UFRS Haberleri. Küçük ve Orta Boy İşletmeler için UFRS

Transkript

1 UFRS Haberleri Özel Baskı Eylül 2009 Yeni standardın potansiyeli bundan sonra borç verenlerin ve yatırımcıların şirketlerin performanslarını mali tablolardan değerlendirilmesi. Söz konusu mali tablolar bu durumda doğrudan karşılaştırabilir olur, geçerlilik olur, bulunduğu ülke fark etmeden uluslar arası tanımlanan prensiplerde olur. Alex MacBeath Aile İşletmeleri Global Lideri Grant Thornton International Servisleri Küçük ve Orta Boy İşletmeler için UFRS Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ) için düzenlenen yeni UFRS normal kapsamlı kapsamlı UFRS kolaylaştırılmış bir versiyonudur. 9 Temmuz 2009 tarihinde Uluslar arası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanan KOBİ ler için UFRS de dünya çapında finansal raporlama da devrim ve uyum sağlama potansiyeli bulunmaktadır. UFRS niye bu standardı yayınlamıştır? Kısacası, var olan talebi karşılamak için. Kapsamlı UFRS seti halka açık şirketler için düşünülmüştür. Şu anda 100 ün üzerinde ülkede bu standardın bu tarz şirketlerde uygulanması gerekmektedir. Ancak halka açık şirketin sayısı halka açık olmayan şirketin sayısından azdır. Bu halka açık olmayan şirketlerin çoğu dünyanın birçok yerinde mali tablo hzırlamaktadır. Bu mali tablolar yerel gerekliliklere göre hazırlanmaktadır. İlk olarak halka açık olmayan şirketler için uluslararası kabul görmüş bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu çerçeve bu şirketlere finansmanlarında yardımcı olmak, performanslarını değerlendirebilmek ve benzer şekillerde kararlar alabilmek amacını taşımaktadır. Buna ilaveten KOBİ ler için oluşturulan UFRS için mali yararı olan bir yaklaşım kullanılmıştır ve ağırlık olarak halka kapalı şirketlerin finansal raporlama deki zorluğunu kolaylaştırmak hedeflenmektedir. Bu UFRS Haberleri Özel yayını bu standart ile ilgili daha detaylı açıklamalarda bulunmak amacı 1

2 KOBĐ LER için UFRS YĐ ile hazırlanmaktadır. kimler kullanabilir? Küçük ve Orta boy işletmeler tanımlaması bazen yanıltıcı olabilir. KOBİ ler için UFRS nin uygulana birliği kesin olarak ebat kriteri gibi bir fiile dayanmaz. Hangi kurumların KOBİ ler için UFRS yi kullanacağını her ülke kendisi karar verecektir. KOBİ ler şöyle tanımlanabilir: KOBİ lerin genel amaçlı mali tabloları dışarıdaki mali tablo kullanıcıları açıklama için çıkarılır ve bu kurumların kamuya sorumluluğu yoktur. Bir kurumun kamuya herhangi bir sorumluluğu şöyle olur: Mali tablolarını menkul değerler komisyonu ya da başka bir düzenleyici kurum sunmaktadır veya sunmak niyetindedir Başkaları için emaneten varlık tutmaktadır (örneğin; bankalar, sigorta şirketleri ve ortak fonlar). Ana işi yanında ek olarak emanet varlık tutan kurumların (örneğin; seyahat acenteleri, okullar ve kamu hizmeti şirketi) kamuya açıklama yapma zorunluluğu bulunmamaktadır ve bu kurumlar KOBİ ler için UFRS yi kullanabilir. Hisse senetleri halk arz edilmemiş şirketler artan bir oranda uluslararası arenada ticaret yapmaya ve uluslar arası kaynaklardan gelir elde etmeye başlamışlardır. Uluslararası standartların uygulaması durumunda halihazırda birçok işletme için kritik önem taşıyan yurtdışı kaynaklara daha ulaşmak kolaylaşabilir. Brian Shearer Grant Thornton İngiltere Finansal Raporlama Direktörü KOBİ ler için UFRS yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Ancak kullanımve uygulama her ülkenin kendi yetkisine bırakılmıştır. KOBİ ler için UFRS kapsamlı UFRS den farklı olup, kapsamlı UFRS uygulanıyor olsa bile kullanım her ülkenin ihtiyatına bırakılmıştır. Dünyadaki tüm aile işletmelerinin %99 unun KOBİ ler için UFRS kapsamına girmesi beklenmektedir. 2

3 Yeni Standart hakkında KOBİ ler için UFRS neler içeriyor? KOBİ ler için UFRS kendi içinde bir bütün olan, 230 sayfadan oluşan ve kapsamlı UFRS nin temeli üzerine kurulmuş olan bir standart setidir. Varlıkların ve borçların, gelirler ve giderlerin tanımlanması ve ölçümü ilkelerinin birçoğu basitleştirilmiştir. Buna ilaveten KOBİ ler ile bir bağlantısı olmayan konular dahil edilmemiştir, ve yapılan gerekli finansal tablo açıklamaları ciddi anlamda azaltılmıştır. İleride yapılacak değişikliklerin üç senede bir defaya sınırlandırılması planlanmaktadır. Böylelikle hem hazırlayıcılar hem de mali tabloların kullanıcıları için istikrarlı bir platform oluşturulmuş olacaktır. KOBİ ler için UFRS ve kapsamlı UFRS UFRS Standart olarak numaralandırılır KOBİ ler için UFRS konu bazında düzenlenmiş. 3,000 civarında olabilecek finansal 300 civarında olabilecek Tablo açıklamaları finansal tablo açıklamaları 2,800 sayfa uzunluğunda 230 sayfadan az KOBİ ler için UFRS mali tabloların hazırlanışında maddi olarak ciddi bir azalmaya yol acacak normal UFRS yi kullanmaya karşılık Keith Reilly Grant Thornton Australia Profesyonel Standartlar Başkanı 3

4 Aşağıdaki tablo KOBİ LER için UFRS DE bulunmayan fakat ful UFRS DE bulunan seçenek örnekleri içermektedir: Kapsamlı UFRS ye hangi konularda basitleştirme getirilmiştir? Kapsamlı UFRS ye göre KOBİ LER için UFRS birçok basitleştirmeler içermektedir. Bunlar içinde standartların yazılımını basitleştirilmesi böylelikle esastır. Dokümanın daha kolay takibi mümkün olup, aynı zamanda mali tabloların hazırlanışında daha az sayıda açıklamalar azaltılmıştır. KOBİ LER için UFRS aynı zamanda kapsamlı UFRS de bulunan ve küçük orta boy işletmelerin önemli olmayan birçok konuyu dışarıda bırakır. KOBİ LER için UFRS DE dışarıda bırakılanlar: Bölüm raporlaması Ara dönem raporlaması Hisse başı gelir Sigorta Satış için elde tutulan varlıklar Ful UFRS DE bulunan fakat KOBİ LER için UFRS DE bulunmayan seçenekler İş Ortaklıklarındaki Paylar - Oranlı konsolidasyon yoktur - Tüm ortak girişiler için aşağıdaki seçenekler tanımlanmıştır. >maliyet esası veya >öz sermaye yönetimi veya >gerçeğe uygun değer (borsada kote fiyatı mevcudiyet durumunda bu yöntemi kullanmak zorunludur) Maddi duran varlıklar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Emeklilik fonları Maddi olmayan duran varlıklar - Yeniden değerleme seçeneği yoktur - Maliyet yada gerçeğe uygun değer yönteminin kullanılması seçenek yerine duruma göre değerlendirilir - Gerçeğe uygun değer yöntemi gereğinden fazla masrafa girmeden tespit edilebiliyorsa bu yöntem kullanılmalıdır aksi durumda maliyet yöntemi kullanılmalıdır. - Kazanç yada kayıpları tamamlamak için kullanılan Koridör yaklaşimina izin verilmemektedir Yeniden değerleme seçeneği yoktur Kapsamlı UFRS nin alternatif uygulama seçeneği sunduğu bir takım konularda daha basit seçenek imkanları sağlayacak KOBİ ler için UFRS daha da basitleştirilmiştir. 4

5 Ayrıca, KOBİ LER için UFRS gerçeğe uygun değer muhasebesinin uygulanmasında maliyet/fayda prensibine daha çok önem vermektedir. Örneğin hisseye bağlı ödemelerin gerçeğe uygun değer tespiti için fazladan bir maliyet veya efor gerekiyorsa başka bir yöntem kullanılabilir, örneğin hisse senedine bağlı ödemelerin değer tespitinde yönetim kurularınca karara bağlanan tahminler kabul edilebilir veya biyolojik varlıklar için maliyet yöntemi kabul edilebilir. Kapsamlı UFRS ile aynı bölüm başlıklarına göre sıralanmış KOBİ ler için UFRS ye ilişkin kısa bir kılavuz bu haber bültenine ek olarak verilmiştir. Örnek mali tablolar ve açıklamaları içeren kontrol listesi Kapsamlı UFRS nin aksine KOBİ LER için UFRS örnek mali tablolar ve açıklamalar kontrol listesi içermektedir. Kapsamlı UFRS de sayısı 3000 olan yorumlu açıklama maddeleri KOBİ ler için UFRS de 300 civarındadır. Böylelikle mali tablo hazırlaması için harcanan zaman açısından KOBİ ler için UFRS nin ne kadar avantaj sağladığı gayet açıktır. KOBİ ler için UFRS ye ilişkin olarak IFAC tarafından hazırlanmış olan mali tablolar 17 sayfadan oluşmaktadır. Kapsamlı UFRS de ise 100 sayfanın üstündedir. Bu husus UMSK tarafından standarda ek olarak yayımlanan Örnek Mali tablolarda belirtilmiştir. 17 sayfa ile kapsamlı UFRS nin 100 sayfası ile karşılaştırıldığından tercih edilir hale gelecektir. KOBİ LER için UFRS DE aynı zamanda önemli basitleştirmeler bulunmaktadır tanımak ve ölçmek ile ilgili ful UFRS YE göre. Tanıma ve ölçme basitleştirmeleri- örnekler Konu Ful UFRS KOBİ LER için UFRS Şerefiye -Şerefiye amorti -Şerefiye amorti edilir (tahmini ömür 10 senelik edilmemiştir ama senelik güvenilir bir tahminin yapılamadığı yerde değer kaybının test edilmesi -Değer kaybı testi sadece değer kaybının olduğu yerde gerekmektedir Araştırma - 6 kriter sağlandığında - Bütün araştırma ve geliştirme maliyetleri ve geliştirme maliyetleri giderleştirilir geliştirme kapitalize edilir Finansal - Finansal araçların 4-2 kategori (itfa edilmiş maliyet veya kar Araçlar kategorisi ve zarardan geçen gerçeğe uygun değer - Korunma muhasebesi sadece - Basitleştirilmiş (gerçi sınırlanmıştır) korunma gerekli dokümanların ve muhasebesi ile ilgili kurallar etkinlik gereklilikleri geçerli olduğu zaman uygulanır sayfanın üzerinde uygulama Talimatı Borçlanma - Borçlanma maliyetleri direk - Tüm borçlanma maliyetleri giderleştirilir Maliyeti olarak devralmaya altfonulabilir, hak kazanan yapı veya üretim aktifleştirilir. - Genel borçlanma maliyeti ve Özel borçlanma maliyeti arasında fark tespit edilmiştir - Genel borçlanmalar için, kapitalizasyon tarifesi geçerlidir genel açıkta kalan borçlanmalarda uygulanır böylelikle kapitelize edilecek miktar belirlenir 5

6 Ülkeler neden KOBĐ LER için UFRS yi uygulamayı düşünmeli? KOBİ LER için UFRS nin kapsamlı UFRS nin halka açık olan ve olmayan şirketlerde uygulama zorunluluğu olan ülkelerde bilhassa sıcak karşılanacağına inanıyoruz. Şu anda halka açık olmayan şirketlerde kapsamlı FRS yi zorunlu tutan aşağıdaki 30 ülke bulunmaktadır. Ermenistan, Bahreyn, Kosta Rika, Kıbrıs, Dominik Cumhuriyeti, Gana, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, Jamaika, Kazakistan, Kenya, Kuveyt, Krygyzstan, Moğolistan, Karadağ, Nepal, Nikaragua, Panama, Sırbistan, Sierra Leone, Slovakya, Tacikistan, Trinidad ve Tobago, Ukrayna, Venezuela. Ayrıca birçok ülkede halka açık olmayan şirketlerin kapsamlı UFRS yi kullanmalarına izin verilmektedir. Bu ülkelerde basitleştirilmiş çerçeve içerisinde hazırlanmış olan KOBİ LER için UFRS den faydalanılması muhtemeldir. Halka açık olmayan şirketler için eş değerli kullanan ülkeler örneğin Avustralya ve Yeni Zelanda da muhtemelen KOBİ LER için UFRS den faydalanacaklardır. Güney Afrika deneyimi Kuzey Afrika bütün şirketlerin UFRS uygulama zorunluluğu olduğu ülkelerden bir örnektir ve KOBİ LER için UFRS gelişimden faydalanmaya hazırlanıyor. Hatta KOBİ LER için UFRS NİN pratik faydaları o kadar önemseniyor ki Güney Afrika KOBİ ler için UFRS taslağı Ekim 2007 de yayınlandığında, KOBİ ler için Genel Kabul görmüş Muhasebe KOBİ LER için uygulamaya alınmıştır. Bu olanakla KOBİ LER üzerinde olan raporlama ağırlığı hafifletilmiştir ve anlaması ve uygulaması ful UFRS DEN daha kolay. Aynı zamanda şirketler ful UFRS de bulunan birçok açıklamadan kurtaran bir çerçeve geliştirilmiştir. Bu hareket o kadar popüler oldu ki Ekim 2007 den sonra Kuzey Afrika KOBİ LER için UFRS NİN final versiyonunu (yazılarda herhangi bir değişiklik yapmadan) yayınlamış ve Genel Kabul görmüş Muhasebe prensipleri olarak kullanıma sunulmuştur. KOBİ ler için UFRS kapsamında olan kurumların 13 Ağustos 2009 dan sonra yayınlanması onaylanan mali tablolar için KOBİ lerin UFRS uygulamasına izin verilmiştir. Frank Timmins, Grant Thornton un Güney Afrika Risk Yönetimi ve Profesyonel Standartlar Müdürü ve UMSK dan bir üyesi yayınla ilgili şu yorumu yapmışlardır: Eylül 2008 tarihine kadar %70 lik bir orandan fazla halka açık olmayan müşterimiz kuruluşlar taslağı uygulamaya almıştı. Uygulamayanların çoğu standardın gerçekleşmesini beklediler KOBİ ler için UFRS nin yayınlanması son şekli ile Güney Afrika da oluşan birçok cevap verecek şekilde iyileştirildiğini memnuniyetle görmüş bulunuyoruz ve yayınlanmasını menuniyet ile kabul ediyoruz. Uygulama kapsamına giren tüm müşteri kuruluşlar KOBİ ler için UFRS ye geçmelerini teşvik ediyoruz. 6

7 Özel şirketlere ( hissesi halka açık olmayan) ilişkin kapsamlı UFRS yi kullanmayan ülkeler içinde KOBİ LER için UFRS yerel GAAP e göreceli avantajlar sağlayabilir veya yurtdışı kaynaklardan şirketlerin finansman teminini mümkün kılabilir. Bu durumdan faydalanacak sadece özel şirketler değildir. Halka açık birçok şirketin bağlı ortaklıkları vardır ve bunların mali tablo oluşturma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu halka açık şirketler grup seviyesinde kapsamlı UFRS yi uyguluyor, ancak bağlı ortaklık seviyesinde bulundukları ülkelerin gereklerini uygulamak zorunda olmaktadır. KOBİ LER için UFRS bağlı ortaklıkların, kapsamlı UFRS ile aynı kavramsal çerçeve üzerine kurulmuş, ancak daha basit olan bir muhasebe ve raporlama seti ile uyumlu olma imkanını yaratabilir. Standard ın Güney Afrikada kullanımı onaylanmıştır. Kritere uygun olan bütün müşterilerimizin KOBİ LER için UFRS YE geçmelerini öneriyoruz. Frank Timmins Grant Thornton Kuzey Afrika Risk Yönetimi ve Profesyonel Standartlar Başkanı KOBİ LER için UFRS uygulamasının sağlayacağı muhtemel avantajlar: Finansman sermayesine daha iyi ulaşım Raporlamada geliştirilmiş kalite ve karşılaştırabilirlik Sınır ötesi ticareti kolaylaştırır KOBİ lerin mali tablo kullanıcıların gerekliliklerine odaklıdır Denetim ve verimlilik Uygulamada istikrar- Standard ilk iki yıl sonunda kapsamlı bir şekilde bir gözden geçirilecek ve bunun akabinde her üç yılda bir güncellemeye tabi tutulacaktır. Ful UFRS nin uygulandığı yerde işin ağırlığını hafifleştirir Amaç gelecekte halka açılmayı hedefleyen şirketler için kapsamlı UFRS ye geçişin ilk adımını oluşturmaktır. 7

8 KOBİ LER için UFRS seçimindeki zorluluklar Yukarıda belirtildiği gibi UMSK KOBİ LER için UFRS yi geliştirirken maliyet-fayda yaklaşımını benimsemiştir. Yeni muhasebe uygulamasına girmek her zaman bir miktar finansal ve maliyeti küçük olsa da kaynağı gerektirir ve bu durum, bazen şirketler için daha zordur. KOBİ ler için UFRS ye geçişi düşünen şirketlerin bu maliyetleri dikkate almaları gerekir. Geçişte karşılaşabilecek zorluklar şöyle olabilir: Yeni terimleri ve muhasebe teknikleri öğrenmek İşletmeler ve müşavirlerin yeni terim ve teknikleri öğrenmeleri ve aynı zamanda bilgi sistemlerinde ve muhasebe programlarında gerekli değişiklik yapmaları gerekir Yönetime raporlama sürecinin gözden geçirilmesi gerekebilir İşletmeler bazı işlemleri ile ilgili olarak ek bilgi toplaması gerekebilir Yeni kavramlar UFRS ye esas olmayan yerel GAAP leri kullanan şirketlere KOBİ ler için UFRS deki terimler ve kavramlar yabancı gelebilir. Örneğin gerçeğe uygun değer muhasebesinin bazı işlemeler için uygulanması gerekebilir, örneğin nakit akımı tablosu veya bağlı ortaklıklarının konsolidasyonu gibi. KOBİ ler için UFRS halka açık olmayan özel şirketlere ilişkin mali tablo hazırlamada dünya çapında bir devrim potansiyelini taşımaktadır, etkisi son derece büyük olabilir. Gary Illiano Grant Thornton ABD Muhasebe Prensipleri Bölüm Başkanı ABD de KOBİ LER için UFRS NİN kullanım engelini kaldırdı ABD de halka açık olmayan özel şirketler mali tablolarını hazırlarken uygulamaları zorunlu muhasebe kuralları yoktur bu şirketler hangi finansal muhasebe ve raporlama yöntemini kullanacaklarını kendi hedeflerine ve mali tablolarını kullanacak kişilerin ihtiyacına göre seçebilirler. Mayıs 2008 de ABD nin muhasebe standartlarını tespit eden yetkili kuruluş AICPA uluslar arası finansal muhasebe ve raporlama prensiplerinin tespit etmesi amacıyla IASB isimli kuruluşu tanımaya karar vermiştir. Bu yaklaşım ile ABD kilit bir profesyonel engeli kaldırıp UFRS ve aynı zamanda KOBİ LER için UFRS NİN kullanımını açmıştır. Pratik olarak anlatmak gerekirse bu hareket ile birçok halka açık olmayan özel şirketin mali tablolarını KOBİ LER için UFRS YE göre hazırlayabilme seçeneğini açmıştır. Değişiklikler her zaman para ve zaman gerektirir, ancak harcanacak para ve zamana karşı yeni standardın getireceği faydaları da dikkate alınma ihtiyacı vardır. Bazı halka açık olmayan özel ABD şirketlerinin bilhassa yurtdışında işletmeleri olanların daha kapsamlı ve detaylı olan US-GAAP basitleştirilmiş KOBİ ler için UFRS alternatifini seçmeleri kuvvetle muhtemeldir. Değerleme sorunları KOBİ LER için UFRS gerçeğe uygun değer kullanımını elde edilecek faydanın maliyeti aştığı durumlar ile sınırlandırmaya çalışmış ise de, gerçeğe uygun değer yerel GAAP ye göre daha yaygın bir şekilde kullanılabilir. Örneğin, finansal aracın (hisse senedi vs) gerçeğe uygun değerine dayanılarak hisseye dayalı işlemlerin giderleştirme zorunluluğu birçok ülke için yeni bir kavram olacaktır. Gerçeğe uygun değerin belirlenmesi için bazı durumlarda değerleme uzmanına gerek duyulabilir. 8

9 KOBĐ LER için UFRS işletmemi ne zaman ve nasıl etkileyecektir? Nerede bulunduğunuza bağlı olarak hangi muhasebe kurallarının uygulanacağına karar verilir. Önümüzdeki aylarda farklı ülkelerdeki regülatörler yeni standardı inceleyip yerel olarak danıştıktan sonra KOBİ LER için UFRS NİN nasıl ve ne zaman, kendi ülkelerinde kullanımının başlayacağını belirleyecektir. Eğer ülkenizde KOBİ LER için UFRS uygulamaya alınırsa o zaman yeni terimlerin öğrenilmesi ve bilgi sistemlerinin yeni kuralları içerecek şekilde adapte edilmesi gerekir. Ayrıca, yerel GAAP den KOBİ LER için UFRS YE geçilmesi durumunda işletmenizin asıl faaliyetleri etkilenebilir. Etkilenecek alanlar muhtemelen şöyle olur: Dağıtılabilen kar Dağıtılabilen karın hesaplaması ticari kar ile ilişkilendirildiği durumda KOBİ ler için UFRS nin hesaplanmasında yaratcağı etkiler olabilir Örneğin, şirket emeklilik fonlarındaki mali açıkların tanınması veya gerçeğe uygun değer uygulanmasında kar ve zarar yansıtılacak kalemler Vergi Bazı ülkelerde yerel GAAP den bir ayrılma durumunda muhasebeleştirilen vergi gider ile aktif ve pasifleri etkileyebilir. Böyle bir nakit durumunda vergi ödemeleri ve vergi planlaması ile ilgili hususların dikkate alınması gerekir. Kredi sözleşmelerindeki etki KOBİ LER için UFRS Yİ uygulamaya alırken bu standardın kredi sözleşmelerinin ve diğer anlaşmaları nasıl etkileneceği (örneğin kaldıraç oranları gibi) göz önünde bulundurulmalıdır. KOBİ LER için UFRS NİN uygulanmasına karar verilen yerde bu standarda geçiş için üzerinde daha yoğun bir şekilde düşünülmesi gerekir. Örneğin, finansal tablolarda gösterilmesi zorunlu olan önceki dönemlerle ilişkin (karşılaştırmalı) rakamlar ve geçiş döneminin açılış bilançosunu oluşturan rakamların tespit edilebilmesi için önceden plan yapılması gerekebilir. Bir sonraki adım nedir? Şimdi ne yapabilirim? KOBİ ler için UFRS nin ülkenizde uygulanıp uygulanmaması konusunda açılacak yerel tartışmada sesinizi muhakkak duyurmaya özen göstermelisiniz. Ülkenizdeki Grant Thornton ofisi gelişmeleri takip edecek ve nasıl hareket edeceğiniz konusunda bilgi verecektir. Eğer sizce KOBİ LER için UFRS NİN sizin için faydalı olabileceğini düşünüyorsanız lütfen bizimle irtibata geçin. Grant Thornton International yorumu KOBİ ler için UFRS nin dünya çapındaki tüm halka açık olmayan özel kuruluşlar çerçevesi oluşturmak niyetiyle eşsiz bir imkan yaratacak ve finansal tablo hazırlama olayını temelden değiştireceğine inanıyoruz. Doğal olarak bir finansal raporlama çerçevesinden diğerine geçişte katlanılması gereken zorunlu maliyetler daima olacaktır. Ancak KOBİ ler için UFRS nin getireceği faydalar açıktır ve bu faydalar geçiş dolayısıyla oluşacak kısa süreli rahatsızlık maliyetini rahat bir şekilde aşacaktır. Grant Thornton olarak dünya çapındaki tüm halka açık olmayan özel işletmeleri kendi ülkelerinde bu konuda yapılacak tartışmalarda yer almaya bir görev olarak kabul etmelerini önem ile tavsiye ederiz. 9

10 KOBĐ LER için UFRS NĐN ÖZETĐ Aşağıda belirtilenler KOBİ LER için UFRS standardının kısa bir özetidir, başlıklar standarttakilerin aynısıdır. Bu özetin temel amacı gerekliliklerin genel olarak açıklamaktır ve standardın gerekliliklerini uygulayacak kadar detay içermemektedir. Numara Başlık Açıklaması 1 Küçük ve Orta Boy İşletmeler (KOBİ) (a) kamuya açıklama sorumluluğu olmayan ve (b) dış kullanıcılar için genel amaçlı finansal tablolar hazırlayan kurumlardan 2 Kavramlar ve prensipler KOBİ lerin mali tablolarının hazırlanışında koşullar ve temel prensipler, örneğin, varlıkların tanımlaması, gelirin ve giderin tanımlamaları. 3 Mali Tablo Sunumu Mali tablolar şunlardan oluşur: (a) Finansal durum tablosu (b) kapsamlı gelir tablosu veya ayrı bir gelir tablosu ve ayrı bir kapsamlı gelir tablosu (c) Öz kaynak değişikliği tablosu (d) Nakit akımı tablosu (e) Dipnotlar (muhasebe poliçelerini içeren bir özet, diğer açıklayıcı bilgiler ve karşılaştırmalar) 4 Finansal Durum tablosu Finansal durum tablosu belirli kalemlerden oluşur. Bu kalemler ve kısa vadelidir ya da kısa vadeli değildir. Eğer daha geçerli ve güvenilir bilgi gerekli ise bu tablo kalemleri nakde dönüşebilme esnasında hazırlanabilir. 5 Kapsamlı gelir tablosu ve gelir tablosu 6 Öz kaynak değişim tablosu veya gelir ve birikmiş kazanç tablosu Toplam kapsamlı gelir ya tek kapsamlı gelir tablosu olarak ya da iki tablo olarak sunulur (bir gelir tablosu ve bir kapsamlı gelir tablosu). Bir kurumun dönem içinde bir öz kaynak değişikliği ya öz kaynak değişim tablosunda ya da gerekliliklere uyulur ve kurum tercih ederse gelir ve birikmiş kazançlar tablosu gelir tablosu olarak sunulabilir. Gelir ve birimiş kazançlar tablosu dönem içindeki öz kaynak değişikliği yalnızca kar ve zarardan temettü ödemesi, önceki dönemlerin hatasının düzeltilmesinden ve muhasebe politikası değişikliklerden dolayı ortaya çıkar. 7 Nakit akımı tablosu Nakit ve nakit eş değerlerindeki değişiklikler raporlanır ve işletme faaliyeti, yatırım faaliyeti ve finans faaliyet değişimleri ayrı gösterilir. 8 Mali tablo dipnotları Önemli muhasebe politikaları ve yönetimce yapılan tahminler ve bu tahminlere ilişkin belirsizliklerin kilit kaynakları açıklamalara dâhil edilir 9 Konsolide ve ayrı mali tablolar Muhasebe politikaları, tahminler ve hatalar Temel Finansal Araçlar Ana şirket bütün bağlı ortaklıkları içeren konsolide mali tablolar sunması gerekir. Bu kurala ait bazı sınırlı istisnalar vardır. Geçmiş deki hatalar geçmiş sınırlı şamil olarak muhasebeliştirilir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler cari dönemde muhasebeleştirilir. Muhasebe politikalarında değişiklikler geçmiş şamil olarak muhasebeleştirilir (spesifik kural yok ise). Amorti edilmiş maliyet veya maliyet eksi değer kaybı modeli temel finansal araçlar için kullanılır örneğin nakit varlıklar, krediler, ticari alacaklar ve ticari borçlar. 10

11 Numara Başlık 12 Diğer Finansal Araçlara ilişkin konular Açıklaması Diğer finansal araçlar genel olarak kar/zarara yansıtılan gerçeğe uygun değer esasından futures, forward sözleşmeli ölçülür. Örneğin; varlık ile desteklenen menkul değerler, opsiyonlar ve faiz oranı swapları. Korunma muhasebesinin uygulanması sadece belirli risk durumlarında kullanılabilir. Korunma muhasebesinden faydalanmak için bazı koşulların yerine getirilmesi gerekir. *Kurumlar KOBİ ler için UFRS nin 11inci ve 12inci bölümlerinde bulunan maddelerini baştan başa uygulayabilir veya UMS 39 un tanıma ve ölçme maddelerini seçip uygulayabilir. 13 Envanter Envanterler maliyet daha düşük olanı ile ölçülür ve net gerçekleşebilen değerin. İştiraklere yatırımlar aşağıda belirtilen yöntemlerin birini kullanarak ölçülür; Maliyet yöntemi- maliyet eksi değer düşüklüğü, veya 14 İlişkili kuruluşlar Öz sermaye yöntemi, (ilk tanıma maliyet de olur, sonradan gerçekleşen değişiklikler yatırımcının kar veya zararını ya da ilişkili kuruluşların diğer kapsamlı gelirinin bir yansımasıdır) Gerçeğe uygun değer yöntemi (yatırım için yayınlanmış bir fiyat olması durumunda zorunludur) Ortak girişim yatırımları İşletmelere uygulanan muhasebe kurallarının benzerleri ortak girişimlere 15 uygulanır. Orantılı konsolidasyona izin verilmemektedir. 16 Yatırım amaçlı gayrimenkul Yatırım orantısız maliyet veya efor olmadan ölçülebilmesi durumunda kar ve zarar yansıtılan gerçeğe uygun değer esasından muhasebeleştirilir. Aksi durumda maliyet eksi amortisman ve değer düşüklüğü esasından muhasebeleştirilir. 17 Gayrimenkul, makine ve ekipman Gayrimenkul, makine ve ekipman maliyet eksi amortisman ve değer kaybı ile ölçülür Goodwill (Şerefiye) haricinde maddi olmayan varlık Business combinations ve goodwill (Şerefiye) 20 Finansal Kiralamalar (Leases) İşletme dahilinde geliştirilen tüm gayri maddi varlıklar araştırma ve geliştirme dahil olmak üzere masraf yapıldığı dönemde giderleştirilir. Tanınma kriterine uygun olup gayri maddi varlıklar aktifleştirilir ve maliyet eksi amortisman ve değer kaybı esasından ölçülür. Bütün maddi olmayan varlıkların sınırlı faydalı bir ömrü olmadığı kabul edilir. Maddi olmayan varlıkların yeniden değerlendirilmesine izin verilmez. Şerefiye maliyet eksi amortisman ve değer kaybı olarak ölçülmektedir. Kurumun şerefiyenin kullanılır ömrü ile ilgili bir tahminde bulunamadığı yerde, bu süreç 10 sene olarak sayılır ve bu sure içerisinde amortize edilir. Finansal kiralamaları kiralayan tarafından varlık olarak tanımlanır. Operative lease ödemeleri kiracı tarafından gider olarak tanımlanır. Kiralamaların sınıflandırılması sözleşmenin şeklinden ziyade işlemin özüne bakılarak yapılır. 21 Karşılıklar ve şarta bağlı mükellefiyet 22 Borç ve öz sermaye (öz varlık) 23 Gelirler 24 Devlet yardımları Olası bir ekonomik avantaj akımı olduğu zaman ve zorunluluğun miktarının güvenilir bir şekilde hesaplanabilmesi durumunda mevcut zorunluluklar karşılık olarak tanınır. Şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar mali tablolara alınmaz, ancak mali tablo dipnotlarında açıklanır. Özsermaye borçların tamamı ödendikten sonra kalan bakiyedir. Finansal borç işletmenin geçmişteki faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülüğüdür ve bundan dolayı ekonomik faydaların işletme dışına akması beklenir. Bileşik finansal araçların içerdiği özkaynak ve yükümlülük bileşenleri ayırmak için bölme muhasebesinin uygulanması gerekir. Mal satışından kaynaklanan gelirler riskin ve mülkiyetin alıcıya geçtiği zaman kaydedilir. Bu çoğunlukl,a mülkiyetin geçmesi veya teslimat ile gerçekleşir. Uzun vadeli hizmet ve inşaat sözleşmeleri için, gelir raporlama tarihindeki tamamlama derecesine göre ölçülür. Faiz ve telif hakları tahakkuk esasına göre tanınır. Temettüler ise ödemeyi alma hakkı oluştuğu zaman gelir kaydedilir. Devlet yardımları belirtilmiş olan kurallar yerine getirilirse gelir olarak sayılır. Kuralların olmadığı yerde yardımlar tahsil edildiği dönemde gelir olarak tanımlanır. 25 Borçlanma maliyetleri Borçlanma maliyetleri gerçekleştikçe giderleştirilir. 11

12 Numara Başlık Açıklaması 26 Paylaşıma (hisse senedine) dayanan ödeme Çalışanların hisse ödülleri ve hisse seçenekleri kar ve zararda gider olarak tanımlanır. Bunların karşılığı öz kaynaklara yansıtılır. Bu meblalar hisse olarak verilen araçların gerçeğe uygun değeri ile ölçülür. 27 Varlıkların değer kaybı Bir varlığın defter değeri geri kazanılabilir tutarını aştığı zaman değer kaybı ortaya çıkar. 28 Çalışanlara sağlanan faydalar Yatırım esaslı emeklilik planı içerisinde ödenecek primler vadesi geldiği dönemde giderlere atılır. Maaş esaslı emeklilik planları hususunda planın net varlıklar için, bir kurum sorumluluklarını tanımlar. Dönem içinde maliyet te olan değişiklik dönem içinde planın maliyeti olarak sayılır. Kurumlar aktuaryal kazanç veya kayıplar kar ve zararda veya diğer kapsamlı gelireyansıtılabilir. 29 Gelir Vergisi Ertelenmiş vergi varlığın taşıma tutarı ve vergi temeli arasındaki geçici zamanlama farklılıkları dikkate alınacak. 30 Yabancı para çevirimi 31 Yüksek enflasyonlu dönemlerde raporlama Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar İlişkili taraf açıklamaları Yabancı döviz işlemleri raporlayan kurumun fonksiyonel kuruna çevrilir. Gerçeğe uygun değerde ölçülen bütün parasal ve parasal olmayan maddeler bilahare her raporlama gününde yeniden çevrilir. Yüksek enflasyona tabi olan kurumlar mali raporlamaları raporlama döneminin sonunda fiyat seviyesine göre belirtmeleri gerekir. Raporlama döneminden sonraki olaylar a) Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonraki düzeltme gerektiren olaylar; ( raporlama dönemi sonu (bilanço tarihi) itibarıyla ilgili olayların var olduğuna ilişkin kanıtları gösteren koşulların bulunduğu durumlar) ve b) Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra düzeltme gerektirmeyen olaylar; (ilgili olayların raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra ortaya çıktığını gösteren koşulların bulunduğu durumlar) olarak ikiye ayrılır. Düzeltme gerektirmeyen hususlar ile ilgili dipnotlarda açıklama verilir. Dipnor açıklamaları ilişkin tarafların mevcudiyetine ve bu taraflarla olan işlem ve bakiyelere dikkat çeker. 34 Uzmanlaşmış aktiviteler Üç farklı uzmanlık konusu faaliyet için yol gösterilmektedir: tarım, madencilik ve servis imtiyazları. 35 KOBİ LER için UFRS YE geçiş Kapsamlı UFRS Ye göre zorunlu ve seçimli muafiyetler bu standardı ilk uygulayacak kurumlara önemli kolaylıklar sağlayacaktır. 12