Sempozyum: Oryantalizmin Panzehiri

Transkript

1 Sempozyum: Oryantalizmin Panzehiri Nora Şeni Bu sempozyumda yapılmak istenen Edward Said in geçtiği yolu yeniden katetmek, Batı nın Şark hakkındaki klişelerini yeniden gözden geçirmek değil. Aksine, amaç böyle oryantalist bir bakışın varolmuş olduğunu kabul ederek bugün Doğu daki sanatçıların bu bakışı nasıl kullandıklarını, bunun ürünlerinde nasıl ifade bulduğunu sorgulamaktır. Öyle ya, çeşitli «tavırlar» mümkün oryantalizm karşısında. Meselâ Doğu da artist, romancı ya da mimar oryantalizmi yok sayabilir, ilgilenmemeye çalışabilir, ya da onunla mizahlı, alaylı bir diyaloga girebilir ya da oryantalizmin Batı da kolay anlaşılırlığından, beklentiye cevap veren popüler halinden istifade edebilir ve «tarihsel esasa rücu», ya da «geleneklere dönüş» vesilesiyle sanatçı kendi de oryantalist temalar geliştirebilir. Bu toplantının amacı en başta Türkiye de, ama daha genel olarak da Doğu ülkelerinde, günümüz sanatsal, bilimsel, kültürel üretiminin bilinçli ve/ya bilinçsizce oryantalist bakışı nasıl metabolize etmiş olduğunu araştırmak. Sanatçıların, mimar ve yazarların işlerinde nasıl ifade bulduğunu sorgulamak. Bunun için de sempozyumun yanı sıra düzenlenecek sergide, konuşmacı olarak iştirak edecek sanatçılar tebliğlerinin yanı sıra ürettikleri işlerden örnekler de sunacaklardır. Bilimsel sorumluluk: Nora Şeni Katılımcılar: Zeynep Çelik; Zeki Coşkun; İpek Duben; Genco Gülan; Nedim Gürsel; Gülsün Karamustafa; Vasıf Kortun; Kenizé Mourad; Timour Muhidine; Silvia Naef; Burcu Pelvanoğlu, Nora Şeni ve Mercedes Volait Şubat 2011 de gerçekleşecek bu sempozyum Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü, AICA Türkiye (Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği- Türkiye) ve Notre Dame de Sion Lisesi tarafından düzenlenmektedir. Colloque : Les Antidotes à l Orientalisme Le but de ce colloque n est pas de revisiter l'univers d Edward Saïd et d analyser à nouveau la propension à projeter exotisme et clichés sur l Orient. Les interventions s interrogeront plutôt sur la façon dont la création contemporaine (artistique, architecturale) dans les pays d Orient ressuscite, relit, réinterprète, s approprie, ou récuse, tourne en dérision le regard orientaliste. Les domaines investigués seront l architecture et l esthétique urbaine, le roman et les arts contemporains. Les artistes seront invités à exposer leurs productions qui reflètent ce dialogue avec l orientalisme. Responsabilité scientifique: Nora Şeni Avec les participations de Zeynep Çelik; Zeki Coşkun; İpek Duben; Genco Gülan; Nedim Gürsel; Gülsün Karamustafa; Vasıf Kortun; Timour Muhidine; Kenizé Mourad; Silvia Naef ; Burcu Pelvanoğlu, Nora Şeni et Mercedes Volait. Ce symposium qui aura lieu les février est organisé par l Institut Français d Etudes Anatoliennes d Istanbul, l AICA Turquie (Association internationale des critiques d art) et Le lycée Notre Dame de Sion.

2 Sergi Oryantalizmin Panzehiri Exposition Les Antidotes à l Orientalisme 22 Şubat-5 Mart / Exposition 22 février 5 mars Notre Dame de Sion Lisesi Sergi Salonu nda, A la salle d exposition du Lycée Notre Dame de Sion İpek Duben What is a Turk? video ve duvar üzerine yerleştirme. Vidéo et installation. Genco Gülan Bir, tuval üzerine yağlı boya [Un, huile sur toile] On, tuval üzerine yağlı boya. [Dix, huile sur toile] Sarı Yağmurluklu Adam, video. [L homme à l imperméable jaune, vidéo] 11, sabun ve metal uçaklar ile yerleştirme, [Onze, installation avec savon et petits avions en métal] Gülsün Karamustafa Anti-hamam confessions, video-film. 23 Şubat 2011, Çarşamba / le mercredi 23 février 2011 I. Oturum: Mimarî ve Şehir Estetiği Séance I: Architecture, Esthétique de ville 10:00-10:45 Nora Şeni (IFEA Müdürü / Directrice de l IFEA): Açılış Konuşması ve sunum/ Allocution d inauguration et intervention Süleymaniye Mahallesi: hayali bir yaşam biçiminin pastişi Le pastiche néo-ottoman d un mode de vie rêvé: le quartier de la Süleymaniye 10:45-11:15 Zeynep Çelik (School of Architecture, New Jersey Institute of Technology): Akdeniz kentlerinde oryantalizmin yorumları ve yerel sahiplenilme şekilleri Appropriations et interprétations locales de l orientalisme dans les villes méditerranéennes : une approche comparative

3 11:15-11:45 Kahve Molası / Pause-café 11:45-12:15 Mercedes Volait (CNRS, Araştırma Müdürü / Directrice de recherche au CNRS) : Günümüz Kahiresinde Belle Epoque mimarîi L'architecture Belle Epoque au Caire aujourd'hui 12:15-12:45 Tartışma / Débat II. Oturum: Edebiyat Séance II: Littérature 14:15-14:45 Timour Muhidine (INALCO-Paris): Doğu ya arzu: çağdaş Türk edebiyatında bir Doğu yaratma temayülü Tentation(s) de l'orient: de quelques aspirations à dire son Orient dans la littérature turque d'aujourd'hui 14:45-15:15 Kenizé Mourad (romancı, romancière): Siyaseten doğru olanın eleştirisinin hizmetinde oryantalizm L Orientalisme au service de la contestation du politiquement correct 15:15-16:15 Pause-café / Kahve Molası 16:15-16:45 Zeki Coşkun (Mimar Sinan Üniversitesi): Orhan Pamuk. Doğu nun Batı sı, Batı nın Doğu su Orhan Pamuk. L Occident de l Orient, l Orient de l Occident 16:45-17:15 Nedim Gürsel (écrivain / yazar): Nedim Gürsel in oryantalizmi eserlerinde nasıl kullandığı hakkında La traversée par l Orientalisme des œuvres de Nedim Gürsel 17:15-17:45 Débat / Tartışma

4 24 Şubat 2011, Perşembe / le jeudi 24 février 2011 III. Oturum: Çağdaş sanat Séance III: Art contemporain Oturum Başkanı / Président de séance : Vasıf Kortun (Garanti Platform) Tartışmacı / Discutant : Burcu Pelvanoğlu 09:30-10:00 Genco Gülan (Çağdaş sanatçı / Artiste contemporainiste) "Pasaport Oryantalizmi" L Orientalisme de passeport 10:00-10:30 Gülsün Karamustafa (Çağdaş sanatçı / Artiste contemporainiste) "Adab-ı Muaşeret" Les règles de savoir-vivre 10:30-11:00 İpek Duben (Çağdaş sanatçı / Artiste contemporainiste) Türk nedir? İşlerimdeki toplumsal eleştiri Qu est-ce qu un Turc? La critique sociale inhérente à mes travaux 11:00-11:30 Kahve molası / Pause-café 11:30-12:00 Silvia Naef (Université de Genève): Oryantalizmin yeniden şekillenmesi: Arap dünyası çağdaş ve modern sanatında oryantalist motifler La réappropriation de l Orientalisme: motifs orientalistes dant l art moderne et contemporain du monde arabe 12: Tartışma ve Kapanış / Débat et clôture Katılımcılar / Participants Nora Şeni İstanbul'da doğdu. Liseyi Notre Dame de Sion'da bitirdikten sonra Fransa'da iktisat okudu. Doktorasını aldıktan sonra Paris VIII Üniversitesi Şehircilik Bölümü'nde öğretim üyesi oldu. Doktora tezi, Emperyalist Sistemde Kontrol Sanayii başlığıyla yayımlandı. Tarih, kent tarihi ve antropolojisi konularında araştırmalar yaptı. Marie ve Marie Konstantiniye'de Bir Mevsim , Camondolar-Bir Hanedanın Çöküşü [Sophie Le Tarnec ile], Seni Unutursam İstanbul... ve son olarak Oryantalizm ve Hayırseverliğin İttifakı adlı kitapları yayımlanmış ve Şubat 2010 da Türkiye de özel sektörün bir kentsel kültür politikası var mıdır? kitabı yayınlanacaktır. Bu kitapların yanı sıra, çoğunluğu Fransızca olarak bilimsel dergilerde yayımlanmış çok sayıda makalesi vardır. Nora Şeni belgesel film yapımcılığını da sürdürmektedir. 2008'den beri Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü 'nü yönetmektedir.

5 Directrice de l Institut français d études anatoliennes, Nora Şeni est née à Istanbul. Après ses études au Lycée Notre Dame de Sion, elle étudie l économie en France. Une fois son doctorat en poche, elle obtient un poste de maître de conférences au département d urbanisme de l Université Paris VIII. Sa thèse de doctorat est publiée en turc en 1978 par les éditions Birikim. Nora Seni poursuit alors ses recherches en histoire et histoire des villes et en anthropologie. Elle rédige par ailleurs un certain nombre d ouvrages qui seront traduits en turc : Marie et Marie. Une saison à Constantinople ( ), Les Camando. L éclipse d une fortune [avec Sophie Le Tarnec], Les inventeurs de la philanthropie juive. Nora Seni poursuit ses activités dans le domaine de la réalisation de films documentaires. New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nde profesör mimar Zeynep Çelik, mimarlık ve şehircilik tarihi alanında uzmandır. Harvard Üniversitesi nde, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde ve son olarak da Paris'te Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales de konuk profesör olan Çelik in yayınları arasında Şark'ın Sergilenişi: 19. Yüzyıl Dünya Fuarlarında İslam Mimarisi ve 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul sayılabilir. Architecte, Zeynep Çelik est professeure à l'institut de Technologie de New Jersey est spécialiste de l'histoire de l architecture et d urbanisme. Elle a été professeure invitée à l'université Harvard, à l'institut de Technologie du Massachusetts (MIT), et plus récemment à l'école des Hautes Études en Sciences Sociales à Paris. On peut citer parmi ses ouvrages The Remaking of Istanbul: Portrait of an Ottoman City in the Nineteenth Century et Urban Forms and Colonial Confrontations and Streets: Critical Perspectives on Public Space. Mimar ve sanat tarihçisi Mercedes Volait 2008 den bu yana CNRS (Ulusal Araştırma Merkezi-Paris) araştırma direktörüdür. Sanat tarihinde görsel ve metinsel bilgi : yeni alanlar, kaynakça ve araçlar" konulu InVisu araştırma ünitesini yönetmektedir. Araştırmaları kültür tarihi perspektifi içinde, XIX. ve XX. yüzyıllarda Mısır'da mimariye ve şehirciliğe; özellikle de bunları şekillendiren kişilerin ve fikirlerin dolaşımına odaklanır. Son çalışmaları, Mısır da güncel sanatlar ve mimarîde kültürel mirasın yeniden icadı üzerine. Architecte et historienne de l'art, Mercedes Volait est directrice de recherche au CNRS depuis Elle dirige l'unité de service et de recherche InVisu "l'information visuelle et textuelle en histoire e l'art : nouveaux terrains, corpus, outils" (CNRS, INHA). Ses recherches s attachent à l architecture et à l urbanisme des XIX e et XX e siècles en Egypte. Ses derniers travaux portent sur les phénomènes d invention patrimoniale en Egypte, appliqués au cas de «l art arabe» et de l architecture «Belle Epoque». Timour Mouhidine, Paris INALCO da (Ulusal Doğu Dilleri Enstitüsü) Türk edebiyatı uzmanı ve tercümanı romancı. Türkiye kökenli Suriyeli bir baba ve Fransız bir anneden, Kuveyt te doğan Mouhidine, 3 yaşından beri Fransa da yaşıyor yıllarında İstanbul Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü nde araştırmacı olarak çalıştı ve halen Actes Sud Yayınevi nin Türk edebiyatı danışmanı olarak çalışmaktadır. Timour Mouhidine. Spécialiste de la littérature turque à l INALCO (Institut National des Langues Orientales), il est aussi romancier et traducteur. Né au Koweït d'un père syrien issu d'une famille turque et d'une mère française, Timour Muhidine vit en France depuis l âge de 3 ans. Il a séjourné comme pensionnaire-chercheur en 1993 et 1994 à l'institut français d'études anatoliennes à Istanbul. Il est actuellement directeur de la collection littérature turque aux éditions Actes Sud.

6 Romancı ve gazeteci Kenizé Mourad, Osmanlı hanedanından bir annenin ve Hintli bir babanın kızı olarak Paris te doğar. İslam ı büyük sufilerin metinlerinde keşfeder. Onu dünya çapında tanıtan, ve gerçek bir best-seller olan ve ailesinin hikayesini anlatan roman, De la part de la princesse morte, 1987 de yayınlanır ve Saraydan Sürgüne adıyla Türkçeye çevrilir.. Romancière et journaliste, Kénizé Mourad est née à Paris d une princesse ottomane mariéeet d un rajah indien. Elle découvre l Islam dans les textes des grands soufis. Véritable bestseller international, son roman, De la part de la princesse morte, est publié en 1987 et conte l histoire de sa famille. Türk gazeteci ve yazar Zeki Coşkun Mimar Sinan Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesidir. Radikal ve Taraf gazetesinde köşe yazarlığı yapmış olan Coşkun, Ben Duygu, Ay Olsun Aynam, Aylar ve Haller ve son olarak da Aleviler, Sünniler ve... Öteki Sivas adlı kitapları yayınlamıştır. Journaliste et écrivain Zeki Coşkun est enseignant au Département d Histoire de l art de l Université Mimar Sinan. Coşkun, qui a été chroniqueur aux quotidiens Radikal et Taraf a publié les ouvrages suivants: Ben Duygu, Ay Olsun Aynam, Aylar ve Haller et dernièrement Aleviler, Sünniler ve... Öteki Sivas. Romancı Nedim Gürsel, lise öğrenimini Galatasaray Lisesi nde bitirip Sorbonne da çağdaş edebiyat öğrenimi görür. Çok genç yaşta edebiyat dergilerinde yazıları yayınlanır da Louis Aragon ve Nazım Hikmet üzerine yaptığı karşılaştırmalı edebiyat doktora tezini savunur. İstanbul ve Türk Edebiyatı dersi verdiği Paris arasında gidip gelen Gürsel in yirmiye yakın roman, öykü ve denemelerinin çoğu Fransızca ve başka dillere çevrilmiştir. Son romanı Allah ın Kızları, Les filles d Allah başlığıyla Fransızca ya da çevrilmiştir. Romancier turc Nedim Gürsel fait ses études au lycée français de Galatasaray. Il publie très jeune ses textes dans des revues littéraires turques. Il étudie les lettres modernes à la Sorbonne soutient, en 1979, sa thèse de littérature comparée sur Louis Aragon et Nazim Hikmet. Il partage son temps entre Istanbul et Paris, où il enseigne la littérature turque à l INALCO. Il est l auteur d une vingtaine de romans, nouvelles, essais et récits de voyage, pour la plupart traduits en français et dans de nombreuses autres langues. Son dernier roman Les filles d Allah est publié en France en Bugün Garanti Platform un küratörü ve müdürü Vasıf Kortun, yılları arasında, Museum of the Center for Curatorial Studies/Bard College ın (Amerika), yılları arasında da Proje4L İstanbul Güncel Sanat Müzesi nin kurucu yönetmenliğini yaptı. III. Uluslararası İstanbul Bienali nin (1992); Charles Esche ile birlikte 9. Uluslararası İstanbul Bienali (2005) küratörlüğünü yapan Kortun, 2002 yılından beri, 26. Graphic Arts, Ljubliana Biennial (2005), 5. Gwanju Biennial (2004), 50th Biennale di Venezia (2003) ve Internationaler Kunstpreis der Kulturstiftung Stadtsparkasse München de (2003) jüri üyeliği yaptı.

7 Actuellement curateur et directeur de Garanti Platform, Vasıf Kortun a par ailleurs dirigé le Museum of the Center for Curatorial Studies/Bard College" (Etats-Unis) de 1994 à 1997, puis Proje4L İstanbul Güncel Sanat Müzesi (le Musée des Arts Contemporains d'istanbul Projets 4L) de 2000 à Kortun, qui a été curateur de la 3e Biennale Internationale d'istanbul en 1992 et de la 9e Biennale Internationale d'istanbul en 2002, a été membre de jury et a participé en tant que tel au Internationaler Kunstpreis der Kulturstiftung Stadtsparkasse" de Münich (2003), à la 50e Biennale de Venise (2003), à la 5e Biennale Gwanju (2004), à la Biennale de Ljubliana 26. Graphic Arts (2005). Burcu Pelvanoğlu 2009 Kasım dan beri AICA-Türkiye Başkanıdır. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sanat Tarihi Bölümünde çalışan Burcu Pelvanoğlu nun Türk Plastik Sanatlar Tarihi ve çağdaş sanat üzerine muhtelif dergilerde yayımlanmış makaleleri ve sanal sergileri mevcuttur. Burcu Pelvanoğlu, docteur et enseignant-chercheur au Département d histoire de l art de l Académie des Beaux-Arts de l Université Mimar Sinan a publié de nombreux articles dans des revues sur les arts contemporains et sur l histoire des arts plastiques turcs et a réalisé des expositions vituelles Pelvanoğlu est présient d AICA-Turquie depuis novembre Genco Gülan kavramsal sanat ve yeni medya alanlarında çalışan bir sanatçı ve teorisyendir. Disiplinler arası çalışmalarını topluca fikir sanatı olarak adlandırır. Gülan İstanbul, Ankara, New York, Berlin, Seul, Zagreb gibi bir çok şehirde solo sergiler yapmış, sanatçı nın işleri bir çok önemli müzede gösterilmiştir, örneğin; Centre Pompidou, Pera, ZKM, MAM Rio de Janeiro ve Triennale di Milano gibi. Sanat tarihçi Dr. Marcus Graf ın editörlüğünü yaptığı monografisi Genco Gülan: Kavramsal Renkler başlığı ile yayınlanmıştır. "Dijital Devrimin Yeniden Kodlanması" başlığı ile İngilizce olarak LAP yayınevinden kitabı çıkmıştır. Yapıtları Türkiye de ve yurtdışında önemli koleksiyonlarda yer almaktadır. İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi, is.cam in kurucusu, Web Bienali nin sanat direktörü olan Genco Gülan halen Mimar Sinan ve Boğaziçi Üniversite lerinin aralarında bulunduğu birçok kurumda ders vermektedir. Genco Gülan, artiste plasticien et théoricien, il travaille dans les domaines des nouveaux médias et de l art conceptuel. Il regroupe l ensemble de ses travaux multidisciplinaires sous le terme l art comme idée. Gülan a réalisé différentes expositions en solo à Istanbul, Ankara, New York, Berlin, Seoul et Zagreb. Ses réalisations ont été exposées dans plusieurs musées importants comme le Centre Pompidou, Pera, ZKM, le MAM de Rio de Janeiro et Triennale de Milano. L historien de l art Marcus Graf a édité sa monographie sous le titre Genco Gülan: Couleurs conceptuelles, un livre publié également en anglais par la maison d édition LAP. Ses oeuvres figurent dans des collections importantes en Turquie et à l étranger. Fondateur de is.cam, İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi (Musée d art contemporain d Istanbul) Genco Gülan est directeur de la Biennale Web et continue à enseigner dans plusieurs institutions parmi lesquelles les universités Mimar Sinan et Boğaziçi. Ressam, film yönetmeni ve çağdaş sanatçı Gülsün Karamustafa 1969 yılında İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü, Bedri Rahmi Eyüboğlu atölyesinden mezun oldu ve bu okulda öğretim üyeliği yaptı yılında Yeşilçam a sanat yönetmenliği yaparak girdi. ve Atıf Yılmaz yönetmenliğindeki Bir Yudum Sevgi filmiyle beyazperdede yerini aldı. Yönetmen olarak çevirdiği tek filmle ödüller aldı. Sanat

8 yönetmenliği çalışmalarını noktalayan Karamustafa, yurtiçi ve dışında bir çok kişisel ve karma sergiler açtı, sanatçı video-art da yapmaktadır. Gülsün Karamustafa, artiste contemporainiste, peintre et réalisatrice de film, diplômée de l atelier de Bedri Rahmi Eyüboğlu en 1969 à l Académie des Beaux-Arts d Istanbul, où elle a, par ailleurs, donné des cours. En 1984, elle entre à Yeşilçam (nom générique donné au cinéma turc) et devient directrice artistique. Elle a été primée pour le seul film qu elle a réalisé. Pour l heure, Gülsün Karamustafa se consacre à expositions d art contemporain et poursuit ses installations vidéos. İpek Duben. İpek Duben'in işleri resim, heykel, yerleştirme ve video sanatlarını kapsıyor. Sanat yanında siyaset bilimi ve sosyoloji alanlarında aldığı eğitimin etkileri kimlik, cinsiyet, göç, kültürel önyargılar gibi konulara getirdiği eleştirel perspektifle işlerine yansıyor ların başına kadar yalnız resim ve desen yapan Duben 1991'den sonra farklı malzemeler kullanarak sanatçı kitapları, multimedya yerleştirmeler, üç boyutlu işler ve video filmleri yapmaktadır. Sürekli sergileri ile sanat çalışmalarını sürdüren sanatçının sanat ve eleştiri üzerine yayınları bulunmaktadır. İpek Duben, artiste contemporainiste, réalise des oeuvres variées alliant peintures, sculptures, installations et vidéos. Outre leur dimension artistique, ses oeuvres portent l influence de sa formation en sociologie et en sciences politiques qui lui permettent d aborder des sujets critiques dans les domaines de gender studies, de l immigration et des préjugés culturels. Jusqu au début de 1990, İpek Duben ne s intéressait qu à la peinture et au dessin, mais depuis 1991, elle s est mise à utiliser différents supports, que ce soit de la vidéo, des oeuvres en 3D, des installations multimédia ou des livres d artiste. Elle poursuit ses travaux artistiques à travers d incessantes expositions, mais aussi par le biais de publications sur l art et la critique d art. Genève Üniversitesi Arap Araştırmaları Birimi nde Profesör olan Silvia Naef, Arap ve/veya Müslüman dünyasında sanat ve görsellik konularında birçok seminer düzenledi ve makale yayınladı. Bernard Heyberger le İslam ülkesinde görselliğin artması Estamptan televizyona ( yy) ve Arap yazı sanatı adlı kitapları yayınlandı. Professeur à l Unité d arabe de l Universté de Genève, Silvia Naef a obtenu un doctorat ès lettres en Elle a publié de nombreux articles et organisé des séminaires consacrés aux questions de l art et de l image dans le monde arabe et/ou musulman. Elle est coéditeur, avec Bernard Heyberger de La multiplication des images en pays d islam - De l estampe à la télévision (XVIIe- XXIe siècles), Elle a également publié L art de l écriture arabe.