UNESCO DÜNYA MİRASLARI

Transkript

1

2 UNESCO DÜNYA MİRASLARI

3 Dünya Mirası Nedir?

4 Size anlatacak çok önemlişeylerim var! Dünyamızın kültürel ve doğal miraslarından söz etmek istiyorum. Bu sevimli simge çok önemli bir konuyu temsil ediyor. Daha sonra onu sizinle tanıştıracağız. Ama, şimdilik sunuya sadece eşlik etsin!

5 Peki, MİRAS nedir? Miras, geçmişten geleceğe bir armağandır. Miras, geçmişten gelen, bugün birlikte yaşadığımız ve bizden sonrakilere aktardığımız varlıklarımızdır.

6 Peki, neler MİRAS olabilir?

7 Bunlar bize ailelerimizden kalan değerli varlıklardır. Bir de bize insanlık tarihinden, geçmiş uygarlıklardan kalan miraslar vardır.

8 Bu kültürel varlıklar neler olabilir? * Yapılar, yapı grupları * Köprüler * Mabetler, camiler *Antik objeler * Antik Takılar * Şehir surları

9 Görüldüğü gibi, bu kültürel varlıkların bir kısmı taşınabilir, bir kısmı taşınamayan kültürel varlıklardır.

10 Bir de bize doğanın armağanları, mirası vardır. Bu doğal varlıklar neler olabilir? *Soyu tükenen hayvanlar * Yağmur ormanları * Endemik bitkiler * Mağaralar * Doğal park alanları * Yeryüzü şekilleri

11 Bu varlıkların karşılaştığı riskler, tehlikeler nedir?

12 * Yangınlar * Depremler * Seller * Hırsızlık * Tahribat * Erozyon * Kirlilik * Özensiz kullanım

13 Peki bu Kültürel ve Doğal Varlıklarımız Nasıl Korunur? * Öncelikle bu kültürel ve doğal varlıkları kişisel olarak kendimiz koruyabiliriz. * Yerel halk ve yerel yönetim koruyabilir. * Devlet yetkilileri koruyabilir. * Koruma büyük boyutlarda olunca uluslararası kuruluşlara gereksinim duyulur.

14 Kültürel ve doğal varlıkların bazıları o kadar değerli ve dünya çapında önemlidir ki UNESCO bunları, kültür alanındaki çalışmaları kapsamında korumaya almıştır.

15 Dünya Mirası Fikri Nasıl Doğdu? Biliyorsunuz, UNESCO Birleşmiş Milletler Örgütü nün bir koludur.. Eğitim, bilim ve kültür gibi çok önemli konularda çalışmalar yapar.

16 Dünya Mirası Fikri Nasıl Doğdu? 1959 yılında Mısır hükümeti, Nil nehri üzerinde Aswan Barajı dolunca sualtında kalacak olan Nubian bölgesindeki Abu Simbel ve Philia mabetlerinin kurtarılması için UNESCO dan yardım istedi. Çok kısa zamanda 50 ulusun katkıları ile 80 milyon dolar toplandı ve bu mabetler bölüm bölüm kesilerek baraj dolduğunda etkilenmeyeceği 64 metre yukarısında tekrar kuruldular. Bütün devletlerin bu olaya yaklaşımı, dünyada bazı yerlerin DÜNYA MİRASI olduğunu ve buna sahip çıkmanın sınır tanımadığını gösterdi. Böylece 1972 yılında UNESCO bünyesinde DÜNYA MİRASI MERKEZİ kuruldu.

17 UNESCO Dünya Mirası Merkezi nin Amaçları * Dünyamızın kültür ve doğa mirasının korunmasında uluslar arası işbirliğini teşvik etmek, * Sözleşmeye taraf ülkeleri, kendi ulusal toprakları üzerindeki yerleri Dünya Mirası Listesine dahil ettirtmek amacıyla aday göstermek için teşvik etmek, * Dünya Mirası nın korunması için taraf ülkelerin kamuoyu bilincini oluşturma faaliyetini desteklemek, * Kendi kültür ve doğa mirasını korumada yöre halkının katılımını teşvik etmek, * Teknik yardım ve mesleki eğitim sağlamak suretiyle Dünya Mirası yerlerinin korunmasında yardımcı olmak, * Yakın tehlike içinde olan Dünya Mirası Yerleri için acil yardım sağlamak için faaliyet göstermek.

18 Dünya Mirası Nedir? UNESCO 1972 yılında Dünya Kültür ve Doğa Mirasının korunmasına dair sözleşme hazırladı ve BM üye devletlerin imzasına açtı. Bu sözleşmede Dünya Mirasları, Kültürel ve Doğal miraslar olarak ikiye ayrıldı ve MİRAS ın tanımı verildi. * Miras, geçmişten geleceğe bir armağandır. * Miras, geçmişten gelen, bugün birlikte yaşadığımız ve gelecek nesillere aktardığımız varlıklarımızdır. * Kültür ve doğa mirasımız, her ikisi de, yeri doldurulamaz yaşam ve ilham kaynaklarımızdır. Onlar bizim referans noktalarımız ve kimliğimizdir. * Dünya Mirası yerleri onların bulundukları topraklara bakılmaksızın bütün dünya halklarına aittir.

19 Dünya Mirası Amblemi ve Sertifikası AMBLEM SERTİFİKA Bu amblemi gördüğümüz her yerde UNESCO tarafından çok titiz bir incelemeden geçirildikten sonra kabul edilmiş bir DÜNYA MİRASI ile karşı karşıya olduğumuzu anlarız.

20 PATRİMONİTO Şimdi size Patrimonito yu takdim etmek istiyorum: PATRİMONİTO KİMDİR YA DA NEDİR?

21 PATRİMONİTO Kimdir? O bir genç Dünya mirası bekçisi/koruyucusudur! Genç arkadaşlarımızın UNESCO Dünya Mirası ile ilgili çalışmalar yaparken, dünya mirası logosundan oluşturdukları bir simgedir Patrimonito

22 Dünyadaki Kültür ve Doğa Mirasları 1972 senesinde hazırlanıp imzaya açılan Dünya Kültür ve Doğa Mirasının korunmasına dair sözleşmeye, bugün itibariyle Birleşmiş Milletlere üye ülkelerden 192 si imza atarak SÖZLEŞMEYE TARAF DEVLET unvanını almışlardır. Türkiye bu sözleşmeyi 1983 yılında onaylamıştır. Dünya Miras Komitesi ilk kez 1978 yılında 12 yeri DÜNYA MİRASI ilan etmiştir. 39 yıldır yapılan toplantılar sonucunda, bugüne kadar sözleşmeyi onaylayan 192 ülkeden 167 sinde: 832 si İnsan yapısı Kültürel 206 sı Doğanın yarattığı Doğal 35 i İkili ya da Karma olmak üzere toplam 1073 yer DÜNYA MİRASI ilan edilmiş ve koruma altına alınmıştır.

23 UNESCO Dünya Miraslarını nasıl seçer? ÜSTÜN EVRENSEL DEĞER

24 Dünyadaki Kültür ve Doğa Mirasları UNESCO Üstün Evrensel değeri nasıl ölçer? Kültür Mirası seçilebilmek için 6 kriter Doğa Mirası seçilebilmek için 4 kriter vardır. Şimdi bu kriterleri birer örnekle görelim

25 Kültür Mirası Seçilme Kriterleri Yaratıcı insan dehasını gösteren bir şaheser olmalı. TAC MAHAL / Hindistan

26 Kültür Mirası Seçilme Kriterleri Bir zaman diliminde veya bir bölgede insani değerlerin gelişimini göstermeli. (Bu gelişme mimaride, teknolojide, anıtsal yapılarda, şehir planlamasında veya toprak kullanımında olabilir.) PİZA KULESİ / İtalya

27 Kültür Mirası Seçilme Kriterleri Yaşayan veya ortadan kaybolmuş bir medeniyete veya bir kültür geleneğine ait eşsiz bir örnek olmalı. PİRAMİTLER / Mısır

28 Kültür Mirası Seçilme Kriterleri İnsanlık tarihinin önemli bir dönemini bize resmedebilen teknolojik veya mimari bir yapı olmalı. Çin Seddi / Çin

29 Kültür Mirası Seçilme Kriterleri İnsanoğlu karayı ve denizi kullanarak öyle muhteşem bir yerleşim yeri kurmuş olmalı ki, insanlık, herhangi bir tahribat halinde bu tarihi değerin kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya kalmalı. VENEDİK / İtalya

30 Kültür Mirası Seçilme Kriterleri Halen yaşayan geleneklerle iç içe olmalı, edebi veya artistik açıdan ayrıcalıklı uluslararası bir anlam taşımalı. MOSTAR KÖPRÜSÜ / Bosna-Hersek

31 Doğal Miras Seçilme Kriterleri DOĞAL MİRAS SEÇİLME KRİTERLERİ

32 Doğal Miras Seçilme Kriterleri Olağanüstü, eşi bulunmaz bir doğal güzellik ve estetiğe sahip olmalı. BÜYÜK KANYON / ABD

33 Doğal Miras Seçilme Kriterleri Öyle seçkin ve önemli bir doğal yapı olmalı ki, bize dünyanın oluşumunun ve insanlık tarihinin safhaları hakkında bilgiler verebilmeli. SKOCJAN MAĞARASI / Slovenya

34 Doğal Miras Seçilme Kriterleri Akarsularda veya denizlerde öyle bir yer olmalı ki bize ekolojik ve biyolojik olarak dünyanın milyonlarca yıldır süregelen ve halen devam eden gelişimini göstermeli. İGUASU ŞELALELERİ / Brezilya/Arjantin

35 Doğal Miras Seçilme Kriterleri Bu yerde bitki ve hayvan türlerinin tarihsel değişimi aynı anda gözlenebilmeli ve bu değerler şu anda yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmış olmalı. BAYKAL GÖLÜ / Rusya

36 Acaba Türkiye mizde kaç dünya mirası var ve bunlar nereleri?

37 Türkiye de Onaylanan Dünya Mirasları Dünya Miras Komitesi ne Merkeze bağlı organlar bütün bir yıl çalışır ve her sene değişik ülkede Haziran - Temmuz aylarında yaptıkları toplantıdan sonra, o sene Dünya Mirası Listesine alınmayı hak eden yerleri açıklarlar. EDİRNE İSTANBUL SAFRANBOLU TRUVA DİVRİĞİ BURSA HATTUŞAŞ BERGAMA PAMUKKALE EFES AFRODİSİAS ÇATALHÖYÜK KAPADOKYA NEMRUT DİYARBAKIR KSANTOS-LETOON Türkiye, Dünya Mirasları Listesinde, onaylanmış 17 miras ile yer almaktadır. Bu yerlerden Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Bölgesi ile Pamukkale-Hierapolis Milli Parkı ikili yani hem doğal hem kültürel miraslardır. İstanbul, Divriği Ulu Camii, Hattuşaş, Truva, Nemrut, Safranbolu, Ksantos-Letoon, Edirne Selimiye Camii, Çatalhöyük, Bursa ve Cumalıkızık, Bergama, Efes ve Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri, Ani Arkeolojik Alanı ile Afrodisias ise kültürel miras alanlarıdır. ANİ

38 İstanbul daki Tarihi Yerler

39 Kapadokya ve Göreme Milli Parkı

40 Divriği Ulu Camii ve Şifahanesi

41 Hitit Başkenti Hattuşa

42 Nemrut Dağı ve Kırsal Alanı

43 Ksantos ve Letoon Antik Kentleri

44 Pamukkale ve Hierapolis Milli Parkı

45 Tarihi Safranbolu Yerleşimi

46 Truva Antik Kenti

47 Selimiye Camii Ve Külliyesi

48 Çatalhöyük Neolitik Kenti

49 Bursa ve Cumalıkızık : Osmanlı İmparatorluğu nun Doğuşu

50 Bergama: Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı

51 Efes

52 Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı

53 Ani Arkeolojik Alanı

54 Afrodisias

55

56 Ülkelerindeki Dünya Mirası ilan edilen yer adedine göre ilk 30 ülke 1 İtalya İran Belçika 13 2 Çin Japonya Çek Com İspanya Brezilya Peru 12 4 Fransa Avustralya G.Kore 12 5 Almanya Kanada İsviçre 12 6 Hindistan Yunanistan Arjantin 11 7 Meksika Türkiye Hollanda 10 8 İngiltere Polonya Avusturya 10 9 Rusya Portekiz Fas 9 10 ABD İsveç Etiyopya 9

57 UNESCO Dünya Mirası Aday Listemiz Dünya Mirası olarak kabul edilen bu 17 yer dışında 71 yerimiz daha DÜNYA MİRASI olarak ilan edilmek için UNESCO ya önerilmiştir.

58 UNESCO Dünya Mirası Aday Listemiz * Karain Mağarası (1994) * Sümela Meryem Ana Manastırı (2000) * Alahan Manastırı (2000) * Aya Nikola Kilisesi (2000) * Harran ve Şanlıurfa (2000) * Ahlat Mezartaşları, Van Urartu ve Osmanlı Kaleleri (2000) * Denizli den Doğubeyazıt a Selçuklu Kervansarayları (2000) * Konya, Selçuklu Uygarlığı Başkenti (2000) * Alanya Kalesi ve Tersanesi (2000) *Mardin Kültürel Peyzaj (2000) Aziz Pavlos (St. Paul) Kilisesi, Kuyusu ve Çevrelerindeki Tarihi Mahalleler (2000) * İshak Paşa Sarayı (2000) * Kekova, Kaş (2000) Güllük Dağı Termessos Milli Parkı (2000) * Likya Uygarlığı Antik Kentleri (2009) Sagalassos Arkeolojik Ören Yeri (2009) * Perge Arkeolojik Ören Yeri (2009) * Beyşehir, Eşrefoğlu Camii, Konya (2011) *Hatay, St. Pierre Kilisesi (2011) * Göbeklitepe Arkeolojik Alan, Şanlıurfa (2011) *Kütahya, Aizanoi Antik Kenti (2012) * Muğla, Beçin Ortaçağ Kenti (2012)

59 UNESCO Dünya Mirası Aday Listemiz * İzmir, Birgi Tarihi Kenti (2012) * Ankara, Gordion (2012) * Nevşehir, Hacı Bektaş Veli Türbesi (2012) * Muğla, Hekatomnos Anıt Mezarı Ve Kutsal Alanı (2012) * Niğde, Niğde nin Tarihi Anıtları (2012) * Mersin, Mamure Kalesi (2012) * Eskişehir, Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (2012) * Gaziantep, Yesemek Taşocağı Ve Heykel Atölyesi (2012) *Gaziantep, Zeugma Arkeolojik Sit Alanı (2012) *Laodikeia (2013) *Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı (2013) *Akdeniz den Karadeniz e Cenevizlilerin Ticaret Merkezleri ve Kaleleri (2013) *Sart Harabeleri ve Bin Tepe Tümülüsü (2013) * Adana, Anavarza Antik Kenti (2014) * Muğla, Kaunos Antik Kenti (2014) * Mersin, Korykos Antik Kenti (2014) *Malatya, Aslantepe Arkeolojik Alanı (2014) Kayseri, Kültepe Arkeolojik Alanı (2014) * Çanakkale, Çanakkale ve Gelibolu I. Dünya Savaşı Alanları (2014) * Konya, Eflatunpınar : Hitit Su Anıtı (2014) * Bursa, İznik (2014) * Kastamonu, Mahmutbey Camii (2014) Kırşehir, Ahi Evran Türbesi (2014) * Hatay, Vespasianus Titus Tüneli (2014) * Mardin, Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup Kilisesi (2014)

60 UNESCO Dünya Mirası Aday Listemiz *Erzurum-Sivas-Konya ve Kırşehir, Anadolu Selçuklu Medreseleri (2014) * Akdamar Kilisesi (2015) * Stratonikeia Antik Kenti (2015) * Eshab-ı Kehf Külliyesi (2015) * Mudurnu Tarihi Kenti (2015) * İsmail Fakirullah Türbesi ve Onun Işığı Kırma Mekanizması (2015) * Harşena Dağı ve Pontus Krallarının Kaya Mezarları (2015) * Frigya Dağları (2015) * Uzunköprü (2015) * Aspendos (2015) *Yıldız Sarayı (2015) *Diyarbakır, Malabadi Köprüsü (2016) *Van, Van Kalesi (2016) *Edirne, İkinci Beyazıt Külliyesi (2016) *Antalya, Yivli Minare (2016) *Eskişehir, Sivrihisar Ulu Camii (2016) *Muğla, Bodrum Kalesi (2016) *İstanbul, Nuru Osmaniye Külliyesi (2016) *Burdur, Kibyra Antik Kenti (2016) *Hacı Bayram Camii Ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (2016) *Samsun, Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (2016) *Asos Arkeolojik Alanı (2017) *Ayvalık Endüstriyel Peyzaj Alanı (2017) *İvriz Kültürel Peyzaj Alanı (2017)

61 Ülkelerindeki Dünya Mirası listesine tekliflere göre ilk 10 ülke aday listesi rakamları 1 Türkiye 72 2 Çin 61 3 İran 57 4 Hindistan 44 5 İtalya 42 6 Fransa 39 7 Mısır 33 8 Özbekistan 30 9 İspanya Rusya 23

62 1. Meddahlık Geleneği (2008) 2. Mevlevi Sema Törenleri (2008) 3. Âşıklık Geleneği (2009) 4. Karagöz (2009) 5. Nevruz (Azerbaycan, Hindistan,İran, Kırgızistan, Özbekistan ve Pakistan, (2009), Afganistan, Kazakistan, Irak, Tacikistan,ve Türkmenistan ile ortak dosya (2016) 6. Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren, Barana, Sıra Geceleri ve diğer (2010) 7. Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah (2010) 8. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali (2010) 9. Geleneksel Tören Keşkeği (2011) 10. Mesir Macunu Festivali (2012) 11.Türk Kahvesi Kültür ve Geleneği (2013) 12. Ebru, Türk Kağıt Süsleme Sanatı (2014) 13. İnce ekmek Yapımı ve Paylaşımı Geleneği, Lavaş,Katrima, Jupka, Yufka (Azerbaycan, Kırgızistan, İran ve Kazakistan ile ortak dosya (2016) 14. Çini Yapımı Geleneksel El Sanatı (2016) SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS UNESCO, 17 Ekim 2003 tarihinde Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ni kabul etmiştir. Somut Olmayan Kültürel Miras, toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekanlar anlamına gelir. Aralık 2016 tarihi itibariyle Türkiye nin bu listedeki miras sayısı 14 tür..

63 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

64 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

65 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

66 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

67 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

68 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

69 Dünya Ülkeleri bu konuda NELER YAPIYORLAR?

70 Dünya Mirası Olmak Neden Önemli? 1) DÜNYA MİRASI olan bir yer, tüm dünya halklarının ortaklaşa mirası olarak kabul edilmiş olduğundan, saygısızca bozulamıyor, kirletilemiyor; sürekli bir bakım ve koruma altına girmiş oluyor. 2.) DÜNYA MİRASI olan yerin bakımı, tamiri ve korunması için yapılacak harcamaların bir bölümü UNESCO üyesi olan dünya ülkeleri tarafından ortaklaşa ödeniyor. 3.) İnsanlar DÜNYA MİRASI olan yerleri merak ettikleri için görmeye geliyorlar. Böylece yöremize turist gelmiş oluyor. Turistlerin gelmesi de yöremize gelir getiriyor. 4.) Belki de hepsinden önemlisi, insanlar bölgelerinde bir DÜNYA MİRASI bulunduğu için gurur duyuyorlar. Bütün dünyanın MİRAS olarak çok önemsediği bir yere sahip olmakla övünüyorlar.

71 Peki Bu mirasları gelecekte kim koruyacak? Bu yerlerin korunması ve dünyaya tanıtılması gelecekte kimin görevi olacak? UNESCO Genel Direktörü diyor ki: Dünya Mirası yerlerimiz yarının büyükleri olan bugünün gençlerinin ellerinde korunacaktır, tanıtılacaktır.

72 UNESCO Dünya Mirasını korumakla görevlendirdiği gençleri Miras Koruyucusu yani PATRİMONİTO ilan ediyor. Ancak, sorumlu bireyler olarak hepimize görevler düşüyor.

73 Tanıyalım, Kıymetini Bilelim, Harekete Geçelim DÜNYA MİRASI GEZGİNLERİ DERNEĞİ

74 Sorumlu Bireyler Olarak GÖREVİMİZ : Hepimiz yöremizdeki tarihi, doğal,kültürel yerleri korumalı ve DÜNYA MİRASI ilan edilmesi için el birliğiyle ÇALIŞMALIYIZ! KÜLTÜR VE DOĞA DEĞERLERİMİZ YOK OLMASIN! UNESCO ARACILIĞI İLE ONLARI DÜNYAYA TANITALIM.

75