Türk Yurdu Yayınları Yayın No: 110 Ankara - Aralık 2016 Hamdullah Suphi ve Gagauzlar ISBN Dizgi ve Kapak Tasarımı Sefa Tuğrul

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türk Yurdu Yayınları Yayın No: 110 Ankara - Aralık 2016 Hamdullah Suphi ve Gagauzlar ISBN Dizgi ve Kapak Tasarımı Sefa Tuğrul"

Derya Onay
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Türk Yurdu Yayınları Yayın No: 110 Ankara - Aralık 2016 Hamdullah Suphi ve Gagauzlar ISBN Dizgi ve Kapak Tasarımı Sefa Tuğrul Atasoy Baskı 72 Tasarım Dijital Basımevi Türk Ocakları Basın, Yayın ve Eğitim Hizmetleri İşletmesi Bütün Yayın Hakları Saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Sezenler Cad. No: 4/12, Sıhhiye / ANKARA Tel-Belgeç: 0 (312) e - posta: turkyurdu@turkyurdu.com.tr

2 İÇİNDEKİLER Takdim...7 Hamdullah Subhi Halim SERARSLAN...9 Hamdullah Suphi (Tanrıöver) ve Türk Ocakları Yusuf SARINAY...21 Millî Mücadele de Yapılan Mitinglerde Türk Ocaklarının Rolü ve Hamdullah Subhi Mehmet ŞAHİNGÖZ Türk Kültür Coğrafyası ve Hamdullah Suphi Derviş KILINÇKAYA...49 Hamdullah Suphi (Ö. 1966) ve Türk Düşüncesindeki Yeri İbrahim MARAŞ...55 Hamdullah Suphi nin İzinde Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Erol BARIN...65 Hamdullah Suphi Tanrıöver in Eğitim ve Kültür Hayatımıza Katkıları Fahri TEMİZYÜREK...73 Hamdullah Suphi nin Türk Yurdu Dergisindeki Nutukları İbrahim ATABEY...79 Türk İstihbaratçısı Ahmet Esat Tomruk un (İngiliz Kemal) Romanya Hatıralarında Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Gagauzlar Abdulkerim DİNÇ...93 Hamdullah Suphi Tanrıöverin Gagauz Milli Kimliin Üüselmesindeki Rolü Güllü KARANFİL Hamdullah Suphi Tanrıöver in Gagavuz Türklerine Hizmetleri Fahri TEMİZYÜREK Hamdullah Suphı Tanrıöver ve Gagauz Türklerı Yonca ANZERLİOĞLU Hamdullah Suphi Tanrıöverin Balkan Türklüğüne Bakışı Füsun Menşure ORAL Karmaşa Çağında Organski yi Hatırlamak: Doğu Avrupa daki Gerilimlerin Küresel Bağlamı Mehmet Akif OKUR Moldova Dış Politikasında Gagauzların Yeri Emre KARTAL Transdinyester Sorunu: Moldova daki Rus Azınlık ve Moldova nın Dış Siyasetine Etkisi Rüştü KAYA Sözlü Kültür Ürünlerının Göç Yoluyla Aktarımı: Gagauz Manılerı Örneğı Ali YAKICI Gagauz Atasözlerınde Kadın ve Anadolu daki Atasözlerı ile Karşılaştırılması Ayşe Filiz YAVUZ Gagauz Türkçesinden Türkiye Türkçesine Yapılan Aktarmalarda Karşılaşılan Bazı Sorunlar Nadejda ÖZAKDAĞ Batı Karadeniz Havzasında İstikrarsızlığa İlişkin Riskler Karşısında Gagauzlar Yalçın SARIKAYA Gagauz Türkleri Dil, Tarih ve Kültürünün Temel Kaynakları Necati DEMİR Nıkolay Baboglunun Dünürcülük Annatmasının İstorıyası Anku BOEVA Post-Sovyet Dönemde Jeopolitik Açıdan Gagauz Nüfusu Bülent AKSOY Karadenizin Kuzeyindeki Etnik ve Dini Oluşumların Tarihî Arka Planı ve Günümüze Yansımaları Üçler BULDUK...257

3 Rusya nın Bağımsız Devletler Topluluğuna Yönelik Kültür Politikası ( ) Alper ALP Gagauz Kültüründe Hidrellez Lübov ÇİMPOEŞ Gagauzıyanın Gelişmesınde Türk Diplomasisinin Rolü Piotr PAŞALI Cumhuriyet Döneminde Kimlik, Vatandaşlık ve Gökoğuzlar Seyfi YILDIRIM Demirel in Gagauz Türkleri ile İlgili Çalışmaları Selçuk DUMAN Gagauz Mânî ve Türküleri ile Deliorman-Dobruca Mânî ve Türküleri Arasında Dil Yakınlığı ve Gagauz Kitap Türkçesi Ahmet CEBECİ Gagauz Dili Hem Literatura Uroklarında Komunikativ Kompetenţiyanın Oluşturmasında Yaratmanın Rolü. Yaratmalar Kartınaya Görä Olga KONSTANTİNOVA Gagauz Dili Hem Literaturası Derslerindä Sözlüklerin Efektıv Kullanılması Sveta MARCHUK Çadır Kasabası İki Cenk Arası Zamanında Stamova S.D Türkiyada Gagauz Studentleri 30-Cu Yıllarda Xx Asırdä: İstoriya Hem İnsannar S. S.BULGAR Gagauzıya Kadınları Geçmişte ve Bugün Elizaveta KVİLİNKOVA Gagauz Filolojisi Bölümün Kuruluşuve Gelişme Perspektifi Mutaf GALİNA Gagauz Dilinin Özellikleri Hakkında Türkolog Araştırmacılar Diana NİKOLGO Çok Etnikli Çevrede Eğitim Sürecinin Etnokültürel Potensiyeli Olga RADOVA-KARANASTAS The Structural Analysıs Of Emotıve Englısh Praseologıcal Unıts And Peculıarıtıes Of Theır Translatıon Into The Gagauzıan Language Nicolaeva Prascovia DMİTRİEVNA Önemnı Gıpotezalar Gagauzlar Içın, Onnarın Ana Dılı Ilerlemesının Etapları Kopuşçu M.İ Türk Dünyası Ve Gagauzların Semboller Alanı Paptova Alla Правовые Аспекты Деятельности Мирового Суда В Южной Бессарабии Во Второй Половине Xıx В. ZAHARİYA SERGEİ Gagauz Otonomısının Oluşumunun Etkenı Ve Sonucu Olarak Gagauz Dılının Rol Ve Anlamının Evrımı Zaharia Sergey-Paptova Alla Dıffıcultıes In Translatıng Englısh And Gagauzıan Proverbs Sulac S., PhD - Bratunova E., MA Глобализация Современного Мира И Ее Влияние На Развитие Экономической Терминологии В Гагаузском Языке Ангелова А.В

4 TAKDİM Diplomasi ve uluslararası ilişkilerde başarılı olmak, devletlerin nüfuz sahibi olmasının ilk kıstaslarındandır. Bu başarı sayesinde devletler, başka devletlere karşı güç kazanır, koz elde eder ya da saygınlığını artırır. Aynı zamanda milli şuur sahibi diplomatların varlığı bu başarıya artı bir değer katar. Bir diplomat olarak ait olunan milletin kültür, tarih ve diplomasisine nasıl güç katılır sorusu sorulduğunda Hamdullah Suphi gibi cevabı verilebilir. İsmi Türk Ocakları ile özdeşlemiş olan Hamdullah Suphi Tanrıöver, Türk Ocaklarının 1931 de kapatılmasının ardından Bükreş e elçi olarak atanmıştır. Tanrıöver, İstanbul Türk Ocağı nda yaptığı bir konuşmada Türk Ocaklılar için Aziz Ocaklı! Sen Türk ün gören gözü, duyan kulağı, uyanık vicdanısın demişti. Kendi sözünde olduğu gibi, Hamdullah Suphi elçi olarak gittiği Romanya da Türk ün gören gözü olmuş ve Dobruca ile Besarabya da yaşayan Gagauz Türkleri ile yakından ilgilenmeye başlamış, Anadolu Türklüğünün bu insanları görmesini, anlamasını ve hatırlamasını sağlamıştır. Aynı zamanda Gagauzların eğitimleri, sorunları ve kültürel meseleleri ile de ilgilenmiş bu konuda hem Ankara ya raporlar yazmış hem de Romen hükümeti nezdinde girişimlerde bulunmuştur. Bir çok Gagauz yerleşim yerinde Türkçe okulların açılmasını sağlamış, Türkiye den buraya kitap ve eğitim araçlarının gelmesini sağlamıştır. Ardından Gagauz gençlerin Türkiye ye gelerek eğitim görmelerini sağlamıştır. Bugün Gagauz Yeri nde bu etki halen hissedilmekte, Hamdullah Suphi nin hizmetleri büyük bir saygıyla hatırlanmaktadır. Hamdullah Suphi, Gagauzların dilleri, dini inanışları, kültürleri, sosyal yaşamları ve pek çok özellikleri üzerine çalışmalar yapmış, klasik bir diplomatik misyon şefi olmaktan öte, bir kültür ve milli şuur elçisi olarak hareket etmiştir. Aynı zamanda entelektüel bi-

5 HAMDULLAH SUPHI VE GAGAUZLAR rikimi pek çok yabancı dile olan hakimiyeti ile Rumen hükümeti ve idarecileri nezdinde de büyük saygınlık kazanmış hatta Rumen idarecilere çeşitli dillerde konferanslar ve seminerler verecek kadar önemli bir yer edinmiştir. Bu Hamdullah Suphi nin bir hatip bir siyasetçi bir kültür adamı olmasının yanı ısra ne kadar başarılı bir diplomat olduğunu da bizlere göstermektedir. Bu bağlamda Hamdullah Suphi günümüz Türk dış işleri için bir rol model olarak sunulabilecek pek çok özelliğe haizdir. Hamdullah Suphi, Türkiye de çok büyük hizmetler vermiş ancak ismi üzerine çok az çalışma yapılmış ve çok az özelliği bilinen bir isimdir. Onun Türk Ocakları ile birlikte yaptığı hizmetlerin yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı yaparak Türk eğitim hayatına, Osmanlı Meclis-i Mebusan ı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi nde milletvekilliği yaparak Türk siyaset hayatına, yazdığı yazılar ve şiirlerle Türk edebiyat hayatına çok önemli katkılar sunmuştur. Gagauz Türkleri ile Anadolu Türklüğünü tanıştırarak ise Türk dünyasına unutulmaz bir hizmette bulunmuştur. Hamdullah Suphi Tanrıöver in üzerine daha çok çalışma yapılması ve bu çalışmaların teşvik edilmesi amacıyla hazırlanan bu kitap ise Türk Ocakları Genel Merkezi, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA), Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı(Y- TB), Türk Tarih Kurumu(TTK) işbirliğiyle gerçekleştirilen Günebakan dan Günümüze Gagauzya Dostluğumuz: Hamdullah Suphi ve Gagauzlar Uluslararası Bilgi Şöleni ninde ortaya koyulan bildirilerin genişletilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda Türkiye ve Gagauzya dan pek çok bilim insanının katıldığı bu bilgi şöleni 2-4 Haziran 2016 tarihlerinde Moldova ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Gagauz Yeri nin başkenti Komrat ta gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda Hamdullah Suphi nin ölümünün 50. yılı anısına ithaf edilen bu eser Hamdullah Suphi nin şahsı hakkındaki çalışmaların yanı sıra Gagauz Türklerinin siyasi, sosyal, kültürel pek çok özelliği üzerine yapılan araştırmaları içermektedir. Bilgi şöleni ve bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen başta Türk Tarih Kurumu, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı na, Komrat ta bulunan ve TİKA desteğiyle çalışan M. Maruneviç Bilim ve Araştırma Merkezi ne, Türk Ocakları Genel Başkanı Prof. Dr. Mehmet Öz e, dönemin Kişinev Büyükelçisi Mehmet Selim Kartal a, TİKA Moldova Koordinatörü Canan Alpaslan a, M. Maruneviç Bilim Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Piotr Paşalı ya, İrina Konstantinova ya ve Dr. Güllü Karanfil e teşekkürü bir borç biliriz. 8

Benzer belgeler

HAMDULLAH SUPHİ VE GAGAUZLAR. Editör Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ Doç. Dr. Alper ALP

HAMDULLAH SUPHİ VE GAGAUZLAR. Editör Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ Doç. Dr. Alper ALP HAMDULLAH SUPHİ VE GAGAUZLAR Editör Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ Doç. Dr. Alper ALP ANKARA 2016 Ölümünün 50. Yılında Hamdullah Suphi Tanrıöver in Aziz Hatırasına... Türk Yurdu Yayınları Yayın No: 110 Ankara