MANDALİNALAR BABADAN, BODRUM YADİGARI İSMİ ANNEDEN

Transkript

1 MANDALİNALAR BABADAN, BODRUM YADİGARI İSMİ ANNEDEN Daha önce Türkiye geneline internet üzerinden adrese teslim Bodrum mandalinası satışı yapan turizmci Erman Aras, katkı maddesi kullanmadığı yeni markası Bodrum Yadigarı lokumu ile bahçelerini koruyarak imara direnmeye devam ediyor. Çiçek Bozoğlu/Bodrum Gündem Suyundan esansına ve üzerinde kullanılan ununa kadar Bodrum mandalinasından elde ettiği ürünlerle yapılan Bodrum Yadigarı markası lokumunu piyasaya çıkartan turizmci Erman Aras ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Sayın Erman Aras, Babadan Kalma Mandalina Bahçelerinizi Ayakta Tutmak Ve Yarımadamızı Çevreleyen Ranta Yenik Düşmemek İçin Verdiğiniz Mücadeleyi Bir Adım Öteye Taşıyarak Yeni Bir Ürünle Piyasaya Çıktınız. Günümüz şartlarında artık elimizde sürdürülemez bir bahçe vardı. Babamın aramızdan ayrılışından önce kendi rızası ile biz bahçelerimizdeki mandalinaları yurt çapında kargo ile adrese teslim etmeye başlamıştık. Çünkü babam dört çocuğunu bu bahçelerden elde ettiği para ile okutmuş ve evini geçindirmişti. Bahçenizden ürün satın alacak kişi ve kurumlar dalındaki mandalinayı tartarak alış yapmaz. Bahçede var olan mandalinaya şöyle bir göz ucuyla bakar ve burası 50 tonluk bir bahçe der. Sizin 100 ton demeniz bir şey ifade etmez. Son on yıldır bahçelerden bu şekildeki doğrudan satışın kilogram fiyatı 50 kuruştur. Bir bahçıvanın yıllık maliyeti yaklaşık 30 bin liradır. Bunun içinde bakım, sulama, ilaç ve diğer masraflar yoktur. Bodrum da böyle bir mandalina satışı da neredeyse yok denilecek kadar az. Alım yapanların bazıları da anlaştıkları paraları dahi ödeyemez durumdalar. Biz babamla bu mandalinaların internetten satışını geçtiğimiz

2 yıllarda denedik ve bu süre zarfında da epey yol aldık. Fakat 100 ton mandalina internetten satılarak bitmiyor. Bunun katma değeri yüksek bir ürün haline getirmek gerekiyor. Babam en çok mandalinanın kolonyasını yapmak istiyordu ömrü vefa etmedi. Kolonyadan önce reçel ve marmelatı ile başlayalım ve en son kozmetiğe girelim dedik. Reçel ile ilgili izinlerimizi aldıktan sonra lokumu ve esansı için araştırmalar yaptık. Mandalinanın gerçekten değerlenebilmesi için suyunu kullanmamız gerekir. Hava muhalefetinden dolayı bu yıl bahçelerdeki mandalinaların %50 si telef oldu, yerlerde. Çünkü bizim mandalinamız Aralık ayının 15 ine doğru olgunlaşmaya başlar. Üretimin Her Safhasında Doğal Malzeme Kullandığınız Bodrum Yadigarı Öylesine Bir Marka Değil Aslında. Bodrum un mandalina bahçelerini gelecek kuşaklara taşıyabilmek ve bu değeri ayakta tutabilmek için lokum üretimi ile ilgili de izinlerimizi aldıktan sonra son derece hijyenik entegre bir tesis ile anlaşma yaptık. Bodrum lokumun üretiminde normal su yerine mandalina suyu, şeker yerine çok daha pahalı olmasına rağmen doğal hurma sıvısı, esansını yine mandalinalarımızdan ürettiğimiz doğal esans, dışı içinse klasik Hindistan cevizi yerine yine bahçemizden elde ettiğimiz mandalina unu kullanarak üretiyoruz. Açıkça içindeki hurma sıvısı dışında her şeyi ile Bodrum a ait bir ürün oldu. Marka İsminizi Nasıl Belirlediniz? Babamızın Ömer Aras ın mandalinalarını kullanıyoruz ama aynı zamanda kendisine o gün bu gündür destek olan annemizi de unutmadık bu serüvende. Annemizin adı Yadigar. Marka tescilimizi yaparken babamız Ömer Aras ın mandalinasından elde ettiğimiz ürünlerimize annemiz Yadigar hanımın da ismi verdik. Böylece Bodrum Yadigarı markasını oluşturduk. Bütün bu bahçeleri ikisi birlikte yarattılar. Dedik ki hem onların

3 anısını devam ettirelim hem de bahçelerimize katma değer sağlayalım. Babamın en büyük korkusu kendisinin ölümünden sonra emek verdiği bu bahçelerin kesilerek ranta yenik düşmesi, buralara inşaatlar yapılması idi. Yerli Boylusun, Buradan Kazanacağın Üç Kuruşa İhtiyacın Mı Var, Bırak Uğraşmayı. Bahçene Üç Tane Ev Yapsan Daha Fazla Kazanırsın Demiyorlar Mı? Bu Çabalarınıza Yerelde Destek Alabiliyor Musunuz? Bu bahçeler babamızın bizlere bıraktığı mirasıdır, emanetidir. Babalarımız ve annelerimiz gibi bizim bu mandalinaya sahip çıkmamız lazım. Buradaki en büyük sıkıntımız pazarlama ağı. Bizler üretelim ama Bodrum un değeri olan bu ürünlere Büyük şehir belediyesinin de destek vermesi gerekiyor. Muğla da üretilen böylesi özel ürünlerin ki bal da bu ürünlerden biridir. Muğla genelinde bu ürünlerin satılabileceği mekanlar ve stantlar sağlansa 3 aylık bir sezona sıkıştırılmış olan turizmden daha fazla gelir elde ederiz. Mandalinamızın geleceğe taşınabilmesi için yapılan tüm üretimlerin belirli bir standarda sokulması lazım. Turgutreis te kadınlarımızca kurulmuş kooperatiflerimiz var. Orada sadece reçel ve marmelat yapılsa Turgutreis in bahçeleri, Ortakent teki mandalinalar kurutulsa cips yapılsa Bitetez in ve buranın bahçeleri kurtulur. Bahçelerimizi terk ettikçe sıkıntılar çoğalıyor. Ağaçlarımızda kimyasal ilaç kullanmadığımız için başımızda Akdeniz meyce sineği diye büyük bir bela var. Bununla ilgili Muğla Büyükşehir, İlçe Tarım, Bodrum narenciye Birliği ve Bodrum Ziraat Odası iş birliği ile bir araya geldik ve bu sineğe bir çözüm bulmaya çalıştık. Bizim kendi bahçelerimizde kullandığımız sinek tuzaklarını kendilerine önerdim. Bu dört kurum da Yarımada genelinde bahçe sahiplerine maliyetini kendilerinin karşıladıkları sinek tuzakları dağıttılar. Baş edilemez bir sayışa ulaşan sinek popülasyonunu önlemenin en önemli çözümlerinden biri de sinek yüzünden dalından düşen

4 kayısı, incir ve portakal gibi meyvelerin düşer düşmez toplanarak bir hafta boyunca suda bekletilmeleri gerekir. Böylece uçan değil daha larva halinde iken bu haşereye de çözüm bulmuş oluruz. Bundan Sonraki Çalışmalarınızda Neyi Hedefliyorsunuz? Bizim mandalinamız çok çekirdekli olduğu için pek tercih edilmez. Halbuki mandalinanın en büyük sermayesi çekirdeğidir. Günümüz tıbbında mandalina çekirdeğinden elde edilen katma değer diğer yan ürünlerine göre çok daha fazladır. Mandalina çekirdeğini değerlendirdiğimiz gün ben aslında projem bitmiş diyeceğim, hedefi öyle koydum. Ben bununla ilgili de çalışmalara başladım. Bodrum mandalina çekirdeğini pek çok laboratuvara gönderdim. Kolonyadan başlayıp şampuan, krem, onun dışında pastacılık sektöründe kullanılacak ham madde, kurutulmuş ve cips haline gelmiş mandalinalardan tutun da şu an devam eden araştırmalar hangi ürünü içeriyorsa onunla ilgili üretim yapmayı hedefliyorum.

5

6

7 Hatice Aras ve Rabia Çalışkan sergisini Kaymakam Yılmaz Açtı Oasis Nurol Sanat Galerisi nde iki sanatçının resim sergisinin açılışı yapıldı. Hatice Aras ve Rabia Çalışkan ın cam altı eserlerinin sergilendiği serginin açılışını Bodrum Kaymakamı Bekir Yılmaz yaptı. Önceki akşam kokteylle açılışı yapılan sergiye Kaymakam Bekir Yılmaz ın yanı sıra Oasis Alışveriş Merkezinin Genel Müdürü Mazhar Vardar ile çok sayıda sanatsever katıldı. Her iki sanatçının cam altı tekniğiyle yaptığı eserleri yakından inceleyen Yılmaz, ressam Hatice Aras tan eserler hakkında bilgiler aldı. Rabia Çalışkan ın ise başka bir programı nedeniyle açılışa katılamadığı öğrenildi. Kaymakam Bekir Yılmaz, serginin çok güzel olduğunu anlatarak ressam Hatice Aras ın başarılarının devamını diledi. Sergi hakkında Kent Haber e bilgiler veren Hatice Aras, şunları söyledi: İstanbul da yaşıyorum ama eşim Bodrumlu. Bu benim 5 inci kişisel sergim ama çok sayıda karma sergiye katıldım. Bu eserlerde klasik cam altı tekniğini kullanarak daha çağdaş yorumlarla yeni bir nefes getirdiğimi düşünüyorum. Ben aslında öğretmenim. Benim öğrencilerimin hepsi cam altını bilir ve yapmışlardır. Bu fikir de öğrencilerime şahmeran hikayesini okurken gelişti. Şahmeran da cam altı halk hikayeleri bölümünde en gözde olanıdır. Cam altını şahmeranla sevdirmiştir. Sergi 4 Şubat 2017 tarihine kadar, pazartesi hariç her gün saatleri arasında ziyaret edilebilecek.

8 Hatice Aras Kimdir? 1987 yılında İzmir Buca Eğitim Fakültesi Resim-İş Bölümünden mezun oldu. Umur Türker, Mehmet Boztaş, Fahri Sever atölyelerinde öğrenim gördü. İstanbul da tekstil sektöründe tasarımcı olarak çalıştıktan sonra 1999 da öğretmenliğe geçiş yaptı yılında öğretmenlikten emekli oldu. Kişisel sergilerin yanında çok sayıda karma sergilere ve sanat çalıştaylarına katılan sanatçının özel koleksiyonlarda eserleri bulunmaktadır. Sanatçı, halen çalışmalarına İstanbul daki atölyesinde devam etmektedir. Geleneksel camaltı sanatından ilham alan ve onun klasik tekniğini kullanan sanatçı, resimlerinde çağdaş bir yorumla kadınları anlatıyor. Şarkı söyleyen, çalan, oynayan, hayal kuran, etine dolgun kadınlar. Etrafımıza baktığımızda hepimizin de oyuncusu olduğu bu hikayeleri esprili, süslü ve samimi bir anlatımla izleyiciye aktarıyor. Rabia Çalışkan Kimdir? Balıkesir de doğdu yıllarında Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Yüksek Okulu nu bitirdi yılına kadar deri tasarımı ve uygulaması yaptı te Gazi Üniversitesi Resim Bölümü ne girdi ve 1997 de mezun oldu. Anadolu Ateşi Dans Grubu nun deri giysi ve aksesuar tasarımlarını yaptı. Çocuk kitapları resimledi yılında Sanat Eğitimi alanında Yüksek Lisansını tamamladı. Halen sanat eğitimcisi olarak görev yapmakta ve resim ve tasarım çalışmalarını Küçükköy Artura Vintage Art Home Sanat Galerisi nde sürdürmektedir. Akrilik, yağlıboya ve baskı çalışmalarında zaman konusunu işleyen Çalışkan, burçları kadın figürleri aracılığıyla anlatmakta ve yorumlamaktadır. Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği (UPSD) ile Birleşmiş Ressamlar ve Heykeltıraşlar Derneği (BRHD) üyesi olan Çalışkan ın yurtiçi ve yurtdışı koleksiyonlarda eserleri bulunmaktadır. 30 u aşkın kişisel sergi açmış, uluslararası

9 festivallere katılmıştır.

10 BODRUM KALDI MANDALİNASI BABASIZ Solunum yetmezliği nedeniyle vefat eden Bodrumlu Çiftçi Diplomat Ömer Aras (Kocadon), kılınan cenaze namazının ardından Ortakent-Yahşi Mezarlığı nda toprağa verildi. TYF Türkiye Yelken Federasyonu Yönetim Kurulu üyesi Erman Aras ın babası, Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon ve Ticaret Odası Başkanı Mahmut Kocadon un amcaları olan merhum Ömer Aras (Kocadon) Tepecik camiinde, cuma namazının ardından, kılınan cenaze namazına çok sayıda Bodrumlu katıldı. Bodrum da yılları arasında İtalya fahri konsolosu olarak da görev yapan, evli ve 4 çocuk, 7 torunu olan Aras ın Tepecik camiinde kılınan cenaze namazına Bodrum Belediye Başkanı CHP li Mehmet Kocadan, Bodrum Ticaret Odası Başkanı Mahmut Serdar Kocadon, Bodrum Deniz Ticaret Odası Başkanı Gündüz Nalbantoğlu, Bodrum Esnaf Odası Başkanı Edoğan Başeğmez, Bodrumspor Başkanı Rıza Karakaya, MHP Bodrum eski İlçe başkanlarından Asım Başaran, gazeteci-yazar Can Pulak, Bodrum Kent Konseyi eski Başkanı, yazar Hamdi Topçuoğlu, çok sayıda STK temsilcisi ve üyesi katıldı. Kızı, Fatma Esen Balaban ın ise yurt dışında bulunduğu için cenaze törenine katılamadı. Yadigar Aras ile evli olan merhum Ömer Aras ın, Ahmet, Erman, Esen Aras ve Fatma Esen Aras Balaban adlı 4 evladı ile Naz, Akal, Sena, Başak, Levent, Esi ve Sezi adlı 7 torunu bulunuyor. Aras ın cenazesi kılınan namazın ardından bir süre omuzlarda taşınarak, götürüldüğü Ortakent-Yahşi Mezarlığı nda toprağa verildi.

11 Cenaze namazının ardından basın mensuplarına kısa bir konuşma yapan Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon şunları söyledi: Benim amcamdı, en büyüğümüzdü. Onu kaybettik. Ben hem bütün Bodrum a, hem de aileye başsağlığı diliyorum. Amcamın en büyük özelliği Bodrum Mandalini aşığıydı. Bodrum un ağaçlarını evlatları kadar severdi. Mandalinada artık babasız kaldı. Artık onun emanetlerini biz devam ettireceğiz dedi. Bodrum a ve Türk turizmine katkı koyan temel taşlardan birisi olan Ömer Aras (Kocadon) aynı zamanda İtalya nın Bodrum eski Fahri Konsolosuydu. Aras, 1996 yılında dönemin İtalya Cumhurbaşkanı Oscar Luigi Scalfaro tarafından Şövalye Beratı ve Madalyası ile ödüllendirilmişti. Bodrum Era Yat Kulübü Başkanı ve Uluslararası Bodrum Kupası Yelkenli Yat Yarışları Onursal Başkanı Erman Aras ın da babası olan Ömer Aras, Bodrum da narenciye yetiştiriciliği ile turizmin gelişmesinde önemli rol de oynamıştı.

12

13

14

15 ARAS AİLESİNİN BÜYÜĞÜ CAFER ARAS SON YOLCULUĞUNA UĞURLANDI Bodrum un tanınmış ailelerinden Aras ailesinin büyüğü Cafer Aras 88 yaşında vefat etti. Aras ın cenazesi Ortakent Camiinde bugün öğle namazının ardından kılınan cenaze namazından sonra Ortakent Mezarlığına defnedildi. Bodrum Belediyesi Bodrumspor kulüp başkanı Rıza Karakaya nın da dedesi olan Cafer Aras ın cenaze törenine, Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, BODTO başkanı Mahmut Kocadon, CHP İlçe başkanı Recai Seymen, MHP İlçe başkanı Cengizhan Sancar, oda başkanları, B.B. Bodrumsporlu futbolcular ve teknik ekip, akrabaları ve sevenleri katıldı. 88 Yaşında hayata veda eden Cafer Aras 2 çocuk ve 4 torun sahibiydi.

16 4000 Ağaç Kesilmeyecek 1951 Yılında mandalinacılığa başlayan 90 yaşındaki Ömer Aras kendi elleriyle diktiği 4000 mandalina ağacını betona teslim etmiyor de Müsgebi de Başladı Şuan Bodrum un Ortakent Mahallesi nde bulunan bahçelere 1951 yılında, o zamanki ismi ile Müsgebi beldesinde 125 yerli mandalina fidanı dikerek mandalinacılığa başlayan Ömer Aras, her yıl diktiği fidanların sayısını arttırmış ve 1960 yılında içerisinde Satsuma, Klementin ve Portakal ağaçlarının da bulunduğu 4000 ağaç ile çiftçilik yapmış. Çocuklarını Bodrum mandalinasından kazandığı paralarla büyüttüğünü belirten Ömer Aras, bu ağaçların turizme ve gereksiz betonlaşmaya yenilmemesi içinde hala direniyor. Çocuğum Onlar Benim Ortakent te bulunan mandalina bahçelerine sık sık giderek kendi elleriyle diktiği mandalina ağaçlarının meyvelerini ve üretimi yerinde kontrol eden 90 Yaşında olan Ömer Aras, emek verildiğinde mandalinadan hala para kazanılabileceğini belirterek şunları söyledi: Ha çocuk, ha ağaç İkisini de emek vererek büyütürsün. Çocukla ağaç arasında şu fark var ki, çocuk bir süre sonra kendi ayakları üstünde durmayı öğrenir, kendi yuvasını kurar. Ağaçlar, sen yaşadıkça seninle birliktedir. Sen ağacı ne kadar seversen, ağaç da sana o kadar meyve verir. Artık mandalina kazandırmıyor. Buna rağmen tek bir ağacımı dahi kesmedim. Kendi ellerimle diktim onları. Çocuğum onlar benim. Kim çocuğunu yola atar. Üstelik onlar bana meyvelerini veriyor. Mandalina para etmiyorsa suç mandalina ağaçlarının mı! İnternetten Satışa Başlandı

17 Bodrum da yıllık bin ton olan yıllık üretimin şu sıralar 5-6 bin tonlara düştüğünü belirten Ömer Aras ın oğlu Erman Aras ta mandalina bahçelerini korumak ve bu üründen üreticilerin yeniden para kazanması için uğraş veriyor. Son olarak bodrummandalini.com internet sitesi üzerinden online Bodrum Mandalini satışına başlayan Erman Aras Şu an başlattığımız proje bodrummandalini.com ise son bir çaba. Umarım gelecek nesiller Bodrum Mandalini ni müzelerdeki ağaçlarda görmezler diyerek üreticilerin çok zor şartlarda üretime devam ettiğini hatta zarar edilmesine rağmen üretime devam edildiğini söyledi. Yeni Yıl Hediyesi Bodrum Mandalini Bodrummandalini.com isimli internet sitesine verilen siparişleri özenle hazırlanırken mandalinalar tek tek kontrol edilerek paketleniyor. Yeni yılda sevdiklerine Bodrum Mandalini göndermek isteyenler bodrummandalini.com internet sitesine verdikleri siparişlerde kutlama mesajlarını da yazıyor. Paketlerin içine konulan kutlama mesajlarının bazıları ise şu şekilde; Bu Mandalinalar Kadar Tatlı Bir Yıl Dileğiyle, Afiyet Olsun, Arkadaşım, Yarasın Afiyet Olsun, Yeni Yılın Kutlu Olsun,.. Ailesine Mutlu Bir Yıl Diliyorum, Afiyet Olsun.

18