Oditoryum (Latince: audire, "işitmek", Auditorium),

Transkript

1 Oditoryum strüktür

2 Oditoryum (Latince: audire, "işitmek", Auditorium), Konferans, konser ya da tiyatro gösterilerinin yapılabileceği gibi düzenlenmiş büyük salon. Bir yanında sahne, bir yanında izleyiciler bölümü yer alır. İzleyiciler bölümü localar, balkonlar ve galeriden (en üst katta ayakta durulan balkon) oluşabilir. Daha iyi bir görüş sağlamak içi oditoryumların zemini sahneye doğru eğimli ya da basamaklar halinde alçalacak gibi yapılır. Duvarlarda ve tavanda gizli olarak yerleştirilmiş ışıklandırma aygıtları, ses yükselticiler, havalandırma bacaları vb. bulunur. Üniversitelerdeki büyük dersliklere de oditoryum dendiği olur.

3

4 214 kişilik Plan Kesit

5 Çelik Malzemeli Geniş Açıklıklı Taşıyıcı Sistemler Çelik Malzemeli Geniş Açıklıklı Taşıyıcı Sistemler çubuk sistemler ve yüzeysel sistemler olmak üzere iki ana başlık altında incelenmiştir. *Çubuk Sistemler Çubuk elemanlardan oluşan sistemlere çubuk sistemler denir. Çubuk elemanların uzunlukları diğer boyutlarına oranla çok büyüktür. Ağırlık merkezinden geçen doğru ya da eğri ekseni ile tanımlanırlar. Çubuk sistemler, çubuk elemanlarla oluşturulan taşıyıcılık açısından tek boyutlu sistemlerdir. Çubuk sistemler yük dağılımlarına göre tek doğrultuda ve iki doğrultuda yük aktaranlar olmak üzere sınıflandırılabilir. a) Tek Doğrultuda Yük Aktaranlar Kolon-Kiriş Sistemleri Kolon-Kiriş sistemlerde mesnetler ve kirişler birbirinden bağımsız olarak prefabrike olarak üretilmekte ve yerinde montajları yapılmaktadır. Çerçeveler Çerçeve sistem kolon ve kirişlerin birlikte çalıştırılacak şekilde birleştirilmesi ile oluşur. Çelik kolon ve kirişleri çeşitli yöntemlerle birleştirmek mümkündür. Genellikle çelik çerçevelerin yapımında perçinli, bulonlu ya da kaynaklı birleşimler kullanılır. Kemerler Kemer, geniş açıklıkları örtmek için kullanılan en eski taşıyıcı sistemdir. Ancak kemerlerin bitmiş formları ve ölü mekanları nedeniyle kullanımları sınırlı olmakla birlikte kemerin çelik kafes sistemle oluşturulmasıyla oldukça ekonomik 19 bir sistem elde edilir.

6 Düzlem Kafesler Çelik düzlem kafesler yapı açıklığının 15m nin üzerinde olduğu durumlarda tercih edilen taşıyıcı sistemlerdir. b) İki Doğrultuda Yük Aktaranlar Uzay Kafes Sistemler Çok büyük açıklıkları çok narin elemanlarla oluşturmak için uzay sistem kullanılmaktadır. Birbirine düğüm noktalarında bağlı çubuklar ağından kurulu düzenler olan uzay kafes taşıyıcı sistemler ile tek ya da çok tabakalı, düzlem ya da eğri yüzeyler oluşturulabilir. Bu oluşturulan sistemlerle yaklaşık olarak 20 ile 200m arasında açıklıklar geçilebilir. Bu sistemler temel formları yönünden üç gruba ayrılabilir. Düzlem yüzeyli, Tonozsal yüzeyli (Tek eğrilikli), Kubbesel eğrilikli (Çift eğrilikli) olarak gruplandırılabilirler.

7

8 *Yüzeysel Sistemler Yüzeysel taşıyıcı sistemler, düzlem veya eğri yüzeyli olarak yapılabilirler ve bir boyutu diğer iki boyutundan çok küçük olan taşıyıcı sistemlerdir. Plak ve katlanmış plaklar düzlem, kabuk ve şişme sistemler ise eğri yüzeyli taşıyıcı sistemlerdir. Düzlem Yüzeysel Sistemler Katlanmış Plaklar: Düzlem yüzeylerin belli açılarla birleştirilmesiyle oluşturulan katlanmış plaklar ara kesitlerinin birbirleriyle olan konumlarına göre, pramidal ve prizmatik katlanmış plaklar olarak iki grupta ele alınır. Eğrilikli Yüzeysel Sistemler Yüzey kalınlığı yüzeysel yayılımına oranla sürekli ya da süreksiz eğrilikli, yüzeysel taşıyıcılardır. Çelik yüzeysel sistemler genellikle uzaysal ağlar şeklinde yapılmaktadır

9 Betonarme Geniş Açıklıklı Taşıyıcı Sistemler Çubuk Sistemler ve yüzeysel sistemler olmak üzere iki ana başlıkta incelenmiştir. a) Tek Doğrultuda Yük Aktaranlar Kolon Kiriş Sistemi Prefabrike kolon ve kiriş elemanların, belirli bir düzen içinde bir araya getirilmesiyle oluşan çubuk taşıyıcı sistemlerdir. Bu tür sistemlerdeki en basit çözüm, paralel başlıklı bir ana kirisin, temellere ankastre kolonlara oturtulmasıdır. Dolu gövdeli kirişlere sahip sistemlerde taşıyıcı sistem bileşenleri, ana ve tali kirişler ve kolonlardır. Çerçeveler Geniş açıklıklı betonarme bir yapının yerinde yapım sistemi ile inşa edilmesi kalıp maliyeti nedeniyle ekonomik değildir. Bu nedenle prefabrikasyon yapım sistemi, yerinde imalata oranla ekonomik ve daha hızlı bir yapım sistemi olması nedeniyle geniş açıklıklı taşıyıcı sistemlerde tercih edilen bir sistemdir. Endüstri yapıları, depolar, hangarlar gibi büyük açıklığa ihtiyaç duyulan yapılarda taşıyıcı sistem olarak prefabrike betonarme çerçeveler kullanılır.

10

11 Kemerler Betonarme kemerlerin geleneksel yöntemlerle uygulanmasında kalıp, kalıp iskelesi teşkili özellikle maliyeti ve süreyi negatif yönde etkiler. Bu nedenle betonarme çerçeve sistemler gibi kemerler de prefabrike olarak üretilirler. Ancak imalat, nakliye, montaj açısından dolu gövdeli kirişlere göre çok daha pahalıya mal oldukları için öz ağırlığın önem kazandığı m ye kadar olan geniş açıklıklı yapılarda statik açıdan daha uygun olduğundan tercih edilir. Düzlem Kafesler Betonarme düzlem kafeslerin işçilikte meydana gelen güçlüklerden dolayı kullanımı sınırlıdır. Ülkemizde prefabrike betonarme düzlem kafes kirişleri yoğun olmamakla beraber uygulanabilmektedir.

12 b) İki Doğrultuda Yük Aktaranlar Uzay Kafes Kirişler Betonarme uzay kafes kirişler bazı yapılarda öngerilmeli olarak denenmiştir. Fakat gerek maliyeti gerekse işçilik güçlüğünden dolayı kullanımı çok nadirdir.

13

14

15

16

17

18

19 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK VE TASARIM FAKÜLTESİ MİMARLIK BÖLÜMÜ MEZUNİYET PROJESİ KULİS,SAHNE ARKASI KONU ANLATIMI AD:ESRA YILDIZ NUMARA:B ÖĞRETİM GÖREVLİSİ: PROF.DR.ALİ DÜZGÜN PROF.DR.SALİH OFLUOĞLU

20 Sahne Arkası Mekanlar Kulis, Sanatçı dinlenme odaları Bay bayan soyunma odaları Atolyeler Çalışma salonları Dekor odaları Kostüm odaları Depolar Teknik mekanlar Makyaj odaları

21 SAHNE ARKASI ORTAK KULANIM ALANLARI VE PERSONEL ODALARI Ana sahnenin yoğunluğu azaltmak için her tiyatroda bir prova sahnesine ihtyaç vardır.örneğin küçük tiyatro:sahnede,oynanacak oyunun dekorları prova edilr.ebatlar ana sahnede kullanılacak olanla aynı olmalıdır.prova sahnesinin planı,geleneksel tiyaronunki gibidir.üç kısımlı tiyatro ve operada buna ek olarak:orkestra prova odası,koro prova odası,solo provaları ve bale salonu bulunur.

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35 DEKORASYON DEPOLARI Sahne yüksekliğinde ve sahnenin yakınında olmalıdır.giriş ve sevkiyat yollarında kulis parçalarının yüksekliği,genelde portal yüksekliği +2 m olacak şekilde dikkate alınmalıdır Dekorasyon ve kostüm depolarının ölçülendirmesiyle temel değer,repertuarlarda yer alan sahnelenme sayısını ve repertuarlarda yer alan sahneleme yer alan oyunların değiştirilm sıklığıını verir. Sahne oyununda bölüm, üç kısımlı tiyatro ve operada oyun üresi başına 50 sahneleme gerekir

36 Oyun sahneleme başına oyun alanın yaklaşık %20-25 depo alanı olarak gerekli iken;sahne oyunundan oyun alanın takribi 3 katı operada ise en az 10 katı bir alan gereklidir. Uygulamalar,depoların zaman içeresinde çok küçüldüklerinin göstermektedir.bu nedenle tiyatro ve özelikle operalar depoların yapının dışında olaak biçimde düzenlenmektedirler. Büyük nakliye giderlerinin düşürmek için modern nakliyat ve depolama tekniklerini kullanmaya başlamıştır. Bilgisayar kontorülü depolama sağlayan konteynır sistemleri sahneleme başına takribi 2-4 konteynır.

37

38

39 ODİTORYUM (AUDİTORİUM) Konferans, Konser ya da Tiyatro gösterilerinin yapılabileceği gibi düzenlenmiş büyük salon.

40 Tanım Bir yanında sahne, bir yanında izleyiciler bölümü yer alır. İzleyiciler bölümü localar, balkon ve galeriden (en üst katta ayakta durulan balkon) oluşturulabilir. Daha iyi bir görüş sağlamak için oditoryumların zemini sahneye doğru eğimli ya da basamaklar halinde alçalacak gibi yapılır. Duvarda ve tavanda gizli olarak yerleştirilmiş ışıklandırma aygıtları, ses yükselticiler, havalandırma bacaları vb. bulunur.

41 Temel olarak, çok koridorlu bir düzenlemede her iki taraftan da koridora erişebilmek için sıra başına maksimum koltuk yerleştirilebilir. Sıranın yalnızca bir tarafından koridora erişilebiliyorsa, sıra 7-8 koltuk ile sınırlandırılabilir.

42 Kıtasal düzenlemelerde, tüm koltuklar merkezi bir bölümdedir. Burada her sıra için belirlenen maksimum koltuk sayısı, çok koridorlu düzenlemedeki sınırı aşabilir. Sıra uzunluğunu telafi etmek için, daha geniş sıra aralığı, geniş koridorlar ve stratejik olarak yerleştirilmiş çıkış kapıları gerekir. Her ne kadar çok şey gerekli gibi gözükse de, bu oturma planı çoklu koridor düzenlemesinden daha az etkili değildir. Hatta dikkatli bir şekilde iyi planlanırsa, çoklu koridor düzenlemesinden daha fazla koltuğu aynı mekanda çözmeye olanak tanır.

43 İlk planlama için kişi başı ortalama 7,5 m² kullanılabilir. Bu hem oturma alanı hem de koridor yolları için gerekli alanı içerir.

44 TİYATRO FORMLARI Alanda Hangi Formu Kullanacaksınız? Oditoryum oturma düzeninin olası organizasyonunu değerlendirirken, o alanın hangi formda olmasını istediğinizi düşünmelisiniz. «Form», seyirci ve önceden kullanımı veya işlevi belli olan performansçılar arasındaki planlı ilişkilerin sonucudur. Dikkatlice planlanmış veya programlanmış bir kongre alanı, işlevi desteklemek için belirli bir form talep edebilir. Bu, genellikle birkaç temel tiyatro formundan birini izler.

45 The «End Stage» (Son Aşama) Artıları: Ders, film veya slayt sunumlarına çok uygundur. Eksileri: Performansçı ve seyirci arasındaki ilişki açısından elverişli değil. Bunlara ek olarak, pek çok konvansiyonel yeni ve yenilenmiş binaya uyacak dikdörtgen alanlara rahatça uyum sağlayabilir. Bununla birlikte, bu form, büyük salonlarda konuşmanın anlaşılmasını çok zorlaştırabilir.

46 Wide Fan Arrangement (Geniş Yelpaze Düzenlemesi) Artıları: Uzakta kalan izleyicileri performansçının yanına getirir. Eksileri: Alan kullanımı konuşma ile ilgili faaliyetlerle sınırlıdır. Odak noktasından maksimum 130 dereceyle sınırlandırılmış geniş yelpaze düzenlemesi, uzak izleyicileri performansa yakın hale getirir ve böylece daha samimi bir ortam oluşturur. Bu formda film veya slayt tanıtımı yine mümkündür. Ancak performans alanı derin olmalı ve ekran yansıtılan görüntülerin bozulmasını en aza indirgemek için oldukça arkaya yerleştirilmelidir. Bu formda 130 derecenin aşılması durumda gösterim konuşma ile sınırlandırılır. Baş uzunca bir süre çevrildiğinde ortaya çıkan fiziksel rahatsızlıktan dolayı ancak kısa film sunumlarına olanak tanır.

47 The 3/4 Arena (3/4 Arena) Artıları: Seyirci ile performansçı arasındaki işitme ve görsel temayı iyileştirir. Eksileri: Film tanıtımı asla yapılamaz. Kökleri Antik Yunan açık hava tiyatrolarından gelir. Bu tasarım yaklaşımı, 180 derece ile 270 derece arasında bir açıyla karakterize edilir.

48 Arena Stage (Arena Aşaması) Artıları: 360 derecelik görsel imkanlar sunar. Böylece daha fazla izleyici performansa daha yakın olabilir. Eksileri: Bu sahneyi fiziksel olarak sınırlar, genişlemesine hiç izin vermez. Bakacağımız son form, arena sahnesidir. Bu, 360 derecelik tam bir muhafaza içinde oturma olanağı sunar. Bu oditoryum oturma düzeni daha fazla izleyiciyi performansa yakın hale getiriyor ancak, aynı zamanda belirli kısıtlamalar getiriyor.

49 ODİTORYUM OTURMA ÖLÇÜLERİ KOLTUK GENİŞLİKLERİ

50 Oturma konforu başta tekerlekli sandalye genişlikleri düşünülerek oluşturulmuştur. Mevcut boyutlar 45 cm ile 60 cm arasında değişir. En çok kullanan koltuk genişliği cm aralığıdır. Bu boyutlar destek ayaklarının merkezinden merkezine ölçülen boyutlardır. Oturma konforu çok önemliyse, gerçek koltuk boyutunu belirlemek için koltuk kolları tarafından kullanılan boşluk da düşünülmelidir.

51 Sıra Aralığı Koltuk sırası aralığı veya «sırt sırta» aralığı, oditoryum oturma düzeninde rahat bir kongre alanı oluşturmada çok önemlidir. Nadiren kullanılan en düşük boyut 75cm dir. Bu aralık oturmuş bir kişinin dizleri ile önündeki koltuk sırtı arasında düşük bir boşluk sağlar. Ama oturan bir kişinin önünden biri geçmesi gerektiğinde izin vermeyi gerektirir. Sıra aralığını 90 cm e yükselttiğimizde, oturma konforu geliştirilmiş bir dizi oturmuş kişi boyunca geçiş daha az kesinti ile başarılabilir.

52 Zemin Tasarımı Oditoryum oturma boyutları söz konusu olduğunda, oturma konforu kongre alanı zemininin tasarımından da etkilenir. Düz veya daha az dik eğimli zeminler genellikle bir kişinin diz ve bacaklarının minimum sıra aralığı koşullarında bile uzatmasına izin verir. Bu düzendeki bir kişi, bir koltuğun altındaki açık alanın ve koltuğun sırt sırta tarafından oluşturulan boş alanın avantajlarından yararlanabilir. Zemin eğimi arttıkça bu boş alan azalır. Bu sebeple sırt sırta aralık dar tutulmamalıdır.

53 ODİTORYUM Günümüzde kullanılan ODİTORYUMLARIN temelleri MÖ 550 ile MÖ 220 yılları arasında antik Yunan da tiyatro geleneği başlamış olup, tiyatro yapıları 3 ana bölümden oluşmaktaydı. 1-Orkestra: Daire formunda olup, sıkıştırılmış topraktan meydana gelmiş sahne ya da alandır. Roma Dönemi'nde yarım daire şeklindeyken, Yunan tiyatrosunda tam daire olmuş; oyunların oynandığı, koronun bulunduğu, dans edilen alan olmuştur. 2-Cavea veya Theatron: Yarım daire formunda olup, izleyicilerin oturma yeridir. Taş malzemeden inşa edilmiştir. 3-Skene yani Sahne (Fon): Oyuncuların oyunlarını oynadıkları kısımken birçok unsuru da içinde barındırmıştır. Sahne binasının tiyatro eşyalarını saklamak, dekor oluşturmak, oyunculara kostüm değiştirmeleri için mekan sağlamak gibi bölümleri içermiştir. İlk dönemler bu işler için çadır kurulurken, sonradan mimari haline gelmiştir. İlk ortaya çıktığı zamanlar sahne yüksek değilken, sonradan yükselmiştir. Önceleri sade bir sahne binası inşa edilirken sonradan çok katlı olarak inşa edilmiştir.

54

55 Günümüzde kullanılan ODİTORUM yapıları, mekânsal özelliklerini Yunan tiyatro yapılarından referans almayı sürdürmektedir.

56 Bir ODİTORYUMUN TEMELİNDE izleyici açısından; kaliteli görüş açıları, temiz akustik bir ses ve konforlu oturma mekanları Sunum yapanlar tarafından ise işlevsel sahne arkası mekanları, kaliteli aydınlatma seçimleri ve yer almaktadır. Hacim büyüklüğü, dinleyici sayısına ve amaca göre belirlenmelidir. Amaç Kişi başına hacim (m3) Tiyatro-sinema 4-6 Opera 6-8 Çok amaçlı salonlar 6-8 Konser salonları 8-10

57 Akustik açıdan sorunların artması nedeniyle hacim büyüklüğü m3 ü aşmamalıdır. Kişi başına 10 m3 olarak ele alınırsa, bir hacmin maksimum 3000 kişi için tasarlanabileceği söylenebilir. Bununla birlikte, günümüze değin tasarlanan salonlar göz önüne alındığında, m3 ün altında kalan salonlarda akustiğin çok daha başarılı bir şekilde çözülebildiği görülmektedir.

58 Hacmin biçimi, akustiği etkileyen en önemli faktördür. Hacim tipleri Dikdörtgen, Yelpaze, At nalı, Düzensiz (ya da merkezi)

59 DİKDÖRTGEN PLANLI SALONLAR

60

61 YELPAZE PLANLI SALONLAR Daha fazla dinleyici kapasiyesi olması nedeniyle mimarlar tarafından tercih edilen plan tipidir. Ancak yansımaları daha az olması nedeniyle orta bölümde zayıf ses alanı oluşabilir. A. Dikdörtgen B. Yelpaze C. Ters yelpaze D. Yan duvarları açılı dikdörtgen E. Sahne yan duvarları açılı ters yelpaze

62 Öte yandan, dinleyicilerin ses kaynağından çok uzakta olmasını önleyecek plan tipinin seçilmesi de önemlidir. Şekilde, dikdörtgen plan tipindeki bir salonla aynı kapasiteye sahip yelpaze tipli bir salonda, balkon uygulaması ile, dinleyicilerin kaynaktan fazla uzakta yer alması önlenmiştir

63

64 AT NALI BİÇİMLİ SALONLAR

65 DÜZENSİZ (YADA MERKEZİ) SALONLAR Bu salonların tasarımında, orkestranın dinleyicilerle daha yakın ilişkide olması etkin olmaktadır. Hacim yüzeylerinin paralel olmaması ve/ya da eklenen çok sayıdaki yansıtıcı levha ile doğal ve yayınık bir akustik ortam elde edilir.

66

67 Dikdörtgen biçimli salonlar sağladıkları geç yansımalar nedeniyle genellikle müzik için tercih edilir. Yelpaze biçimli salonlar dolaysız sesin önem taşıdığı ve geç yansımaların istenmediği konuşma amaçlı hacimler için uygundur. At nalı biçimli salonlar tiyatro ve opera için uygunken, klasik müzik için tercih edilmez. Düzensiz (ya da merkezi) salonların akustik başarısı, tavan ve duvar yüzeylerinden oluşan yansımaların durumuna bağlıdır.

68 Akustik kusurlar Odaklanma, Ses tuzağı, Yankı, Vurgusal yankı, Düzgün yayılmamışlık

69 ODAKLANMA İç bükey yüzeyler ses ışınlarının bir noktada ya da bir bölgede toplanmasına yol açarlar. Buna odaklanma adı verilir. Odaklanma, ikinci kaynağın oluşumuna yol açtığından, işitsel açıdan rahatsızlık verir.

70 ODAKLANMA

71 Odaklanmanın önlenmesi için, Salon tasarımlarında iç bükey biçimlenişlerden olabildiğince kaçınmak, İç bükeylik yarıçapını, odaklanmanın hacim dışında olmasını sağlayacak derecede büyük tutmak, İç bükey yüzeyleri ses yutucu gereçlerle kaplamak, İç bükey yüzeyleri, sesin değişik doğrultulara yansımasını sağlayacak dış bükey ya da düz levhalarla kaplamak gibi önlemler söz konusu olabilir.

72 SES TUZAĞI Sahne üzerindeki uzun bir kiriş çıkıntısı ya da partere dar bir yüzey ile açılan sahnede, ses enerjisinin sahne içerisinde pek çok kez yansımalar ile yutulması söz konusudur. Sesin sahne içinde yutularak salona açılamaması akustik bir kusurdur ve ses tuzağı adını alır.

73

74 SES TUZAĞI Ses tuzağını önlemek için; Sahnenin salona geniş bir alanla açılmasını sağlamak ve sesin rahatça çıkışını engelleyici girintiçıkıntılardan kaçınmak, Sesin tek bir yansımayla sahneden çıkıp, özellikle arkada oturan dinleyicilere ulaşmasını sağlayacak yansıtıcı levhaları uygun konum ve boyutta yerleştirmek gerekir.

75 YANKI Yankı gecikmiş ilk yansımadır. İlk yansıma: Hacim iç yüzeylerine ulaşan ses ışını tek bir yansıma ile dinleyici kulağına ulaşıyorsa, ilk yansıyan ses adını alır.

76 YANKI İlk yansıyan sesin yankıya yol açmasında, İlk yansıyan sesle dolaysız ses arasındaki dinleyiciye ulaşım süresi farkı İlk yansıyan sesle dolaysız sesin düzey farkı önem taşır.

77 Yankı olarak adlandırılan gecikmiş ilk yansımaya yol açabilecek yüzeyler bu açıdan kontrol edilmelidir. Özellikle sahne üstü ve salon arka duvarı genelde yankı tehlikesi oluşturan yüzeylerdir. Yansıyan seslerin yankıya yol açıp açmayacağı aşağıda yer alan ilişkiler yardımı ile belirlenebilir.

78

79 VURGUSAL YANKI Vurgusal yankının önlenmesi için; Yüzeylerin paralelliğini bozmak, Karşılıklı yüzeylerden hiç değilse birini çok yutucu gereçlerle kaplamak, Karşılıklı yüzeyleri, sesi değişik doğrultulara yansıtmak için, dışbükey ya da değişik açılarda yerleştirilen levhalarla kaplamak önem taşır.

80 DÜZGÜN YAYINMAMIŞLIK Hacmin değişik bölgelerinde ses düzeyi açısından önemli ayrımlar söz konusu ise, ses düzgün yayınmamış demektir. Uzun bir balkon çıkıntısının altı, salon çok genişse ön salon kenarları ve çok derin hacimlerde arka sıralar genelde sesin zayıf olduğu bölgelerdir.

81 DÜZGÜN YAYINMAMIŞLIK Hacimde sesin düzgün yayılmasının sağlanması için; Salonda sesi yayıcı ve dağıtıcı elemanlar (diffuser) kullanmak, Salonlarda çok derin ve sesin ulaşamayacağı bölgeler oluşturmamak, Çok büyük ve yutucu yüzeyler oluşturmamak gerekir.

82 Maksimum kaynak-dinleyici uzaklığı Müzik için 40 m Konuşma için 25 m Tiyatro için 20 m

83 SALONLARDA SAHNE TASARIMI

84 SALONUN TEFRİŞİ-İÇ PLANLAMASI - SALONLARDA BALKON TASARIMI-

85 SALONUN TEFRİŞİ-İÇ PLANLAMASI - SALONLARDA BALKON TASARIMI-

86 Opera için uygun balkon boyutları (D boyutu 2H ı geçmemeli-θ açısı 25 den az olmamalı)

87 Konser için uygun balkon boyutları (D boyutu H ı geçmemeli, θ açısı 45 yi geçmemeli)

88 SALONLARDA DİNLEYİCİ PLATFORMU TASARIMI- -Konuşma amaçlı hacimlerde dinleyiciler, kaynakla en fazla 140o lik açı içinde yerleştirilmelidirler.

89 -SALONLARDA DİNLEYİCİ PLATFORMU TASARIMI-

90 -SALONLARDA DİNLEYİCİ PLATFORMU TASARIMI-

91

92 SALONLARDA DİNLEYİCİ PLATFORMU TASARIMI

93

94 Yatay ve düşey kesitteki görüş çizgileri sahne yerleşimini ve salonun genişliğini belirler. Görüş mesafesi ve kapasite ise derinliği belirler. Bu durumda görüş çizgilerinin doğru olarak belirlenmesi, planlama aşamasında en önemli rolü oynar. Salonun plan üzerinde yerleşimi ve kesitte ortaya çıkacak olan eğim, görüş çizgileri kullanılarak bulunur. 1. Renklerin net görülebilmesi için maksimum yatay açı 40 dir. 2. Sahnedeki objelerin, sahnedeki diğer objeler ve arka planla olan ilşkisinin net olarak sağlanması için yatay görüş çizgisinin merkez çizgi ile yaptığı açı maksimum 60 dir. 3. Projeksiyon perdesi ile yapılan açı hesaplanırken perdenin uzak kenarına olan çizgi ile perdenin yaptığı açı esas alınır. 4. Seyircinin yer tercihi (drama salonlarında) sırasıyla ön merkez, orta merkez, orta kenar, ön kenar, arka merkez, arka kenar olarak sıralanır. 5. Sahnedeki objelerin net görülebilmesi için gerekli maksimum düşey açı 30 dir. 6. Sinema pojeksiyonlarında tercih edilen maksimum yatay açı 12 dir.

95

96 Görme sınırı: Oyuncunun izleyiciye hitap etme alanı oyuncunun yeteneğine bağlı olduğu kadar, görüş mesafesi ve işitsel sınıra da bağlıdır. Seyirci yüz ifadelerini görecek mesafede olmalıdır. Kabul edilen maksimum mesafe, açık sahnenin merkezinden veya ön sahne çizgisinden 20 m dir. Müzikal oyunlar ve operalar için yüz ifadeleri daha az önemli olduğundan bu mesafe 35 m ye kadar çıkabilir.

97

98 ÖRNEK PROJE İNCELENMESİ

99 EFES KONGRE MERKEZİ Ana salonu 3000 m2 bağlı iki fuayesi ile 5000 m2 kapalı ve 3000 m2 açık alanı sahip fuar bölümü m2'ye yaklaşan açık teras alanlarında oluşturulan alt yapı kişilik büyük oditoryum. Bir adet 745 kişilik küçük oditoryum. Bir adet 3'e bölünebilen 1500 kişilik toplantı salonu. Bir adet 2'ye bölünebilen 400 kişilik toplantı salonu. 35 adet 40 ile 220 kişi kapasiteye sahip komite ve toplantı odaları.

100 kuzey Kuşadası

101 kuzey

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113 TEŞEKKÜRLER..

114 Mutfak-Lokanta-Restaurant Mekanlar-Alt Bölümler-Hacimler

115 Alt Bölümler -kabul : 10.00m² -yıkama kurulama : 14.00m² -tuvalet ve soyunma : 21.00m² -sorumlu ve temizlik odası : 10.00m² -ofis : 14.00m² -kuru saklama : 56.00m² -soğuk saklama : 56.00m² -pişirme/hazırlık : 93.00m² -yıkama bölümü : 12.00m² -bekletme/servis : m² -yeme içme bölümü : m² -makinalı yıkama : 33.00m² toplam : m²

116 TU WİEN 2009 NEUFERT

117 Kaynak - Virginia daki Devlet Okul tesisleri kılavuzu Virginia Eğitim Bakanlığı - Neufert - TU WİEN

118

119 MÜDÜR 80 m2 Merkez müdürü ; emrinde çalışan personelin disiplin ve sicil amirliğini yapmakla görevlidir. Müdürlüğe gelen ödeneklerin yerinde ve zamanında kullanılmasını sağlamaktır.

120 MÜDÜR YARDIMCISI 35 m2 Yapılacak işleri planlar ve takip eder.

121 SEKRETER Yönetici sekreterleri, bir kurum ya da kuruluşta çalışan, yönetim grubunun içinde ve başında bulunan kişilerin yardımcılarıdır. 25 m2

122 MUHASEBE Bütçeleme, yatırım planlama, kredi ve tahsilat, banka işlemleri, vergi ve sigorta işleriyle ilgili kuralları, stratejileri, kararları verir ve denetimini yapar. Bütçeleme denetimini yapar. Banka ve kredi işlemlerinin takibini yapar. Sigorta ve vergi işlerinin takibini ve ödemesini yapar. 40 m2

123 TOPLANTI SALONU 200 m2

124 ORGANİZASYON SERVİSİ 50 m2 Kongre Merkezin de yapılacak faaliyetlerin organizasyonunu sağlayan birimdir.

125 SALON MÜDÜRÜ 50 m2 Oditoryum ve diğer salonlar da yapılacak olan faaliyetleri takip eder. Düzenlemeleri yapar.

126 PERSONEL EĞİTİM SERVİSİ 100 m2 Kongre Merkezin de çalışacak olan kişilerin, gerekli eğitimlerin verildiği birimdir.

127 SAHNE (DEKORATÖR)MÜDÜRÜ Sahne ve dekor düzenlemesini sağlayan kişidir. 25 m2

128 TEKNİK MÜDÜR 30 m2 Bağlı olduğu üst birim genel müdür olmakla beraber, sahalarda yapılan tüm teknik işlerin takibini yapar.

129 İDARİ MALİ İŞLER Mali işlerinin sorumluluğu ve yönetimi, muhasebe departmanının yönetimi, bütçe yönetimi ve bankalar ile olan ilişkilerinin yönetiminden ve en verimli satın alma, sipariş faaliyetlerinin yürütülmesini ve organizasyondan sorumludur. 25 m2

130 AYNİYAT SERVİSİ Kurumlarda malzeme ve mal işlemleriyle uğraşan departman 60 m2

131 AYNİYAT SAYMANI Taşınır Mal Kayıt Kontrol Yetkilisi 20 m2

132 SİVİL SAVUNMA UZMANI Sivil savunma planlarını hazırlamak ve bu planları güncellemek. Sivil savunma servislerinin kuruluşunu sağlamak ve eğitimlerini yaptırmak 25 m2

133 BİLGİSAYAR OTOMASYON UZMANI Yazılımla ilgili kullanıcı ihtiyaçlarını anlamak için süreç sahipleriyle, kullanıcılarla, bölüm yetkilileriyle konuşmak ve birlikte çalışmak Yazılımla ilgili sistem ihtiyaçlarını anlamak 25 m2

134 HUKUK İŞLERİ Kişi ya da kurumlar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların mahkemelerde yasalara uygun olarak, kısa sürede ve güven içinde giderilmesi, bu yolla adaletin gerçekleşmesi için yargıçlara yardımcı olan kişidir. 25 m2

135 ÇAĞRI MERKEZİ 40 m2

136 İNSAN KAYNAKLARI Personel ile ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer yayınların takibini gerçekleştirmek, uygulamada yapılması gereken değişiklikleri tespit etmek, üst yetkilinin onayı ile değişikliklerin yapılmasını sağlamak 30 m2

137 ARŞİV Dosyaların saklandığı, muhafaza edildiği birimdir. 100 m2

138 KURUM DOKTORU 35 m2

139

140

141

142

143

144

145

146

147

148

149

150

151

152

153

154 SERGİ ALANLARI

155 Sanatsal ve bilimsel yapıtların sergilendiği mekanlar ; Tahrip olmaktan,hırsızlıktan,nemden,kuruluktan,güneş ve tozdan korunmalıdır. En iyi iç ışıkta teşhir edilmelidir. Sergilemelerin yapıt-mekan-izleyici arasındaki ilişkiler bütününde pek çok unsuru içerdiği düşünüldüğünde; tasarımlarda ilk belirleyici olan, mekan ve işlev ilişkisini daha da genişleterek,buna nesne nesne,mekan-nesne ve insan-nesne ilişkilerinin dahil edilmesidir.sergileme mekanının tüm tasarımı nesneleri görmek üzere düzenlendiğine göre;sergi mekanı tasarımı bir yandan nesnenin anlattığının okunurluğunu ve etkisini arttırmak,öte yandan nesnenin buradaki çekiciliğini,onu mekandan soyutlayarak vurgulamak açısından bunu başarabilmek zorundadır.

156 SERGİLEME BİRİMLERİ Sürekli sergi Dönemler Koleksiyonlar Geçici sergi salonları Kısa dönemli sergiler için giriş holüyle bütünleşmesi düşünülebilir. Dijital sergi alanı Açık sergi alanları Islak hacimler Tuvaletler Lavabolar Depolar

157 Sergi Alanları (Sergi Salonları) Sergi salonları birbirlerinden ana duvarlarla ayrılacak şekilde tasarlanmalı, ancak bu duvarlar sonraki yıllarda değişikliğe imkân verecek özellikte olmalıdır. Sergi alanları içerisinde geçici duvar sistemleri ile bölümleme yapılmalıdır. Sergi alanı, serginin etkileşimli, görsel ve uygulamalı bileşenlerinin kapladığı alanı ifade eder. Sözü edilen sergi bileşenlerinin arasında bulunan yürüme, aktivitelere iştirak etme ve geçiş için boş bırakılan alanlar, diğer bir ifadeyle sergi ve bileşenleri içerisinde ziyaretçilerin dolaşım ve kullanımına açık olan alanlar da sergi alanı kapsamında değerlendirilir.

158 Dünyadaki örnekler inceldiğinde sergi alanları ile toplam bina büyüklüğü arasında sabit bir oran olmadığı görülmektedir. Oran, tercihlere bağlı olarak değişmektedir (Örn: %20 %55). Bu tür bölümlemeler sergilerin şematik detaylı tasarım aşamalarının sonunda netleşir. Geçici Sergi Alanı ve Deposu Dünya standartlarına bakıldığında ortalama 1000 m2 (en az 500 m2 ) büyüklüğünde ve %30 u büyüklüğünde bir depoya sahip, gezici sergilerin yerleştirilebileceği bir geçici sergi alanının bulunması gerekir. Bu alana girişler için ayrı bilet kesilmesi söz konusu olabileceğinden, ayrı bir girişinin olması gerekmektedir.

159 Tavan Yüksekliği Tasarlanacak binanın sergi alanlarının ve genel mekânların net tavan yükseklikleri (tavanda yer alacak her türlü tesisatın en alt noktasından zemine kadar olan yükseklik) her katta 5 metreden az olmamalıdır. 7 metre civarı yükseklikler ise projenin ilerleyen safhalarında sergi gereksinimine göre ayarlanabilir ortamlar yaratmaya (asma kat vb.) imkân sağlayacaktır. Ancak, tavan yüksekliği arttıkça ısıtma, soğutma gibi işletme maliyetlerinin de artacağı unutulmamalıdır.

160 Elektrik Sergi salonlarının güç gereksinimleri aydınlatma ve sergilerin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak planlanmalıdır. Su, Atık Su, Doğalgaz, Basınçlı Hava ve Data Kabloları Tesisatı Sergi alanlarında her 200 m2 de bir en az birer adet su, atık su, doğalgaz ve basınçlı hava temin noktası bulunmalıdır.

161 Işıklandırma Sergi salonlarında farklı sergilerin yerleştirilmesine ve ihtiyaçlarına cevap verebilecek şekilde uygun ışıklandırma sağlayabilecek esnek sistemlerin (hareketli ray spot vb.) kullanılmasının gerektiği belirtilmektedir. Sergi salonlarında istenilen ambiyansın oluşturulabilmesine imkân vermesi bakımından, sergi salonlarındaki günışığının kontrol edilebilir olması önem taşımaktadır. Dolaşım Alanları (Sergilerle ilgili olanlar) Sergilerin yer değiştirme, tamire götürme, yenileme vb. amaçlarla zaman zaman bina içerisinde taşınmasının gerekebileceği öngörüsüyle koridorların, geçişlerin, açıklıkların ve yük asansörlerinin ölçülerinin büyük ve ağır objelerin taşınmasına olanak sağlayacak biçimde planlanması gerekmektedir.

162 Sergi Alanlarına Ulaşım Sergi salonlarında ya da binanın sergi salonlarına kolaylıkla ulaşılabilecek yerlerinde, sergilerin dışarından getirilmesine olanak verecek ölçü ve konumlarda direk girişlerin (yükleme kapılarının) bulunması ve dolaşım alanlarının sergilerin sergi salonlarına, atölyelere kolayca götürülüp getirilmesine olanak verecek şekilde planlanması gerekmektedir. Bina İçerisindeki Geçişler / Açıklıklar Büyük sergilerin / objelerin taşınmasına olanak sağlayacak şekilde ortalama en az 3,8 x 3,8 m olmalıdır. Yük Asansörlerinin Kapasitesi Yük asansörü kabinlerinin yükseklik ve genişliğinin, sergilerin kurulum, tamir vb. nedenlerle sergi salonları, atölyeler ve diğer ilgili alanlara taşınabilmesine uygun büyüklükte olmasının gerekliliği belirtilmektedir. Asansörlerin taşıma kapasiteleri ise ortalama kg olarak belirtilmektedir.

163 Akustik Tasarım Sergi salonlarının ve giriş holü başta olmak üzere ziyaretçilere açık tüm alanlarının akustik tasarımının, ses yansımasını ve bitişik alanlardaki faaliyetleri etkilemeyecek ve insanları rahatsız etmeyecek şekilde, kalabalık gruplarının geleceği düşünülerek ve bu konularda belirlenmiş standartlara uygun şekilde, ses yutucu özellikte yapılması gerekmektedir.

164

165

166 OTOPARK B YASİN EGE

167 Madde 3- Bu Yönetmelikte geçen; a) Bina otoparkları: Bir binayı çeşitli amaçlar için kullanan özel ve tüzel kişilere ait ulaşım ve taşıma araçları için bu binanın içinde veya bu binanın oturduğu parselde açık veya kapalı olarak düzenlenen otoparkları b) Bölge otoparkları ve genel otoparklar: Bir şehir veya bölgenin mevcut ve gelecekteki şartları ve ihtiyaçları gözönünde bulundurularak imar planları ile düzenlenen ihtiyaca göre açık, kapalı ya da katlı olarak belediyeler veya diğer kamu kuruluşları ve özel kişiler tarafından yapılan ve işletilen otoparkları, c) Birim park alanı: Bir aracın park etmesi için gerekli olan ve manevra alanları dahil toplam park alanını, ifade eder. Madde 4- Otoparkla ilgili genel esaslar aşağıda açıklanmıştır. a) Binayı kullananların otopark ihtiyacının bina içinde veya parselinde karşılanması esastır. b) Binaların, imar planı ve mevzuat hükümlerine göre belirlenen ön ve yan bahçe mesafeleri, otopark olarak kullanılamaz. c) Binanın ihtiyacı olan miktardaki otopark alanları, Kat Mülkiyeti Kanununda belirtilen ortak alanlardan olup, bu hali ile yönetilir. d) Binek otoları için birim park alanı en az 20 m2 dir. Bu alan kamyon ve otobüsler için manevra alanı hariç olmak üzere enaz 50 m2 üzerinden hesaplanır. e) İmar planları hazırlanırken parselinde otopark tesisi mümkün olmayan yerlerde otopark ihtiyacının karşılanması amacıyla bölge ve genel otopark yerleri belirlenir. Ayrıca parselinde otopark yapılması mümkün olan alanlarda imar parsellerinin büyüklükleri otopark yapımını mümkün kılacak şekilde tesbit edilir. f) (Değişik:RG-02/09/ ) Meskun alanlar, kentsel sit alanları, üzerinde korunacak yapı bulunan parseller, arazinin jeolojik ve topografik yapısı, giriş-çıkış, trafik emniyeti sağlanamaması gibi imar planındaki konumundan kaynaklanan nedenlerle otopark ihtiyacının parselinde karşılanması mümkün olmayan durumlara ilişkin ilkeler, belediye meclis veya il idare kurulu kararı ile belirlenir.

168 (Değişik:RG-14/06/ ) Münferit talepler bu ilkelere göre değerlendirilir. Üzerinde tescilli 1, 2 ve 3 üncü grup yapı bulunan kentsel sit alanı içinde veya dışındaki parseller hariç, parselinde otopark ihtiyacı karşılanamayan durumlarda belediyesince veya valilikçe bu Yönetmelik hükümlerine göre belirlenecek otopark bedeli alınır. (Ek üçüncü paragraf:rg-22/04/ ) Otopark bedeli alınan parsellerin otopark ihtiyacının belediye veya valilikçe karşılanması zorunludur. Otopark ihtiyacı parselinde karşılanamayan ve idaresince İmar Kanununun 37 nci maddesine göre otopark tesis edilemeyen alanlarda otopark bedelinin arsa payı hariç %25 i yapı ruhsatının verilmesi sırasında nakden, kalan %75 i ve arsa payı ise belediyesince veya il özel idaresince parselin otopark ihtiyacı karşılandıktan en geç doksan gün sonra o yıla ait miktarlara göre değerlendirilerek tahsil edilir. Yapı ruhsatı düzenleme aşamasında ödemelere ilişkin taahhütname alınır ve tapu kütüğüne bu hususta şerh düşülür. Plansız alanlarda otoparkın parselinde veya yapıda karşılanması zorunludur. g) (Değişik:RG-02/09/ ) Otoparkların giriş ve çıkışlarının yeterli olması, iç ve dış trafiği aksatmayacak şekilde düzenlenmesi mecburidir. Otoparklarda, İmar Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine uyularak yangına karşı gereken önlemlerin alınması, özürlülerin kullanımına dönük düzenlemelerin yapılması zorunludur. Ayrıca, özürlülere ilişkin standartlarda dahil olmak üzere Türk Standartları Enstitüsünce hazırlanan ilgili tüm standartlara uyulur. Standartların bu Yönetmelikte belirlenen ölçü ve miktarlardan daha az olması halinde Yönetmelik hükümleri geçerlidir. Bu düzenin sağlanmasından ve yürütülmesinden belediyeler ve valilikler sorumludur. h) (Değişik:RG-02/09/ ) Bu Yönetmelikte belediye meclisi veya il idare kurulu kararı alınması öngörülen hususlarda, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olmamak, bu Yönetmelik hükümlerine uyulmak koşuluyla uygulanacak şekli takdire belediye veya valilikler yetkilidir. İmar planları veya belediye meclisi ve il idare kurulu kararıyla bu Yönetmelik hükümlerine aykırı kararlar getirilemez. ı) (Ek:RG-02/09/ ) Umumi bina ve bölge otoparkları ile genel otoparkların giriş-çıkış ve asansörlerine en yakın yerlerinde birden az olmamak şartıyla, her 20 park yerinden birinin özürlü işareti konularak özürlüler için ayrılması zorunludur. j) (Değişik:RG-22/04/ ) Belediyelere veya valiliklere bu Yönetmelik ile tespit yetkisi verilen hususlarda, belediye meclisi veya il genel meclisi kararları alınmayan veya eksik alınan konularda Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yayımlanan Tebliğ hükümlerine uyulur.

169 Otopark Yönetmeliği ne göre otoparkların tanımı nedir? Bina otoparkları: Bir binayı çeşitli amaçlarla kullanan gerçek ve tüzel kişilere ait ulaşım ve taşıma araçları için bu binanın içinde veya bu binanın bulunduğu parselde açık veya kapalı düzenlenen otoparkları, Ada İçi Otoparkları: Elverişli yapı adalarında, gerektiğinde binaların arka bahçeleri de kullanılarak ve ada içlerinde, imar planlarında düzenleme yapılarak, ilgili parsellerin ortak kullanımına açılan açık ya da kapalı olarak düzenlenen otoparklardır. Bölge otoparkları ve genel otoparklar: Bir şehir veya bölgenin mevcut ve gelecekteki şartları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak imar planları ile düzenlenen ihtiyaca göre açık, kapalı ya da katlı olarak belediyeler veya diğer kamu kuruluşları ve özel kişiler tarafından yapılan ve işletilen otoparklarıdır. Birim park alanı: Bir aracın park etmesi için gerekli olan ve manevra alanları dâhil toplam park alanıdır.

170 ÖZGÜN BİR OTOPARK MİMARİSİNDE ARAÇLARA VE ONLARIN SÜRÜCÜLERİNE YÖNELİK İŞLEVSEL İÇ VE DIŞ MİMARİ OTOPARK KULLANIM ALANLARI ŞÖYLE SIRALANABİLİR. -Homojen ve açık oturum planı -Düz veya tercihen sol virajlarda [soldan trafikte ise sağ virajlarla] girilen otopark tesisleri -Geniş tutulmuş rampalar, virajlar, rampa çıkış ve iniş eşikleri -Araç yoluna dik olan rampa bağlantılarının geçiş virajlarıyla yeterince geniş tasarlanması -Giriş ve çıkış trafiğinin birbirinden ayrılması -Trafik bağlantı yerlerinde iyi görüş sağlanması aynı yönde ilerleyen paralel rampalarda hayalet sürücülere karşı önlem alınması -Park yerlerinin araç yoluna tercihen 45 ile 81 derecelik açı çizerek düzenlenmesi -Ortalama 2.50/5.00 metrekare alanda kolay kullanımlı park yeri tasarımı -Kolon içermeyen araç yolları -İyi aydınlatılmış otopark yolları -Araç yolu üzerinde görüşü engelleyen yapı elemanlarının yer almaması -Bir park katında veya ödeme bölümünde dışarı atılmadan tekrar tur yapma imkanı sağlayan trafik düzeni -Asansör,yürüyen merdiven ve merdiven evlerinin hem kullanıcılar hem de yangın koruma açısından en doğru yere konumlandırılması -Yaya trafiğinin otopark içerisinde doğru düzenlenmesi[asansörlere,yürüyen merdivenlere ve merdiven evlerine kısa ve iyi işaretlenmiş bağlantılar,güvenli yaya yolları vs..]..özel kullanım alternatiflerinin gözetilmesi[alışveriş arabalı/arabasız,alışveriş arabalarını bırakma alanları,tekerlekli sandalye kullanıcıları için park yerleri]..kolay fark edilen,yeterince büyük ve anlaşılır olan,kamu alanıyla ve birbiriyle uyumlu trafik tabelalarının ve işaretlerinin kullanılması -Merdiven evlerinin yangın koruma camları içeren kapı ve duvarlarla dışarıya ve park katlarına açılmasının sağlanması,asansörlerde cam kullanılması

171 BİNA OTOPARKLARI NASIL OLMALIDIR? -Otoparklar Yönetmeliği ne göre bina otoparkları şöyle olmalı ya da olmamalıdır: İhtiyacını öncelikli olarak bodrum katlarda karşılamak ve ön bahçe mesafesi gerisinde kalmak şartıyla; binaların arka ve yan bahçelerinde, tamamı tabii zemin altında ihtiyacı kadar veya daha fazla otopark yapılabilir, otopark giriş çıkışları ön bahçe mesafesi içinde sağlanabilir. Otopark rampası hiçbir koşulda parsel sınırı dışından başlatılamaz. -Binanın ihtiyacı olan otoparkını parsel veya bina bünyesinde karşılamak, otopark dışında hiçbir kullanım getirmemek, imar planı ve/veya İstanbul İmar Yönetmeliğinin öngördüğü bahçe mesafelerini korumak şartıyla ( tabii zemin altındaki bodrum katlarda ön bahçe mesafesi hariç diğer bahçe mesafeleri aranmaz ) bağımsız bölüm olarak bodrum ve zemin katlarında ticari amaçlı otoparklar yapılabilir. Söz konusu ticaret amaçlı otoparklar emsal hesaplarına dâhil edilir. -Ticaret amaçlı dışa dönük olarak kullanılan otoparklarda UKOME görüşü alınarak uygulama yapılacaktır. Bu otoparkların tavan döşemelerinde ve komşuya bitişik duvarlarında ses izolasyonu yapılması zorunludur.

172 Aşağıda belirtilen bölgelerde yer alan parsellerde, otopark ihtiyacının parsel bünyesinde karşılanma zorunluluğu yoktur. a) İmar planlarında, araç trafiğine kapatılmış yol veya yaya bölgelerinde kalan ve UKOME tarafından güzergâhında otopark giriş - çıkışına izin verilmeyen yollardan yüz alan parsellerde, b) Arazinin jeolojik ve topoğrafik yapısı, yeraltı suyu seviyesinin yüksekliği veya parselin yola nazaran tabii zemininin çok düşük olması nedeniyle parselinde veya bina bünyesinde otopark tesisi mümkün olmayan parsellerde, c) Yaya yollarından veya merpenli yollardan cephe alan ve başka yollardan araç giriş çıkışı mümkün olmayan parsellerde, d) Eğimi %20 ten fazla olan imar yollarından cephe alan parsellerde, e) Arazi yapısı nedeniyle %20 den fazla meyilli rampa ile otopark girişini gerektiren parsellerde, f) Rampa boyu ve park etme düzeni yönünden boyutları elverişli olmayan parsellerde, g) Ön bahçe mesafesi 3m. den az olan bitişik nizam parsellerde,

173 OTOPARKLARIN DÜZENLENMESİNDE AŞAĞIDA BİLDİRİLEN ÖLÇÜLERE UYULACAKTIR. a) Otopark rampası ve sirkülasyon yolları üzerinde yapılacak otopark tefrişlerinde, otopark tefrişinden sonra kalan mesafenin, minimum rampa genişliğini sağlaması zorunludur. b) Otopark giriş kapısı genişliği net 2.75 mt. den az olamaz. c) Otopark giriş kapısı yüksekliği net 2.00 mt. den az olamaz. d) Otoparkların iç yüksekliği (kiriş altı da dâhil olmak üzere) hiçbir yerde net 2.00 mt den az ve net 3.50 mt. den çok olamaz. Ancak bünyesinde atölye bulunduran binaların 1. otopark katı net yüksekliği en fazla 4.50 mt. olabilir. e) Umumi otoparklarda rampa eğimi % 15 ten fazla olamaz. Umumi otoparklar haricinde, otopark ihtiyacını bünyesinde karşılayan binalarda otopark rampası eğimi %20 den fazla olamaz, f) Otopark rampa genişliği 2.75 mt. den az olamaz. g) Umumi otoparklarda yapılacak 90 derecelik dönüş verilen yollarda, küçük araçlar için giriş ve dönüş yolu genişlikleri toplamı 7.00 mt. den az olamaz. Umumi otoparklar haricinde bu ölçü 6.00 mt den. Az olamaz. h) Otoparkların tefrişinde manevra alanı hariç, binek otoları için en az mt., kamyon ve otobüsler için en az 4 x 12 mt. Ölçüsü esas alınır. Zemin veya bodrum katları ticaret olarak kullanılmayan konut alanlarında 8 metre ve daha fazla ön bahçe mesafesi olan parsellerde, bina ön cephesinden itibaren 3 metre dışında kalan kısım otopark alanı olarak düzenlenebilir. Binaların yan bahçe mesafeleri içerisinde, bina cephesinden itibaren 3 metre dışında kalan kısım otopark alanı olarak düzenlenebilir. Binaların arka bahçe mesafeleri içinde otopark yapılabilir. Arka bahçede otopark yeri yapılabilmesi için yan bahçe mesafesinin en az 3.00 m. olması veya binanın zemin katından en az 2.75 mt genişliğinde geçiş yolu düzenlenmesi şarttır. Bahçede düzenlenecek olan otoparkların üstleri hiçbir şekilde kapatılamaz.

174 Kullanım Çeşitleri Miktarları 1 - Meskenler 3 daire için 2 - Ticari amaçlı yapılar ve büro binaları 50 m2.ye kadar 3 - Konaklama tesisleri Oteller 5 oda için Moteller oda sayısının %80 i kadar Hosteller 5 oda için Tatil Köyleri 4 oda için Apart Oteller 2 ünite için Pansiyonlar 4 oda için Termal Tesisler 4 oda için Kampingler 1 ünite için Kırsal Turizm Tesisleri 4 ünite için Diğerleri 75 m2.ye kadar 4 - Yeme, içme, eğlence tesisleri 50 m2.ye kadar 5 - Sosyal kültürel ve spor tesisleri 30 oturma yeri için 6 - Kongre ve sergi merkezleri kapasitesinin %5 i oranında 7 - Eğitim Tesisleri 400 m2.ye kadar 8 - Sağlık Yapıları 125 m2.ye kadar 9 - İbadet yerleri 300 m2.ye kadar 10 - Kamu kurum ve kuruluşları 100 m2.ye kadar 11 - Sanayi depolama ve toptan ticaret 200 m2.ye kadar 12 - Küçük sanayi 125 m2.ye kadar 13 - Semt pazarı 100 m2.ye kadar Pazar alanı için, en az 1 otopark yeri ayrılır. Otopark miktarının, engellilere ayrılanlar da dahil araç park yerlerinin, varsa parsel sınırından itibaren otopark rampasının, trafik akışının ve tesis kapasitesinin yapının onaylı mimari projesinde sayısal değerleri ile birlikte belirtilmesi zorunludur. Otopark rampası hiçbir koşulda parsel sınırı dışından başlatılamaz. Otopark rampasının yapı yaklaşma sınırı içinden başlatılabilmesi için imar planı kararı alınması ve rampa projelerinin hazırlanması zorunludur.

175

176

177

178

179

180

181

182 Kapalı veya açık otoparklarda her bir araç için genellikle kullanılan park yeri ebatı 250 cm. x 500 cm. dir. Engelli otopark ölçülerinde ise bu ebatlar 350 cm. x 500 cm. olmaktadır.

183 Özürlüler için düzenlenmiş bir park yerinin en az genişliği 3.60 m, tavsiye edilen genişlik ise 3,90 m dir. Tekerlekli sandalyeler için iki park yeri arasında 1.40 m genişliğinde bir erişim koridoru düzenlendiğinde park yeri genişliği 2.50m olabilir.

184 Otoparkın giriş ve çıkış alanları, yol kotu ile aynı veya en fazla %8 i geçmeyen rampa olmalı, zemin kaymayı önleyici ve giriş çıkışı belirleyen ayrı malzemelerle kaplanmalıdır. Açık/kapalı otoparkların giriş/çıkış alanlarında araç trafiğini aksatmayacak şekilde, görülebilir yerlere özürlülerin de algılayacağı kent haritası, acil durum gibi bilgi panoları yerleştirilmelidir.

185 Açık Otoparklar Açık otopark yerlerinde aşağıdaki şartlar bulunmalıdır: - Yanlış kullanımı engelleyen sembol veya trafik işareti açıklamaları, - Yol seviyesinde kaymayı önleyici malzemeyle düzgün kaplanmış ve üzerinde herhangi bir engel bulunmayan inme/binme alanı, - Yerlerde ve direklerde yönlendirici oklar, - Özürlüler için ayrılmış park yerlerinde kaldırım rampası, - Özürlülere ayrılan park yerlerinin zemininde özürlülere ait park yeri işareti olmalıdır.

186 Otopark tasarım ve projelerinde giriş ve çıkış rampaları da oldukça önemlidir. Bu gibi projelerde rampaların eğimleri %20 eğimi geçmemelidir. En ideal rampa eğimi ise %10 civarı olmasıdır. Rampa genişlikleri ise tek yönlü otopark rampalarında 330 cm. ve her iki yanında 20 cm. bordür, toplam 370 cm. idealdir. Ancak alanın kısıtlı olduğu durumlarda 330 cm. lik genişlik 250 cm. e kadar düşürülebilir. Otopark kat yüksekliği ideal ölçüsü ise minimum 350 cm. dir.

187 ARAÇLARI PARK ETMEK İÇİN KULLANILABİLECEK BÜTÜN YAPI TİPLERİ ŞÖYLE SIRANABİLİR. > Tekil Yerüstü Otoparkları > Tekil Yeraltı Otoparkları > Bütünleşik Yeraltı Otoparkları > Otomatik Park Sistemleri > Yarı Otomatik Park Sistemleri > Mekanik Park Sistemleri

188

189

190

191

192

193

194

195

196 HAREKETLİ BÖLME DUVAR NE DEMEKTİR? Mekanları çeşitli alanlara bölmeye yarayan katlanarak toplanabilen duvar sistemine hareketli bölme duvar denilmektedir. Kapatıldığında tamamen sabit bir duvar görüntüsü oluşturmakla birlikte kolaylıkla hareket ettirilerek açılabilir ve çeşitli şekillerde park alanları oluşturularak toplanabilir. Hareketli bölme duvar sistemi sayesinde aynı mekan içerisinde birden fazla alan oluşturabilirsiniz AÇIK DUVAR; TEK BİR ALAN Hareketli bölme duvarlar için yapacağınız yatırım, gereksiz alan kayıpları yaşanmasını engelleyeceği gibi aynı anda farklı kullanımlara imkan tanıyarak dayanıklı yapısı ile uzun süreli kazanç elde etmenizi sağlar. Hareketli bölme duvarlar ihtiyaçlara göre istenilen şekilde rahatlıkla bir kişi tarafından hareket ettirilebilirler. KAPALI DUVAR; DAHA ÇOK ALAN Yeni alanlar, ortadan kaldırılmaları kadar kolay bir şekilde oluşturulurlar. Alternatif ses yalıtım değerleri ile birlikte istenilen görüntüde oluşturulabilirler. İsteğe bağlı olarak panel içerisine yerleştirilebilen pencereler veya geçiş kapıları size daha fazla esneklik ve geçirgenlik sağlar.

197 Malzeme yapısı sayesinde her bir duvar panelini tamamen kendi isteğinize göre oluşturabilirsiniz. PANEL MODELLERI Hareketli duvar modelinizi oluşturmak için aşağıda gösterilen panelleri örnek olarak kullanabilirsiniz. Burada gösterilen seçenekler, kapı geçişli olanlarda dâhil olmak üzere genelde tercih edilen uygulama örnekleridir. İsteğe bağlı olan geçiş kapılarının çeşitli uygulamaları, size daha fazla esneklik sunmaktadır. DAHA ÇOK ESNEKLİK VE ALTERNATİF BARINDIRAN KAPILAR;

198

199 DUVAR KALINLIĞI: 100mm 120mm DUVAR GENİŞLİĞİ: Ölçü Aralıkları 600mm den 1200 mm kadar DUVAR AĞIRLIĞI: kg/m2 GÖZDE PROFİLİ: Kaynaklı çelik konstrüksiyon YALITIM MALZEMESİ: Cam / Taş yünü A1 sınıfı Policarbon Levha SES YALITIMI: 100 mm için Db YANGAN DAYINIMI: 30 Dk. 1 saat Yangın dayanımı

200

201 Kullanılmayan panelleri park alanları oluşturarak veya mekanınızın dışında başka bir noktaya taşımanız mümkündür. PARK ALANLARI VE PARK ŞEKİLLERİ Hareketli bölme duvar panellerini seçiminize bağlı olarak aşağıda belirtilen şekillerde park edebilirsiniz. Park alanlarını mimari tasarımınıza göre yerleştirebilir, mekanlarınıza birden fazla ray hattı döşeterek aynı alanı rahatlıkla farklı ebatlarda bölebilirsiniz.

202 PERSPEKTİFTE SEÇENEKLER Aşağıdaki görüntüde, farklı hareket noktaları, saklama olasılıkları ve geçiş kapılarını da içeren duvar sistemi gösterilmektedir. Elektronik giriş (opsiyonel) Oteller ve konferans salonları için çok kullanışlıdır. Ayrıca giriş kontrollerinin yapılabileceği, yönetim kurulları gibi yerler için de kullanılabilir. Yerinden çıkan tutma aparatları (opsiyonel) Yanındaki panelin uzaklaştırılması ile otomatikman yerinden çıkan tutma aparatları taşıma esnasında ekstra kolaylık sağlar. Elektronik anahtarlar Armatürler (opsiyonel) Elektrik armatürleri, klima ve havalandırma anahtarları vs. Zorlayarak kapatma (opsiyonel) Kullanıcıların sistemi kuvvetli bir şekilde zorlayarak kapatmasına engel olarak uzun kullanım sağlamaktadır.

203 EL İLE KUMANDA EDİLEN MANUEL MAKAS SİSTEMİ Panelleri kolayca sabitlemenizi sağlayan makas sistemidir. ELEKTRİK İLE KUMANDA EDİLENMAKAS SİSTEMİ Bu yarı otomatik sistemde tavan ve zemin kapatmaları elektrikli olarakkumanda edilmektedir.

204 Teknik özellikler 1. Farklı tiplerde tavan destekleri 2. Alüminyum ray sistemi kg/m1 çekim gücü olan manyetik bant 4. Teleskopik tavan kapatma 5. Özel tekerlek sistem

205 RAY SİSTEMİ Hareketli bölme duvarınızda kullanılacak ray sistemi, panel askı tipi seçimine, panel ağırlıklarına ve panel yüksekliğine bağlıdır.

206 PANEL YÜZEY KAPLAMA ÖZELLİKLERİ Panel yüzeylerinde melamin kaplama, laminat kaplama, doğal kaplama,lake kaplama, akustik kumaş kaplama, deri kaplama, yapak deri kaplama, manyetik board kaplama ve özel digital baskı kaplama gibi bir çok alternatif uygulama yapılmaktadır.

207 TEMEL LEVHADAN IŞLEVSELLİĞE DOĞRU Hareketli bölme duvar panellerinin taşıyıcı alüminyum konstrüksiyonunun her iki tarafında sonlandırma levhaları bulunur. Çeşitli özellikler barındıran bu levhaların seçimleri, kullanım ve çevre koşullarına bağlı olarak değişmektedir. Temel levhalar sonsuz olasılıklar içerisinde bitiş çeşitlerine tabii tutulabilirler. Bunun seçimi sadece tasarımla ilgili olarak değil aynı zamanda çizilme, dayanıklılık, hijyen vb. işlevsel taleplere göre de değişebilir. Özel bitişler 1 Antibakteriyel 2 Ayna 3 Dijital baskı 4 Deri 5 Ondülasyon 6 Doğal kaplama 7 Manyetik board 8 Kumaş, akustik kumaş 9 Metal 10 Beyaz yazı tahtası 11 Laminat 12 Melamin

208