İSVEÇ. Ülke Raporu. Gürhan DEMİREL Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı

Transkript

1 İSVEÇ Ülke Raporu Gürhan DEMİREL Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Mayıs 2009

2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı İsveç Krallığı Başkenti Stokholm Dili İsveççe Nüfusu 9,2 milyon Nüfus Artış Hızı % 0,8 Yüzölçümü km 2 Para Birimi İsveç Kronu (SEK) II. SİYASİ VE DİPLOMATİK BİLGİLER Yönetim Şekli Devlet Başkanı Hükümet Başkanı Dışişleri Bakanı Ankara Büyükelçisi Stokholm Büyükelçimiz İzmir Fahri Konsolosu Anayasal Monarşi Kral Carl XVI GUSTAF Fredrik REINFELDT (Liberal Muhafazakar Ilımlı Parti) Carl BILDT (Liberal Muhafazakar Ilımlı Parti) Christer ASP Necip EGÜZ Haluk ÖZSARUHAN İskandinavya ülkelerinin en gelişmiş ve güçlü ekonomisi İsveç, zengin doğal kaynaklar (demir, kereste, hidroenerji) bulundurmaktadır. Avrupa Birliği ne 1995 yılında üye olmuştur. Ancak, ortak para birimi Euro ya geçmeyen üç ülkeden (diğerleri İngiltere ve Danimarka) biridir yılının Temmuz ayında ise Avrupa Birliği Konseyi Dönem Başkanlığı nı Çek Cumhuriyeti nden devralacak ve 2010 yılı Ocak ayında başkanlığı İspanya ya devredecektir. 21 ilden oluşan İsveç in en önemli şehirleri başkent Stokholm, Göteborg ve Malmö dür. Ekonomisi büyük ölçüde ihracata dayalı olan İsveç dünyaca tanınmış markalara sahiptir: Ericsson, Volvo, Saab, Scania, Electrolux, Ikea, Akzo Nobel, Oriflame gibi firmalar bunlardan en önemlileridir. İsveç piyasası dünyanın en rekabetçi piyasalarından biri olarak kabul edilmektedir. Bunu büyük ölçüde yüksek işgücü kalitesi ve yenilikçi inovatif mühendislik geleneğine borçludur. 2

3 III. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER * GSYH (milyar Dolar) 278,8 295,9 317,9 335,4 346,0 Reel GSYH Büyüme Hızı (%) 4,1 3,3 4,0 2,7 1,2 Kişi Başı Yıllık GSYH (Dolar) Enflasyon Oranı (%) 1, ,5 1,6 3,4 * 2008 yılı verileri IMF tahminlerine dayanmaktadır. GSYH İstihdam Sektörler (%) Tarım 1,5 2 Sanayi 28,8 24 Hizmetler 69,7 74 İşgücü Nüfusu 4,8 milyon İşsizlik Oranı % 6,1 Dış Borç 598,2 milyar Dolar Ülkedeki Yabancı Yatırımlar 216,6 milyar Dolar Yabancı Ülkelerdeki Yatırımlar 261,5 milyar Dolar Kaynak: IMF World Economic Outlook Database - Ekim 2008, CIA World Factbook yılı verilerine göre Türkiye nin 15. sırada bulunduğu satın alma gücüne göre dünya gayrisafi yurtiçi gelir listesinde İsveç 31. sıradadır. Cari fiyatlara göre gayrisafi milli gelir sıralamasında ise İsveç 19uncu sıraya yükselmektedir. İsveç in sıralamadaki yerinin böylesine farklılaşması, İsveç teki yaşam standartlarının ve pahalılığın çok yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. İsveç kişi başına düşen milli gelir bakımından dünyada 9. sıradadır ( Dolar). 3

4 IV. DIŞ TİCARET İsveç ekonomik büyümesinin büyük bir kısmını dış ticarete borçludur. Güçlü ve kaliteli markaları İsveç in dış ticaretini arttırmasında büyük rol oynamıştır. Hemen hemen gayrisafi yurtiçi gelirine yakın bir seviyede dış ticaret hacmi bulunan İsveç, dış ticaretinin yaklaşık % 71 ini Avrupa Birliği ülkeleriyle gerçekleştirmektedir. Hacim İhracat İthalat Denge milyar Dolar ,6 102,1 83,5 18, ,6 123,2 100,4 22, ,5 130,9 111,6 19, ,2 147,7 127,5 20, ,2 169,0 151,2 17,8 Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası Ticaret İstatistikleri 2008 Almanya nın birçok komşusunda gözlendiği üzere, İsveç dış ticaretinde Almanya en önemli ülke konumundadır yılı içinde İsveç in en çok ticaret yaptığı ülkeler ve ticaret payları ile Türkiye nin konumu aşağıdaki tabloda yer almaktadır: İHRACAT Ülke Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 Almanya 17,7 10,5 2 Norveç 15,8 9,4 3 İngiltere 12,6 7,5 4 Danimarka 12,6 7,5 5 ABD 10,9 6,5 19 Türkiye 1,7 1,0 İTHALAT Ülke Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 Almanya 26,9 17,8 2 Danimarka 14,2 9,4 3 Norveç 13,6 9,0 4 İngiltere 9,6 6,4 5 Hollanda 8,7 5,8 22 Türkiye 1,0 0,7 Kaynak: İsveç İstatistik Kurumu 4

5 İsveç dış ticaretinde ana kalemler endüstriyel ve teknolojik ürünlerden oluşmaktadır yılı itibariyle İsveç in en çok ihraç ve ithal ettiği mal grupları ise şu şekildedir: İHRACAT Ürün Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 Sanayi Makineleri 27,2 16,1 2 Elektronik, Telekomünikasyon 21,1 12,5 3 Ulaşım Araçları 20,9 12,4 4 Petrol Ürünleri 12,5 7,4 5 Demir-Çelik 11,1 6,6 İTHALAT Ürün Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 Elektronik, Telekomünikasyon 23,3 13,8 2 Sanayi Makineleri 18,9 11,2 3 Ulaşım Araçları 16,5 9,8 4 Ham Petrol 14,5 8,6 5 Gıda ve Tütün Ürünleri 13,0 7,7 Kaynak: İsveç İstatistik Kurumu 5

6 V. TÜRKİYE İSVEÇ TİCARİ İLİŞKİLERİ Türkiye açısından, milyon Dolar Hacim İhracat İthalat Denge ,3 506,5 758,8-252, ,2 691,1 985,1-293, ,3 814, ,9-337, , , ,7-282, , , ,3-331,4 Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 2007 Yıllık Raporu Görüldüğü üzere İsveç le ticaret hacmimiz hızla büyümektedir. Nitekim 90lı yılların sonundan günümüze İsveç le ticaret hacmimiz 5 katına çıkmıştır. İsveç in Türkiye ye ihraç ettiği ve Türkiye den ithal ettiği başlıca mal grupları şunlardır: İHRACAT Ürün Miktar (milyon Dolar) Pay (%) 1 Makine ve Cihazlar 280,1 19,8 2 Maden 118,8 8,4 3 Kağıt ve Kağıt Ürünleri 117,4 8,3 4 İlaç ve Eczacılık Ürünleri 107,5 7,6 5 Demir - Çelik 101,8 7,2 İTHALAT Ürün Miktar (milyon Dolar) Pay (%) 1 Tekstil ve Hazır Giyim 310,8 28,7 2 Ulaşım Araçları 276,1 25,5 3 Makine ve Cihazlar 173,2 16,0 4 Makine Aksam ve Parçaları 86,6 8,0 5 Tarım Ürünleri 49,8 4,6 Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 2007 Yıllık Raporu 6

7 İzmir İsveç Ticari İlişkileri 2007 yılında İzmir den İsveç e 72 milyon Dolar lık ihracat yapılmıştır. Bu rakam İzmir den yapılan toplam ihracatın (yaklaşık 6,4 milyar Dolar) % 1,1 ine karşılık gelmektedir. İsveç, İzmir den en çok ihracat yapılan ülkeler arasında 20. sırada kalmıştır. İzmir den İsveç e yapılan ihracatın yaklaşık yarısını hazır giyim oluşturmaktadır. Bunun dışında yaş-kuru meyve, tekstil ürünleri, tahıl, ağaç ürünleri ve demir-çelik İsveç e yapılan ihracatta önemli yer tutmaktadır. VI. TÜRKİYE İSVEÇ YATIRIM İLİŞKİLERİ 30 Eylül 2008 itibariyle Türkiye nin İsveç te yaptığı yatırımlar 32,8 milyon Dolar a ulaşmıştır. Türkiye 152 İsveç sermayesinin baskın olduğu firma bulunmaktadır. Bunların 12 tanesi İzmir de faaliyetini sürdürmektedir. Türkiye ile İsveç arasındaki yatırım ilişkilerinin tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır. Ericsson 1800 lerin sonunda, Atlas Copco 1923 yılında, SKF 1928 yılında ve Volvo ile Scania 1933 yılında Türkiye deki ilk yatırımlarını gerçekleştirmiş olmalarına rağmen halen İsveç in ülkemizdeki yatırımları çok yüksek bir seviyede değildir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre 2006 yılı itibariyle İsveç in Türkiye de 200 milyon dolarlık doğrudan yatırımı bulunmaktadır. Bununla birlikte, ABB Elektronik, Akzo Nobel, Alfa Laval, Assab, AstraZeneca, Atlas Copco, Elektrolux, Ericsson, H&M, Ikea, Kappahl, Lindex, Sandvik, Scania, SKF, Tetra Pak, Volvo gibi İsveç kökenli birçok büyük firmanın ülkemizde temsilcilik ofisi ya da irtibat bürosu bulunmaktadır. 7

8 VII. İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN TİCARİ ANLAŞMALAR Tarih Anlaşma 7 Haziran 1948 Ticaret Anlaşması 21 Ocak 1988 Çifte Verginin Önlenmesi Anlaşması 11 Nisan 1997 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması 13 Aralık 2000 Ekonomik ve Ticari İşbirliği Karma Komitesi 1. Dönem Toplantısı Kaynak: TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, 2007 Yıllık Raporu 8

9 İRTİBAT KURULABİLECEK KURUMLAR Kurum Adı TC Stokholm Büyükelçiliği, Ticaret Müşavirliği Adres Dag Hammarskjölds Vag Telefon (46-8) Faks (46-8) e-posta İnternet Adresi %C5%9F Kurum Adı İsveç Ankara Büyükelçiliği Adres Katip Celebi Sok., No. 7, Kavaklıdere Telefon (90-312) Faks (90-312) e-posta İnternet Adresi aspx Kurum Adı İsveç İstanbul Başkonsolosluğu Yetkili Kişi Başkonsolos Torkel Stiernlöf Adres İstiklal Caddesi 247 (Tünel) Beyoğlu İstanbul Telefon Faks e-posta İnternet Adresi aspx Kurum Adı İsveç İzmir Fahri Konsolosluğu Yetkili Kişi Fahri Konsolos Haluk Özsaruhan Adres 1378 Sok. Kordon İşhanı 4/1, 2/202 Alsancak İzmir Telefon Faks e-posta 9

10 Kurum Adı İsveç Ticaret Konseyi Adres Çilekli cad. No:8, TR Levent-İstanbul Telefon Faks e-posta İnternet Adresi 10

11 YARARLANILAN KAYNAKLAR TC Stokholm Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği İsveç İstatistik Kurumu Uluslararası Para Fonu Uluslararası Ticaret Örgütü CIA World Factbook