PSPICE Đ NASIL KULLANIRIM

Transkript

1 PSPICE Đ NASIL KULLANIRIM 1. File New Project e tıklayalım. 2. Create a blank project e tıklayıp OK diyelim. 1

2 Yeni bir şematik otomatik olarak açılır. Ekranın sağ tarafında Tool Panel vardır. Devre elemanlarını, kabloları, düğümleri (node) bu panelden ekliyoruz. Ekranın üst tarafında simulasyon profili oluşturacağımız buton, voltage marker, current marker tuşlarının bulunduğu panel vardır. Eğer ekranınınızda görünmeyen panel varsa bunu Viev menüsünden görünür hale getirebiliriz. 3. Place Part komutuyla devreye eleman eklemeye başlayabiliriz. Pspice da devre elemanları kütüphaneler halinde sınıflandırılmıştır. Bir eleman eklemek için önce o elemanın içinde bulunduğu kütüphanenin çalışma ortamına eklenmesi gerekir. 2

3 4. Đlk kullanımda bu ekranda hiç eleman yok ise Add Library seçeneğine tıklayarak kütüphane ekleyelim. Temel elemanlar (Direnç, kapasitör, bobin..) analog.olb kütüphanesinde, kaynaklar ise source.olb kütüphanesinde bulunur. Tasarımımızda gerekecek olan analog, source v.s gibi kütüphanelerini PSpice klasöründen ekleyelim. 3

4 5. Đstediğimiz devre elemanını seçip ekranın herhangi bir yerine bırakalım. Devre elemanının yatay olarak eklemek istemediğimizde eklerken sağ tuşla tıklayıp açılan menüden Rotate seçeneğini seçelim. 4

5 6. Place Wire a tıklayarak ara bağlantıları yapalım. Şekil 1: RC Devresi Đki şekilde devre elemanlarının değerini değiştirebiliriz: (a) Elemanın yanında yazan değere çift tıklayarak yeni değeri yazmak. (b) Elemana çift tıklayarak Value kutucuğuna yeni değeri yazmak. Örnek: Şekil 1 deki devreyi simülasyon ortamında kuralım: Bunun için devre elemanlarını yukarıda tarif edildiği biçimde tek tek ekleyelim. Place Part diyerek ANALOG kütüphanesinden direnç elemanını ekleyelim. 5

6 Direncimizin değerini değiştirmek için 1k yazan yere çift tıklayalım. Yeni değer olarak 2k girerek OK diyelim. Sonra sırası ile R2, R4 dirençlerini ve C2 kapasitörünü ekleyelim. ANALOG kütüphanesinden C elemanını ekleyerek değerini belirleyelim. SOURCE Kütüphanesinden VDC=12V ekleyelim. 6

7 Kaynağın değerini buradan değiştirelim Ayrıca, devrenin tamamlanması için bir referans gerilimine ihtiyaç vardır. Place tuşu ile Ground u seçelim ve çıkan pencereden 0/SOURCE a tıklayalım.(ground un ismi daima 0 olmalı) Şekil 2 Bu aşamayla birlikte devremizdeki tüm elemanları yerleştirmiş ve Place Wire ile tüm ara bağlantıları yapmış bulunuyoruz. Şekil 2 deki devreyi elde ediyoruz. 7

8 Not: Kısa devre yapmak için (örneğin transistör bağlantılarında) iki düğüme aynı ismi vererek bunu sağlayabilriz. Bu bazen gereksiz bağlantı karmaşasını önleyecektir. Bunun için Place Net Alias a tıklayalım Net e isim verelim iki kabloya aynı isimleri verelim. Artık devre simülasyon için hazır durumda. PSpice New Simulation Profile a tıklayalım. Gelen ekranda simulasyon dosyasının ismini yazıp Create tuşuna basmamız ve yeni bir isim vermemiz yeterli olacaktır. Create new simulation Profile Sonraki pencereden hangi simülasyon tipini uygulayacağımızı seçerek ayarlarını yapalım. DC çalışma noktaları zaten her durumda hesaplandığından DC analiz için ayrıca bir şey seçmemize gerek yoktur. 8

9 Simulasyon tipleri Simulasyon zamanı Herhangi bir devre elemanının voltajı, akımı yada güç değerini ölçmek için voltage, current (devre elemanın ucuna bağlanır), power (devre elemanının üzerine bağlanır), marker (prob) kullanılır. Voltage marker Current marker Power marker Kablolar ve elemanlar üzerindeki Gerilim/akım/güç de ğerlerini gösterirler veya gizlerler!!! Akım probunu kullanırken, direncin hangi ucuna yerleştirileceği önemlidir. Bunun için devreden akan akımın yönü göz önüne alınır. Akım direncin hangi ucundan giriyorsa, akım probu da o uca yerteştirilmelidir. Tersi yapılırsa sonuç negatif olarak çıkar. Simülasyon ayarlarını bitirdikten sonra PSpice Run a tıklayalım. Her koldan akan akımlar devrede gösterilmek için PSpice Bias Points Enable Bias Current Display e tıklayalım. Aynı adımı tekrar yaparak akımları kapatalım. Bu sefer voltaj gerilimlerine bakmak için benzer adımları tekrarlayalım. Similasyon bittikten sonra devre elemanlarının değişimini göstermek için sonuç penceresi gelir. PSpice A/D ekranına gelelim. Trace Add Trace e tıklayalım. 9

10 Add Trace ikonu ile simülasyonda var olan tüm değişkenlerle matematiksel işlemler yapılabilir ve bu işlemlerin sonuçları grafiğe aktarılabilir. Sol tarafta çizdirebileceğimiz değişkenler sağ tarafta ise bazı fonksiyonlar yer almakta. Biz şimdilik sadece kapasitörün gerilimini seçelim. 10

11 OK e tıkladığımızda analiz sonucunu yatay eksen zaman, düşey eksen kapasitörün gerilim değerini verdiğini görüyoruz. Grafikte bir noktanın değerini görmek için Toggle Cursor butonuna basıp daha sonra Mark Label ile işaretleyebiliriz. Toggle cursor Mark Label 11

12 Plot-Label-Text veya ikonu ile grafiğe yazı ekleyebilirsiniz. X ve Y eksenlerinin büyüklüklerini de ayarlamak mümkündür. Bunun için Plot - Axis Settings opsiyonunu seçerek Linear, Logaritmic veya User Defined Range (Kullanıcı tanımlı skala) seçilebilir. Yeni bir grafik çizdirmek için Trace Delete All Traces a tıklayarak grafikleri silelim. Tekrar Trace Add Trace yapalım. Ekran görüntüsünün okunaklı olması için grid leri kaldıralım. Bunun için önce Plot - Axis Settings e gelelim. X ve Y grid inde hem major hem de minor gridleri None yapalım. Çizgiye sağ tuşla tıklayalım Properties i seçelim. Rengi pembe yapıp kalınlığı biraz arttıralım. Paint gibi bir programda kesip renkleri ters çevirelim (Paint için Image-Invert Colors) Artık simülasyon sonucumuz hazır. (Şimdi niye pembe yaptığımızı anladınız mı?) 12