Sigara na Akım ve Yan Akım Duma ç.dr. Metin Özkan

Transkript

1 .Dr.. Metin Özkan Sigara a Akım m ve Yan Akım m Duma

2 EDEN SİGARA S İÇİYORSUN? ol bir davranış ış. ını seviyorum. ara içmeyi i seviyorum. i rahatlatıyor. n bağı ğımlısın

3 u b..ku içmeyiz, sadece satarız. Bunu hakkı ve özgürlüğünü gençlere lere, ilere, aptal ve fakirlere bırakırız." a şirketi yöneticisi y - PM

4 i yarının düzenli tütün igara içenlerin çoğu sigaraya ında başlamaktadır. Gençlerin vranışları Philip Morris tarafından ektedir. Philip Morris Araştırma ve Geliştirme Müdürü nün Görüş

5 madde içermektedir; i

6

7

8

9 he International Agency for Research on Cance igara dumanını Grup 1 (insan için) i in) karsinojen ol tti (IARC, 1985). yrıca IARC ana akım m dumanda (AAD) bulunan addeyi de karsinojen olarak sınıflands flandırmıştır: 11 Grup 1 (Smith( et al., 1997), 9 Grup 2A (olası insan kanseri) (Smith( et al., 2 48 Grup 2B (insan karsinojen olabilir) (possible( Smith CJ ve ark te IARC nin 61 olarak b

10 Kaç Madde Var?, Bruckner: : 120 madde, Johnstone and Plimmer 1959: 450, Stedman: : 950, Dube and Green: : 3875, Roberts: : 3996 müzde 4000 i i geçmi miştir. lojik aktif, toksik,mutajenik veya karsinojenik

11 umanda Neler Var? Kanserojen jen: Bir seri genetik lere neden olarak kanseröz e neden olan madde kanserojen madde ile nyıllar hatta on yıllar sonra kabilir. nda United States Surgeon sigara dumanında 43

12 anda Neler Var? Karsinojen de kanserojen rken diğer larda saptanmıyorsa deler olası jen olarak kabul

13

14 umanda Neler Var? Kanserojen zel nitrosaminler NNN, AT ve NAB, tütün t in doğal komponentleridir. rın metabolik aktivasyonu ozulmalarına, gen onuna ve kansere giden a yol açabilir. a abilir. asyon ve metabolik yon içicinin i icinin kansere lığını belirleyici etkenlerden nicotine-de nitrosoamine

15 arbonyls (Aldehid ve Ketonlar

16 techol,cresol Cresol, Hydroquinone and Resorcin

17

18 r insan karsinojeni sentetik lastik, reçine, yalıtkan, kaplama malzemesi ve boya da kullanılır. Suyu, havayı ve toprağı kirleten bir kimyasal at ileri sin = Beyin ve SSS de hasara yol açara ar ları taklit ve bloke edebilir. konsantrasyonda inhale edilirse depresyon, konsantrasyon ıflığı,, bitkinlik ve bulantıya neden olabilir. esleksel maruziyet göz z problemlerine neden olabilir. run ve boğaz irritasyonuna neden olabilir. om hasarı

19 Benzene toksiktir. ve hayvanlarda kromozomal aberasyonla r.. Lösemi L yaptığı kanıtlanm tlanmıştır. oluyla emilir. striyel olarak eskiden,, mürekkep, m kauçuk, uk, v sökücü olarak kullanılırd rdı.

20 TAR - Katran, tütünün t n tüm t m gaz-olmayan, nikotin-olmayan olmayan ve a olmayan kimyasalları için in kullanılan lan bir tanımd erengi, yapışkan bir maddedir. Bütün sigaralarda bulun kça da artar. ranlı sigara : En az 22 mg :15-21 mg : 7 mg veya altı eki katran silyaları paralize ederek amfizem ve kronik b

21 st-baz nikotin (tütün n dumanındaki) ndaki) inhalasyon,, sind oluyla alınd ndığında hemen hemen tümüyle t absorbe e, böbrek, b brek, mide mukozası,, adrenal medulla, nasal m bezlerinde konsatre olur. n süte s geçer. er. ikotin zehirlenmesi; kusma, diare,, solunum sayısın ızında artış ış,, kan basınc ncında nda artış ış,, baş ağrısı,, baş dö rolojik stimülasyon lasyon. tride; insektisid (şu u anda genel olarak yasaklanmış

22 NIKOT OTİN-2 Araştırmalar rmalar nikotin maruziyetini Epileptik atak, Kusma SSS depresyonu, Gelişme geriliği, i, Fetusta gelişme geriliği Erken doğum, Düşük k doğum ağıa ğırlığı Hayvanlarda beyin gelişiminde iminde ger

23 CARBON MONOXIDE Tütün n dumanı insanın inhale ettiği i en önemli kaynağı ğıdır. Hb e oksijenden 240 kat daha fazla afinitesi v Hb e %3 kadar az bir CO bağlansa bile psiko fonksiyonda azalmaya ve böylece b otomobil s yeteneğinde azalmaya yol açar. a ar. %10 COHb şiddetli baş ağrılarına yol açar. a ar. Myoglobine bağlanır kalp ve kas fonksiyonla

24 CARBON MONOXIDE Olasılıkla bir reproproduktif-üreme reme zehiridi Gebe hayvanlarla yapılan çalışmalar orta dozlarda düşük k doğum ağıa ğırlığı, fetal ölüm hasara yol açtığıa ığını göstermiştir. tir. Fetal CO düzeyleri d maternal düzeylerden 15 daha yüksektiry ksektir. İnhale tütün n dumanı fetusta CO düzeylerind zeylerin arttırır; r; olası perinatal ölüm m veya mental yeteneklerde geri kalmaya yol açar. a ar.

25 ]pyrene (B[a]P) şüpheli insan kanserojenidir. kadar yapılan bütün b çalışmalarda hayvanlarda kanse ır. ının bile hayvanlarda tümör t r yaptığı gösterilmiştir. tir. lerde birikir. yan maruziyet daha yüksek y oranda kanser yapar. aruziyeti ayrıca cilt kanserine, dermatite, fotoallerjiy ik solunum sistemi hastalığı ığına ve amfizeme yol açara ar

26 BENZO[a]PYRENE nli olarak et tüketen t kişilerde ilerde artmış kolon ri riskinden sorumlu olabileceğini ini göstereg alar mevcut. tılmış tavuk etinde 5.5ng/g alda aşıa şırı pişirilmi irilmiş biftekte 62.6ng/g

27 nser yaptığı ığından şüphelenilen bir maddedir. ak 0.12 to 0.38 parts per BILLION [ppb] miktarında oluşur. ur. S 0.23 to 0.27 parts per MILLION [ppm[ ppm] ] (1000+ kat) bulunur. n yüksek y doza uzun süreli s maruziyet akciğer, farinks, bukk kemik, deri, prostat, mesane, böbrek b brek ve göz g z kanseri, löseml skini arttırmaktad rmaktadır. r. en yüksek y maruziyetler öksürük, k, balgam, kronik bronşit, as ksiyonlara ve astım m benzeri durumlara, hafif baş ağrılarına, e, azalmış el becerisine, gözlerde g kaşı şınmaya, boğaz kurum yku bozukluğuna, una, değişik ik susuzluk hissine.

28 HYDROGEN CYANIDE ma dozları insanda, nazal irritasyon, konfüzyon bulantı,, halsizlik ve kusma yapar. yüksek dozları asteni, vertigo,kilo kaybı ve GIS mleri yapar. tride ana kullanım m alanı buharla dezenfeksiyon, isid, elektroplating (galvanizasyon?), metalurji ve afçılıktır.

29 in, irrite edici kokusu 1 ppm de bile hissed ek k konsantrasyonlarda yoğun irritasyona, asarına ve astıma yol açar. a ar.

30 Katkılar Neden? rününün n fiziksel karakteristiklerini geliştirme da bozulma, çürüme olasılıklar klarını azaltmak erin tercih edilme seçilme şansını arttırmak rmak nin bağı ğımlılık k yapıcı etkisini daha da arttırmak rmak içiminin iminin daha kolay öğrenilebilir olması için. in. ların çekiciliğini ini arttırmak rmak veya daha kötüsü k güvenli olması için in

31 Katkı maddeleri 1400 madde kullanılmıştır. 600 katkı maddesinin kullanımın ir (Bates et al., 1999). Ancak bu izni veren ne ABD Devleti ne de A nu hangi markada hangi katkıların ne oranda olduğunu bilm hid, şekerin yanması sonucu oluşur. Nikotinin bağımlılık ya asid, nikotin-levulinat: ölçüm makinasında nikotin ve katra nikotinin yararlanımını arttırır. teobromine: Kakao kendisi bazı alkoloidler içerir ve bağım el yaratır. % 1 kadar teobromine içerir bu da bronkodilatör e aha hızlı emilimini sağlar.

32 Katkı maddeleri i kokular (ortalama bir markada ardır ( Manus,1989 ) hve ekstresi ker kolata kao yağı >> yanma> bromid > onkodilatasyon >nikotin absorbsiyonunda tış marin nilya ntol > boğazı hissizleştirebilir

33 (sidestream smoke) onmental Tobacco Smoke, second-hand smoke, involuntary sm oking ). gara Dumanı (ÇSD) direk olarak sigarayı içme dışında ortaya çıka dumandır. fından exhale edilen duman (second-hand smoke, ikinci-el duman ın ucundan yanmakla oluşan duman (sidestream smoke, yan dum ir sigaranın kağıdı ve filtresinden sızan duman (lateralstream smo.

34 Sidestream

35

36 ÇSD ana göre daha fazla nikotin içerir. jenler daha yüksek konsantrasyondadır. ev içi ÇSD daha ciddi boyutlardadır. İş olarak ne, restoran ve bar çalışanları vs. maruz kalma EPA ÇSD yi Grup A karsinojen olarak tanımlam (environmental protection agency) raporuna gö ada kocası sigara içen kadınlarda akciğer kans adır.

37

38

39 ÇSD ana dumandan farklıdır ve 8 saatlik ÇSD ziyetinin direk olarak 20 sigara içimine be zdaki içeriklerinin 1/3 üne yakın maruziye ül fazın 1/100 1/1000 ine maruziyetle lanabilir.

40 ÇSD ndan ayrıştırılan nitrözaminlerin çoğu den nlarında karsinojendir ve bazıları (ör. N- odimethylamine) yan dumanda ana duma 10 to 200 kat daha yüksektir.

41 ra içen 10 kişi saatte 2 sigara içse aldığı toksik madde oranı

42

43 Alveoller

44 Light z yağ (< %50) z kalori (en az 1/3) Daha sağlıklı gıda -ultra light sigara ansız sigara

45 nikotini düşük d k gösteriyor? g light ve ultra sigaralar yanıltacak e dizayn iş ert, Smoking Under onditions: Development of and Maximum Values for stituents in Tobacco

46 ht sigaralarla daha mım az ka ve nikotin alınır? atuar içim yöntemleri başı şına alınan puff sayısının n arttırılmas lması syon deliklerinin kapatılarak ( elle veya dudakla) du l hava ile dilüe edilmesinin önlenmesi rlere çekilen puff hacminin arttırılmas lması içilen ilen sigara sayısının n arttırılmas lması Kozlowski et al. American Journal of Preventive edicine,1

47

48 Light veya Zararsız S Yoktur. Ne kadar katran veya n alacağınız, sigarayı nasıl içtiği bağlıdır.

49 ne has ever become a cigarette smoker b oking cigarettes without nicotine --W.L. Dunn (Phillip Morris), 1972

50