DERS BĠLGĠLERĠ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. ÇağdaĢ Ġslam Akımları Bahar

Transkript

1 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ÇağdaĢ Ġslam Akımları Bahar Ön KoĢul Dersleri Dili Türü Türkçe Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı ÇağdaĢ Ġslam düģüncesini kiģilere göre inceleyerek, günümüze uygun din anlayıģının oluģumuna zemin hazırlamak 1. ÇağdaĢ Ġslam Akımlarıyla ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ġslamcılık, Türkiye,Pakistan, Mısır ve Orta Doğu daki çeģitli dini gruplar hakkında temel bilgiler elde eder. 5. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği I. yy da Ġslam alemindeki geliģmeler ve Türkiye, Mısır, Pakistan, Afganistan Orta Doğu vd. Ġslam coğrafyasında görülen dinî ve fikrî oluģumlar, cemaat hareketleri. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık Müslümanların Geri Kalma Nedenleri Modernizm Öncesi Dini Hareketler Ġ.Kara Türkiyede Ġslamcılık DüĢüncesi, I, Ġstanbul Fazlurrahman, Ġslam, çev. M.Dağ-M.Aydın, Ankara

2 3. 4. Ġslamcılığın DoğuĢu Siyasal Ġslam Mümta er Tüköne, Ġslamcılık Akımı, Ġstanbul, 1997 Yalçın Akdoğan, Siyasal Ġslamcılık, Ġstanbul Cumhuriyet Dönemi Türkiye sinde Dini GeliĢmeler Ġ.Kara, Cumhuriyet Türkiyesinde Ġslamcılık, Ġstanbul Sonrası Türkiye sinde Dini GeliĢmeler Mısır da Dini Hareketler Ihvan-ı Müslimin Türkiyede Tarikat ve Cemaatler I-III, Özel sayı, Demokrasi Platformu Dergisi, Bahar 2006 Ankara. Verdani, Mısırda Ġhya hareketleri, ı-ii, Ġstanbul, Mısır da Dini Hareketler Hizbu t-tahrir, Cihad ve Tekfir cemaatleri Verdani, Mısırda Ġhya hareketleri, ı-ii, Ġstanbul, Pakistan da Dini Hareketler ġah Veliyyullah ve Etkileri Pakistan da Dini Hareketler Seyid Ahmet Han Pakistan da Dini Hareketler Mevdudi ve Cemaati Ġslam Afganistan da Dini Hareketler Taliban Modernist düģüncenin ĢekilleniĢi ġah Veliyyullah Dihlevi / J. M. S. Baljon ; çev. Ġsmail ÇalıĢkan. Ankara : Ankara Okulu, 2002 ġaban Ali Düzgün, Seyyid Ahmed Han ve Entellektüel Modernizmi, Ankara, 1997 Aziz Ahmed, Hindistan'da Modernist Hareketler, Ġstanbul, Ahmet RaĢit, Taliban, Trc. O. Akınhay, Ġstanbul, Ġran da Dini Hareketler Hizbullah Emin Demirel, Hizbullah, Ġstanbul, Genel Değerlendirme Ġslam ve Modernizm, ġubat 1997 Ġstanbul. KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar M.Zeki ĠĢcan, Siyasal İslam, Erzurum, Modern Türkiyede Siyasi Düşünce Tarihi, İslamcılık, ĠletiĢim yayınları, Ġstanbul Mazharuddin Sıddıki, Ġslam Dünyasında Modernist DüĢünce, Ġstanbul Aziz Ahmed, Hindistan'da Modernist Hareketler, Ġstanbul, Fazlurrahman, Ġslam, çev. M.Dağ-M.Aydın, Ankara M.Ġkbal, Ġslamda Dini DüĢüncesinin Yeniden DoğuĢu, çev., S. Huri, Ġstanbul, Oliver Roy, Siyasal Ġslam ın Ġflası, Ġstanbul, Ġra M. Lapidus, Modernizme GeçiĢ Sürecinde Ġslam Dünyası, çev. Ġ.S.Üstün, Ġstanbul, Ġsmail Kara, Türkiye de Ġslamcı DüĢünce, I-III,, Ġstanbul., MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler 2

3 Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No 1. Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. Katkı Düzeyi Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip 3

4 olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 4

5 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Günümüzdeki Ġslam Mezhepleri I Güz Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr. M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Dini düģüncedeki farklılaģma incelenip, günümüze uygun din anlayıģının oluģmasına zemin hazırlanır. 1. Günümüz Ġslam Mezhepleriyle ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Vahhabilik, Nusayrilik, Dürzîlik, Babîlik ve Bahâîlik, Kadıyanîlik, Ġsmâîliyye, Yezidiyye hakkında temel bilgiler elde eder. 5. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Vahhabilik, Nusayrilik, Dürzîlik, Babîlik ve Bahâîlik, Kadıyanîlik, Ġsmâîliyye, Yezidiyye ilgili metinlerin değerlendirilmesi. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 2 Müslüman Dünyasının Mezhebi Durumu Vahhabilik Wamy, Günümüz Din ve Fikir Hareketleri Ansiklopedisi, Tr. K. Hoca, Ġstanbul, Mehmet Ali Büyükkara, Suudi Arabistan ve Vehhabilik, Ġstanbul,

6 3 Yeni Selefilik Fazlurrahman, Ġslam ve ÇağdaĢlık, Ankara, Ġsmâîliyye Ferhad Daftary, Ġsmailik, Ġstanbul Ağahanlar Mustafa Öz, Nizârî İsmâilî Mezhebinde Ağa Hanlar Dönemi, Ġstanbul (1986) (Dr. Tezi). 6 Mehdi Hareketleri A Ġlhan Mehdilik, Ġstanbul, Nusayrilik Dürzîlik Ahmet Turan, Les Nusayris de Turquie dans la region d Hatay (Antioche, Paris Ahmet Bağlıoğlu, Ġnanç esasları açısından Dürzilik. Ankara, Kadıyanîlik E.R.Fığlalı, Kadıyanilik, Ġzmir Babîlik Bahâîlik Yezidiyye Yezidiyye Hakkındaki Güncel TartıĢmalar Genel Değerlendirme Mustafa Ünsal, Ali Muhammed ġirazi ve Babilik hareketi Ahmet Fuat Çandır, Tarihten günümüze Bahailik / Marmara Ü., Azzavî, Abbas, Tarihu l-yezîdiyye ve Aslu Akîdetihim, Bağdat (1935). A.Turan, Yezidiler, Samsun Erol Sever, Yezidilik ve Yezidiliğin Kökenleri, Ġstanbul, M. Saffet Sarıkaya, III-IV.yy'da Güneydoğu Anadolu'da Görülen Gali Fırkaların BektaĢilikle ĠliĢkisi Üzerine", Mayıs 2006 ġanlıurfa KAYNAKLAR Ders Notu Abdurrahman Bedevi, Mezâhibü l-ġslamiyye, c.ii, 3. Baskı, 1983, Beyrut. M. Abdulvehhab, KeĢfü Ģ-ġubuhat, Medine H.el-Hasibi, Kitabu l-mecmu, Beyrut Diğer Kaynaklar Kitabu l-akdes, Bsk. yeri ve tarihi yok. E.R.Fığlalı, Kadıyanilik, Ġzmir Farhad Daftary, Ġsmailism, 2.edit. Cambridge MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler 6

7 Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 7

8 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 8

9 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Günümüzdeki Ġslam Mezhepleri II Bahar Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Dini düģüncedeki farklılaģma incelenip, günümüze uygun din anlayıģının oluģmasına zemin hazırlanır. 1. Günümüz Ġslam Mezhepleriyle ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Sünni düģüncedeki hilafet tartıģmaları, dindarlık tartıģmaları, Ġran Devrimi, Irak ġiiliği hakkında temel bilgiler elde eder. 5. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Sünni düģüncedeki hilafet tartıģmaları, dindarlık tartıģmaları, Ġran Devrimi, Irak ġiiliği gibi konular değerlendirilir. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 Siyasi DüĢüncenin GeliĢimi Nevin A. Mustafa, İslâm Düşüncesinde Siyasî Muhalefet, çev., V.Akyüz, Ġstanbul (1990). 9

10 Sünni DüĢüncede Hilafet TartıĢmaları Sünni DüĢüncede Hilafet TartıĢmaları Günümüz Sünni AnlayıĢın EleĢtirisi Günümüzde Dindarlık TartıĢmaları ve Dindarlık Tipleri Ġslam Bilim Dünyasında Usul TartıĢmaları Ġslam Bilim Dünyasında Akıl yahut Mutezili Özlem ÇağdaĢ ġii DüĢüncenin GeliĢimi Ġran Devrimi Ġran Devrimi M. Kemal Öke, Hilafet Hareketleri, 1991, Ankara. Mustafa Sabri, Hilafet-i muazzama-i Ġslamiye : hilafet ve kemalizm; der. ve haz. Sadık Albayrak. Ġstanbul: Ehl-i Sünnet SoruĢturması, Kitabevi Yay., Ġstanbul, Ġslamiyat, Türkiye Dindarlığı Özel Sayı, c.5, S.4, Ankara, Haz. Mehmet Paçacı Ġslami bilimde metodoloji sorunu yay; trc. Mevlüt Uyanık, Mehmet Paçacı. Ankara : Fecr Yayınevi, Ammara, Muhammed, Mutezile ve Devrim, çev. Ġ. Akbaba, Ġstanbul (1988). Ahmet el-kâtib, ġia da Siyasal DüĢüncenin GeliĢimi, Ankara, Onat, Hasan, Yirmibirinci Asırda Şîîlik ve İran İslam Devrimi, Ankara (1996). Algar, Hamid, İslam Devriminin Kökleri, çev. M.Ç. Demirhan, Ġstanbul (1988). 11 Irak ġiiliği Coyc Enviley, Irak ġiileri, Ġstanbul, Lübnan ġiiliği ÇağdaĢ ġii DüĢüncenin EleĢtirisi Genel Değerlendirme Ġbrahim Karagül, HesaplaĢma Yüzyılı Mezhepler ÇatıĢması, Ġstanbul, Ahmet el-kâtib, ġia da Siyasal DüĢüncenin GeliĢimi, Ankara, Fazlurrahman, Ġslam ve ÇağdaĢlık, Ankara, KAYNAKLAR Ders Notu M. M. ġerif, İslâm Düşüncesi Tarihi, çev. Komisyon, I-IV, Ġstanbul, E. Ruhi Fığlalı, Çağımızda İtikadî İslâm Mezhepleri, Ġstanbul Onat, Hasan, Yirmibirinci Asırda Şîîlik ve İran İslam Devrimi, Ankara (1996). Diğer Kaynaklar Fazlurrahman, Ġslam ve ÇağdaĢlık, Ankara, Ġslamiyat, Türkiye Dindarlığı Özel Sayı, c.5, S.4, Ankara, Algar, Hamid, İslam Devriminin Kökleri, çev. M.Ç. Demirhan, Ġstanbul (1988). MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler 10

11 Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 11

12 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 12

13 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Ġslam Mezhepleri Tarihi Kaynakları ve Metodolojisi I Güz Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Mezheplere dair kaynaklar incelenerek dini farklılaģmayla ilgili görüģleri değerlendirilir. 1. Ġslam Mezhepler tarihiyle ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Mâkâlâtu l-ġslâmiyyîn, el-milel ve n-nihal, el-fark beyne l-fırak, el-fasl vd. eserlerin muhteva ve metodoloji bakımından incelenmesi, ġîî kaynakları, Mutezîlî kaynakları, Haricî kaynakları vd. mezheplere ait kaynakların muhteva ve metodoloji bakımından analizi ve günümüz metod tartıģmaları. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 Metodoloji Üzerine Zeki Velidi Togan, Tarihte Usul, 4. baskı, Ġstanbul (1985). 13

14 Ġslam Mezhepler Tarihinin tanımı Tanımla Ġlgili Problemler Mezhepler Tarihi Terminolojisi Güncel Terminoloji ve Problemleri Bir Mezhebin OluĢum ġartları Zihniyet Biçimlerinin Analizi Mezhepler Tarihi Metodolojisinde geleneğin eleģtirisi ÇağdaĢ Mezhepler Tarihi Metodolojisi Kaynak Kritiği Üzerine Kaynak Kritiği Üzerine Örneklemeler: Sünni literatür Kaynak Kritiği Üzerine Örneklemeler: ġii literatür Kaynak Kritiği Üzerine Örneklemeler: Mutezili literatür Genel Değerlendirme S. Kutlu, Ġslam Mezhebleri Tarihinde Usul Sorunu İslamî İlimlerde Metodoloji (Usûl) Meselesi I, ĠSAV TartıĢmalı Ġlmî Ġhtisas Toplantıları, Eylül 2003, Ġstanbul (2005) S. Kutlu, Ġslam Mezhebleri Tarihinde Usul Sorunu Ġstanbul (2005) M. Ali Büyükkara, Ġslam Mezhepleri Tarihi AraĢtırmalarında Terminolojiyle ĠliĢkili Sorunlar, I. İslam İlimlerinde Terminoloji Sorunları Sempozyumu, Haziran 2005 Ankara. M. Ali Büyükkara, Ġslam Mezhepleri Tarihi AraĢtırmalarında Terminolojiyle ĠliĢkili Sorunlar, I. İslam İlimlerinde Terminoloji Sorunları Sempozyumu, Haziran 2005 Ankara. S. Kutlu, Ġslam Mezhebleri Tarihinde Usul Sorunu Ġstanbul (2005) S. Kutlu, Ġslam DüĢüncesinde Tarihsel Din Söylemleri Olgusu, Ġslamiyat, c.4, S.4., Seyit Bahcıvan, Mezhepler Tarihi Yazmalarında Aidiyet Problemi Usulu n- Nihal ve el-fıraku l-islâmiyye Örneği ve Eserlerin Edisyon Kritiği, Konya (2007) Ġslamî Ġlimlerde Metodoloji Meselesi, ĠSAV, c.i-ii, Ġstanbul, 2005 A. YaĢar Ocak, Menakıbnameler: kültür tarihi kaynağı olarak metodolojik bir. Ankara: A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut Bülent Ünal, Mezhepler Tarihi AraĢtırmalarında Semantik Yöntem, DEÜİFD, VI/2007, ss KAYNAKLAR Ders Notu Y.Ziya Yörükan, ġehristani, Kültür Bakanlığı yay., Anakara Sönmez Kutlu, Mezhepler tarihine GiriĢ, Ġstanbul Diğer Kaynaklar Ġslamî Ġlimlerde Metodoloji Meselesi, ĠSAV, c.i-ii, Ġstanbul,

15 Bülent Ünal, Mezhepler Tarihi AraĢtırmalarında Semantik Yöntem, DEÜİFD, VI/2007, ss Seyit Bahcıvan, Mezhepler Tarihi Yazmalarında Aidiyet Problemi Usulu n- Nihal ve el-fıraku l-islâmiyye Örneği ve Eserlerin Edisyon Kritiği, Konya (2007) A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi

16 1. Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 16

17 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Ġslam Mezhepleri Tarihi Kaynakları ve Metodolojisi II Bahar Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Mezheplere dair kaynaklar incelenerek dini farklılaģmayla ilgili görüģleri değerlendirilir. 1. Ġslam Mezhepler Tarihiyle ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Mâkâlâtu l-ġslâmiyyîn, el-milel ve n-nihal, el-fark beyne l-fırak, el-fasl vd. eserlerin muhteva ve metodoloji bakımından incelenmesi, ġîî kaynakları, Mutezîlî kaynakları, Haricî kaynakları vd. mezheplere ait kaynakların muhteva ve metodoloji bakımından analizi ve günümüz metod tartıģmaları DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 2 Mezheplere dair Klasik Kaynaklar EĢ ari ve Makalatı Eġ ARÎ, Ebû l-hasan, Makâlâtü l- Ġslâmiyyin, NĢr. Helmut Ritter, Beyrut, t.y. 17

18 3 4 ġehrisani ve Milel i Bağdadi ve el-fark ı ġehrġstânî, Ebû l-feth, el-milel ve n- Nihâl, c.i-ii, thk. Beyrut,1986 BAĞDÂDÎ, Abdü l-kâhir el-fark beyne l- Fırak, Beyrut, Malati ve et-tenbih i Ġsferaini ve et-tabsır ı MALATÎ, Ebû Hüseyin Muhammed b. Ahmed, et-tenbih ve Redd alâ Ehli l-ehvâ ve l-bida, thk. el-kevserî, Beyrut, 1968 ĠSFERÂÎNÎ, Ebû Muzaffer, et-tabsîr fi d- Din ve Temyîzi l-fırkati n-nâciye an Fırakı l-hâlikîn, thk. K.Yusuf, Beyrut, Ġbn Hazm el-fasl ı ĠBN HAZM, Ebû Muhammed Ali b. Hazm, Kitâbu l-fasl fi l-milel ve l-ehvâ ve n-nihâl, c.i-vi, Beyrut, Nevbahti ve Fırak ı NEVBAHTÎ, Ebû Muhammed b. Musa, Kitâbu Fırakı Ģ-ġia, Necef, Ebu l-halef ve Makalat ı KUMMÎ, Ebû Halef Sa d b. Abdillah, Kitâbu l-makâlât ve l-fırak, thk. M. Cevad MeĢkûr, Tahran, Küleyni ve Kafi si KULEYNĠ, Muhammed b. Ya kûb, el-usûl mine l-kâfi, c.i-ii,, Beyrut, Cahız ve K. Osmaniyye si Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut, Hayyat ve Ġntisarı NaĢi Ekber ve Usul ün-nihal i Genel Değerlendirme Ebü'l-Hüseyin Abdürrahim b. Muhammed Hayyat, Kitabü l-ġntisar A N Nader., Beyrut, Seyit Bahcıvan, Mezhepler Tarihi Yazmalarında Aidiyet Problemi Usulu n- Nihal ve el-fıraku l-islâmiyye Örneği ve Eserlerin Edisyon Kritiği, Konya (2007) KAYNAKLAR Ders Notu Osman Aydınlı Osmanlıdan Cumhuriyete Mezhepler Tarihi Yazıcılığı, Çorum EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Diğer Kaynaklar Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. ġehristani, el-milel ve n-nihal, Beyrut

19 MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 19

20 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 20

21 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Ġtikâdî ve Siyâsî Mezhepler I Güz Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Dini düģüncedeki farklılaģma incelenip, günümüze uygun din anlayıģının oluģmasına zemin hazırlanır. 1. Klasik Ġslam Mezhepleriyle ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ehl-i Sünnet Hariciyye, Mürcie, Kaderiyye, Cebriyye, Mutezile gruplar hakkında temel bilgiler elde eder. 5. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Ġhtilaf Sebepleri, mezheplerin doğuģu, Ehl-i Sünnet Hariciyye, Mürcie, Kaderiyye, Cebriyye, Mutezile, ġîa ve alt kollarının incelenmesi. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 2 Mezheplerin doğuģ nedenleri Müslümanlar arasında ortaya çıkan ihtilaflar; hilafet tartıģmaları Ü. Günay, Din Sosyolojisi, Ġstanbul (1999). Mevlüt Özler, İslâm Düşüncesinde 73 Fırka Kavramı, Ġstanbul (1996). M.S. Hatipoğlu, Ġslamda Ġlk Siyasi Kavmiyetçilik Hilafetin KureyĢiliği, Ankara

22 3 4 5 Müslümanlar arasında ortaya çıkan ihtilaflar; Hz. Osman ın katli, Cemel ve Sıffin savaģları Ehl-i Sünnet tanımı ve doğuģu Ehl-i Sünnet tarihçesi Ahmet Akbulut, Sahabe Dönemi İhtilafların Kelâmi Problemlerin Doğuşuna Tesiri, Ankara Fazlurrahman, Tarih Boyunca İslâmî Metodoloji Sorunu, çev. S. Akdemir, Ankara (1995). Öz, Mustafa, İmam-ı Azam ın Beş Eseri, Ġstanbul, Sünni Paradigmanın Oluşumunda Şafii nin Rolü, der. M.H. KırbaĢoğlu,. Ankara Selef Zeki ĠĢcan, Selefiyye, Ġstanbul Ehli Hadis EĢarilik Maturidilik Mürcie Kaderiyye ve Cebriyye Mutezile, doğuģu,tarihçesi,görüģleri Haricilik tanımı, doğuģu ve tarihçesi Harici zihniyeti ve Harici görüģleri S. Kutlu, İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler, Ankara el-eģ arî, el-ibâne an Usûli d-diyâne, Daru Ġbn Zeydûn, Beyrut, trz, Maturîdî, Muhammed b. Mansur, Kitâbu t-tevhîd, nģr, F. Huleyf, Ġstanbul (1979). Kutlu, Sönmez, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara (1999). Watt, Hür Ġrade ve Kader, Kitabevi Yay., Ġstanbul, t.y. Abdulcebbâr, Kadı, Şerhu Usûli l-hamse, 3. baskı, tah. A. Osman, Kahire (1996) E. Ruhi Fığlalı, İbadiye nin Doğuşu ve Görüşleri, Ankara, 1983 E. Ruhi Fığlalı, İbadiye nin Doğuşu ve Görüşleri, Ankara, 1983 KAYNAKLAR Ders Notu W.M. Watt, Ġslam DüĢüncesinin TeĢekkül Devri, çev. E:R. Fığlalı, Ankara EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Diğer Kaynaklar Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut Ġ. Abdulhamid, Dirasatu Fıraki l-ġslamiyye, Bağdad 1965 A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut MATERYAL PAYLAġIMI 22

23 Dokümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 23

24 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 24

25 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Ġtikâdî ve Siyâsî Mezhepler II Bahar Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Dini düģüncedeki farklılaģma incelenip, günümüze uygun din anlayıģının oluģmasına zemin hazırlanır. 1. Klasik Ġslam Mezhepleriyle ilgili temel kavramları ve temel kaynakları doğru öğrenerek mesleki hayatında kullanabilme becerisi kazanır. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. ġia ve alt grupları hakkında temel bilgiler elde eder. 5. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Ġhtilaf Sebepleri, mezheplerin doğuģu, ġîa ve alt kollarının incelenmesi DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık ġianın tanımı ġianın doğuģu ġianın tarihçesi Atay, Hüseyin, Ehl-i Sünnet ve ġîa, Ankara, Onat, Hasan, Emevîler Devri ġîî Hareketleri ve Günümüz ġîîliği, Ankara (1993). Ahmet el-katib, ġia da Siyasal DüĢüncenin GeliĢimi, Ankara

26 4 Mehdilik Üzerine Vloten, G.V., Emevî Devrinde Arab Hâkimiyeti, ġîa ve Mesîh Akîdeleri Üzerine AraĢtırmalar, çev. M.S. Hatipoğlu, Ankara, (1986). 5 Keysaniyye KADI, Vedat, Keysaniyye fi t-tarih ve l-edeb, Dâru s- Sekafe, Beyrut, Zeydiyye Kasım b. Ressi, Nakdü l-müslimîn, Kahire, Ehl-i Beyt Ġsyanları ĠSFEHÂNÎ, Ebû l-ferec, Mekâtilu t-tâlibiyyîn, thk. Seyyid Ahmed Sakar, Dâru l-ma rife, Beyrut, t.y. 8 9 Ġmamiyye Ahbariyye el-hıllî, Minhâcu l-kerâme fî Ġsbâti l-ġmâme, tas., A. M. Takî, (1296) el-hıllî,el-bâbu Hâdi AĢera,tah. Mehdi Muhakkik, Tahran (1365). Uyar, Mazlum, Ġmâmiyye ġîa sında DüĢünce Ekolleri Ahbârîlik, Ġstanbul (2000) 10 Usuliyye Humeynî, Ġslam da Devlet, Ġstanbul (1991) ĠsnaaĢeriyyenin Ġnançları ĠsnaaĢeriyyenin Ġbadetleri Ġran Devrimi M.Rıza,Muzaffer, ġîa Ġnançları, çev. A. Gölpınarlı, 2. baskı, Duisburg-Germany (1992). KâĢifu l-gıtâ, Ca ferî Mezhebi ve Esasları, çev. A.Gölpınarlı, Ensariyân Yay. Kum (1992). Algar, Hamid, Ġslam Devriminin Kökleri, çev. M.Ç. Demirhan, Ġstanbul (1988). H. Onat, Yirmibirinci Asırda ġîîlik ve Ġran Ġslam Devrimi, Ankara (1996). 14 Genel Değerlendirme Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde ġiilik Sempozyumu, KAYNAKLAR Ders Notu W.M. Watt, Ġslam DüĢüncesinin TeĢekkül Devri, çev. E:R. Fığlalı, Ankara EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Diğer Kaynaklar Ġ. Abdulhamid, Dirasatu Fıraki l-ġslamiyye, Bağdad 1965 A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut el-hıllî, Minhâcu l-kerâme fî Ġsbâti l-ġmâme, tas., A. M. Takî, (1296) MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar 26

27 Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 27

28 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 28

29 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Mezheplere Dair Klasik Metinler I Güz Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Mezheplere dair kaynaklar incelenerek dini farklılaģmayla ilgili görüģleri değerlendirilir. 1. Mezhepler Tarihinde klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Klasik Ġslam Mezhepleri Tarihi Kaynaklarından örnek metinler ele alınacaktır. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık EĢ ari nin Makalat ında ġia EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut EĢ ari nin Makalat ında ġia EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut EĢ ari nin Makalat ında Mürcie EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut

30 4 EĢ ari nin Makalat ında Mürcie EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut ġehrisani nin Milel inde Mukaddimeler ġehrisani nin Milel inde Mukaddimeler ġehrisani nin Milel inde Sıfatiyye ġehrisani nin Milel inde Sıfatiyye Bağdadi nin el-fark ında Rafıziyye Bağdadi nin el-fark ında Kerramiyye Malati nin et-tenbih inde Mutezile Ġsferaini ve et-tabsır ında Hariciyye Ġbn Hazm el-fasl ında EĢariyye F. Razi nin Ġtikadatında Sufiyye A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut 1986 A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut 1986 A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut 1986 A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut 1986 A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, Malâtî, et-tenbih ve r-red alâ Ehl-i l-ehvâ ve l-bid a, tah. M.Hz Kevserî, Beyrut (1968). Ġsferâînî, et-tabsîr fi d-dîn ve Temyîzi l- Fırkati n-nâciyeti ani l-fıraki l-hâlikîn, tah. K.Yusuf el-hût, Beyrut (1973). Ġbn Hazm, el-fasl fi l-milel ve l-ahvâ-i ve n- Nihal, I-IV, Mısır (h.1317) Fahreddin er-râzî, Ġ'tikadatu fırak, thk. Ali Sami NeĢĢar. Beyrut :, 1982 KAYNAKLAR Ders Notu EĢari, Makalatu l-ġslamiyyin, Beyrut A. Bağdadi, el-fark Beyne l-fırak, Beyrut, A. ġehristani,el-milel ve n-nihal, Beyrut Diğer Kaynaklar Malâtî, et-tenbih ve r-red alâ Ehl-i l-ehvâ ve l-bid a, tah. M.Hz Kevserî, Beyrut (1968). Ġbn Hazm, el-fasl fi l-milel ve l-ahvâ-i ve n-nihal, I-IV, Mısır (h.1317) Ġsferâînî, Ebu l-muzaffer, et-tabsîr fi d-dîn ve Temyîzi l-fırkati n-nâciyeti ani l- Fıraki l-hâlikîn, tah. K.Yusuf el-hût, Beyrut (1973). MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar 30

31 DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 31

32 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 32

33 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Mezheplere Dair Klasik Metinler II Bahar Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Seçmeli Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Mezheplere dair kaynaklar incelenerek dini farklılaģmayla ilgili görüģleri değerlendirilir. 1. Mezhepler Tarihinde klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Klasik Ġslam Mezhepleri Tarihi Kaynaklarından örnek metinler ele alınacaktır. DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 2 Nevbahti nin Fırak nda ġii Fırkalar Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Nevbahti nin Fırak nda ġii Fırkalar Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef

34 3 Nevbahti nin Fırak nda ġii Fırkalar Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Ebu l-halef in Makalat ında ġii Fırkalar KUMMÎ, Ebû Halef Sa d b. Abdillah, Kitâbu l- Makâlât ve l-fırak, thk. M. Cevad MeĢkûr, Tahran, Ebu l-halef in Makalat ında ġii Fırkalar KUMMÎ, Ebû Halef Sa d b. Abdillah, Kitâbu l- Makâlât ve l-fırak, thk. M. Cevad MeĢkûr, Tahran, Küleyni nin Kafi sinden Ġmamete Dair Rivayetler Küleyni nin Kafi sinden Ġmamete Dair Rivayetler Cahız ın K. Osmaniyye sinden Ġlk Olayların Değerlendirilmesi Cahız ın K. Osmaniyye sinden Ġmametin ġartları Hayyat ın Ġntisar ından Mutezile Hayyat ın Ġntisar ından Mutezile NaĢi Ekber in Usul ün-nihal inde Ġmamet NaĢi Ekber in Usul ün-nihal inde Ġmamet Değerlendirme KULEYNĠ, Muhammed b. Ya kûb, el-usûl mine l- Kâfi, c.i-ii, Dâru t-taaruf, Beyrut, KULEYNĠ, Muhammed b. Ya kûb, el-usûl mine l- Kâfi, c.i-ii, Dâru t-taaruf, Beyrut, Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut, Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut, Ebü'l-Hüseyin Hayyat, Kitabü l-ġntisar ; tah. A. N. Nader, Beyrut, Ebü'l-Hüseyin Hayyat, Kitabü l-ġntisar ; tah. A. N. Nader, Beyrut, Seyit Bahcıvan, Mezhepler Tarihi Yazmalarında Aidiyet Problemi Usulu n-nihal ve el-fıraku l-islâmiyye Örneği ve Eserlerin Edisyon Kritiği, Konya (2007) Seyit Bahcıvan, Mezhepler Tarihi Yazmalarında Aidiyet Problemi Usulu n-nihal ve el-fıraku l-islâmiyye Örneği ve Eserlerin Edisyon Kritiği, Konya (2007) KAYNAKLAR Ders Notu Nevbahti Fıraku Ģ-ġia,Necef Cahız, Kitabu l-osmaniyye, Beyrut Ebü'l-Hüseyin Hayyat, Kitabü l-ġntisar ; tah. A. N. Nader, Beyrut, 1957 Diğer Kaynaklar KULEYNĠ, Muhammed b. Ya kûb, el-usûl mine l-kâfi, c.i-ii, Dâru t-taaruf, Beyrut, 1401 Seyit Bahcıvan, Mezhepler Tarihi Yazmalarında Aidiyet Problemi Usulu n- Nihal ve el-fıraku l-islâmiyye Örneği ve Eserlerin Edisyon Kritiği, Konya (2007) 34

35 MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav Ödev 4 40 Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı 40 Finalin BaĢarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 35

36 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 175 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 5,83 AKTS Kredisi 6 36

37 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Uzmanlık Alan Dersi I Güz Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Zorunlu Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Öğrencinin tez çalıģmasıyla ilgili kaynakların inceleme ve değerlendirmesi yapılır. 1. Mezhepler Tarihinde klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. Öğrenme Çıktıları 2. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 3. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 4. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Öğrencinin tez çalıģmasıyla ilgili kaynaklar ve içerikleri DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık 1 Dönem Yapılan Tez ÇalıĢmasına dair literatürün belirlenmesi Yapılan Tez ÇalıĢmasına dair literatürün incelenmesi Yapılan Tez ÇalıĢmasına dair literatürün Değerlendirilmesi 37

38 KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav Kısa Sınav Ödev Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı Finalin BaĢarıya Oranı Toplam Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 38

39 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 236 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 7,86 AKTS Kredisi 8 39

40 DERS BĠLGĠLERĠ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Uzmanlık Alan Dersi II Bahar Ön KoĢul Dersleri Dili Türkçe Türü Zorunlu Koordinatörü Dersi Verenler Prof. Dr.M. Saffet Sarıkaya Yardımcıları Amacı Öğrencinin tez çalıģmasıyla ilgili kaynakların inceleme ve değerlendirmesi yapılır. 5. Mezhepler Tarihinde klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. Öğrenme Çıktıları 6. Dini zihniyet biçimleri ve dinin doğru anlaģılmasındaki asli ölçüleri toplumun güncel problemlerini çözmede kullanabilme yetisi kazanır. 7. Din-mezhep iliģkileri çerçevesinde doğru din anlayıģıyla günümüzü anlam ve yorumlama yetisine sahip olur. 8. Ġslam düģünce tarihinde ortaya çıkan farklılıkları birer zenginlik olarak görerek dini farklılaģmalara mezhepler üstü yaklaģma tutumu kazanır. Ġçeriği Öğrencinin tez çalıģmasıyla ilgili kaynaklar ve içerikleri DERS AKIġI Konular Ön Hazırlık Yapılan Tez ÇalıĢmasına dair literatürün belirlenmesi 2 Dönem Yapılan Tez ÇalıĢmasına dair literatürün incelenmesi Yapılan Tez ÇalıĢmasına dair literatürün Değerlendirilmesi 40

41 KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar MATERYAL PAYLAġIMI Dokümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDĠRME SĠSTEMĠ YARIYIL ĠÇĠ ÇALIġMALARI SAYISI KATKI YÜZDESĠ Ara Sınav Kısa Sınav Ödev Toplam Yıl Ġçinin BaĢarıya Oranı Finalin BaĢarıya Oranı Toplam Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Uzmanlık/Alan Dersleri DERSĠN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Katkı Düzeyi Yüksek Lisans eğitimi alan öğrenci belli bir alanda uzmanlaģır. 41

42 2. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatürü takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisini elde eder. 3. Uzmanlık alanında klasik ve modern literatüre baģvurabilecek düzeyde kaynak dil bilgisini elde eder. 4. Bilimsel araģtırma yöntem ve tekniklerini kullanabilme becerisini kazanır. 5. Uzmanlık alanıyla ilgili metinleri anlama, yorumlama ve ifade etme yetisi kazanır. 6. Uzmanlık alanıyla ilgili güncel problemleri tanıyabilme ve çözüm üretebilme yetisi kazanır. 7. Uzmanlık alanıyla ilgili terminoloji ve literatür bilgisine sahip olur. 8. Ġnterdisipliner çalıģabilme bilgi ve becerisine sahip olur. 9. Farklı din, kültür ve medeniyetleri tanıma, fenomenolojik mukayese yapabilme yetisi kazanır. 10. Alanıyla ilgili çalıģmalarını sistematik bir Ģekilde yazılı ve sözlü sunabilir. 11. Lisans düzeyinde ders verme yetisi kazanır. AKTS / Ġġ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi Toplam ĠĢ Yükü Ders Süresi Sınıf DıĢı Ders ÇalıĢma Süresi Ödevler Ara Sınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam ĠĢ Yükü 236 Toplam ĠĢ Yükü / 30 (s) 7,86 AKTS Kredisi 8 42