BÖLÜM Sucul Vejetasyon

Transkript

1 BÖLÜM Sucul Vejetasyon

2 İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER... i TABLOLAR... i KISALTMALAR... iii Sucul Vejetasyon Metodoloji Örnekleme İstasyonları Saha Çalışması Bulguları Genel Değerlendirme ve Koruma Önlemleri TABLOLAR Sayfa No Tablo Sucul flora çalışmaları için belirlenen örnekleme istasyonları Tablo Proje güzergâhı boyunca tespit edilen endemik tatlısu flora türleri ve dağılımları Tablo Proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Ankara ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Balıkesir ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Çanakkale ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Erzincan ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri i

3 Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Kars ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Kırıkkale ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri Tablo Yozgat ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri ii

4 KISALTMALAR CR EN END. EUNIS GPS IUCN km LC m NT SCC TANAP TBKK YÇA Kritik Tehlikede Endemizm Avrupa Doğa Bilgi Sistemi Küresel Konumlandırma Sistemi Doğa ve Doğal Kaynakların Korunması için Uluslararası Birlik Kilometre Düşük Riskli Metre Tehdide Açık Hedef Türler Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı Yerel Çalışma Alanı iii

5 Sucul Vejetasyon Bu bölümde, sucul vejetasyon çalışmalarının sonuçları sunulmaktadır. Saha çalışmaları Prof. Dr. Hayri Duman, Prof. Dr. Zeki Aytaç, Prof. Dr. Murat Ekici, Yrd. Doç. Dr. Erkan Uzunhisarcıklı ve Yrd. Doç. Dr. Saniye Cevher Özeren tarafından yürütülmüştür. Bütün sucul flora çalışmalarının koordinasyonu, Dr. Elif Manav Tüfekci tarafından gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı, yerel çalışma alanındaki sucul flora türlerinin varlığı ve dağılımı hakkında bilgi edinmektir. Çalışmada; özellikle doğal ve potansiyel kritik habitatlarda yer alan ve alması muhtemel endemik ve tehlike altındaki türlere özellikle odaklanılmış, saha çalışmasından önce bu türler için potansiyel habitatlar varsa, habitat haritalarının hazırlanması sürecinde belirlenmiştir. Bu çalışmada özellikle daimi ya da geçici göl-gölet ve dere kenarlarında yayılış gösteren bitkiler, kısmen suya bağlı türler olarak değerlendirilmiş ve bu türler (örneğin Salix alba ve Populus alba) aynı zamanda karasal bitkiler içerisine de dâhil edilmiştir Metodoloji Detaylı literatür çalışması sonucunda; endemik, sınırlı alanda dağılım gösteren, kritik (CR) ve tehlike altındaki (EN) 1 tatlısu flora türlerinin (metnin ilerleyen bölümlerinde bu türlerin tamamından, SCC/hedef türler olarak bahsedilecektir) habitatları ve coğrafik dağılımları belirlenmiştir. Masabaşı çalışmaları sırasında kullanılan bibliyografik referanslar sırasıyla: Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı 2 ; IUCN Kırmızı Listesi Veri Tabanı 3 ; Flora of Turkey and the East Aegean Islands 4,5 ; Türkiye nin Nadir Endemikleri 6 ; Türkiye Sulak Alan Bitkileri ve Bitki Örtüsü 7 ; Dağılım Haritaları 8 ; TÜBİVES - Türkiye Bitkileri Veri Tabanı 9 ; 1 Bu çalışmada uygulanan tanımlar, şunlardır: IFC 2012 (PS6) ye göre, Endemik türler: analiz edilen ülke veya bölgede, küresel dağılımının % 95 ini içeren türler (IFC 2012); Sınırlı alanda dağılım gösteren türler: bu türlerin dağılım alanı (DA) km 2 veya daha azdır. IUCN ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı na göre Kritik (CR), doğada tükenme riski çok fazla olan türler ve Tehlikede (EN) ise ikinci en ciddi koruma statüsüne sahip türler için kullanılmaktadır. 2 EKİM, T., KOYUNCU, M., VURAL, M., DUMAN, H., AYTAÇ, Z., ADIGÜZEL, N., Red Data Book of Turkish Plants, Turkey's Nature Protection Association, Ankara DAVIS, P.H., (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 1-9, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh. 5 DAVIS, P.H., MILL, R.R., TAN, K., (eds.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 10 (supplement), Edinburgh Univ. Press., Edinburgh. 6 EKİM, T., Türkiye nin Nadir Endemikleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. 7 SEÇMEN, Ö. & LEBLEBİCİ, E., Wetland Flora and Vegetation of Turkey, Ege University, Faculty of Science Publications, İzmir, No DONNER, J., Distribution Maps, Linzer biol. Breitr, 22/

6 GBIF (Küresel Biyoçeşitlilik Bilgilendirme Servisi) Veri Tabanı 10 ; Türkiye nin Önemli Bitki Alanları 11 ; CORINE Arazi Örtüsü Veri Tabanı; Uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları. Literatür çalışmaları, çalışma alanındaki hedef tatlısu flora türlerinin bulunduğu potansiyel habitatların varlığını belirlemekte (örneğin, türlerin dağılım aralığında bulunan alanlar ve habitat gereksinimleri için gerekli ekolojik alanlar) yardımcı olmuştur. YÇA da literatür çalışmaları sonucunda belirlenen potansiyel habitatlarda, hedef tatlısu flora türlerinin varlığını doğrulamak amacı ile spesifik saha çalışmaları yapılmıştır. Saha çalışmaları, bitki örtüsünün geliştiği ve çiçeklenmenin gerçekleştiği zaman aralıklarında (Türkiye nin batısı için Mayıs-Haziran, doğusu için ise Temmuz-Ağustos arası) yapılmıştır. Çalışmalarda hedef türle karşılaşıldığında, aşağıdaki bilgiler toplanmıştır: Popülasyonların GPS noktaları; Alanın ekolojik durumu hakkında bilgi (toprak ve ana kaya tipi, eğim, yükseklik, anayön gibi); Türlerin teşhisini doğrulamak için ayırt edici karakterlerini (örneğin, çiçek, yaprak) gösteren fotoğraflar. Popülasyonda 30 dan fazla birey var ise, laboratuvarda teşhis etmek için herbaryum örneği toplanmıştır. Türlerin teşhisinde, şu makale ve kitaplar rehber olarak kullanılmıştır: Brummitt and Powell, ; Davis, ; Davis, Mill and Tan, ; Eken et al., , Güner et al., ; Ekim et al., ; Ekim, ; Donner, ; Kaynak et al., ; Özhatay et al., ; Özhatay, ÖZHATAY, N., BYFIELD, A. & ATAY, S., Türkiye nin Önemli Bitki Alanları, WWF Türkiye, İstanbul. 12 BRUMMITT, R.K., POWELL, C.E., Authors of Plants Names, Royal Botanic Gardens, Kew. 13 DAVIS, P.H., (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 1-9, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh. 14 DAVIS, P.H., MILL, R.R., TAN, K., (eds.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 10 (supplement), Edinburgh Univ. Press., Edinburgh. 15 EKEN, G., BOZDOĞAN, M., İSFENDİYAROĞLU, S., KILIÇ, D.T., LİSE, Y., Important Nature Areas of Turkey I-II, Nature Society, Ankara. 16 GÜNER, A., ÖZHATAY, N., EKİM, T., BAŞER, K.H.C., (eds.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 11 (supplement), Edinburgh Univ. Press., Edinburgh. 17 EKİM, T., KOYUNCU, M., VURAL, M., DUMAN, H., AYTAÇ, Z., ADIGÜZEL, N., Red Data Book of Turkish Plants, Turkey's Nature Protection Association, Ankara. 18 EKİM, T., Turkey's rare endemics, Turkey Is Bank Cultural Publications, İstanbul. 19 DONNER, J., Distribution Maps, Linzer biol. Breitr, 22/2. 20 KAYNAK, G., DAŞKIN, R., YILMAZ, Ö., Plants of, Uludag University Rectorate Publications,. 21 ÖZHATAY, N., BYFIELD, A. & ATAY, S., Important Plant Areas for Turkey, WWF Turkey, (Foundation for the Protection of Nature), İstanbul. 22 ÖZHATAY N., Important Plant Areas of Turkey along the BTC Pipeline, BTC Company, İstanbul

7 Örnekleme İstasyonları Sucul flora saha çalışmaları, 43 örnekleme istasyonunda gerçekleştirilmiştir (Tablo ). Tablo Sucul flora çalışmaları için belirlenen örnekleme istasyonları NO İL İSTASYON NO UTM X Y 1 Ankara F36_ , ,116 2 E3.4_ , ,365 3 E2.1_ , ,16 4 G1.1_ , ,369 5 F38_ , ,059 6 F38_ , ,977 7 F38_ , ,977 8 Balıkesir G1.3_ , ,262 9 Balıkesir G1.3_ , , G1.3_ , , G1.3_ , , F35_ , ,52 13 Çanakkale E3.4_ , , Çanakkale E1.22_ , , Çanakkale G1.3_ , ,29 16 Çanakkale E3.4_ , ,29 17 Çanakkale F35_ , , G1.3_ , , G1.3_ , , G1.3_ , , F35_ , , F35_ , , Erzincan F37_ , , G1.3_ , , E3.4_AltC_ , ,43 26 E3.4_add , , G1.3_ , , E3.4_ , , G1.3_add , ,35 30 G1.3_ , ,37 31 F37_ , , Kars E3.4_ , , Kırıkkale G1.3_ , , Kırklareli C1.2_ , , Kırklareli F35_ , , G1.3_ , ,

8 NO İL İSTASYON NO UTM X Y 37 C1.2_ , , G1.3_ , , G1.3_ , , C1.6_ , , G1.3_ , , E2.5_ , , Yozgat G1.3_ , , Saha Çalışması Bulguları Saha çalışması öncesinde masabaşı çalışmaları yapılmış ve sonuçları aşağıda özetlenmiştir. Masabaşı Çalışmaları CORINE Arazi Örtüsü Veri Tabanı, uydu görüntüleri ve hava fotoğrafları temel alınarak TANAP proje güzergâhı için EUNIS III. seviye habitat haritası hazırlanmıştır. Bu haritada, çok sayıda irili ufaklı tatlısu alanları tanımlanmıştır. Ancak tatlısu bitkileri genellikle kozmopolit türlerlerden oluştuğu için, bu tür habitatlar botanikçiler tarafından çok ziyaret edilen habitatlar değildir ve bu konuda var olan literatür de oldukça azdır. Tatlısu alanları; yüksek verimliliğe sahip, su isteği yüksek otsu makrofitlerle kaplıdır. Bu alanlar geçici ya da sürekli olarak su ile kaplı alanlardır. Tatlısu alanları florasını oluşturan türler, genellikle yaygın türlerden oluşmaktadır ve tatlısu alanları arasındaki floristik benzerlik, oldukça yüksektir. Literatür çalışmasına göre, boru hattı güzergâhı içinde bulunması muhtemel tek potansiyel hedef tür, Isoetes olympica dır (CR). Bu tür, yılın büyük kısmında su altında kalan sucul bir geofittir. Isoetes olympica killi çamurda, alpin çayırlıklarda ve yüksek dağ çayırlıklarında yer alan geçici göllerde bulunur. Isoetes olympica Doğu Akdeniz e endemik olup, birbirinden ayrı ve çok küçük alanlarda dağılış gösteren iki küçük alt popülasyonu bulunmaktadır: biri Türkiye da (Olimpos Dağı, 1,700m) ve diğeri Suriye Jbel Druze Çölü ndedir (1,650 m). Dağılım genişliği yaklaşık 100 km 2 ve kapladığı alan 10 km 2 den daha az olduğundan; Isoetes olympica, kısıtlı alanda dağılım gösteren tür olarak değerlendirilmiştir. Fakat tür, da proje güzergâhından oldukça uzak olan Uludağ da dağılım göstermektedir ve güzergâh üzerinde tür için uygun habitat bulunmamaktadır. Dolayısıyla tür, hedef tür olarak değerlendirilmemiştir. Türkiye ve Suriye de popülasyonu azalmakta olan türün, muhtemelen soyu tükenecektir. Kış turizmi ve tarımsal kalkınma, tür üstündeki ana tehdit kategorileridir. Saha Çalışması TANAP güzergâhı boyunca tatlısu alanlarında yapılan saha çalışmaları neticesinde; 43 örnekleme istasyonunda, 40 familyaya ait 109 takson tespit edilmiştir. Tespit edilen taksonların büyük çoğunluğu kozmopolit olup, geniş dağılıma sahiptir. Her bir istasyonda tespit edilen türler, koruma ve endemizm durumları ile bulundukları habitatlar, Ek 2.4 te sunulmuştur. Örnekleme istasyonlarının haritası ise Ek 1.3 te sunulmuştur

9 Saha çalışmaları süresince, Türkiye de geniş dağılıma sahip 3 endemik tür tespit edilmiştir (Tablo ). Bunlardan ikisi LC, biri NT kategorisinde yer almaktadır. Tatlısu flora saha çalışmaları boyunca hedef tür tespit Tablo Proje güzergâhı boyunca tespit edilen endemik tatlısu flora türleri ve dağılımları FAMİLYA TAKSON TBKK APIACEAE ORCHIDACEAE ROSACEAE Heracleum platytaenium Boiss. Dactylorhiza osmanica (Klinge) P.F.Hunt & Summerh. var. osmanica Alchemilla sintenisii Rothm. İSTASYON NO İL LC G1.3_ek1 LC C1.2_2 NT G1.3_ek1 LİTERATÜRE GÖRE DAĞILIMI Türkiye de yaygındır ve komşu ülkelerde bulunması muhtemeldir. Literatüre göre Türkiye de bulunduğu iller: İzmir,, Zonguldak, Kastamonu, Amasya, Giresun, Trabzon,, Rize, Balıkesir, Kütahya, Konya, Artvin, Ordu dur. Türkiye ve Suriye nin kuzeybatısında bulunur (Creutz, ). Literatüre göre Türkiye de bulunduğu iller: Amasya,,, Trabzon, Nevşehir, Maraş, Erzincan, Konya, Adana, Hatay, Malatya, Adıyaman dır. Literatürde verilen alanlardan daha yaygındır (Hayırlıoğlu-Ayaz et al., ). Literatüre göre Türkiye de bulunduğu iller:, Trabzon, Rize dir. Saha çalışmalarının sonuçları Tablo te özetlenmiş ve illere göre değerlendirmeleri aşağıda sunulmuştur. Tablo Proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri NO FAMİLYA TAKSON İL 1 ALISMATACEAE Alisma lanceolatum Wıth. Berula erecta (Huds.) Coville Kırıkkale Conium maculatum L. Balıkesir 2 APIACEAE Daucus carota L. Heracleum platytaenium Boiss. Oenanthe pimpinelloides L. Balıkesir Çanakkale Oenanthe silaifolia Bieb. 3 ARALIACEAE Hedera helix L. 4 ASCLEPIADACEAE Periploca graeca L. Arctium minus (Hill) Bernh. Balıkesir Yozgat 5 ASTERACEAE Arctium platylepis (Boiss. & Bal.) Sosn. ex Grossh. Yozgat Bellis perennis L. Çanakkale Centaurea glastifolia L. Centaurea nigrifimbria (C. Koch) Sosn. Cirsium arvense (L.) Scop. Kırıkkale Inula salicina L. 23 CREUTZ, K., The Orchids of Turkey, Rota Publications. 24 HAYIRLIOĞLU-AYAZ, S., BEYAZOĞLU, O., Chromozome numbers of in species of Alchemilla ser. elatae (Rosaceae) in Turkey, Ann.Bot. Fennici, 37:

10 NO FAMİLYA TAKSON İL Pulicaria dysenterica Gaertn. Scorzonera parviflora Jacq. Sonchus palustris L. Tussilago farfara L. 6 BRASSICACEAE Cardamine uliginosa Bieb. Nasturtium officinale R.Br. 7 BUTOMACEAE Butomus umbellatus L. Erzincan 8 CAPRIFOLIACEAE Sambucus ebulus L. Sambucus nigra L. Silene alba (Miller) Krause ssp. eriocalycina (Boiss.) Walters 9 CARYOPHYLLACEAE Silene viridiflora L. 10 CERATOPHYLLACEAE Ceratophyllum demersum L. Bolboschoenus maritimus (L.) Palla Carex distans L. Carex pendula Hudson Çanakkale 11 CYPERACEAE Cyperus longus L. Kırıkkale Eleocharis palustris (L.) Roem. & Schult. Çanakkale Schoenoplectus lacustris (L.) Palla 12 DIPSACACEAE Dipsacus laciniatus L. Elaeagnus angustifolia L. Yozgat 13 ELAEAGNACEAE Hippophae rhamnoides L. ssp. caucasica Rousi Equisetum arvense L. Equisetum ramosissimum Desf. 14 EQUISETACEAE Balıkesir Equisetum telmateia Ehrh. Yozgat Lotus corniculatus L. 15 FABACEAE Trifolium repens L. 16 HYDROCHARITACEAE Elodeacanadensis Michaux Juncus articulatus L. 17 JUNCACEAE Juncus effusus L. Juncus inflexus L. Çanakkale 18 JUNCAGINACEAE Triglochin palustris L. Lycopus europaeus L. Kırıkkale Mentha aquatica L. Yozgat 19 LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley Kırıkkale Mentha pulegium L. Mentha spicata L. 20 LEMNACEAE Lemna minor L. 21 LYTHRACEAE Lythrum salicaria L. 22 MALVACEAE Lavatera thuringiaca L. 23 MORACEAE Humulus lupulus L. 24 ONAGRACEAE Epilobium hirsutum L

11 NO FAMİLYA TAKSON İL 25 ORCHIDACEAE Dactylorhiza osmanica (Klinge) P.F.Hunt & Summerh. 26 PLANTAGINACEAE Plantago lanceolata L. Plantago major L. ssp. major Yozgat 27 PLATANACEAE Platanus orientalis L. Balıkesir Agrostis capillaris L. var. capillaris Agrostis stolonifera L. Alopecurus arundinaceus Poiret Çanakkale Kırıkkale Apera spica-venti (L.) P.Beauv. Calamagrostis epigejos (L.) Roth Crypsis alopecuroides (Piller & Mitterp.) Schrad. Cynodon dactylon (L.) Pers. Çanakkale Festuca arundinacea Schreber ssp. arundinacea Festuca pratensis Huds. Glyceria plicata (Fries) Fries Kırklareli Holcus lanatus L. Lolium perenne L. 28 POACEAE Phleum pratense L. Ankara Çanakkale Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud Kırıkkale Poa annua L. Kırklareli Poa caucasica Trin. Kars Çanakkale Poa trivialis L. Kırıkkale 29 POLYGONACEAE Polygonum bistorta L. Kars Polygonum lapathifolium L. 30 POTAMOGETONACEAE Potamogeton crispus L. 31 PRIMULACEAE Lysimachia verticillaris Spreng. 32 RANUNCULACEAE Ranunculus constantinopolitanus (DC.) d Urv. Balıkesir Çanakkale Yozgat Ranunculus ficaria L. ssp. ficariiformis Rouy & Fouc. Ranunculus repens L. Ranunculus trichophyllus Chaix Agrimonia eupatoria L. Alchemilla caucasica Buser Kars Alchemilla mollis (Buser) Rothm. 33 ROSACEAE Alchemilla sintenisii Rothm. Filipendula vulgaris Moench Potentilla reptans L. 34 RUPPIACEAE Groenlandia densa (L.) Fourr. Ankara 35 SALICACEAE Populus alba L

12 NO FAMİLYA TAKSON İL Yozgat Salix alba L. Balıkesir Çanakkale Kırıkkale Yozgat Salix caprea L. Salix excelsa J.F.Gmelin Salix wilhelmsiana Bieb. Scrophularia divaricata Ledeb. Scrophularia scopolii [Hoppe ex] Pers. 36 SCROPHULARIACEAE Balıkesir Veronica anagallis-aquatica L. Veronica gentianoides Vahl. 37 TAMARICACEAE Tamarix smyrnensis Bunge Sparganium erectum L. 38 TYPHACEAE Typha domingensis Pers. Typha laxmannii Lepechin Kırklareli Typha shuttleworthii W. Kock & Sonder 39 ULMACEAE Ulmus minor Mill. 40 URTICACEAE Urtica dioica L. Balıkesir Kırıkkale Yozgat ANKARA Ankara ilinde 1 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Bu istasyonun yer aldığı habitat tipi; kalıcı, gel-git olmayan, yavaş, yumuşak akan nehirler (C2.3) dir. Çalışmalar sonucunda, 2 familyaya ait 2 takson tespit edilmiştir (Tablo ). Tablo Ankara ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud RUPPIACEAE Groenlandia densa (L.) Fourr. - - ARDAHAN ilinde 6 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Çalışma yapılan habitatlar: E2.1. Kalıcı mezotrofik meralar ve otlatma sonrası çayırlık; E3.4. Nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık; C2.3. Kalıcı gel-git olmayan, yavaş ve yumuşak akan nehirler;

13 C2.2. Kalıcı gel-git olmayan, hızlı akan ve türbülanslı nehirler; G1.1. Alnus, Betula, Populus ya da Salix in baskın olduğu riparyan ve galeri ormanıdır. il sınırları içerisinde 21 familyaya ait 34 takson tespit edilmiştir. Bu habitatın baskın türleri Typha shuttleworthii (E3.4), Sparganium erectum (E3.4), Lythrum salicaria (E3.4), Salix caprea (G1.1), Salix wilhelmsiana (G1.1), Hippophae rhamnoides ssp. caucasica (G1.1), Epilobium hirsutum (G1.1) and Lemna minor (C2.2) dur (Tablo ). Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 ASTERACEAE Centaurea glastifolia L PLANTAGINACEAE Plantago lanceolata L ROSACEAE Filipendula vulgaris Moench ROSACEAE Agrimonia eupatoria L SCROPHULARIACEAE Veronica gentianoides Vahl APIACEAE Daucus carota L ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh CYPERACEAE Carex pendula Hudson LEMNACEAE Lemna minor L LYTHRACEAE Lythrum salicaria L MALVACEAE Lavatera thuringiaca L POACEAE Lolium perenne L POACEAE Poa trivialis L TYPHACEAE Sparganium erectum L TYPHACEAE Typha shuttleworthii W. Kock & Sonder ASTERACEAE Centaurea nigrifimbria (C. Koch) Sosn CAPRIFOLIACEAE Sambucus nigra L CARYOPHYLLACEAE Silene viridiflora L ELAEAGNACEAE Hippophae rhamnoides L. ssp. caucasica Rousi FABACEAE Trifolium repens L LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley LAMIACEAE Lycopus europaeus L MORACEAE Humulus lupulus L ONAGRACEAE Epilobium hirsutum L PLANTAGINACEAE Plantago major L. ssp. major POACEAE Agrostis stolonifera L POLYGONACEAE Polygonum lapathifolium L RANUNCULACEAE Ranunculus repens L RANUNCULACEAE Ranunculus trichophyllus Chaix ROSACEAE Potentilla reptans L SALICACEAE Salix caprea L SALICACEAE Salix wilhelmsiana Bieb

14 33 SCROPHULARIACEAE Scrophularia divaricata Ledeb SCROPHULARIACEAE Scrophularia scopolii [Hoppe ex] Pers. - - BALIKESİR Balıkesir il sınırları içerisinde 2 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Bu istasyonların yer aldığı habitat tipi, Akdeniz riparyan ormanı (G1.3) dır. Bu istasyonlarda, 8 familyaya ait 9 takson tespit edilmiştir. Habitatın karakteristik türleri Salix alba, Platanus orientalis, Urtica dioica, Conium maculatum ve Ranunculus constantinopolitanus tur (Tablo ). Tablo Balıkesir ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 APIACEAE Conium maculatum L ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh EQUISETACEAE Equisetum telmateia Ehrh PLATANACEAE Platanus orientalis L RANUNCULACEAE Ranunculus constantinopolitanus (DC.) d Urv SCROPHULARIACEAE Veronica anagallis-aquatica L URTICACEAE Urtica dioica L APIACEAE Oenanthe pimpinelloides L SALICACEAE Salix alba L. - - BAYBURT TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit BİLECİK TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit BURSA il sınırları içerisinde 3 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Çalışma yapılan habitatlar: C2.3. Kalıcı gel-git olmayan, yavaş ve yumuşak akan nehirler;

15 G1.3. Populus, Fraxinus ve Ulmus ile karakterize olan Akdeniz riparyan galeri ormanı; G1.A. Mezo ve ötrofik Quercus, Carpinus, Fraxinus, Acer, Tilia, Ulmus vb. ormanlıktır. Çalışmalarda toplam 9 familyaya ait 14 takson tespit edilmiştir. Bu habitatların karakteristik türlerinden bazıları Tamarix smyrnensis (C2.3), Salix alba (G1.3), Populus alba (G1.3), Phragmites australis (G1.3), Mentha spicata (G1.3) ve Mentha longifolia subsp. thyphoides (G1.3) tir (Tablo ). Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh BRASSICACEAE Cardamine uliginosa Bieb BRASSICACEAE Nasturtium officinale R.Br LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley LAMIACEAE Mentha spicata L POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud POACEAE Poa trivialis L RANUNCULACEAE Ranunculus constantinopolitanus (DC.) d Urv RANUNCULACEAE Ranunculus ficaria L. ssp. ficariiformis Rouy & Fouc ROSACEAE Potentilla reptans L SALICACEAE Salix alba L SALICACEAE Populus alba L TAMARICACEAE Tamarix smyrnensis Bunge URTICACEAE Urtica dioica L. - - ÇANAKKALE Çanakkale il sınırları içerisinde 5 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Çalışmalar; E3.4. Nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık; G1.3. Populus, Fraxinus ve Ulmus Akdeniz riparyan ormanı; C2.3. Kalıcı gel-git olmayan, yavaş ve yumuşak akan nehirler habitatlarında yapılmıştır. Çalışmalarda 5 familyaya ait 9 takson tespit edilmiştir. Bu habitatların baskın türleri: Salix alba (G1.3), Cyperus longus (G1.3), Phragmites australis (C2.3, E3.4), Juncus inflexus (E3.4) ve Poa trivialis (E3.4) tir (Tablo ). Tablo Çanakkale ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 JUNCACEAE Juncus inflexus L POACEAE Alopecurus arundinaceus Poiret POACEAE Cynodon dactylon (L.) Pers

16 4 POACEAE Poa trivialis L CYPERACEAE Schoenoplectus lacustris (L.) Palla POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud APIACEAE Oenanthe pimpinelloides L CYPERACEAE Cyperus longus L SALICACEAE Salix alba L. - - EDİRNE il sınırları içinde 5 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Çalışmalar, G1.3. Populus, Fraxinus ve Ulmus Akdeniz riparyan ormanı; C2.3. Kalıcı gel-git olmayan, yavaş ve yumuşak akan nehirler habitatlarında yapılmıştır. ilinde, 12 familyaya ait 16 takson tespit edilmiştir. Akdeniz riparyan galeri ormanının baskın türleri Salix alba, Populus alba, Ulmus minor, Thypha domingensis, Humulus lupulus, Sambucus ebulus, Conium maculatum, Poa trivialis ve Cyperus longus. Su geçişinde (C2.3) ise Phragmites australis türü baskındır (Tablo ). Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 CAPRIFOLIACEAE Sambucus ebulus L POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud SALICACEAE Populus alba L SALICACEAE Salix alba L ULMACEAE Ulmus minor Mill URTICACEAE Urtica dioica L APIACEAE Conium maculatum L ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh MORACEAE Humulus lupulus L TYPHACEAE Typha domingensis Pers APIACEAE Oenanthe silaifolia Bieb CYPERACEAE Cyperus longus L PLANTAGINACEAE Plantago lanceolata L POACEAE Poa annua L POACEAE Poa trivialis L RANUNCULACEAE Ranunculus constantinopolitanus (DC.) d Urv

17 ERZİNCAN Erzincan ilinde 1 istasyonda saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışma kalıcı gelgit olmayan, yavaş ve yumuşak akan nehirler (C2.3) habitatında yapılmıştır. Butomaceae familyasından Butomus umbellatus, bu alanda tanımlanan tek tatlısu flora türüdür (Tablo ). Tablo Erzincan ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 BUTOMACEAE Butomus umbellatus L. - - ERZURUM il sınırları içerisinde 5 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Çalışmalar, E3.4. Nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık; G1.3. Akdeniz riparyan ormanı habitatlarında gerçekleştirilmiştir. Bu habitatlarda 42 takson tespit edilmiştir. Nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık (E3.4) habitatının yaygın türleri Festuca arundinacea ssp. arundinacea, Schoenoplectus lacustris, Phragmites australis, Potamogeton crispus, Triglochin palustris, Mentha spicata ve Mentha longifolia ssp. typhoides dir. Akdeniz riparyan ormanı (G1.3) nın baskın türleri ise Salix alba, Populus alba, Tamarix smyrnensis, Juncus effusus, Lythrum salicaria, Alisma lanceolatum, Equisetum arvense ve Lolium perenne dir (Tablo ). Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 ASTERACEAE Cirsium arvense (L.) Scop ASTERACEAE Pulicaria dysenterica Gaertn CYPERACEAE Schoenoplectus lacustris (L.) Palla ELAEAGNACEAE Hippophae rhamnoides L. ssp. caucasica Rousi FABACEAE Trifolium repens L PLANTAGINACEAE Plantago major L. ssp. major POACEAE Festuca arundinacea Schreber ssp. arundinacea POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud POACEAE Poa trivialis L POTAMOGETONACEAE Potamogeton crispus L RANUNCULACEAE Ranunculus constantinopolitanus (DC.) d Urv RANUNCULACEAE Ranunculus repens L SALICACEAE Salix excelsa J.F.Gmelin ASTERACEAE Centaurea glastifolia L JUNCACEAE Juncus effusus L JUNCAGINACEAE Triglochin palustris L

18 17 LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley SCROPHULARIACEAE Veronica anagallis-aquatica L ASCLEPIADACEAE Periploca graeca L ASTERACEAE Inula salicina L LAMIACEAE Mentha spicata L PLANTAGINACEAE Plantago lanceolata L ROSACEAE Potentilla reptans L ASTERACEAE Sonchus palustris L ASTERACEAE Tussilago farfara L EQUISETACEAE Equisetum telmateia Ehrh LYTHRACEAE Lythrum salicaria L POACEAE Calamagrostis epigejos (L.) Roth PRIMULACEAE Lysimachia verticillaris Spreng SALICACEAE Populus alba L SALICACEAE Salix alba L TAMARICACEAE Tamarix smyrnensis Bunge ALISMATACEAE Alisma lanceolatum Wıth APIACEAE Berula erecta (Huds.) Coville CARYOPHYLLACEAE Silene alba (Miller) Krause ssp. eriocalycina (Boiss.) Walters CYPERACEAE Carex pendula Hudson CYPERACEAE Eleocharis palustris (L.) Roem. & Schult EQUISETACEAE Equisetum arvense L EQUISETACEAE Equisetum ramosissimum Desf LAMIACEAE Lycopus europaeus L POACEAE Agrostis stolonifera L POACEAE Lolium perenne L. - - ESKİŞEHİR TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit GİRESUN TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit GÜMÜŞHANE il sınırları içerisinde 3 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Çalışmalar,

19 G1.3. Akdeniz riparyan ormanı; C2.3. Kalıcı gel-git olmayan, yavaş ve yumuşak akan nehirler habitatlarında yapılmıştır. 14 familyaya ait 17 takson tespit edilmiştir. Akdeniz riparyan ormanında (G1.3) Salix alba, Salix wilhelmsiana, Hippophae rhamnoides subsp. caucasica, Dipsacus laciniatus, Elodea canadensis, Mentha longifolia ssp. typhoides ve Urtica dioica türleri yaygın olarak bulunmaktadır. Bu taksonlar arasında 2 tür endemiktir: Alchemilla sintenisii (NT) ve Heracleum platytaenium (LC). Su geçişinde (C2.3) ise Ceratophyllum demersum ile yabancı Elodea canadensis türü bulunmuştur (Tablo ). Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh DIPSACACEAE Dipsacus laciniatus L ELAEAGNACEAE Hippophae rhamnoides L. ssp. caucasica Rousi POACEAE Phleum pratense L SALICACEAE Salix alba L APIACEAE Heracleum platytaenium Boiss. LC W 7 ASTERACEAE Sonchus palustris L ASTERACEAE Tussilago farfara L CARYOPHYLLACEAE Silene alba (Miller) Krause ssp. eriocalycina (Boiss.) Walters CERATOPHYLLACEAE Ceratophyllum demersum L HYDROCHARITACEAE Elodea canadensis Michaux JUNCACEAE Juncus effusus L LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley PLANTAGINACEAE Plantago major L. ssp. major ROSACEAE Alchemilla sintenisii Rothm. NT W 16 SALICACEAE Salix wilhelmsiana Bieb URTICACEAE Urtica dioica L. - - KARS Kars ilinde, nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık (E3.4) habitatında 1 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Baskın flora türleri, 3 familyaya ait 3 taksona aittir. Bu türler Poa caucasica, Polygonum bistorta ve Alchemilla caucasica dır (Tablo ). Tablo Kars ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 POACEAE Poa caucasica Trin POLYGONACEAE Polygonum bistorta L ROSACEAE Alchemilla caucasica Buser

20 KIRIKKALE Kırıkkale ilinde 1 istasyonda, Akdeniz riparyan ormanı habitatında (G1.3) saha çalışması gerçekleştirilmiştir. 7 familyaya ait 10 takson tespit edilmiştir. Bu habitatın baskın türleri Salix alba, Mentha longifolia subsp. typhoides, Urtica dioica, Phragmites australis, Poa trivialis ve Cyperus longus tur (Tablo ). Tablo Kırıkkale ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 APIACEAE Berula erecta (Huds.) Coville ASTERACEAE Cirsium arvense (L.) Scop CYPERACEAE Cyperus longus L LAMIACEAE Lycopus europaeus L LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley POACEAE Alopecurus arundinaceus Poiret POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud POACEAE Poa trivialis L SALICACEAE Salix alba L URTICACEAE Urtica dioica L. - - KIRŞEHİR TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit KÜTAHYA TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit SİVAS il sınırları içinde 7 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. ta saha çalışması yapılan habitat tipleri şunlardır; G1.3. Akdeniz riparyan ormanı; E3.4. Nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık; C1.6. Geçici göl ya da gölet (ıslak dönem). Çalışmalar sonucunda 17 familyaya ait 37 takson tespit edilmiştir. Nemli ya da ıslak ötrofik ve mezotrofik çayırlık (E3.4) habitatında endemik Dactylorhiza osmanica (LC) türü

21 ile Poa trivialis, Festuca pratensis, Carex distans, Lolium perenne ve Veronica anagallisaquatica türleri tespit edilmiştir. Akdeniz riparyan ormanlık habitatının (G1.3) baskın türleri Salix alba, Populus alba, Salix caprea, Mentha longifolia subsp. typhoides, Urtica dioica ve Arctium minus tur. Geçici göl ya da gölet habitatının (C1.6) baskın türleri ise Phragmites australis, Eleocharis palustris, Lythrum salicaria ve Juncus articulatus dur (Tablo ). Tablo ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 CYPERACEAE Eleocharis palustris (L.) Roem. & Schult CYPERACEAE Schoenoplectus lacustris (L.) Palla LAMIACEAE Mentha pulegium L LYTHRACEAE Lythrum salicaria L POACEAE Festuca arundinacea Schreber ssp. arundinacea POACEAE Holcus lanatus L POACEAE Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud ROSACEAE Potentilla reptans L APIACEAE Oenanthe silaifolia Bieb ASTERACEAE Scorzonera parviflora Jacq CYPERACEAE Carex distans L CYPERACEAE Bolboschoenus maritimus (L.) Palla FABACEAE Lotus corniculatus L FABACEAE Trifolium repens L JUNCACEAE Juncus articulatus L JUNCACEAE Juncus effusus L ORCHIDACEAE Dactylorhiza osmanica (Klinge) P.F.Hunt & Summerh. LC W 18 PLANTAGINACEAE Plantago lanceolata L POACEAE Crypsis alopecuroides (Piller & Mitterp.) Schrad POACEAE Poa trivialis L POACEAE Agrostis capillaris L. var. capillaris POACEAE Apera spica-venti (L.) P.Beauv POACEAE Festuca pratensis Huds POACEAE Lolium perenne L SCROPHULARIACEAE Veronica anagallis-aquatica L APIACEAE Conium maculatum L ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh ELAEAGNACEAE Hippophae rhamnoides L. ssp. caucasica Rousi EQUISETACEAE Equisetum ramosissimum Desf LAMIACEAE Mentha longifolia (L.) Hudson ssp. typhoides (Briq.) Harley ONAGRACEAE Epilobium hirsutum L POACEAE Alopecurus arundinaceus Poiret ROSACEAE Alchemilla mollis (Buser) Rothm SALICACEAE Populus alba L

22 35 SALICACEAE Salix alba L SALICACEAE Salix caprea L URTICACEAE Urtica dioica L. - - TEKİRDAĞ TANAP güzergâhının bu bölümünde herhangi bir sucul habitatta saha çalışması yapılmamıştır. Ayrıca literatür çalışmalarına göre proje güzergâhında herhangi bir hedef tür tespit YOZGAT Yozgat ilinde 1 istasyonda saha çalışması yapılmıştır. Yozgat il sınırları içerisindeki bu istasyonun habitat tipi, Akdeniz riparyan ormanı (G1.3) dır. Çalışmalar sonucunda 8 familyaya ait 10 takson tespit edilmiştir. Bu habitatın baskın türleri Populus alba, Salix alba, Mentha aquatica, Urtica dioica, Arctium minus ve Ranunculus constantinopolitanus tur (Tablo ). Tablo Yozgat ilinde proje güzergâhı boyunca tespit edilen tatlısu flora türleri 1 ASTERACEAE Arctium minus (Hill) Bernh ASTERACEAE Arctium platylepis (Boiss. & Bal.) Sosn. ex Grossh ELAEAGNACEAE Elaeagnus angustifolia L EQUISETACEAE Equisetum telmateia Ehrh LAMIACEAE Mentha aquatica L PLANTAGINACEAE Plantago major L. ssp. major RANUNCULACEAE Ranunculus constantinopolitanus (DC.) d Urv SALICACEAE Populus alba L SALICACEAE Salix alba L URTICACEAE Urtica dioica L Genel Değerlendirme ve Koruma Önlemleri Masabaşı ve saha çalışmaları sonucunda, YÇA da dağılım gösteren sucul floranın, çoğunlukla yaygın ve kozmopolit türlerden oluştuğu doğrulanmıştır. Ayrıca proje güzergâhında hedef flora türü gözlemlenmemiştir. Floristik kompozisyon, nispeten az sayıda tür içermektedir ve yüksek floristik çeşitlilik bulunan alan tespit Masabaşı çalışması sırasında, güzergâh içinde bulunması muhtemel tek potansiyel hedef tür Isoetes olympica (CR) olarak belirlenmiştir. Fakat proje güzergâhında bu türe uygun habitat bulunmadığından, hedef tür listesine dâhil

23 Koruma önlemleri, etki azaltıcı önlemler olarak tasarlanmış ve Bölüm 8.2 de sunulmuştur