Kayseri ili nin meyvecilik potansiyeli aç ndan analizi

Transkript

1 228 Kayseri ili nin meyvecilik potansiyeli aç ndan analizi *Kadir U urtan YILMAZ Ayd n UZUN Erciyes Üniversitesi, Seyrani Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Kayseri ÖZET Anahtar Kelimeler Kayseri Tar, Yumu ak Çekirdekli Meyveler, Sert Çekirdekli Meyveler, Seyrani Ziraat Fakültesi M.Ö. 8. yüzy lda Roma mparatoru Julius Ceasar n ad na Ceasarea ad verilen Kayseri, tam 2000 y ld r bu isim ile an lmaktad r. lk yerle im yeri imdiki ehir merkezinden 20 km kuzey do uda bulunan Kani Höyü ü olan Kayseri, M.Ö y ndan günümüze kadar s ras yla Hititler, Frigler, Asurlular, Lidyal lar, Medler, Persler, Cappacodia Krall, Romal lar, Bizansl lar, Selçuklular, Mo ollar, Karamano ullar ve Osmanl medeniyetlerine ev sahipli i yapm güzel bir Anadolu ehridir. Bir sanayi ve ticaret merkezi olan Kayseri, güçlü bir ekonomiye sahip olmas na ra men meyvecilik aç ndan istenilen düzeye ula amam, bu noktada mevcut potansiyelini hakk yla kullanamam r. Meyvecilik alanlar ha olup, toplam arazi varl n % 0,9 unu olu turmaktad r. Meyveler aras nda en fazla yeti tirilen tür 94 bin tonu a an üretimi ile elma olup ikinci s rada kay yer almaktad r. Bu türlerle birlikte kiraz da bölgeye iyi uyum sa layabilecek bir tür olarak de erlendirilebilir. Bölge ekolojisine uygun türler aras nda erik, armut ve ceviz de yer almaktad r. Bahse konu türlerde yöreye uygun çe itlerin belirlenmesinde Erciyes Üniversitesi Seyrani Ziraat Fakültesi nin katk zaman içinde kendisini gösterecektir. Haz rlanan bu çal ma ile Kayseri ili tar msal alt yap ve ekolojisi meyvecilik aç ndan tart lm ve genel bir analiz yap lm r. Analysis of Kayseri province in terms of fruit growing potential ABSTRACT Keywords Agriculture of Kayseri, Pome Fruit, Stone Fruit, Seyrani Agricultural Faculty Kayseri, called Ceasarea on behalf of the Roman Emperor Julius Ceasar in BC 8 th century, has been commemorated with this name for 2000 years. The first settlement was Mound Poodle which is 20 km northeast of the present city center. Kayseri is a nice Anatolian province which hosted the Hittites, Phrygians, Assyrians, Lydians, Medes, Persians, Cappacodia Kingdom, Romans, Byzantines, Seljuks, Mongols, Karamanoglu seigniory, and Ottoman civilizations from BC 2800 to the present, respectively. Although, Kayseri is an industrial and commercial center and has a strong economy, it couldn t reached the desired level in terms of fruit growing and couldn t use the existing potential at this point. Fruit growing area is ha and this is 0,9% of total land of Kayseri. Fruit species that the most produced is apple with exceed tons and is followed by apricot. In addition to that species cherry also considered as a good adaptable fruit species. Plum, pear and walnut are among species which are suitable in this region ecology. Seyrani Agricultural Faculty of Erciyes University will determine suitable cultivars to the region in these species in time. In this study, fruit growing in Kayseri province was discussed for agricultural substructure and ecology and a general analysis was made. * Sorumlu yazar (Corresponding author) e-posta: ugurtanyilmaz@yahoo.com

2 Giri Kayseri ili 37 o 45 ve 38 o 18 kuzey enlemleri ve 34 o 56 ve 36 o 59 do u boylamlar aras nda yer almaktad r. l alan kuzeybat ve kuzeyden Yozgat n Çay ralan ve Bo azl yan; kuzey ve kuzeydo udan Sivas n Gemerek, ark la, Kangal ve Gürün; do udan Kahramanmara n Af in ve Göksun; güneyden Adana n n Tufanbeyli, Saimbeyli, Feke ve Karaisal ; güneybat dan Ni de nin Merkez ve Çamard ; bat dan ise Nev ehir in Derinkuyu, Ürgüp ve Avanos ilçeleriyle çevrilidir. Kayseri ili km² lik yüzölçümü ile ülke topraklar n yakla k % 2,2 lik bir bölümünü kaplamaktad r. Ortalama rak m 1054 metredir. Merkez ilçeler ile birlikte 16 ilçesi bulunmaktad r. Bu ilçeler; il merkezinde Kocasinan ve Melikgazi ilçelerinin yan s ra Akk la, Bünyan, Develi, Felâhiye, Hac lar, ncesu, Özvatan, narba, Talas, Sar lan, Sar z, Tomarza, Yahyal ve Ye ilhisar d r [1]. 2. Tar msal Alt Yap Kayseri de mevcut arazinin kullan ma göre da incelendi inde, toplam ha l k alan n yakla k % 40 olan ha alan n tar m arazisi, ha alan n orman ve fundal k (% 8), ha l k alan n çay r ve mera (% 41), ha alan n da tar m d arazi (% 11) oldu u görülmektedir. Tar m alan içerisinde meyvecilik yap lan arazi ha d r ve toplam alan n % 0,9 unu olu turmaktad r. Toplam tar m alan n ha sulanabilir nitelikte olmas na ra men, bu alan n sadece ha sulanmaktad r ve alan sulanabilir tar msal arazinin sadece % 14 ünü olu turmaktad r [2]. Meyvecili in geli mesi sulama olanaklar n geli tirilmesi ile do ru orant r. Son y llarda yap lan yeni barajlar ve sulama göletleri ile sulanan arazi miktar ndaki art, beraberinde meyvecilik alanlar n da artmas sa layacakt r (Tablo 1). Tablo 1. Kayseri ili tar msal sulama amaçl baraj, gölet ve yer alt suyu tesisleri (DS XII. Bölge Müdürlü ü)* ra No Baraj ad Amac 1 Sar msakl Sulama 2 Akköy Sulama 3 ca ar Sulama 4 Koval Sulama 5 Bahçelik Sulama + Elektrik + Ta n Kontrolü 6 Sar lan Sulama 7 Yamula Sulama ra No Gölet Ad Amac 1 Karakuyu Göleti Sulama 2 Efkere Göleti Sulama 3 ncesu Selkapan Sulama 4 Tekir Göleti Mü ker Sulamas Sulama 5 Zincidere Göleti Sulama 6 eyhli Göleti Sulama 7 narba Karamanl Göleti Sulama 8 Tomarza Büyükcanl Göleti Sulama ra No Kuyu Say Amac Sulama

3 3. Tar msal Ekoloji 230 Konumu itibariyle farkl rak mlara sahip olan Kayseri ili tar msal ekoloji bak ndan 3 bölgeye ayr lmaktad r. Bunlardan Develi, Yahyal, Ye ilhisar ve ncesu en uzun vejetasyon periyoduna sahip 1. bölge iken, en k sa vejetasyon periyoduna sahip olan P narba, Sar z ve Tomarza 2. bölgeyi, Merkez (Kocasinan-Melikgazi), Akk la, Bünyan, Hac lar, Felâhiye, Özvatan, Sar lan ve Talas orta vejetasyon periyoduna sahip 3. bölgeyi olu turmaktad r [1]. Ancak Develi, Yahyal, Ye ilhisar ilçelerinin Sultan Sazl etraf ndaki baz tar msal alanlar nda görülen mikro klima özelli inden dolay buralarda di er bölgelerden farkl olarak baz ürünlerin de yeti tirilmesi söz konusudur [1]. Bu ürünler içerisinde en önemlilerinden birisi özellikle I r yöresinde yeti tiricili i yap lan Aprikoz (I r, alak) kay çe ididir. Ayr ca yörenin kendine özgü yerel çe itleri Pamuk Mustafa ve Boza a da yeti tiricili i yap lan kay lar aras nda yer almaktad r. Yöre çe itleri güne alt nda ortadan ikiye ayr p kurutularak ta tüketilmektedir. Ancak buradan elde edilen kuru kay lar n Malatya ve çevresinde yeti tirilen çe itlere kalite yönünden rakip olma ans bulunmamaktad r. Nitekim dünyada en çok kurutmal k kay yeti tiricili i yap lan Malatya daki üretim miktar baz y llarda piyasalardaki kanmalar sebebiyle pazarlama durumu s nt ya girdi inden, son y llarda kurutmal k kay lar n taze olarak ihraç edilmesi yayg nla r. Hal böyleyken bu yörede kurutmal k yeti tiricilik yerine kaliteli çe itlerle sofral k üretime dönük yeti tiricilik desteklenmelidir. Kayseri bu yönüyle sahip oldu u farkl ekolojiler sayesinde ülkemizin birçok noktas nda farkl meyve türleri ile yap lan yeti tiricilik aç ndan önemli bir potansiyele sahiptir. Kayseri de mevcut iklim yap n k lar oldukça sert ve so uk, yaz aylar nda ise kurak ve s cak olmas baz meyve türlerinin yeti tiricili i aç ndan s rlay bir unsur olsa da sulama olanaklar n artmas ve bunun yan s ra yap lan baraj ve göletler nedeniyle iklimde meydana gelen ve gelmeye de Tablo 2. Kayseri ili meteorolojik verileri (Devlet Meteoroloji leri Genel Müdürlü ü) devam eden yumu ama, meyve yeti tiricili i için uygun ekolojilerin olu mas devam ettirmektedir. Bunun yan s ra Kayseri nin bulundu u K rmak havzas nda yer alan rmak ve Sar msakl Suyu ile Seyhan havzas nda yer alan Zamant Irma bölgede ekolojiyi etkileyen önemli akarsulard r. klimsel veriler aç ndan incelendi inde tipik karasal iklim özellikleri ile kar la z Kayseri nin ortalama toplam ya miktar kg/m 2 dir. Ortalama güne lenme süresi 81.6 saattir. Ya lar n daha çok sonbahar, k ve ilkbahar aylar nda yo unla, özellikle Nisan ve May s aylar nda bir hayli artt görülmektedir. Ocak ve ubat aylar nda eksi de erlerde seyreden ortalama s cakl k de erleri yaz aylar nda 22.5 o C ye kadar yükselmektedir. Ekstrem y llarda en dü ük cakl klar n o C, en yüksek s cakl klar n ise 40.7 o C ye ula saptanm r (Tablo 2). K rmak ve Seyhan havzalar nda yer alan Kayseri de özellikle çöküntü havzalar n tabanlar nda yer alan ovalar, verimli alüviyal topraklarla kapl r. l genelinde genellikle k rm kahverengi toprak yap yla kar la lmaktad r. Do al bitki örtüsü çay r olan bu tip topraklar n büyük bölümü nadasl kuru tar mla, ba bahçe tar na ayr lm r. Toprak yap birçok meyve türünün yeti tirilebilmesine olanak sa layacak niteliktedir. Baz noktalarda toprak ph s n yüksekli i, bu duruma hassasl olan tür veya çe itler için kloroza neden olabilmektedir. Develi Ovas nda toprak yap n hidromorfik olmas nedeniyle iyi drenaj yap lan arazilerde besin maddelerince zengin yeti tirme alanlar olu maktad r. Ancak bu alanda tuzlulu un artt baz noktalar da mevcuttur [3]. Bu nedenle Develi ovas içerisinde di er yerlerde de oldu u gibi mutlaka toprak analizi yap lmas gerekmektedir. Tuzluluk sorunu olan yerlerde yap lan yeti tiriciliklerde önemli oranda tuz zarar ortaya kmaktad r. Ortalama* Ocak ubat Mart Nisan May s Haziran Temmuz A ustos Eylül Ekim Kas m Aral k cakl k En Yüksek cakl k En Dü ük cakl k Güne lenme (saat) Ya Gün Say Ya Miktar (kg/m 2 ) Ekstrem** Ocak ubat Mart Nisan May s Haziran Temmuz A ustos Eylül Ekim Kas m Aral k En Yüksek cakl k En Dü ük cakl k * y llar aras, ** y llar aras

4 231 rmak ve Seyhan havzalar nda yer alan Kayseri de özellikle çöküntü havzalar n tabanlar nda yer alan ovalar, verimli alüviyal topraklarla kapl r. l genelinde genellikle rm -kahverengi toprak yap yla kar la lmaktad r. Do al bitki örtüsü çay r olan bu tip topraklar n büyük bölümü nadasl kuru tar mla, ba bahçe tar na ayr lm r. Toprak yap birçok meyve türünün yeti tirilebilmesine olanak sa layacak niteliktedir. Baz noktalarda toprak ph s n yüksekli i, bu duruma hassasl olan tür veya çe itler için kloroza neden olabilmektedir. Develi Ovas nda toprak yap n hidromorfik olmas nedeniyle iyi drenaj yap lan arazilerde besin maddelerince zengin yeti tirme alanlar olu maktad r. Ancak bu alanda tuzlulu un artt baz noktalar da mevcuttur [3]. Bu nedenle Develi ovas içerisinde di er yerlerde de oldu u gibi mutlaka toprak analizi yap lmas gerekmektedir. Tuzluluk sorunu olan yerlerde yap lan yeti tiriciliklerde önemli oranda tuz zarar ortaya kmaktad r. Kayseri ve yöresi, Erciyes Da n n volkanik hareketleri sonucu ortaya yayd volkanik bir tabaka üzerindedir. Erciyes in çevreye yayd magmadan meydana gelen bu toprak yap, volkanik tüf olarak adland lmakta, hava nemini tutmas ile önem kazanmaktad r. Bu nedenle Kayseri yöresinde özellikle Erciyes da çevresinde kurakl a dayan kl birçok yabani tür kolayl kla yeti mekte, susuz yeti ebilen farkl türlere ait kültür çe itleri de bu noktada de erlendirilebilmektedir. Özellikle ba ve kay yeti tiricili i yörede susuz olarak kolayl kla yap labilmektedir. Yabani türler içinde ahlatlar da kültür armut çe itleriyle a lanarak de erlendirilebilmektedir. 4. Mevcut Meyvecilik ve Geli me Durumu Kayseri özellikle geli mi sanayi yat mlar ve geleneksel ticaret anlay gere i oldukça güçlü bir ekonomiye sahip olmas na ra men özellikle meyvecilik konusunda oldukça gerilerde kalm bir il olarak kar za ç kmaktad r. Bugüne kadar özellikle iklim özellikleri itibariyle birçok meyve türünün yeti tirilemeyece i önyarg ta yan Kayseri, benzer ekolojik özelliklere sahip illerde yap lan meyve yeti tiriciliklerinden son y llarda etkilenerek bir tak m geli meler gösterse de, mevcut potansiyeli ve alt yap Tablo 3. Rakamlarla Kayseri ili meyvecili inin görüntüsü (2009 y TÜ K verileri) Türler Üretim Miktar (ton) aç Ba na Dü en Ortalama Verim (kg) dü ünüldü ünde bu özelliklerin yeterince de erlendirilemedi i görülmektedir. Son y llarda özellikle Ni de gibi elma yeti tiricili inin yayg n oldu u bir yöreye yak nl nedeniyle Kayseri de elma üretiminin düzenli olarak artt görülmektedir ( ekil 1). Ayr ca 2009 y TÜ K verileri incelendi inde de mevcut durumda adet olan meyve veren elma a ac say n yan s ra adet de meyve vermeyen elma ac görülmektedir. Bu a açlar nda meyve vermeye ba lad göz önüne al nd nda ton olan Kayseri elma üretiminin tahmini olarak ton civar nda bir art gösterece i ortadad r (Tablo 3). Ancak özellikle baz yörelerde eski çe itlerle kurulmu, ya lanm bahçeler ortadan kalkarken, bir taraftan da yeni çe itlerle bahçeler olu turulmaya devam etmektedir. Böylece üretim daha çok yeni ve güncel çe itlerle yap lmaktad r. Üretim art n düzenli olu u ve Türkiye elma üretiminin geldi i nokta göz önünde bulunduruldu unda ürünün depolanmas ve pazar süresinin uzat lmas daha da önemli bir konuma geldi inden so uk hava deposu say, üretimi takiben artt lmal ve bu tür yat mlar te vik edilmelidir. Elman n d nda yumu ak çekirdekli meyve türleri aras nda önemli bir yeri olan ve son y llarda piyasada olu an yo un talebe ra men, Ate Yan kl Hastal ndan (Erwinia amylovora) dolay üretimi s rlanan Kayseri ve yöresinde üretim ve fidan dikim miktar bak ndan ele al nd nda art gösteren türler aras nda yer alm r [4]. Mevcut durumda 2009 y verilerine göre adet görünen meyve veren armut a ac n yan nda adet meyve vermeyen armut a ac bulunmas bu türün yeti tiricili ine olan ilginin artt n en önemli göstergelerinden birisidir (Tablo 3). Bu a açlar n verime yatmas durumunda armut üretimi iki kat ndan daha fazla bir noktaya ula acakt r. Ayr ca yörede iklim ve toprak yap gere i yabani ahlat a açlar n do al ortamda kolayl kla ya am sürdürebilmesi, bu yabani türün üzerine a lanan armutlardan elde edilen üretiminde zamanla artmas na neden olmaktad r. Bu türde de pazar istekleri gözden kaç lmadan çe it seçimi yap lmas ele al nmas gereken en önemli konular aras ndad r. Meyve Veren Ya ta aç Say (adet) Meyve Vermeyen Ya ta aç Say (adet) Toplam aç Say (adet) Elma Armut Ayva Nektarin eftali Erik Kay Zerdali Kiraz Vi ne de Çilek* * 0 795* Dut * Çilek üretimi alan (da) olarak de erlendirilmi tir. Yörede yeti tiricili ine önem verilen meyve türlerinden birisi de kay ve zerdalidir. Son zamanlarda özellikle Ye ilhisar ve Yahyal dolaylar nda artan sofral k kay yeti tiricili i ile üretim miktar bir hayli yükselmi tir. Kayseri ve yöresinde

5 232 mevcut toprak yap n susuz ortamlarda kay yeti tiricili ine imkân tan mas nedeniyle uzun y llar kapama bahçe tesisinden ziyade özellikle ba alanlar n kenarlar nda çit bitkisi olarak yo un kay yeti tiricili inin yap ld görülmektedir. Ancak bu yeti tiricilik a köklü fidan dikiminden ziyade mevcut kay a açlar ndan elde edilen tohumlar n ekilmesiyle ortaya ç kan a z zerdalilerden yap ld ndan, kalite ve verim konusunda çok ciddi s nt lar bulunmaktad r. Hastal k ve zararl larla mücadele yap lmamas da bu s nt lar n artmas na neden olan önemli bir faktördür. lkbahar geç donlar n da etkisi göz önünde bulunduruldu unda tar msal ekoloji bak ndan 2. ve 3. bölge olarak nitelendirilen k sa ve orta vejetasyon dönemine sahip yerlerden ziyade, vejetasyon dönemi daha uzun ve nispeten daha man ve hatta mikro klima özelli i gösteren alanlara kay yeti tiricili inin kayd lmas ve bu bölgelerde geli tirilmesi, yöre üreticisi için iyi bir gelir kayna olu turacakt r. Özellikle zerdali yeti tiricili inin bahsi geçen tar msal ekolojilerde de oldukça yayg n ekilde yap lmas, llara göre zerdali üretim de erlerinde çok önemli oranlarda ini ç lara neden olmaktad r ( ekil 1). Sofral k kay yeti tiricili inin yayg nla alanlarda pazar isteklerinin kar lanmas aç ndan yeni yerli ve yabanc çe itlerin kullan lmas oldukça önemli bir avantaj sa layacakt r. Kayseri de geçmi ten bugüne en önemli oranda üretim kayb eriklerde görülmektedir y itibariyle 557 tona kadar dü en erik üretimi kendini yenileme çabas içinde görülmektedir. Son y llarda özellikle d piyasalardan talep edilen kurutulmu erik, yörenin al k oldu u kurutmal k üretim deseni ve özellikle Nev ehir ve yöresinde yeti tiricili i bilinen oldukça etli ve kaliteli kurutmal k erik çe itlerinin varl, nas l bir erik yeti tiricili inin dikkate al nmas gerekti ini ortaya koymaktad r. ekil 1. Kayseri ilinde baz meyve türlerinin yakla k 20 y ll k üretim seyri. Kayseri de özellikle Yahyal ve civar nda yayg nla an kiraz yeti tiricili i de Kayseri nin meyve üretim de erleri içerisinde önem verilmesi gereken konulardan birisidir. Özellikle Avrupa piyasalar nda olu an Türk kiraz imaj nedeniyle ortaya ç kan kiraz talebini kar lamaya yönelik olarak birçok ilde yeni yat mlar yap lmaya ba lanm r. Kayseri kiraz yeti tiricili i için uygun ekolojisi ile ileriye dönük önemli getiriler sa layabilecek bir konumdad r. Bu noktada kiraz konusu devlet deste i ile te vik edilmeli, özellikle yüksek rak mlarda geççi kiraz üretimine önem verilmelidir. Toplam 933 tonluk kiraz üretimi yeni dikilen bahçelerle birlikte yakla k %30 art gösterecektir. Kiraz yeti tiricili inde hedefler do ru konulmal, çe it ve tozlay seçimlerine dikkat edilmelidir. Kayseri, K ehir in Kaman ilçesine yak nl nedeniyle son zamanlarda ceviz yeti tiricili ine yat m yapan illerden birisi olmaya adayd r. Ceviz çevre ko ullar ndan bir hayli etkilenen yap gere i bahçe tesisi s ras nda dikkatli olunmas gereken türler aras nda yer al r. Ayr ca son zamanlarda özellikle orman arazilerinin slah edilmesi amac yla bu arazilerin uzun süreli kiralanmas, k raç a açland rmas gündeme getirmi ve badem yeti tiricili ine talep olu mas na neden olmu tur. Özellikle susuz yeti tiricilik yapmak isteyen üreticilerin k raç bitkisi olarak gördükleri bademlerin, son y llarda yabanc kökenli geç çiçek açan kaliteli çe itlerle üretilmesi ve iyi bir gelir kayna olmas, susuz yeti tiricilik yapmak isteyen üreticilerin de dikkatini çekmektedir. Ancak gözden kaç lmamas gereken konu bu çe itlerin susuz ko ullarda yeti tirilmeleri durumunda istenilen verim ve kalitenin sa lanamayaca r. Ayr ca a köklü olarak üretilen badem fidanlar susuz ko ullarda yeti tirilmek istense bile, en az bir iki y l bu fidanlar sulanmal r. 5. Kayseri de Ziraat Fakültesi nin Meyvecili e Olabilecek Katk Ülkemizde meyve yeti tiricili inin yayg nla ve özellikle baz spesifik ürünlerin yo un bir ekilde yeti tirildi i ve hatta dünyada tekel oldu umuz bu ürünlerin, yeti tirildi i bölgelerde nas l yayg nla ld irdelenirse, bu durumun arkas nda ya ziraat fakültelerinin ya da Tar m ve Köyi leri Bakanl na ba ara rma enstitülerinin oldu u görülecektir. Malatya da kuru kay da Meyvecilik Ara rma Enstitüsü nün, Güneydo u Anadolu da antepf st nda Antepf st Ara rma Enstitüsü nün, Manisa ve yöresinde kuru üzüm yeti tiricili inde Manisa Ba k Ara rma

6 233 Enstitüsü nün, Akdeniz de çilek, muz ve turunçgil yeti tiricili inde Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi nin, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi nin ve Alata Bahçe Kültürleri Ara rma Enstitüsü nün, Isparta ve yöresinde kaliteli elma ve kiraz yeti tiricili inde E irdir Bahçe Kültürleri Ara rma Enstitüsü ve Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi nin, Yalova ve Bursa yöresinde yo un meyve yeti tiricili inde Uluda Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Ara rma Enstitüsü nün, f nd k yeti tiricili inde Giresun nd k Ara rma Enstitüsü ve Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi nin, Ege Bölgesi nde yo un meyvecilik alanlar nda Ege Tar msal Ara rma Enstitüsü nün ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi nin, Ankara ve yöresinde yap lan ba k ve meyvecilik faaliyetlerinde Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi nin ve daha birçok yörede bu tür örneklerin etkileri bariz bir ekilde görülmektedir. Bu noktada özellikle meyve üretimi konusunda ülkemizin birçok ilinden bir hayli gerilerde olan Kayseri de, ileriye dönük at mlar n yap lmas nda son dönemlerde faaliyete geçen Erciyes Üniversitesi Seyrani Ziraat Fakültesi nin etkileri zaman içerisinde önemli oranda görülecek ve benimsenecektir. Kaynaklar 1. Anonim, Kayseri li Tar m Master Plan ( ), Anonim, Kayseri l Özel daresi Stratejik Plan ( ), Anonim, =kayseri_genel_jeoloji&m=3, Günen, Y., M rl, A., Armut Ate Yan kl ve Dayan kl k Islah. Ege Üniv. Ziraat Fak. Der., 40: 25-32, 2003.