Ali (radiyallahu anh)'ın İmameti'ne Dair Rafızi Rivayetleri'nin Tenkidi

Transkript

1 Ali (radiyallahu anh)'ın İmameti'ne Dair Rafızi Rivayetleri'nin Tenkidi Şeyhu l-islam İbni Teymiyye 1

2 Ali (radiyallahu anh)'ın İmameti'ne Dair Rafızi Rivayetleri'nin Tenkidi 1 Şeyhu l-islam İbni Teymiyye, Minhacu s-sünneti n- Nebeviyye fi Nakzi Kelami ş-şiati l-kaderiyye, 4/ Ali (radiyallahu anh) ın İmameti'yle alakalı olarak Şiiler'in ileri sürdükleri rivayetleri dayanak yapan İbnu l-mutahhar el-hilli (V.726/1325) davasını bu şekilde ispatlamaya çalışmaktadır. Şeyhu l-islam İbni Teymiyye ( / ), ismini zikretmeksizin metin içerisinde Rafızi diye hitap etmektedir. Biz de bunu aynen koruyacağız inşallah. Makalede, Şeyhu l- İslam İbni Teymiyye nin Minhacu s-sünne isimli eserinden rivayetler ve reddiyesi özet olarak nakledilmektedir. Makalede ele alınan metod; öncelikli olarak el-hilli nin zikrettiği rivayet ve bununla ilgili varsa kısa yorumu ve ardından da Şeyhu l-islam İbni Teymiyye nin, rivayet ve görüşlere karşı yapmış olduğu tenkit ve yorumlarının verilmesi şeklindedir. Rafızi el-hilli, bu görüşlerine Minhacü l-kerame fi Ma rifeti l-imame ismini verdiği eserinde yer vermiş ve Şeyhu l-islam İbni Teymiyye, bu görüşleri reddetmek ve iddiaların asılsız, görüşlerin dayanaksız ve rivayetlerin genel olarak uydurma olduğunu ortaya koymak için Minhacu s-sünneti n- Nebeviyye fi Nakzi Kelami ş-şiati l-kaderiyye isimli eserini telif etmiştir. Açıklamaların ardından, okuyucuları makaleyle başbaşa bırakalım. l. TENKİT Rafızi şöyle diyor: Ali (radiyallahu anh) ın imametine delalet eden hadislerden birincisi cumhurun naklettiği şu hadistir: Yakın akrabanı inzar et (uyar)! (eş-şuara 26/214) ayeti inince Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Abdu l-muttalib oğullarını Ebu Talib in evinde topladı. Onlar kırk erkek ve iki kadın idiler. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onlara yemek ikram etti. Onlardan her biri bir oturuşta bir deve yiyecek ve bir kap dolusu ayran içebilecek güçte idiler. Doyuncaya kadar yiyip içtikleri halde yiyeceklerden hiçbir şey eksilmedi. Bu durum onları şaşırttı ve böylece Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in nübüvvetinin gerçek olduğu onlara açıkça görünmüş oldu. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onlara şu konuşmayı yaptı: Ey Abdu l-muttalib oğulları! Şüphesiz Allah (celle celaluhu) beni tüm insanlığa ve özellikle de size peygamber olarak gönderdi ve yakın 1 İBNI TEYMİYYE NİN HZ. ALİ NİN İMAMETİYLE İLGİLİ ŞİI RİVAYET VE YORUMLARI TENKIDİ başlıklı akademik bir makaleden düzenlenerek alıntılanmıştır. 2

3 akrabanı inzar et! (uyar) buyurdu. Ben sizi dile hafif, mizanda ise ağır gelecek iki kelimeye davet ediyorum. Siz o iki kelime ile Arap ve Acem milletlerine hükmedeceksiniz. Milletler o iki kelime sayesinde size boyun eğecekler. O iki kelimeyle Cennet e girecek ve Cehennem den kurtulacaksınız. O iki kelime: Allah (celle celaluhu) dan başka ilah olmadığına, benim de Allah (celle celaluhu) nun peygamberi olduğuma inanmaktır. Kim benim davetime katılır ve bana yardımcı olursa, o kişi benim kardeşim, vezirim, vasim, varisim ve benden sonra halifem olur. Bu söze topluluktan hiç kimse cevap vermedi. Sadece Mü minler in emiri Ali (radiyallahu anh): Ben bu işte sana yardım ederim ey Allah ın Rasulü! dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) aya: Yerine otur! dedi ve arkasından bu sözünü tekrarladı. Yine Ali (radiyallahu anh) kalktı ve aynı sözü söyledi, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onu yerine oturttu. Üçüncü defa aynı işlem gerçekleşip Ali (radiyallahu anh) sözlerini tekrarlayınca Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Yerine otur! Sen benim kardeşim, vezirim, vasim, varisim ve benden sonra halifemsin dedi. İbni Teymiyye, el-hilli nin naklettiği bu hadis hakkında detaylı tenkitlerde bulunmuştur. Yedi ayrı fasıl halinde yapmış olduğu tenkitleri maddeler halinde şu şekilde özetleyebiliriz: 1-) Rafızi nin bu hadisi insanların tamamı (cumhur) nakletmiştir şeklindeki sözü hadis ilmi ehline göre apaçık bir yalandır. Bu hadis sahihlerde, sünenlerde, müsnedlerde, delillerin isnatlarını zikreden önemli tefsir kaynaklarında ve meğazi kitaplarında yoktur. Bu hadis ancak içinde sahih ve zayıf hadislerin zikredildiği Sa lebi, Vahıdi ve Beğavi tefsirlerinde mevcuttur. 2-) Bu hadisin sahih olabilmesi için ilim ehlinin delil olarak kabul ettiği bir isnat ile zikredilmesi gerekir. İsnadı bilinmeyen ve sıhhati meçhul olan böyle bir hadis asli bir konuda nasıl delil olur? 3-) Bu hadis yalan ve uydurmadır. Çünkü bu hadis, nakiller konusunda müracaat edilen kitapların hiç birisinde yoktur. Hadis ilmine vakıf birisi bu hadisin uydurma olduğunu bilir. Bu hadisin senedinde yer alan Abdu l-ğaffar ibni Kasım ibni Fehd Ebu Meryem el-kufi nin rivayetlerinin terk edilmesi konusunda icma vardır. 4-) Abdu l-muttalib oğulları bu ayet indiği sırada kırk kişiye ulaşmamışlardır. Hatta Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in hayatı boyunca onlar hiçbir zaman kırk kişi olmamışlardır. Abdu l-muttalib oğullarının sayısı yirmiye bile ulaşmamışken kırk kişi oldukları şeklindeki iddia ne kadar yersizdir. 5-) Rivayette geçen Abdu l-muttalib oğullarının çok yemek yedikleriyle ilgili iddia yalandır. Çünkü onlar bu derece çok yemek yiyen kişiler olarak bilinmemektedirler. 3

4 6-) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in bu topluluğa söylediği iddia edilen: Kim benim davetime katılır ve bana yardımcı olursa, o kişi benim kardeşim, vezirim, vasim, varisim ve benden sonra halifem olur sözü bir iftiradır. Mü minler in hepsi bu iki kelimeyi kabul edip dini yayma konusunda Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) e yardım etmişlerdir. 7-) Sahih hadis kitaplarında yakın akrabanı inzar et! ayetinin nüzul sebebi Rafızi nin zikrettiği bu rivayet değil, daha farklıdır. (Buhari; Ahmed, Müsned) Dolayısıyla bu rivayeti sahih olarak kabul etmek mümkün değildir. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünneti n- Nebeviyye, 4/82-84) II. TENKİT Rafizi, ikinci delil olarak Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) den mütevatir olarak nakledildiğini öne sürdüğü şu hadisi zikretmektedir: Ey Rasul! Rabbinden sana indirileni tebliğ et! (el-ma ide 5/67) ayeti nazil olunca Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Ğadir Hum denilen yerde insanlara hitap etti ve: Ey insanlar! Ben size kendi nefislerinizden daha önemli (öncelikli) değil miyim? diye sordu. Orada bulunanlar: Evet dediler. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Ben kimin mevlası (efendisi, dostu) isem Ali de onun mevlasıdır. Ey Allahım! Ali ye dost olan kimseye sen de dost ol! Ona düşman olana sen de düşman ol! Ona yardım edene sen de yardım et! Onu zelil kılanı sen de zelil kıl! dedi. Bu söz üzerine Ömer (radiyallahu anh), Ali (radiyallahu anh) aya: Ne güzel! Sen böylece benim, her mü min erkek ve kadının velisi oldun dedi. (Tirmizi) el-hilli, metinde geçen veliden maksadın tasarruf etmek, tasarruf yetkisinde bulunmak olduğunu iddia etmektedir. İslam tarihindeki meşhur Ğadir Hum olayıyla ilgili olarak nakledilen bu hadisle ilgili İbni Teymiyye bazı tenkitlerde bulunmuştur. Ona göre, Ey Rasul! Rabbinden sana indirileni tebliğ et! ayeti Veda Haccı ndan çok daha önce nazil olmuştur. Ğadir Hum olayı ise, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Veda Haccı ndan dönüşünde meydana gelmiştir (18 Zi l-hicce 10/17 Mart 632). Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bu olaydan sonra iki aydan birkaç gün fazla yaşamıştır. Veda Haccı sırasında Zi l-hicce nin 9. günü Arafat ta en son nazil olan ayet şu idi: Bugün sizin için dininizi olgunlaştırdım, size nimetimi tamamladım ve size din olarak İslam ı seçtim... (el-ma ide 5/3) Ğadir Hum mıntıkasında indiği ifade edilen Ey Rasul! Rabbinden sana indirileni tebliğ et! ayeti o vakitte (Arafat ta en son indiği kabul edilen ayetten 9 gün sonra) nasıl nazil olmuş olabilir? İlim ehline göre bu ayet Ğadir Hum dan önce inmiştir. Bu ayette şarabın haram edilmesi hükmü de bulunduğu için Medine de ilk nazil olan ayetlerdendir. İbni Teymiyye ye göre Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ğadir Hum günü yaptığı 4

5 öne sürülen konuşma, Veda Haccı nda tebliğ ettiği hususlar gibi insanların tamamına duyurulması gereken bir şey değildir. Şayet Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ğadir Hum da zikrettiği sözler, hacda iken tebliğ etmesi gereken hususlardan birisi olsaydı bunları tüm insanlara Veda Hutbesi nde duyururdu. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Veda Hutbe sinde imametle ilgili hiçbir şey zikretmemiştir. Hiçbir alim sahih veya zayıf bir senetle Rasulullah ın Veda Haccı sırasında Ali (radiyallahu anh) ın imametiyle ilgili herhangi bir şey söylediğini nakletmemektedirler. Tirmizi ve Ahmed ibni Hanbel in rivayet ettikleri muahat hadisine yapılan: Ey Allah ım! Ali ye dost olana sen de dost ol! Ona düşman olana sen de düşman ol!... ziyade kısmı da uydurmadır. Bu tenkitlerden sonra İbni Teymiyye Ğadir Hum hadisiyle ilgili uzunca bir değerlendirme yapmakta ve özetle şöyle demektedir: Şayet Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bu sözü söylememişse bu konuda zaten söylenecek bir şey yoktur. Şayet söylemişse, bu sözü ile kesinlikle kendisinden sonraki halifeliği kastetmemiştir. Çünkü böylesine büyük ve önemli bir işin Müslümanlara apaçık bir tebliğ ile (mesela Veda Hutbesi nde) duyurulması gerekir. Hadisin lafzında geçen mevla kelimesi dost anlamınadır. Allah (celle celaluhu) bir ayette şöyle buyurmaktadır: Şüphesiz sizin dostlarınız Allah, Onun Rasulü ve iman edenlerdir. (el-ma ide, 5/55) Görüldüğü gibi Allah (celle celaluhu) müminlerin dostu, müminler de O nun dostudur. Yine müminler de birbirinin dostudur. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Eslem, Gıfar, Müzeyne, Cüheyne, Kureyş kabileleri ve Ensar dan İslam ı kabul edenlere Allah (celle celaluhu) ve Rasulü nden başka dostlarının olmadığını söylemiştir. Ali (radiyallahu anh) veya bir başkasının tüm müminlerin dostu olması gerek Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in hayatında, gerekse ölümünden sonra geçerlidir. Aynı şekilde Ali (radiyallahu anh) ın vefatından sonra da geçerli olan sabit bir vasıftır. Bugün Ali (radiyallahu anh), insanları idare etmediği ve yaşamadığı halde her mü minin dostudur. Bununla birlikte diğer mü minler de birbirinin dostudur. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/84-87) III. TENKİT Rafızi (el-hilli) nin, Ali (radiyallahu anh) ın imametine delalet ettiğini öne sürdüğü üçüncü hadis şudur: Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) için şöyle buyurdu: Senin bana yakınlığın, Harun un Musa ya olan yakınlığı gibidir. Şu kadar var ki, benden sonra peygamber yoktur. (Buhari; Müslim; Tirmizi) el-hilli ye göre, Harun (aleyhi selam), Musa (aleyhi selam) ın halifesi idi ve şayet ondan sonra yaşasaydı onun yerine geçecekti. Aynı şekilde Ali (radiyallahu anh) da, gerek mevcut olduğunda gerekse Tebük Seferi dolayısıyla geçici süre yokluğunda Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) e vekalet etmiştir. Bu sebeple Ali (radiyallahu anh), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in vefatından sonra halife olmaya daha layıktır. İbni Teymiyye, bu hadisle ilgili tenkidinde kısaca şu görüşlere yer vermektedir: Bu hadis 5

6 Buhari ve Müslim le birlikte diğer hadis kaynaklarında geçmektedir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bu sözü Tebük Seferi ne giderken söylemiştir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) gazve, umre veya hac için yolculuğa çıkacağında Ashab tan birisini Medine ye vekil olarak tayin ederdi. Nitekim bir gazvede Osman (radiyallahu anh) ı, Benu Kaynuka gazvesinde Bişr ibni el-münzir (radiyallahu anh) ı, Kureyş ile savaşa çıktığında İbni Ümmi Mektum (radiyallahu anh) ı Medine de yerine vekil olarak bıraktı. Tebük Gazvesi nde muharip olanlardan hiç kimsenin Medine de kalmalarına izin verilmedi. Tebük Gazvesi Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in bizzat katıldığı son gazve idi. Kadınlar, çocuklar, ihtiyarlar ve münafıklardan başka herkes bu sefere katılmıştı. Diğer tüm seferlerde eli silah tutan, güçlü bazı mü minler Medine de kalıyorlardı, Ali (radiyallahu anh) ın vekil bırakıldığı Tebük Gazvesi nde ise Medine de onun dışında hiçbir güçlü erkek kalmadı. Bazı münafıklar, Ali (radiyallahu anh) aya sataşarak: Peygamber sana buğzettiği için seni Medine de vekil olarak bıraktı demişlerdi. Bunun üzerine Ali (radiyallahu anh), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in yanına ağlayarak geldi ve: Beni kadınlar ve çocukların yanına mı vekil bırakacaksın? demişti. Ali (radiyallahu anh) ın bu sözüne karşılık Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), onun kendi yanında yüksek bir yeri olduğu için vekil tayin ettiğini, bu şekilde görevlendirilmesinin bir eksiklik olmadığını, Musa (aleyhi selam) ın da kavmine Harun (aleyhi selam) ı bıraktığını söyledi. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) böyle konuşarak Ali (radiyallahu anh) ın gönlünü almak istedi. Bunun üzerine Ali (radiyallahu anh) ın kalbi tatmin oldu ve sevindi. Musa (aleyhi selam) ın, Harun (aleyhi selam) ı yerine halife (vekil) tayin etmesi, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ali (radiyallahu anh) ayı vekil tayin etmesinden farklıdır. Musa (aleyhi selam), kendisi Tur dağına çıkacağında Harun (aleyhi selam) ı tüm kavmine vekil olarak bırakmıştır. Ali (radiyallahu anh) ise Medine de bulunan kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve özürlülere vekil olarak bırakılmıştır. Birbirine benzetilen iki şeyin her hususta eşit olmaları gerekmez. Nitekim Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Bedir Savaşı nda ele geçirilen esirlerin akıbetiyle ilgili görüşmeler yapıldığı sırada Ebubekir (radiyallahu anh) ayı İbrahim (aleyhi selam) a, Ömer (radiyallahu anh) ayı da Nuh (aleyhi selam) a benzetmişti. Öte yandan Ali (radiyallahu anh), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in sürekli vekili olsaydı Hicri 9. yılda Ebubekir (radiyallahu anh) hac emiri olarak tayin edilmezdi. Tebük Seferi nde Ali (radiyallahu anh) ın Medine de vekil olarak bırakılması ancak onun faziletine delalet eder, imametine delalet etmez. Çünkü ondan başka bir çok sahabi Medine ye vekil olarak bırakılmıştır. Dolayısıyla Şia, Ali (radiyallahu anh) ve diğer Ashab arasında müşterek olan bazı işleri ve özellikleri sadece Ali (radiyallahu anh) aya ait saymaktadır. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/87-91) IV. TENKİT Rafızi dördüncü delil olarak şunu söylemektedir: Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), kısa bir süre için de olsa Ali (radiyallahu anh) ayı Medine de halife (vekil) olarak bıraktı. Bu 6

7 sebeple onun vefatından sonra başkasının değil, Ali (radiyallahu anh) ın halife olması gerekir. Ali (radiyallahu anh) dan başkasının Medine ye halife olarak bırakılmadığı icma ile sabittir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onu daha sonra da azletmemiştir. Dolayısıyla kendisinin vefatından sonra halife olması gerekir. Medine de halife olunca Medine dışındaki bölgelerin de halifesi olması icma ile sabittir. İbni Teymiyye, el-hilli nin bu delilinin de batıl ve zayıf olduğu kanaatindedir. Bu sebeple ona farklı noktalardan cevap vermektedir. İbni Teymiyye nin bu husustaki tenkitlerini kısaca ve maddeler halinde inceleyeceğiz: 1-) Bir görüşe göre Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), vefatından sonrası için Ebubekir (radiyallahu anh) ı yerine vekil olarak tayin etmiştir. Buna karşılık Rafıziler, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ali (radiyallahu anh) ı, Ravendiler ise Abbas (radiyallahu anh) ı halife tayin ettiğini iddia ederler. Halbuki Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) den sahih olarak nakledilen hadisleri bilen birisi, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in vefatından sonra yerine halife tayin ettiğine ilişkin hadislerin Ebubekir (radiyallahu anh) aya delalet ettiğini bilir. Bu hadisler arasında Ali (radiyallahu anh) ve Abbas (radiyallahu anh) ın halife tayin edildiğine dair hiçbir hadis yoktur. Şayet Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) kendisinden sonra bir kimseyi halife tayin etseydi, Ebubekir (radiyallahu anh) dan başkasını tayin etmezdi. 2-) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) hayatta iken ümmetini kendisi veya bir vekiliyle yönetmiştir. O, vefat ettiği zaman bu konudaki sorumluluk ondan düşmüştür. Bu durum İsa (aleyhi selam) ın şu sözünden anlaşılmaktadır: Ben onların aralarında bulunduğum sürece onları gözetleyip kolladım. Sen beni vefat ettirince onları gözetleyen (yalnız) sen oldun. Sen her şeyi görensin. (el-ma ide 5/117) 3-) Her peygamber bizzat kendisi veya bir vekili vasıtasıyla idare işlerini yürütmüştür. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bu şekilde Attab ibni Esid (radiyallahu anh) ı Mekke ye, Halid ibni Sa id ibni el-as (radiyallahu anh), Eban ibni Sa id ibni el-as (radiyallahu anh), Ebu Sufyan ibni Harb (radiyallahu anh), Mu az ibni Cebel (radiyallahu anh) ve Ebu Musa (radiyallahu anh) ı Necran a, Yemen e ve çeşitli bölgelere göndermiştir. Vali ve zekat görevlisi olarak, haddleri uygulamak ve diğer hizmetleri yerine getirmek için çeşitli görevlendirmelerde bulunmuştur. Tebük Gazvesi nden sonra H.9. yılda Ebubekir (radiyallahu anh) ı hac emiri tayin etmiş, ayrıca her gazveye çıkışında, hac ve umreye gidişinde yerine vekil bırakmıştır. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), hayatta iken ihtiyaç olduğunda yerine vekil bırakmıştır. Ancak ölümünden sonrası için bir halife bırakması gerekmemektedir. 4-) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) hayatta iken kendi yokluğunda mecburiyetler karşısında halkı idare edecek kişileri tayin ediyordu. Ancak onun vefatından sonrası için bir 7

8 emir tayin etmesinin gerekmediği bilinen hususlardandır. Bu konuda akıl sahipleri ittifak halindedir. Çünkü Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in ümmetin cüzi işleri için tayin ettiği kimselere vefatından sonra yardım etmesi mümkün değildir. İnsanlar bir idareciden sonra yeni bir idareciye muhtaçtır. Tayin edilmiş olan kişinin hal ve davranışlarında bir bozukluk görülürse onun azledilmesi gerekir. Nitekim Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), hayatta iken hakkında şikayet olan kişiyi azlederdi. 5-) Şayet Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) vefatından sonrası için birisini halife olarak bıraksaydı, Allah (celle celaluhu) ın Nebisi nin seçtiği gibi o kişi de halife olmaya en layık kişi olurdu. O hayatta iken tayin ettiği görevlilerin birisinde çirkin bir durum görürse onu azlederdi. Mesela, Halid ibni Velid (radiyallahu anh) ı Cezime oğulları üzerine sefere göndermişti. Halid (radiyallahu anh) onların hepsini öldürdü. Bunun üzerine Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) onlara öldürülen kişilerin yarı diyetini ödemiş ve: Ey Allah ım! Ben, Halid in yapmış olduğu işten sorumlu değilim demişti. Yine vali olarak tayin etmiş olduğu Velid ibni Ukbe (radiyallahu anh) ve Sa d ibni Ubade (radiyallahu anh) ayı bazı sebeplerden dolayı azletmiştir. 6-) Rafızi nin: Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) ayı Medine emirliğinden azletmedi sözü batıl bir görüştür. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Tebük Seferi nden dönünce Ali (radiyallahu anh) ın bu görevi tabii olarak sona ermiştir. Diğer gazvelerde de durum böyledir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) daha sonra Ali (radiyallahu anh) ı Yemen e görevli olarak göndermiştir. Ayrıca Veda Haccı na giderken Medine de Ali (radiyallahu anh) ayı değil, bir başkasını vekil olarak bırakmıştır. Ali (radiyallahu anh) ın Medine deki vekillik görevinin devam ettiği iddiası, ancak Rasulullah ın hayatından cahil olan birisinin sözü olabilir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bizzat Medine de bulunduğu sırada orada başka birisinin halife (vekil) olması mümkün değildir. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/91-95) V. TENKİT Rafızi beşinci delil olarak cumhurun rivayet ettiğini öne sürdüğü Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in, Ali (radiyallahu anh) aya söylediği şu sözü nakleder: Sen benim kardeşim, vasim, benden sonra halifem, borcumu ödeyecek olansın. el-hilli ye göre bu söz, Ali (radiyallahu anh) ın imameti konusunda bir delildir. İbni Teymiyye bu hadisle ilgili tenkitlerini iki noktada toplamıştır: 1-) Bu hadis, hüccet olarak kabul ettiğimiz hadis kitaplarında bu şekilde mevcut değildir. Hadis imamlarından hiçbirisi bu hadisi sıhhatli bulmamışlardır. Rafızi, bu hadisi cumhur rivayet etti derken bu sözüyle hadis alimlerini kastediyorsa, bu onlar üzerine bir iftiradır. Şayet o, Ebu Nu aym, Meğazili ve benzerlerini kastediyorsa bunların hüccet olmadıkları 8

9 ittifak ile sabittir. 2-) Bu hadis, hadis alimlerinin ittifakıyla yalan ve uydurma bir hadistir. İbni Hazm ın da dediği gibi, bu gibi hadislerin uydurma olduğu haber ve nakil ilmini en aşağı derecede bilen bir kişi tarafından bile bilinebilir. Bu şekildeki bir hadisi, kendisini hüccet olarak kabul ettiğimiz hadis alimleri kitaplarında tahric etmezler. Bu hadisi nakledenler kitaplarında karışık ve şişirme bilgileri bir araya toplayanlardır. Her alim bu tip kitaplarda yalan haberler olduğunu bilir. Bunlar Vahidi, Sa lebi vb., kimselerin tefsirleri ve fezail konusunda yazılmış karışık, şişirme bilgileri toplayan kitaplardır. Öte yandan İbnu l-cevzi, Kitabul-Mevduat adlı eserinde bu hadisi Ebu Hatim el-büsti tarikiyle benzer lafızlarla naklederek bunun uydurma olduğunu söylüyor. İbni Hibban da hadisin ravilerinden Mutr ibni Meymun un uydurma hadisleri rivayet eden bir kişi olduğu için hadislerini rivayet etmenin uygun olmayacağı kanaatindedir. Hadisçilerin bu hadisin sahih olan kısmına ait lafızlarıyla ilgili rivayetlerinde sen benden sonra halifemsin (vekilimsin) ibaresi yoktur. Sadece Ailem ve yakın akrabam için halifemsin (vekilimsin) lafzı vardır. Bu durum da Müslümanların genel halifeliğini değil, özel bir görevlendirmeyi ilgilendirir. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/95-96) VI. TENKİT Rafızi, Ali (radiyallahu anh) ın imametine altıncı delil olarak Enes ibni Malik (radiyallahu anh) ın naklettiği Muahat (kardeşlik) hadisini zikretmektedir: Mübahele günü Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Muhacir ve Ensar arasında kardeşlik tesis etti. Ali (radiyallahu anh), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in görebileceği bir yerde olmasına rağmen onu hiçbir kimseyle kardeş yapmadı. Bunun üzerine Ali (radiyallahu anh) ağlayarak oradan uzaklaştı. Biraz sonra Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Ebu l-hasan (Ali ibni Talib) ne yaptı (nerede)? diye sordu. Oradakiler: Ağlayarak buradan gitti dediler. Fatıma (radiyallahu anha), Ali (radiyallahu anh) aya niçin ağladığını sorunca: Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Muhacir ve Ensar arasında kardeşlik tesis etmesine rağmen beni hiç kimse ile kardeş yapmadı dedi. Bunun üzerine Fatıma (radiyallahu anha) şöyle dedi: Allah (celle celaluhu) seni utandırmasın. Belki de Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) seni kendisi için sakladı. Ali (radiyallahu anh) ın yanına gelen Bilal (radiyallahu anh): Ey Ali! Rasulullah seni çağırıyor dedi. Ali (radiyallahu anh), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in yanına gitti. Rasulullah: Ey Ebu l-hasan! Niçin ağlıyorsun? diye sorunca Ali (radiyallahu anh) durumu anlattı. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Ben seni kendim için ayırdım. Peygamber e kardeş olman seni sevindirmez mi? deyince Ali (radiyallahu anh): Elbette dedi. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) ı elinden tutarak minbere çıktı ve şöyle buyurdu: Ey Allah ım! Bu bendendir, ben de ondanım. Onun benim yanındaki yeri Harun (aleyhi selam) ın, Musa (aleyhi selam) a yakınlığı gibidir. Ben kimin mevlası (efendisi veya dostu) isem Ali de onun mevlasıdır. Bu konuşmadan sonra Ali 9

10 (radiyallahu anh) oradan ayrıldı. Ömer (radiyallahu anh) ona yetişti ve: Bravo (tebrikler)! Ey Ebu l-hasan! Sen, benim ve her Müslümanın mevlası oldun dedi. Rafızi ye göre işte bu kardeşlik hadisesi, Ali (radiyallahu anh) ın en faziletli olduğuna ve imam (halife) olması gerektiğine delildir. Muahat hadisiyle ilgili İbni Teymiyye, farklı noktalardan değerlendirme ve tenkitler yapmaktadır. Bunları maddeler halinde kısaca verelim: 1-) Rafızi (el-hilli) adeti olduğu gibi bu hadisin de kaynağını vermemekte ve herhangi bir kitaba nispet etmemektedir. Zaten Rafızi şeyhleri yalan hadis söylerler ve isnatsız olarak yalan hadis rivayet ederler. 2-) Bu hadis, hadis alimlerine göre uydurmadır. Hadis bilgisine sahip hiçbir kimse, bu hadisin uydurma olduğu, bunu uyduranın cahil ve apaçık bir yalancı olduğu hususunda şüpheye düşmez. 3-) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ali (radiyallahu anh) ile kardeşlik tesis ettiğini rivayet eden tüm hadisler uydurmadır. Çünkü Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) hiçbir Muhaciri Muhacirler ile, bir Ensarı da diğer bir Ensar ile kardeş yapmamıştır. Ancak Medine ye gelişinin ilk dönemlerinde Muhacirler ile Ensar arasında kardeşlik tesis etmiştir. Mübahele olayı ise Necran heyetinin gelişi sırasında H.9 veya H.10. yılda meydana gelmiştir. 4-) Bu hadisin yalan olduğuna delalet eden noktalardan birisi metinde geçen: Mübahele günü Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Muhacirler ile Ensar arasında kardeşlik tesis etti sözüdür. Mübahele hadisesi Hıristiyan Necran heyeti geldiği zaman meydana gelmiştir. Bu sırada Al-i İmran suresi nazil olmuştur. Bu olay H.9 veya H.10.yılda olmuştur. Mübahale olayı sırasında Müslümanlar arasında kardeşlik tesis edilmediği konusunda ittifak vardır. 5-) Muhacirler ve Ensar arasında gerçekleştirilen kardeşlik tesisi olayı Hicri birinci yılda Neccar oğullarının yurdunda olmuştur. Mübahele hadisesi ile bu olay arasında bir çok yıl vardır. 6-) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Muhacirler ile Ensar arasında kardeşlik tesis etmiştir. Hem Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), hem de Ali (radiyallahu anh) Muhacirdir. Bu sebeple bu ikisi arasında kardeşlik olmaz. Bilakis Ali (radiyallahu anh) ile Sehl ibni Huneyf arasında kardeşlik olur. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) ı kendisine kardeş yapmamıştır. 7-) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) aya söylediği: Senin benim yanımdaki yerin Harun (aleyhi selam) ın Musa (aleyhi selam) yanındaki yeri gibidir. 10

11 Sen buna razı değil misin? sözünü (daha önce de geçtiği gibi) sadece bir defa Tebük Gazvesi ne giderken söylemiştir. Hadis alimlerinin ittifakıyla bu sözü bir daha başka bir yerde söylememiştir. 8-) Muahat hadisesi ve orada meydana gelenler umumi ve mutlaktır. Bu sebeple kardeşlik tesisi en faziletli kimse olmayı ve imam seçilmeyi gerektirmez. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Eğer yeryüzünde halk arasından bir dost seçmem gerekirse, Ebubekir (radiyallahu anh) ı dost olarak seçerdim buyurdu. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) e insanlar arasında en sevgili gelen kişi Ebubekir (radiyallahu anh) dır. 9-) Bazıları kardeşlik tesisinin bir kısım Muhacir ile diğer bir kısım Muhacir arasında olduğunu zannederler. Ancak durum böyle değildir ve bu şekildeki tüm rivayetler batıldır. Bu konudaki rivayetler yalan ve hatalı sözlere dayanmaktadır. Kardeşlik tesisi Muhacirler ile Ensar arasında olmuştur. Rasululah (sallallahu aleyhi ve sellem) kardeşlik tesisini gerçekleştirmekle Ensar ile Muhacirler arasında kopmaz bir bağ kurmuştur. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/96-97) VII. TENKİT Rafızi yedinci delil olarak cumhurun tamamının rivayet ettiğini öne sürdüğü Hayber in Fethi yle ilgili hadisi zikretmektedir: Bu uzunca hadise göre Hayber in 29 gece boyunca kuşatılması olayında sancak Ali (radiyallahu anh) da bulunuyordu. Ali (radiyallahu anh) aya göz ağrısı isabet edince o savaşa katılamadı. (Hayber Yahudileri nin bahadırı) Merhab ortaya çıkınca Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ona karşı önce Ebubekir (radiyallahu anh) ı, ertesi gün Ömer (radiyallahu anh) ı sancakla birlikte gönderdi. Ancak her ikisi de başarılı olamadılar. Bunun üzerine Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Bana Ali yi çağırın dedi. Oradakiler Ali (radiyallahu anh) ın gözünün ağrıdığını söylediler. Bunun üzerine Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Ben onu, Allah ve Rasulü nü seven, Allah ve Rasulü nün de kendisini sevdiği bir kimse olarak görüyorum. O savaştan kaçmış değildir dedi. Ali (radiyallahu anh) ı Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in yanına getirdiler. Rasululah (sallallahu aleyhi ve sellem) kendi eline tükürerek Ali (radiyallahu anh) ın gözünü ve başını meshetti. Ali (radiyallahu anh) hastalığından kurtuldu. Bunun üzerine Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ona sancağı verdi. Allah (celle celaluhu), Ali (radiyallahu anh) ın eliyle fethi müyesser kıldı. Ali (radiyallahu anh), Merhab ı öldürdü. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) aya selam sıfatını verdi. (Ahmed, Müsned) el-hilli ye göre bu sıfat Ali (radiyallahu anh) ın diğer Müslümanlardan yüksek derecede olduğuna ve en faziletli olduğuna delalet eder. O halde Ali (radiyallahu anh) ın imam olması gerekir. 11

12 İbni Teymiyye, nakledilen bu hadis ve el-hilli nin yaptığı yorumla ilgili 4 farklı noktadan tenkitlerde bulunmuştur: 1-) Bu hadisin sıhhati noktasında Rafızi, cumhurun bunu naklettiğini iddia etmektedir. Halbuki bu hadisi sahih olarak rivayet edenler bu şekilde nakletmemişlerdir. Hayber günü Ali (radiyallahu anh) ın gözündeki ağrı sebebiyle orada hazır bulunmayıp geri kaldığı nakledilir. Ali (radiyallahu anh) gelmeden önce Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem): Sancağı öyle bir kişiye vereceğim ki, o kişi Allah ı ve Rasulü nü sever, Allah ve Rasulü de onu sever. Allah fethi onun elleriyle müyesser kılacaktır. buyurmuş, bu sözlerden önce sancak ne Ebubekir (radiyallahu anh) aya, ne de Ömer (radiyallahu anh) aya verilmemiştir. Ertesi gün Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), yanına gelen Ali (radiyallahu anh) ın gözlerini tedavi ettikten sonra sancağı ona vermiştir. Bu hadiste Ebubekir (radiyallahu anh) ve Ömer (radiyallahu anh) aya bir noksanlık izafe edilmesi kesinlikle söz konusu değildir. 2-) Ali (radiyallahu anh) ın Allah ı ve Rasulü nü sevdiği, Allah ve Rasulü nün de onu sevdikleri bir gerçektir. Rafıziler, Ashabın Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in vefatından sonra onun yolundan döndüklerini iddia ederler. Bu hadisi bu iddiaya delil göstermek mümkün değildir. Allah ve Rasulü nün sevdiği kimse olmak sadece Ali (radiyallahu anh) için geçerli olan bir husus değildir. Bu durum bir çok sahabi için de geçerli bir durumdur. Hayber in Fethi nin Ali (radiyallahu anh) ın eliyle gerçekleşmesi, onun tüm Ashab tan daha faziletli olmasını ve imametin ona tahsis edilmesini gerektirmez. 3-) Bu hadis, Ali (radiyallahu anh) ın Hayber Günü ne kadar faziletli olduğunu gösterse bile o günden sonra Ali (radiyallahu anh) dan başka birisinin daha faziletli olamayacağını göstermez. 4-) Biz Ali (radiyallahu anh) ın en faziletli sahabi olduğunu kabul etsek bile bu durum onun masum imam olduğuna delalet etmez. Zeydiyye Şiileri nin pek çoğu ve son dönem Mu tezile ye mensup kimseler Ali (radiyallahu anh) ın faziletine inanmakla beraber Ebubekir (radiyallahu anh) ın halifeliğini kabul etmektedirler. Meşhur imamların hepsi, Ebubekir (radiyallahu anh) ve Ömer (radiyallahu anh) ın, Osman (radiyallahu anh) ve Ali (radiyallahu anh) dan daha faziletli olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/97-99) VIII. TENKİT Rafızi sekizinci delil olarak cumhurun rivayet ettiğini iddia ettiği kuş hadisini zikretmektedir: Bir gün Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) a kuş eti getirilmişti. Bunun üzerine Rasulullah: Allah ım! Kullarından sana ve bana en sevgili gelen kimseyi gönder ki, benimle şu kuşun etinden yesin dedi. Bu sözden sonra Ali (radiyallahu anh) geldi ve kapıyı çaldı. Enes, Rasulullah ın ihtiyacını giderdiğini söyledi. Rasulullah hacetinden döndükten sonra 12

13 aynı sözleri tekrarladı. Kapı tekrar çalındı ve Enes, Ali (radiyallahu anh) ye aynı sözleri söyleyerek geri gönderdi. Biraz sonra Ali (radiyallahu anh) tekrar gelerek daha önceki vuruşlarından daha sert bir şekilde kapıya vurdu. Bu kez Rasulullah da kapının sesini duydu ve onun içeriye girmesine izin verdi. Rasululah, Ali (radiyallahu anh) ye gecikmesinin sebebini sorunca o, üç kere kapıya geldiğini ve her defasında Enes tarafından geri çevrildiğini söyledi. Bunun üzerine Rasulullah: Ey Enes! Seni böyle davranmaya sevkeden şey nedir? diye sorunca Enes şöyle cevap verdi: Bu duanın Ensar için olmasını arzu ediyordum. Rasulullah: Ey Enes! Ensar sözünde durmuştur, bu sebeple Ali den daha hayırlıdır. Ensar sözünde durmuştur, bu sebeple Ali den daha faziletlidir dedi. Rafızi ye göre Ali (radiyallahu anh) nin, Allah (celle celaluhu) a kulları içinde en sevgili gelmesi onun imam olmasını gerektirmektedir. İbni Teymiyye, bu hadisle ilgili özetle şu tenkitleri yapmaktadır: 1-) Bu naklin sıhhati konusunda Rafızi nin iddia ettiği bu hadisi cumhurun tamamı rivayet etti sözü cumhur üzerine atılmış bir yalandır. Çünkü kuş hadisi sahih hadisleri nakleden alimlerden hiçbiri tarafından rivayet edilmemiş, hadis imamları da bu hadisi sahih olarak kabul etmemişlerdir. 2-) Kuş hadisi ilim ehli ve nakil konusunun inceliklerini iyi bilen alimlere göre yalan ve uydurma hadislerdendir. Ebu Musa el-medeni, hadis hafızlarının kuş hadisinin tariklerini bir araya topladıklarını, bunlar arasında Hakim en-nisaburi, Ebu Nuaym ve İbni Merduye de olduğunu, bunlardan Hakim en-nisaburi ye kuş hadisi sorulunca onun: bu hadis sahih değildir dediğini söylemektedir. Hakim in Şia ya temayülü olmasına rağmen böyle cevap vermesi ilginçtir. 3-) Kuş eti yemek çok büyük bir iş değildir. Allah (celle celaluhu) a en sevgili gelen kimsenin gelip ondan yemesi normal bir olaydır. Çünkü herhangi bir yiyecek yemek ve her insan için meşru bir iştir. Bu hususun, Allah katında Ona daha yakın olmak ve bu yakınlığı daha da artırmakla ilgisi yoktur. 4-) Bu hadis Rafıziler in görüşlerine zıt düşmektedir. Çünkü onlar: Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) Ali nin kullar arasında Allah (celle celaluhu) a en yakın kişi olduğunu biliyordu. Bu sebeple onu kendisinden sonra halife tayin etti diyorlar. Halbuki bu hadis, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ali (radiyallahu anh) nin kullar arasında Allah a en sevgili kişi olduğunu bilmediğine delalet etmektedir. 5-) Şayet Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), Ali (radiyallahu anh) nin Allah a en sevgili kul olduğunu, bilseydi onu yanına çağırmak için birisini gönderirdi. Nitekim farklı zamanlarda Ashab tan bazılarını bu şekilde huzuruna çağırmıştır. Ya da şöyle diyebilirdi: 13

14 Allah ım! Bana Ali yi gönder. Çünkü o kulların arasında sana en sevgili olan kişidir. 6-) Bu hadisi nakzeden mütevatir hadisler vardır: Şayet yeryüzünde yaşayanlardan bir dost edinseydim, Ebubekir i dost edinirdim. (Tirmizi; Ahmed, Müsned) Bir başka sahih hadiste Rasulullah a: İnsanlar arasında en çok kimi seversin? diye sorulunca O: Aişe yi dedi. Erkeklerden en çok kimi sevdiği sorulunca da: O nun (Aişe nin) babasını dedi. (Müslim; Ahmed, Müsned) Ashab arasında bunu bilmeyen yoktu ve bu duruma kimse de karşı çıkmamıştı. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/99-100) İbni Teymiyye, bu tenkitleri yaptıktan sonra Hz. Ebubekir in en faziletli sahabi olduğuyla ilgili detaylı bilgiler ve hadisler naklediyor. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/ ) Araştırmamızın hacmi sınırlı olduğu için bunların teferruatına girmiyoruz. IX. TENKİT Rafızi şöyle diyor: 9. delil, cumhurun rivayet ettiği Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Müslümanlara Ali (radiyallahu anh) ye selam göndermelerini emretmesiyle ilgili hadistir. Bu hususta Rasulullah şöyle buyurmuştur: Ali, peygamberlerin efendisi ve muttakilerin imamı, (abdestin nurundan) el, yüz ve ayakları parlak olanların lideridir. Yine: O, benden sonra her müminin (velisi) en yakın olanıdır, Ali bendendir, ben de ondanım. O, her mümin erkek ve kadının nefsinden daha öncedir şeklinde hadisler mevcuttur. Bu hadisler, Ali (radiyallahu anh) nin imametine delalet eder. İbni Teymiyye nin bu hadislerle ilgili tenkitleri özetle şu şekildedir: 1-) Rafızi adeti olduğu gibi bu (metinde ilk olarak geçen) hadisi herhangi bir kitaba nispet etmemiştir. Onun: Bu hadisi cumhur rivayet etti sözü yalandır. Bu hadis, Sahihler, Müsnedler, Sünenler ve bunlardan başka bilinen diğer hadis kitaplarında yoktur. Bu hadisin bir kısmını Hatıbi el-leyli nakletmişse de bu, Müslümanların ittifakıyla kendisine tabi olmayı gerektiren bir delil değildir. Allah (celle celaluhu) bize yalan söylemeyi haram kılmıştır. Rasulullah da bilerek kendisine yalan isnat edenin Cehennem deki yerine hazırlanmasını söylemiştir. 2-) Bu hadis, hadis alimlerinin ittifakıyla yalan ve uydurmadır. Hadis bilgisine en aşağı derecede sahip olan bir kişi bile bu sözün yalan ve uydurma olduğunu bilir. 3-) Bu sözü Rasulullah a nispet etmek uygun olmaz, kim bu sözü söylerse yalancıdır. Metinde Ali (radiyallahu anh) ye ait olarak zikredilen sıfatlar bizzat Rasulullah a aittir. Seyyidü l-mürselin ve İmamü l-muttakin sıfatları Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) e ait vasıflardır. Bu konuda alimler arasında ittifak vardır. Ayrıca Rafızi nin zikrettiği Ali benden sonra her müminin (velisi) en yakın olanıdır Rasulullah a atfedilen 14

15 bir yalandır. Aksine Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem), hem hayatta iken, hem de öldükten sonra her müminin velisidir. Düşmanlığın zıttı olan dostluğun (velayet) zamanla ilgili bir sınırı yoktur. İdare ile ilgili bir velayet olsaydı Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in Ali (radiyallahu anh) ye şöyle demesi gerekirdi: Benden sonra her müminin valisi (idarecisi) sensin. Rasulullah ın Ali (radiyallahu anh) ye: Sen bendensin, ben de sendenim (Tirmizi) şeklindeki sözü, bu hadisin dışındaki hadislerde sahih olarak geçmektedir. Aynı şekilde Ca fer b. Ebi Talib e: Sen yaratılış ve ahlak olarak bana benziyorsun demiş, azatlısı Zeyd b. Harise ye de: Sen bizim kardeşimiz ve efendimizsin demiştir. (Buhari,; Ahmed, Müsned) Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bir konuşmasında Eş ari kabilesinden övgüyle bahsetmiş ve:...eş ariler bendendir, ben de ondanım buyurmuştur. Ashab tan bir başkası için de aynı sözleri söylemiştir. Dolayısıyla tüm bu sözler imamete ve kişilerin en faziletli olduklarına delalet etmez. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/ ) X. TENKİT Rafızi onuncu delil olarak şunu söylemektedir: Cumhur, Rasulullah(sallallahu aleyhi ve sellem) ın şu sözünü nakleder: Ben size iki şey bırakıyorum. Şayet o iki şeye sımsıkı sarılırsanız asla sapıtmazsınız. O iki şey; Allah (celle celaluhu) ın kitabı ve yakın akrabam ile Ehl-i beytimdir. O ikisi havuzun başına gelinceye (mahşere) kadar birbirinden ayrılmayacaklar. Bir başka hadiste: Sizin için Ehl-i beytim Nuh un gemisi gibidir. Kim ona binerse kurtulur, kim ondan geri kalırsa batar. buyurur. Bu söz Rasulullah ın Ehl-i beytine sarılmanın gerekliliğine delalet eder. Ali (radiyallahu anh) de Ehl-i beytin efendisi olduğuna göre, herkesin ona itaat etmesi gerekir. Dolayısıyla Ali (radiyallahu anh) imam olmalıdır. İbni Teymiyye bu delile 4 farklı noktadan tenkit getirmektedir: 1-) Bu hadisin benzer bir tariki Sahih-i Müslim de geçmektedir. Buradaki rivayette: Ben size, kendisine sımsıkı sarıldığınız müddetçe asla sapıtmayacağınız bir şey bıraktım. O da Allah (celle celaluhu) ın kitabıdır ibaresi geçmektedir. Hadiste geçen Yakın akrabam (ıtrati) ile Ehl-i beytim havuzun başına gelinceye kadar birbirinden ayrılmayacaklardır ibaresini Tirmizi rivayet etmiştir. Bu söz Ahmed b. Hanbel e sorulmuş ve o, hadisin bu kısmının zayıf olduğunu söylemiştir. İlim ehlinin geneli de bunu sahih olarak kabul etmemişlerdir. Hadiste geçen: Ehl-i beytim Nuh un gemisi gibidir... lafzı sahih isnatla bilinmemekte ve kendisine güvenilen hadis alimlerinin kitaplarında geçmemektedir. 2-) Rasulullah ın: Allah ın kitabı ve yakın akrabam havuzun başına gelinceye kadar birbirinden ayrılmayacaktır sözü ise doğrudur. Bu söz, Rasulullah ın yakın akrabasının icmalarının hüccet olduğuna delalet eder. 15

16 3-) Rasululah ın yakın akrabası Ali (radiyallahu anh) nin imameti ve en faziletli kimse olması hususunda ittifak etmemişlerdir. Aksine İbni Abbas gibi yakın akrabanın ileri gelenleri Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer i Ali (radiyallahu anh) nin önüne geçirmişlerdir. İmam Malik, Ebu Hanife, Şafii ve Ahmed b. Hanbel in mezhebine uyanların görüşleri de böyledir. 4-) Rasululah ın yakın akrabasının icmaı, ümmetin icmaından daha kuvvetli değildir. Ümmetin icmaı Kitap ve Sünnet ile birlikte hüccettir. Yakın akrabanın icmaı ise bir kısım ümmetin icmaıdır. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/ ) XI. TENKİT Rafızi şöyle diyor: 11. delil cumhurun rivayet ettiği ve Ali (radiyallahu anh) yi sevmeyi ve ona dost olmanın gerekliliğiyle ilgili hadistir. Ahmed b. Hanbel in Müsned inde naklettiği bir hadis şöyledir: Rasulullah, Hasan ve Hüseyin in elini tutarak şöyle dedi: Kim beni, bu ikisini, onların babaları ve annelerini severse, kıyamet gününde benimle birlikte olacaktır. İbni Haluye nin Huzeyfe den naklettiği bir hadiste Rasulullah şöyle buyurdu: Kim, Allah ın kendi eliyle yaratmış olduğu ve ona ol dediği yakut dalına sarılmak isterse benden sonra Ali b. Ebi Talib i emir kılsın. Ebu Said in naklettiği bir hadiste Rasulullah, Ali (radiyallahu anh) ye şöyle dedi: Seni sevmek imandandır, sana buğzetmek nifaktandır. Cennet e ilk girecekler seni sevenlerdir. Cehennem e ilk girecekler ise sana buğzedenlerdir. Allah bunun için seni bana yakın kılmıştır. Bu sebeple sen bendensin, ben sendenim. Şu kadar var ki, benden sonra peygamber yoktur. Şakik b. Seleme nin Abdullah tan naklettiğine göre o şöyle dedi: Rasulullah ın, Ali (radiyallahu anh) nin elini tutarak şöyle dediğini işittim: Bu benim velim, ben de onun velisiyim. Onun düşmanı benim düşmanım, onun dostu benim de dostumdur. Cabir den rivayet edilen bir hadiste Rasulullah şöyle buyurdu: Bana Cebrail, Allah katından üzerinde beyaz yazı olan yeşil bir sayfa getirdi. O sayfada şöyle yazılıydı: Ben yaratıklarım üzerine Ali nin sevgisini farz kıldım. Bu hususu benden insanlara ulaştır. Rafızi, bu konuda çeşitli yollardan gelen sayılamayacak kadar çok hadis mevcut olduğunu, bunların Ali (radiyallahu anh) nin en faziletli kişi olduğuna ve imametine delalet ettiğini söylemektedir. İbni Teymiyye bu nakillerle ilgili tenkitlerini 3 noktada toplamıştır: 1-) Rafızi, nakillerin sıhhatine hiç dikkat etmemektedir. Zikrettiği ilk hadisi Ahmed b. 16

17 Hanbel meşhur olan Müsned inde değil, Ashab ın faziletiyle ilgili diğer Müsnedlerde geçmeyen hadisleri rivayet ettiği Kitabü l-fedail adlı kitabında nakletmiştir. Bu kitapta Müsned hadis kitaplarında zikredilmesi uygun olmayan bazı zayıf hadisler de vardır. Bu kitaba Ahmed b. Hanbel in oğlu Abdullah ve ondan rivayetlerde bulunan el-katii bir çok ziyadeler yapmıştır. Rafızi şeyhleri çok cahil kimseler oldukları için hadisleri bu kitaptan naklediyorlar, Abdullah ve el-katii nin rivayetlerini bizzat Ahmed b. Hanbel in rivayet ettiğini zannediyorlar. Dolayısıyla Rafızi nin ilk olarak naklettiği hadis, Ahmed b. Hanbel in naklettiği bir hadis değil, el-katii nin ziyadelerinden birisidir. İbni Haluye nin naklettiği ikinci hadisi İbniü l-cevzi Kitabü l-mevduat isimli eserinde zikretmiş ve bunun uydurma olduğunu açıklamıştır. İbni Haluye nin rivayetleri ilim ehlinin ittifakıyla sahih değildir. 2-) İbni Haluye nin naklettiği hadisler, hadis ehline göre yalan ve uydurmadır. Rafızi nin naklettiği bu rivayeti de hadis alimlerinin güvendikleri Sıhah, Müsned, Sünen, Mu cem ve benzeri hadis kitaplarında yoktur. 3-) İbni Haluye nin naklettiği bu hadisin lafızlarını düşünen bir kimse bu sözlerin Rasulullah a ait olmadığını ve bir iftira olduğunu görür. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/ ) XII. TENKİT Rafızi, on ikinci delil olarak Ebu Zerr el-ğıfari isnadıyla rivayet ettiği şu hadisi zikretti: Kim Ali nin halifeliğine kötü söz söyler, ona düşmanlık ederse o kişi kafir olur. O kişi Allah a ve Rasulüne savaş ilan etmiş olur. Kim Ali hususunda şüpheye düşerse o kişi kafir olur. Rafızi ayrıca şu rivayetleri de nakletti: Enes şöyle dedi: Ben Rasulullah ın yanında bulunuyordum. Rasulullah, Ali yi kendisine doğru geliyorken gördü ve ona: Ben ve bu (Ali) kıyamet günü ümmetime Allah ın hücceti olacağız dedi. Muaviye b. Hayde (veya Huyde) el-kuşeyri şöyle diyor: Rasulullah ın, Ali (radiyallahu anh) ye şöyle dediğini işittim: Kim sana buğzederek ölürse, o kişi Yahudi veya Hıristiyan olarak ölür. İbni Teymiyye bu hadislerle ilgili şu tenkitleri yapmaktadır: 1-) Mücerret olarak metindeki ilk hadisi rivayet edilmesi, bu hadisi Rasulullah ın söylemiş 17

18 olduğunun kesin olduğuna delalet etmez. 2-) Hadis ilmine vakıf olan herkes bu hadislerin yalan ve Rasulullah üzerine isnat edilmiş birer iftira olduğunu bilir. 3-) Şayet bu hadisler sahabi veya tabiinden rivayet edilmişse, onların isimleri nerede? Onlardan bu hadisleri nakleden kişi bunları hangi kitaptan almıştır? Bu hadisler Ashab ve Tabiin dönemlerinden sonra yalancılar tarafından uydurulmuştur. 4-) Hz. Ebubekir, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) den sonra imam (halife) olmuştur. Bu hususu mütevatir olarak ve yakından bildiğimiz halde reddetmek nasıl uygun olur? Rafızi nin naklettiği ilk hadis, sahih hiçbir kaynakta olmadığı gibi, hadis alimlerine göre imametle ilgili yalan haberlerden birisidir. 5-) Kur an-ı Kerim de Allah (celle celaluhu) ın Muhacirler ve Ensar dan razı olduğu ifade edilirken biz nasıl olur da onları küfürle itham edebilen ve Rabbinden korkmayan kişilerin rivayetlerini kabul edebiliriz? 6-) Güya Ali (radiyallahu anh)nin imametine delil olarak getirilen bu rivayetler aslında Ali (radiyallahu anh) nin şan ve şerefine gölge düşürmektedir. Ali (radiyallahu anh), kendi halifeliğine karşı harbedenlere karşı bu nasslara göre hareket etmemiş, onları Müslüman olarak kabul etmiştir. Ali (radiyallahu anh), kendisiyle savaşmalarına rağmen Hariciler e kafir hükmü uygulamamış, onların mallarının ganimet olarak alınmasını ve kendilerinin esir edilmelerini yasaklamıştır. İbni Teymiyye son söz olarak şunları söylemektedir: Şüphesiz Rafızi zındıklarının yaptıkları şeylerin amacı İslam dinini ifsat etmektir. Allah (celle celaluhu), kendisine ve Rasulüne karşı iftirada bulunan kimselere lanet etmiştir. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) da: Kim benim üzerime yalan söz isnat ederse o kişi Cehennem deki yerine hazırlansın buyurarak hadis uyduranların cezasını apaçık ortaya koymuştur. (İbni Teymiyye, Minhacu s-sünne, 4/ ) 18