Bilişsel, Duyuşsal Ve Devimsel Kazanımlar Ve Alt Basamakları Hakkında Rapor ve Ders Planı Đncelemesi

Transkript

1 Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Bilişsel, Duyuşsal Ve Devimsel Kazanımlar Ve Alt Basamakları Hakkında Rapor ve Ders Planı Đncelemesi Özden Sertçelik Ankara 2007

2 BILIŞSEL ALAN Benjamin BLOOM' un Bilişsel Alan Taksonomisi Kişinin öğrenilmiş davranışlarından zihinsel yönü ağır basan davranışları, bu alan kapsamı içindedir. Gerçi öğrenilmiş davranışların tümünde, zihinsel, duyuşsal ve devinişsel özellikler vardır. Bu davranışlar ister Bilişsel, ister Duyuşsal, isterse Devinişsel olsun hiçbiri diğerinden tümüyle soyutlanamaz. Yani Bilişsel alana giren bir davranış, bir boyutuyla Duyuşsal alanla diğer bir boyutuyla da Devinişsel alanla ilgilidir. Bloom ve arkadaşlarınca aşamalı olarak düzenlenen Bilişsel Alan eğitim dünyasın da yaygın bir kabul görmüştür. Bu aşamalı düzenlemede, öğrenmenin ilk basamağını içeren basit, somut ve öğrenilmesi kolay davranışlardan, daha karmaşık, soyut ve öğrenilmesi daha zor davranışlara doğru gidilmiştir. Ayrıca aynı konuyla ilgili olmaları halinde her bir davranışın diğerinin ön koşulu olma zorunluluğu da göz önüne alınmıştır. Yani ilk davranış ikinci basamaktaki davranışın ön koşuludur. Üstelik ilk davranış ikinci basamaktaki davranışın içinde vardır. Kuramsal olarak, eğer bütün öğrenciler eldeki öğrenme ünitesinin gerekli kıldığı ön şartlara sahip değillerse bu öğrencilerin böyle bir üniteyi istenilen düzeyde öğrenmeleri olanaksızlaşmalıdır. Eldeki ünitenin gerçek ön şartları belirlenebilmişse, bunların yokluğu halinde hiçbir çaba, özendirme(teşvik),ödül ya da öğretim hizmeti önceden belirlenmiş olan bir düzeyde öğrenilmesini sağlayamamalıdır. Bu nedenle, bir öğrenme ünitesinin ön şartları ya da bu üniteyle ilgili bilişsel giriş davranışları öğrencilerle ünitenin öğrenilmesi arasındaki tek köprüdür; öğrencinin bir üniteyi istenilen düzeyde öğrenebilmesi için bunların gözden uzak ya da hesap dışında tutulması olanağı yoktur. Bu görüşe göre, bir öğrenme ünitesini sadece bu ünite için gerekli olan giriş davranışlarına sahip bulunan öğrenciler istenilen düzeyde öğrenebilirler(bloom,979). Bu özelliklere göre Bilişsel Alan, aşamalı olarak altı ana basamağa ayrılmıştır: A-BĐLGĐ BASAMAĞI: Bilgi herhangi bir nesne ya da alanla ilgili bazı özellikleri görünce tanıma veya nesnenin, alanın özelliklerini yazma, söyleme yani hatırlama gibi iki boyutu kapsar. Tanıma ve hatırlama öğrenilmiş davranışlarımızın temelini oluşturur. Tanımadığımız, hatırlamadığımız nesnelerle ilgili olarak öğrenilmiş bir davranış gösteremeyiz. Bu durumu şöyle bir örnekle açıklayabiliriz: Öğretmen Türkçe dersinde öğrencilerine bir tümce söylüyor ve defterine yazdırıyor Bu tümcedeki sıfatları öğrencilerden bulmalarını istiyor. Öğrenciler o güne dek, sıfat terimiyle karşı karşıya kalmamışlarsa büyük bir olasılıkla, sıfat nedir diye soracaklardır.

3 Öğretmen, sıfat, varlıkların niteliklerini ve niceliklerini gösteren sözcüklerdir diyecek; tahtaya sorduğu tümceyi yazıp sıfatları gösterecektir. Belli bir zaman sonra öğretmen sıfatın tanımını yapınca öğrenciler, bu sıfatın tanımıdır diyecekler duyunca hatırlayacaklar yada sıfatın tanımı istenilince kendileri hatırlayıp söyleyeceklerdir. Đşte tanıma ve hatırlama gibi özelliklerin toplandığı, Bilişsel Alanın ilk basamağına bilgi denmektedir. Bilgi düzeyi aşamalı olarak Bir alandaki özgüler, Bir Alandaki özgüllerle Uğraşma Araçları ve Yolları, Bir Alandaki Evrenseller ve Soyutlamalar Bilgisi boyutlarına ayrılabilir. -BĐR ALANA ÖZGÜ BĐLGĐLER(BELĐRGENLER BĐLGĐSĐ) Her bilim dalı ders ya da konu alanının kapsamına giren nesneler, olgular vardır. Bunların özelliklerine çeşitli anlamlar verilebilir ve sınırları çizilen anlamlar, çeşitli sözcüklerle anlatılabilir. Örneğin, Türkçe dersinde zarf, zamir, fiil,matematik de sayı, rakam, Tarih de tarih, milat, vb. Bu belirgenler bilgisi de üç başlık altında toplanabilir. -. Kavramlar Bilgisi Kavramlar, bilim dalının, dersin ya da konu alanının temel öğeleridir. Bunlar sözcükler ya da sözel olmayan simgelerle adlandırılabilir. Örneğin; Fen Bilgisi dersinde verilecek kavramların niteliği bir hedef olarak gösterilebilir. -2. Olgular Bilgisi Olayların geçtiği yeri zamanı belirleme, olguyu ya da olaya katılanları buluşları yapanları, ilk olarak kullananları, kişi ya da devletlerin adlarını yazma, bir nesnenin önemli özelliklerini sıralama, bu alanın bilgisini oluşturabilir. Örneğin; Belli kültürler hakkında belli başlı olguları hatırlama ve Güç kaynakları dersinde geçen önemli buluşlar bilgisi hedef davranış olarak gösterilebilir. -3. Araç ve Gereçler Bilgisi Bazı konu alanlarında, araç ve gereç kullanma büyük yer ve önem kazanır. Örneğin ağaç, metal, elektrik, elektronik gibi derslerde araç ve gereç kullanılmadan hiçbir ürün oluşturulmaz. Ayrıca öğrencinin araç ve gereci iyi tanıması zorunludur. Ağaç Đşlerinde rende, testere, kalem, çivi vb. araç ve gerece örnek verilebilir. 2-BĐR ALANDAKĐ ÖZGÜLLERLE UĞRAŞMA ARAÇLARI ve YOLARI BĐLGĐSĐ Bu alan beş bölüme ayrılır; 2-. Alışılar Bilgisi

4 Her bilim dalında ders ya da konu alanında kullanılan bazı alışılar olabilir. Örneğin; şiir, tiyatro, bilimsel makale v.b. gibi belli başlı eser tiplerinin biçimleri ve alışlarına aşinalık bu alanın bilgisine girer Sıra, Dizi ve Yönelimler Bilgisi Her bilim dalı, üzerine çalıştığı nesnelerin doğası gereği belli sıra ve dizilerden yararlanmak durumunda kalabilir. Ayrıca bunları belli sıra ve diziler sistemine de koyabilir. Örnek Kamu yardım programlarının gelişiminin temelindeki ana yönelimlerin bilgisi, Fen Bilgisi dersinde belli başlı deneylerde izlenecek sıra bilgisi bu alan kapsamına girer. 2-3.Sınıflamalar Bilgisi Her bilim dalı üzerine çalıştığı nesneleri sınıflara ayırabilir. Hatta elde ettiği bilgileri bile belli bir sınıflamaya koyabilir. Böyle olunca ders ya da konu alanında sınıflamalar varsa bunların öğretilmesi gerekebilir. Sıra ve dizilerin bilgisinin bir üst basamağı olan sınıflamalar, bilimin gelişmesine o alandaki bilgilerin öğretilmesine yardımcı olabilir. Örneğin; Metal işleri dersinde araç ve gereç türlerini tanıyabilme, Beslenme dersinde temel besin gruplarını hatırlayabilme v.b Ölçütler Bilgi Ölçüt, bir nesnenin gözlenip ölçülebilen her bir niteliği olarak tanımlanabilir. Her konu alanında kullanılan yöntemin, araçların, iş ve işlem yollarının, ayrıca elde edilen bilgilerin yani kanun denence, sayıltı, ilke, genelleme ve kuralların doğruluğunun değerlendirilmesi zorunludur. Örneğin giyim dersinde dikilen bir giysinin değerlendirilmesinde kullanılan temel ölçütler bilgisi Yöntemler Bilgisi Yöntem, gerçeğe ulaşmak için işe koşulan geçerli zihinsel ve işlemsel süreçlerin dirik bir örüntüsü olarak tanımlanabilir. Bilim kapsamına giren konu alanlarında Bilimsel Yöntem kullanılır. Örneğin; Daktiloda on parmakla yazmada kullanılan temel teknikler bilgisi, Sağlık kavramlarını değerlendirmede kullanılacak bilimsel yöntemlerin bilgisi. 3-BĐR ALANDAKĐ EVRENSELLER ve SOYUTLAMALAR BĐLGĐSĐ Her bilim dalı üzerinde çalıştığı nesneler hakkında elde edilen somut bilgilerden, daha soyut bilgilere doğru ilerler. Örneğin dünya ve güneş sistemi hakkında elde edilen bilgilerden, diğer gezegen ve galaksiler hakkında genellemeler ve kuramlara gidilir. Bu basamak iki alanda incelenir.

5 3-. Đlke ve Genellemeler Bilgisi Bilimsel yöntem sonucu nesneler hakkında elde edilen bilgiler, ilgili alanı betimlemede, açıklamada ve gelecekteki durumu kestirmede kullanılır. Felsefe ve güzel sanatlar alanında da kullanılan yöntemler sonucu elde edilen bilgilere, benzeri amaçlar için işe koşulabilir. Örnek; Belli bir kültür hakkındaki belli başlı genellemeleri hatırlama, Kooperatifleri düzenleyen hukuk kurallarını hatırlayabilme Kuramlar Bilgisi Her bir konu alanında, çeşitli basamaklarda elde edilen bilgiler yoluyla, konu alanının tümü ya da bir bölümünü açıklamaya yönelik bilgilere kuram denir. Örneğin fizikte ışıkla ilgili dalga boyu ve parçacıklar kuramı v.b. B- KAVRAMA BASAMAĞI Bilişsel Alanın bilgi basamağında elde edilen bilgilerin, bu basamakta kişi tarafından özümlenmesi, kendine mal etmesi söz konusudur. Bilgi basamağında elde edilen bilginin görünce tanınması, sorunca hatırlayıp söylemesi davranışlarını öğrencinin göstermesi gerekiyordu. Kavrama basamağında ise, öğrencinin bilgi basamağında elde ettiği bilgileri anlamını kaybetmeden başka bir biçimde ifade etmesi, yani çevirmesi, anlamını açıklaması, yani yorumlaması, bu anlama dayanarak nesnelerin gelecekteki durumlarını kestirmesi yani öteleme yapması gerekmektedir. Kavrama basamağı üç bölüme ayrılır; -Çevirme Kişi bilgi basamağında elde ettiği bilgileri, bir iletişim biçiminden, diğer bir iletişim biçimine çevirebilir. Örneğin; Đngilizce bir tümceyi Türkçe ye çevirme, Sosyal Bilgiler dersinde haritayı okuyabilme. 2- Yorumlama Bu basamakta, elde edilen bilginin öğeleri arasındaki ilişkiler söz konusudur. Bilgideki anlamın daha anlaşılır duruma getirilmesi, yani açıklanması gerekir. Bu da yorumlama ile olur. Örneğin Beslenmeyle ilgili verileri açıklayabilme, Elektrik işleriyle ilgili belli başlı verileri yorumlayabilme 3-Öteleme Nesneler, olgular hakkında elde edilen bilgilere dayanılarak bu bilgilerin doğrudan bir biçimde göstermekte olduğu geçmiş ve gelecekteki durumları

6 hakkında bazı kestirmeler yapılabilir. Buna öteleme denir. Örneğin; Ticaret Bilgisi dersinde kuruluşların kâr ve zararlarını eldeki verilerden kestirebilme. C- UYGULAMA BASAMAĞI, ders ya da konu alanında öğrenilen bilgi ve kavrama basamağındaki hedeflere dayanılarak, karşılaşılan herhangi bir sorunu çözme işidir. Fakat verilen sorun yeni olmalıdır. Yoksa derste çözülen bir sorunun, öğrenciye tekrar çözdürülmesi uygulama olamaz. Örneğin; Değişikliğe uğramış bir etkenin daha önce denge halinde olan biyolojik bir durum üzerindeki muhtemel etkisini yordama gücü. D- ANALĐZ BASAMAĞI Kişinin çevresini kapsayan nesneler, olgu ve olaylar pek çok öğeden oluşabilir. Bu öğelerin arasında etkileşim vardır. Etkileşimde karşılıklı ilişkiler bulunur. Bu olaylar karmaşık bir bilgi yığını haline geldiğinde analiz etme zorunluluğu olabilir. Analiz üç alt basamağa ayrılır; -Öğelere Dönük Analiz Bir bilgi bütünü ya da bir sistemi, yapıyı oluşturan öğeleri, yine o bütün, sistem, yapıda yer aldığı biçimiyle öğelerine ayırma işidir. Bu basamakta, kırma, yıkma, bozma gibi davranışlar söz konusu değildir. 2- Đlişkilere Dönük Analiz Bir bilgi bütününde, sistemde, yapıda bulunan öğeler arasında etkileşim vardır. Bu etkileşim, belli bazı bağıntılar yani ilişkilerden oluşur. Örneğin; Hastalığı oluşturan etmenler arasındaki bağlantıyı saptayabilme. 3-Örgütleme Đlkelerine Dönük Analiz Bir bilgi bütününde, sistemde, yapıda öğeler ve öğeler arasındaki ilişkilerin dayandığı temel ilkeler, genellemeler, kuramlar vardır. Bu ilke, genelleme ve kuramların saptanması gerekir. Bilimsel tutum ve araştırmalar için bu basamaktaki hedefler büyük bir önem taşır. Bu alana örnek; Fiziki bir olguda ifadesi bulunan doğal genellemeleri saptayabilme E- SENTEZ BASAMAĞI Sentez, öğeleri, belli ilişkilere, belli kurallara göre birleştirip bir bütün oluşturma işidir. Sentezde yenilik, orijinallik, buluş, yaratıcılık, icat etme gibi özellikler söz konusudur. Bu alanda kendi arasında üç bölümde incelenir.

7 -Özdeşsiz Bir Đletişim Muhtevası Oluşturabilme Kişinin kendine özgü, benzeri olmayan, yeni bir türü oluşturma işidir. Bir öğrencinin kendine özgü, benzersiz yeni orijinal bir bilgi, bir eser ortaya koyması, bir öğretmenin dersiyle ilgili bir test hazırlaması bu basamak için örnek hedefler olabilir. 2- Bir Plan Veya Đşlemler Takımı Önerisi Oluşturabilme Bu basamakta üründen çok süreç vurgulanmaktadır. Çünkü burada söz konusu olan, iş yapmak değildir. Bir iş üretilirken alışılagelen plan ya da işlemler takımı dışında, yeni ve orijinal plan ya da işlemler takımı oluşturmaktır. Örneğin; yeni bir giyim üretimi tekniği geliştirme. 3-Soyut Đlişkiler Takımı Geliştirebilme Bu basamakta öğrenciden, üzerinde çalıştığı nesneler olgular ve yapıları açıklayabilecek denenceler, genellemeler, kuramlar, kavramsal ya da matematiksel modeller ve sistemler geliştirmesi istenir. Örneğin; eldeki ürünleri pazarlamak için işlerliği olan bir sistem önerebilme. F- DEĞERLENDĐRME BASAMAĞI Bilişsel, Duyuşsal, Devinişsel Alanın her basamağında elde edilen bilgilerin, belli amaçlar esasında yargılanmasıdır. Yargılama bilinçli olmalı, ölçütlere, kural ve ilkelere dayandırılmalıdır. Đki alanda incelenir: -Đç Ölçütlerle Değerlendirme Bir bilişsel, duyuşsal ya da devinişsel ürünün kendi içindeki tutarlılığı, doğruluğu, kendi içyapısından gelen genellemelere uygunluğu, akıcılığı gibi özelliklerin değişik boyutlarda irdelenme işidir. Örneğin; Düzeyine uygun bir edebi metni, böyle bir metinde bulunması gerekenleri eleştirebilme 2-Dış Ölçütlerle Değerlendirme Bilişsel, Duyuşsal ve Devinişsel Alanla ilgili herhangi bir ürün kullanılan araç ve gereçler, izlenen yollar, iş ve işlem basamakları, ekonomiklik, amaca uygunluk, dayanıklılık, verim ve güç açısından değerlendirilebilir. Ayrıca bir ürün diğer bir ürün ya da ürünlerle de karşılaştırılabilir. Đşte bu tür bir değerlendirme dış ölçütlerle yapılan bir değerlendirmedir. Örneğin; Ekonomik doktrinleri karşılaştırıp temel ölçütlere göre değerlendirme.

8 YARATICI DÜŞÜNME KRĐTĐK DÜŞÜNME SENTEZ DEĞERLENDĐRME ANALĐZ UYGULAMA KAVRAMA BĐLGĐ Taksonomik Alan BĐLGĐ KAVRAMA UYGULAMA ANALĐZ Örneklendirme Öğrenci (ler) Bloom a göre bilişsel alanın sınıflanmasının altı düzeyini tanımlar (lar). Öğrenci (ler) Bloom a göre bilişsel alanın sınıflanmasının amacını açıklar (lar). Öğrenci (ler) Bloom un sınıflamasındaki her bir alan için bir öğretimsel amaç yazar (lar). Öğrenci (ler) bilişsel ve efektif alanların benzer ve zıt taraflarını ortaya koyar (lar). SENTEZ Öğrenci (ler) bilişsel, efektif ve psikomotor alanları birleştiren öğretimsel amaçları yazmada bir sınıflama şeması oluşturur (lar). DEĞERLENDĐRME Öğrenci (ler) Bloom un Sınıflaması nı kullanarak yazılan amaçların etkililiği konusunda bir hükme varır (lar).

9 Bilişsel Alan Basamaklarının Örneklerle Açıklanması Bilgi: Öğrenci 23 Nisan 920 de Türkiye Büyük Millet Meclisinin açıldığını öğrenir. Kavrama: Öğrenci bu bilgiye dayanarak kendi kafasından bir yorumlama yapar. Birinci Dünya Savaşı sonrasında galip devletler tarafında işgal edilen ülkede Mustafa Kemal Atatürk halkta kurtuluş bilinci uyandırarak kurtuluş mücadelesini başlattı. Bu mücadele de halkı da yönetime ortak etmek için TBMM yi açtı. : Öğrenci daha önce elde ettiği ve vardığı sonuçlar ışığında bu olayı daha da irdeler. 23 Nisan 920 de açılan meclis binasını gezmeye gider. O zaman görev alan milletvekillerinin anılarını yazılarını okur... Analiz: Öğrenci TBMM nin açılışı sürecini çok iyi kavramış düzeydedir. Bunu kronolojik olarak sıralayabilir. Sentez: Yeni varsayımlar ortaya koyar, veriler geliştirir. TBMM kurulmadan önceki yönetim şekli ile Kurulduktan sonraki yönetim şeklini ortaya koyar. Değerlendirme: Öğrenci burada bazı sonuçlara ulaşır. Meclis yönetimi şeklinin diğer yönetim şekillerinden daha iyi olduğunu anlar, bunun gereklerini özümser ve yaşam biçimi haline getirir. Türk Milli Eğitiminin Genel Hedefleri Arasında Yer Alan Bilişsel Yeterlikler Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel ve değerlerini geliştirme Đnsan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayana milli, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti ne karşı görev ve sorumluluklarını bilme ve bunları davranış haline getirmiş olma Zihin bakımından, dengeli ve sağlıklı gelişmiş kişilik özelliklerine sahip olma Hür ve bilimsel düşünce gücüne sahip olma Çalışmalarında, yapıcı, yaratıcı ve verimli olma Đlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek, hayata hazırlanma bakımından gerekli bilgi ve davranışları kazanma Kendisini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir mesleğin gerektirdiği bilgi ve davranışları kazanma

10 DUYUŞSAL ALAN Duyuşsal alan insanın duygularını içeren davranışları ifade eder. Daha geniş bir deyişle; insana kazandırılmak istenen duygular, tercihler, değerler, ahlaki kurallar, istek ve arzular, güdüler, yönelimler duyuşsal alanın kapsamına girer. Kişi belli nesne ya da olgulara karşı sürekli ilgi gösterebilir. Onlara karşı kararlı bir tutumu vardır ve değerler sistemi geliştirir. Duyuşsal davranış eğitimde oldukça önemli bir yer tutar. Çünkü devlet eliyle yürütülen eğitim devletin devamını sağlayacak nitelikte etkin vatandaş yetiştirme amacındadır (). Eğitimi duyuşsal eğitime yönelten etkenlere bakacak olursak: Herkesin farklı ihtiyaç ve yetenekleri vardır. Bu yüzden herkes için faydalı bilgi anlayışı farklıdır. Bu nedenle eğitim bireyselleşmek zorundadır, çünkü hiç kimse ihtiyaç duymadığı şeyi öğrenmeye zorlanamaz. Okul en kolay, en hızlı ve en yararlı en etkili şekilde nasıl öğrenilebileceğini öğretmeyi üstlenmelidir. Bilgi çağında, okul bilgiyi değil, bilgiyi sevmeyi öğretmelidir. Bu hedeflere ulaşabilmenin yolu da duyuşsal eğitimdir. Duyuşsal eğitim; öğrencinin duygu ve ihtiyaçlarını rahatça anlatmasını, kendisine ve başkalarına saygılı davranmasını ve kendini denetleme hedeflerini gerçekleştirmesini sağlamaya çalışır. Sosyal bilgiler programının amaçları incelendiğinde duyuşsal öğrenmenin önemli bir yer tuttuğu görülür. Başkalarına karşı hoşgörülü olma, birlikte çalışmaktan zevk alma, vatanını milletini ailesini arkadaşlarını sevme, büyüklerine karşı saygılı olma gibi davranışlar sosyal bilgiler derslerinde öğrencilere kazandırılmak istenen hedef davranışlar arasındadır. Okulun ilk yılları çocukların tutum ve inançlarının geliştiği en önemli dönemdir. Araştırmalar on üç yaşına kadar insanda oluşan tutum ve değerlerin bu yaştan sonra değişmesinin oldukça güç olduğunu göstermektedir. Bu nedenle ilköğretim çağı, çocukların kendi değer inanışlarını geliştirilmesi için en kritik dönemdir. Öğrencilerde tutum geliştirmek için öğrencilerin tutum objeleri hakkında bilgilendirilmesi ve bu objelerle ilgili olumlu yaşantılar geçirmesi sağlanmalıdır. Buna bağlı olarak sosyal bilgiler derslerinde kazandırılmak istenen duyuşsal hedefleri demokratik süreçlere değer veren farklı kökenlerden gelen kişilere saygı duyan ve değer veren öğrenciler yaratmak. Örneğin; sosyal bilgiler programında bulunan tarih dersinde çocuk yaşadığı ülkesinin tarihini öğrenirken milletini ve ülkesini sever, geçmişine karşı olumlu tutum geliştirir ve geçmişiyle gurur duyar. Yine coğrafya dersinde sağlanan bilgilerle öğrenci, yaşadığı bölgeyi tanır; buralardaki deniz nehir göl gibi coğrafi yapıların önemini kavrar ve onları korur. Ayrıca harita kullanımını öğrenerek daha önce görmediği yerleri gidip gezebilir, hiç görmediği bir ülkenin ekonomik faaliyetlerini, jeopolitik önemini kavrayabilir.

11 DUYUŞSAL ALANIN SINIFLANDIRMASI Duyuşsal alan da bilişsel alan gibi kendi arasında aşamalı olarak sınıflanmıştır. Ancak bilişsel alanın bilgi basamağında sayılabilecek bazı öğeler olmadan duyuşsal alandaki davranışlar gerçekleşmeyebilir (3).Çünkü bilmediğimiz bir olguya karşı herhangi bir sevgi, nefret, korku vb. gibi duyuşsal bir tepki geliştiremeyiz. Duyuşsal alan aşamalı olarak beş ana basamağa ve alt basamaklara ayrılmıştır Bu basamaklar şunlardır:. Alma a. Farkında Olma b. Almaya Açıklık c. Kontrollü-Seçici Dikkat 2. Tepkide Bulunma a. Uysallık b. Đsteklilik c. Doyum 3. Değer Verme a. Değeri Kabullenme b. Değeri Yeğleme c. Değere Adanmışlık 4. Örgütleme a. Değeri Kavramsallaştırma b. Değeri Örgütleme 5. Bir Değer ya da Değerler Bütünüyle Nitelenmişlik a. Genellemiş Örüntü b. Niteleme DUYUŞSAL ALANLA ĐLGĐLĐ HEDEFLER. Alma (KATILMA) Kişi eğer nesne ve olguların farkında olmazsa ona karşı duyuşsal bir davranış geliştiremez. Sosyal bilgilerde kişilerin farklı düşünce ve inançları olduğunu fark edemeyen bir kişi onlara karşı hiçbir alanda öğrenilmiş bir davranışı gösteremez. Kişi önce nesnenin olgunun farkına varır ondan sonra uyarıcıya açık olabilir. Kendi içerisinde üç alt basamağa ayrılır. a. Farkında Olma: Bu basamakta nesne veya olgudan gelen uyarıcının farkına varılır. Örneğin; Aşırı nüfuslanma sorunlarını yazma, söyleme Ulaşımla ilgili sorunları yazma, söyleme vb gibi...

12 b. Almaya Açıklık: Bu basamakta kişi uyarıcıyı reddetmez, ondan kaçmaz, tersine ona doğru bir yönelim izler. Örneğin; Hedef: Yıllık ünite düzeyinde hedef davranış: farklı inanç ve düşüncede olan kişileri dinlemeye dönüklük. Konuşanın sözünü kesmeden dinleme; hangi konuda konuştuğunu yazma, söyleme vb gibi... c. Kontrollü-Seçici Dikkat: Bu basamakta öğrenci birden fazla uyarıcı arasından birini ya da birkaçını seçebilir. Dikkatini ilgisini ona doğru yöneltebilir. Örneğin; Hedef: Yıllık ünite düzeyinde ilköğretim; toplumsal sorunlarla ilgili yayınları seçmede dikkatli oluş. Televizyonda toplumsal sorunlarla ilgili yayınlardan en az üçünün adını yazma, söyleme; bu yayınların hangi devirlerde ve ne zaman yapıldığını yazma söyleme; toplumsal sorunlarla uğraşan en az üç kişinin adını yazma söyleme Tepkide Bulunma Bu basamakta ilgiler söz konusudur. Kişi uyarıcıya karşı uysallık isteklilik gösterebilir. a. Uysallık: Hedef: Bir öğrencinin arkadaşlarıyla çalışırken birlikte belirlenen kurallara uymaya razı oluş. Çalışmaya belirtilen zamanda gelme; verilen görevi itiraz etmeden gereği gibi yapma; görevi zamanında bitirme... b.đsteklilik: Hedef: Sosyal yardım kurallarına çalışmaya gönüllü olmak. Sosyal yardım kolunun etkinliklerine isteyerek katılma; Sosyal yardım kolunun etkinliklerine zaman ayırma; görevini isteyerek yerine getirme... c. Doyum: Hedef: Grupça demokratik olarak kendisine verilen bir işi yapmaktan zevk almak. Kendisine verilen görevi yapmak için zaman ayırmak; Boş zamanlarında grup çalışmalarına gönüllü katılmak.

13 3. Değer Verme Bu basamakta Sosyal bilgiler için tutum, inanç ve değerlerle ilgilidir. Değerler, tutumlar ve inançlar tümüyle kişi tarafından oluşturulmamıştır. a. Değeri Kabullenme: Uyarıcıya karşı kişi sürekli aynı duyuşsal tepkiyi verebilir. Hedef. Yurtta barış dünyada barış ilkesinin önemini takdir etme. Bu ilkeyi savunan konuşmalar yapma; Bu ilke ile yazıları sürekli olarak okuma... b. Değeri Yeğleme: Bu basamakta toplumca oluşturulan değerlerden biri diğerlerine göre daha üstün tutulur. Hedef: Her türlü eleştiriye açık olma Arkadaşlarından kendini eleştirmelerini isteme; yapılan eleştirileri karşı çıkmadan dinleme; Kendini eleştiren kişilere kızmama, darılmama aksine onlara teşekkür teme... c. Değere Adanmışlık: Bu basamakta kişi başkalarını bu değerin peşinde sürüklemek için çaba harcayabilir. Burada kişi değerle özdeşleşmiştir. Bu düşünceye göre kişi hedefine, davasına, partiye özveride bulunarak katkıda bulunma amacındadır. Bu nedenden dolayı bu basamakta ilköğretim 4. ve 5. sınıflar düzeyinde sosyal bilgiler dersin açısından hedef ve davranış önerilememiştir. Hedef: Ulusun bağımsızlığı ve vatanın bütünlüğü için özveride bulunmaya adanmışlık. Ailesinin, ulusunun, insanlığın mutluluğu için özveride bulunmaya adanmışlık... Ilköğretimde duyuşsal alanda kazandırılabilecek hedefler değer verme basamağından yukarı çıkamaz. Çünkü örgütleme ve kişilik basamakları kişide ancak 30 yaşından sonra oluşabiliyor. Bu sebeple ilköğretim sosyal bilgiler dersinin duyuşsal alanla ilgili hedefleri değer verme basamağına kadar yazılmıştır.

14 TÜRK MĐLĐ EĞĐTĐMĐNĐN GENEL HEDEFLERĐ ARASINDA YER ALAN DUYUŞSAL ÖZELLĐKLER Atatürk inkılaplarına ve Anayasanın başlangıcında ifadesini bulan Türk Milliyetçiliğine bağlılık Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerini benimseme, koruma ve geliştirme Ailesini, vatanını, milletini sevme ve daima yüceltmeye çalışma Ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş kişilik ve karakter özelliklerine sahip olma Geniş bir dünya görüşüne sahip olma Đnsan haklarına saygı Kişilik ve teşebbüse değer verme Topluma karşı sorumluluk duyma Birlikte iş görme alışkanlığı kazanma Kendisini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir mesleğin gerektirebileceği diğer özelliklere sahip olma

15 DEVĐNĐMSEL ALAN Kişinin fiziğini kullanarak yapmış olduğu öğrenilmiş davranışlar, Devinişsel alan kapsamına girer. Elimiz sobaya değdiğinde hemen elimizi çekeriz. Elimiz bu davranışı otomatik olarak yapar. Bu tür davranış fizikidir ama öğrenilmiş değildir. Oysa tansiyon ölçecek bir kişi önce doğru kola tansiyon aletini yerleştirir, dikkatlice manşonu şişirir, steteskopu kulağına yerleştirir, yavaşça manşonu indirir ve gelen atım seslerini duyarak, tansiyon ölçme işlemini gerçekleştirir. Bu davranış öğrenilmiş ve süreklidir. Bu şekilde öğrenilmiş davranışların girdiği alana Devinişsel Alan denir. Devinişsel Alan davranışlarının temelinde öğrenilmiş olma koşulu vardır. Devinişsel alan davranışlarının aşamalı sınıflanmasında bir birliktelik sağlanamamıştır. Bunun sebebi bu alanın daha yeni bir çalışma alanı olmasıdır. Elizabeth Simpson bu alanı Algılama, kılavuzlanmış faaliyet, mekanizma, karmaşık dışa vuruk faaliyet, uyum, yaratma olarak; Robert L. Kibler Kaba vücut hareketleri, iyice koordine hareketler, sözsüz iletişim davranışları, konuşma davranışları olarak sınıflandırmıştır. Kişi Devinişsel alanla ilgili bir davranışı öğrenirken, önce göler, gelen uyarıcıyı algılar, sonra aynı davranışı tekrarlamaya çalışır, daha sonra beceri haline getirebilir, bu beceriyi yeni durumlara uydurabilir. En üst basamakta da bu becerileri kullanarak yeni ürünler oluşturabilir. Öğretmen bu alandaki davranışları öğrenciye kazandırırken, önce davranışı gösterir. Sonra davranışı, kendi denetimi altında öğrenciye yaptırtır. Öğrenci davranışı kendi kendine tekrar eder, beceri haline getirir ve yeni duruma uygular. Bu açıklamalardan sonra Devinişsel Alan basamakları şöyle sıralanabilir: A. Uyarılma. Algılama 2. Bedensel Kurulma B. Kılavuz Denetiminde Yapma. Kılavuzlayanla Yapma 2. Kendi Kendine Yapma C. Beceri Haline Getirme. Đstenilen Nitelikte Yapma 2. Đstenilen Nitelik ve Sürede Yapma 3. Đstenilen Nitelik, Süre ve Yeterlilikte Yapma D. Duruma Uydurma E. Yaratma

16 A-UYARILMA Bu basamak, Duyuşsal alanın Alma, Bilişsel alanın Bilgi basamağını içerir. Bu basamakta etkili olan uyarma işini yapan kişidir. Örneğin; Hasta Bakım Tekniği dersinde öğretmen öğrencilere, enjeksiyon yapmayı öğretmek istiyor. Öğretmen bu işlemi üç, dört kez uygulayabilir. Öğrenci bu süre içinde öğretmen tarafından uyarılmıştır. Bu basamak iki kısımda incelenebilir. -Algılama Bu basamakta, davranış bir çok duyu organıyla fark edilir. Örneğin; Anotomi dersinde vücut kaslarını tanıyabilme, Müzik dersinde bir müzik aletinin çalışını izleyebilme. 2- Bedensel Kuruluş Belli bir davranış için, vücudu, organları veya ikisini birlikte kullanabilme işidir. Örneğin; enjeksiyon yapmadan önce, öğrenci enjektörü tutmaya elleriyle hazır olmalıdır. Kız Meslek Lisesinde, vücudu, makinede dikiş dikmek için hazır duruma getirebilme. B-KILAVUZ DENETĐMĐNDE YAPMA Öğrenci bu basamakta, beceriyi öğretmenle beraber yapar. Öğrenci devamlı denetim altında tutulur. Yapılan yanlışlar anında düzeltilir. Kılavuzlama kolaydan zora, basit yapıdan zora doğru olmalıdır. Bu alanda iki alt basamağa ayrılır. -Kılavuzlayanla Birlikte Yapma Karmaşık bir beceriyi öğretmen yardımıyla, işlem basamaklarına uyarak yapma işidir. Örneğin; maket üzerinde, dikiş atmayı öğrenebilme. 2-Kendi Kendine Yapma Bu basamakta öğretmen yardımından çok denetimi ve gözlemi söz konusudur. Öğrenci beceriyi kendi yapmaya çalışır. Örneğin; öğretmen denetiminde serum takabilme. Güç Kaynakları dersinde bir bujiyi takıp sökebilme. C- BECERĐ HALĐNE GETĐRME Kişi basamakta beceriyi kılavuzlayandan yardım almadan en üst seviyede gerçekleştirmelidir. Kişi, Devinişsel alanla ilgili beceriyi, denetim altına almış vücut ve organlar yoluyla istenilen sürede, en az enerji ve malzemeyle, kolay bir biçimde yapan becerili insan konumuna gelmiştir. Bu basamakta üç ana bölüme ayrılır.

17 -Đstenilen Nitelikte Yapma Öğrenci bu basamakta işi istenilen kalitede yapar. Kaba deneme ve yanılmalara artık yer yoktur. Örneğin; Tansiyon ölçebilme, derece alabilme. 2- Đstenilen Nitelikte ve sürede yapma Bu basamakta beceri istenilen kalitede yapılmalı ve istenilen sürede bitirilmelidir. Örneğin vizit saati gelmeden, hastayı hazır hale getirebilme, Beden Eğitimi dersinde, yüz metreyi on beş saniyenin altında koşabilme. 3- Đstenilen Nitelikte, Sürede ve Yeterlilikte Yapma Bu basamakta beceriler istenilen nitelik ve sürede yapılmalı bunun yanında, birey işlemi ucuza mal etmeli, enerjisini ekonomik kullanmalıdır. Örneğin; Bir alçı atel işlemini on dakikada yapabilme. D- DURUMA UYDURMA Bu basamakta kişi, kazandığı yeni davranışları değişik bir probleme kolayca uygular. Kişi bir iki deneme yapabilir. Fakat yeni durumda tek başınadır. Örneğin; Mavi branül ile damar yolu açabilen bir kişinin, sarı branülle ilk karşılaştığında bu işlemi de kolayca yapabilmesi E-YARATMA Yaratma, yeniden ortaya koyma, benzeri olmayanı yapma, devinişsel özellikleri ağır basan yeni bir davranış oluşturma işidir. Örneğin; Pansuman tekniklerini ve sarma tekniklerini geliştirme. SĐMPSON UN SINIFLAMASINDA BĐLĐŞSEL ALAN SEVĐYE TANIM TANIMLAYICI FĐĐLLER ÖRNEK Algı Ustadan,materyalleri; gözlemek, çevrede görmek ve geçmiş,öğrenmeleri hatırlama. Tanımak,göstermek, önemsemek,birleştirmek, incelemek,şüphelenmek,dinlemek,duymak,koklamak, tatmak,hissetmek,seçmek Bir parkta Tai Chi nin Egzersiz yapanları sabah erken vakitte görmesi. Hazır olma Fiziksel,zihinsel,duygusal olarak hazır hale gelme, deneme ve akılsal şekiller sahibi olma Gözlemek, düzenlemek,cevap vermek Tai Chi nin çoğu hareketi tanık,göstererek gözlemesi ve

18 hatırlaması Tepki verme Gözlemlediği hareketleri taklit etme veya deneyerek kullanma ve yanlış yapma Taklit etme, karşılaştırma, pratik yapma, yeniden meydana getirme Taklit ettiği parçaların formuyla, öğretmenin hareketlerini izleme, takip etme. Makineleştirme Yeteneğine güvenen profesyonel bir seviyeye gelme Rol yapmak,birleştirmek, becermek,atmak,oynamak, durmak Evde,egzersizleri hafızasından yapması Karmaşık tepkileri açıkça yapmak Düzgün tam ve otomatik olarak yerine getirme Koordine etmek, tamamlamak, birleştirmek, düzenlemek, arıtmak Artan otomatikle, arıtılmış, tamamlanmış, doğru,nefes,denge ve hareketler meydana getirme Uyma Diğer durum ve farklı problemlerle karşılaşıldığında tüm çevrelerde hareketleri uyumla yapabilme Düzelmek,doğrulmak, uydurmak, değiştirmek, ayarlamak Mecbur kaldığında seviyelerde hareketleri yapabilme Đcat etme Beceriyle materyaller ve aletlerle yeni davranış yolları yaratmak Yaratmak, icat etmek, dizayn etmek, formülleştirmek Formun yeni çeşitlerini yaratması. Dört Alanın Birlikteliği BĐLĐŞSEL ALAN DUYUŞSAL ALAN DEVĐNĐŞSEL ALAN ALGILAMA.Bilgi 2.Kavrama 3. 4.Analiz 5.Sentez.Alma 2.Tepkide Bulunma 3.Değer Verme 4.Örgütleme 5 Kişilik.Uyarılma 2.Kılavuz Denetiminde Yapma 3.Beceri 4.Duruma Uydurma 5.Yaratma 6. DEĞERLENDĐRME

19 Tabloda görüldüğü gibi, bu yapıtta, öğrenilmiş davranışlar bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel olarak ele alındı. Toplumsal alan, toplumsal değerler, değerleri açık hale getirme, zihinsel alan, toplumsal beceriler vb. bölümlemelere bu çalışmada yer verilmedi; çünkü yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı böyle ayırımlar yetersiz ve uygun değildi. Ayrıca, toplumsal değerler, değerleri açık hele getirmek toplumsal beceriler Krathwohl un duyuşsal alanının kapsamına girmektedir. Tüm derslerin hedef davranışları bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel olarak, hedef saptamada izlenecek aşamalı sıraya ve açık sistemin özeliklerine göre belirlenmelidir. Tabloda görüldüğü gibi dört alan yatay kaynaşıklık ve dikey aşamalılık içindedir. Yani her alanın alt basamakları birbirinin önkoşuludur. Bilgi olmadan kavrama. kavrama olmadan uygulama, uygulama olmadan analiz. hepsi olmadan sentez, sentez olmadan değerlendirme olamaz. Aynı şekilde bu aşamalılık duyuşsal devinişsel ve sezgisel alanlar için de geçerlidir. Yatay kaynaşıklık ise, bilişsel alanın bilgi basamağında bir davranışı kazanan kişi, aynı zamanda duyuşsal alanın alma, devinişsel alanın uyarılma, sezgisel alanın farkına varma basamağındadır. Tüm öğrenilmiş davranışlar algılama ile başlayabilir; değerlendirmeyle bitebilir; çünkü organizma uyarıcıyı algılamadan hiçbir tepkide bulunmaz ve öğrenilmiş davranış yoksa değerlendirme de yapamaz. Değerlendirme bilişsel bir süreç olmasına rağmen tüm alanlarla ilgilidir. Đnsan hem bilgilerini hem becerilerini hem de duygularını ve sezgilerini belli ölçütlere göre her basamakta değerlendirebilir. Taksonomiler oluşturulurken:. Davranışın nasıl ve ne yolla başladığı, hangi örüntüyle ortaya çıktığı; 2. Davranışın diğer bir davranışın önkoşulu olup olmadığı: Önkoşul olan davranışın ilk basamakta; ondan sonraki davranışın ikinci basamakta yer alması; 3. Davranışların basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru aşamalı sıralanması: Basit ve kolay davranışların ilk sıralara, karmaşık ve zor davranışların daha sonraki basamaklara konulması; 4. Davranış, kişiye kazandırılırken izlenen sıra; yani kişinin davranışı öğrenirken hangi basamaklardan geçmekte olduğu, bu basamaklarda davranişın nasıl bir nitelik ve görünüm almakta olduğu göz önüne alınmış ve bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel alanlar buna göre yeniden düzenlenmiştir.

20 ... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : BĐLGĐSAYAR HAKKINDA TEMEL BĐLGĐLER AY HAFTA DERS SAATĐ HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLER Đ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI DEĞERLENDĐRME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi) EYLÜL Hedef :ın tanımı ve özelliklerini açıklayabilme.bilim ve teknolojide bilgisayar düşüncesinin ortaya çıkmasına temel olan gelişmeleri açıklar 2.ın önemin açıklar. 3.ın yapabileceği işleri açıklar. Hedef 2:ın tarihi gelişimini ve kullanım alanlarını açıklayabilme.günümüze gelinceye kadar bilgisayarın geçirdiği evreleri açılar 2.ın gelişiminde adı geçen önemli kişileri ve katkılarını açılar 3.Günlük yaşamda bilgisayarın kullanım alanlarını ve uygulamalarını açıklar. Hedef 3: ın donanım birimlerini tanıyabilme..ın içi yapısını açıklar 2.ın çevre birimlerinin önemini açıklar 3.Merkezi işlem birimini tanır 4.Bellek, Aritmetik-Mantık birimi, kontrol birimi terimlerini açıklar 5.RAM, ROM, PROM, EPROM, EEPROM terimlerini açıklar 6.a giriş ve çıkış birimlerini tanır 7. kullanırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini belirler -Atatürk'ün bilime verdiği önem. -ın tanımı ve özellikleri -ın tarihi gelişimi -ın kullanım alanları -Donanım kavramı -Donanım Birimleri (kapasite,hız..) Atatürk'ün çağdaşlaşmaya verdiği önem anlatılacak

21 ... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : BĐLGĐSAYAR HAKKINDA TEMEL BĐLGĐLER AY EKĐM HAFTA 2 DERS SAATĐ HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ Hedef 4:da yazılım ve işletim sistemi kavramını açıklayabilme.yazılım kavramımı bilir. 2.Yazılımın bilgisayar için önemini açıklar. 3.Yazılım türlerini açıklar. 4.Đşletim sistemini açıklar. 5.Popüler işletim sistemlerini bilir. 6. Đşletim sisteminin görevlerini açıklar. Hedef 5:ın tanımı ve özelliklerini açıklayabilme.linux işletim sistemini tanır. 2.Linux un özelliklerini bilir. 3.Linux un tercih sebebini açıklar. 4.Günümüzde linux uygulamalarını bilir. -Yazılım kavramı -Đşletim sistemleri tanıtımı -Linux işletim sistemi KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLERĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI DEĞERLENDĐR ME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi)... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : ULUSLAR ARASI BĐLGĐSAYAR AĞI (ĐNTERNET)

22 AY EKĐM HAFTA DERS SAATĐ 3 4 HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME - ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLE RĐ Hedef 6: Uluslar arası bilgisayar ağına bağlanma ve istenilen bilgiye ulaşabilme. kavramını açıklar 2. in tarihi gelişimini bilir 3.Bağlantı şekillerini açıklar 4. kullanım yazılımlarını kullanır 5.Web sayfası kavramını açıklar 6.Web sayfası adresini oluşturan öğeleri açıklar Hedef 7: Elektronik posta kavram,ı mesaj gönderme gelen mesajı okuma ve ayarlarını gerçekleştirebilme.elektronik posta kavramını açıklar 2.Elektronik posta adreslerini oluşturan öğeleri açıklar 3.Elektronik posta adresi alır -Đnternet kavramı, -Đnternetin tarihçesi, -Temel kavramlar -Adres kavramı ve browser kullanımı -ATATÜRK ve CUMHURĐYET konulu araştırma yapılması -Ücretsiz hesabı açtırmak KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLE RĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI Atatürk ve Milli Egemenlik anlatılacak. DEĞERLENDĐ RME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi) KASIM 2 3 Hedef 8: Elektronik posta kavramı mesaj gönderme gelen mesajı okuma ve ayarlarını gerçekleştirebilme.elektronik posta adreslerini oluşturan öğeleri açıklar. 2.Elektronik posta alma ve gönderme işlemi yapar. 3.Chat kavramını bilir. 4.Chat programlarını sayar. 5.Chat yapmanın faydalarını ve kurallarını bilir. Hedef 9: Arama motorlarını bilme ve kullanabilme..arama motorlarını bilir. 2.Arama motorlarını kullanarak bilgiye ulaşır. Hedef 0: Download ve upload işlemlerini bilme ve kullanabilme..download kavramını bilir. 2.Upload kavramını bilir. 3.Đnternetten dosya indirme işlemini açıklar. - kullanımı -Chat, messenger (internette sohbet kavramı) -0 Kasım ve ATATÜRK'ün hayatı ile ilgili araştırmalar -Arama motorları ve kullanımı -. YAZILI YOKLAMA -Đnternetten dosya indirme Atatürk ün Türk ve dünya milletlerine kazandırdığı değerler anlatılacak.

23 ... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : (WĐNDOWS) ĐŞLETĐM SĐSTEMĐ AY KASIM ARALIK HAFTA 4 DERS SAATĐ HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ Hedef : Windows işletim sistemini tanımlayabilme ve kullanabilme. Yazılım kavramını açıklar. 2. Yazılım türlerini ve önemini açıklar. 3. Đşletim sistemi terimini açıklar. 4. Đşletim sisteminin hangi programlardan meydana geldiğini açıklar. 5. Đşletim sisteminin bilgisayarla olan ilişkisini açıklar. 6. Đşletim sistemi çeşitlerini belirtir. 7.Windows un işletim sistemi olduğunu bilir. 8.Windows sürümlerini açıklar. Hedef 2: Windows kurulumunu yapabilmeyi öğrenme.kurulum CD sini bilir. 2.Kurumlum çeşitlerini bilir. 3.Disk bölümlemeyi açıklar. 4.Kurulum sırasında disk bölümlemeyi bilir. 5.Service pack leri bilir. -Atatürk'ün eğitime ve öğretmenlere verdiği değer -Đşletim sistemi -Windowsa giriş, windows sürümleri -Windows kurulumu, service pack' ler -Disk işlemleri (bölümleme,fdisk) KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLERĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI Atatürk'ün eğitime ve öğretmenlere verdiği değer anlatılacak. DEĞERLENDĐR ME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi)

24 2 3 Hedef 3:Windows işletim sistemini tanımlayabilme ve kullanabilme.windows işletim sistemini açıklar 2.Windows işletim sisteminin yüklenmesini açıklar. 3.Windows işletim sisteminin masaüstü ve sağ tuş bileşenlerini bilir ve kullanır. 4.Masaüstündeki pencerelerin düzenlenmesini gösterir 5.Masaüstüne kısa yol eklemesini gösterir 6.Geri dönüşüm kutunsun özelliklerini açıklar 7.Geri dönüşüm kutusunun boşaltılmasını gösterir 8.Yeni bir klasör oluşturmasını gösterir. Hedef 4: Windows başlat menüsünü kullanabilme.başlat ve programlar menülerine komutların eklenmesini gösterir. 2.Görev çubuğunu bilir. 3.Görev çubuğu üzerindeki simgelerin anlamlarını açıklar. 4.Belgeler menüsünün özelliklerini açıklar 5.Belgeler menüsünün boşaltılmasını gösterir - Windows(masaüstü,pence re kullanımları) -ım menüsü, sürücü,dosya dizin kavramları -Başlat menüsü -Görev çubuğu -Belgelerim -Geri Dönüşüm Kutusu... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : (WĐNDOWS) ĐŞLETĐM SĐSTEMĐ AY HAFTA DERS SAATĐ HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLERĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI DEĞERLENDĐR ME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi)

25 ARALIK OCAK Hedef 5: Windows gezgini ve disk işlemlerini bilme.windows gezginindeki işlemleri bilir ve açıklar. 2.Disket biçimlendirmeyi gösterir. 3.Sürücülerin, dosyaların ve dizinlerin özelliklerini açıklar. 4. Dosya ve dizinlerin kopyalanmasını gösterir 5.Dosya ve dizinlerin silinmesini gösterir. Hedef 6:Denetim masasını kullanma ve programekle/kaldır bölümünü kullanma.denetim masasındaki öğeleri bilir ve özelliklerini açıklar. 2.Program ekle/kaldır bölümünü bilir. 3.Denetim masasında yapılan windows ayarlarını bilir. 4.Denetim masasında yapılan donanım ayarlarını bilir. Hedef 7: Çokluortam programlarını tanıma ve kullanma.çokluortam kavramını bilir. 2.Çokluortam programlarını tanır ve görevlerini açıklar. Hedef 8: Sistem araçlarını tanımı ve bilme.sistem araçlarını tanır. 2.Hangi durumlarda hangi sistem aracını kullanacağını bilir. 3.Scandisk i bilir. 4.Yedeklemeyi bilir. 5.Sistem geri yüklemeyi bilir. Hedef 9: Windows özellikleri ile dosya/klasör sıkıştırmayı öğrenme.sıkıştırma kavramını açıklar. 2.Sıkıştırmanın faydalarını açıklar. 3.Windows özellikleri ile sıkıştırma yapar ve bu işlemi açıklar. -Windows Gezgini, -Disklerle işlemler (disket formatlama, kopyalama...) -Denetim masası -Program ekle kaldır -Yeni donanım ekle -Çoklu ortam programları (Movie maker,herosoft...) 2.YAZILI YOKLAMA -Sistem araçları( scandisk, driver space, backup,...) -Dosya sıkıştırma kavramı ve windows ta sıkıştırma işlemleri... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/...

26 EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : KELĐME ĐŞLEM PROGRAMI AY HAFTA DERS SAATĐ HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLERĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI DEĞERLENDĐR ME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi) ŞUBAT Hedef 20:Kelime işlemci kavramı ve Word programınını çalıştırmayı bilme.kelime işlemci kavramını bilir, fonksiyonlarını açıklar. 2.Microsoft Word kelime işlem programının işlevini açıklar. 3.Microsoft Word kelime işlem programının yüklenmesini gösterir. 4.Word dosya menüsü ve araç çubuklarını bilir. Hedef 2: Yazıtipi çeşitleri ve paragraf düzeni ayarlarını bilme. Biçim menüsünde yapılan işlemleri ve basamaklarını gösterir. 2.Yazıtipi çeşitlerini bilir, kullanır. 3.Paragraf düzenini ayarlar. Hedef 22.Metin üzerinde kopyalama ve taşıma işlemlerini bilme, biçimlendirme. Düzen menüsünde yapılan işlemleri ve basamaklarını gösterir. 2.Kes,kopyala ve yapıştır işlemini bilir; kullanır. 3.Biçim boyacısını bilir, kullanır. 4.Metin içinde bul,değiştir işlemini bilir; kullanır. 5.Geri al, yinele işlemini bilir; kullanır. -Kelime Đşlemciler -Word programı -Dosya menüsü, Görünümler, - -Araç Çubukları -Yazı Çeşitleri -Paragraf düzeni -Kes,kopyala,yapıştır -Biçim boyacısı -Bul,değiştir, geri al, yinele

27 MART Hedef 23.Belgede üst bilgi ve altbilgi, numaralandırma işlemlerini, otomatik düzeltme işlerini bilme.görünüm menüsünde yapılan işlemleri ve basamaklarını gösterir. 2.Üst bilgi, alt bilgi işlemini bilir ve uygular. 3.Otomatik düzelt işlemini açıklar, uygular. 4.Büyük, küçük harf değiştir işlemini açıklar ve uygular. -Üst bilgi,alt bilgi,sayfa numaralandırma -Otomatik düzelt,büyük küçük değiştir... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : KELĐME ĐŞLEM PROGRAMI AY MART HAFTA 2 3 DERS SAATĐ 4 HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ Hedef 24:Metni sütunlara ayırma,köprü ve tablo işlemlerini bilme.biçim menüsünü bilir. 2.Sütunlara ayırma işlemini bilir, uygular. 3.Köprü işlemlerini açıklar, bilir. 4.Metne tablo eklemeyi bilir, uygular. 5.Tablo ayarlarını bilir ve uygular. Hedef 25:Belgeye farklı nesneler ekleyebilme.metne resim eklemeyi bilir, uygular. 2.Süslü yazı eklemeyi bilir, uygular. 3.Otomatik şekil eklemeyi bilir ve uygular. 4.Metin kutusu eklemeyi bilir, gösterir. Hedef 26:Denklem yazabilme, diagram ve filigran hazırlayabilme.denklem düzenleyiciyi bilir, uygular. 2.Basılı filigranı açıklar, bilir. 3.Diyagram eklemeyi bilir, gösterir. -Sütunlara ayırma, köprü verme,yer işareti -Tablo işlemleri (ekle,çiz,böl,birleştir,hizala, kenarlıklar...) -8 MART Çanakkale Zaferi -Resim ekleme, -Wordart -Otomatik şekiller,metin kutusu -Denklem düzenleyici -Basılı filigran, -Diyagram ekleme KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLERĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI -8 MART Çanakkale Zaferi DEĞERLENDĐR ME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi)

28 5 Hedef 27:Word programı ile istenen işlemlerini yapabilme.yapılacak işin çözüm yollarını tasarlar, uygular. -Genel word uygulaması.yazili YOKLAMA SÜRE ÜNĐTE : YARDIMCI PROGRAMLAR NĐSAN 2 Hedef 28:Tarayıcıyı tanıma ve kullanma, OCR kavramı ve OCR yazılımlarını kullanabilme.tarayıcının tarifini yapar, kullanımını bilir. 2.OCR yazılımlarını tanımlar, kullanım amacını açıklar. Hedef 29: Virüsleri tanıma ve korunmayı bilme.virüs kavramını bilir, açıklar. 2.Antivirüs programlarını bilir, kullanım amacını açıklar. -Scanner kullanımı -OCR yazılımı -Virüs kavramı -Antivirüs programı, Update işlemi -Đnternet haftası etkinlikleri... LĐSESĐ BĐLGĐSAYAR DERSĐ SINIF : 9/ EĞĐTĐM ÖĞRETĐM YILI ÜNĐTELENDĐRĐLMĐŞ YILLIK DERS PLANI SÜRE ÜNĐTE : (POWER POĐNT) SUNUM PROGRAMI AY NĐSAN HAFTA 3 4 DERS SAATĐ HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR ÖĞRENME- ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNĐKLERĐ Hedef 30:Sunum kavramını bilme ve bir sunum programını çalıştırma.sunu kavramını bilir, açıklar. Hedef 3: Sunumprogramında sunum oluşturabilme, programın araç çubuklarını tanıma. Sunum programının işlevini kavrar. 2.Sunu programını yükler, çalıştırır. -Atatürk'ün Milli egemenliğe verdiği önemin araştırılması -Sunu nedir ve sunu programı -Yeni bir sunum oluşturma, -Araç çubuklarının kullanımı KULLANILAN EĞĐTĐM TEKNOLOJĐLERĐ, ARAÇ VE GEREÇLERĐ ATATÜRK ĐLKE VE ĐNKILAPLARI Atatürk'ün Milli egemenliğe verdiği önem DEĞERLENDĐR ME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi)

29 MAYIS HAZĐRAN Hedef 32:Dosya işlemlerini bilme.dosya menüsünde yapılan işlemleri ve basamaklarını uygular. 2.Sunumu göstermeyi bilir. Hedef 33: Düzen menüsü işlemlerini bilme. Düzen menüsünde yapılan işlemleri ve basamaklarını uygular. 2. Ekle menüsünde yapılan işlemleri ve basamaklarını uygular. Hedef 34:Slaytlara farklı nesneler ekleyebilme.slaytlara nesne eklemeyi bilir ve uygular. Hedef 35: Slaytlara animasyon, eylem düğmeleri ekleme.đleri sunum tekniklerini bilir ve uygular. Hedef 36:Sunuma film ekleme.sunuya film ve ses eklemeyi bilir, uygular. Hedef 37: teknolojisindeki gelişmeleri kavrama. teknolojisindeki gelişmeleri açıklar. -Sunumları kayıt etmek, açmak, kapatmak, sunu veya gösteri ayarlama -Slaytları ekleme, silme ve kopyalama, tasarım şablonu -Atatürk'ün genç nesle verdiği değerin araştırılması -Slaytlara resim ekleme,müzik ekleme, klip ekleme -Animasyon, eylem düğmeleri, zamanlama provası 2.YAZILI YOKLAMA -Film Đşlemleri ve sunularda kullanma - teknolojisindeki gelişmeler Atatürk ün Türk gençliğine verdiği önem anlatılacak. Bu yıllık plan Aralık 2000 Tarih ve 259 sayılı T.D de yayınlanan müfredat programı ve 2488 Sayılı Atatürkçülük ile ilgili T.D. deki esaslar ve 255sayılı tebliğler dergisinde yayınlanan ünitelendirilmiş yıllık plan esaslarına uygun olarak hazırlanmıştır..... Uygundur Öğretmeni Öğretmeni Okul Müdürü

30 Hedeflerin Değerlendirilmesi Hedef : ın tanımı ve özelliklerini açıklayabilme Birinci hedefimiz bilişsel alan özelliklerine uygun olarak tanımlanmıştır. Burada geliştirilecek davranışların da bilişsel alana uygun olarak gelişmesini bekleriz. Bilginin alınarak kavranmasını hedefleriz. Hedef 2:ın tarihi gelişimini ve kullanım alanlarını açıklayabilme Bu hedefimiz yine bilişsel alan üzerine kuruludur. Fakat burada bazı sıralamaların yapılabilmesi için öğrencinin analiz aşamasına kadar gelmesi beklenir. Kullanım alanlarını açıklayabilme yönü ise sentezlemenin doğru yapılabilmesi ile gerçekleşir. Buraya kadar duyuşsal ya da devinişsel alandaki bir olguyla karşılaşmadı. Hedef 3: ın donanım birimlerini tanıyabilme. Tanımlama olayı bildiğimiz gibi bilişsel alanın bilgi basamağında gerçekleşmektedir. Bu durumda bu hedefimizde bilişsel alana uygundur. Hedef 4:da yazılım ve işletim sistemi kavramını açıklayabilme Bilişsel alandaki kavrama basamağıyla birlikte öğrencinin açıklama yapabilmesi ön görülmüştür. Hedef 5:ın tanımı ve özelliklerini açıklayabilme Yine bilişsel alandaki kavrama basamağıyla birlikte öğrencinin açıklama yapabilmesi ön görülmüştür. Hedef 6: Uluslar arası bilgisayar ağına bağlanma ve istenilen bilgiye ulaşabilme Bu hedefimizde her iki alana göre şekillenmiştir. Bilişsel ve psikomotor alana göre yapılanmış olup hem bilgi hem de beceri gerektiren bir hedeftir. Hedef 7: Elektronik posta kavramı mesaj gönderme gelen mesajı okuma ve ayarlarını gerçekleştirebilme Bu hedefimizde bilişsel alandaki kavrama ile başlayarak psikomotor gelişimin sağlanması öngörmüştür. Hedef 8: Arama motorlarını bilme ve kullanabilme. Hedef 9: Download ve upload işlemlerini bilme ve kullanabilme. Burada her iki hedefte bilişsel alandaki bilginin sağlanması ve bu bilgiye göre psikomotor alanında kendi başına duruma uymayı gerçekleştirmesi ön görülmüştür. Hedef : Windows işletim sistemini tanımlayabilme ve kullanabilme Hedef 3:Windows işletim sistemini tanımlayabilme ve kullanabilme Her iki hedefimiz bilişsel ve psikomotor alan özelliklerine uygun olarak tanımlanmıştır. Bilginin alınarak kavranmasını hedefleriz. Bu aşamadan sonra öğrencinin tek başına duruma uyma seviyesine gelmesini bekleriz. Hedef 2: Windows kurulumunu yapabilmeyi öğrenme Hedef 9: Windows özellikleri ile dosya/klasör sıkıştırmayı öğrenme Hedeflerimizde sadece bilişsel alan tercih edilmiştir. Bilişsel alanın ilk basamağı olan bilgi ile öğrenmeyi gerçekleştirmesi beklenir. Hedef 4: Windows başlat menüsünü kullanabilme Hedef 6:Denetim masasını kullanma ve program ekle/kaldır bölümünü kullanma Hedef 4 ve 6 psikomotor alana göre tanımlanmış olup kişinin başlat menüsünü, denetim masasını ve program ekle kaldır tek başına kullanabilmesini öngörür. Hedef 5: Windows gezgini ve disk işlemlerini bilme

31 Hedef 8: Sistem araçlarını tanımı ve bilme Hedef 20:Kelime işlemci kavramı ve Word programını çalıştırmayı bilme Hedef 2: Yazıtipi çeşitleri ve paragraf düzeni ayarlarını bilme Hedef 23.Belgede üst bilgi ve altbilgi, numaralandırma işlemlerini, otomatik düzeltme işlerini bilme Hedef 24:Metni sütunlara ayırma, köprü ve tablo işlemlerini bilme Bu hedeflerimizin bilişsel alana göre düzenlendiğini görmekteyiz. Bu hedeflerimizde psikomotor alana yer verilmemiştir. Bu alana yer verilirse daha iyi sonuçlar elde edilebilir. Hedef 7: Çokluortam programlarını tanıma ve kullanma Hedefimizde bilişsel alan ve psikomotor alandan yararlanılmıştır. Hedef 22.Metin üzerinde kopyalama ve taşıma işlemlerini bilme, biçimlendirme Hedefimizde bilişsel alan kullanılmıştır. Fakat bu sefer sentezleme daha da önem kazanmıştır. Çünkü biçimlendirme yapabilmek için sentezleme basamağının hedeflenmiş olması gerekmektedir. Hedef 25:Belgeye farklı nesneler ekleyebilme Hedef 26:Denklem yazabilme, diagram ve filigran hazırlayabilme Hedef 27:Word programı ile istenen işlemlerini yapabilme Hedef 28:Tarayıcıyı tanıma ve kullanma, OCR kavramı ve OCR yazılımlarını kullanabilme Hedef 30:Sunum kavramını bilme ve bir sunum programını çalıştırma Hedef 3: Sunum programında sunum oluşturabilme, programın araç çubuklarını tanıma Hedef 34:Slaytlara farklı nesneler ekleyebilme Hedef 35: Slaytlara animasyon, eylem düğmeleri ekleme Hedef 36:Sunuma film ekleme Bu hedeflerde ilk olarak bilişsel alandaki hedeflere öncelik verilmiştir. Fakat ardından psikomotor alan daha da önem kazanmıştır. Artık kişi kendi becerisini uygulamaya ve bunu geliştirmeye başlamalıdır. Hedef 29: Virüsleri tanıma ve korunmayı bilme Hedef 32:Dosya işlemlerini bilme Hedef 33: Düzen menüsü işlemlerini bilme Hedef 37: teknolojisindeki gelişmeleri kavrama Tüm hedefler bilişsel alanla ilişkilidir. Fakat en son hedefimiz bilişsel alanın 2. basamağında yer almaktadır. Yani diğerlerine oranla daha gelişmiş bir hedeftir. Genel olarak baktığımızda bilişsel alana yönelik daha çok hedefin olduğunu psikomotorun ona oranla daha az hedefinin bulunduğunu görürüz. Duyuşsal olarak bir hedefin bulunmayışı dersi olumsuz olarak etkileyebilir. Bunun için duyuşsal alana yönelik öğrencilerin davranışlarını olumlu yönde etkileyecek hedefler konulmalıdır.