AKADEMİK PERSONEL VE LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİ GİRİŞ SINAVI (ALES)

Transkript

1 AKADEMİK PERSONEL VE LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİ GİRİŞ SINAVI (ALES)

2 ... bi dünya kitap için PEGEM.NET AÇIKLAMA 1. Bu soru kitapçığı, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı nın Sözel Bölümü'ne ait Sözel-1 ve Sözel-2 Testleri ile Sayısal Bölümü'ne ait Sayısal-1 Testlerini içermektedir. 2. Testler için verilen toplam cevaplama süresi 150 dakikadır (2,5 saat). 3. Bu kitapçıkta testlerde yer alan her sorunun sadece bir doğru cevabı vardır. Bir soru için birden çok cevap yeri işaretlenmişse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır. 4. Cevaplamaya istediğiniz sorudan başlayabilirsiniz. Bir soru ile ilgili cevabınızı, cevap kâğıdında o soru için ayrılmış olan yere işaretlemeyi unutmayınız. 5. Değiştirmek istediğiniz bir cevabı, size verilen silgiyle, cevap kâğıdını örselemeden, temizce siliniz ve yeni cevabınızı işaretlemeyi unutmayınız. 6. Bu testler puanlanırken her bölümde doğru cevaplarınızın sayısından yanlış cevaplarınızın sayısının dörtte biri düşülecek ve kalan sayı o bölümle ilgili ham puanınız olacaktır. Bu nedenle, hakkında hiçbir fikriniz olmayan soruları boş bırakınız. Ancak, soruda verilen seçeneklerden birkaçını eleyebiliyorsanız kalanlar arasında doğru cevabı kestirmeye çalışmanız yararınıza olabilir. 7. Sınavda uyulacak diğer kurallar bu kitapçığın arka kapağında belirtilmiştir.

3 SÖZEL BÖLÜM SÖZEL - 1 TESTİ Sınavın bu bölümünden alacağınız standart puan, Sözel Ağırlıklı ALES Puanınızın (ALES-SÖZ) hesaplanmasında 0,4; Eşit Ağırlıklı ALES Puanınızın (ALES-EA) hesaplanmasında 0,4; Sayısal Ağırlıklı ALES Puanınızın (ALES-SAY) hesaplanmasında 0,3 kat sayısıyla çarpılacaktır. BU BÖLÜMDE CEVAPLAYACAĞINIZ TOPLAM SORU SAYISI 40'TIR SORULARDA, CÜMLEDEKİ BOŞLUĞU ANLAM BAKIMINDAN EN UYGUN BİÇİMDE TAMAMLAYAN SEÇENEĞİ BULUNUZ. 1. Tertemiz bir suyu bulandırmak ---- bir insanı dininden, inancından, görüşünden, renginden, dilinden, tipinden dolayı hor görmek, küçük düşürmek, aşağılamak da A) ne kadar kolaysa - o kadar kolaydır B) kadar kolay değildir - çok zordur C) kimse için kolay değildir - kötü bir harekettir D) istemez kimse - buna benzer E) gibidir aslında - zor olmasa gerek SORULARDA, BAŞTA VERİLEN CÜM- LEDEN KESİN OLARAK ÇIKARILABİLECEK YARGIYI BULUNUZ. 4. Geçen hafta Akdeniz üzerinden gelen yağışlı ve sıcak havanın etkisi altına giren Doğu Anadolu ya Sibirya soğukları geri döndü. A) Doğu Anadolu Türkiye nin en soğuk bölgesidir. B) Doğu Anadolu da yıllık sıcaklık ortalamaları mevsim normallerinin üstündedir. C) Doğu Anadolu daha önce de soğuk havanın etkisi altında kalmıştır. D) Doğu Anadolu insanı soğuk havaya alışmıştır. E) Doğu Anadolu da hava sıcaklıkları düzenli bir şekilde seyretmemiştir. 2. Ülkemizde, edebiyat dünyasında yaşanan tartışmaların bir bölümü ---- bir bölümü toplumu tamamen dışlar niteliktedir. A) tarafsız olabilirken B) topluma hitap ederken C) toplumdan kopmuşken D) öznel bir çerçevedeyken E) haklı olabilecekken 3. İngilizce biliyorum. İngilizceye çevrilmiş yazılarımı kelime kelime kontrol ediyorum; yine de ---- şeyler oluyor. Ancak bunlar o kadar da önemli olmuyor. A) gözden kaçırdığım B) başarılı olduğum C) dikkat ettiğim D) ayrıntıya dikkat ettiğim E) olumlu 5. Gelişmiş ülkelerde ortalama yetmiş yaşın üstüne çıkan kadınlar, erkeklerden beş altı yıl daha çok yaşıyorlar. A) Günümüzde kadınların ortalama ömürleri erkeklerden fazladır. B) Kadınların daha uzun ömürlü olmaları beslenme alışkanlığıyla ilgilidir. C) Gelişmiş ülkelerde kadınlar kendilerine daha iyi bakmaktadır. D) Gelişmiş ülkelerde erkeklerin ortalama ömürleri kadınlarınkinden kısadır. E) Kadınların daha uzun ömürlü olmaları stressiz bir hayat sürmelerinden kaynaklanmaktadır. 1

4 6. Havacılık sektöründeki hızlı büyüme nedeniyle THY deki yabancı pilotlar gözden düşmeye başladı. A) THY genellikle yabancı pilotlarla çalışmaktadır. B) Havacılık sektöründeki büyüme THY yi olumsuz etkilemiştir. C) THY dünyanın en saygın şirketlerinden biridir. D) Yabancı pilotlar çalışmak için genellikle THY yi tercih etmektedir. E) Havacılık sektöründeki büyüme THY nin pilot kadrosunu etkilemiştir. 7. Türkiye nin ilk bilim merkezlerinden Feza Gürsey Bilim Merkezi, öğrencilerin eğlenceli bir ortamda fen bilgisi öğrenmelerine yardımcı oluyor. 8. A) Türkiye de birden çok bilim merkezi bulunmaktadır. B) Feza Gürsey Bilim Merkezi, MEB tarafından da desteklenmektedir. C) Öğrenciler, Bilim Merkezi nde sınavlarına daha iyi hazırlanmaktadır. D) Türkiye, bilim merkezlerine gereken önemi vermektedir. E) Feza Gürsey Bilim Merkezi lise öğrencilerine hizmet vermektedir. I. bir yapıta imzasını attı II. olaylara yüreğiyle bakmasını bilen III. röportaj ve araştırmalarıyla kaynak IV. bu yazar denemeleri V. olarak da kullanılan değerli baştan ikinci olur? I. konunun özgünlük taşıması hem de roman II. ayrıntılarıyla işlenmesinden kaynaklanır III. toplumsal yanları gösterilerek işlenen IV. eserin başarısı hem ekonomik ve V. kişilerinin karakteristik özelliklerinin birinci olur? I. baskısıyla annesini öldürerek işlediği II. kabullenemeyecek ve anlamlandıramayacaktı III. bu cinayeti hiçbir zaman IV. uğruna akrabaları ve köylülerin V. Hasan henüz dokuz yaşında aile onuru baştan üçüncü olur? I. evvel dinleyicilere üst üste birkaç II. bir yer olursa hemen III. sorun diye ihtar etti IV. defa sözlerimde anlamadığınız V. konuşmacı söze başlamadan baştan ikinci olur? 9. I. güçlü bir dil olduğu düşünülünce dilimizin II. konuşulan yapısal karakteri çok III. bilincine varmaya çalışmak IV. Türkçenin çok geniş bir bölgede V. tatlı bir uğraştır baştan dördüncü olur? 13. I. bir soluk getiren yazar hikayelerinde II. insanın zavallılığını ve gücünü III lu yıllarda öyküye taze IV. ve destansı bir biçimde yansıttı V. sarsılmaz bir üslupla masalsı sonuncu olur? 2

5 14. I. Ama tahminler on üçüncü yüzyılın ikinci yarısıyla on dördüncü yüzyılın başlarında yaşadığı yönünde. II. Tam olarak ne zaman doğduğu, ne zaman öldüğü de bilinmiyor. III. Nerede doğup yaşadığı konusunda bir bilgi yok ne yazık ki. IV. Tahminler doğruysa karışık bir dönemde yaşadığı kesin. V. Yunus Emre konusunda sağlıklı bir bilgiye ulaşmak gerçekten zor. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan dördüncü cümle olur? 16. Sanat, doğanın bir kişilik açısından görünüşüdür. sözüyle aşağıdakilerden hangisini anlatılmak istenmiştir? A) Sanatın ancak gerçek sanatçılarla ilerleyebileceğini B) Doğanın sanatla bir güzelliğe dönüşebildiğini C) Sanatçının doğayı öznel bir yaklaşımla yeniden oluşturduğunu D) Sanatçıların hepsinin aynı görüşte olamayacağını E) Doğanın güzelliğinin sadece sanatla anlaşılabileceğini 15. I. Müzik ise sanat dallarının belki de en eskisidir. II. Sanatın tarihi, insanın tarihi ile yaşıttır. III. Sözgelimi ay, güneş, gezegenler ve mevsimlerin her biri belli bir ritm ve uyum öğelerini taşır. IV. Ayrıca insan bedeninin yapısı da böyle bir uyum içindedir. V. İlk Çağ düşünürleri müziğin temelini içinde yaşadığımız doğal düzenin uyumuna bağlamıştır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan ikinci cümle olur? 17. Bir şeyi siz beyaz olarak görürken ben siyah olarak görebilirim; fakat bir buluşma yerimiz yani bir gri alan her zaman vardır. diyen biri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hoşgörülü B) Uzlaşmacı C) Barışçı D) Kararsız E) Düşünceli 3

6 18. Bu yazar en küçük ve en karışık olaylardan ilginç hikâyeler çıkarır. Bilirsiniz ki insan, yapısı gereği hep güzel şeyler ister. Bu yazar da buna bağlı olarak hikâyelerini acı sonlarla bitirmez. Hikâyelerinde sade dil kullanılır. Ayrıca heyecanlı bir anlatımı vardır. Bu yüzden hikâyelerini okurken Bu parça aşağıdaki deyimlerden hangisiyle en uygun şekilde tamamlanabilir? A) hop oturup hop kalkarsınız B) ayaklarınız yerden kesilir C) üzerinize bir ağırlık çöker D) gözünüzden yaş gelir E) içiniz daralır 20. (I) Eskiden, kalp sağlığını korumak kolaydı. (II) Dengeli beslenmek, içkiden uzak durmak ve hafif bir egzersiz sağlıklı bir hayat için yeterliydi. (III) Bu standartlara uyanlar sağlıklı bir hayat sürdükleri inancı içinde, kendilerini fazla sıkmadan yaşayıp gidiyorlardı. (IV) Standartların dışına çıkanlar ise neyin yanlış neyin doğru olduğunu bildikleri için, geriye dönüşü kolay bir yolda yürümenin rahatlığını yaşıyorlardı. (V) Uzmanların tavsiyelerini yerine getirmeye çalışan bu insanlar, tüm çabalarının boşa gittiğini görünce, tavsiyelere şüphe ile yaklaşmaya başladılar. (VI) Kalp sağlığı, günümüzde bir an bile göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir konudur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf kaçıncı cümleyle başlar? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 19. Bizler yabancılarda gördüğümüz şeyleri kayıtsız şartsız kabul eden bir toplumuz. Çağdaşlığı ise geçmişimizi, kendimize özgü olanı tümüyle reddetmek şeklinde yorumlarız. El emeği göz nuruyla yapılmış bir şeye burun kıvırır, aynı şeyin fabrikada yapılmasına özeniriz. Nitekim, Batı da bu sözünü ettiğim el yapımı ürünler için kullanılan artizan sözcüğünün karşılığı bizde yoktur. Nedir bu artizan ürünler? Örneğin yöresinde, doğal ortamında köylünün yaptığı peynirler, küçük imbiklerde damıtılmış mahalli içkiler, yerel dondurma ve benzeri sütlü gıdalar, belli yörelerin özelliği olan zeytinlerinden sıkılmış sızma zeytinyağları, mahalli çörek, börek... Bizde bu gibi artizan ürünler ne yazık ki ilkel, kaba saba, hatta sağlıksız olarak algılanır. Artizanın karşıtı ise fabrikasyon ürünlerdir. Artizan pazarlarda satılır, fabrikasyon ise marketlerde ve süpermarketlerde. Pazarda satılan kötüdür, hipermarkette satılan ise iyi. Sokak tezgâhlarında satılan her yiyecek pistir, zararlıdır, dört duvar arasında yenen yiyecekler ise iyi ve kaliteli... Bu parçada yazarın eleştirdiği durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Halkın doğal ürünlerle beslenme giderlerini gittikçe kısması B) El yapımı doğal ürünlerin fabrikasyon ürünlerden pahalı olması C) Fabrikasyon ürünleri tercih eden halkın el yapımı ürünlere ön yargıyla yaklaşması D) Halkın yabancıların tükettiği her şeyi sorgulamadan tüketmesi E) Halkın beslenme konusundaki bilgisini artıracak yayınların yetersizliği 21. İnsanlar arasındaki iletişim gün geçtikçe daha sıkıntılı bir hâl alıyor. Kendimize bile tahammül edemediğimizden diğer insanlardan kopuyoruz. Giderek birbirini anlamayan, dinlemeyen kalabalıklara dönüşüyoruz. Hepimiz kendimizi kusursuz saydığımızdan bu kopukluğun sorumluluğunu başkalarının omuzlarına atıyoruz. Sonra her fırsatta kimsenin bizi anlamadığını söyleyip içimizi ferahlatıyoruz. Bu parçaya dayanarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) İnsanlar arasında iletişimsizlik vardır. B) İnsanlar kendilerini hatasız sayarlar. C) Bencil insanlar suçu başkasında arar. D) İnsanlar birbirini yeterince anlamamaktadır. E) Toplumsal sorunlar bireye yansır. 4

7 1. DENEME ALES SÖZEL TEST Parçada insanları çeşitli özelliklerinden dolayı küçük düşürmek, tertemiz bir suyu bulandırmayla karşılaştırılarak anlatılmıştır. Parçaya göre nasıl ki tertemiz suyu bulandırmak kolaysa insanları dininden, inancından, görüşünden, renginden, dilinden, tipinden dolayı, hor görmek, küçük düşürmek, aşağılamak da kolaydır. 2. Cümlede edebiyat dünyasındaki tartışmalara ilişkin, olumlu ve olumsuz olmak üzere karşıt iki durum verilmiştir. Dolayısıyla ilk boşluğa olumlu bir durum ortaya çıkaran ifade getirmek gerekir. İçerik dikkate alınırsa bu eleştirilerin bir kısmının topluma hitap ettiği bir kısmının da aksi bir durum sergilediği görülecektir. Bu durumda B seçeneğindeki ifade en uygunudur. 3. Doğru yanıt B dir. Cümlede yine de ifadesi bir önceki ifadeye ( kelime kelime kontrol ediyorum, yine de ) karşıt bir yargı sunulacağını gösterir. Buradan da A seçeneğine gidilir. 4. Parçanın bütününde, Amerika nın uzay çalışmaları ile diğer ülkelerin uzay çalışmaları karşılaştırılmış ve Amerika nın bu konuda diğer ülkelerden daha fazla yatırım yaptığından söz edilmiştir. II. cümlede Amerika nın en fazla beyin göçü alan ülkesi olduğundan söz edildiği için parçanın anlam bütünlüğü bozulmuştur. Doğru yanıt B dir. 6. Parçada Esperanto nun tanımı ve nasıl ortaya çıktığı anlatılırken IV. cümlede Esperanto nun ait olduğu dil grubuna değinilmiştir. 7. Parçada tiyatro kavramı ve tiyatronun tarihçesinden söz edilmektedir. V. cümlede tiyatronun tanımı yapılmıştır. 8. Verilen öncülde Sibirya soğukları geri döndü. ifadesi daha önce de bu soğukların görüldüğünü gösterir. 9. Öncülde... ortalama yetmiş yaşın üstüne çıkan kadınlar, erkeklerden beş altı yıl daha çok yaşıyorlar. ifadesinde gelişmiş ülkelerde kadınların ortalama ömürlerinin erkeklerin ortalama ömürlerinden daha uzun olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla D seçeneğindeki Gelişmiş ülkelerde erkeklerin ortalama ömürleri kadınlardan kısadır. ifadesi kesin olarak söylenebilir. 10. Havacılık sektöründeki büyüme nedeniyle ifadesi sektörde THY nin pilot kadrosunun bu büyümeden bir şekilde etkilendiğini anlatmak için kullanmıştır. 11. Öncülde Türkiye nin ilk bilim merkezlerinden ifadesi bu merkezin tek olmadığını gösterir. 13. Numaralı sözler Türkçenin çok geniş bir bölgede/ konuşulan yapısal karakteri çok / güçlü bir dil olduğu düşünülünce dilimizin/bilincine varmaya çalışmak / tatlı bir uğraştır. şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (IV- II - I - III - V) 14. Numaralı sözler Eserin başarısı hem ekonomik ve / toplumsal yanları gösterilerek işlenen/konunun özgünlük taşıması hem de roman / kişilerinin karakteristik özelliklerinin / ayrıntılarıyla işlenmesinden kaynaklanır. şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (IV - III - I - V - II) 15. Numaralı sözler Hasan henüz dokuz yaşında aile onuru / uğruna akrabaları ve köylülerin / baskısıyla annesini öldürerek işlediği / bu cinayeti hiçbir zaman / kabullenmeyecek ve anlamlandıramayacaktı. şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (V- IV- I III - II) 16. Numaralı sözler Konuşmacı söze başlamadan / evvel dinleyicilere üst üste birkaç / defa sözlerimde anlamadığınız / bir yer olursa hemen / sorun diye ihtar etti. şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (V - I - IV - II - III) 5. Parçanın bütününde, video sanatı ile sinema arasındaki farklar anlatılırken V. cümlede video sanatı yönetmenleriyle sinema sanatı yönetmenleri arasındaki farktan söz edilmiştir 12. Numaralı sözler Olaylara yüreğiyle bakmasın bilen / bu yazar denemeleri / röportaj ve araştırmalarıyla kaynak / olarak da kullanılan değerli / bir yapıta imzasını attı. şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (II - IV- III - V - I) 17. Numaralı sözler 1930 lu yıllarda öyküye taze / bir soluk getiren yazar hikâyelerinde / insanın zavallılığını ve gücünü / sarsılmaz bir üslupla masalsı / ve destansı bir biçimde yansıttı. şeklinde sıralandığında anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturulur. (III - I - II - V - IV) 1

8 1. DENEME ALES SÖZEL TEST Verilen cümlelerle V-III-II-I-IV şeklinde sıralama yapıldığında anlamlı bir paragraf elde edilir: Yunus Emre konusunda sağlıklı bir bilgiye ulaşmak gerçekten zor. Nerede doğup yaşadığı konusunda bir bilgi yok ne yazık ki. Tam olarak ne zaman doğduğu, ne zaman öldüğü de bilinmiyor. Ama tahminler on üçüncü yüzyılın ikinci yarısıyla an dördüncü yüzyılın başlarında yaşadığı yönünde. Tahminler doğruysa karışık bir dönemde yaşadığı kesin. 19. Verilen cümleler II - I - V - III - IV şeklinde sıralandığında anlamlı bir paragraf oluşturulur: Sanatın tarihi, insanın tarihi ile yaşıttır. Müzik ise sanat dallarının belki de en eskisidir. İlkçağ düşünürleri müziğin temelini içinde yaşadığımız doğal düzenin uyumuna bağlamıştır. Sözgelimi ay, güneş, gezegenler ve mevsimlerin her biri belli bir ritim ve uyum öğelerini taşır. Ayrıca insan bedeninin yapısı da böyle bir uyum içindedir. 23. Verilen cümlede yazarın mürekkebine kendinden bir şeyler katarak ifadesi yazarın eserini oluştururken öznel davrandığını gösterir. Bu şekilde oluşturulan eserler de değerli sayılmaktadır. 24. Parçanın sonunda Ayrıca heyecanlı bir anlatımı vardır. Bu yüzden hikâyelerini okurken ifadesiyle bir açıklama yapılacaktır. Bu yüzden ifadesi canlı bir anlatımı vardır ifadesi için söylenmiştir. Bu anlama en uygun deyim A seçeneğinde verilmiştir. Hop oturup hop kalkmak: Ya heyecanından ya da öfkesinden yerinde duramaz olmak. (Kaynak: Ö.Asım Aksoy) 25. Parçada 1867 de zıpkın topunun bulunmasıyla balina avcılığı bir sanayiye dönüştü. cümlesinde söz konusu gelişmenin nedeni verilmiştir. 29. Parçada sözü edilen Denemeler, kişi tarafından keyifle okunmakta ve anlatılanlar gerçeğe uygunluk taşımaktadır. Buna göre eserin, okunurluğunu yitirmediği yargısına ulaşılabilir. 30. Tanım, herhangi bir kavramın tanıtılmasıdır. Parçanın bütününde herhangi bir kavram tanıtılmamıştır. 31. Parçanın bütününde Alzheimer hastalığının tedavisinin tam olarak bulunamadığından söz edildiğine göre sorunun da buna uygun olması gerekir. Dolayısıyla B seçeneğindeki soru en uygun sorudur. Doğru yanıt B dir. 20. Verilen cümlede kişilik açısından ifadesi öznellikle ilgilidir. Dolayısıyla sanat, doğanın kişinin bakışıyla yansıtılmasıdır. Sanatçı algıladıklarını öznel bir şekilde eserlere yansıtır. 21. Cümleyi söyleyen kişinin siyah ile beyaz arasında bir nokta yakalanabileceğine inanması onun hoşgörülü, uzlaşmacı, barışçı ve düşünceli olduğunu gösterebilir. Fakat kararsızlık, tercih yapamama durumudur ve sözü edilen kişinin kararsız olduğunu gösterecek bir ifadeye yer verilmemiştir. 26. Parçada eleştirilen, artizan ürünlerin itibar görmemesi, daha çok büyük marketlerde satılan fabrikasyon ürünlerin tercih edilmesidir. El emeği göz nuruyla yapılmış bir şeye burun büker, aynı şeyin fabrikada yapılmasına özeniriz. cümlesiyle, eleştirilen durum özetlenmiştir. 27. Parçada VI. cümleye kadar geçmişte kalp sağlığı ile ilgili yaklaşım ve uygulamalardan söz edilirken VI. cümlede günümüzden söz edilmeye başlanmıştır. 32. Parçanın bütününde fotoğrafçıların aynı şeyi farklı görüntüleyebileceği, benzer ürünler sergileyemeyeceği vurgulandığı için parçaya en uygun soru E seçeneğinde verilmiştir. 33. Parçada İkinci Dünya Savaşı nın neden olduğu kayıplardan büyük ölçüde etkilenen Avusturya nüfusu, oldukça düşük bir oranda artmaktadır; bunun nedeni doğumların, yüksek ölüm oranını karşılayamamasıdır. ifadesiyle nüfus artış oranının düşük olmasının nedeni açıklanmıştır. 22. Cümlede sanatçı ve çevresi arasındaki etkileşim üzerinde durulmuştur. Bu yüzden A, B, C ve E seçeneklerine ulaşılabilir. Sanatçının öznel ya da nesnel davranmasıyla ilgili herhangi bir ifadeye yer verilmemiştir. 28. Parçanın bütününde bireyin yaklaşımına ve bunun sonuçlarına yönelik açıklamalar yapılmıştır. Toplumsal sorunlar ve bunun bireye etkisinden söz edilmemiştir. 34. Parçanın son cümlesinde nüfus artışının geçiş yolları üzerindeki kentleri geliştirdiğinden söz edilmiştir. 2