Şekil 1: Binanın 12. haftadaki durumu. Mavi ile gösterilenler 12. haftada yapılacak imalatlar, diğerleri ise daha önce tamamlananlar

Transkript

1 Teknik Doküman Teknik Doküman Numarası: Yayım Tarihi: Ürün: Autodesk Revit 7-9 Konu: Autodesk Revit inşaat aşamaları Tür: Öğretici Revizyon No: 0 Revizyon Tarihi: Autodesk Revit, yapı tasarımcılarına sağladığı kolaylıklardan biri olan Project Phasing özelliği sayesinde, tasarım ve imalat kararlarının verildiği proje aşamasında, 4. boyut / zaman bilgilerinin de eklenmesi ile röleve ve yeniden yapım çalışmalarından, şantiye ve proje yönetimine kadar birçok önemli kararın alınmasında zaman kazancı ve maliyet düşüşü sağlar. 4. boyut / zaman bilgileri denildiğinde çoğu zaman tasarımcıların aklına yazılımlar tarafından yaratılan canlandırma çalışmaları gelir. Bu canlandırmalara ek olarak yapı tasarımında eşsiz özellikler sağlayan Autodesk Revit te yapının tasarımında, yapı bilgi sistemi özellikleri kapsamında, tüm yapı elemanlarına bir faz (inşaat evresi, safhası) bilgisi atanması mümkündür. Projelerin uygulamasına geçildiğinde başarı, öngörülen zamanlamaya uyulmasına bağlıdır. Eğer proje planlanan zamanda bitirilirse herkes mutlu olacaktır. Planda olmayan işler ya da planlanmamış işler yüzünden imalatta aksamalar yaşanabilir ve proje gecikir. Gecikilen her gün mimari ofise ve uygulayıcıya zaman kaybettirir, tahmin edilen bütçeler aşılır. Autodesk Revit te oluşturulacak faz çalışmaları sonucunda yüklenici firmalar bile güncel maliyetler, metrajlar, güvenlik, saha içi operasyonlar ile ilgili doğru kararlar alabilir. Autodesk Revit te kullanılacak faz bilgisi sayesinde yapı için hafriyat çalışmasından ince işlere kadar yaratılan her nesneye, hangi inşaat evresinde inşa edileceği bilgisi verilmiş olur. Faz filtreleri eklenerek metraj listeleri dahil herhangi bir görünümde bu fazların, dolayısı ile yapısal imalat durumunun farklı aşamaları görüntülenmiş olur. Faz bilgileri zaman ile direkt bağlantılıdır. Böylece önce ve sonra yapılanlar, geçmişte yapılmış ve gelecekte yapılacaklar zamanla ilişkilendirilmiş olur. Birbirinin izleyen istenilen sayıda faz yaratılabilir, sınırlama yoktur. Peki bu faz bilgilerinin projelendirme sırasında girilmesi başka ne yarar sağlar? Örneğin bir binanın inşa işleminin, temelden kaba inşaata, cephe işlerinden iç mekanlardaki imalatlara kadar, 96 hafta süreceğini düşünelim. Bu zaman periyodu için 96 adet faz oluşturabilir ve proje bitimine kadarki süreçte yaratılacak tüm nesnelere hangi hafta inşa edileceği bilgisini, ilgili haftayı temsil eden faz değeri ile tanımlayabiliriz. Autodesk Revit bu bilgileri de veritabanında saklar ve böylece, yapı 53. haftada nasıl görünecek? 53. haftaya gelindiğinde ne kadar imalat yapılıp ne kadar para harcanmış olacak? Stok durumlarının ayarlanmasında ve lojistikte, önümüzdeki 1 aylık süreçte hangi malzemelere ve ne miktarda ihtiyaç olacak? gibi sorulara cevap bulunabilir. Binada 12. haftada hangi imalatlar yapılıyor ve bina neye benziyor? Bunun için ilgili görüntü ayarlarındaki faz bölümünden ilgili aşamayı seçmek yeterlidir. (Bkz. Şekil 1 ve 2) 1

2 Şekil 1: Binanın 12. haftadaki durumu. Mavi ile gösterilenler 12. haftada yapılacak imalatlar, diğerleri ise daha önce tamamlananlar Şekil 2: Binanın 38. haftadaki durumu. Mavi ile gösterilenler 38. haftada yapılacak imalatlar, diğerleri ise daha önce tamamlananlar Autodesk Revit in kurduğu yapı bilgi sistemi, arka planda bir veritabanında tutulduğundan, bu bilgiler için yapılacak sorgulamalar istenilen görünümde (planlar, kesitler, görünüşler, detaylar ve metrajlar vb.) yapılabilir. ODBC bağlantısı aracılığıyla bilgiler başka yazılımlara da aktarılabilir. Böylelikle Autodesk Revit bize, istenilen zamana kadarki tüm proje dokümanlarını kullanarak sunum yapmamıza da olanak tanır. Bu sunumlarda kamera ile canlandırmalar yapıldığında bilgilendirme daha da güçlenir. Yapı elemanları dışındaki nesnelere de faz bilgisi atanabilir. Örneğin seçili kule vincin veya kullanılacak beton pompalarının sahada ne zaman inşa edileceği ve kaçıncı haftada kaldırılacağı bilgisi de atanabilir. (Bkz. Şekil 3) Şekil 3: Kule vinç 9. hafta kurulmuş ve 40. hafta kaldırılmış olacak Autodesk Revit in fazlarla çalışma sistemini başka şekillerde de kullanabiliriz. Faz bilgileri sayesinde renovasyon çalışmalarına da olanak sağlanmış olur. Mevcut bir binanın yenileneceğini düşünelim. Binanın rölövesinin alınıp buna göre halihazır durumunun işlenmesi, yapılacak kırım söküm işlemleri ve yeni inşa edilen elemanlar çalışmanın temelini oluşturur. Böyle bir çalışma için mevcut durum, yıkılacak elemanlar ve yeni inşa edilecek olanlar şeklinde üç fazın tanımlanması yeterli olacaktır. Renovasyon çalışmasında ihtiyaç duyulabilecek tüm dokümanlarda faz filtreleri sayesinde istenilen aşama görüntülenebilecektir. Bir örnek üzerinde böylesi bir renovasyonu nasıl projelendirebileceğimize bakalım. Yeni bir proje dosyası açıldığında öncelikle iki aşama bulunur. Mevcut ve yeni inşa. Herhangi bir yapı elemanı yaratıldığında, bunun, yeni inşa aşamasında yapıldığı varsayılır. Binanın halihazır durumu Şekil 4 de görülmektedir. 2

3 Şekil 4: Mevcut durum Plan görüntüsü üzerinde sağ tuş ile View Properties penceresine girdiğimizde Phasing başlığında Phase Fitler değerinin Show All ve Phase değerinin de New Construction olduğunu görürüz. (Bkz. Şekil 5) Bunun anlamı binanın tüm elemanlarının hangi aşamada yaratılırsa yaratılsın görüntüleneceği ve yeni yaratılanların da yeni inşa olarak sayılacağıdır. Şekil 5: Görününüm ayarlarında faz bilgileri Şekil 6: Nesne özellikleri penceresinde faz bilgileri 3

4 Bir dış duvarı seçelim ve sağ tuşla Properties penceresinde (Bkz. Şekil 6) özelliklerine bakalım. Duvarın yaratıldığı aşama New Construction ve kaldırıldığı aşama None olarak görülür. Şimdi tüm nesneleri seçip bunların özelliklerini mevcut durum aşamasına taşıyalım. Bunu yapmadan önce seçenekler çubuğunda Filter Selection ı tıklayıp kapı pozlarını (Door Tags) seçimden çıkaralım. (Bkz. Şekil 7) Şekil 7: Kapı pozlarının seçim kümesinden çıkartılması Şekil 8: Rölövede seçilen tüm nesneler Existing (mevcut durum) olarak tanımlandı Seçili nesnelerin özelliklerini Existing (mevcut durum) haline getirelim. (Bkz. Şekil 8) Tüm nesneler açık gri renk olur. Bu gösterim şekli görünüm ayarlarından değiştirilebilir. Artık mevcut durum üzerine yıkım işlemleri ve yeni inşa edilecek nesneler eklenebilir. Yaratacağımız tüm dokümanları mevcut yıkılan yeni inşa durumlarına göre kolayca özelleştirebiliriz. Bunu yapmak için önce proje görüntüleyicideki kat planlarından Level 1 i seçelim ve sağ tuşla Rename komutunu seçip ismini Kat 1 Mevcut olarak değiştirelim. Kat 1 Mevcut üzerinde sağ tuşa tıklayıp Dublicate ile plan dokümanının kopyasını çıkaralım. Buradaki amaç yeni plan dokümanında yıkılacak elemanların gösterilmesidir. Copy of Kat 1- Mevcut isminin üzerinde sağ tuşla Rename komutunu seçip ismi Kat 1 Yıkılanlar olarak değiştirelim. Kat 1- Mevcut planına çift tıklayıp açalım ve plan üzerinde sağ tuş menüsünden View Properties komutunu girip Phasing bölümünden Phase değerini Existing seçelim.(bkz. Şekil 9) Böylelikle bu plan görünüşte sadece mevcut durum görülecektir. 4

5 Şekil 9: Kat 1 Mevcut adlı planının görüntü özellikleri Proje görüntüleyicisinden Kat 1 Yıkılanlar plan görünümünü açalım. Hala tüm nesneleri gri renkte görürüz. Faz filtrelerinin tanımlanması ve ayarlanması da önemlidir. Menüdeki Settings / Phases komutunda Phase Filters sekmesine girelim. New komutuna tıklayıp yeni bir filtre tanımlayalım. Filter Name bölümündeki Filter 1 üzerine tıklayalım ve ismini Bütün Plan şeklinde değiştirelim. (Bkz. Şekil 10) Tanımladığımız her bir filtrenin sağında New, Existing, Demolished, Temporary (Yeni, mevcut, yıkılan, geçici) başlıklarında 4 durum için ayrı ayrı grafik gösterim biçimleri tanımlayabiliriz. Bütün Plan ismi ile yarattığımız filtrenin sağındaki New başlığında By Catagory seçeneğini Overriden haline çevirelim. Şekil 10: Faz filtreleri penceresi Şekil 11: Faz durumları grafik gösterimleri 5

6 Graphic Overrides sekmesine tıklayalım. (Bkz. Şekil 11) Bu pencerede faz durumlarına göre nesnelerin grafik görünümleri (kalem kalınlığı, çizgi tipi, renk vb.) ayarlanır. OK tıklayıp pencerelerden çıkalım. Şekil 12: Yıkılacak mimari elemanlar için kullanılan Demolish aracı Mevcut durumdaki bazı duvarların yıkılacağını varsayalım, bunun için Kat 1 Yıkılanlar planında iken, araç çubuğunda Demolish aracını (Bkz. Şekil 12) seçelim. İşaretleyici bir çekiç simgesine dönecektir. Yıkılmasını istediğimiz iç duvarların üzerine tek tek tıklayıp işlemi gerçekleştirebiliriz. Şekil 13 de görülen duvarları yıkalım. Yıkılan nesneler kesik çizgilerle gösterilecektir. Kapı ve pencere gibi nesneler de duvar üzerinde bulunduğu için bu tür nesneler de kaldırılmış olacaktır. Bu görünümde faz filtresi değeri Show All olduğundan mevcut ve kaldırılanlar aynı anda görülmektedir. Şekil 13: Kaldırılan duvarlar Kat 1- Mevcut planına bakarsak hala orijinal duvar ve kapılarla durduğunu görürüz. Kat 1- Yıkılanlar görünümünün üzerinde sağ tuş kullanıp Dublicate komutu ile bir kopyasını daha yaratalım ve ismini de Kat 1 - Yeni İmalat olarak belirleyelim. Görünüm özelliklerinden faz değerini Show previous+new yapalım. Kullandığımız Show Previous seçeneğinin anlamı yıkılmayan tüm eski nesneleri göster ve + New ise yeni yapılan imalatları göster anlamındadır. Yeni duvarları eklediğimizde plan Şekil 14 teki gibi görünecektir. Şekil 14: Sadece eskiden kalan duvarlar ve yeni inşa edilecek duvarlar görüntüleniyor 6

7 Herhangi bir plan görünümünde, görüntü özelliklerinden faz filtreleri değerini önceden belirlediğimiz, Bütün Plan olarak seçersek, tüm fazları aynı anda ancak kendi grafik gösterimleri ile üst üste görebiliriz. (Bkz. Şekil 15) Şekil 15: Plan görünümünde tüm fazlar farklı gösterimlerle görüntüleniyor Filtreler bir kez yaratıldıktan sonra istenilen tüm görünümler için böylesi ayarlamalar yapmak olanaklıdır. Autodesk Revit in sunduğu Yapı Bilgi Sistemi olanakları sayesinde bizim yaptığımız yıkım ve yeni imalat gibi ayarlamalar da bu veritabanında saklanır. Böylece binanın metraj dahil tüm görünümlerinde bu değişik gösterimlerle paftalar oluşturup güçlü sunumlar ve tasarımlar yapılabilir. Örneğin 3D perspektif görünümünü açalım. Yıkılan duvarları kırmızı renkte görürüz. (Bkz. Şekil 16) Bu grafik ayarlamaları Overrides seçeneği ile değiştirebileceğimizi hatırlayalım. 3 boyutlu görünüm özelliklerine girdiğimizde yine faz filtreleri sayesinde istediğimiz aşamayı seçip kullanabiliriz. (Bkz. Şekil 17) Şekil 16: 3 Boyutlu görünümde kullanılan faz filtresi sayesinde projenin bitmiş hali, yıkılan duvarlar ile birlikte gösteriliyor 7

8 Şekil 17: Faz filtresi değiştirilerek mevcut durumdaki yıkılacak duvarlar vurgulanıyor Autodesk Revit ile hazırlayacağımız projelerde ve tasarımlarımızda faz özelliklerini kullanıyor olmanın ne derece avantaj sağladığını ve esneklik yarattığını gördük. Faz bilgileri, nesnelere atanan bir özellik olduğu ve Autodesk Revit in Yapı Bilgi Sistemi içersinde saklandığı için istenirse tasarım alternatifleri gibi diğer güçlü Revit özellikleriyle birlikte kullanılabilir. Kamera ile yapılacak canlandırmalarla binanın temel atıldığı ilk günden tamamlandığı güne kadarki süreç hızlandırılmış bir biçimde görülebilir. Zamana bağlı aklınıza gelebilecek benzeri birçok çalışma için Autodesk Revit faz çalışmaları kullanılabilir. Yukarıdaki teknik doküman, sizlere çalışmalarınızda yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır. SAYISAL GRAFİK ve/veya Autodesk, yukarıdaki teknik dokümanda verilen bilginin, ipucunun, yüklemenin, yazılım yenilemesinin (service pack) ve öğretici makalenin, doğru bir şekilde yüklenebileceğini ve uygulanabileceğini garanti etmez. SAYISAL GRAFİK ve/veya Autodesk, teknik dokümanlarda anlatılanların sizin tarafınızdan uygulanması sonucu doğabilecek direkt ve dolaylı zararlardan sorumlu değildir. Teknik doküman içerikleri, haber verilmeksizin değişikliğe uğrayabilir. Yukarıda adı geçen Autodesk ürünleri, Autodesk Inc.'in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Autodesk Inc.'e aittir. Yukarıda adı geçen Microsoft ürünleri, Microsoft Inc.'in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Microsoft Inc.'e aittir. Yukarıda adı geçen diğer ürünler, üretici şirketlerinin tescilli markalarıdır ve tüm hakları üretici şirketelerine aittir. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin tescilli markasıdır. SAYISAL GRAFİK, Autodesk Inc. ürünlerinin Türkiye dağıtıcısıdır. 8