PLEVNE DE BİR ASKER Hamza Berat YANCI Mayıs 2016

Transkript

1 PLEVNE DE BİR ASKER Hamza Berat YANCI Mayıs 2016

2 19.Yüzyılda yıkılmaya çalışılan bir devletin sınırları içerisinde doğmuşum. Anam ve babam bana Murat Hüdavendigar ın ismini vermiş. Ne kadar adım Murat olsada Hüdavendigar olmaya çalışıyorum. Keşan ın küçük bir köyünde doğup, büyüdüm. İlk fırsatta da askeri okula gittim. Ve eğitimimi en son Silistre de tamamladım. Bugünde Plevne ye aktarma olacakmış. Oraya tayin oldum. Orada bizi Osman diye bir paşa yönetecekmiş. Rahova dan gelmiş. Tecrübeli olduğu konuşuluyor. Plevne ye aktarma yapılmasının sebebi; Kafkasya dan harekâta geçen Rus Çarlığının Tuna Nehrinden Balkanlara yürüyecekmiş. Plevne ye giderken Vidin de bir köyde mola verdik. İçtima yapılırken 1 tabur daha katıldı orduya, 1 gün kaldık burada sonra yolumuza devam ettik. Plevne ye vardığımızda şehirde küçük Rus birlikleri vardı. İlk işimiz Plevne yi Ruslardan temizlemek oldu. Ufak çaplı çatışmalarla Plevne yi Ruslardan arındırdık. Plevne yi kurtardıktan sonra onu, savunmak için daha uygun hale getirme çabaları başladı. Askerlerin yanı sıra Plevne halkıda bize yardım ediyordu. Çalışmalar sırasında birçok edindim, bunlardan biride Fevzi oldu oda Sivas tan gelmiş. Anadolu dan gelen erzak yardımları geliyordu. Bazen gözlerimizle tanık olurduk; Osman Paşa ile devletle karşılıklı anlaşmazlıklar oluyordu. Erzak yardımlarını bazen Ruslar bazen de Bulgar ve Romen çeteleri el koyuyorlardı. Tabiki bu durumlara karşı koymakta bizim vazivefimizdi. Bir plan kurup Ruslara baskın yapmaya hazırlandık. Bir ordu Bulgar kesimine bir ordu ise Romen kesimine diğer kalanlarda Ruslara saldıracaktı. Bu baskında dostum Fevzi Bulgarlara giden orduda bulunacaktı. Sabah namazından sonra Osman paşa önderliğinde ağır adımlarla harekata geçtik. Rusların hiçbir şeyden haberi yoktu. Başta nöbetçileri etkisiz hale getirdik, tam erzak deposuna yönelecekken bir gürültü koptu. Ruslar bizi fark etmişti biz ise bizim olan erzağı alarak geri çekildik. Ardından kısa süren bir çatışma çıktı. Sonuna Rus karargâhından çıktık. Geri çekilişte maalesef 2 şehit verdik. Geri çekilişte fazla bir kaybımız olmadı. Bu arada yola diğer ordularla karşılaştık. Fevzi den duyduklarıma göre sonuç başarılıydı ancak 3 yaralımız varmış. Biz diğer ordularında bize katılışından sonra Plevne ye geri döndük. Kasabaya geri döndükten sonra kasabanın doğu cephesine istikhamlar yapıldı. Rusları gözlemlemek için gözcüler seçildi Seçilenlerden biriside bendim. Gece gündüz çalışmaya başladık. Tam 6 kişiydik. Akşama doğru bir dağdan gözlemlemeye başladık Rusları, bize ağır kayıplar verebilecek silahlar getirtiyorlardı taa Moskova dan. Ruslar büyük ve can alıcı silahları vardı ama şunu bilmiyorlardı bizim kocaman bir cesaretimiz ve yüreğimiz vardı. Eminim benim gibi diğer dostlarımda böyle düşünüyor olmalı. Bu düşüncelerimden sonra koşar adımlarla karargaha geri döndük. Başta Osman paşa ve diğer komutanlara anlattık, gördüklerimizi. Fakat Osman Paşa nın önceden dediği her şey çıktı. Osman Paşa da bize ne kadar tecrübeli olduğunu kanıtladı. 3 ay burada hazırlandıktan sonra Ruslar Kudurmaya başladı. Bize de Osmanlı Devletinden silah takviyeleri gelmeye başladı. Rusların silahları kadar iyi olmasa da idare ederdik evelallah. Yardımları aldıktan sonra karargâhımızda büyük bir toplantı yapıldı. Arından Osman Paşa bir konuşma yaptı. Ruslar bu yeri yani Plevne yi alamazlarsa Balkanlarda ilerleyemezlerdi, herkes bunun farkındaydı. 1 gün sonra Ruslar 3 koldan bize doğru ilerlemeye başladılar. Bu arada diğer Rus kuvvetleri azınlıkları kışkırtmaya başlamışlardı. Bizde savunma yeri alıp siperlere yerleştik. Saldırıya geçmeye hazırlandık ve birden fitil ateşlenmiş bir gülle gibi koşmaya başladık. Ruslar gelişmiş silahlarıyla üstümüze hücum etti. Karşılıklı bir çatışmadan sonra düşmana ağır kayıplar verdirdik.

3 Ruslar bozgun halinde kaçıştılar. Onlar kaçtıkça biz kovaladık. Osman Paşa önderliğinde Rusları o gün akşam hatta ve gece, sabaha kadar kovaladık. Kovaladıktan sonra, Ruslar Osman suyunun karşısına atıldılar. Rus askerleri birçok asker ve malzeme kaybına uğradılar. Büyük bir korkuya kapılan Rus generalleri genel karargâhlarını Turnova dan Biyela ya taşıdılar. Bulgarlar ise korku içinde takviyeler aldılar. Ardından Moskova da bizzat Rus Çarınında bulunduğu bir toplantıda ruslar savaşa devam etme kararı aldılar. Biz ise zaferin verdiği sevinçle gururlandık. Erzaklar yoklandıktan sonra, bir İçtima yapıldı. Açıkçası erzakların durumu pek de iyi gözükmüyordu. Beraberinde bir toplantı yapıldı ve ordunun durumu konuşuldu. Ruslarda toparlanışa geçmişlerdi. Bu yenilgi onlarda çığ etkisi yaratmıştı. Olanlara anlam veremiyorlardı, ordunun başındaki generaller çar 2. Aleksansır dan azar işitmişlerdi. Çünkü savaşı kaybederlerse Balkanlarda çöküşe uğrarlardı. Yenilginin verdiği hırsla Plevne civarındaki 2 kasabayı daha alarak bizi yarı çembere aldılar. 2 gün sonra 2.Plevne savaşı başladı. Ruslar 2 saat süren top atışıyla savaşa başladılar sonra bizde siperde yerlerimizi aldık. Top atışlarından sonra çatışma başladı mermiler kısıtlıydı. Çatışma sırasında 7 askerimiz şehit oldu ne yazık ki. Bu arada sultan 2. Abdülhamid tarafından takviye tüfeklerini alıp yeni askerlere verdik ve şehitlerimizin boş kalan yerlerine yerleştirdik. Ruslar ise yüzlerce toplarını Türk mevzilerine ateşliyorlardı. Üzerimize resmen bombardıman yapıyorlardı. Çar ise en geride isyan ediyordu. Plevne nin; coğrafi konumu neticesinde çok önemli olduğunu yüzlerce kez beceriksiz general ve komutanlarının kulaklarına sık sık ve yüksek sesle hatta bağıra bağıra duyurmuştu. Onların gözünde biz o kadar küçüktük ki gücümüze akıl sır erdiremiyorlardı. Ben ise attığım her adımımda ailemi düşünüyordum. İlk tayin olduğum yerde bu kadar zorluk çekmek beni gururlandırmıştı. Ne de olsa şehit olmak için savaşıyorduk; ben ve dostlarım. Ben düşüncelere dalmışken, savaşırken arkamdan Murat! Yat yere! Diyen bir sesi duymamla yere düşmem bir oldu. Siperimize bir bomba isabet etmişti. Şarapnel parçalarından bir kaçı koluma girdi ardında beni çadıra götürdüler. Orada parçayı çıkarıp bezle sardılar ben ise söylenenlere kulak asmayıp siperime koşmaya başladım. Yolda Fevzi yle karşılaştım gördüğümde harap oldum bacağından ağır yaralanmıştı, çok kan kaybediyordu. Fazla yanında duramadım, sipere yetiştim. Ruslar artık karşılarına çıkabilecek bir ordu kaldığını düşünerek süngü hücumuna kalktılar. Ardından Bulgarlarda hücuma katıldılar. Menzilimize girdikleri anda çılgınca koşmaya başladık. Düşman bitmek bilmeyen bir orman gibiydi. Öyle kapılmıştık ki birbirimizi duymuyorduk ve o kadar yorulmuştuk ki üfleseler düşecek haldeydik. Ruslar ve Bulgarlar bizim karşımızda çil yavrusu gibi kaçıştılar. Süngülerini ve silahlarını atarak canlarını kurtarmak için korku ile kaçtılar. Bizde arkalarından kovalamaya başladık. İçimden düşünmeye başladım bu Ruslar hakikaten korkakmışlar. Ben şahsen bunun bu kadar kolay olacağını sanmazdım. 3 esirimiz vardı. Kovaladığımızda Rus generaller kaçan askerlerini kırbaçlayarak durdurmak istese de, başaramamışlardı. Çünkü kaçan askerler arkalarına bile bakmıyorlardı. Osman Paşa ve benim de bulunduğum bir bölük Plevne nin güneyine yapmıştı.

4 Rusların hedeflerini sıcak denizlere yürümeye yöneltmişti. Bu yüzden Plevne şarttı. Plevne dışında, Ruslar gittikleri yerleri yakıp yıkıyordu. Azınlıkları kışkırtıp Osmanlı devletine çığ gibi yürüyorlardı. Duyduğuma göre dünyanın bir çok gazete ve haberlerine konu olmuşuz. savaştan 2 gün sonra bir çok yabancı muhabirler Plevne yakınlarına gelerek röportaj yapmaya çalışıyorlardı. Anlaşılan bizim zaferimiz dünyada çok ses getirmişti. Gazeteciler nehrin diğer tarafına telgraf hatları kurarak Plevne de olan biteni dünyaya duyurmaya çalışıyorlardı. Arkadaşım can dostum Fevzi nin de bulunduğu Müşir Mehmet Ali Paşa komutasında ki ordu Şıpka Boğazını zorladılar. Ordu 7 gün 7 gece çarpıştılar. Silah ve asker sayısı üstün olan Rus generali Gurko yu buradan atamamışlar. Müşir Mehmet Ali Paşa yaptığı taarruzlarla rusları 3 kez peş peşe yense de silah ve asker üstünlüğü bulunan Rusları yarıp bize ulaşamamış. Plevne önlerine gelen çar 2. Aleksandır Plevne nin ele geçirilmesine çok önem veriyordu. Bizde ise artık hiçbir erzak ya da silah yardımı gelmiyordu. Gözcülerin söylediklerine göre ruslar Petersburg dan askerler ve sırf bu savaş için kazak süvarileri getirtiyorlarmış. Ayrıca çar 2. Alexander bu takviyeleri yeterli görmemiş Romanya prensi 1. Karol dan yardım istemişti. Biz hazırlıklar yaparken bizimkiler Moskova dan Romanya ya giden bir telgrafı ele geçirmişler. Telgrafı okuduktan sonra kahkahalar attım telgrafta aynen şunlar yazıyordu: İmdadımıza yetiş! istediğin yerden Tuna yı geç! Acele yardımımıza yetiş! Türkler bizi mahvediyorlar! Hristiyanlık, kaybetmek üzeredir! Telgraf her okuyanı gururlandırmıştı. 3 gün sonra prens Karol Romen askeriyle Rusların yardımına geldi. Çar ordunun komutanlığını Karol a bırakmış, bizde siperlerimizde dua ediyorduk. Ya da Kuran okuyorduk. Hristiyan kuvvetleri ( ruslar ve Romenler) önce 432 topla, gece gündüz bize bomba yağdırdılar. Çok ağır hasarlar alıyorduk. Elimizde ancak 58 top vardı. Tam kişiydik, fakat karşımızda kişi vardı. Düşmanın 11 eylülde başlattıkları taarruz 12 saat sürdü. Biz yine zorluklarla galip olmuştuk. Savaşın sonunda Ruslar 3 ü general, 350 si subay olmak üzere ölü vermişlerdi. Bizde ise, 3500 şehit vardı. Bu ağır yenilgiden sonra Ruslar güneydeki Lofça yı işgal ettiler. 28 Ekimde ise General Gurko kişilik orduyla Sofya Plevne yolunu kapattı ve bizi çembere aldılar. Böylece 4 taraftan kuşatılmış olduk. Erzak tükenmeye başlamıştı. Kasabada muhteşem bir kıtlık başlamıştı. Ardından kasabaya sultan 2. Abdülhamid tarafından bir tebrik telgrafı gönderildi. Osman Paşa ya gazi unvanı verilmiş. Ancak o kadar perişan haldeydik ki paşamız sevinememişti bile. Balkan soğukları müthiştir, açlığa ne kadar dayansak da donmaktan korkuyorduk. Sonunda Rus grandükü Nikola Osman Paşa ya bir mektup gönderdi. Ben mektubu Osman Paşa ya verdim, okuduktan sonra paşanın kaşları çattı, anlaşılan teslim olmamızı istemişlerdi fakat Osman Paşa kabul etmemişti. Kıtlığın ve yokluğun iyice artması sonucunda düşmanı yarma kararı aldık. Sonra işleme geçtik. Önce kalan erzağı aramızda paylaştık sonra ordu ikiye ayrıldı. 1.ordu taarruz yaparken 2.ordu onları koruyacaktı. 1. Taarruzumuzda Vid Suyunu geçtik. Düşmanın top atışları arasında koşmaya başladık. 2 asker yolda şehit düştü. Ne yazık ki birisi de can dostum Fevzi idi. İçim kan ağlıyordu, son anda düşman mevzilerine girdik. Ve bütün hatları ele geçirdik. Düşman bu başarıya hayran kalmıştı. Ardından tüm düşman ateşleri bu hatlara yöneldi. Gazi Osman Paşa düşmanın diğer hatlarını da yararken gelen bir mermi hem atını öldürmüş hem de Gazi yi sol dizinden yaralamıştı. Paşa nın dizi vid suyunun yanındaki bir kulübede sarılırken, gelen bir Rus generali ona kayıtsız şartsız teslim olmasından başka çare kalmadığını bildirdi. Derin bir sessizlik başlamıştı. Çok üzülmüştüm.

5 Osman paşa generale kılıcını uzattı. Fakat ardından gelen grandük Nikola kılıcı askeri bir törenle Gazi ye geri verdi. Başta ruslar hepimizi bir trene bindirdiler Osman Paşa nın ısrarı üzerine herkes serbest bırakıldı. Ben ve 3 asker, paşa ile özel bir arabaya bindik. Ardından Moskova ya gittik. Sonra Kremlin sarayına vardık, bizi çar karşıladı biraz sırıttıktan sonra konuşmaya başladı: Bu yüz çok büyük bir komutanın yüzüdür. dedi ve burada 1gün kaldık. Sonra buradan İstanbul trenine bindik. Yolda Osman Paşa ya her baktığımda gözlerinden 2,3 damla yaş akıyordu. İstanbul a döndüğümüzde halk bizi büyük bir coşkuyla karşıladı. Sonra 2.Abülhamid karşıladı bizi ve Paşa mızı serasker( savuma bakanı ) ilan etti. Ben ise İstanbul da 22 yıl çalıştıktan sonra köyüme döndüm ben çalışmayı bıraktığımda cumhuriyet kuruldu bende tüm yaşadıklarımı torunlarıma yazdırdım ve bir kitabımız oldu 2 oğlum da öğretmen oldu torunlarım da okuyorlar. Anılarımı her hatırladığımda gururlanıyorum ve haykıra haykıra söyleyesim geliyor: Ne mutlu TÜRK ÜM diyene!