Türkiye nin Yüzey Şekilleri -I-

Transkript

1 Türkiye nin Yüzey Şekilleri -I- 1. Türkiye'de akarsuların genel olarak yatak eğimleri fazladır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu durumun ortaya çıkardığı sonuçlardan değildir? A) Alüvyon taşıma güçleri fazladır. B) Enerji potansiyelleri yüksektir. C) Ulaşımda kolaylık sağlarlar. D) Akış hızları fazladır. E) Mekanik aşındırmaları fazladır. 2. Orojenez sonucunda oluşmuş Horst ve Grabenler haritadaki taralı alanlardan hangisinde görülür? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Toprak oluşumunda etkili olan en önemli faktörlerden biri de çözünmeye uğrayan ana kayanın özelliğidir. Yukarıdaki Türkiye haritasında işaretlenen yerlerdeki topraklardan hangisinin oluşumunda ana kaya etkili olmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4. Yükseltinin fazla olduğu ovalarda tarım ürünlerinin çeşitliği azdır. Aşağıda verilen ovaların yükseltileri dikkate alınırsa hangisinde tarım ürünü çeşitliliğinin daha az olduğu söylenebilir? A) Menemen B) Çukurova C) Silifke D) Başkale E) Altınbaşak 5. Akdeniz Bölgesi'nde mağara, obruk, polye, lapya gibi yer şekillerine sıkça rastlanır. Akdeniz Bölgesi'nin hangi özelliği bu yer şekillerinin oluşumuna neden olur? A) Ortalama yükseltisinin fazla olması B) Rüzgâr aşındırmasının etkili olması C) Karstik arazinin geniş yer kaplaması D) Çok sayıda göl bulunması E) Kıta sahanlığının dar olması 6. Aşağıdakilerden hangisi üzerinde Türkiye'nin yer şekillerinin etkisi yoktur? A) Kısa mesafelerde iklim değişikliği B) Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım güçlüğü C) Kıyı ile iç kesimler arasında yağış miktarının farklı olması D) Akdeniz kıyılarında yazların sıcak ve kurak geçmesi E) Ege kıyılarında denizin Akdeniz kıyılarına göre sığ olması 7. Aşağıdaki ovalarımızdan hangisi oluşum bakımından delta ovası özelliği taşımamaktadır? A) Adapazarı ovası B) Bafra ovası C) Çukurova D) Silifke ovası E) Menemen 8. Çözünebilen kayaçların bulunduğu alanlarda meydana gelen oluşumlardan biri de karstik göllerdir. Buna göre, Türkiye'de aşağıda verilenlerden hangisinde karstik göl oluşumu daha fazladır? A) Antalya Bölümü

2 B) Adana Bölümü C) Yukarı Sakarya Bölümü D) Orta Fırat Bölümü E) Ergene Bölümü 9. Türkiye'nin yeryüzü şekilleri düşünüldüğüne yukarıdaki haritada oklar doğrultusunda ilerleyen nemli hava kütlelerinden hangisinin iç kısımlara sokulma ihtimali daha fazladır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) Yukarıdaki yer şekillerinden hangileri Türkiye de görülmez? A) I ve IV B) II ve III C) Yalniz III D) I ve II E) I ve III 11. Doğu Anadolu'da kış mevsimindeki yağışlarının kar şeklinde düşmesi, yukarıda yıllık akım grafiği verilmiş akarsuyun; I. Kış aylarında akımın en düşük düzeye inmesi II. İlkbaharda akımının maksimum düzeye ulaşması III. Kimyasal erimenin artması IV. Rejiminin düzenli olması gibi özelliklerinden hangilerinin ortaya çıkmasında etkilidir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) Yalnız IV 12. Akarsuların taşıdığı maddeyi, denize ulaştırdığı yerlerde falez (yalıyar) oluşumu görülmez. Buna göre, taralı kıyılardan hangisinde falez oluşması beklenmez?

3 A) I B) II C) III D) IV E) V 13. Türkiye okyanuslara kıyısı olmadığı için kıyılarında gel -git genliği azdır. Türkiye kıyılarında gel - git olayı daha etkili olsaydı aşağıdaki ovalardan hangisinin oluşması beklenemezdi? A) Antalya Ovası B) Altınbaşak C) Adapazarı Ovası D) Çukurova E) Amik Ovası 14. I. Marmara'da Kapıdağ Yarımadası II. Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında falezlerin oluşması III. Marmara'da Büyük ve Küçük Çekmece göllerinin oluşması Yukarıda verilenlerden hangileri dalga ve akıntıların biriktirmesi sonucunda oluşmamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I ve III 15. Yukarıda verilen taralı alanlarda oluşmuş yüzey şekilleri aşağıdakilerden hangisinde yanlış eşleştirilmiştir? 16. Eğim ve yağış arttıkça heyelan ve toprak kaymaları artar. Buna göre, harita üzerinde numaralanmış bölgelerden hangisinde heyelan ve toprak kaymalarına daha fazla rastlanır? A) I B) II C) III D) IV E) V NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. C 2. A 3. C 4. D 5. C 6. D 7. A 8. A 9. A 10. C 11. A 12. D 13. D 14. B 15. E 16. D

4 Türkiye nin Yüzey Şekilleri -II- 1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin jeolojik dönemlerde geçirdiği oluşumlarla ilgili bir özellik değildir? A) Kıvrım dağlarının oluşması B) Batı Anadolu'da kırıklı yapının oluşması C) Çeşitli madenlerin oluşması D) Engebeli araziler yanında geniş düzlüklerin de bulunması E) Kuzeye doğru gidildikçe Güneş ışınlarının dar açılarla gelmesi 2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki, dağların genel özelliklerinden biri değildir? A) Doğu-batı yönlü uzanırlar B) Volkanik dağlar, sıradağ özelliği gösterir. C) Doğuya gidildikçe yükseltileri artar. D) Kuzey ve güneydeki dağlar kıyıya paralel uzanırlar. E) İç Batı Anadolu ve Doğu Anadolu'da birbirlerine yaklaşırlar. 3. Bazı yanardağlar oluştuktan sonra yeni bir patlamayla tepe kısmı uçmakta ve burada bir çukurluk (kaldera) oluşabilmektedir. Aşağıdaki dağlarımızdan hangisi yukarıda verilen açıklamayı örneklendirir? A) Yıldız B) Nemrut C) Menteşe D) Kaçkar E) Amanos 4. Ege Bölgesi'nde orojenez sonucu oluşmuş bir yeryüzü şeklinin kesiti yukarıda gösterilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi X ve Y ile gösterilen yer şekillerine örnek olarak gösterilemez? A) Büyük Menderes Ovası B) Madra Dağı C) Bakırçay Ovası D) Yıldız Dağları E) Bozdağlar 5. Aşağıdakilerden hangisinin fazla olması, Doğu Anadolu Bölgesi'nin ortalama yükseltisinin diğer bölgelerimize göre daha fazla olduğunu kanıtlamaz? A) Kar yağışlarının B) Kapalı havzaların C) Vadilerin derinliğinin D) Sirk göllerinin E) Donma süresinin 6. Çukurova ve Çarşamba delta ovaları, Konya ve Malatya ovalarından daha verimlidir. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenleri arasında gösterilemez? A) Çukurova ve Çarşamba ovalarının oluşumunda taşınmış toprakların (alüvyon) fazla olması B) Ovalardaki sulama koşullarının farklı olması C) Yılık sıcaklık ortalamalarının farklı olması D) Yıllık yağış miktarlarının farklı olması E) Konya ve Malatya ovalarında bitki örtüsünün daha cılız olması 7. Türkiye'deki arazilerin %92'si deprem kuşağı üzerinde bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin deprem kuşağı üzerinde bulunmasının nedenleri arasında sayılamaz? A) Genç oluşumlu arazilerin yaygın olması B) Alp-Himalaya sistemi üzerinde bulunması C) Kırıklı yapıya sahip olması D) Tabakaların yerleşmemiş olması E) I. jeolojik zaman oluşumlarının bulunması 8. Akarsular tarafından derin vadilerle parçalanmış düz veya hafif engebeli yüksek düzlüklere plato denir. Aşağıdakilerden hangisi ülkemiz platolarının ortak özelliklerinden biri değildir? A) Ortalama yükseltileri fazladır. B) Ovalardan sonra yoğun yerleşme alanlarıdır. C) Tahıl tarımı için uygun alanlarıdır. D) Kırık hatları üzerinde yer alırlar. E) Hayvancılık ve yaylacılık faaliyetleri yaygındır. 9. Erzurum-Kars platosu verimli lav topraklarıyla örtülüdür. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, Erzurum-Kars platosunda tarım yerine hayvancılık faaliyetlerinin

5 yapılmasının temel nedenidir? A) Yüksek olması nedeniyle ikliminin tarıma elverişsiz olması B) Toprakların parçalı olması C) Hayvancılığın ekonomik gelirinin fazla olması D) Tarım ürünleri çeşidinin az olması E) Hayvancılığın devlet tarafından desteklenmesi 10. Yukarıda yıllık akım durumu mevsimlere göre verilmiş olan akarsuyun aşağıda verilen Türkiye haritası üzerinde taralı yerlerden hangisinde yer aldığı söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 11. Yukarıdaki haritada Çukurova ve onu oluşturan Seyhan ve Ceyhan nehirleri gösterilmektedir. Bu ova için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Taban seviyesine yakındır. B) Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin getirdiği alüvyonlar ile oluşmuştur. C) Oluşumunda kıyının sığ olması etkilidir. D) Dalga aşındırmasına bağlı falezlere rastlanır. E) Delta ovası olduğu için tarıma elverişlidir. 12. Türkiye akarsularının genel özellikleri düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ege'ye dökülen akarsularımız menderesler oluştururlar. B) Rejimleri genelde düzensizdir. C) Akdeniz'e dökülenler, denge profiline en yakındır. D) Havzaları dar, boyları kısadır. E) Genelde enerji potansiyelleri fazladır. 13. Türkiye yakın jeolojik devirdeki epirojenik hareketlerle bugünkü görüntüsünü almıştır. Bu oluşum akarsularımızın en çok hangi özelliğini etkilemiştir? A) Denge profiline ulaşmamalarını B) Ulaşıma elverişsiz olmalarını C) Debilerinin düşük olmasını D) Rejimlerinin düzensizliğini E) İlkbaharda kar erimeleri ile debilerinin artmasını 14. Ülkemizin akarsuları ulaşıma elverişli değildir. Aşağıdaki verilenlerden hangisi akarsularımızda ulaşım yapılamamasının nedenlerinden biri değildir? A) Yatak eğimlerinin fazla olması B) Debilerinin (akım) düşük olması C) Doğu-batı yönünde akmaları D) Akarsu yataklarının darlığı E) Rejimlerinin düzensiz olması 15.

6 Yukarıda oluşumu gösterilen yer şekline Türkiye'de örnek olarak aşağıdakilerden hangisi verilebilir? A) Gelibolu Yarımadası B) Gökçeada C) Kapıdağ Yarımadası D) İzmit Körfezi E) Sinop İnceburun 16. Aşağıda gösterilen yer şekillerinden hangisine ülkemizde rastlanmaz? 17. Yer yapısının geçirdiği evreler incelendiğinde Türkiye'nin genç oluşumlu bir ülke olduğu görülmektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu oluşumun sonuçlarından biri değildir? A) Deprem kuşağı içinde bulunması ve bundan etkilenmesi B) Akarsu aşındırma şekillerinin fazla olması C) Sıcak su kaynaklarının bol olması D) Buzul etkisiyle oluşan kıyılara rastlanmaması E) Akarsuların enerji potansiyelinin fazla olması NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. E 2. B 3. B 4. D 5. B 6. E 7. E 8. D 9. A 10. A 11. D 12. C 13. A 14. C 15. C 16. D 17. D

7 Grafik Yorumu -I- 1. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerdeki yün üretimi ile yünlü dokumacılıkta kullanılan yün miktarı gösterilmiştir. Ülkeler I II III IV V Yün üretim miktarı (ton) Yünlü dokumada kullanılan miktar (ton) Buna göre, hangi ülkelerin yün ithalatı yaptığı söylenebilir? A) Yalnız II B) II ve III C) III ve IV D) I ve V E) II ve IV 2. Aşağıdaki grafikte 1960 ve 1995 yılları arasında bir ülkedeki deniz balığı üretim miktarı verilmiştir. Bu grafiğe dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Üretim miktarında yıllara göre dalgalanmalar vardır. B) 1995 yılında deniz balığı ihracatı bir önceki yıla göre artış göstermiştir. C) yılları arasında üretim sürekli artmıştır. D) 1988 yılındaki deniz balığı üretimi 1990 yılındaki üretimin yaklaşık iki katıdır. E) 1995 yılındaki üretim yaklaşık 600 bin ton civarında olmuştur. 3. Yukarıdaki grafik bir tarım ürününün yılları arasındaki üretim artış oranlarını göstermektedir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Üretim hiçbir yılda bir önceki yılın iki katına çıkmamıştır. B) Üretimdeki artış oranının en fazla olduğu yıl 2001 dir. C) En az üretim 1997 de olmuştur. D) Üretimin en fazla olduğu yıl 2001 dir. E) 1997 yılından 2002 yılına kadar üretim sürekli artmıştır. 4. Yukarıdaki grafikte verilen bilgilere göre pamuk üretimindeki artışın, pamuk ekimi alanındaki artıştan fazla olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Birim alandan elde edilen verimin artmasıyla

8 B) İhracatından elde edilen gelirin artmasıyla C) Nemli iklim koşulları altında yetişmesiyle D) Her bölgede yetiştirilmemesiyle E) Tarımda insan emeğine ihtiyacının fazla olmasıyla 5. Yukarıdaki grafikte Türkiye'deki ekili-dikili arazilerin ürünlere göre tüm araziler içerisindeki ekim alanları gösterilmiştir. Buna göre, aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşmak mümkün değildir? A) Tahıllar içerisinde en çok ekilen buğday ve arpadır. B) Yumrulu bitkiler ve çay bitkisinin ekim alanlarının toplamı ile bağ alanlarının toplamı yaklaşık olarak aynıdır. C) Arpa temel besin olmaktan çok bira ve yem sanayinde kullanılır. D) Sanayi bitkilerinin ekim alanları mısır ekim alanlarının iki katından fazladır. E) Ekim alanı en az olan çay bitkisidir. 6. Türkiye'de tarım arazilerinin dağılımını türlerine göre veren yukarıdaki 1950 ve 1988 yıllarındaki grafiklere bakarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi hakkında fikir edinilemez? A) Tarla arazilerinin oranı artmıştır. B) Otlakların oranı azalmıştır. C) Orman arazisinin oranı sürekli en fazla olmuştur. D) Otlakların 1950 deki oranı 1988 e göre fazladır. E) Bağların genişleme oranı ormanların genişleme oranından fazladır. 7. Bir yerde ölçülen sıcaklık yükseklere çıkıldıkça her 200 metrede 1 C değişim gösterir. Buna göre yukarıda gerçek ve indirgenmiş sıcaklıkları verilen merkezlerden hangisinin fiziki haritasının çiziminde koyu kahverengi renk daha fazla kullanılır? A) I B) II C) III D) IV E) V 8.

9 Yukarıdaki grafikte Türkiye'de 1927 ve 1993 yılları arasındaki mısır üretim miktarları verilmiştir. Mısırın yetişme şartları dikkate alınırsa bu grafiğe göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir? A) Mısır ekilen alanlar azalmıştır. B) Sulama imkânları gelişmiştir. C) Mısır tarımı yapan nüfus artmıştır. D) Birim alandan alınan verim artmıştır. E) Mısır ihracatı artmıştır. 9. Aşağıdaki grafik coğrafi bölgelere göre heyelan olaylarının oransal dağılımını göstermektedir. Grafikte IV ve II numarayla gösterilen bölgeler sırasıyla aşağıdakilerden hangileridir? A) Karadeniz-Güneydoğu Anadolu B) Doğu Anadolu-Marmara C) Güneydoğu Anadolu-Karadeniz D) İç Anadolu-Doğu Anadolu E) Akdeniz- Karadeniz 10. Yukarıda sıcaklık ve yağış grafiği gösterilen yerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi söylenemez? A) Yıllık yağış miktarı 600 mm den çoktur. B) Kış ılıklığı isteyen tarım ürünleri yetiştirilir. C) Yaz kuraklığı görülmektedir. D) Yağışlar yağmur biçimindedir. E) Doğal bitki örtüsü bozkırdır. NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. D 2. B 3. D 4. A 5. C 6. C 7. B 8. B 9. C 10. E

10 Grafik Yorumu -II- 1. Yukarıda yılları arasında Türkiye'ye gelen ve dışarıya çıkan turist sayısı gösterilmiştir. Grafikteki bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlış olur? A) Her dönem gelen turist giden turistten fazladır. B) Giden ve gelen turist sayılarında farkın en fazla olduğu yıl 1992 dir. C) Gelen turistlerden en fazla gelir 1992 yılında gerçekleşmiştir. D) Giden turist sayısı yıllarında birbirine en yakındır. E) Giden turistlerin en az olduğu yıl 1991 yılıdır. 2. Aşağıda bazı ülkelerin 1995 yılına ait turizm gelirlerini gösteren grafik verilmiştir. Yukarıdaki grafiğe göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Mısır ve Yunanistan'ın gelirleri en azdır. B) Fransa'da turizm geliri en fazladır. C) İspanya ve Türkiye'nin toplam geliri Fransa'dan fazladır. D) Türkiye'nin turizm geliri 5 milyar dolardan fazladır. E) İtalya'da kış turizmi gelişmiştir. 3. Tarımda makine kullanımı, sulama, gübreleme ve iyi cins tohum, toprağın bakımı ve ilaçlamaya önem verilmesi verimi arttırıcı etki yaparken bu özelliklerin pek uygulanmadığı tarım alanlarında ise verim oldukça düşük kalır. Yukarıda grafikte ekim alanı ve üretim miktarı gösterilmiş merkezlerden hangisinde sırasıyla verim en fazla ve en düşüktür? A) I-V B) IV-II C) III-I D) V-III E) IV-III 4. Aşağıdaki tablo Türkiye demir cevheri üretiminde yıllara göre meydana gelen değişimi göstermektedir. Yıl Üretim (bin ton) Yıl Üretim (bin ton)

11 Tablodaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) En az üretim 1939 yılında olmuştur. B) 1950 ve 1965 yılı toplam üretimi 1975 yılı üretiminden fazla olmuştur. C) yılları arasında üretim sürekli artmıştır. D) En son yıl, üretim en fazla olmuştur. E) Üretim, sadece iki yılda 5 milyon tonun üzerine çıkmıştır. 5. Yandaki grafikte bir bölgede yağışın mevsimlere dağılışı verilmiştir. Aşağıdaki ürünlerden hangisinin doğal olarak yetiştirilmesi mümkün değildir? A) Şekerpancarı B) Haşhaş C) Çay D) Mısır E) Zeytin 6. Yukarıdaki grafikte sıcaklık ve yağış özellikleri verilen makro klima tipinin görüldüğü bir bölgeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yıllık sıcaklık ortalaması yüksektir. B) Sıcak kuşakta yer alır. C) Yağış rejimi düzenlidir. D) Yıllık sıcaklık farkı fazladır. E) Doğal bitki örtüsü ormandır. 7. Aşağıda Kuzey Yarımküre'de bir bölgeye düşen yağış miktarının mevsimlere dağılışı verilmiştir. İlkbahar 236 mm Yaz Sonbahar 61 mm 103 mm Kış 82 mm Buna göre aşağıdaki yağış diyagramlarından hangisi bu bölgenin yağış değerlerini göstermektedir?

12 8. Aşağıda iki ayrı iklim tipinin aylara göre sıcaklık ve yağış dağılışı verilmiştir. Sıcaklık ve yağış dağılışı verilen bu iki merkez sırasıyla aşağıdaki ülkelerden hangilerinde olabilir? A) Arjantin-Kanada B) Kanada-Şili C) İspanya-Norveç D) Avustralya-Danimarka E) Brezilya-İngiltere 9. Aşağıdaki grafikte bir ülkenin bazı yıllardaki doğum ve ölüm oranları verilmiştir. Buna göre, yukarıdaki grafiğe bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) ölüm oranı 1970 den itibaren azalmaya başlamıştır. B) 1990 yılında doğum ve ölüm oranı birbirine eşittir. C) 1970 de ölüm oranı doğumdan fazladır. D) 1960 ve 1970 yılında doğum sayısı aynıdır. E) Gelişmekte olan bir ülkedir. 10. Aşağıdaki tabloda Türkiye'de 1926 ve 1994 yılları arasındaki şeker üretimi gösterilmiştir.

13 Bu grafiğe dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Şeker üretimi en fazla 1992 yılında olmuştur. B) Şeker fabrikaları ülke geneline dengeli dağılmamıştır. C) 1986 ve 1988 yıllarındaki şeker üretimi aynıdır. D) 1994 yılındaki şeker üretimi yaklaşık 1.7 milyon tondur. E) 1970 yılına kadar olan süreçte en çok üretim 1960 yılında olmuştur. NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. C 2. E 3. E 4. D 5. C 6. D 7. B 8. B 9. D 10. B

14 Grafik Yorumu -III- 1. Gerçek yüzölçümü, yükselti ve engebeler dikkate alınarak yapılan ölçüm sonucu elde edilen alandır. İzdüşüm yüzölçümü ise, her yer deniz seviyesinde varsayılarak elde edilen alandır. Yukarıda beş bölgenin gerçek alanı ile izdüşüm alanı verilmiştir. Bu bölgelerden hangisinde hidroelektrik enerji potansiyelin daha az olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Ülkeler Sektörler ABD Çin Hindistan Mısır Tarım % Endüstri % Hizmet % Yukarıda bazı ülkelerde elde edilen gelirin sektörel dağılımı yüzde (%) olarak gösterilmiştir. Bu tablodan yararlanılarak aşağıdakilerden hangisi elde edilemez? A) ABD, gelirinin en büyük kısmını hizmet sektöründen elde eder. B) Mısır toplam gelir bakımından 2. sıradadır. C) Çin, hizmet sektöründen elde edilen gelir oranı bakımından 3. sıradadır. D) Hindistan'da gelirlerin sektörlere dağılım oranları birbirine daha yakındır. E) Hindistan'da endüstriden elde edilen gelir tarımda-kinden fazladır. 3. Yukarıdaki grafik beş farklı bölgenin nüfus artış oranını (%o) göstermektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu grafikten çıkarılamaz? A) III. bölgede nüfus en fazladır. B) I. ve II. bölgelerin toplam nüfus artış oranları III. bölgedeki nüfus artış oranından azdır. C) II. bölge dışındaki bölgelerde nüfus artış oranları % 0 10'un üzerindedir. D) En fazla nüfus artış oranı III. bölgede, en az nüfus artış oranı ise II. bölgededir. E) II. bölgenin gelişmişlik düzeyi daha fazladır. 4. Aşağıdaki grafiklerde beş ürünün ekilme ve üretim oranları derece cinsinden verilmiştir. Buna göre tarımın niteliği hepsinde aynı olduğuna göre, kaç numaralı yerde birim alandan alınan verim en azdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Bir ülkeye gelen turistlerin yaptığı harcama ile bu ülkeden dışarı giden turistlerin yaptığı harcama aynı kabul edilirse;

15 Grafikte gelen ve giden turist sayıları gösterilen ülkelerden hangisinde turizme bağlı döviz açığı daha fazladır? A) I B) II C) III D) IV E) V 6. Aşağıdaki grafikte yıllara göre hayvan türlerinden elde Yalnızca tablodaki bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Hayvan türlerinden sayısı en az olan mandadır. B) 1999 yılında koyun ve kuzudan alınan et verimi düşüktür. C) Dana eti üretimindeki düşüş danaların büyüyüp, sığır kategorisinde değerlendirilmesindendir. D) Türkiye'de büyükbaş hayvan sayısı küçükbaş hayvan sayısından fazladır. E) Sığır eti üretiminin yıllara göre değişimi koyun ve kuzu eti üretimi değişimiyle doğru orantılı değildir. 7. Turunçgiller Portakal Mandalina Altıntop (Greyfurt) A B A B A B A Limon B A: Ağaç sayısı B: Meyve üretimi (ton) Tabloda Turunçgil ağaç sayısı ve meyve üretiminin yıllara göre dağılımı gösterilmiştir. Bu tablodaki bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Ağaç sayısı ile üretim arasında paralellik vardır. B) Altıntopta beş yılda ağaç sayısı ve üretimdeki artış % 50 den fazladır. C) Tüm yıllarda üretim miktarı en çok olan meyve portakaldır. D) 1997 yılında 1996 ya göre tüm meyvelerde ağaç sayısı artmasına karşın üretim düşmüştür. E) 1999 yılında, Turunçgillerin tümünde ağaç sayısı ve üretim en fazladır. 8. ÜLKE Güney Afrika Türkiye Hindistan Kazakistan Zimbabwe Rusya Yukarıdaki tabloda Dünya krom üretiminde yer alan başlıca ülkelerin, yıllara göre çıkarım miktarları gösterilmiştir. (Bin ton) Bu tabloya göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

16 A) Güney Afrika tek başına diğerlerinden fazla üretim yapmaktadır. B) Türkiye 1995 te ikinci sırayı almıştır. C) Kazakistan üretimini giderek azaltmıştır. D) Rusya en az üretim yapan ülkedir. E) Afrika kıtasında krom çıkarımı fazladır. 9. Ilıman iklimlerde günlük sıcaklık farkı az iken, karasal iklimlerde fazladır. Buna göre grafikte gösterilen beş bölgeden hangisinde karasallık daha belirgindir? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Yukarıdaki sıcaklık ve yağış grafiği verilen kent aşağıdakilerden hangisidir? A) Trabzon B) Bolu C) Erzurum D) Sivas E) Ankara Cevap Anahtarı 1. D 2. B 3. A 4. E 5. D 6. E 7. A 8. B 9. D 10. C

17 Tarımı Etkileyen Koşullar 1. Devlet bazı tarım ürünlerinde "Destekleme Alımı" yapar. Destekleme alımları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Üretimdeki dalgalanma azalır. B) Bir sonraki yıl aynı ürünün ekilme oranı artar. C) Ürün kalitesi yükselir. D) Sulama ve gübrelemeye gerek duyulmaz. E) Çiftçi elverişsiz piyasa şartlarından fazla zarar görmez. 2. Kış mevsiminde hava sıcaklığının 0 C nin altına düşmesi aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangisinin daha fazla zarar görmesine neden olur? A) Elma B) Üzüm C) Muz D) Kayısı E) Antep fıstığı 3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye tarımının sorunlarından biri değildir? A) Sulama olanaklarının yetersizliği B) Aşırı yaz kuraklığı C) Ekstansif (ilkel) tarım metotlarının uygulanması D) İç kesimlerde kışların soğuk ve uzun geçmesi E) Tarım arazilerinin az olması 4. Birim alandan elde edilen verimi arttırmak için intansif tarım yöntemleri uygulanır. Aşağıda verilenlerden hangisi intansif tarım yönteminin özellikleri arasında sayılamaz? A) Tohum ıslahı B) Makine kullanımı C) Sulama D) Gübreleme E) Nadas 5. Akdeniz Bölgesi'nde mısır ve soya fasulyesinin yetiştirilebilmesi, bu bölgede öncelikle aşağıdakilerden hangisini kanıtlar? A) Sulama koşullarının yeterli olduğunu B) Makinalı tarım yapıldığını C) Kış mevsiminde bol yağış aldığını D) Gübreleme yapıldığını E) Toprakların verimli olduğunu 6.-Makinalı tarımın yaygınlaştığı, - Sulama ve gübreleme olanaklarının arttığı, - Tohum ıslahının yeterince yapıldığı bir bölgede uygulanan tarım metodu aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Ekstansif tarım B) Entansif tarım C) Kuru tarım D) Nadas E) Nöbetleşe ekim 7. Tarımda verimlilik, bir ürün döneminde birim alandan elde edilen ürünün miktarıyla ifade edilir. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de tarım etkinliklerini ve tarımsal verimliliği olumlu yönde etkileyen faktörlerden biri değildir? A) Sulama B) Toprak bakımı C) Gübreleme D) Erozyon E) Tohum ıslahı 8. Destekleme alımı, devletin tarım ürünleri piyasasını düzenleme isteğinin bir sonucudur. Aşağıdakilerden hangisinin bu durumun sonuçlarından biri olduğu söylenebilir? A) Devletin üreticiye önceden ilân ettiği taban fiyattan ürününü almayı garanti ettiği B) Belli ürünlerin daha geniş alanlarda üretilebileceği C) Üretimde yıllar arasında dalgalanmanın azalabileceği D) Birim alandan daha az ürün alınabileceği E) Nadas alanlarının daralabileceği 9. Tarım alanlarının doğal sınırlarına ulaştığı Türkiye'de, hızla artan nüfusun beslenme gereksinimlerinin karşılanmasında, aşağıdakilerden hangisi bir uygulama olamaz? A) Sulu tarımın yaygınlaştırılması

18 B) Gübre kullanımının yaygınlaştırılması C) Nadas uygulamasının yaygınlaştırılması D) Modern tarım araçlarının kullanılması E) Islah edilmiş tohum kullanılması 10. Aşağıdaki Türkiye haritasında bazı tarım ürünleri ve işlendikleri yerler gösterilmiştir. Yapılan eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) Bir meyve bahçesinden, ağaç başına daha fazla verim elde etmek isteniyorsa, aşağıdakilerden hangisinin uygulanması düşünülemez? A) Sulama olanaklarını geliştirmek B) Gübre kullanımını çoğaltmak C) Ağaç sayısını artırmak D) Zirai mücadeleyi arttırmak E) Toprak ıslah ve bakımını gerçekleştirmek 12. insan sağlığı ve beslenmesi ile kalite kontrolü sağlanması gibi nedenlerle Türkiye'de bazı tarım ürünleri devlet kontrolünde üretilmektedir. Aşağıdaki tarım ürünlerinden hangisinde bu durum gözlenmez? A) Pirinç B) Haşhaş C) Kenevir D) Tütün E) Zeytin 13. Kırsal alanda makine kullanımının yaygınlaşması köyden kente olan göçü artırır. Haritada taralı alanlardan hangilerinde böyle bir durum söz konusu değildir? A) 1-2 B) 2-3 C) 3-4 D) 1-4 E) Bir X bitkisinin yetişme koşulları incelendiğinde; - Ilık bir kış - Nemli hava - Yıkanmış toprak gibi istekleri olduğu gözlenmiştir. Sözü edilen X bitkisinin yukarıdaki haritada işaretli merkezlerden hangisinde uygun yetişme koşullan bulabileceği söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 15. Arazinin yapısı tarımda makine kullanımını etkiler. Aşağıdaki kentlerde arazi yapısına bağlı olarak makine kullanımının en azdan çoğa doğru sıralaması hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) Rize-Ordu-Gaziantep-Adana B) Niğde-Gaziantep-Ordu-Adana C) Adana-Gaziantep-Niğde-Ordu D) Gaziantep-Adana-Ordu-Niğde E) Ordu-Adana-Gaziantep-Niğde 16. Yüzey şekilleri makineli tarımın yapılmasını etkilemektedir.

19 Yukarıdaki Türkiye haritasında makineli tarımın en az uygulanacağı yer hangisidir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) Tarım ürünlerinde birim alandan alınan verimde, önceki yıllara göre büyük artışların gözlendiği durumlarda, aşağıdakilerin hangisi, diğerlerine göre daha az etkili olmuştur? A) Sulama B) Zirai mücadele C) Kaliteli ve ıslah edilmiş tohumlar D) Ekim alanlarının genişlemesi E) Gübreleme ve toprak ıslah çalışmalarının artması 18. Doğu Anadolu'da tahıl tarımının yapıldığı alanlarda gübre kullanımı yaygın değildir. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenleri arasında sayılamaz? A) Hayvan gübresinin yakacak olarak kullanılması B) Sulama imkanlarının yetersiz olması C) Yapay gübrenin pahalı olması D) Tahıl tarımının ekonomik olmaması nedeniyle yapay gübre ihtiyacının karşılanamaması E) Ekstansif tarımın yaygın olması 19. I. Akdeniz II. Ege III. Diğerleri Aşağıda bir tarım ürününün üretim miktarının coğrafi bölgelerimize dağılış oranlan gösterilmiştir. Grafikte verilen tarım ürünü aşağıda verilenlerden hangisidir? A) Limon B) Zeytin C) Tütün D) Pamuk E) İncir NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. D 2. B 3. E 4. E 5. A 6. B 7. D 8. A 9. C 10. C 11. C 12. E 13. E 14. E 15. A 16. E 17. D 18. B 19. A

20 Yetiştirilen Ürünler -I- 1. Aşağıda verilen ova ve tarım ürünü eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Ova Ürün A) Konya Buğday B) Ergene Ayçiçeği C) Çukurova Pamuk D) Adapazarı Şekerpancarı E) Gediz Fındık 2. Aşağıdaki haritada işaretleri, *, ile belirtilen üç ayrı tarım ürününün Türkiye'deki başlıca yetişme alanları gösterilmiştir. Bu üç ürün aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?, *, A) Turunçgil Şekerpancarı Çay B) Çay Pamuk Zeytin C) Muz Buğday Çay D) Yerfıstığı Buğday Fındık E) Susam Tütün Ayçiçeği 3. İç Anadolu Bölgesi'ndeki bağların ve meyveliklerin Kapadokya Yöresinde özellikle Erciyes ve Hasan dağı eteklerinde yoğunlaşması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Yazların sıcak geçmesi B) Nem oranının düşük olması C) Arazilerin engebesiz olması D) Ortalama yükseltinin az olması E) Volkanik arazilerin yaygın olması 4. I. Kıyıya yakın alanlarda yetişir. II. Soğuğa dayanıksız olduğu için üretim alanı sınırlıdır. III. En çok Ege Bölgesi'nde yetişir. IV. Kuru olarak da tüketilir. Yukarıda özellikleri verilen ürün aşağıdakilerden hangisidir? A) Elma B) Tütün C) Muz D) İncir E) Üzüm 5. Yukarıdaki Türkiye haritasında taralı bölgelerde yetiştirilen tarım ürünü aşağıda verilenlerden hangisidir? A) İncir B) Üzüm C) Turunçgil D) Fındık E) Muz 6. Aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangisinin yetiştirildiği bölge Ekvator'a daha vakın ve yükseltisi daha azdır? A) Muz B) Buğday C) Haşhaş D) Patates E) Üzüm 7. Turunçgiller soğuğa dayanıksız ürünlerdir. Turunçgiller Türkiye'de Rize ve çevresinde yetiştirildiği halde, Akdeniz iklimi görülen Güney Marmara'da yetiştiril-memesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Ekonomik değerinin düşük olmasıyla B) Arazinin engebeli olmasıyla C) Yer şekillerinin sade olmasıyla D) Kış mevsiminde don olaylarının fazla olmasıyla

21 E) Bölgenin ortalama yükseltisinin az olmasıyla 8. Ürünlerin kalitesini korumak, elverişsiz piyasa dönemlerinde üreticinin zarar görmesini engellemek amacıyla ülke ihracatında önemli paya sahip ürünlere destekleme alımı yapılır. Aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangisi bu guruba dahil edilemez? A) Tütün B) Haşhaş C) Fındık D) Patates E) Çay 9. Türkiye'de sebze üretimini olumsuz etkileyen faktörlerden biri de yazların kısa ve serin geçmesidir. Buna göre aşağıdaki bölümlerden hangisinde yukarıda sözü edilen durum yaşanmaz? A) Erzurum-Kars B) Hakkari C) Orta Fırat D) Doğu Karadeniz E) Batı Karadeniz 10. Yukarıda verilen tarım alanlarının hangisinde sebze tarımının gelişmemesinde yazların kısa ve serin geçmesi temel etken olmuştur? A) I B) II C) III D) IV E) V 11. Aşağıda verilen tarım ürünlerinin hangisinin Türkiye ihracatındaki payı daha fazladır? A) Fındık B) Mercimek C) Şeftali D) Patates E) Buğday 12. Türkiye'de turunçgillerin yetişme alanı kıyı kesimleri olduğu halde, Ege Bölgesi'nde 100 km içeriye kadar tarımının yapılması; I. Denize uzak olmasıyla II. Yeterince yağış almasıyla III. Yer şekillerinin elverişli olmasıyla IV. Yaz mevsiminin sıcak, kış mevsiminin soğuk olmasıyla V. Sıcaklığın yıl boyunca sıfır derecenin üstünde olmasıyla gibi etmenlerden hangileriyle açıklanabilir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) III ve V E) II ve IV 13. Modern (intansif) tarım yönteminin uygulandığı bir yöre için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tarımda makine kullanımı yaygındır. B) Sulama imkanları gelişmiştir. C) İlaçlama ve gübreleme yapılır. D) Üretim ve verim fazladır. E) Tahıl tarımı yaygındır. 14. İç Anadolu Bölgesi'nde yaz kuraklığı ve tarımda sulama sorununun fazla olması; I. Buğday II. Pamuk III. Yeşil mercimek IV. Sebze V. Şekerpancarı Yukarıdaki tarım ürünlerinden hangilerinin üretimini olumsuz yönde etkilemiştir? A) III ve V B) II ve IV C) II ve V D) I ve III E) IV ve V 15. X: Ekim alanı yerleşmelerin dışındadır. Y: Ürün kalitesinin korunması için destekleme alımı yapılır. Z: Uyuşturucu yapımında kullanılır. Yukarıda bazı özellikleri verilen tarım ürünlerinin doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? X Y Z A) Tütün Şekerpancarı Kenevir B) Çeltik Tütün Haşhaş C) Mısır Buğday Keten D) Soya Şekerpancarı Kenevir E) Pamuk Tütün Haşhaş

22 16. Kışları ılık ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçen iklim bölgelerinde turunçgil tarımı yaygındır. Sıcaklık ve yağış grafiği verilen alanlardan hangisi turunçgil tarımına daha uygundur? 17. Bir ürünün yoğun olarak yetiştirildiği bölgelere o ürünün tarım bölgesi denir. Her tarım ürününün iklim, sulama ihtiyaçları farklı olduğu için yetişme alanı da farklı olur. Buna göre aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangisinin tarım bölgesinin belirlenmesinde iklim koşullarının yanısıra devlet kontrolü de etkili olmuştur? A) Çay B) Turunçgil C) Fındık D) Muz E) Haşhaş 18. Seracılık faaliyetlerinin en fazla Akdeniz Bölgesinde yapılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Kış aylarının sıcak geçmesi B) Kış aylarının yağışlı geçmesi C) Yazların kurak geçmesi D) Karstik arazinin yaygın olması E) Sulama imkânlarının yeterli olması NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. E 2. A 3. E 4. D 5. B 6. A 7. D 8. D 9. C 10. D 11. A 12. D 13. E 14. B 15. B 16. C 17. E 18. A

23 Yetiştirilen Ürünler -II- 1. Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında birçok tarım ürününün yetiştirilmesine uygun koşullar olmasına rağmen daha çok ekonomik değeri yüksek olan ürünler yetiştirilir. Aşağıdakilerden hangisinin bu ürünlerden biri olduğu söylenemez? A) İncir B) Muz C) Şekerpancarı D) Pamuk E) Turunçgil 2. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl türlerinin İç ve Doğu Anadolu bölgelerinde uygun yetişme koşulları buldukları görülmektedir. İç ve Doğu Anadolu'nun iklim özellikleri dikkate alınırsa, bu ürünlerin haritada gösterilen ülkelerin hangisinde, yetişme koşullarının daha uygun olacağı söylenebilir? A) Kanada B) Kongo C) Şili D) Hollanda E) Avustralya 3. Tahıllar ilkbahar yağışı ve yaz kuraklığı isterler. Aşağıdakilerden hangisinin tahıl grubunda yeralma-sına rağmen iklim isteğinin diğerlerine göre farklı olduğu söylenebilir? A) Buğday B) Arpa C) Çavdar D) Yulaf E) Mısır 4. Aşağıdaki haritada Türkiye'de şekerpancarı tarımının yapıldığı yerler gösterilmiştir. Buna göre şekerpancarı tarımının yaygın olduğu yerlerde, aşağıdaki ürünlerden hangisinin tarımı daha fazladır? A) İncir B) Turunçgil C) Buğday D) Zeytin E) Tütün 5. Aşağıdaki yerlerden hangisi arpa üretimi için elverişli değildir? A) İç Anadolu Bölgesi B) Güneydoğu Anadolu Bölgesi C) Ege Bölgesi D) Doğu Karadeniz Bölümü E) Yukarı Fırat Bölümü 6. Her bitkinin ekim ve hasat dönemlerinde iklim koşulları isteği aynı değildir. Buna göre, aşağıdaki ürünlerden hangisi olgunlaşma döneminde tam kuraklık ister? A) Mısır B) Turunçgil C) Buğday D) Çay E) Pirinç 7. Aşağıdaki haritada Türkiye'deki pamuk üretim alanları gösterilmiştir. Üretim alanları dikkate alındığında pamuğun yetişme koşullan arasında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kış ılıklığı ister. B) Sulama isteği fazladır. C) Olgunlaşma döneminde yaz kuraklığı ister. D) Yaz sıcaklığının yüksek olması gerekir.

24 E) Güneşlenme isteği fazladır. 8. Türkiye'de bazı tarım ürünlerinin yayılma alanını, iklim koşullarından çok, o ürünle ilgili sanayi kuruluşlarının varlığı belirler. Aşağıdaki ürünlerin hangisinde buna benzer bir durum daha belirgindir? A) Buğday B) Turunçgil C) Mısır D) Şekerpancarı E) Pamuk 9. Aşağıdaki ürünlerden hangisinde, elde edilen ürün diğerlerinden farklıdır? A) Zeytin B) Mısır C) Soya D) Ayçiçeği E) Şeker pancarı 10. Türkiye iklim çeşitliliğine bağlı olarak çok çeşitli tarım ürünlerinin aynı anda yetiştirildiği bir ülkedir. Buna göre yukarıdaki ok yönünde Derlendiğinde sırasıyla aşağıdaki tarım ürünlerinden hangilerinin yetiştirildiği görülür? A) Çay, Pamuk, Buğday, Mercimek B) Ayçiçeği, Zeytin, Buğday, Pamuk, Mercimek C) Ayçiçeği, Zeytin, Mısır, Turunçgil D) Muz, Turunçgil, Pamuk, Arpa, Mercimek E) Pirinç, Ayçiçeği, Zeytin, Fındık, Muz 11. Aşağıdaki ürünlerden hangisinin yağış isteği diğerlerinden farklıdır? A) Buğday B) Yulaf C) Mercimek D) Pamuk E) Fındık 12. Yukarıdaki haritada hangi tarım ürününün yoğun yetiştirildiği yerler taranmıştır? A) Ayçiçeği B) Arpa C) Yerfıstığı D) Susam E) Pamuk 13. I. Mısır II. Buğday III. Pirinç IV. Zeytin V. Fındık Yukarıdaki tarım ürünlerinden hangileri Türkiye'nin dışarıya sürekli ihraç ettiği ürünlerdendir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) IV ve V E) II ve V 14. Yukarıdaki Türkiye haritasında yetiştirilme alanları gösterilen tarım ürünleri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

25 A) Zeytin Çay Fındık B) Ayçiçeği Zeytin Fındık C) Mısır Turunçgil Çay D) Şekerpancarı Muz Tütün E) Buğday Zeytin Mısır 15. Haritada bazı ürünlerin çok yetiştirildiği yerler gösterilmiştir. Bu alanlarda yetiştirilen ürünler, aşağıdakilerden hangisinde yanlış verilmiştir? A) III Zeytin B) II Kenevir C) I Ayçiçeği D) IV Turunçgiller E) V Muz 16. Yağ bitkileri tohumundan veya kendisinden yağ elde edilen ürünlerdir. Buna göre aşağıdaki tarım ürünlerinden hangisi yağ bitkisi grubuna girmez? A) Mısır B) Zeytin C) Soya D) Mercimek E) Ayçiçeği 17. Güneşli gün sayısı fazla, kış sıcaklığı yüksek olan yerler seracılığa elverişlidir. Bu gibi yerlerde seracılık yapmak ekonomiktir. Buna göre yukarıda gösterilen alanlardan hangisinde seracılığın yapılması, ekonomik olmaz? A) V B) IV C) III D) II E) I NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. C 2. A 3. E 4. C 5. D 6. C 7. A 8. D 9. E 10. B 11. E 12. A 13. D 14. B 15. E 16. D 17. B

26 Hayvancılık ve Ormancılık 1. Aşağıda verilenlerden hangisi Türkiye'de hayvancılığı geliştirmek ve verimi arttırmak için alınacak önlemler arasında sayılamaz? A) Kuzu ve dana kesimlerini azaltmak B) Meraları korumak ve ıslah etmek C) Yem üretimini artırmak D) Canlı hayvan ihracatını geliştirmek E) Besi ve ahır hayvancılığını yaygınlaştırmak 2. Akdeniz Bölgesi'nde orman yangınlarına çok sık rastlanılmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi orman yangınlarını azaltmak için alınacak önlemlerden biri değildir? A) Ormanlarda gözetleme kuleleri yapmak B) Yangınların yayılmasını önleyecek şeritler açmak C) Orman içi piknik alanlarını çoğaltmak D) Yangına müdahale edecek uçak filosu kurmak E) Orman köylerinde farklı ekonomik faaliyetler geliştirmek 3. Doğal şartlara ve daha çok yağışa bağlı olan mera hayvancılığında et ve süt verimi düşüktür. Buna göre, et ve süt verimini arttırmak için aşağıdakilerden hangisinin uygulanmasına gerek yoktur? A) Ahır hayvancılığını yaygınlaştırmak B) Yem sanayisini geliştirmek C) Et ithalatını arttırmak D) Hayvancılıkla uğraşan insanları bilinçlendirmek E) Hayvan soylarını iyileştirmek 4. Türkiye'de; I. Dağlık arazinin yaygın olması II. Farklı bitki örtülerine sahip olması III. Yeraltı kaynaklarının çeşitli olması gibi faktörlerden hangileri arıcılığın her bölgede yapılan bir hayvancılık faaliyeti olmasına neden olmuştur? A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 5. Aşağıdaki hayvancılık faaliyetlerinden hangisinin Türkiye'de yapıldığı yerler diğerlerine göre daha sınırlıdır? A) Küçükbaş hayvancılık B) Büyükbaş hayvancılık C) Kümes hayvancılığı D) Arıcılık E) İpek böcekçiliği 6. Aşağıda bir yöreye ait yıllık sıcaklık ve yağış ortalamaları grafiği verilmiştir. Bu grafiğe göre bölgenin hakim doğal bitki örtüsü aşağıdakilerden hangisidir? A) Maki B) Orman C) Savan D) Bozkır E) Tundra 7. Aşağıda verilen hayvancılık türü ve yaygın olarak yapıldığı yer eşleştirilmelerinden hangisi yanlış verilmiştir? A) Kümes hayvancılığı Güneydoğu Anadolu B) Büyükbaş hayvancılık Erzurum-Kars C) Ipekböcekçiliği Bursa çevresi D) Balıkçılık Karadeniz E) Kılkeçisi Akdeniz 8. Türkiye'de önemli yere sahip olan kümes hayvancılığının daha çok Marmara ve Ege bölgelerinde büyük kentlerin yakınlarında geliştiği görülmektedir. Kümes hayvancılığının yapılması için büyük kent çevrelerinin tercih edilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Halkın geçim kaynağının hayvancılık olması B) Ulaşımın gelişmiş olması

27 C) Yüzey şekillerinin sade olması D) İklim şartlarının uygun olması E) Tüketici nüfusun fazla olması 9. Orman alanlarının dağılışında sadece yıl içindeki toplam yağış miktarı etkili olsaydı aşağıdaki bölgelerin hangisinde orman alanlarının en az olması gerekirdi? A) Doğu Anadolu B) Ege C) Güneydoğu Anadolu D) İç Anadolu E) Akdeniz 10. Yukarıda bitki örtüsünün iklim şartlarına bağlı olarak yaprak türlerine göre kuşaklar oluşturması gösterilmiştir. Bu iki şekildeki değişimin nedeni aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? I II A) Enlem Yükselti B) Boylam Enlem C) Bakı Eğim D) Ekvator'a uzaklık Bakı E) Toprak yapısı Akarsu rejimi 11. Geçmişten bugüne kadar ormanlar çeşitli nedenlerle tahrip edilmiştir. Ormanların tahrip edilmesiyle; I. Kuraklık II. Sel baskınları III. Toprak erozyonu IV. Yeşil alanların oranı V. Çevre kirliliği gibi durumlardan hangilerinde azalma görülür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV D) I ve III E) IV ve V 12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de orman varlığını korumak amacı ile yapılacak çalışmalardan biri olamaz? A) Yangınları azaltıcı önlemler almak B) Ormanlık alanlarda kılkeçisi yetiştiriciliğini azaltmak C) Kağıt ve kereste fabrikalarını azaltmak D) Gözetleme kuleleri kurmak E) Orman köylülerini bilinçlendirmek 13. Tahıl tarımı yapılan alanlarda küçükbaş mera hayvancılığının yaygın olduğu gözlenir. Buna göre, yukarıdaki haritada işaretli yörelerden hangisinde küçükbaş hayvancılığının yaygın olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. Aşağıdaki yerlerden hangisinde tahrip edilen ormanların, kendi kendini yenilemesi diğerlerinden daha uzun sürede ve zor gerçekleşir? A) Ordu-Giresun arası B) Menteşe yöresi C) Yıldız (Istranca) Dağlan D) Konya ovası E) Amanos dağlan 15. Aşağıdakilerden hangisi küçükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yörelerin ortak özellikleri arasında sayılamaz? A) Günlük sıcaklık farkları fazladır.

28 B) Doğal bitki örtüsü ormandır. C) Tahıl tarımı yaygındır. D) Rüzgar erozyonu etkilidir. E) Yazları sıcak ve kurak geçer. 16. Koyun genellikle, engebenin az ve bitki örtüsünün bozkır olduğu yerlerde yetiştirilir. Buna göre, yukarıdaki haritada verilen taralı bölgelerden hangisi koyun beslenmesi için elverişli koşullara sahip değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V 17. Besi hayvancılığı modern yöntemlerle, ahırlarda yapılan hayvancılık faaliyetidir. Bu hayvancılık faaliyetinin kuruluş yerinin seçiminde, tüketici nüfusun fazla olması etkili olur. Buna göre, aşağıdaki bölümlerden hangisinde kurulacak olan besi hayvancılığı tesisi daha fazla kar eder? A) Çatalca-Kocaeli B) Yıldız Dağları C) Adana D) Yukarı Fırat E) Yukarı Murat-Van 18. Step ikliminin yaygın olduğu alanlarda büyükbaş hayvancılık bitki örtüsüne bağlı olarak fazla gelişmez. Aşağıdakilerden hangisi bu yörelerde büyükbaş hayvancılığı olumsuz etkileyen en önemli faktörlerden biridir? A) Kış sıcaklığının 0 C nin altına düşmesi B) Yazların sıcak ve otların az olması C) Donlu gün sayısının fazla olması D) Kar yağışının görülmesi E) Yıllık sıcaklık farkının çok olması Cevap Anahtarı 1. D 2. C 3. C 4. D 5. E 6. B 7. A 8. E 9. D 10. A 11. C 12. C 13. A 14. D 15. B 16. D 17. A 18. B

29 Endüstri ve Madenler -I- 1.-Cam, porselen, emaye, deterjan, fotoğrafçılık, tekstil boyaları, böcek öldürücüleri, jet ve roket yakıtları yapımında kullanılır. - Türkiye Dünya rezervlerinde birinci sıradadır. Kalitesi yüksektir. Yukarıda bazı özellikleri verilen maden aşağıdakiler-den hangisidir? A) Bor minerallleri B) Kükürt C) Çinko D) Volfram E) Civa yılı hidroelektrik üretimi Ülke Üretilebilecek Enerji (GWh) Üretilen Enerji (GWh) Hidroelektrik potansiyeli kullanma oranı (%) Türkiye İsveç ,5 Fransa ,8 İtalya Yukarıdaki tabloda bazı ülkelere ait hidroelektrik üretim kapasitesi, üretim miktarı ve bu üretimin kullanılma oranı gösterilmiştir. Buna göre, aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? A) İsveç'in yerşekilleri ve iklimi akarsulardan yüksek oranda yararlanmaya uygundur. B) Hidrolik enerji potansiyelini en az kullanan ülke Türkiye'dir. C) Hidrolik enerji potansiyelini en iyi kullanan ülkeler İsveç ve İtalya'dır. D) Hidrolik enerji potansiyelini en iyi kullanan ülkelerin akarsu rejimleri düzenlidir. E) Türkiye'nin ürettiği hidroelektrik enerji miktarı Fransa'nın ürettiğinin yarısına yakındır. 3. Jeolojik oluşumundaki farklılıklardan dolayı Türkiye'de çok çeşitli madenler bulunmaktadır. Ancak bazı madenlerin rezervinin az olması nedeniyle ülke ihtiyacını karşılamak için ithalat yapılır. Buna göre aşağıdaki madenlerden hangilerinin ithalat oranı daha fazladır? A) Bor-Linyit B) Taşkömürü-Demir C) Krom-Bakır D) Doğalgaz-Petrol E) Demir-Bor 4. Boksit alüminyumun hammaddesidir. Ev aletleri, elektrik, otomotiv ve uçak sanayinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Türkiye'de alüminyumun en çok çıkarıldığı ve işlendiği yer taralı alanlardan hangisidir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 5. Türkiye'de 2002 yılında elektrik enerjisi üretiminin, enerji kaynaklarına göre dağılımı (% yüzde) aşağıdaki gibidir. Enerji kaynağı Yüzdesi (%) Su 25 Doğalgaz 42 Kömür 22 Petrol, jeotermal, 11 rüzgâr vs. Tabloya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Elektrik enerjisi üretiminde en büyük pay doğalgaza aittir. B) Türkiye'de sıcak su kaynaklarından elektrik enerjisi üretilmektedir. C) Türkiye doğalgazı ithal ederek elektrik enerjisi üretmektedir.

30 D) Kömür ve su gücünden elde edilen elektrik enerjisinin toplamı doğalgazdan elde edilen elektrik enerjisinden fazladır. E) Türkiye'nin elektrik enerjisinin dörtte biri su gücünden elde edilmektedir. 6. Yukarıda Türkiye'nin yıllık güneşlenme süresini gösteren harita verilmiştir. Güneş enerjisi üretimi ile güneşlenme süresi doğru orantılı olduğuna göre güneş enerjisinden en fazla yararlanacak coğrafi bölge aşağıdakilerden hangisidir? A) İç Anadolu Bölgesi B) Marmara Bölgesi C) Güneydoğu Anadolu Bölgesi D) Ege Bölgesi E) Karadeniz Bölgesi 7. Yukarıdaki Türkiye haritasında önemli termik santraller işaretlenmiştir. Termik santrallerin dağılımında gözönünde tutulan en önemli etken aşağıdakilerden hangisidir? A) Büyük şehirlere yakınlık B) Kömür çıkarım alanlarına yakınlık C) Büyük akarsulara yakınlık D) Önemli ticaret merkezlerine yakınlık E) Kavşak noktalarına yakınlık 8. I. Muğla Yatağan II. Manisa Soma III. Elazığ Keban IV. Lüleburgaz Hamitabat V. Kütahya Tunçbilek Yukarıda enerji üretmek için kurulan santrallerden hangilerinin kullandığı enerji kaynağı diğerlerine göre yenilenebilir ve temiz enerji kaynağıdır? A) I ve II B) Yalnız III C) II ve IV D) Yalnız V E) I ve III 9. Yer şekillerinin engebeliliği hidroelektrik enerji üretiminde etkili olan en önemli faktördür. Aşağıdaki ülkelerde yıl boyunca yeterli akıma sahip akarsulardan enerji elde edilecek olunursa hangisinde enerji üretimi daha az olur? A) Türkiye B) Fransa C) İsviçre D) İsveç E) Hollanda 10. Yukarıdaki haritada beş ayrı madenin çıkarım alanı verilmiştir. Bu madenlerden hangisi çıkarıldığı bölgede işlenmez? A) Demir B) Krom C) Petrol

31 D) Linyit E) Çinko 11.-Rezervi fazla olduğu için Türkiye ihtiyacını karşılar. - Termik santrallerde enerji kaynağı olarak kullanılır. - Hemen her bölgede çıkarılır. Yukarıda özellikleri verilen yeraltı kaynağı aşağıdakilerden hangisidir? A) Taşkömürü B) Demir C) Krom D) Linyit E) Bakır 12. I. Anadolu, büyük ölçüde 3. zamanda oluşumunu tamamlamış ve zengin doğal bitki toplulukları bu devirde yerkabuğu hareketleri sonucu karbonlaşmıştır. II. Yine 3. zamanda orojenik hareketler sonucu oluşan kırıklar boyunca volkanizma hareketleri yaygın biçimde görülmüştür. Yukarıdaki açıklamalara göre, Türkiye'de en yaygın bulunan madenler aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir? A) Taşkömürü, petrol B) Alüminyum, fosfat C) Linyit, krom D) Doğalgaz, kurşun E) Bakır, tuz 13. Türkiye arazisi değişik jeolojik devirlerde oluştuğu için maden çeşitliliği fazladır. Aşağıdaki madenlerin hangisinin varlığı Türkiye arazisinin büyük bir kısmının 3. jeolojik devirde oluştuğunu kanıtlar? A) Taşkömürü B) Linyit C) Demir D) Krom E) Çinko-kurşun 14. Enerji kaynaklarından yararlanarak elektrik üretme sistemine "Termik Santral" denir. Türkiye'de kurulması düşünülen termik santrallerin Ege Böigesi'nde olması daha avantajlı olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi buna kanıt olarak gösterilebilir? A) İş gücünün fazla olması B) Enerji nakil hatlarının yoğun olması C) İklim şartlarının elverişli olması D) Linyit kömürünün bol çıkarılıyor olması E) Yer şekillerinin elverişli olması NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. A 2. D 3. D 4. A 5. C 6. C 7. B 8. B 9. E 10. A 11. D 12. C 13. B 14. D

32 Endüstri ve Madenler -II- 1. Sanayi tesislerinin fazla olduğu yerlerde enerji tüketimi ve çevre kirliliği daha fazladır. Buna göre haritada gösterilen illerden hangisinde enerji tüketimi ve çevre kirliliği daha fazladır? A) Eskişehir B) Kocaeli C) Adana D) Erzurum E) Gaziantep 2. Hammaddesi bol olduğundan Türkiye'de en yaygın endüstri kollarından biridir. Aşağıdaki endüstri kollarından hangisi bu genellemeye uymaz? A) Un ve unlu maddeler B) Çimento C) Gübre, plastik ve kauçuk sanayi D) Şeker ve yağ sanayi E) Pamuklu ve yünlü dokuma 3. Sanayi ürünlerinin, Türkiye'nin ihracatındaki payı Cumhuriyetin ilk yıllarında çok düşük iken yıldan yıla büyük artışlar göstererek 2002 yılında % 90'a ulaşmıştır. Aşağıdaki sanayi dallarından hangilerinin Türkiye'nin ihracatındaki payı diğerlerinden daha fazladır? A) Kağıt-Makine B) Tekstil-Beyaz eşya C) Kimyevi ürünler-cam D) Çimento-Kereste E) Sigara-Elektronik 4. I. Hammadde II. İşgücü III. Sermaye IV. Ulaşım V. Pazar Sanayinin kuruluşunda etkili olan yukarıdaki faktörlerden hangilerini Türkiye koşullarında sağlamak daha kolaydır? A) Yalnız IV B) I ve II C) III ve IV D) Yalnız III E) Yalnız I 5. Hammaddesi tarım olan sanayi kollarının Türkiye'deki dağılışında; bölgeler arasındaki iklim farklılıklarından dolayı değişiklikler görülür. Buna göre; Karadeniz Bölgesinin kıyı kesiminde aşağıda verilen sanayi kollarının hangisinin en az gelişmesi beklenir? A) Makarna Fabrikaları B) Kereste Sanayi C) Fındık İşletmeleri D) Çay Fabrikaları E) Sigara Fabrikaları 6. Yukarıdaki haritada Türkiye'de zeytinyağı fabrikalarının en yoğun olduğu yerler gösterilmiştir. Taralı alanların hangi ortak özelliği zeytinyağı endüstrisinin bu yörelerde gelişmesine uygun ortam sağlamıştır? A) Ulaşımın gelişmişliği B) Avrupa pazarlarına yakınlık C) Sermaye birikimi D) İklim özelliklerinin benzerliği E) İşgücü potansiyeli 7.

33 Yukarıda kuruluş yerleri verilen sanayi tesislerinde, aşağıdaki hammaddelerden hangisi işlenmektedir? A) Pamuk B) Şeker C) Ağaç D) Ayçiçeği E) Demir 8. Endüstri kuruluşlarının gelişmesinde sermaye, hammadde, enerji, işgücü, ulaşım gibi etkenler önemli yer tutar. Sadece hammaddeye bağlı olarak Erzurum-Kars Bölümü'nde aşağıda verilen tesislerden hangisinin gelişmesi beklenemez? A) Yem sanayi B) Deri giyim C) Et-süt-peynir D) Ayakkabı E) Kağıt 9. Metal madenleri işleyen sanayi kuruluşlarına metalürji sanayi denir. Aşağıda verilen yer ve sanayi kuruluşlarından hangisi metalürji sanayine örnek olmaz? A) Seydişehir Alüminyum fabrikası B) Ereğli Demirçelik fabrikası C) İstanbul Cam fabrikası D) Elazığ Ferrc-krom fabrikası E) Samsun Bakır fabrikası 10. Aşağıdakilerden hangisi, sanayinin kuruluş yerini belirleyen koşullardan biri değildir? A) Pazar B) Hammadde C) Ulaşım D) Yağış E) Enerji 11. Türkiye'de jeotermal enerji kaynaklarının Ege ve Güney Marmara'da daha fazla olması aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Geniş ovaların varlığı B) Yerkabuğunun kırılmalara uğraması C) Arazinin kumlu ve çakıllı olması D) Kuzey rüzgarlarının etkisiz olması E) Kalker yapının yaygın olması 12. Aşağıdaki termik santrallerden hangisinde linyitin yakılması ile elektrik enerjisi elde edilmez? A) Soma B) Afşin-Elbistan C) Yatağan D) Sarayköy E) Gökova 13. Aşağıdakilerden hangisi, bir madenin işletilebilmesi için gerekli olan özelliklerden biri değildir? A) Madenin cevher oranının yüksek olması B) Maden rezervinin fazla olması C) Kullanım alanlarının yaygın olması D) Madenin çıkarım alanlarının kıyılara yakın olması E) Madenin yüzeye yakın olması 14.-Petrol yönünden zengin ülkelerde yaygın olarak çıkarılır. - Türkiye tüketiminin çoğunu başta Rusya olmak üzere ithal ederek karşılar. Yukarıda özellikleri verilen yeraltı kaynağı aşağıdakilerden hangisidir? A) Linyit B) Demir C) Taşkömürü D) Bor mineralleri E) Doğal gaz 15. Aşağıdaki haritada, bir madenin Türkiye'de bulunduğu yerler gösterilmiştir. Bu maden aşağıdakilerden hangisidir? A) Demir B) Bakır C) Boksit D) Kaya tuzu E) Uranyum

34 16. Aşağıda bazı madenlerin çıkarıldığı başlıca yerler A, D, O ile gösterilmiştir. Bu madenler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? - - A) Bor Bakır Demir B) Demir Bakır Krom C) Krom Demir Alüminyum D) Demir Bakır Bor E) Bakır Demir Krom 17. Yukarıdakilerden hangisi bir linyit havzası değildir? A) Soma B) Tavşanlı C) Mazıdağı D) Çeltek E) Elbistan 18. Türkiye'de bulunan enerji kaynaklarından bazıları tüketimi karşılayabilmekte bazıları karşılayamamaktadır. Buna göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Tüketimi karşılayan Tüketimi karşılayamayan A) Linyit Petrol B) Petrol Linyit C) Taşkömürü Linyit D) Güneş enerjisi Linyit E) Doğalgaz Nükleer enerji NIBUBAI Cevap Anahtarı 1. B 2. C 3. B 4. B 5. A 6. D 7. C 8. E 9. C 10. D 11. B 12. D 13. D 14. E 15. E 16. D 17. C 18. A

35 Ticaret-Turizm-Ulaşım -I- 1. Yukarıdaki grafikte, beş ayrı merkezdeki, kış ve yaz mevsimlerinde nüfus sayıları gösterilmiştir. Yaz nüfus artışlarında kıyı ve deniz turizminin etkili olduğu dikkate alınırsa, bu merkezlerden hangisinin Ege veya Akdeniz kıyılarında olduğu söylenemez? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. I. Sıcaklık ortalamaları II. Bitki örtüsü III. Kayak merkezleri IV. Ulaşım V. Yüzölçümü Herhangi bir ülkede turizmin gelişmesinde yukarıda verilen faktörlerden hangileri diğerlerine göre etkili değildir? A) I ve II B) II ve III C) III ve V D) II ve IV E) Yalnız V 3. Türkiye'de turizm geliri en fazla olan kent İstanbul iken, Muğla'nın ekonomisinde turizm gelirlerinin payı daha fazladır. Bu durum Muğla'nın hangi özelliğinin bir sonucudur? A) Yaz turizm merkezlerinin çok olması B) Turizm dışı ekonomik faaliyetlerinin sınırlı olması C) Turizm olanaklarının çeşitli olması D) Deniz turizm döneminin uzun olması E) Kentteki turizm bilincinin gelişmiş olması 4. Ulaşımı etkileyen koşullar dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de ulaşımı engelleyen etkenlerden biri değildir? A) Ova ve platoların geniş bir alan kaplaması B) Akdeniz ve Karadeniz'de dağların kıyıya paralel uzanması C) Engebelerin çok fazla olması D) Akarsuların vadilerini dik ve derin yarması E) Yükseltinin fazla olması NIBUBAI 5. Aşağıdaki haritada, Türkiye'de demiryolu bağlantısı olan iller gösterilmiştir. Buna göre, her ilde demiryolu bağlantısının olmaması öncelikle aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir? A) Ulaşım süresinin uzun olmasına B) Trafik kazalarının olmasına C) Arazinin engebeli olmasına D) İklim koşullarının uygun olmasına E) Deniz bağlantısının olmasına 6. Türkiye'deki ulaşım koşullan dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olmaz? A) En büyük ithalat ve ihracat limanları İstanbul-İzmir ve İzmit'tir. B) Ulaşım yolları daha çok doğu-batı uzanışlıdır. C) En yaygın ulaşım ağı karayoludur.

36 D) En ekonomik ulaşım tipi denizyoludur. E) En çok yük taşınan ulaşım tipi hava yoludur. 7. Türkiye'de potansiyel olduğu halde deniz yolunun, karayolu kadar önemli yere sahip olamamasının temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) Üç tarafının denizlerle çevrili olması B) İstenilen her noktaya deniz yoluyla ulaşılamaması C) Denizyolu taşıma maliyetinin yüksek olması D) Karayolunun denizyoluna göre yük taşıma kapasitesinin yüksek olması E) Denizlerin ulaşım için elverişli olmaması 8. Bir limanın gelişmesinde; - Hinterlandının genişliği - Yükleme ve boşaltma kapasitesinin büyüklüğü - Ulaşım bağlantısının kolaylığı önemlidir. Bu bilgiler dikkate alındığında, aşağıdaki limanlardan hangisinin diğerlerine oranla daha fazla geliştiği söylenebilir? A) Tekirdağ B) Ordu C) Sinop D) İzmit E) Antalya 9. Kuveyt Abadan ile Irak Um-Kasr limanlarının gelişiminde petrol, İngiltere Cardiffi limanının gelişiminde ise demir madeni etkili olmuştur. I. Ordu II. İstanbul III. İzmir IV. Zonguldak V. Trabzon Türkiye'deki limanlardan hangisinin gelişiminde yukarıdakine benzer durumun etkili olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Yukarıdaki grafikte Akdeniz Bölgesindeki yolcu taşımacılığının, ulaşım sistemlerine yaklaşık olarak oransal dağılımı verilmiştir. Yolcuların ulaşım yollarına dağılımının grafikteki gibi olmasında, aşağıdakilerden hangisinin etkisinin en az olduğu söylenebilir? A) Karayolunun en hızlı ulaşım sistemi olması B) Yer şekillerinin engebeli ve dağlık olması C) Küçük yerleşim birimlerine karayolu ile ulaşılabilmesi D) Hava ulaşımının çok pahalı olması E) Demiryollarının bölgenin her yerine yayılamamış olması 11. Bir ülkenin ithalat ve ihracatında yer alan malların yüzde oranları aşağıdaki gibidir. Tarım ürünü İHRACAT Ham madde Sanayi ürünü İTHALAT Hammadde Yatırım Malları Tüketim Malları % 20 % 5 % 75 % 75 % 10 % 15 Yukarıdaki bilgilere bakılarak; bu ülke ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Hammadde dışalımı azdır. B) Gelişmiş bir ülkedir. C) Sanayide çalışanlarının oranı fazladır. D) Doğal nüfus artış hızı azdır. E) Yaşlı nüfus oranı fazladır. 12.

37 Yukarıdaki grafikte Türkiye'de yılları arasında ulaşım yatırımlarının, ulaşım sistemlerine göre oranları verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu grafikten çıkarılabilecek sonuç değildir? A) Ulaşım sistemlerine yapılan yatırımlar dengeli değildir. B) Karayoluna yapılan yatırımların oranı yılları arasında azalmıştır. C) arasında hava yoluna yapılan yatırımlar artmıştır. D) Yatırımlar içinde en az paya sahip olan demiryoludur. E) Ulaşım sektörüne ayrılan toplam yatırımlar azalmıştır. 13. Bir ülkenin ihracatının; % 65'ini tarım ürünleri % 20'sini madenler % 15'ini sanayi ürünleri oluşturuyorsa; bu ülke ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru olur? A) Ortalama yaşam süresi uzundur. B) Enerji tüketimi fazladır. C) Sağlık hizmetleri gelişmiştir. D) Sanayisi gelişmemiştir. E) Kentleşme oranı fazladır. 14. Aşağıda bir ülkenin yıllara göre ihracat ve ithalatının ekonomi içerisindeki oransal değişimi verilmiştir. Grafikteki bilgilere göre bu ülke için aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Hammaddeler satın almaktadır. B) Dışsatımında sanayi ürünleri başta gelir. C) Doğal nüfus artışı hızla artmaktadır. D) Şehirleşme oranı yüksektir. E) Eğitim ve sağlık hizmetleri gelişmiştir. Cevap Anahtarı 1. B 2. E 3. B 4. A 5. C 6. E 7. B 8. D 9. D 10. A 11. A 12. E 13. D 14. C

38 Ticaret-Turizm-Ulaşım -II- 1. Türkiye'de bölgeler arasında iklim farklılığı vardır. Bu bakımdan yetiştirilen tarım ürünlerinin çeşitleri de farklıdır. Bu durum bölgeler arası ticareti geliştirmiştir. Yukarıdaki açıklamaya göre verilen bölümlerden hangileri arasında tarım ürünleri ticaretinin daha az gelişmesi beklenir? A) Yukarı Fırat-Antalya B) Doğu Karadeniz-Yukarı Fırat C) Adana-Kıyı Ege D) Orta Kızılırmak-Güney Marmara E) Dicle-Antalya 2. Ülke içerisinde yapılan her çeşit mal ve hizmet alışverişi iç ticaret olarak adlandırılır. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de iç ticaretin gelişmesini sağlayan unsurlardan biri değildir? A) Her bölgede farklı ürünlerin yetiştirilmesi B) Her bölgede farklı madenlerin çıkarılması C) Bölgelerin nüfus sayılarının farklı olması D) Bölgelerin farklı sanayileşme düzeylerine sahip olması E) Bölgelerin yüz ölçümlerinin farklı olması 3. Yukarıdaki grafikte Türkiye'nin yıllara göre dış satım ve dışalım değerlerinin değişimleri gösterilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi grafikten çıkarılabilecek bir sonuç değildir? A) Dış satım ve dış alım değerleri yıllara göre birbirine paralel artış ve azalma göstermiştir. B) Tüm yıllarda dış ticaret açığı oluşmuştur. C) yılları karşılaştırıldığında dışalım ve satımda %100 den fazla bir artış gözlenmektedir. D) yıllarındaki ihracat gelirleri birbirine yakındır. E) 1999 yılındaki dış ticaret açığı, 1997 yılındakinden azdır. 4. I. Yaz turizmi II. Kış turizmi III. Tarihi Eserler turizmi Yukarıdaki turizm etkinliklerinin en çok geliştiği ülkeler sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III A) İsviçre İspanya Hollanda B) İspanya İsviçre Mısır C) İtalya Finlandiya Cezayir D) İsviçre İtalya Pakistan E) Türkiye Fransa Mısır NIBUBAI 5. Türkiye günümüzde kapılarını dış pazarlara tamamen açmıştır. Türkiye'de üretilen pek çok malın yabancı kökenli olanları da ithal edilmektedir. Bu uygulamanın yapılmasının temel amacı aşağıda kilerden hangisidir? A) Türkiye'deki üretimi azaltmak B) Fiyat ve kalite açısından rekabet oluşturmak C) İthalat oranını yükseltmek D) Dış ticareti dengelemek E) Küçük atölye ve işletmeleri kapatmak 6. Bir ülkedeki buğday üretimi yıldan yıla artarken, ülkenin buğday ithalatı yapması; I. Nüfus artış hızının yüksek olması II. Tüketiminin artması

39 III. Tarımda makine kullanımının artması IV. Un-makarna endüstrisinin gelişmesi, gibi faktörlerden hangileri ile açıklanamaz? A) I ve IV B) II ve IV C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 7. Türkiye bir çok ürünü dışarıdan ithal eder. Aşağıdaki mal gruplarından hangisi dış alımda en az paya sahiptir? A) Ham petrol B) Tıbbi malzemeler C) Elektronik aletler D) Suni gübre E) Sebze-meyve 8. Aşağıdaki tabloda Türkiye'nin 1990 yılında ülke gruplarına göre yaptığı ihracat ve ithalat (milyar dolar) dağılışı verilmiştir. Ülke Grupları İthalat (Milyar Dolar) İhracat (Milyar Dolar) 1. OECD Ülkeleri a) AT. Ülkeleri b) Diğer Ülkeler İslam Ülkeleri D. Avrupa Ülk Diğer Ülkeler Yalnızca tablodaki bilgilerden yararlanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) İthalat ve ihracatta en büyük pay OECD ülkelerine aittir. B) OECD ülkeleri ile dış ticaret fazlası vardır. C) İslam ülkeleri ile olan ticarette dış ticaret açığı vardır. D) Tarım ürünü ithalatı, ihracattan daha fazladır. E) Türkiye'nin Avrupa Topluluğu ülkeleri ile olan ticarette dış ticaret açığı vardır. 9. Limanlar Giren Gemi Çıkan Gemi İSTANBUL İZMİR MERSİN İSKENDERUN KOCAELİ DİĞER TOPLAM Tabloda Türkiye'de 1999 yılında uluslararası deniz taşımacılığı yapılan limanlara giriş-çıkış yapan gemilere ait veriler gösterilmiştir. Bu verilere göre yapılan yorumlardan hangisine ulaşılamaz? A) Verilen limanlar içerisinde kapasitesi en yüksek olan İstanbul'dur. B) İskenderun limanında çıkan gemi sayısı giren gemi sayısından daha fazladır. C) Kocaeli limanı daha çok ithalatta kullanılmaktadır. D) Verilen değerlere göre Türkiye'de dış ticaret fazlasının olduğu gözlenmektedir. E) Toplam değerler, Türkiye'nin dış ticaretinde ithalat payının daha yüksek olduğuna dair fikir verebilir. 10. Marmara Bölgesi turizm potansiyeli ve turizm geliri bakımından diğer bölgelerden öndedir. Bu durumu aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar? A) Kış, deniz, tarihi eserler, kaplıca turizmi gibi özelliklere sahiptir. B) Marmara İç deniz özelliği gösterir. C) Yükseltisi en az olan bölgedir. D) İklim çeşitliliği çok olan ve buna bağlı çeşitli ürünler yetişen bölgedir. E) Sanayi çok gelişmiştir. 11. Aritmetik nüfus yoğunluğu toplam nüfusun yüzölçümüne bölünmesiyle hesaplanır. Bir yörede ülkede nüfus yoğunluğunun yüksek olmasındaki etkenlerden biride, ulaşım kolaylığının olmasıdır. Yöre Yüzölçümü Nüfus

40 (Km 2 ) (Milyon kişi) I II III IV V Özel konumları ve gelişmişlik düzeyleri aynı olan ülkelerden hangisinde yol uzunluğunun daha fazla olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 12. Yukarıda Türkiye'nin ihracatındaki tarım, endüstri ve madenciliğin yılları arasındaki oranları gösterilmiştir. Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi söylenemez? A) Tüm yıllarda en az pay madenciliğe aittir. B) yılları arasında Endüstri ile tarımın payları eşitlenmiştir. C) Tüm yıllarda Endüstrinin payı en fazladır. D) Türkiye gelişmekte olan bir ülkedir. E) Endüstri ve tarımın payındaki değişim madencilikten fazladır. 13. Aşağıdaki ulaşım sistemlerinden hangisi kurulduktan sonra, yapılacak taşıma işlemlerinde diğerlerine göre doğal koşullardan daha az etkilenir? A) Havayolları B) Demiryolları C) Boru hatları D) Karayolları E) Deniz ulaşımı 14. I. Türkiye'de en çok kullanılan ulaşım II. En hızlı ulaşım III. En güvenilir ulaşım Yukarıdaki ulaşım sistemleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru tanımlanmıştır? I II III A) Karayolu Havayolu Demiryolu B) Denizyolu Demiryolu Havayolu C) Karayolu Demiryolu Havayolu D) Demiryolu Denizyolu Karayolu E) Havayolu Karayolu Denizyolu 15. Aşağıda verilen merkezlerden hangisinde yaz aylarındaki nüfus artışı turizm etkinliklerine bağlı değildir? A) Adana B) Marmaris C) Antalya D) Muğla E) Bodrum Cevap Anahtarı 1. C 2. E 3. A 4. B 5. B 6. C 7. E 8. D 9. D 10. A 11. B 12. C 13. C 14. A 15. A

41 Kıyı Bölgeleri -I- 1. Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri'nde, I. Falezlerin yaygın olması II. Kış mevsiminin ılık olması III. Kuzey-güney yönlü ulaşımın zor olması IV. Akarsu boylarının kısa olması özelliklerinden hangileri dağların kıyıya uzanış doğrultusuna bağlı olarak ortaya çıkmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) II, III ve IV D) I, III ve IV E) I, II ve III 2. I. Dağınık yerleşme tipi görülür. II. Tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır. III. Kırsal nüfus oranı yüksektir. IV. Aritmetik nüfus yoğunluğu azdır. Yukarıda nüfus özellikleri verilen bölüm aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Asıl Ege Bölümü B) Konya Bölümü C) Doğu Karadeniz Bölümü D) Çatalca-Kocaeli Bölümü E) Orta Fırat Bölümü 3. Türkiye'de I. Yerel saat farkı en fazla II. Yükseltisi en fazla III. Turizm gelirleri en fazla olan bölgeler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III A) Karadeniz Doğu Anadolu Marmara B) Doğu Anadolu Karadeniz Ege C) Karadeniz Doğu Anadolu Akdeniz D) Marmara Doğu Anadolu Akdeniz E) İç Anadolu Ege Marmara 4. Karadeniz Bölgesi'nde yer şekillerinin engebeli olması sanayinin fazla gelişmemesine neden olmuştur. Varolan fabrikalarda genelde hammaddeye bağlı olarak kurulmuştur. Aşağıdaki fabrikalardan hangisi bu genellemeye uymaz? A) Rize Çay fabrikaları B) Giresun Fındık işletmeleri C) Karabük-Ereğli Demir-çelik fabrikaları D) Samsun Sigara fabrikası E) Tokat Şeker fabrikaları 5. Aşağıdaki grafiklerde Karadeniz Bölgesinde çıkarılan bazı madenlerin Türkiye üretimindeki oranları verilmiştir. Bu madenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III A) Taş kömürü Krom Demir B) Bakır Taş kömürü Linyit C) Demir Boksit Linyit D) Bakır Wolfram Manganez E) Krom Taşkömürü Bakır 6. Türkiye'de; sanayi, tarım, ticaret ve turizm gibi faaliyetlerin dengesiz dağılmış olması nedeniyle iç göç olayı gerçekleşmektedir. Buna göre aşağıda verilen bölümlerden hangisinin daha fazla iç göç aldığı söylenebilir? A) İç Batı Ege Bölümü B) Yukarı Kızılırmak Bölümü C) Yıldız Dağları Bölümü D) Dicle Bölümü

42 E) Çatalca-Kocaeli Bölümü 7. Türkiye'de ormanların bölgelere göre dağılışına bakıldığında oranın Karaderiiz Bölgesi'nde %26, Akdeniz Bölgesi'nde %25 olduğu görülmektedir. Her iki bölgede kıyı kesiminde olduğuna göre orman oranlarının farklı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Toprak örtüsünün farklı olmasıyla B) Yağış rejiminin ve miktarının farklı olmasıyla C) Nüfus yoğunluğunun farklı olmasıyla D) Bitki örtüsünün farklı olmasıyla E) Su kaynaklarının yetersiz olmasıyla 8. Doğu Karadeniz Bölümü'nde tarımsal nüfus yoğunluğunun fazla olmasının temel nedeni, aşağıdakilerden hangisidir? A) Nüfusun fazla olması B) Denizcilik faaliyetlerinin zor olması C) Balıkçılığın gelişmesi D) Tarım alanlarının dar olması E) Ticaret ve turizm faaliyetlerinin sınırlı olması 9. I. Tarım II. Turizm III. Enerji üretimi IV. Madencilik V. Endüstri Yukarıdakilerden hangisi Marmara Bölgesi'nin Türkiye ekonomisine katkısının en az olduğu faaliyettir? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Aşağıdakilerden hangisi Karadeniz Bölgesi'nde yapılan tarım faaliyetleriyle ilgili doğru bilgi değildir? A) Bol nem ve yağış isteyen tarım ürünleri yetişir. B) Orta Karadeniz'de makinalı tarım yapma imkanı daha fazladır. C) Tarımda sulama ihtiyacı azdır. D) Genelde ekonomik değeri yüksek ürünler yetiştirilir. E) Keten-kenevir ve fındığın tamamı bu bölgede yetişir. 11. Doğu Karadeniz'de havanın bulutlu olması, güneşlenme süresinin azlığı ile yıl boyunca süren yağışların olumlu ve olumsuz sonuçları vardır. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Karadeniz'de bu nedenle görülen olumsuz bir sonuç değildir? A) Buğday tarımının yapılamaması B) Heyelanların kolaylaşması C) Çay tarımının yapılması D) Seracılığa uygun olmaması E) Güneş enerjisinden faydalanma olanağının az olması 12. Güney Marmara'da hayvanlardan elde edilen et ve süt üretiminde yıllara göre dalgalanma az iken, Erzurum - Kars Bölümü'nde ise fazladır. Bu iki bölümdeki farklılığın temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yıllara göre hayvan sayılarının değişmesi B) Hayvancılık yöntemlerinin farklı olması C) İklimlerinin farklı olması D) Yüzey şekillerinin farklı olması E) Yüzölçümlerinin farklı olması NIBUBAI 13. Türkiye'de ovaların yükseltisi arttıkça yetiştirilen tarım ürünlerinin çeşidinde azalma olduğu gözlenmektedir. Buna göre, aşağıdaki ovaların hangisinde ürün çeşidi en azdır? A) Bakırçay ovası B) Menemen ovası C) Çukurova D) Malatya ovası E) Malazgirt ovası 14. Karadeniz Bölgesi'nin kıyı kesimlerinde her mevsim yağışlı ve ılıman bir iklim etkilidir. Bu durum; I. Güneşlenme süresinin az olması II. Yeraltı madenleri bakımından zengin olması III. Nem oranının çok olması IV. Bitki örtüsünün zengin olması

43 V. Sıcaklık farkının az olması gibi faktörlerden hangisine etkide bulunmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 15. Marmara Bölgesi'nde tombolo, kıyı oku ve lagün gibi yer şekillerine rastlanması bu bölgede aşağıdakilerin hangisinin etkinliğini gösterir? A) Akarsu biriktirmesinin B) Karstik oluşumların C) Buzulların D) Dalga biriktirmesinin E) Rüzgar biriktirmesinin 16. Marmara Bölgesi'nde hidroelektrik enerji potansiyelinin düşük olması; I. Yerşekillerinin sadeliği II. Bölge yüzölçümünün küçüklüğü III. Akarsu boylarının kısalığı IV. Ortalama yükseltinin azlığı gibi özelliklerinden hangileri ile açıklanabilir? A) II ve III B) I ve IV C) Yalnız III D) III ve IV E) I ve II 17. Aşağıdakilerden hangisi Marmara Bölgesi'nde yükseltinin az ve yer şekillerinin sade olmasının sonuçlarından biri değildir? A) Gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki farkın az olması B) Akarsuların enerji potansiyelinin düşük olması C) İklim çeşitliliğinin fazla olması D) Tarım alanlarının fazla olması E) Yol yapım masraflarının az olması 18. I. Bozkır II. Orman III. Maki Özel konum şartlarına bağlı olarak hangi bölgede yukarıdaki üç ayrı bitki türününde görülmesi mümkündür? A) Akdeniz B) Güneydoğu Anadolu C) Ege D) Marmara E) İç Anadolu 19. Aşağıdakilerden hangisi Kuzey Anadolu Dağları'ndan doğup Karadeniz'e dökülen akarsuların özelliklerinden biri değildir? A) Boyları kısadır. B) Havzaları dardır. C) Akış hızları fazladır. D) Menderesler çizerek akarlar. E) Yatak eğimleri fazladır. Cevap Anahtarı 1. D 2. C 3. A 4. C 5. B 6. E 7. B 8. D 9. C 10. E 11. C 12. B 13. E 14. B 15. D 16. B 17. C 18. D 19. D

44 Kıyı Bölgeleri -II- 1. Aşağıda bir coğrafi bölgemize ait tarımsal ürünlerin, Türkiye üretimindeki oranları verilmiştir. Buna göre, bu bölge aşağıdakilerden hangisidir? A) Ege B) Akdeniz C) Marmara D) Güneydoğu E) İç Anadolu 2. Ege Bölgesi'nde yeralan akarsularla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Başlıca akarsular grabenler içine yerleşmişlerdir. B) Akarsular yataklarında menderesler çizerek akar. C) Akarsu debilerinde, kış mevsiminde artış yaz mevsiminde azalma görülür. D) Büyük Menderes ve Gediz nehirlerinin ağızlarında deltalar oluşmuştur. E) Engebe fazla olduğundan uzunlukları azdır. NIBUBAI 3. Aynı kıyılarda yer almalarına rağmen Muğla'nın İzmir ve Manisa'ya göre daha fazla yağış aldığı görülür. Buna göre; I. Enlem farklılığı II. Basınç merkezleri III. Yükselti IV. Dağların konumu gibi etkenlerden hangileri bu durumun nedeni olarak gösterilebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) Yalnız II 4. Asıl Ege ile Doğu Karadeniz Bölümleri; I. Denizel iklimin yayılış alanı II. Yağış miktarı III. Doğal bitki örtüsü IV. Yağış rejimi V. Dağların uzanış yönü gibi özelliklerden hangisi açısından benzerlik gösterir? A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Rüzgârların, bitki örtüsünden yoksun, kurak veya yarı-kurak alanlarda şekillendirici etkileri fazladır. Buna göre, Türkiye'de aşağıda verilen yerlerden hangisinde rüzgârların şekillendirici etkisi en azdır? A) Tuz Gölü Yöresi B) Konya-Karapınar Yöresi C) Iğdır Yöresi D) Menteşe Yöresi E) Orta Fırat Bölümü 6. Turunçgiller, Akdeniz ve Ege kıyılarında yetiştiği halde İçbatı Anadolu'da ve Ergene'de yetişmemektedir. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazların kurak geçmesi B) Yağışların yetersiz olması C) Sulama olanaklarının yetersiz olması D) Kış sıcaklıklarının düşük olması E) Toprakların kalkerli olması 7.-Kıyı Ege Bölümü

45 - Çoruh-Kelkit oluğu - Güney Marmara Bölümü Yukarıda verilen alanların ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Linyit çıkarım alanları olmaları B) Tütün üretim alanları olmaları C) Deprem kuşağında yer almaları D) Kentli nüfusun fazla olduğu alanlar olmaları E) Sanayinin geliştiği alanlar olmaları 8. Aşağıdaki bölümlerden hangisi doğal göl bakımından diğerlerinden daha zengindir? A) Antalya Bölümü B) Konya Bölümü C) Ergene Bölümü D) Yukarı Fırat Bölümü E) Dicle Bölümü 9. Denizlerdeki tuzluluk oranını etkileyen en önemli unsur, enleme bağlı buharlaşmadır. Buna göre aşağıda verilen bölümlerin hangisinin kıyılarındaki tuzluluk oranında enleme bağlı farklılık daha fazladır? A) Asıl Ege Bölümü B) Antalya Bölümü C) Adana Bölümü D) Güney Marmara Bölümü E) Doğu Karadeniz Bölümü 10. Bir yerdeki nüfus yoğunluğunu; yüzey şekilleri, arazinin yapısı, iklim ve ekonomik faaliyetler etkiler. Yukarıdaki Akdeniz bölgesi haritasında işaretli yerlerin hangisinde sırasıyla nüfus yoğunluğu en fazla ve en azdır? En fazla En az A) 3 1 B) 1 3 C) 2 1 D) 3 2 E) Yandaki şekilde sıcaklık ile tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi arasındaki ilişki incelendiğinde, aşağıdaki bölgelerden hangisinde olgunlaşma süresi en kışadır? A) Marmara Bölgesi B) Akdeniz Bölgesi C) Karadeniz Bölgesi D) Doğu Anadolu Bölgesi E) Ege Bölgesi NIBUBAI 12. I. Petro-kimya tesisleri II. Demir-çelik sanayi III. Kağıt endüstrisi IV. Gülyağı sanayisi V. Maden kömürü işletmesi Akdeniz Bölgesi'nde yukarıdaki işletmelerden hangileri bulunmaz? A) I ve II B) Yalnız III C) III ve IV

46 D) IV ve V E) Yalnız V 13. Termik enerji üretiminde kullanılan linyit aşağıdaki bölgelerden hangisinde daha çok çıkartılır? A) Ege B) Akdeniz C) Marmara D) İç Anadolu E) Doğu Anadolu 14. Aşağıdaki geçitlerden hangisi Akdeniz Bölgesi'nde yer almaz? A) Zigana B) Belen C) Gülek D) Sertavul E) Çubuk 15. Aşağıda verilen bölgeler ve turizm faaliyetleri eşleştirmelerinden hangisi doğrudur? Ege Akdeniz Karadeniz A) Kaplıca Deniz Yayla B) Tarih Kış Kaplıca C) Yayla Kaplıca Deniz D) Yayla Tarih Kaplıca E) Yayla Kaplıca Tarih 16. Aşağıdaki coğrafi bölümlerden hangisinde petrol rafinerisi bulunmamaktadır? A) Çatalca-Kocaeli Bölümü B) Kıyı Ege Bölümü C) Adana Bölümü D) Dicle Bölümü E) Batı Karadeniz Bölümü 17. Ege Bölgesi'nde nüfus, bölgenin tamamına dengeli bir şekilde dağılmamıştır. Özellikle İç Batı Anadolu Bölümü'nde karasal iklim şartlan, nüfus ve yerleşmeyi olumsuz yönde etkilemiştir. Buna göre aşağıda verilen illerden hangisinde iklim koşulları elverişli olduğu halde nüfus ve yerleşme azdır? A) İzmir B) Manisa C) Muğla D) Denizli E) Aydın 18. Termik elektrik enerjisinin en fazla Ege Bölgesi'nde üretilmesi bölgenin hangi özelliği ile açıklanabilir? A) Dağların denize dik uzanması B) Sıcak su kaynaklarının fazlalığı C) Doğal koy ve körfezlerin fazla olması D) Zengin linyit yataklarına sahip olması E) Fay kaynaklarınca zengin olması 19. Akdeniz Bölgesi'nde kalkerli araziler üzerinde oluşmuş karstik şekiller oldukça yaygındır. Buna göre aşağıdaki şekillerden hangisinin Akdeniz Bölgesi'nde bulunduğu söylenemez? A) Lapya B) Obruk C) Polye D) Mantarkaya E) Dolin Cevap Anahtarı 1. A 2. E 3. D 4. E 5. D 6. D 7. C 8. A 9. A 10. A 11. B 12. E 13. A 14. A 15. A 16. E 17. C 18. D 19. D

47 Kıyı Bölgeleri -III- 1. Verimli tarım alanlarının bulunduğu bölümlerde, iklim ve sulama koşulları elverişli ise nüfus yoğunluğu fazladır. Buna göre aşağıda verilen yörelerden hangisinde nüfus yoğunluğu fazladır? A) Tuz Gölü Yöresi B) Göller Yöresi C) Bafra ve Çarşamba Ovaları D) Kars-Ardahan Yöresi E) Teke-Taşeli Platoları 2. Akdeniz Bölgesi'nde Antalya ile Adana bölümleri karşılaştırıldığında; I. Yağış rejimi II. Toplam yağış miktarı III. Yaz kuraklığı IV. Turizm gelirleri V. Bitki örtüsü gibi özelliklerden hangileri benzerlik gösterirler? A) I ve II B) II, III ve IV C) IV ve V D) I, III ve V E) II ve IV 3. Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde dağlar kıyıya paralel uzanır. Bu durum bölgelerin aşağıda verilen özelliklerinden hangisini etkilememiştir? A) Kıta sahanlığının dar olmasını B) Yağış rejimlerini C) Kıyı ile iç kesimler arası ulaşımı D) Denizel iklimin etki alanını E) Boyuna kıyı tipinin oluşmasını 4. Ege Bölgesi'nde yeralan dağların kırıklı olması aşağıdaki özelliklerin hangisinde artırıcı yönde etkili değildir? A) Depremlerin etkinliği B) Kıyıdaki yağış miktarı C) Jeotermal enerji kaynakları D) Horst-graben sistemi E) Ilıca ve kaplıcalar NIBUBAI 5. Ege Bölgesi'nde dağların kıyıya dik uzanmasının sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez? A) Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşımın kolay olması B) Kıyılarında açık mavi tonların geniş yer tutması C) Nemli hava kütlelerinin iç kesimlere kadar sokulabilmesi D) Maki üst sınırının Akdeniz Bölgesinde 800 m iken Ege Bölgesinde 600 m ye düşmesi E) Kıyıda koy, körfez ve doğal limanların fazla olması 6. Asıl Ege Bölümü'nde yer alan akarsular genellikle menderes çizerek akarlar. Aşağıda verilenlerden hangisi bu durumun temel nedenidir? A) Dağların doğu-batı yönlü uzanması B) Dağların kırıklı yapıya sahip olması C) Eğimlerinin az olması D) Yükseltinin doğuya doğru artması E) Yer şekillerinin engebeli olması 7. Orman Alanı Karadeniz Bölgesi %25 Akdeniz Bölgesi %24 Ege Bölgesi %17 Marmara Bölgesi %13 Doğu Anadolu Bölgesi %11 İç Anadolu Bölgesi % 7 Güneydoğu Anadolu Bölgesi % 3 Yukarıda Türkiye'nin koruluk ve orman arazisinin bölgelere dağılış oranı verilmiştir. Bu dağılışa bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Akdeniz'deki ormanların tamamı geniş yapraklıdır. B) Güneydoğu Anadolu'daki ağaçlar kısa ve bodurdur. C) Ormanların dağılışında nemlilik ve yağışlar etkili olmuştur. D) Ormanların dağılışı bölgelerin yüzölçümleri ile orantılıdır. E) Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki ormanlar daha çok Van Gölü çevresinde bulunmaktadır.

48 8. Bir bölge ile ilgili olarak; I. Ortalama yükselti azdır. II. Bir fiziki haritada daha çok yeşil renk ile gösterilir. III. Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasındaki fark azdır. diyen bir araştırmacı aşağıdaki bölgelerden hangisini örnek gösterirse doğru söylemiş olur? A) Marmara B) Doğu Anadolu C) Karadeniz D) Akdeniz E) İç Anadolu 9. Deniz kenarındaki bir bölgede sıradağların kıyıya dik ya da paralel uzanmasının, aşağıdakilerin hangisi üzerinde etkili olması beklenir? A) Dağların yükseltisi B) Maden çeşitliliği C) Akarsu rejimi D) Denizelliğin etki alanı E) Topraktaki humus miktarı 10. Marmara Bölgesi'nde eğim ve engebenin az olması hidroelektrik enerji potansiyelinin az olmasına neden olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi aynı nedene bağlı ortaya çıkan bir sonuç değildir? A) Tarım alanlarının geniş olması B) Tarım ürünleri çeşitliliğinin fazla olması C) Yol yapım maliyetlerinin ucuz olması D) Tarımsal nüfus yoğunluğunun az olması E) Makine kullanımının kolay olması 11. Turizm gelirleri ve turizm potansiyelinin en fazla olduğu bölge Marmara Bölgesi'dir. Marmara Bölgesi'nde; I. Deniz turizmi II. Kış turizmi III. Kaplıca turizmi IV. Tarihi eserler turizmi gelişmiştir. Buna göre yukarıda belirtilen turizm etkinliklerinden hangilerinin gelişmesinde iklim ve yükseltinin etkili olduğu söylenemez? A) I ve III B) II ve IV C) Yalnız II D) III ve IV E) Yalnız I 12. Türkiye'de bulunan göllerin seviyeleri yıl içinde çeşitli nedenlerle alçalıp, yükselmektedir. Buna göre sadece yağış durumuna bakılırsa hangi bölgedeki göllerin seviyesinin yıl içinde en az değişmesi beklenir? A) Karadeniz Bölgesi B) Marmara Bölgesi C) Doğu Anadolu Bölgesi D) İç Anadolu Bölgesi E) Akdeniz Bölgesi 13. Karadeniz Bölgesi'nde; - Kıta sahanlığının dar olması - Falez oluşumunun fazla olması gibi özelliklerin aşağıdakilerden hangisine bağlı ortaya çıktığı söylenebilir? A) Doğu-batı yönünde geniş olmasına B) Doğal bitki örtüsünün gür olmasına C) Dağların kıyıya yakın ve paralel uzanmasına D) Yağış miktarının fazla olmasına E) Karadeniz'in su seviyesinin yüksek olmasına 14. I. Kıyı ile iç kesimler arasında iklim ve bitki örtüsünün farklı olması II. Kıta Sahanlığının dar olması III. Tarımsal nüfus yoğunluğunun fazla olması IV. Orografik (yamaç) yağışlarının oluşması V. Heyelanların en çok görüldüğü bölge olması Karadeniz Bölgesi'nde dağların kıyıya paralel ve yakın olması yukarıda verilenlerden hangilerine neden olmamıştır? A) I ve III B) Yalnız II C) III ve V D) IV ve V E) Yalnız V 15. Yandaki grafikte Karadeniz Bölgesi'nde üretilen bazı tarım ürünlerinin Türkiye toplam üretimindeki payları verilmiştir. Buna göre bu ürünler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?

49 I II III A) Mısır Fındık Tütün B) Çay Mısır Fındık C) Buğday Çay Keten D) Haşhaş Mısır Pamuk E) Fındık Şekerpancarı Tütün 16. Bölgelerin fiziki özellikleri düşünüldüğünde, Karadeniz Bölgesi'nde hangi turizm etkinliğinin gelişmesi daha sınırlıdır? A) Traking (Dağ, doğa yürüyüşleri) B) Rafting sporu C) Kültür turizmi D) Deniz turizmi E) Yaylacılık 17. Doğu Karadeniz, Karadeniz Bölgesi'nin en fazla göç veren bölümüdür. Bu bölümün dışarıya fazla göç vermesinde aşağıdakilerden hangisinin olumsuz etkisi daha azdır? A) Sanayinin gelişmemiş olması B) Ulaşım imkanlarının kısıtlı olması C) Makineleşmenin yaygınlaşması D) Tarım alanlarının yetersiz olması E) İş imkanlarının az olması 18. Aşağıda Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen ürünlerden hangisinin iç ve dış ticaretteki payı en azdır? A) Mısır B) Fındık C) Çay D) Tütün E) Kenevir 19. İklim özelliklerine bağlı olarak tarım alanlarından bir yıl içinde birden çok ürün alınmaktadır. Bu özelliklere yukarıdaki haritada işaretli yerlerden hangisinde rastlanır? A) I B) II C) III D) IV E) V Cevap Anahtarı 1. C 2. D 3. B 4. B 5. D 6. C 7. C 8. A 9. D 10. B 11. D 12. A 13. C 14. E 15. B 16. D 17. C 18. A 19. D

50 İç Bölgeler -I- 1. Bölgelerin iklim özellikleri göz önünde bulundurulursa, hangisinin büyükbaş hayvancılığa daha az elverişli olduğu söylenebilir? A) Marmara B) İç Anadolu C) Güneydoğu Anadolu D) Ege E) Doğu Anadolu 2. Doğu Anadolu Bölgesi'nde tarımın yaygın olmamasında; I. Yaz süresinin kısa olması II. Sıcaklığın tarım için yeterli olmaması III. Tarım alanlarının çok dar olması IV. Sulama imkanlarının az olması V. Ortalama yükseltinin fazla olması Yukarıdakilerden hangisinin etkisi diğerlerine göre daha azdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Arpa, buğday ve mercimek gibi ürünlerin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak üretilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ekonomik değerlerin fazla olması B) Neme olan ihtiyaçlarının az olması C) Kısa sürede olgunlaşması D) Pazarlamanın kolay olması E) Hayvan yemi olarak kullanılması 4. Aşağıdaki bölgelerden hangisinde tahıl üretimine bağlı olarak un ve unlu mamullerin endüstrisinin daha yaygın olduğu söylenebilir? A) Ege B) İç Anadolu C) Marmara D) Karadeniz E) Doğu Anadolu 5. Türkiye'de bulunan bazı iklim alanlarında yıllık sıcaklık ortalaması düşük olduğundan, buharlaşma az olur. Yıllık yağış miktarı fazla olmadığı halde bu alanlar "nemli" sayılırlar. Yukarıdaki sözü edilen durum aşağıda verilen illerden hangi ikisinde en belirgin olarak yaşanır? A) Erzurum-Kars B) Adana-Antalya C) Malatya-Elazığ D) Diyarbakır-Şanlıurfa E) Ankara- Eskişehir nibubai 6. Aşağıdaki bölgelerden hangisi yer şekilleri ve iklim bakımından kış turizmi için elverişli özelliklere sahip değildir? A) Marmara B) İç Anadolu C) Doğu Anadolu D) Karadeniz E) Güney Doğu Anadolu 7. Aşağıda verilen illerin hangisinde turizmin gelişmesi diğerlerinden farklı bir nedene bağlıdır? A) Muğla B) Antalya C) Nevşehir D) İzmir E) Balıkesir 8. Aşağıdaki grafikte, coğrafi bölgelerin orman oranları gösterilmiştir. Karadeniz Bölgesi'nde ormanların oranının fazla olmasında,

51 I. Yağışın fazla olması II. Orman yangınlarının az olması III. Buharlaşmanın fazla olması IV. Topraktaki kireç birikiminin olması etmenlerinden hangilerinin neden olduğu söylenebilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 9. Doğu Anadolu Bölgesi'nde çıkarılan aşağıdaki madenlerden hangisi farklı bir bölgeye gönderilerek işletilmektedir? A) Lületaşı B) Bakır C) Demir D) Krom E) Linyit 10. Aşağıdaki bölümlerden hangisinde yer şekilleri tarım ve ulaşım bakımından diğerlerinden daha elverişlidir? A) Yukarı Kızılırmak B) Yıldız Dağları C) Orta Fırat D) Hakkari E) Antalya Bölümü 11. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde - Gerçek alan ile İzdüşüm alan arasındaki farkın az olması - Ekili-dikili tarım arazilerinin bölge yüzölçümüne oranının fazla olması - Bölge içi ulaşımın kolay olması gibi özelliklerin aşağıdakilerden hangisine bağlı olduğu söylenebilir? A) Buharlaşmanın fazla olmasına B) Yer şekillerinin sade olmasına C) Yüzölçümünün küçük olmasına D) Doğal bitki örtüsünün cılız olmasına E) İkliminin yarı kurak olmasına 12. Yeraltı veya yerüstü gideğeni olmayan, böylece fazla sularını dışa akıtamayan göllerin suları acı veya tuzlu olur. Aşağıdaki göllerden hangisi bu duruma örnek gösterilemez? A) Van Gölü B) Tuz Gölü C) Beyşehir Gölü D) Acı Göl E) Eber Gölü 13. Türkiye'de yeralan Van gölü, Acı göl gibi göllerin suları tuzlu ya da sodalıdır. Bu durumun meydana gelmesinde aşağıdakilerden hangisi temel etkendir? A) Göl alanlarının geniş olması B) Beslenme bölgelerinin bol yağış alması C) Göl tabanlarında tuz içeren tabakaların bulunması D) Arazi yapılarının karstik olması E) Dışa akışlarının olmaması 14. Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki akarsuların akış hızları, Ege bölgesindeki akarsuların akış hızlarından fazladır. Bu durum Doğu Anadolu'daki akarsuların hangi özelliğiyle açıklanabilir? A) Yatak eğimlerinin daha fazla olmasıyla B) Taşıdıkları su miktarının fazla olmasıyla C) Boylarının uzun olmasıyla D) Bölge akarsularının üzerine çok sayıda baraj kurulmuş olmasıyla E) Karma rejimli olmalarıyla 15. Aşağıdaki yerlerden hangisi İç Anadolu'da yer almaz? A) Obruk Platosu B) Erciyes Volkanik dağı C) Tuz Gölü D) Kapadokya Yöresi E) Gediz Ovası 16. iklim koşulları benzer olan bölgelerin tarım ürünleri ve bitki örtüsüde benzerlik gösterir. Buna göre, İç Anadolu Bölgesi'nde yetişme ortamı bulan bir bitkiye aşağıdaki bölgelerden hangisinde rastlamak daha zordur? A) Marmara B) Ege C) Güneydoğu Anadolu D) Karadeniz E) Doğu Anadolu 17. Doğu Anadolu Bölgesi'nde iklim ve yer şekillerinin etkisi nedeniyle sanayi gelişmemiştir. Ancak bazı sanayi tesislerinin hammaddeye bağlı olarak bölgede kurulduğu görülür. Aşağıdaki sanayi tesislerinden hangisi bu duruma örnek oluşturur? A) Zeytinyağı fabrikaları

52 B) Çay endüstrisi C) Fındık işleme tesisleri D) Konserve endüstrisi E) Süt ve süt ürünleri endüstrisi 18. Doğu Anadolu Bölgesi'nde kuraklık İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'ya göre daha azdır. Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Akarsu kaynaklarının fazlalığı B) Buharlaşmanın azlığı C) Geniş platoların varlığı D) Çayırların yaygınlığı E) Dağiçi ovalarının varlığı 19. Türkiye'deki bölgelerin nüfus yapıları göz önünde bulundurulduğunda aşağıdaki açıklamalardan hangisinin yanlış olduğu söylenebilir? A) Karadeniz bölgesinde tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır. B) Marmara Bölgesi'nde aritmetik nüfus yoğunluğu en fazladır. C) Marmara Bölgesi'nin nüfusu Ege'den azdır. D) Akdeniz Bölgesi'nde mevsimlere göre nüfus hareketliliği fazladır. E) Doğu Anadolu Bölgesi'nde aritmetik nüfus yoğunluğu en azdır. 20. I. Dağlık arazi fazladır. II. İndirgenmiş sıcaklık ile gerçek sıcaklık arasındaki fark azdır. III. Petrol ve fosfat üretiminde birinci sıradadır. IV. Büyükbaş hayvancılık gelişmiştir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi için yukarıda verilen bilgilerden hangileri yanlıştır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) I ve IV 21. İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri'nin yüzey şekilleri göz önüne alındığında, bu iki bölge arasında aşağıdakilerden hangisi bakımından belirgin bir farklılık olduğu söylenemez? A) Ulaşım ağı B) Tarım alanları C) Yerleşme tipi D) Volkanik arazi E) Tarımsal nüfus yoğunluğu Cevap Anahtarı 1. C 2. D 3. B 4. B 5. A 6. E 7. C 8. A 9. C 10. C 11. B 12. C 13. E 14. A 15. E 16. D 17. E 18. B 19. C 20. E 21. D

53 İç Bölgeler -II- 1. Engebeli yerlerde, kısa mesafede sıcaklık değişir. Buna göre, aşağıdaki yörelerden hangisinde kısa mesafede sıcaklığın değişmesi beklenmez? A) Menteşe yöresi B) Hakkari Bölümü C) Yukarı Kızılırmak D) Orta Fırat E) Doğu Karadeniz 2. Aşağıdakilerden hangisi, Hakkari Bölümü'nün yüksek ve dağlık olmasının ortaya çıkardığı sonuçlardan biri değildir? A) Kısa mesafede sıcaklığın değişmesi B) Makina kullanımının az olması C) Demiryolu ulaşımının olmaması D) Akarsu vadilerinin derin olması E) Yeraltı zenginliklerinin az olması 3. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Altınbaşak ve Ceylanpınar ovalarında tarıma elverişli alan fazla olmasına rağmen, tarımsal verimin düşük olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Makina kullanımının az olması B) Buharlaşmanın fazla olması C) Kış sıcaklıklarının düşük olması D) Tohum ıslahının yapılmaması E) Gübre kullanımımın az olması 4. Türkiye'de doğal koşullar gözönüne alındığında hidroelektrik enerji potansiyelinin en fazla ve en az olduğu bölgeler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? En fazla En az A) Doğu Anadolu Marmara B) Karadeniz İç Anadolu C) Akdeniz Marmara D) Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu E) Ege İç Anadolu nibubai 5. Deniz seviyesinden yükseltisi (m) Ocak ayı sıcaklık ort. ( C) Temmuz ayı sıcaklık ort. ( C) Yıllık yağış miktarı (mm) Yukarıda iklim özellikleri verilen yörede aşağıdaki tarım ürünlerinden hangisinin yetişmesi zordur? A) Arpa B) Üzüm C) Muz D) Elma E) Patates 6. Aşağıdaki tarım ürünlerinin hangisinin üretiminde Güneydoğu Anadolu Bölgesi birinci sırada yer alır? A) Zeytin B) Üzüm C) Buğday D) Arpa E) Kırmızı Mercimek 7. Buğday hasadının; Çukurovada-Mayıs İç Anadoluda-Temmuz Doğu Anadoluda-Ağustos ayında başlaması bu yerlerin hangi özelliklerinin farklılığından kaynaklanmaktadır? A) Dağların uzanış doğrultuları B) Yağış miktarları C) Sıcaklık ortalamaları D) Sulama koşulları E) Denizden uzaklık 8. "Türkiye'de yağış azlığı sorununa bağlı olarak bazı yıllarda şiddetli kuraklıklar yaşanmış ve bazı alanlarda âdeta çöl özellikleri oluşmuştur." diyen bir araştırmacı bu gözlemini aşağıda verilen bölgelerden hangisinde yapmış olabilir? A) Karadeniz Bölgesi B) Marmara Bölgesi C) Ege Bölgesi D) İç Anadolu Bölgesi E) Akdeniz Bölgesi 9. Erzurum-Kars ve Ardahan Yörelerinde yaz yağışlarının fazla olması;

54 I. Mera hayvancılığını II. Büyükbaş hayvancılığı III. Tahıl tarımını IV. Çayır ve otlakları V. Toprak nemliliğini yukarıdakilerden hangisini olumlu yönde etkilememiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. "Ormanların yararlarından biri de yeraltı su rejimini düzenlemesidir." Buna göre, sadece ormanların etkisi dikkate alınırsa, aşağıdaki yörelerden hangisinde yeraltı su rejiminin daha düzensiz olduğu söylenebilir? A) Batı Karadeniz B) Yıldız Dağları C) Orta Fırat D) Antalya Yöresi E) Doğu Karadeniz 11. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu Bölgesi'nin özelliklerinden biri değildir? A) Yüzölçümü fazladır. B) Ortalama yükseltisi fazladır. C) Yeraltı kaynakları çeşitlidir. D) Orman alanları geniştir. E) Hidroelektrik potansiyeli fazladır. 12. I. İç Anadolu II. Doğu Anadolu Bölgesi III. Marmara IV. Ege V. Karadeniz Yukarıdaki bölgelerden hangilerinde yer şekilleri ulaşımı olumsuz yönde etkilemez? A) I, II ve III B) II ve III C) IV, V ve I D) I, III ve IV E) IV ve V 13. Konutlarda kullanılan yapı malzemelerinin seçimi doğal çevreye bağlıdır. Buna göre yukarıdaki haritada hangi ok yönünde gidilirse sırasıyla ahşap, kerpiç ve taş evler görülür? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. Türkiye'nin doğal güzelliklerini görmek için yola çıkan bir gözlemci, bu gezide Pamukkale Travertenleri, Afyon kaplıcaları ile Konya'daki Meke Tuzlası Gölünü gezmiştir. Bu özelliklerin oluşumu aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Volkanizma-kırılma-karstik oluşum B) Karstik oluşum-orojenez-volkanizma C) Akarsu aşındırması-kıvrılma-kırılma D) Karstik oluşum-buzul-akarsu biriktirmesi E) Orojenez Epirojenez-Volkanizma 15. Aşağıdaki bölgelerden hangisinde kış mevsiminde turizmden elde edilen gelir daha azdır? A) Marmara B) İç Anadolu C) Doğu Anadolu D) Karadeniz E) Güneydoğu Anadolu 16. Sularını dışarıya akıtamayan göllerin suyu acı, tuzlu veya sodalıdır. Buna göre aşağıda verilen göllerden hangisinin suyu tatlı su özelliği gösterir? A) Tuz Gölü B) Van Gölü C) Akşehir Gölü D) Acı Göl E) Eğirdir Gölü 17. Aşağıda yarımküreleri aynı olan iki bölgenin yağış grafikleri verilmiştir.

55 Buna göre II. yerde tahıl tarımının gelişmemesi aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? (Diğer koşullar eşit sayılmıştır.) A) Toplam yağış miktarının daha fazla olmasıyla B) Yağışların genelde kar şeklinde olmasıyla C) Akarsu rejiminin düzensiz olmasıyla D) Ormanların daha geniş yer tutmasıyla E) Yaz mevsiminin yağışlı olmasıyla 18. Yukarıdaki Güneydoğu Anadolu haritasında, oklar yönünde Derlendiğinde aşağıdakilerden hangisiyle karşılaşılmaz? A) 1 nolu ok yönünde, Akdeniz ikliminin etkisi görülür. B) 4 nolu ok yönünde, ortalama yükselti azalır. C) 3 nolu ok yönünde, kış sıcaklık ortalamaları azalır. D) 2 nolu ok yönünde, çizgisel hız artar. E) 1 ve 3 nolu oklar yönünde gece-gündüz süre farkı aynıdır. 19. Güneydoğu ve İç Anadolu Bölgeleri'nde aşağıdaki sanayi kuruluşlarından hagisinin kurulması daha zordur? A) Et kombinaları B) Süt ürünlerini işleme C) Un ürünleri endüstrisi D) Orman ürünleri endüstrisi E) Çimento sanayi 20. Türkiye'de ormanların dağılışı, daha çok nem ve yağışa bağlı paralellik gösterir. Buna göre yukarıdaki haritada işaretli noktalardan hangisinin orman bakımından zengin olduğu söylenemez? A) I B) II C) III D) IV E) V Cevap Anahtarı 1. D 2. E 3. B 4. A 5. C 6. E 7. C 8. D 9. C 10. C 11. D 12. D 13. A 14. B 15. E 16. E 17. E 18. D 19. D 20. E

56 İç Bölgeler -III- 1. Yükselti, engebe ve deniz etkisinden uzaklık Doğu Anadolu Bölgesi'nin doğal, beşeri ve ekonomik özelliklerini doğrudan veya dolaylı olarak etkiler. Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki yargıdan daha az etkilenmiştir? A) Sıcaklığının düşük olması B) Doğum oranın yüksek olması C) Ürünlerin yetişme süresinin uzaması D) Kar yağışlarının görülmesi E) Akarsuların hızlı akması 2. Yukarıdaki haritada işaretlenen yörelerin bitki örtülerinin birbirinden farklı olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanamaz? A) Sıcaklık ortamalarının farklı olmasıyla B) Toprak türlerinin farklı olmasıyla C) Yağış miktarlarının farklı olmasıyla D) Denize uzaklıklarının farklı olmasıyla E) Güneş ışınlarının düşme açılarının farklı olmasıyla 3. İç Anadolu bölgesinde tarım alanları çok geniş olmasına rağmen tarımsal üretim ve kazanç azdır. Bu durumun ana nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Tarımda çalışan nüfusun az olması B) Nüfus yoğunluğunun az olması C) Yağış ve sulama olanaklarının yetersiz olması D) Makina kullanımının az olması E) Gübre kullanımının az olması 4.-Van Gölü ve çevresi - Tuz Gölü ve çevresi - Göller Yöresi - İç Batı Anadolu Bölümü Yukarıda Türkiye'nin en önemli kapalı havza alanları verilmiştir. Bu havzaların oluşumundaki ortak özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Yer yapısı B) İklim C) Arazi yapısı D) Yeryüzü şekilleri E) Arazinin eğim yönü nibubai 5. Türkiye'de baraj göllerinin sayısı giderek artmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi baraj göllerinin yapılış amaçlarından birisi değildir? A) Tarım topraklarının sulanması için su toplamak B) Su taşkınlarını ve sel baskınlarını önlemek C) İçme ve sulama suyu sağlamak D) Hidroelektrik enerjisi elde etmek E) Yapıldığı bölgenin iklim özelliklerini değiştirmek 6. Sağnak yağışlardan sonra akış gösterip, sonra ortadan kaybolan akarsulara sel rejimli akarsular denir. Buna göre, aşağıdaki bölgelerin hangisinde bu tür akarsuların daha çok görüldüğü söylenebilir? A) İç Anadolu B) Akdeniz C) Doğu Anadolu D) Karadeniz E) Ege 7.-Hayvancılık önemli bir geçim kaynağıdır. - Yükselti ortalaması fazladır. - Doğal bitki örtüsü Dağ çayırlarıdır. Yukarıda bazı özellikleri verilen bölüm aşağıdakilerden hangisidir? A) İç Batı Anadolu B) Doğu Karadeniz C) Erzurum-Kars

57 D) Asıl Ege E) Yıldız dağları 8. Yazları kurak, ilkbaharı yağışlı geçen bir bölgenin iklim özellikleri gözönüne alındığında, burada yetiştirilecek aşağıdaki ürünlerden hangisinin daha ekonomik olması beklenir? A) Mısır B) Buğday C) Pirinç D) Soya fasulyesi E) Pamuk 9. I. Buğday II. Mercimek III. Pamuk GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) tamamlandığında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yukarıda verilenlerden hangilerinin ekim alanı daralır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) Yalnız III 10. Türkiye'nin iç bölgelerindeki tarım arazilerinin hangi sorunu çözülürse sebze ve meyve üretiminde artış beklenir? A) İlaçlama ve gübrelemeyi artırmak B) Makinalı tarıma geçilmesini sağlamak C) Sulanabilir alanları genişletmek D) Nadas alanlarını yaygınlaştırmak E) Tahıl ekim alanlarını azaltmak 11. Türkiye'nin bölgeleri ve bölümleri belirlenirken bir çok unsur dikkate alınmıştır. Aşağıdaki bölümlerden hangilerinin ayırt edilmesinde iklim farklılığından bahsedilemez? A) Ege Bölümü-İç Batı Anadolu Bölümü B) Yıldız Dağları Bölümü-Güney Marmara Bölümü C) Erzurum-Kars Bölümü-Yukarı Fırat Bölümü D) Orta Fırat Bölümü-Dicle Bölümü E) Yukarı Kızılırmak Bölümü-Konya Bölümü 12. I. Yıldız dağları bölümü II. Orta Kızılırmak bölümü III. Konya bölümü IV. Erzurum-Kars bölümü Yukarıdaki bölümlerden hangilerinde bitki örtüsünün bozkır olması nedeniyle küçük baş hayvancılık daha çok gelişmiştir? A) I ve II B) III ve IV C) II ve IV D) II ve III E) I ve IV 13. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile aynı enlemlerde bulunmasına rağmen, Akdeniz Bölgesi'nin kışın Güneydoğu Anadolu'dan daha ılık olması aşağıdakiler-den hangisiyle açıklanabilir? A) Daha güneyde yer almasıyla B) Dağların doğu-batı yönünde uzanmasıyla C) Yükseltisinin az olmasıyla D) Nem oranının fazla olmasıyla E) Yüzölçümünün daha büyük olmasıyla 14. Aşağıdaki verilen göl gruplarından hangisinde denize göre yükseltinin artış sıralaması doğru olarak verilmiştir? A) Marmara, Van, Tuz B) Van, Marmara, Tuz C) Marmara, Tuz, Van D) Tuz, Marmara, Van E) Tuz, Van, Marmara 15. Orman varlığı bakımından en fakir bölgenin Güneydoğu Anadolu olmasında; I. Şiddetli yaz kuraklığı II. Yağış azlığı III. Ormanların tahrip edilmesi IV. Kışların çok soğuk ve sert geçmesi etmenlerinden hangileri etkili olmamıştır? A) I ve II B) I ve III C) Yalnız II D) II ve III E) Yalnız IV 16. Türkiye'de nüfusun dağılışı düzensizdir.

58 Bu yerlerden hangisinde, nüfusun seyrek olması, diğerlerinden farklı bir nedenle açıklanabilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 17. Aşağıdaki coğrafi bölümlerden hangisi içinde bulunduğu bölgenin en sık nüfuslanmış bölümüdür? A) Antalya B) Yukarı Fırat C) Yıldız Dağları D) İç Batı Anadolu E) Yukarı Kızılırmak 18. İç Anadolu'da yer alan kentlerden hangisinde turizmin daha fazla geliştiği söylenebilir? A) Kayseri B) Nevşehir C) Konya D) Sivas E) Eskişehir 19. Yukarıdaki haritada taralı yöreye ait yağış rejimi grafiği, aşağıdakilerden hangisidir? Cevap Anahtarı 1. B 2. E 3. C 4. D 5. E 6. A 7. C 8. B 9. C 10. C 11. D 12. D 13. D 14. C 15. E 16. D 17. B 18. B 19. B

59 Ülkeler Coğrafyası 1. Bir ülkedeki nüfus artışı üzerinde doğumların yanısıra diğer ülkelerden gelen göçler de etkilidir. Yukarıdaki Dünya haritasında gösterilen yerlerin hangisinde nüfus artışının daha çok dışardan gelen göçlere bağlı olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. I. Kenya'da kalıcı kar alt sınırının yüksek olması II. Kenya'da kalıcı karların bulunması Yukarıda Kenya ile ilgili verilen iki özelliğin nedenleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? I II A) Yükselti Enlem B) Bitki örtüsü Yağış C) Sıcaklık Yağış D) Yağış Yükselti E) Enlem Yükselti 3.-Her mevsim yağışlıdır. - Yazlar serin, kışlar ılıktır. - Bitki örtüsü karışık ormandır. Yukarıda iklim ve doğal bitki örtüsü belirtilen ülke aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Libya B) İtalya C) Iran D) İngiltere E) Brezilya 4.-Yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi kuraktır. - Yağış rejiminde mevsimlik rüzgârlar etkilidir. - Doğal bitki örtüsü kış mevsiminde yapraklarını döken yayvan yapraklı ormandır. - Pirinç üretimi yaygındır. Yukarıda belirtilen özellikler aşağıdaki ülkelerden hangisine ait olabilir? A) Fransa B) Kanada C) Hindistan D) İtalya E) Türkiye 5. Güneşlenme süresi, gündüz uzunluğu ile doğru orantılı iken, bulutlulukla ters orantılıdır. Buna göre Aralık ayında aşağıdaki ülkelerden hangisinde güneşlenme süresi daha fazladır? A) İngiltere B) Norveç C) Avustralya D) İzlanda E) Fransa 6. Yerçekiminin Norveç'te Brezilya'dan fazla olmasında aşağıdakilerden hangisi etkilidir? A) Boylam B) Enlem C) Eksen eğikliği D) Yer şekilleri E) Farklı Yarımkürelerde olmaları 7. Bir yerde kış sporlarının gelişmesi; enlem, yükselti, yer şekilleri ve ulaşım gibi şartlara bağlıdır. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde kış sporlarının gelişmemesinin sebebi yer şekillerine bağlanabilir? A) Türkiye B) Hollanda C) İsviçre D) Norveç E) Kanada 8. Gelişmekte olan ülkelerde aşağıda verilenlerden hangisi görülmez? A) Hammadde ihracatının azalması B) Nüfus yoğunluğunun azalması C) Sanayide çalışan nüfusun artması D) Tarımda çalışan nüfusun azalması E) Doğum oranının azalması 9.

60 Kahve, kakao, kauçuk, muz yetiştirilir. Yağmur ormanları yaygındır. Yukarıda verilen özellikler Dünya haritasında işaretli yerlerden hangisinde görülür? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Türkiye, iklimi ve yetiştirdiği ürünler bakımından aşağıda verilen Dünya ülkeleri ve bölgelerinden hangisiyle benzerlik göstermez? A) Fransa-İspanya-Portekiz B) Arjantin ve Şili'nin orta kesimleri C) İskandinav ülkeleri D) Kuzey Amerika'da California E) Güney Afrika Cumhuriyeti 11. İzdüşüm alan haritalardan yararlanılarak bulunur. Gerçek alan ile izdüşüm arasındaki fark Dünya'nın şekli ve yer şekillerinin engebeli olmasından kaynaklanır. Aşağıdaki ülkelerden hangisinin yer şekillerinden kaynaklanan izdüşüm alanı ile gerçek alanı arasındaki fark en azdır? A) İsviçre B) Arnavutluk C) Yunanistan D) Afganistan E) Hollanda 12. Aşağıda verilen ülkelerden hangisinde enlem fazlalığına bağlı olarak iklim çeşitliliği, boylam fazlalığına bağlı olarak da yerel saat farkı daha fazladır? A) Şili B) Meksika C) İngiltere D) Rusya E) Hindistan 13. Yukarıdaki haritada taralı alanlardan hangisinde yağış ve akarsu rejimlerinin düzenli olduğu söylenemez? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. Açık denizlere (okyanuslara) kıyısı olan, sıcak ve soğuk okyanus akıntılarının karşılaştığı alanlarda balıkçılık önem kazanmıştır. Buna göre aşağıdaki ülkelerin hangisinde balıkçılık önemli bir yere sahiptir? A) Japonya B) Mısır C) Türkiye D) Bulgaristan E) Gürcistan 15. Buğday, yetişme döneminde nemlilik olgunlaşma döneminde ise kuraklık isteyen bir tarım ürünüdür. Buğdayın yetişme koşullan dikkate alındığında aşağıdaki ülkelerin hangisinde buğday tarımı yapılamaz? A) Fransa B) Güney Afrika Cumhuriyeti C) İtalya D) Avustralya E) İngiltere 16. Yüksek enlemlerde bulunan ülkelerde buzul gölleri çok yaygındır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi buzul göllerinin yaygın olarak görüldüğü ülkelerdendir? A) Finlandiya B) İspanya C) Türkiye D) Japonya E) Avustralya 17. Aşağıda verilen ülkelerden hangisinde meridyen farkının daha fazla olduğu söylenebilir? A) Brezilya B) Norveç C) Türkiye D) Fransa E) Meksika 18. Aynı iklim özelliklerinin görüldüğü yerlerde yetiştirilen tarım ürünleride benzerdir. Yazlar serin, kışlar ılık ve her mevsim yağışlı olan Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen tarım ürünleri ile haritada işaretli yerlerden hangisinde yetiştirilen ürünler daha çok benzerlik gösterir? A) I B) II C) III D) IV E) V 19. Türkiye, Norveç, Fransa ve İsviçre; Avrupa ülkeleri içinde hidroelektrik potansiyeli en fazla olan ülkelerdir.

61 Bu ülkelerde hidroelektrik potansiyelinin yüksek olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Akarsularının bol su akıtması B) Yerşekillerinin engebeli ve yüksek olması C) İklimlerinin benzer olması D) Akarsu boylarının uzun olması E) Diğer enerji kaynaklarının yetersiz olması 20. Türkiye'nin Balkan ülkeleriyle ticareti azdır. Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Ulaşım maliyetlerinin fazla olmasına B) Siyasi sorunların olmasına C) Ekonomik üretimlerinin benzer olmasına D) Ülkelerin ticari rekabet içinde olmalarına E) Kültürel farklılıklarına Cevap Anahtarı 1. B 2. E 3. D 4. C 5. C 6. B 7. B 8. B 9. C 10. C 11. E 12. D 13. C 14. A 15. E 16. A 17. A 18. D 19. B 20. C

62 Nüfus ve Yerleşme -I- 1. Yukarıdaki haritada verilen bölgelerin hangisinde nüfus yoğunluğu diğerlerinden fazladır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı, ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında bilgiler verir. Buna göre yaş gruplarına göre dağılımı yukarıdaki grafikteki gibi olan bir ülkenin, aşağıdaki hangi özelliğe sahip olduğu söylenemez? A) Nüfusun önemli bir kesimi kırsal bölgede yaşamaktadır. B) Genç nüfus oranı yüksektir. C) Az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerden biridir. D) Bağımlı nüfus oranı azdır. E) Doğal nüfus artış hızı yüksektir. 3. Yukarıdaki grafikte Türkiye'nin 1935, 1970 ve 1990 yıllarındaki nüfusunun ekonomik faaliyet kollarına dağılımı (%)'de olarak gösterilmiştir. Bu dağılıma göre Türkiye ile ilgili olarak: I. Tarımda çalışan nüfus miktarı azalmıştır. II. Tarım alanları daralmıştır. III. Tarım dışı ekonomik faaliyetler gelişmiştir. IV. Enerji tüketimi artmıştır. gibi özelliklerden hangileri söylenebilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV NIBUBAI 4. Bir bölgede yaşayan nüfusun bölge yüzölçümüne bölünmesiyle bölgenin aritmetik nüfus yoğunluğu, bölgede yaşayan nüfusun bölgedeki tarım alanlarına bölünmesiyle de bölgenin fizyolojik nüfus yoğunluğu elde edilir. Aşağıdaki tabloda beş bölgenin aritmetik ve fizyolojik nüfus yoğunlukları verilmiştir. Bölge Aritmetik nüfus yoğunluğu Fizyolojik nüfus yoğunluğu I II III IV V Yukarıdaki bilgilere göre hangi bölgede tarım alanlarının oranı en azdır?

63 A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Ülke Sanayi Tarım Hizmet I %22 %49 %29 II %27 %39 %34 III %35 %10 %55 Aktif nüfusunun sektörlere dağılışı verilen yukarıdaki ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin fazladan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) I-II-III B) III-II-I C) II-I-III D) III-I-II E) II-III-I 6. Aşağıdaki Türkiye haritasında seyrek nüfuslu yerler gösterilmiştir. Bu yerlerden hangisinin seyrek nüfuslu olması diğerlerinden farklı bir nedene dayanır? A) I B) II C) III D) IV E) V 7. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi vermez? A) Bebek ölüm oranı B) Nüfus artış hızı C) Sanayide çalışanların oranı D) Nüfus yoğunluğu E) Yaşam süresi 8. Aşağıdaki tabloda yılları arasında Türkiye'deki kırsal ve kentsel nüfusun değişim oranları verilmiştir. Bu grafikteki bilgilere dayanarak, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz? A) Bütün yıllarda kırsal kesimdeki nüfus oranı kentsel nüfus oranından fazla olmuştur. B) 1950 yılından sonra kırsal nüfus oranı sürekli azalırken kentsel nüfus oranı sürekli artmıştır. C) Verilen yıllarda kentsel nüfus oranında % 100'den fazla artış olmuştur. D) 1990 yılında nüfusun yarıdan fazlası kentsel alanlarda yaşamaktadır. E) 1985 yılında kentsel ve kırsal nüfus birbirine yakındır. 9. Yukarıda nüfusun yaş gruplarına göre dağılışını gösteren grafik aşağıdaki ülkelerden hangisine ait olabilir? A) Mısır B) Türkiye C) İsveç D) İran E) Hindistan NIBUBAI 10. Bursa, İstanbul, İzmit ve İzmir gibi kentlerde yapılan konut sayısı, ihtiyacın gerisinde kalmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu kentlerdeki konut azlığına yol açan bir etken değildir? A) Çok fazla göç almaları B) Nüfus artışının fazla olması

64 C) Konut yapılacak alanların az olması D) Küçük ve ucuz konut yapımına öncelik verilmemesi E) Konut yapım maliyetinin yüksek olması 11. İç göçte ülkenin toplam nüfusunda bir değişiklik ortaya çıkmaz sadece bölgelerin ve şehirlerin nüfuslarında artma yada azalma meydana gelir. Aşağıdakilerden hangisi iç göçün sonuçlarından değildir? A) Ülke genelinde nüfus dağılışında dengesizlik görülür. B) Düzensiz kentleşme görülür. C) Sanayi tesisleri kent içinde kalır. D) Tarımsal üretim azalır. E) Yatırımlar dengesiz dağılır. 12. Türkiye'de bazı kentlerde yıl içerisinde nüfus değişimi az olurken bazı kentlerde fazla olmaktadır. Aşağıdaki kentlerden hangisinde yıl içindeki nüfus değişimi diğerlerinden daha azdır? A) Muğla B) Antalya C) Zonguldak D) İstanbul E) Bursa 13. Aşağıdaki kentlerin hangisi ekonomik etkinliklerinden dolayı mevsimlik göç almaz? A) Adana B) Bursa C) Muğla D) Sivas E) Antalya 14. Aşağıdakilerden hangisi köyden - kente göçü azaltacak etmenlerden biri olamaz? A) Çiftçilere teşvik kredisi vermek. B) Sağlık ve eğitim hizmetlerini kırsal alana gerektiği kadar yaymak. C) Kentteki yaşamı çekilmez hale getirmek. D) Modern tarımı yaygınlaştırmak. E) Kırsal kesimlere küçük sanayi tesisleri yapmak 15. Bir bölgenin nüfus artışında doğal nüfus artışı ile birlikte bölge dışından gelen göçler de etkili olur. Aşağıda verilen bölümlerin hangisinde nüfus artışı dışardan gelen göçlere bağlı değildir? A) Doğu Karadeniz B) Asıl Ege C) Yukarı Sakarya D) Çatalca-Kocaeli E) Adana 16. Bir bölgede kırsal kesim konutlarında yapı malzemesi olarak kerpiç kullanımının yaygın olması, aşağıdakilerden hangisinin kesin göstergesidir? A) Günlük sıcaklık farkının fazla olduğunun B) Yağış rejiminin düzenli olduğunun C) Yıllık yağış miktarının fazla olduğunun D) Nüfus yoğunluğunun fazla olduğunun E) Dağınık yerleşmelerin yaygın olduğunun Cevap Anahtarı 1. D 2. A 3. E 4. D 5. B 6. C 7. D 8. A 9. C 10. C 11. D 12. C 13. D 14. C 15. A 16. A

65 Nüfus ve Yerleşme -II- 1. Gelişmiş ülkelerde nüfus dağılışı doğal koşullardan fazla etkilenmez. Aşağıdaki nüfus piramitlerinden hangisinin ait olduğu ülkede, nüfus ve yerleşmelerin dağılışı doğal koşullardan en az etkilenmiştir? 2. I. Faal nüfus içinde sanayide çalışanların payının fazla olması II. Ortalama yaşam süresinin kısa olması III. Doğal nüfus artış hızının fazla olması IV. Faal nüfusun yaş ortalamasının düşük olması V. Bağımlılık oranının düşük olması Yukarıdaki özelliklerden hangileri bir ülkenin genç nüfuslu olduğunun kanıtlarından değildir? A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve IV E) IV ve V 3. Yukarıdaki grafikler bir ülkede 1975 ve 1995 yıllarında çalışan nüfusun sektörlere göre dağılış oranlarını göstermektedir. Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz? A) 1995 yılında çalışan nüfusun yarıya yakını tarım dışı sektörlerde çalışmaktadır. B) 1975 yılında sanayide çalışan nüfusun toplam nüfus içindeki payı 1995 yılından daha azdır. C) Hizmet sektöründe çalışanların payı 1995 yılında artmıştır. D) 1975 yılında sanayide çalışanların oranı, 1995 yılında hizmet sektöründe çalışanların oranı ile aynıdır. E) Tarımda çalışan insan sayısı 1995'de azalmıştır. Nibubai 4. Bir ülkede çalışan nüfusun sektörlere dağılımı grafikteki gibidir. Bu ülkeyle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi kesin olarak söylenemez? A) Enerji tüketimi azdır. B) İhracatında hammadde oranı fazladır. C) Genç nüfus yapısına sahiptir.

66 D) Kentli nüfus oranı azdır. E) Aritmetik nüfus yoğunluğu fazladır. 5. Marmara Bölgesi'nde nüfusun hızlı artmasında; I. Doğum oranının yüksek olması II. Dışardan göç alması III. İş imkanlarının fazla olması gibi özelliklerden hangileri etkili olmamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 6. % Sanayi Hizmet Tarım I II III Yukarıda üç ayrı ülkenin çalışan nüfusunun sektörel dağılımı oran olarak verilmiştir. Bu tabloya göre ülkelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. ülkede enerji tüketimi fazladır. B) II. ülkede nüfusun dağılımı dengelidir. C) III. ülkede işlenmiş madde ihracatı fazladır. D) I. ülkenin tarımsal üretim miktarı diğerlerinden fazladır. E) III. ülkede kırsal nüfus oranı fazladır. 7. Çeşitli nedenlerle köyden kente yapılan göçün ortaya çıkardığı pek çok sorun olmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu göçün sonuçlarından biri değildir? A) Plansız kentleşmelerin oluşması B) Kentlerde alt yapı ve konut sıkıntısının oluşması C) Yatırımların dağılımında dengesizlik oluşması D) Nüfus dağılımının dengesiz olması E) Ülke nüfusunun hızla artması 8. Türkiye'de iç göçlerin belirli merkezlere yönelmesinin çeşitli nedenleri vardır. Bazı merkezler tarım, ticaret ve ulaşım gelişmesine bazı merkezler ise sanayi ve turizm yatırımlarına paralel olarak göç almaktadır. Aşağıdaki merkezlerden hangisine olan iç göçler daha çok turizm yatırımlarıyla ilgilidir? A) Kahraman Maraş B) Malatya C) Kayseri D) Alanya E) Seydişehir 9. Türkiye'de iç göçlerin yönü daha çok doğudan batıya, kırsal yerleşmelerden kentsel yerleşmelere doğrudur. İç göç hareketine daha çok erkek nüfusun katıldığı dikkate alınırsa aşağıdaki kentlerden hangisinde kadın nüfusun fazla olması beklenmez? A) Giresun B) Kastamonu C) Sivas D) Bursa E) Bingöl 10. Yukarıdaki grafikte, Türkiye'de sayım yıllarına göre, nüfus artış hızının değişimi gösterilmiştir. Grafikteki bilgiler dikkate alındığında, aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi edinilemez? A) Nüfus artış hızının en fazla ve en az olduğu yıllar. B) Nüfus miktarının en az ve en çok olduğu yıllar. C) Nüfus artış hızının ortalaması D) Nüfus artış hızının düşme gösterdiği yıllar. E) Nüfus yoğunluğunun bölgelere dağılımı 11. Aşağıdakilerden hangisi gelişmiş ülkeleri geri kalmış ülkelerden ayıran genel özelliklerden değildir?

67 A) Kalkınma hızının yüksek olması B) Ortalama yaşam süresinin uzun olması C) Doğurganlık oranının fazla olması D) Kişi başına düşen milli gelirin yüksek olması E) İhracatında sanayi ürünlerinin fazla olması 12. Aşağıdaki grafik Türkiye'de bölgelere göre kır ve kent nüfusunun dağılımını göstermektedir. Buna göre grafik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kentleşmenin en fazla olduğu bölge Marmara'dır. B) İç Anadolu Bölgesi'ndeki kentleşme oranı Marmara bölgesine göre yaklaşık %50 daha azdır. C) Kentsel nüfus miktarları arasındaki farkın en fazla olduğu bölgeler Marmara ve Doğu Anadolu'dur. D) Toplam nüfus içinde Karadeniz Bölgesi'ndeki kırsal nüfus oranı, Akdeniz Bölgesi'nden fazladır. E) Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki kentsel nüfus miktarı, İç Anadolu Bölgesi'ndeki kentsel nüfus miktarının yarısı kadardır. 13. Aritmetik nüfus yoğunluğu; kilometrekareye düşen kişi sayısını ifade etmektedir. Yukarıda bir ülkenin beş farklı bölgesinin yüzölçümü oranları ve nüfus sayıları verilmiştir. Hangi ülkenin aritmetik nüfus yoğunluğu diğerlerinden daha azdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. İnsanlar yerleşmek için sıcak yerlerde yüksek, soğuk yerlerde alçak alanları tercih eder. Yukarıda numaralarla gösterilen yerlerden hangisinde yerleşme yüksek yerlerde daha yoğundur? A) I B) II C) III D) IV E) V Cevap Anahtarı 1. D 2. B 3. E 4. E 5. A 6. C 7. E 8. D 9. D 10. E 11. C 12. B 13. C 14. E