AKDENZ ÜLKELERNDE ATIK SULARIN ETKL YÖNETM, LEN VE TEKRAR KULLANIMI
|
|
- Nesrin Sabri
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 EMWATER E-ÖRENM KURSU ÖZET AVRUPA BRL FON DESTEKL AKDENZ ÜLKELERNDE ATIK SULARIN ETKL YÖNETM, LEN VE TEKRAR KULLANIMI - Özet - Dr. Yavuz Özoguz (m-haditec GmbH & Co KG) Bilgilerin dayandıı çalımalar: Atık Su daresi Enstitüsü, Hamburg Teknoloji Üniversitesi Kimya Bölümü, Fen Edebiyat Fakültesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, stanbul Su Aratırmaları Enstitüsü (IWS) Birzeit Üniversitesi ENEA, Ente per le Nuove Tecnologie, l Energia e l Ambiente Bologna, talya Adelphi Reseach, Berlin
2 çerik Tablosu 1. Giri Atık Su Karakteristii, Tahlili ve Örneklemesi (A1) Evsel Atık Su Kaynakları Atık Su Parametreleri Hijyen ve Risk Yönetimi (A2) Atık Su Yönetimi ve Balantılı Hijyenik Risk Konvansiyonel (Standart) Sıhhiletirme Ekolojik sıhhiletirme Sürdürülebilir Sıhhiletirme Yönergeler Yoluyla Risk Yönetimi Kaynak Yönetiminin Sıhhiletirilmesi (B1) Evsel Suda Materyal Akıı Gübre olarak sarı su Toprak düzenleyici olarak kahverengi su Daıtılmı Konvansiyonel Sıhhiletirme Sistemleri Kaynak Yönetiminin Sıhhiletirilmesi Kahverengi ve Siyah Su leme Sistemleri Gri Su leme Sistemleri Sarı Su leme Sistemleri Yamur Suyu Toplama (B2) Genel Hususlar Su Dengesi Takın Sularını Kirleten Maddeler Yamur Suyu Sızıntısı Su Toplama Teknikleri Su Depolaması Güney Akdeniz Bölgesindeki Geleneksel Su Toplama Teknikleri Anaerobik Kanalizasyon lemleri (B3) Anaerobik lem Tanımı Anaerobik lem Teknolojisi Anaerobik tortul atık örtü (UASB) reaktörü Page 2 of 52
3 6.3 Anaerobik Olan ve Olmayan Yöntemlerin Karılatırılması Atık Su leme için Kurulan Su Havzaları (B4) Laım Tortul Atıklarının lenmesi (B5) Tortul Atıkların Stabilizasyonu Tortul Atıkların Kalınlatırılması / Suyunun Atılması Su Alma lemi Atık Su Arıtma Tesislerinin letim ve Yönetimi (C1) Atık Su leme Tesisi (WWTP) Eleme / Filtreleme Kum Tanelerinden Arıtma Sedimantasyon (Tortullama) Aktif Tortul Atıkları Anaerobik leme Lagünler Atık Su Arıtma Tesislerinin letme Maliyetleri (C2) Atık Suların Yeniden Kullanımına likin Yönergeler ve Standartlar (D1) Belirleyici Yönergelere likin Uluslararası Deneyimler Belirleyici Yönergelere likin Bölgesel Deneyimler Atık suyun yeniden kullanım teknolojileri (D2) Temel ileme teknolojilerini gözden geçirme Dezenfeksiyon teknikleri Atık Su Yönetiminde ekonomik araçlar(d3) Akdeniz Bölgesinde su fiyatlandırma örnekleri Referanslar Giri Kentsel bölgelerde nüfusun hızla artmasıyla birlikte gelien su kıtlıı, atık suların etkili bir ekilde yönetimi, ilenii ve modern teknolojinin özellikle de modern düüncelerin baz alınarak yeniden kullanılması için yeterli neden oluturmaktadır. Maalesef geçmite, Akdeniz Ülkelerinde laımların ilenii ve yeniden kullanım tesisleri için çok az yatırım yapılmıtır. Suyun teminine ve ileniine atık suların toplanması ve ilenmesinden daha fazla öncelik verilmitir. Ancak artan ihtiyaç, atık suların ileniine daha çok önem Page 3 of 52
4 verilmesini gerekli kılmaktadır. Gün geçtikçe laım sularının nehirler ve gölleri kirlettiine dair farkındalık artmaktadır. Suyun yeniden kullanılması su içerisindeki besin maddelerinin geri almak, su kaynaklarının deerlendirmek ve böylelikle kullanıcı talebini azaltmakla mümkündür. Atık suyun ekolojik olarak ileniini mümkün kılmak için bir kapalı döngü ileni sistemi arzu edilir. Bu nedenle boru-sonu teknolojili geleneksel dorusal sistemler yerlerini, suyun korunmasını ve mineral maddelerini gelitirecek dairesel ve entegre edilmi ilenie bırakmalıdır. Tüm bu hususlar, sözde sürdürülebilir atık su ileniinde entegre olmutur. Atık suların ileniinin sürdürülebilmesindeki balıca kriterler, ekonomik randımanı ve karılanabilirlii, ekolojik salamlıı ve sosyal olarak kabul edilebilirliidir. 2. Atık Su Karakteristii, Tahlili ve Örneklemesi (A1) Tüm fikirlere ve ileni sistemlerine temel oluturan gerçek, problemin çözümündeki temel olan mevcut atık su karakteristii hakkındaki detaylı bilgidir. 2.1 Evsel Atık Su Kaynakları Atık su, atılmı ya da önceden endüstride veya bir belediyede kullanılmı su için kullanılan terimdir. Ev halkının mutfakta, duta, lavaboda tuvalet ve çamaırhanede su kullanmalarının sonucunda açıa çıkan atık suya evsel atık su denilmektedir (ekil 1 e bakınız). ekil 1: Ev atık suyu kaynakları (Samwel 2005) (Toilet: Tuvalet - Urine: drar - Faeces: Dıkı - Washing: Yıkama - Bathing: Banyo - Kitchen: Mutfak - Grey water: Gri Su - Black water: Siyah su) Evsel atık suyunun sertlii ve bileenleri saat, gün ve mevsimsel etkenlere balı olarak kii baına düen kullanım miktarı, alıkanlıklar, beslenme biçimleri, yaam standartları Page 4 of 52
5 ve yaam tarzlarına göre deiiklik gösterir. Asıl neden, ev içerisindeki su kullanımın çeitliliidir. Tipik olarak, gelimi ülkelerde kullanılan su miktarı gelimekte olan ülkelere oranla fazladır. Atık su bileenleri tablo 1 de gösterildii gibi farklı ana gruplara ayrılabilir. Çevreye boaltılmaları halinde, su ile ilgili yaamı direkt olarak etkilerler. Fiziksel olarak tanımlanırsa, evsel atık su genellikle gri rengi, küf kokusu, %0.1 oranında katı içerii ile karakterize edilir. Katı madde posa, yiyecek parçacıkları, tuvalet kaıdı, gres, sıvıya, sabun, tuz, metaller, deterjanlar, kum ve çakılların karıımıdır. Bu katı maddeler %30 oranında süspansiyon halinde tutulabilir ve %70 oranında çözünebilir. Çözündürülmü katılar, kimyasal ve biyolojik ilemlerle çökeltilebilir. Fiziksel bakı açısıyla, süspansiyon halinde tutulan katıların alıcı çevreye bırakılmaları, tortul atıkların olumasına ve anaerobik durumlara neden olur. Kimyasal olarak atık su, organik (%70) ve inorganik (%30) bileenlerle birlikte farklı gazları içerir. Organik bileenler öncelikle, kiilerin yeme alıkanlıklarına göre deien, karbonhidratlar (%25), proteinler (%65) ve yalardan (%10) oluur. norganik bileenler ise aır metaller, nitrojen, fosfor, ph, kükürt, klor, alkali, toksik içerikler, vb olabilir. Atık sudan açıa çıkan gazlar genellikle hidrojen sülfür, metan, amonyak, oksijen, karbondioksit ve nitrojendir. lk üç gaz atık sudaki organik maddelerin ayrıması sonucunda oluur. Tablo 1: Evsel atık suda bulunan bileenler Bileenler Ayrıntılar Çevresel Etki Mikroorganizmalar Patojenik bakteri, virüs ve kurtçuk yumurtaları Banyo yaparken ve kabuklu deniz hayvanları yerken risk Bakterilerle ayrıabilen organik materyaller Nehirler ve göllerdeki oksijen tüketimi Balık ölümleri, kokular Dier organik materyaller deterjanlar, böcek zehirleri, katı ya, sıvıya ve gres, renklendiriciler, çözücüler, fenoller, siyanür Toksik etki, estetik bozukluklar, gıda zincirinde biyolojik birikim Gıdalar Nitrojen, fosfor, amonyum Oksijen tüketimi, toksik etki eutrofikasyon, oksijen azlıı, toksik etki Metaller Hg, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni Toksik etki, biyolojik birikim Dier inorganik asitler, örnein hidrojen sülfür, Korozyon, Toksik etki materyaller içerikler Termal etkiler Sıcak su Flora ve faunanın yaam koullarında deiiklikler Koku (ve tat) Hidrojen sülfür estetik bozukluklar, toksik etki Page 5 of 52
6 radyoaktivite Toksik etki, birikim Biyolojik olarak atık su çeitli mikroorganizmalar barındırır ancak bunların arasında en çok kaygılandırıcı olanlar tek hücreliler, bitkiler ve hayvanlar olarak sınıflandırılanlardır. Tek hücreliler sınıfına girenler, bakteriler, mantarlar, tek hücreli hayvanlar ve deniz yosunlarıdır. Bitkiler, ereltiotları, yosunlar, tohumlu bitkiler, kızılyapraklar (koyunotu) içerir. Ayrıca atık sular, genellikle hasta olan yada belirli bir hastalıı taıyıcı durumda olan insanlardan kaynaklanan çeitli patojenik organizmaları da barındırır. Tipik olarak, ilenmemi atık suda bulunan dıkıya ait koliform konsantrasyonu, her bir 100 mililitrelik örnek içerisinde birkaç yüz bin ile onlarca milyon arasında deien miktardadır. Tipik evsel atık su bileimi Tablo 2 de gösterilmitir. Tablo 2. Evsel atık sudaki farklı parametreler (Henze ve Ledin, 2001) Analiz parametreleri Miktar Atık Su Çeitleri Konsantre edilmi Orta dereceli Seyreltilmi Çok seyreltilmi BOD 5 mg O 2 /l COD mg O 2 /l TOC g C/m SS g SS/ m VSS g VSS/ m Alkalilik eqv/ m 3 * letkenlik ms/m ** Total Nitrojen g N/ m Total Fosfor g P/ m Katı yalar, sıvıya g/ m ve gres * 1 eqv/ m 3 = 1 m eqv/l = 50 mg CaCO 3 /l ** ms/m = 10 µs/cm = 1 m mho/m 2.2 Atık Su Parametreleri Atık su genellikle aaıda sınıflandırıldıı gibi farklı parametreler ile tanımlanır: Fiziksel parametreler (Katılık, bulanıklık, renk, sıcaklık, koku) Kimyasal ve biyokimyasal parametreler (Alkalilik, ph, çözünmülük (DO) Biyokimyasal Oksijen Gereklilii (BOD), Kimyasal Oksijen Gereklilii (COD), Toplam Organik Karbon (TOC), Klorür, Nitrojen, Fosfor, Sıvıya ve gres, Gazlar, Sülfür, Kimyasal Analizler, özellikle de çevresel ve daha da sınırlı olan atık su analizleri, oldukça zordur. Bir çok analiz için çeitli analitik yöntemler mevcuttur ve ek olarak atık sular sayısız çeitlilikte bileenler içerir. Ama yinede bunlar olası parametrelerin ufak bir Page 6 of 52
7 kısmını oluturur. Spesifik bir tür suya veya bölgesel koullara balı olarak dier parametrelerin uygulanması da makul olabilir. Ayrıca, atık suların patojenik potansiyellerini deerlendirirken mikrobiyolojik parametreler de oldukça önemlidir. 3. Hijyen ve Risk Yönetimi (A2) Hijyen, çevresel koulları, örnein fiziksel çevreyi: hava, su ve toprak, biyolojik ekosistemleri: hayvanlar, bitkiler ve son olarak sosyal yapıları kontrol ederek insan salıını koruma bilimi olarak tanımlanabilir. nsan adaptasyonunu ve baııklık sistemini altüst edebilen ve böylelikle hastalıklara neden olan bulaıcı olan ve olmayan olarak ayrılan iki tür çevresel etki vardır (ekil 2'ye bakınız). Bulaıcı hastalıklar, insandan insana bulaan ve hatta bazen hayvandan insana veya insandan hayvana bulaabilen hastalıklardır. Çevresel kirlenme ile balantılı olan dier salık sorunları suyun, yiyeceklerin ve havanın toksik kimyasallarla kirlenmesinin birer sonucudur. Bundan kaynaklanan hastalıklarsa bulaıcı olmayanlar sınıfına girer yılında kurulmu olan WHO nın (Dünya Salık Örgütü) tanımladıı ekliyle, Salık: yalnızca hastalık veya herhangi bir eksikliin olmama durumu deil fiziksel, sosyal ve zihinsel olarak bütünüyle iyi olma durumudur ve Hijyen: çevreyi kontrol ederek insan salıını koruma bilimidir. Hijyen, çevresel hijyen, sosyal hijyen, bireysel hijyen, yiyecek hijyeni, mesleki ve evsel hijyen olarak sınıflandırılabilir. Kimyasal Etkiler: Çevresel kirleticiler, yiyecek içerisindeki kirleticiler, ilaçlara ait, toksik olmayan, zararlı maddeler, vb Fiziksel Etkiler: klim, hava, sıcaklık, soukluk, radyasyon, akım, ıık, renk, ses, vb nsan Biyolojik Etkiler: Mikroorganizmalar, bitkiler, hayvanlar ve yiyecekler, vb Ruhsal Etkiler: Yaama ve çalıma koulları, stres, depresyon, vb ekil 2: nsan üzerindeki çevresel etkiler Page 7 of 52
8 3.1. Atık Su Yönetimi ve Balantılı Hijyenik Risk Konvansiyonel (Standart) Sıhhiletirme Dıkıya ait atık suların yol açacaı hastalık risklerinden dolayı Avrupa nın büyük ehirlerinde atık suyu insanların yaadıı bölgelerden yakında bulunan su yollarına ve sonunda da denize akıtacak kanalizasyonlar yapılmıtı. Daha sonraları, ilenmemi atık suyun, kanalize edildii suya ait yaamı bozduu ve aynı zamanda aynı suyu herhangi bir ekilde içme suyu olarak kullanan insanların salıını bozduu anlaılmıtı. Bu nedenle, nehirleri olduu kadar insanların da salıını su kaynaklı hastalıklardan korumak amacılıyla atık su, kanalizasyon sonunda nehre akıtılmadan önce bir ileme tabi tutulmaktadır. Bu yöntem atık suyun yönetilmesi konusunda dünya çapında bir standart oluturmutur. Ancak halen gelimekte olan ülkelerin birçounda atık su hiç bir ileme tabi tutulmadan boaltılmaktadır. Merkezilemi atık su yönetim sistemleri yüzyıldan daha uzun bir zamandır kurulmakta ve iletilmektedir. Bu süre içerisinde teknolojik gelimeler olmu ve atık su yönetimi sanayilemi birçok ülkede yüksek bir standarda ulamıtır. Ancak, gelimekte olan ülkelerdeki mevcut durum, u anda gelimi olan ülkelerin 19. yüzyıldaki durumundan farksızdır. Gelimekte olan bu ülkelerde atık suyun yaklaık %95 i hala hiçbir ileme tabi tutulmaksızın suya ait yaama bırakılmaktadır. Bu yaklaık 1.2 milyar insanın temiz içme suyuna ulamasını imkansız kılmaktadır. Dünya çapındaki hastalıkların hemen hemen %80 i su kaynaklıdır. Su kaynaklı hastalıklar, gelimekte olan ülkelerde yılda yaklaık 4 milyon bebek ve çocuun ölümüyle sonuçlanmaktadır. Konvansiyonel sıhhiletirme sistemlerinde yüksek miktarda temiz su iletim aracı ve bir küvet, atıkları atmak amacıyla kullanılmaktadır (ekil 3 e bakınız). Bu ilemde yüksek miktarda temiz suya çok düük oranda insan dıkısı karımaktadır ve bu nedenle, bileenlerin yüzeye ve yeraltı su kaynaklarına salınmasını engellemek hemen hemen imkansızdır. Sonuç olarak büyük miktarda temiz su kirlenmekte ve dier amaçlarda kullanım için uygunsuz sayılmaktadır. Ek olarak, atık suların karıtıı suların kirlenmesi ve hijyenik problemler nedeniyle, yüzeydeki su asla içme suyu kaynaı olarak kullanılamaz. Bu tür yüzey sularının içme suyu olarak kalitesini arttırabilmek için devasa yatırımlar gerekmektedir. Konvansiyonel sıhhiletirme sistemlerinde, gübre olan ve dolayısıyla topraı iyiletiren besin maddeleri ve organik maddelerin geri kazanılmasında belirgin eksiklikler görülmektedir. Page 8 of 52
9 ekil 3: Konvansiyonel sıhhiletirme sistemleri (kaynak: Otterwasser GmbH) (Fossil Phosphorus: Taıllamı Fosfor - Nitrogen from Air: Havadan nitrojen - high energy demand: Yüksek enerji gereklilii - Fertilizer Factory: Gübre fabrikası - Food: Gıda, besin - Health risk: Salık riski - Solid Waste: Katı atık - High water demad: Yüksek miktarda su gereklilii - Max. %30 of nutrients: Besin maddelerinin maks. %30 u - Waste Water: Atık Su - Excess Sludge: Tortul atık fazlası - Incineration: Yakma - Landfill: Arazi doldurma - Accumulation of Phosphorus and nitrogen in surface and groundwater: Fosfor ve nitrojenin yeraltı suları ve yüzeyde toplanması) Ayrıca oyuk tuvaletler, septik tanklar ve benzeri daıtılmı sıhhiletirme sistemleri kirlilie neden olmaktadır. Örnein, bu sistemlerden sızan besin maddeleri ve patojenik mikroplar yeraltı sularını ve civardaki yüzey sularını kirletmektedir - bu sistemler patojen mikropları yok edemezler. Page 9 of 52
10 3.1.2 Ekolojik sıhhiletirme nsan dıkısındaki patojen mikropların hemen hepsi hastalıklara neden olma potansiyelindedir. Bu nedenle dıkının eve ait atık suyun kaynaında kontrol edilmesi, bu suların orada uzun süre kalıp insan salıını uzun vadede etkileyecei su kaynaklarına ulamasını engellemektedir. En salıklı yöntem, dıkının seyreltilmesine engel olacak kaynakta tutulmasıdır. Bakterilerden ayrıtırılabilen bu katı fraksiyonlar biyolojik ileme tabi tutulabilir. Organik madde aerobik koullarda bileenlerine ayrıldıında mevcut potansiyel nedeniyle ısınır. Bu kendiliinden oluan ısı, patojen mikropları öldürür ve maddenin kendiliinden hijyen olmasına neden olur (kompostolama). Ayrılmı dıkı atıklarının sıhhiletirilmesinde kullanılan ikinci bir yöntem dehidrasyondur (suyunu giderme/alma). Dehidrasyona dayanan ileni yöntemleri patojen mikropların etkili bir oranda azalmasına neden olur; bunun nedeni, %25 altındaki nem niteliinin hızlı biçimde patojenleri yok etmesidir. drarla balantılı hijyen riskleri, dıkınınki ile kıyaslandıında oldukça düüktür. Dıkı karımı olabileceinden idrar biriktirme tanklarında biriken idrarın ilenmesi ve yeniden kullanılması hayati risklerle sonuçlanabilir. Pratikte, hiçbir sıhhiletirme yönteminde patojenlerin tamamen elimine edilebilmesi mümkün olmayabilir. Bu nedenle de patojenleri tamamıyla yok edebilmek için kiisel, yiyecek ve evsel hijyen gibi ikincil bir bariyere ihtiyaç vardır. Sonuç olarak, hijyenik farkındalık ve konuya ilikin özel bir eitim hayati meselelerdir Sürdürülebilir Sıhhiletirme Her ne kadar terimler yeterince açıklayıcı olmayıp farklı anlamlara neden olabilecekse de, bu bölümde sürdürülebilir sıhhiletirme açıklanmaya çalıılmıtır. Sürdürülebilir sıhhiletirme ek hususlar içerir (Ayrıca ekil 4 e bakınız): Su ve besin maddesi döngüsünü ayırmak ve kapatmak, su döngüsünden ayrılan dıkıların neden olacaı hijyen problemlerinden kaçınabilmek Besin maddelerinin (fosfor ve nitrojen) zirai kullanım amacıyla geri alınması ve böylece enerji ve kaynak tasarrufu (yapay gübrenin üretimi için) Sudan tasarruf eden tuvalet sistemleri (vakum, ayırma veya kuru tuvaletler) aracılııyla önemli oranda temiz su tasarrufu Enerji tüketimi yerine enerji üretimi (biyo-gaz) (laım suyu bitkilerinde karbon ayrıımı için) Page 10 of 52
11 Konvansiyonel merkezi kanalizasyon sistemlerine kıyasla yapım, iletim ve bakım maliyetinde tasarruf Lokal, sosyal, ekonomik ve çevresel koullara tam olarak adapte olabilen sofistike bir modüler sistem Merkezi teknoloji ile kıyaslandıında daha kolay iletim ve bakım; yerel i yaratma ekil 4: Sürdürülebilir Sıhhiletirme Sistemi (kaynak: Otterwasser GmbH) (Soil:Toprak - Food: Gıda - Potassium: Potasyum - Phosphorus: Fosfor - Nitrogen:Nitrojen - Carbon: Karbon - Energy supply: Enerji temini - Blackwater:Siyah su - Biodegradable waste: Bakterilerle ayrıabilen atık - Non-biodegradable waste: Bakterilerle ayrıamayan atık - Biogas plant: Biyo-enerji tesisi - Biological teatment: Biyolojik lem - Recycling:Geri dönüüm - nfiltration: Filtreleme - Greywater: Gri su Storm water: Saanak suyu - Improvement of humus layer: Humuslu zeminin iyiletirilmesi - Drinking water: çme suyu - Low water consumption: Düük miktarda su tüketimi - No accumulation of Phosphorus, nitrogen, and carbon compounds: Fosfor, Nitrogen ve karbon bileimleri birikimi olmuyor) Page 11 of 52
12 3.4 Yönergeler Yoluyla Risk Yönetimi Atık suyun ilenmesi ve yeniden kullanımına ilikin yönergeler ve öneriler riskleri minimize etmek için kullanılabilecek birer araçtır. Günümüzde, sterilize edilmi dıkı maddesinin uygulama sonrasında kapatılmasının yanı sıra meyve aaçları dıındaki sebzeler, meyveler ve çi tüketilen ürünlerin köklerine gübre olarak kullanılmaması önerilmektedir. Ekolojik sıhhiletirilmede dıkının ve idrarın yeniden kullanımı ve güvenilir biçimde ilenebilmesi için WHO (Dünya Salık Örgütü) belirli yönergeler gelitirilmektedir ve bu yönergeleri 2006 yılında piyasaya çıkaracaktır. Dıkıya ait koliformların ve baırsak mematot yumurtalarının patojen göstergesi olarak ve sınırlı lavaj için gösterge ya da kısıtlayıcı parametre olarak kullanıldıı, atık suyun yeniden kullanımına ilikin WHO (Dünya Salık Örgütü) tarafından hazırlanmı mevcut yönergeler u anda revizyon altındadır. 4. Kaynak Yönetiminin Sıhhiletirilmesi (B1) nsan dıkısı, bitkiler için oldukça besleyici gıdalar ve organik maddeler içerir ve gübreye dönütürülüp toprak düzenleyicisi olarak kullanılabilir. Bu nedenle, insan dıkısının yeniden kullanılması, çevre kirliliine neden olan, fosil kaynaklarının çok sınırlı kısmını kullanan ve ancak youn enerji kullanımı ile açıa çıkan kimyasal gübrenin üretimini azaltır. Ek olarak, insan dıkısı kanalizasyona salıverilmedii için yüzey suyunun kirlenmesi de engellenmi olur. Yüksek sulandırma nedeniyle, konvansiyonel sıhhiletirme sistemlerinde büyük miktarda besin maddesinin kullanılır duruma getirilmesi oldukça zordur. Gelimekte olan ülkeler için oldukça maliyetli olup karılanması hemen hemen imkansız olan modern atık su ileme tesislerinde bile besinler su kaynaklarına salıverilir ve bu eutrofikasyona neden olur. Ayrıca dıkılarda bulunan patojenler suya ait yaama karııp insan salıını tehdit edebilir. Evde kullanılan suyun kaynak kontrolü sayesinde yüksek miktarda besin maddesinin yeniden açıa çıkartılması mümkündür. Kaynak yönetiminin Sıhhiletirilmesinin uygulanması ile insan dıkısının sulandırılmamı yada az sulandırılmı formda tutulması ve böylelikle etkili sıhhiletirmenin yanı sıra yüksek düzeyde besinin açıa çıkarılması da mümkün kılınmı olur. Kaynak yönetiminin sıhhiletirilmesinde kaynak kontrolü için uygulanan sistemler kompostolama/suyunu giderme tuvaletleri, ayıran yada karıtırmayan vakumlu tuvaletler. Page 12 of 52
13 4.1. Evsel Suda Materyal Akıı Farklı atık su akıntıları evsel (evde kullanılmı) atık suyu oluturur (ekil 1 e bakınız). Tuvaletlerden açıa çıkan atık suya siyah su denir ve daha sonra sarı su (idrar veya sifon tankından gelen su ile karımı idrar) ve kahverengi su (idrarsız tuvalet atık suyu) olarak ayrılır. Ek olarak, gri su evsel suyun mutfaktan, dutan, lavabo ve çamaırhaneden açıa çıkan kısmını oluturur. Tablo 3: Evsel atık su akıntılarının tipik karakteristikleri (Derlemenin yapıldıı kaynaklar: Geigy, Wissenschaftliche Tabellen, Basel 1981, Vol.1, Larsen ve Gujer, 1996 ve Fittschen ve Hahn, 1998) (Volume: Hacim - Flush water can be saved : Sifon suyundan kg tasarruf edilebilir - Greywater: Gri su - Flushwater: Sifon suyu - Yearly Loads: Yıllık Miktarlar - Urine: drar - Faeces: Dıkı Treatment: lem - Reuse/Water cycle: Yeniden kullanma/su döngüsü - Fertilizer: Gübre - Biogas-plant composting: Biyo-enerji tesislerinden açıa çıkan gübre(komposto), Soil conditioner: Toprak düzenleyici) Patojenler nedeniyle kahverengi su yüksek oranda salık tehdidi oluturur. Ancak bu oran evsel atık suda oldukça düüktür (her bir kii yılda yalnızca yaklaık 50 litre Page 13 of 52
14 boaltır). Konvansiyonel sistemlerde bu düük miktar, daha yüksek oranda olan sarı su (dıkının yaklaık 10 katı) ve gri su ile karıır. Gri suyun akı younluu alıkanlıklara göre deiiklik gösterir. Bu nedenle gri su younluu için belirtilen rakam kii baına yılda 25, ,000 arasıdır. Tablo 3 te açıkça görülebilecei gibi konvansiyonel sıhhiletirme sistemlerinde evsel atık su akıntılarının tipik karakteristikleri gösteriyor ki en fazla besini, kanalizasyona boaltılan sarı su ve kahverengi su içermektedir. Genellikle de gübre olarak kullanılmak yerine (az da olsa tortul atıklarda bulunan bazı besinlerin yeniden kullanılan kısmı hariç) bu besinler ziyan edilmektedir. 4.2 Gübre olarak sarı su Sınıflandıran tuvaletler sayesinde sarı su ayrı olarak toplanabilir. Atık su akıntılarının içerisinde en çok besini barındıran sarı sudur (Tablo 3). Genellikle bu besinler, bitkiler tarafından emilip gübre olarak kullanılabilecek formdadır. Yararlı bir ekilde idrar, çok düük miktarda aır metal ve patojenler içerir. Ancak aır metal konsantrasyonları birçok kimyasal gübreye oranla oldukça düüktür. Konvansiyonel atık su ileme sistemlerinde, sarı su bitki besini olarak kullanılabilecekken, israf edilmektedir. Belediyeye ait modern atık su tesislerinde oldukça masraflı olan nitratlatırma ve nitratsızlatırma yöntemleri kullanılarak (çou sarı sudan kaynaklanan) nitrojen bileenleri ayrıtırılmaktadır. 4.3 Toprak düzenleyici olarak kahverengi su Topraın insan kaynaklı nedenlerle bozulması günümüzde çok ciddi boyuttadır. Topraın niteliklerini yitirmesinin en büyük nedenleri: erozyon, verimliliin azalması, topraa aırı yüklenme ve suni gübre kullanımıdır. Suni gübre, toprak aınmasına engel olacak organik maddeyi içermediinden, evsel atık su olarak kahverengi suyun, bol miktarda organik katılar içerdiinden, ilenip yeniden kullanılması toprak azalmasını önlemede önemli bir tedbirdir. Sarı su gibi kahverengi suyun da ayrı yerde toplanması mümkündür. 4.4 Daıtılmı Konvansiyonel Sıhhiletirme Sistemleri Daıtılmı sistemlerde her bir evden gelen atık su bir arada biriktirilir, ilenir ve düzenlenip kaynaında yada kaynaına yakın bir yerde yeniden kullanılır. Bu sistemin merkezi sistemlere göre üstünlükleri: Page 14 of 52
15 Merkezi ileme sistemlerinde olduu gibi genellikle kaynaından uzak yerlerde olan laım suyunun akıtılması için kanalizasyon sistemlerine ihtiyaç yoktur. Ayrıca sıhhiletirme sistemi olarak kullanılan bu kanalizasyonların yapım, bakım, onarım ve iletimleri oldukça maliyetlidir. ; Merkezi sistemlere oranla seyreltme özellii oldukça düüktür ve bu da atık suyun ve içerisinde bulunan besin maddelerinin yeniden kullanılmasını mümkün kılar. Dünyada geni çapta kullanılan daıtılmı atık su tesisleri vardır. Fakat bu sistemlerin tümü kirlilie neden olur. Bu sistemlerden sızan besin maddeleri ve patojenler, yeraltı sularını ve yüzey suyunu kirletir, insan dıkısındaki patojenleri yok edip tarımda kullanılabilecek toprak düzenleyicileri ve mineralleri ayıramaz. 4.5 Kaynak Yönetiminin Sıhhiletirilmesi Tüm konvansiyonel atık su iletim sistemleri, tarımsal nitelikten yoksun olup sistem, dizaynı yok etme özelliine dayandıından besin maddelerini kullanılır hale getiremez. Gelecek için tasarlanan sıhhiletirme sistemleri, imha etmek yerine tarımda kullanılabilecek gübre ve toprak düzenleyici haline getirmeyi hedeflemelidir (Otterpohl, 1999). nsan dıkısında bulunan besin maddeleri ve organik maddeler toprakta bulunan organizmalar için ekolojik olarak salıklı besin ve sonuç olarak da insana faydalı besinler üreten toprak için bir vazgeçilmezdir. Tek bir kii yine bir kiiye yetecek miktardaki yiyecek için gübre üretebilir (Niemcynowicz, 1997). Bu nedenle yeni yaklaım, biz insanların ürettikleri atıkları düük maliyetle, patojenlerden arınmı, suya ait yaamı kirletmeyecek nitelie getirilmi olarak yeniden kullanılır kılmak olmalıdır. ekil 4, bir besin döngüsü sonucu, temiz suyun korunmasına ilikin olası bir örnekleme sunmaktadır. Bu senaryo, kaynak yönetiminin sıhhiletirilme uygulamaları ile ekolojik prensibe dayalı olarak elde edilebilir. Konvansiyonel sıhhiletirme ile kıyaslandıında kaynak yönetiminin sıhhiletirilmesinin sayısız avantajları vardır (Werner ve çalıma arkadaları, 2002; Otterpohl, 2001; Esrey ve çalıma arkadaları, 1998). Bunların en önemlileri: nsan dıkısının gübre ve toprak düzenleyici olarak yeniden kullanılması; bununla beraber su ve enerji tasarrufu Temiz suyun kirlilikten korunması ve daha az su tüketimi Modüler, daıtılmı kısmen akıkan sistemleri tercih Yere, çevreye ve insanların ekonomik koullarına uygun dizayn Page 15 of 52
16 Hijyenik oluu Toprak verimliliini koruması Gıda güvenlii salaması Düük maliyet (ekolojik, ekonomik ve salık maliyeti) Güvenilir olması Sınıflandıran tuvaletler, idrar ve dıkıyı kaynaında ayırmak için uygun bir teknolojidir (ekil 5). Genellikle, öndeki idrar ve arkasındaki de dıkı için olmak üzere tuvaletin 2 ayrı kasesi bulunur ve her bir kasenin içinde bulunan atıı kanalize ettii bir çıkıı vardır. Çekildiinde idrar kasesine giden sifon suyu az miktardadır (her bir kullanımda sadece 0.2 lt) yada hiçtir. Kullanıcı ayaa kalktıında, drarın gittii boru mekanik bir cihaz ile kapanır. Ancak dıkı için kullanılacak su miktarı istee göre ayarlanabilir (her bir kullanım için 4-6 lt). Ancak mevcut sistemde atıkları ayrı yerde biriktirme sadece kiiler idrar yapmak için oturur pozisyonda iken randımanlı çalımaktadır. Feaces Urin ekil 5: Sınıflandıran Tuvalet (Kaynak: Roediger) ekil 6: Vakumlu Tuvalet (Kaynak: Roediger) ekil 6 da gösterildii gibi vakumlu tuvaletler yıllarca uçaklarda ve gemilerde kullanılmıtır ve günümüzde su tasarrufu salamak amacıyla tren ve apartmanlarda artan biçimde kullanılmaktadır. Her kullanımda 1 lt su harcar ve yerçekiminden baımsızdır. Siyah su, yerçekimi ve su yerine hava ve basınç diferansiyeli ile (vakum) biyo-enerji tesislerine nakledilir. Su, dıkıyı iletmek deil yalnızca kaseyi temizlemek amacıyla kullanılır. Ses, vakumlu tuvaletlerin en büyük sorunudur ancak modern üniteler sifonlu tuvaletlerden daha sesli deildir ve ses kısa sürer.. Page 16 of 52
17 ekil 7: drarı ayıran çift kanallı tuvalet (Kaynak: Esrey ve çalıma arkadaları, 1998) Kompostolama / susuz bırakma tuvalleri sifonu her çekite sadece tuvaleti temizlemek için 0.2 litre suya ihtiyaç duyar (ekil 7). Sifon suyunu az kullanan bu tür tuvaletler sudan tasarruf etmekle kalmaz aynı zamanda, az seyreltilmi yada kuru dıkı açıa çıkardıından, konvansiyonel sistemlerden açıa çıkanlar gibi seyreltik olmayan dıkıya oranla bunu ilemek ve kullanılır hale getirmek oldukça kolaydır. ubat 2000 tarihinde, Water Supply and Sanitation Collaborative Council WSSCC (Su Temin ve Sıhhiletirme Dayanıma Konseyi) tarafından "Bellagio Statement (temiz, salıklı ve üretken yaam: çevresel sıhhiletirmeye yeni bir yaklaım) olarak adlandırılan bir uzman konsültasyonu düzenlenmitir. Bu, Kaynak Yönetiminin Sıhhiletirilmesinin felsefesi ve temeline yönelik aydınlatıcı bilgi sunmutur. Sıhhiletirmedeki söz konusu hedefler kaynak kontrolü ile elde edilebilir! Evsel suyun farklı kanallar aracılııyla ayrıtırılması dıkıdaki patojenlerin çevreye yayılmasını önler, sarı suda bulunan besin maddelerini yarar hale getirir, gri suyun dıkıya ait patojenler ve endüstri kaynaklı atık suda bulunan zararlı maddeler ile daha fazla kirlenmemesini salayıp yeniden kullanım için uygun duruma getirilmesini mümkün kılar ve hatta yeraltı sularını yeniden dolduracak kalitede su açıa çıkarılmasını salar. Kaynak kontrolü meselesinin bazı ön koulları vardır: Sarı, kahverengi ve gri su için ayrı borular, bu suların karımaması için karıtırmayan tuvaletler ve tuvalet sifonlarında düük miktarda su kullanımı. Genellikle kaynak ayrımı için farklı opsiyonlar vardır. Basit bir emayla, gri suyun siyah sudan ayrılması evlerde iki ayrı boru sistemi (birisi gri dieriyse siyah su için olmak üzere) ile salanabilir. Atık siyah suda mevcut katı maddeleri ileyip sıhhiletirmek için, Page 17 of 52
18 düük hacimli tuvalet sifonları tercih edilir. Bazı sıhhiletirme tekniklerinde (susuz bırakma, kompostolama) siyah suda bulunan katı maddeler sıvı halden çıkarılmalıdır. Siyah suyun tamamının sıhhiletirilmesinin olası bir yöntemi anaerobik sindirimdir. Bu teknik ile biyo-enerji bile üretilebilir. kinci opsiyon, evsel atık suyu (gri, sarı ve kahverengi suyu) 3 ayrı kaynaktan ayrı ayrı toplamaktır. Bu opsiyon, evde 3 baımsız tip boru gerektirir. Bu tür bir projede, mükemmel gübre olan sarı su arı bir biçimde biriktirilir. 4.6 Kahverengi ve Siyah Su leme Sistemleri Kahverengi ve siyah suyu ileme sistemi olarak kuru ve ıslak olarak tanımlanan ki tür sistem vardır. Kuru sistemlerde su kullanılmaz ancak ıslak sistemlerde az miktarda, yalnızca dıkıyı dıkı merkezine yakın yere kurulmu ileme tesisine iletmek amacıyla sifon suyu kullanılır. Sulandırılmamı veya az sulandırılmı dıkı maddeleri tarımda yeniden kullanılmadan önce sterilize edilmelidir. Bu kompostolama, susuz bırakma, vermicomposting (solucan teknikli kompostolama) ve anaerobik fermantasyon/sindirim ile yapılabilir. Bu yönteme dayalı olarak aaıdaki sıhhiletirme sistemleri uygulamaya konulmutur: - Kompostolama ve susuz bırakma sistemleri - Katı sıvı ayırma sistemleri - Rottebehaelter sistemleri 4.7 Gri Su leme Sistemleri Organik kirlenmeyi gidermek için biyolojik olarak ileme yöntemleri gerekmektedir. En çok su havzaları, Sequence Bach Reaktörleri (SBR), membran biyo-reaktörleri, biyolojik havalandırmalı filtrelerde kullanılır. ayet ilem sonrasında açıa çıkan su yeniden kullanılacaksa, aktif biyolojik birikimi yerinde tutmak ve katı maddelerin açıa çıkan sıvıya karımamasını salamak için bu biyolojik ilemi fiziksel bir ilem izlemelidir. Membran biyo-reaktörlerle ilem (MBR) büyük olasılıkla gelecein seçenei olacaktır (özellikle de yeniden kullanım amaçlanıyorsa). Gri suyu ilemek için kullanılan fiziksel yöntemler kum filtresi, ultra-filtreleme, mikrofiltreleme ve ters osmozdur. Küçük ölçekli deney sonuçları göstermitir ki SBR ve kum filtresi ile ileme tabi tutulan gri su, yeraltı sularını yeniden dolduracak kalitede su açıa çıkarmıtır. (Jiayi ve çalıma arkadaları, 2001). Page 18 of 52
19 4.8 Sarı Su leme Sistemleri drar, nispeten steril olup herhangi bir ileme tabi tutulmadan yeniden kullanılabilir (Wolgast, 1993). Ancak sarı suda dıkısal kirlenmeden dolayı düük bir konsantrasyonda patojenler bulunmutur. ayet tarım alanında gübre olarak kullanmadan 6 ay kadar önce bir yerde muhafaza edilir ise hijyen olmama riski azaltılmı olur. (Jönsson ve çalıma arkadaları, 1999; Hellström ve Johansson, 1999). Son zamanlarda toplanan sarı suyun ilenii ve younluk redüksiyonu için birçok çalımalar yapılmıtır. 5. Yamur Suyu Toplama (B2) Yamur suyunun yeryüzünde biriken kısmının yönetimi su ve atık su yönetiminin önemli bir kısmını oluturur. Tamayı ve erozyonu önlemek ve doal hidrolik su döngüsünü yenilemek için kullanılan farklı yöntemler vardır. Yamur suyunun toplandıı, nakledildii ve suyoluna boaltıldıı yöntemlerden farklı olarak, yamur suyunun filtre edilip biriktirilmesi, su temininde önemli bir gelimedir. 5.1 Genel Hususlar Takın suyunu yönetim teknikleri, amaçlanan hedeflere göre özel olarak dizayn edilmelidir. Genel olarak yamur suyu yönetiminde aaıda belirtilen ölçütler kullanılmaktadır (Ferguson, 1998): Yamur suyunu kullanma / yamur suyunu toplama Yamur suyunu filtre etme Nakil Alıkoyma / tutma Yamur suyu nitelik bakımından corafik konuma ve yaı zamanına balı olarak önemli deiiklikler gösterir. Yamur suyu yaı süresi ve younluuna veya toplam miktarına göre karakterize edilir. Saanak sularının deerlendirilecei bir tesis oluturulurken yamurun düü tahmini göz önünde bulundurulur. Dizayn seçilirken riskler ve maliyetler dengelenmelidir. Geni çaplı ve ama seyrek saanaklar düünülerek dizayn edilen bir tesisin yetersizliine ilikin riskler azaltılmı olurken inaat maliyeti arttırılmı olacaından tesis ekonomik açıdan uygunsuz olacaktır. Drenaj alanı yada boaltma havzası, yamur suyu birikintisinin oluacaı tahmin edilen bölgeye suyu akıtan alandır. Herhangi bir yamur suyu birikintisi modeli drenaj alanını Page 19 of 52
20 tespit etmenizi ve boyutunu, toprak cinsini ve dier koulları belirlemenizi ön koar. Bir drenaj alanı harita üzerinde sınırları belirlenerek açıklanır. Fazlalıın yol alma süresi saanak akı oranını önemli oranda etkileyen, boaltma havzasının önemli karakteristiklerinden biridir. ayet belli bir younluktaki yamur suyu, drenaj alanını çabuk boaltırsa, çıkıtaki akı hızının zirve noktası oldukça yüksek demektir. Birikim süresi yol alma süresinin özel durumuna balıdır. Bir yamur suyu yönetim tesisi dizayn edilmeden önce, her bir yaıın hacim oranıyla hesaplanan saanak fazlalıı tespit edilmelidir. Yamur suyu yönetim tesisine ulaan yamur suyu fazlalıının gerçek younluu birkaç faktöre balıdır. Bunlar saanak younluu, tutma havzasının büyüklüü, havzanın genileme derecesi (geçirimsiz yüzeyin miktarı) ve toprak yüzeyidir. Bu, genellikle yüzeydeki akıntıdan ve çökelmeye karı ani tepkilerden kaynaklandıı için direkt akıntı olarak adlandırılır. Bir akıntı ölçme istasyonu, akıntının mevcut durumunu mahallinden dolaysız ve gerçek bir biçimde gözlemleyebilme imkanı sunar. 5.2 Su Dengesi Su dengesi, saanak akı tahmininde olduu gibi, akıntının younluunu ve oranını oluturur. Saanak akı ve su denge tahminleri deerlendirme ve dizayn için birbirlerini bütünler. Saanak sırasında su fazlalıını kontrol edebilmek, bundan yararlanmak ve gerekli önlemleri alabilmek için saanak fazlalıını tahmin etmek arttır. ekil 8: Su dengesi kavramı (Kaynak: Ferguson, 1998) (Root Zone: Kök Bölgesi - Deeper Subsurface:Derinlerdeki alt yüzey - Evapotranspiration: Buharlama - Precipitation: Yaıla çökelme - Soil Moisture:Toprak nemi - Direct runoff: Direk kayıp - Groundwater:Yeraltı suları - Base flow:tabandan sızıntı) Su dengesi tahminleri alanın kullanımı ve yerel ekosistemdeki saanak kontrol etkilerini belirler. Su dengesinin temelinde varolan prensip younluk deiim kavramıdır. çeriye Page 20 of 52
ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI
ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 9.Çözünmüş İnorganik ve Organik Katıların Giderimi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK İnorganiklerin Giderimi Çözünmüş maddelerin çapları
Detaylı1.1 Su Kirliliği Su Kirliliğinin Kaynakları 1.2 Atıksu Türleri 1.3 Atıksu Karakteristikleri 1.4 Atıksu Arıtımı Arıtma Seviyeleri
1. GİRİŞ 1.1 Su Kirliliği Su Kirliliğinin Kaynakları 1.2 Atıksu Türleri 1.3 Atıksu Karakteristikleri 1.4 Atıksu Arıtımı Arıtma Seviyeleri 1-1 1.1 Su Kirliliği Su Kirliliğinin Kaynakları (I) Su Kirliliği
DetaylıOn-line Oksijen Tüketiminin Ölçülmesiyle Havalandırma Prosesinde Enerji Optimizasyonu
On-line Oksijen Tüketiminin Ölçülmesiyle Havalandırma Prosesinde Enerji Optimizasyonu Speaker: Ercan Basaran, Uwe Späth LAR Process Analysers AG 1 Genel İçerik 1. Giriş 2. Proses optimizasyonu 3. İki optimizasyon
DetaylıÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK
ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde
DetaylıALTERNATF BR ENERJ KAYNAI ÜRETELM
ALTERNATF BR ENERJ KAYNAI ÜRETELM Hazırlayanlar Cannur KURUOLU 6B Pırıl ALP 6B Danıman Öretmen Demet EROL 2011 ÇNDEKLER Projenin Amacı.....1 Projenin Hedefi.1 Proje çalımaları sırasında gerçekletirilen
DetaylıSU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ. Bir damla suyun atmosfer ve litosfer arasındaki hareketi HİDROLOJİK DÖNGÜ
SU KİRLİLİĞİ HİDROLOJİK DÖNGÜ Atmosfer de bulunan su buharı başlangıç kabul edilirse buharın yoğunlaşarak yağışa dönüşmesi ve yer yüzüne ulaşıp çeşitli aşamalardan geçtik ten sonra tekrar atmosfere buhar
Detaylı1. Kıyı Bölgelerinde Çevre Kirliliği ve Kontrolü KÇKK
1. Kıyı Bölgelerinde Çevre Kirliliği ve Kontrolü KÇKK Kentsel Atıksu Arıtım Tesislerinde Geliştirilmiş Biyolojik Fosfor Giderim Verimini Etkileyen Faktörler Tolga Tunçal, Ayşegül Pala, Orhan Uslu Namık
DetaylıKATI ATIKLARIN BERTARAFINDA BİYOTEKNOLOJİ UYGULAMALARI. Doç. Dr. Talat Çiftçi ve Prof. Dr. İzzet Öztürk Simbiyotek A.Ş. ve İTÜ
KATI ATIKLARIN BERTARAFINDA BİYOTEKNOLOJİ UYGULAMALARI Doç. Dr. Talat Çiftçi ve Prof. Dr. İzzet Öztürk Simbiyotek A.Ş. ve İTÜ 1 KATI ATIK ÇEŞİTLERİ Evsel ve Kurumsal Çöpler Park ve Bahçelerden Bitkisel
DetaylıBİYOLOJİK PROSESLERE GENEL BAKIŞ
BİYOLOJİK PROSESLERE GENEL BAKIŞ Dr.Murat SOLAK Biyolojik Arıtma Yöntemleri Biyokimyasal reaksiyonlar neticesinde atık sudaki çözünmüş organik kirleticilerin uzaklaştırıldığı yöntemlerdir. BİYOPROSESLER
DetaylıÖtrifikasyon. Ötrifikasyonun Nedenleri
Ötrifikasyon Ötrifikasyon, göllerin olgunlaşma aşamalarında meydana gelen dogal bir olay. Genç göller düşük oranlarda besin içermekte dolayısıyla biyolojik aktivite az..oligotrofik göller Yaşlı göller,
DetaylıBiyogaz Temel Eğitimi
Biyogaz Temel Eğitimi Sunanlar: Dursun AYDÖNER Proje Müdürü Rasim ÜNER Is Gelistime ve Pazarlama Müdürü Biyogaz Temel Eğitimi 1.Biyogaz Nedir? 2.Biyogaz Nasıl Oluşur? 3.Biyogaz Tesisi - Biyogaz Tesis Çeşitleri
DetaylıTARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı
DetaylıKatı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru. Enes KELEŞ Kasım / 2014
Katı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru Enes KELEŞ Kasım / 2014 İÇİNDEKİLER Arıtma Çamuru Nedir? Arıtma Çamuru Nerede Oluşur? Arıtma Çamuru Çeşitleri Arıtma Çamuru Nerelerde Değerlendirilebilir? 1. Açık Alanda
DetaylıÇevre İçin Tehlikeler
Çevre ve Çöp Çevre Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluğu, insan ve bunlar arasındaki faaliyetleri içine alan ortamdır.
DetaylıTOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)
TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak
Detaylı03. En Muhtemel Sayı (EMS) Yöntemi (5 li EMS) 03.01. EMS Yönteminde Dilüsyon Kavramı
03. En Muhtemel Sayı (EMS) Yöntemi (5 li EMS) En muhtemel sayı yöntemi, tüp dilüsyon yönteminin gelitirilmi eklidir. Bu yöntemde, materyalden FTS ile standart 1 : 9 oranında dilüsyon yapılır. Dilüsyonlardan
Detaylıİlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı
İlk çamur arıtım ünitesidir ve diğer ünitelerin hacminin azalmasını sağlar. Bazı uygulamalarda çürütme işleminden sonra da yoğunlaştırıcı kullanılabilir. Çürütme öncesi ön yoğunlaştırıcı, çürütme sonrası
DetaylıOTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ
OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ - Kayaların ayrışması + organik maddeler - Su ve hava içerir - Bitki ve hayvanlar barındırır - Mineral maddeler TOPRAKLARI OLUŞTURAN ANA MATERYAL TİPLERİ - Toprak tipi-ana materyalin
DetaylıÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ. Öğr.Gör.Halil YAMAK
ÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Su Kirliliği Tabii sular, çözünmüş ve askı halinde bulunan yabancı maddeleri ihtiva ederler. Çoğunlukla, suyu kullanılabilir hale getirmek için bu maddeler
DetaylıDİĞER ARITMA PROSESLERİ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DİĞER ARITMA PROSESLERİ Oksidasyon Havuzları Oksidasyon Havuzları Sürekli kanal tipinde tam karışımlı uzun havalandırmalı aktif çamur proseslerinin
DetaylıKATI ATIKLARIN ARITILMASINDA MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI
ÇEVREYE ZARAR VEREN MADDELERİN ORTADAN KALDIRILMASINDA MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI ÖZET Mikroorganizmalar, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük ve tek hücreli canlılardır. Bakteriler, mayalar, küfler,
DetaylıÇevre Biyolojisi
Çevre Biyolojisi 115-02 Bölüm 03-02 Temel Ekolojik Kavramlar ve Süreçler Çağatay Tavşanoğlu 2017-2018 Güz Biyojeokimyasal döngüler ve madde geri kazanımı Ekosistem boyunca enerji akışı tek yönlü bir süreçtir
DetaylıÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ
DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu
DetaylıARITMA ÇAMURUNDAN BİYOGAZ ÜRETİMİ VE ENERJİ TASURRUFU
ARITMA ÇAMURUNDAN BİYOGAZ ÜRETİMİ VE ENERJİ TASURRUFU Doç.Dr. K.Süleyman YİĞİT*, Mustafa GÜNDÜZ**, Gülay ŞERİT** Yrd.Doç.Dr. Mustafa YEĞİN*, Muhammet SARAÇ** İlhan BAYRAM***, Ünal BOSTAN***, Hakan PİR**
DetaylıKANALİZASYONLARDA HİDROJEN SÜLFÜR GAZI OLUŞUMU SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
KANALİZASYONLARDA HİDROJEN SÜLFÜR GAZI OLUŞUMU SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ Bu Çalışma Çevre Orman Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Mustafa Öztürk tarafından 2006 yılında yapılmıştır. Orijinal
DetaylıOrganik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ.
Organik Atıkların Değerlendirilmesi- BİYOGAZ: Üretimi ve Kullanımı ECS KĐMYA ĐNŞ. SAN. VE TĐC. LTD. ŞTĐ. BİYOGAZ NEDİR? Anaerobik şartlarda, organik atıkların çeşitli mikroorganizmalarca çürütülmesi sonucu
DetaylıTEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ
TEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ i. Elleçleme (Handling) Tesisi Elleçleme tesisi, uygun tehlikeli ve tehlikesiz endüstriyel atıkların, parçalanması ve termal bertaraf tesislerinin istediği fiziksel şartları
DetaylıBALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ
BALIK HASTALIKLARININ KONTROLÜ Hastalığın Çıkışını Engelleyici Önlemler Hastalıklardan korunma ile ilgili öncelikli emniyet tedbirleri, sağlıklı canlılarla, sağlıklı yumurtalarla uygun oranlarda stoklama
DetaylıHAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI
HAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI DÜNYADA yılda 40.000 km³ tatlı su okyanuslardan karalara transfer olmaktadır. Bu suyun büyük bir kısmı taşkın vb. nedenlerle kaybolurken
DetaylıNEDEN GRİ SU? GRİ SU NEDİR?
NEDEN GRİ SU? GRİ SU NEDİR? Evlerde tuvaletlerden gelen atık sular dışında üretilen tüm atık suya Gri su denir. Gri su kaynakları çamaşır makineleri, çamaşırhaneler, duşlar, bulaşık makineleri, lavabolar
DetaylıAkvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon
Azotlu bileşikler Ticari balık havuzlarında iyonize olmuş veya iyonize olmamış amonyağın konsantrasyonlarını azaltmak için pratik bir yöntem yoktur. Balık havuzlarında stoklama ve yemleme oranlarının azaltılması
DetaylıSU KALİTE ÖZELLİKLERİ
SU KALİTE ÖZELLİKLERİ Su kirliliği Su kaynağının kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan biyolojik
DetaylıPROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği
PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK 1 İçerik Gıda Endüstrisinde hijyen ve sanitasyon kavramları ve önemi, Gıda, gıda kaynaklı hastalıkların tehlikeleri, Gıdalarda kontaminasyon kaynakları ve önlenmesi, Gıda işletmelerinde
DetaylıEco new farmers. Modül 2- Toprak ve Besin Döngüsü. Bölüm 2- Bitki/Toprak sistemi
Eco new farmers Modül 2- Toprak ve Besin Döngüsü Bölüm 2- Bitki/Toprak sistemi Modül 2 Toprak ve Besin Döngüsü Bölüm 2 Bitki / Toprak sistemi www.econewfarmers.eu 1. Giriş Topraktaki besin arzı ile talebi
DetaylıYAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI
YAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI DOÇ.DR. EMRE ALP ODTÜ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 19-20 Mart 2015 YAYILI KİRLİLİK: KENTSEL VE TARIM KAYNAKLI Yayılı Kirlilik Kaynakları ve Özellikleri Yayılı Kirliliğin
DetaylıEkosistem ve Özellikleri
Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız
DetaylıYakma Küllerinin Bertarafı
6-7 Kasım 2017 İstanbul Yakma Küllerinin Bertarafı Disposal of Incineration Ashes Prof.Dr. Bülent İNANÇ İstanbul Teknik Üniversitesi Yanma proseslerinde oluşan ve bertarafı gereken katı atıklar 1. Taban
DetaylıEM nin Katı Atık Toplama ve Gömme Alanlarındaki Yararları:
EM nin Katı Atık Toplama ve Gömme Alanlarındaki Yararları: Katı Atıklar: Katı atıkların içinde %40 ila %60 organik madde vardır ve bu organik maddeyi doğanın çevrim yasası içinde mutlaka değerlendirmek
DetaylıSU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ne göre atık su; evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş sular ile maden
DetaylıHach Lange Berlin de üretim yapar & Avrupa merkezi Düsseldorf tadır
11.04.2012 Proses Analizörlü Arıtma Tesislerinde Enerji Optimizasyonu Olanakları ve Sınırları HACH LANGE TÜRKİYE OFİSİ Aytunç PINAR Satış Müdürü Hach Lange Berlin de üretim yapar & Avrupa merkezi Düsseldorf
DetaylıTARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ
TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ TARIMSAL KAYNAKLI NİTRAT KİRLİLİĞİNE KARŞI SULARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığından
DetaylıIRROMETER NASIL ÇALIIR...
IRROMETER NASIL ÇALIIR... Irrometer bir tansiyometre prensibi ile görev yapar. Irrometer içi saf su dolu bir tüp, bir vakum göstergesi ve gözenekli porselen bir balık ihtiva eder. Kök bölgesi derinliine
DetaylıÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ
KONYA ÜNĠVERSĠTESĠ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ Doç. Dr. Senar AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü 17.12.2015 1 2 o Evsel, endüstriyel,
Detaylı3. YÜZEYSEL SULARDAN SU ALMA
3. YÜZEYSEL SULARDAN SU ALMA Akarsu veya göllerin yakınında bulunan beldeler, eer akarsuyun debisi veya göl yada rezervuarın kapasitesi senenin bütün mevsimlerinde gerekli miktarda suyu çekmeye yeterli
DetaylıBİTKİSEL VE HAYVANSAL ATIKLARDAN BİYOGAZ VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ
BİTKİSEL VE HAYVANSAL ATIKLARDAN BİYOGAZ VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ Tesisin Amacı Organik yapıdaki hammaddelerin oksijensiz ortamda bakteriler yoluyla çürütülerek enerji potansiyeli olan biyogaza ve biyogazın
DetaylıTersakan nehri su kalitesinin artırılmasına ve Amasya, Suluova daki biyogaz tesisinin yapımına yönelik konsept
Tersakan nehri su kalitesinin artırılmasına ve Amasya, Suluova daki biyogaz tesisinin yapımına yönelik konsept Ingenieurbüro H. Berg & Partner GmbH Malmedyer Straße 30, 52066 Aachen, Germany T +49 241
DetaylıÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK
ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprağın Oluşumu Fiziksel Parçalanma Kimyasal Ayrışma Biyolojik Ayrışma Toprağın Doğal Yapısı Katı Kısım Sıvı Kısım ve Gaz Kısım Toprağın Katmanları
DetaylıKimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I
Kimyasal Toprak Sorunları ve Toprak Bozunumu-I asitleşme-alkalileşme (tuzluluk-alkalilik) ve düşük toprak verimliliği Doç. Dr. Oğuz Can TURGAY ZTO321 Toprak İyileştirme Yöntemleri Toprak Kimyasal Özellikleri
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıSU HALDEN HALE G İ RER
SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine
DetaylıAtıksu Yönetimi. Prof. Dr. H. Güçlü İNSEL. İstanbul Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü (E-Posta: )
Atıksu Yönetimi Prof. Dr. H. Güçlü İNSEL İstanbul Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü (E-Posta: inselhay@itu.edu.tr ) İÇERİK Atıksu Üretimi ve Karakterizasyonu Konvansiyonel Arıtma Yaklaşımı
DetaylıDeponi Sızıntı Sularının Arıtma Teknikleri ve Örnek Tesisler
Deponi Sızıntı Sularının Arıtma Teknikleri ve Örnek Tesisler Die technische Anlagen der Deponiesickerwasserreinigung und Bespiele Kai-Uwe Heyer* *, Ertuğrul Erdin**, Sevgi Tokgöz** * Hamburg Harburg Teknik
DetaylıAyxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü
Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-
DetaylıBİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM)
BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Işık Enerjisinin Kimyasal Enerjiye Dönüştürülmesi Fotosentez, karbon (C), oksijen (O) ve hidrojen (H) atomlarını
Detaylı1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL
Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında
DetaylıSizin için yapabileceklerimiz
Türkiye de henüz gelişme aşamasında olan Biyolojik gölet/havuz sistemlerinin en yetkin ve deneyimli uzmanları tarafından kurulan Bioart, kısa sürede hayata geçirdiği dev projelerle sektörünün öncü kuruluşu
DetaylıEco new farmers. Modül 1- Organik Tarıma Giriş. Bölüm 4- Organik Tarım ve Koruma
Eco new farmers Modül 1- Organik Tarıma Giriş Bölüm 4- Organik Tarım ve Koruma Modul 1- Organik Tarıma Giriş Bölüm 4 Organik Tarım ve Koruma www.econewfarmers.eu 1. Giriş Organik tarım kültür alanlarında
DetaylıHastanelerde Su Kullanımı. M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org
Hastanelerde Su Kullanımı M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org Bir Çin atasözü der ki; Suyu içmeden önce, kaynağını öğren Hastanelerde infeksiyon kaynaklarını
DetaylıTARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı
DetaylıTARIM, HAYVANCILIK VE GIDA ATIKLARI İÇİN BİYOGAZ TESİSLERİ
TARIM, HAYVANCILIK VE GIDA ATIKLARI İÇİN BİYOGAZ TESİSLERİ Ahmet Musluoğlu 2000 yılından beri biyogaz alnında çalışmaktadır. BİYOENERJİ DERNEĞİ Yönetim Kurulu II. Başkanı ahmet.musluoglu@biyoder.org.tr
DetaylıPool Fresh!up. Sphere. VitroSphere nano. Yüzme havuzu filtresi için DIN normlarına uygun eşsiz cam bilyalar. NSF DIN. Certified to NSF/ANSI 61
Pool Fresh!up Vitro Sphere VitroSphere nano Yüzme havuzu filtresi için DIN normlarına uygun eşsiz cam bilyalar. Geprüft nach DIN 19603 & KSW-Richtlinie DIN 19603 NSF Certified to NSF/ANSI 61 Genel sorun
DetaylıFERMENTASYON. Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek
FERMENTASYON Bir maddenin bakteriler, mantarlarve diğer mikroorganizmalar aracılığıyla, genellikle ısı vererek ve köpürerek kimyasal olarak çürümesi olayıdır Fermantasyon anaerobik şartlarda, glikoliz
DetaylıORGANOMİNERAL GÜBRELERİ. Şubat 2014
ORGANOMİNERAL GÜBRELERİ Şubat 2014 1 Hexaferm organomineral gübreleri nedir? Hexaferm organomineral gübreleri, organomineral gübre olarak anılan yeni cins bir gübredir. Organomineral gübrelerin özelliği;
DetaylıÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK
ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprak Nedir? Toprağın Tanımı Toprağın İçindeki Maddeler Toprağın Canlılığı Toprak Neden Önemlidir? Toprağın İnsanlar İçin Önemi Toprağın Hayvanlar İçin Önemi
DetaylıEKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN
EKOSİSTEM Cihangir ALTUNKIRAN Ekosistem Nedir? Bir bölge içerisinde bulunan canlı ve cansız varlıkların karşılıklı oluşturdukları sisteme ekosistem denir. Ekosistem Bileşenleri Canlı Öğeler Üreticiler
DetaylıARITMA SİSTEMLERİ SBR AQUATO PUMP AQUATO KOM AQUATO KOM-PAKT ARITMA SİSTEMİ. Yeni tesislere ve eski tesislerin. modernizasyonuna yönelik
ARITMA SİSTEMİ Yeni tesislere ve eski tesislerin modernizasyonuna yönelik tam organik atık su arıtma SBR ARITMA SİSTEMLERİ AQUATO PUMP AQUATO KOM AQUATO KOM-PAKT AQUATO ARITMA SİSTEMLERİ Avrupa'daki evlerin
DetaylıKATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ
KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ Atıktan enerji elde edilmesi, atıkların fazla oksijen varlığında yüksek sıcaklıkta yakılması prosesidir. Yanma ürünleri, ısı enerjisi, inert gaz ve kül şeklinde sayılabilir.
DetaylıBİYOLOJİK ARITMA DENEYİMLERİ
BİYOLOJİK ARITMA DENEYİMLERİ Kütahya Belediyesi Atıksu Arıtma Tesisi, İller Bankası nca 1985 yılında projelendirilmiş, 1992 yılında çalışmaya başlamıştır. Şehir merkezinin evsel nitelikli atıksularını
DetaylıGri su artık gri değil
Gri su artık gri değil Beden temizliğinde (duş, küvet, lavobada) kullanılan az kirlenmiş atık su yaklaşık on yıldan beri gri su arıtma tesisleri ile arıtılmaktadır. Bu konuda piyasa daha başlangıç döneminde
DetaylıKENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR
KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR Dr. Canan KARAKAġ ULUSOY Jeoloji Yüksek Mühendisi 26-30 Ekim 2015 12.11.2015 Antalya Kentsel Su Yönetiminin Evreleri Kentsel Su Temini ve Güvenliği
DetaylıPORTER MODEL: ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ
: ULUSLARARASI REKABET ÖZLEM ÖZ ODTÜ LETME BÖLÜMÜ Genel Çerçeve Makroekonomik, Politik ve veyasal Çevre Rekabet Edebilirliliin Mikroekonomik Temelleri irket irket Stratejisi Stratejisi Mikroekonomik Mikroekonomik
DetaylıOTEL, ALIŞVERİŞ MERKEZİ, HASTANE, TEMİZLİK İŞLETMELERİ, OKUL VE OFİSLER, SOSYAL İŞLETMELERİN TEMİZLİK, KOKU VE DEZENFEKSİYON UYGULAMALARINDA
OTEL, ALIŞVERİŞ MERKEZİ, HASTANE, TEMİZLİK İŞLETMELERİ, OKUL VE OFİSLER, SOSYAL İŞLETMELERİN TEMİZLİK, KOKU VE DEZENFEKSİYON UYGULAMALARINDA EM ETKİN MİKROORGANİZMA KULLANIMI 1 ***KOKU GİDERİMİ Kötü kokular
DetaylıAnaerobik Arıtma ve Biyogaz Üretim Tesisi. Çağatay Arıkan-Ak Gıda Kalite Güvence Müdürü
Anaerobik Arıtma ve Biyogaz Üretim Tesisi Çağatay Arıkan-Ak Gıda Kalite Güvence Müdürü Ak Gıda yı Tanıyalım Ak Gıda bir Yıldız Holding kuruluşu 1996 da Sakarya Akyazı ilçesinde küçük bir tesisin alınması
DetaylıKÖMÜR MADENCİLİĞİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Hazırlayan: Serkan YUMUŞAK
KÖMÜR MADENCİLİĞİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hazırlayan: Serkan YUMUŞAK Kömür Madenciliğinin Çevresel Etkileri Kömür, organik maddelerin milyonlarca yıl boyunca basınç ve ısıya
DetaylıDoğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri
Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar
DetaylıBiyogaz istasyonu ürünlerinde tespitler ALS ÇEVRE BİLGİLENDİRME
Biyogaz istasyonu ürünlerinde tespitler ALS ÇEVRE BİLGİLENDİRME İçindekiler 1. Biyogaz istasyonlarına sunduğumuz hizmetler... 1 1.1 Problemin kısaca tarifi... 1 1.2 ALS'nin Çek Cumhuriyeti'ndeki kapasitesine
DetaylıI. Evsel atıklar Günlük hayatta ve sanayide kullanılan milyonlarca çeşit madde vardır. Bu maddelerin büyük çoğunluğu bir süre kullanıldıktan sonra
I. Evsel atıklar Günlük hayatta ve sanayide kullanılan milyonlarca çeşit madde vardır. Bu maddelerin büyük çoğunluğu bir süre kullanıldıktan sonra fiziksel ve ekonomik ömrünü tamamlar ve artık kullanılamaz
DetaylıYER DESTEK EKİPMANLARI ISLAK HİZMETLER. Dr. Markus Gerlach ve Andreas Bayerlein
YER DESTEK EKİPMANLARI ISLAK HİZMETLER Dr. Markus Gerlach ve Andreas Bayerlein Havalimanındaki Günlük Sorunlar Havaalanları herhangi bir ulusal ulaştırma altyapısının önemli bir parçasıdır ve onların gelişimi
DetaylıSuyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su
Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki
Detaylı1. DOĞAL ÜZERİNDEKİ ETKİLER. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com
SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ SULAMANIN ÇEVRESEL ETKİLERİ Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Biyolojik ve Ekolojik Kaynaklar Üzerindeki Etkiler Sosyoekonomik Etkiler Sağlık Etkileri 1. DOĞAL KAYNAKLAR ÜZERİNDEKİ
DetaylıÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ
KONYA ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠNE GĠRĠġ (ÇMG) DERSĠ Doç. Dr. Senar AYDIN Necmettin Erbakan Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü V-HAFTA 17.12.2015 1 SULARIN ARITILMASI
DetaylıİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI TÜRKİYE'DE ÇEVRE SORUNLARI DOÇ. DR.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KAMU YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI TÜRKİYE'DE ÇEVRE SORUNLARI DOÇ. DR. SEVİM BUDAK Katı Atıklar Dünya nüfusu gün geçtikçe ve hızlı bir şekilde artmaktadır.
DetaylıİÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ
İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ Karada bir su ürünleri işletmesi kurulacaksa, su kaynağı olarak kaynak suyu, dere, ırmak, akarsu, göl, baraj suları veya yeraltı suları kullanılabilir. Yetiştiriciliğin
DetaylıÖğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen
Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi
DetaylıKİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR.
KIRMIZI ETLER KİMYASAL VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ SEBEBİYLE MİKROBİYEL GELİŞMEYE EN UYGUN, DOLAYISIYLA BOZULMAYA EN YATKIN, GIDALARDAN BİRİDİR. ETTEKİ ENZİMLER VE MİKROBİYEL AKTİVİTE BOZULMANIN BAŞLANGICIDIR.
DetaylıFAQ-TIENS DICHO II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici
FAQ-TIENS DICHO II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici 1. II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici tam olarak nedir ve nasıl çalışılır? TIENS DICHO II.Nesil Meyve&Sebze Temizleyici bir temizleme ürünü olup, gerçek hayata
DetaylıEkolojik Yerleşimlerde Atık Yönetiminin Temel İlkeleri
i Ekolojik Yerleşimlerde Atık Yönetiminin Temel İlkeleri Ekoljik yerleşimler kaynakların kullanımında tutumludur. Atık Yönetimi ve geri dönüşüm bu yerleşimlerde kaynak yönetiminin ayrılmaz bir bileşenidir.
DetaylıDENEY RAPORU. ph, Çözünmü Oksijen, letkenlik ve Tuzluluk Tayini (1 No lu deney)
M.Hilmi EREN 04-98 - 3636 www.geocities.com/mhilmieren Çevre Kimyası Salı 7.Deney Grubu DENEY RAPORU DENEY ADI ph, Çözünmü Oksijen, letkenlik ve Tuzluluk Tayini (1 No lu deney) DENEY TARH 06 Nisan 2004
DetaylıÇukurova Bölgesinde Oluşan Tarımsal ve Hayvansal Atıklardan Biyogaz Yoluyla Enerji Üretimi
Çukurova Bölgesinde Oluşan Tarımsal ve Hayvansal Atıklardan Biyogaz Yoluyla Enerji Üretimi Yrd.Doç.Dr. N.Altınay Perendeci Dr. Aslı Çığgın Akdeniz Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Hüseyin Karışlı Erka
Detaylısimplan www.standartizolasyon.com
simplan www.standartizolasyon.com Kalite Politikamız Kalite ve başarının temelini, doğru proje, doğru altyapı, doğru ürün ile doğru uygulamanın oluşturduğuna inanan ve bu doğrultuda sektörüne alternatif
DetaylıÇERKEZKÖY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ENDÜSTRİYEL ATIKSU ARITMA TESİSİ
ÇERKEZKÖY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ENDÜSTRİYEL ATIKSU ARITMA TESİSİ Bölgemiz I. Kısım Atıksu Arıtma Tesisi (yatırım bedeli 15 milyon $) 1995 yılında, II. Kısım Atıksu Arıtma Tesisi ( yatırım bedeli 8 milyon
DetaylıENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ
ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arasındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü
Detaylı11. BÖLÜM: TOPRAK SUYU
11. BÖLÜM: TOPRAK SUYU Bitki gelişimi için gerekli olan besin maddelerinin açığa çıkmasını sağlar Besin maddelerini bitki köküne taşır Bitki hücrelerinin temel yapı maddesidir Fotosentez için gereklidir
DetaylıMEŞRUBAT SANAYĐNĐN ATIKSU PROBLEMLERĐNĐN ĐNCELENMESĐ VE ÖNERĐLER FURKAN GEÇER ÖZET
MEŞRUBAT SANAYĐNĐN ATIKSU PROBLEMLERĐNĐN ĐNCELENMESĐ VE ÖNERĐLER FURKAN GEÇER ÖZET Meşrubat günlük hayatta kullandığımız içme suyundan tutunda kolaya, meyve suyuna, alkollü içeceklere kadar dayanan içimi
DetaylıBÖLÜM 1 ATIKSULARIN ÖZELLİKLERİ
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ATIKSULARIN ÖZELLİKLERİ BÖLÜM 2 MEKANİK ARITMA 2.1. IZGARALAR... 5 2.1.1. Izgara Proje Kriterleri... 5 2.1.2. Izgara Yük Kayıpları... 7 2.1.3. Problemler... 9 2.2. DEBİ ÖLÇÜMÜ VE AKIM
DetaylıTARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü
TARIMSAL YAPILAR Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, İklimsel Çevre ve Yönetimi Temel Kavramlar 2 İklimsel Çevre Denetimi Isı
Detaylıorganik gübre
www.multiponi.com MultiPoni gübre, standart kimyasal gübrelere kıyasla bitki beslemesini, tabiatın yöntemleriyle gerçekleştirir ve toprak yapısını zenginleştirerek dengeler. Mikroorganizmalar, MultiPoni
DetaylıKALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR?
KALİTELİ SÜT NASIL ELDE EDİLİR? Prof. Dr. METİN ATAMER Dr. EBRU ŞENEL ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ SÜT TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ Kaliteli süt üretimi için sağlanması gereken koşullar; Sağlıklı inek Özenli
DetaylıİNŞAAT MALZEME BİLGİSİ
İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,
DetaylıPROJE KONUSU NASIL BULUNUR? Prof. Dr. Turan GÜVEN
PROJE KONUSU NASIL BULUNUR? Prof. Dr. Turan GÜVEN PROJE KONUSU SEÇERKEN ŞU SORULARIN CEVAPLARI ARANMALIDIR : 1. Proje yapmam için bir gerekçem var mı? 2. Niçin proje yapacağım? 3. Projemin amacı nedir?
Detaylı