zaman dışarıya ısı veren ve bu amaçla kullanılan maddelere yakıt denir. Yakıtlar üçe ayrılır: 1-) Katı yakıtlar ( odun, kömür ) 2-) Sıvı yakıtlar ( benzin, gazyağı, mazot ) 3-) Gaz yakıtlar
DetaylıİNÖNÜ-PAL 2018 YILI ANALİZ ÜCRETLERİ
1. BENZİN 1 Buhar Basıncı TS EN 16-1 ASTM D 5191 ANALİZ ÜCRETİ 2 Kurşun Miktarı TS EN 237 170 3 Mevcut Gom Tayini (Sakızlanma ktası) TS EN ISO 6246 ASTM D 381 140 4 Potasyum TS 12861 5 Mangan Miktarı Tayini
DetaylıHidroliğin Tanımı. Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır.
HİDROLİK SİSTEMLER Hidroliğin Tanımı Hidrolik, akışkanlar aracılığıyla kuvvet ve hareketlerin iletimi ve kumandası anlamında kullanılmaktadır. Enerji Türleri ve Karşılaştırılmaları Temel Fizik Kanunları
DetaylıDokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava
DetaylıALKOLLER ve ETERLER. Kimya Ders Notu
ALKOLLER ve ETERLER Kimya Ders Notu ALKOLLER Alkan bileşiklerindeki karbon zincirinde H atomlarından biri yerine -OH grubunun geçmesi sonucu oluşan organik bileşiklere alkol adı verilir. * Genel formülleri
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : KTÜ Kanuni Kampüsü Prof. Dr. Saadettin Güner Yakıt Uygulama ve 61080 TRABZON/TÜRKİYE Tel : 90 462 377 42 10 Faks : 90 462 325 32 81
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Barış Mahallesi Dr. Zeki Acar Caddesi No:1 Gebze 41470 KOCAELİ / TÜRKİYE Tel : 0 262 677 27 00 Faks : 0 262 641 23 09 E-Posta : mam.ee@tubitak.gov.tr
DetaylıYAKIT STANDARTLARI. Çeşitli petrol ürünlerinin standart ölçüm tekniklerinin geliştirilmesine yönelik çalışma yapan uluslararası kuruluşlar vardır.
YAKITLAR ve YANMA YAKITLAR Yakıt: Yakıldığı zaman enerji veren herhangi bir maddeye yakıt denir. Kaynaklarına göre; Doğal yakıtlar Yapay yakıtlar Faz durumlarına göre; Katı (odun, kömür, kok vb.) Sıvı
DetaylıSerüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar
Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar HİDROKARBONLAR C ve H elementlerinden oluşan bileşiklere denir. Temel element karbondur. KARBON ELEMENTİNİN BAĞ YAPMA ÖZELLİKLERİ Karbon atomları
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarının Adres :Cumhuriyet Cad. No:100 Nardüzü- İskenderun 31213 HATAY / TÜRKİYE Tel : 0 326 641 39 40 Faks : 0 326 641 39 45 E-Posta: hamide@intertekisk.com
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : KTÜ Kanuni Kampüsü Prof. Dr. Saadettin Güner Yakıt Uygulama ve Araştırma Merkezi (KTÜ-YUAM) 61080 TRABZON/TÜRKİYE Tel : 90 462 377 42
DetaylıHareket halinde olan cisimler arasında temelde iki tür sürtünme vardır. Bunlar, Cisim. Şekil 1. Kayma sürtünmesine ait serbest cisim diyagramı
YAĞ LAR VE YAKITLAR Yağlar Yağlamanın amacı birbiri üzerinde hareket eden parçalar arasındaki sürtünme kuvvetini azaltmaktır. Böylece iş için gerekli olan enerjinin kayıpları azaltılmış olur. Hareket halinde
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Bakırçay Sanayi Sitesi 1253. Sokak No:5/A Aliağa 35800 İZMİR/TÜRKİYE Tel : 90 232 618 02 04 Faks : 90 232 618 01 25 E-Posta : umit.ozkarahan@intertekturkey.co
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3
Enerji Kaynakları MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji kaynakları Yakıtlar Doğa kuvvetleri Özel doğa kuvvetleri Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Katı Sıvı Gaz Odun Petrol Doğal Gaz Hidrolik Güneş Rüzgar
DetaylıMOTORLAR-5 HAFTA GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ
MOTORLAR-5 HAFTA GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ Yrd.Doç.Dr. Alp Tekin ERGENÇ GERÇEK MOTOR ÇEVRİMİ Gerçek motor çevrimi standart hava (teorik) çevriminden farklı olarak emme, sıkıştırma,tutuşma ve yanma, genişleme
DetaylıLakefield Şirketi Petrol Ticareti Masası
Lakefield Şirketi Petrol Ticareti Masası Lakefield Şirketi Petrol Ticareti Masası, petrol ürünleri (ham petrol ve rafine edilmiş yakıt), opsiyonlar alıp satmaktadır.ticaret Masası Lakefield in rafine etme
DetaylıTAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ
TAMGA ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ LTD.ŞTİ., ENERJİ YÖNETİMİNDE SINIRSIZ ÇÖZÜMLER SUNAR. HOŞGELDİNİZ TAMGA TRİO YANMA VERİMİ Yakma ekipmanları tarafından yakıtın içerdiği enerjinin, ısı enerjisine dönüştürülme
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/35) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/35) Yeterlilik Testleri Sağlayıcısı Adresi :ODTÜ 06800 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0312 210 28 97 Faks : 0312 210 5668 E-Posta : petrol@metu.edu.tr Website : www.pal.metu.edu.tr
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Ataş Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş.-Karaduvar Mevkii 33001 MERSİN / TÜRKİYE Tel : 0 324 221 66 90 Faks : 0 324 221 66 91 E-Posta : fatih.baloglu@intertekturkey.com
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/12) Deney Laboratuvarı Adresi : Dilovası Organize Sanayi Bölgesi 1.Kısım, D1009 Sok. No16 - Dilovası 41477 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 754 76 61 Faks : 0 262 754 76
Detaylıwww.kimyahocam.com HİDROKARBONLAR I ÖRNEK 1
İDROKARBONLAR Yalnızca karbon (C) ve hidrojen () elementlerinden oluşan bileşiklere hidrokarbon denir. Karbon elementinin atom numarası 6 dır. Elektron dizilişi, 1s 2 2s 2 2p 2 olup değerlik elektron say
DetaylıKİMYA-IV. Alkenler (3. Konu)
KİMYA-IV Alkenler (3. Konu) Alkenler (Olefinler) En az bir tane C=C çift bağı içeren hidrokarbonlara alkenler veya olefinler denir. Alkenler doymamış yapıda hidrokarbonlar olup, katalizörler eşliğinde
DetaylıTrigliserid : Bitkisel Yağ Alkol : Metanol, Etanol, Bütanol, Katalizör : Asit ve Baz Katalizörler Ester : Biyodizel Gliserin : Yan Ürün
BİYODİZEL BİYODİZEL NEDİR? Kolza (kanola), ayçiçek, soya, aspir gibi yağlı tohum bitkilerinden elde edilen bitkisel yağların veya hayvansal yağların bir katalizatör eşliğinde kısa zincirli bir alkol ile
DetaylıKİMYA-IV. Alkenler (3. Konu)
KİMYA-IV Alkenler (3. Konu) Alkenler (Olefinler) En az bir tane C=C çift bağı içeren hidrokarbonlara alkenler veya olefinler denir. Alkenler doymamış yapıda hidrokarbonlar olup, katalizörler eşliğinde
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Ataş Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş.-Karaduvar Mevkii 33001 MERSİN/TÜRKİYE Tel : 0 324 221 66 90 Faks : 0 324 221 66 91 E-Posta : fatih.baloglu@intertekturkey.com
DetaylıBENZİN MOTORLARI. (Ref. e_makaleleri, Rafineri Prosesleri)
BENZİN MOTORLARI (Ref. e_makaleleri, Rafineri Prosesleri) Bir benzin (veya dizel) motorunun görevi yakıtı hareket haline dönüştürmektir. Bunun en kolay yolu yakıtı motor içinde yakmaktır; yanma motorun
DetaylıÖLÇÜ BİRİMİ. 2705.00.00.00.00 Havagazı, sugazı, fakir gaz ve benzeri gazlar (petrol gazı ve diğer gazlı hidrokarbonlar hariç) 1 000 m 3 15
27.01 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler,topak ve benzeri katı yakıtlar: - Taşkömürü (toz haline getirilmiş olsun olmasın fakat aglomere edilmemiş): 2701.11.00.00.00 - - Antrasit - 60 2701.12
DetaylıMOTOR YAKITLARI. Benzin
MOTOR YAKITLARI Benzin Benzin ham petrolün damıtılması sırasında, damıtma kulesinde, petrol gazlarının altından ve 35-200 o C sıcaklık arasında elde edilir. Benzin buji ile ateşlemeli motorların temel
DetaylıKÖMÜR BİTÜMLÜ ALT BİTÜMLÜ. Termal Buhar Kömürü Elektrik enerjisi üretimi, çimento sanayi, vs
ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ A- FOSİL YAKITLAR 1) KÖMÜR Halk arasında kara elmas olarak bilinir. İlk defa Çinliler tarafından kullanılmıştır. Büyük kısmı elektrik üretiminde ve evlerde yakıt olarak
DetaylıGaz Türbinli Uçak Motorları
UCK 421 - Tepki ile Tahrik 2. Hafta Gaz Türbinli Uçak Motorları İtki Denklemi Gaz Türbinli Motor Bileşenleri Alıklar Sesaltı Sesüstü Kompresörler Merkezcil Eksenel Yanma Odası Türbinler Impuls Reaksiyon
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU
TERMODİNAMİK Öğr. Gör. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA MESLEK YÜKSEKOKULU ISI Maddenin kütlesine, cinsine ve sıcaklık farkına bağımlı olarak sıcaklığını birim oranda değiştirmek için gerekli olan veri miktarına
DetaylıOrganik Bileşiklerin Sınıflandırılması - Alkanlar. Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ
Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması - Alkanlar Prof. Dr. Arif ALTINTAŞ Organik Bileşiklerin Sınıflandırılması idrokarbonlar yapılarında ve bulunduran bileşiklerdir. Genel olarak 2 grupta incelenebilir:
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : ODTÜ- Üniversiteler Mahallesi, Dumluıpınar Bulvarı No:1 - Çankaya 06800 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 210 28 97 Faks : 0 312 210 56 68
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Barış Mahallesi Dr. Zeki Acar Caddesi No:1 Gebze 41470 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 677 27 00 Faks : 0 262 641 23 09 E-Posta : mam.ee@tubitak.gov.tr
DetaylıALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI
ALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI SORU 1.) 1 büten ve 2 büten için cis ve trans izomeri yazmak mümkün müdür? SORU 2.) Aşağıda verilen bileşikleri IUPAC metoduna göre adlandırınız. A) CH2 = C = CH CH3 B) CH3 CH
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/11) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/11) Adresi : Tüpraş İzmir Rafinerisi Atatürk Mah. İnönü Bulvarı No:52 - Aliağa 35800 İZMİR / TÜRKİYE Tel : 0 232 498 52 50 Faks : 0 232 498 50 00 E-Posta : senay.testereci@tupras.com.tr
DetaylıSİRKÜLER RAPOR
ULUSLARARASI DENETİM DANIŞMANLIK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ. www.dmf.com.tr dmf@dmf.com.tr Farabi Sokak 12/11 06680 Çankaya, Ankara Tel: 0.312.428 67 50 Faks: 0.312.428 67 53 SİRKÜLER RAPOR 2004-6
DetaylıMOTORLARDA KULLANILAN ALTERNATİF YAKITLAR
MOTORLARDA KULLANILAN ALTERNATİF YAKITLAR Hidrojenin Otto ve Dizel Motorlarında Kullanımı Hidrojen enerjisi yeni bir kavram değildir. Hidrojenin üretimi, depolanması, taşınması ve kullanılması günümüzde
DetaylıBenzinli Araç Bakımı Pazar Trendleri Teknik Trendler Problem Çözüm
Benzinli Araç Bakımı Pazar Trendleri Teknik Trendler Problem Çözüm Önleyici Bakım Paranızı & Zamanınızı Korur! Benzin : Pazar Trendleri 1981 den buyana, araçların teknik ortalamaları aşağıdaki şekilde
DetaylıEkonomizer 500 ml YAĞ KATKILARI
Ekonomizer 500 ml Ekonomizer, içeriğinde bulunan yüksek kaliteli katkılar sayesinde, motor yağının viskozite indeksini arttırır. Özellikle eski araçların motor parçalarındaki aşınmadan kaynaklanan, fazla
DetaylıİÇTEN YANMALI MOTORLAR 2. BÖLÜM EK DERS NOTLARI
İÇTEN YANMALI MOTORLAR 2. BÖLÜM EK DERS NOTLARI 1.Kısmi Gaz Konumunda Çalışan Benzin (OTTO) Motoru Şekil 1. Kısmi gaz konumunda çalışan bir benzin motorunun ideal Otto çevrimi (6-6a-1-2-3-4-5-6) Dört zamanlı
DetaylıBiyogaz Temel Eğitimi
Biyogaz Temel Eğitimi Sunanlar: Dursun AYDÖNER Proje Müdürü Rasim ÜNER Is Gelistime ve Pazarlama Müdürü Biyogaz Temel Eğitimi 1.Biyogaz Nedir? 2.Biyogaz Nasıl Oluşur? 3.Biyogaz Tesisi - Biyogaz Tesis Çeşitleri
DetaylıDört stroklu diesel motor
Dört stroklu diesel motor İki stroklu diesel motor 4-s benzinli motor İndikatör diyagramı 4-s diesel motor İndikatör diyagramı Çift etkili bir diesel motor Karşıt pistonlu bir diesel motor - 1 Karşıt pistonlu
DetaylıFOSİL YAKITLARIN YANMASI
Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve
DetaylıÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AY EKİM 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI. SINIF VE MEZUN GRUP KİMYA HAFTA DERS SAATİ. Kimya nedir?. Kimya ne işe yarar?. Kimyanın sembolik dili Element-sembol Bileşik-formül. Güvenliğimiz ve Kimya KONU ADI
Detaylı1)Isı ve Sıcaklık farklıdır Sıcak Madde Soğuk Maddeyi İletir
ISI VE SICAKLIK 1)Isı ve Sıcaklık farklıdır Sıcak Madde Soğuk Maddeyi İletir Sıcak bir bardak çay içine çay kaşığı bıraktığımızda bir süre sonra çay kaşığının sıcaklığı artar. Buna göre sıcak maddeler
Detaylı(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ Vergi Tutarı (TL)
(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ 2710.11.11.00.00 (Hafif yağlar ve müstahzarları) Özel bir işleme tabi tutulacak olanlar Kg 0 0 (Yalnız nafta) 2710.11.31.00.00 Uçak benzini Litre 0 0 (İçindeki kurşun miktarı
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/13) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/13) Deney Adresi : Altınova Mahallesi Atatürk Bulvarı No:186 Hacılar Kasabası 71480 KIRIKKALE/TÜRKİYE Tel : 0 318 261 20 00 Faks : 0 318 261 20 71 E-Posta : kirikkale.info@tupras.com.tr
DetaylıKAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ
KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ BİRSEN BAKIR ELEKTRİK MÜH. ENERJİ YÖNETİCİSİ EVD ENERJİ YÖNETİMİ -1- Kazanlar Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı enerjisini taşıyıcı
Detaylı(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ
(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ G.T.İ.P. NO* Mal İsmi Vergi Tutarı (TL) Birimi (Hafif yağlar ve müstahzarları) 2710.11.11.00.00 Özel bir işleme tabi tutulacak olanlar 0 Kilogram (Yalnız nafta) 2710.11.31.00.00
DetaylıYanma Kaynaklı Kirleticiler
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Kaynaklı Kirleticiler Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113-3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ HİDROJENİN DEPOLANMASI ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLAR Hidrojenin en önemli özelliklerinden biri depolanabilir olmasıdır.
DetaylıISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j
ISI VE SICAKLIK ISI Isı ve sıcaklık farklı şeylerdir. Bir maddeyi oluşturan bütün taneciklerin sahip olduğu kinetik enerjilerin toplamına ISI denir. Isı bir enerji türüdür. Isı birimleri joule ( j ) ve
Detaylı(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ
(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ G.T.İ.P. NO* Mal İsmi Vergi Tutarı (TL) Birimi (Hafif yağlar ve müstahzarları) 271.11.11.. Özel bir işleme tabi tutulacak olanlar (Yalnız nafta) 271.11.31.. Uçak benzini (İçindeki
DetaylıMAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4
Akışkanlar ile ilgili temel kavramlar MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4 Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Su,, gaz, buhar gibi kolayca şekillerini değiştirebilen ve dış etkilerin etkisi altında kolayca hareket
DetaylıELEMENT VE BİLEŞİKLER
ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıBölüm 2: Akışkanların özellikleri. Doç. Dr. Tahsin Engin Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü
Bölüm 2: Akışkanların özellikleri Doç. Dr. Tahsin Engin Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bir sistemin herhangi bir karakteristiğine özellik denir. Bilinenler: basınç P, sıcaklıkt,
DetaylıÜNİTE-9 YAKITLAR VE YANMA ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK
ÜNİTE-9 VE YANMA ÖĞR. GÖR. HALİL YAMAK KONU BAŞLIKLARI Giriş Yakıtlar - Katı yakıtlar - Sıvı yakıtlar - Gaz yakıtlar Yanma Yanma çeşitleri GİRİŞ Enerji birçok ülke için günümüzün en önemli sorunlarının
DetaylıİNŞAAT MALZEME BİLGİSİ
İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,
DetaylıOto Bakım Ürünleri Aracına Değer Verenlerin Tercihi
Oto Bakım Ürünleri Aracına Değer Verenlerin Tercihi Ekonomizer 500 ml Ekonomizer, içeriğinde bulunan yüksek kaliteli katkılar sayesinde, motor yağının viskozite indeksini arttırır. Özellikle eski araçların
Detaylı(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ Vergi tutarı (TL)
(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ 2710.11.11.00.00 (Hafif yağlar ve müstahzarları) Özel bir işleme tabi tutulacak olanlar (Yalnız nafta) Kg 0 0 2710.11.31.00.00 Uçak benzini Litre 0 0 2710.11.41.00.00 (İçindeki
Detaylı(İçindeki kurşun miktarı litrede 0,013 gramı geçmeyenler)
(I) SAYILI LİSTE (A) CETVELİ G.T.İ.P. NO Mal İsmi Vergi Tutarı (TL) Birimi (Hafif yağlar ve müstahzarları) 2710.11.11.00.00 Özel bir işleme tabi tutulacak olanlar 0 Kilogram (Yalnız nafta) 2710.11.31.00.00
Detaylı