ABD-NATO Avrupa Füze Kalkanı ve

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ABD-NATO Avrupa Füze Kalkanı ve"

Transkript

1 Haluk Dural Ulusal Strateji Merkezi-USMER İstanbul Başkanı, ABD-NATO Avrupa Füze Kalkanı ve İhanet Hançeri Kürecik Radarı ÖZET Amerika, kendi anavatanını özellikle Rusya ve Çin den gelebilecek nükleer başlıklı kıtalararası balistik füze tehdidine karşı korumak için erken uyarı uyduları, karasal radar ağı ve bunları desteklemek için kara ve denizde konuşlu füzesavar sisteminden oluşan bir balistik füze savunması (Balistic Missile Defense-BMD) kurmuştur. İlk savunma kademesini Rusya nın sınırlarına yakın yerleştirmek için Avrupa ya bir Füze Kalkanı kurulması projesi geliştirip, bunu NATO kapsamında yaygınlaştırmaya başlamıştır. NATO nun Kasım 2010 tarihlerinde Lizbon da yapılan Devlet ve Hükümet Başkanları zirvesinde kabul edilen Yeni Stratejik Konsept çalışmasında NATO, ittifakın ana görevi olarak bölgesel füze savunmasını kabul etmelidir. Bu bağlamda, NATO, bölgesel bir füze savunma sistemi komuta ve kontrol merkezini kurmak için kendi Aktif Kademeli Harekât Balistik Füze Savunma Sistemini genişletmeyi kabul etmelidir. şeklinde bir karara varılmıştır. Sözümona Iran dan ABD ve Avrupa ya atılacağı iddia edilen balistik füzelere karşı Avrupa Füze Kalkanı kapsamında Rusya nın kuşatılması için, Polonya ve Romanya ya karada konuşlu füzesavarlar, Çek Cumhuriyeti ne bir erken uyarı radarı (European Midcourse Radar-EMR) ve Türkiye ye bir seyyar cephe radarı (forward-based x-band radar-fxb) ve Baltık Denizi, Akdeniz ve mümkün olursa Karadeniz e Aegis füzesavar deniz gücü yerleştirilmesi öngörülmektedir. Obama yönetimi bu planı daha ayrıntılı hale getirerek, Avrupa Kademeli Uyum Yaklaşımı (European Phased Adaptive Approach-EPAA) programını AB ve NATO ülkelerine dikte etti. Bu yazımızda, yukarıda açıklanan süreç irdelenmekte ve ABD liderliğindeki batı emperyalist bloğunun ana hedefinin Rusya yı kuşatmak olduğu, Büyük Ortadoğu Projesi-BOP kapsamında ilan edilecek kuzey Irak Kürt devleti ile Türkiye nin güneydoğusunu birleştirilip, Suriye işgal edilerek Akdeniz ile Hazar Denizi arasında bir enerji koridorunun açılması ve bu nedenle Türkiye nin komşularıyla düşman haline getirilip, yerli işbirlikçilerinin çabalarıyla parçalanmak istendiğinin, Avrupa Füze Kalkanı projesinin yan hedefi olarak belirlendiği açıklanmaya çalışılacaktır Şubat Münih Güvenlik Zirvesi Münih te 10 Şubat 2007 de yapılan 43. Güvenlik Zirvesi toplantısında Rusya Devlet Başkanı V. Putin, Bush'un Orta Avrupa ve özellikle Polonya'da kurmayı planladığı füze kalkanı projesine dair kriz konusunda taviz vermeyeceğini belirterek, füze kalkanı kurma nedenlerinin ikna edici olmadığını, NATO'nun Doğu'ya genişlemesinin de "tehdit" olarak algılandığını belirtti. Ayrıca, aynı toplantıda Rusya Savunma Bakanı Sergey Ivanov, "Balistik her füze izlenip ilk fırlatılma anında vurulabilir. ABD neden sistemlerini Irak, Afganistan ya da Türkiye'ye kurmuyor" demiştir. Sayfa 1 / 23

2 2007 Haziran G-8 Zirvesi Almanya da 7 Haziran 2007 tarihinde toplanan 33. G-8 zirvesinde George W. Bush ve Vladimir Putin arasında yapılan doğrudan görüşmelerde Rusya devlet başkanı Amerikalılara, Asya dan ve özellikle İran yönünden atılacak füzelerin kontrolü için Rus radarlarının ortak kullanımını teklif etti ve böylece doğu Avrupa ya kurulacak Amerikan anti-balistik füze savunma sistemine gerek kalmayacağını belirtti[1]. ABD nin Çek Cumhuriyetine yerleştirmeyi düşündüğü radarın İran dan ABD ye doğru atılacak olan balistik füzeleri izleyeceğini konusundaki ısrarı üzerine Putin, radarın döner antenli olması nedeniyle ana amacının Rusya nın batı bölgesini izleyeceğini belirtmiş, eğer Amerika İran konusunda samimiyse, Rusya nın Azerbaycan daki Gabala ve Kuzey Kafkasya daki Armavir radarlarını ortak işletmeyi teklif etmiştir[2]. Gabala Radarı GABALA-Azerbaycan PECHORA-Urallar Gabala radarı, Baku dan 200 km uzakta, Azerbaycan ın İran sınırına yakın Qebele kentine 9 km uzaktadır. Bistatik radarın alıcı (40 o K ve 47 o D) ve verici antenleri (40,8682K ve 47,7958D) birbirinden 1,5 km uzaklıktadır. Daryal (batı isimlendirmesinde Pechora) modeli faz-dizili (phased array), çalışma frekansı MHz (VHF bandı) olan bir radardır. Verici anten alanı 30x40 m ve alıcı anten alanı 80x80 m dir[3]. Gücü 350 MW, sabit antenli olup, yatay tarama alanı (Azimuth) 162 o ve menzili km dir. Güney yarım küreden atılacak balistik veya seyir füzelerini izleyebilir. Tarama alanı Afganistan, Hindistan, İran, Türkiye, Pakistan ve Çin in bazı bölgeleri olmak üzere Hint Okyanusundaki ABD nükleer denizaltılarından atılabilecek kıtalar arası balistik ve seyir füzeleri izlemek üzere inşa edilmiştir. Gabala radarı hergün cıvarındaki nesneyi izleme kapasitesine sahiptir Körfez savaşı sırasında kullanılan Amerikan seyir ve Irak ın Scud füzeleri hakkında gayet hassas veri sağlamıştır[4]. ARMAVİR Armavir Radarı Krasnador bölgesinde Armavir kentinin 12 km güneybatısında Glubokiy deki eski Baranovski hava üssünde yeralan (44 o K, 40 o D, rakım: 256 m) Voronezh-DM tipi bir radardır. Menzili km, Gücü 0,7 MW tır. Bu radar, Akdeniz ve Kuzey Afrika dan Rusya ya doğru atılacak balistik ve seyir [1] : [2] : [3] : Pavel Podvik, History and the Current Status of the Russian Early-Warning System, s. 24, 34 [4] : Gabala radar for both Russia and US? March 12, 2009, Sayfa 2 / 23

3 füzelerine karşı görev yapmaktadır. Radarın çalışma frekansı 300 MHz (UHF bandı), dalga boyu 0,1 m dir. Voronezh-DM modelinin eski versiyonu olan Voronezh-M (VHF bandı, dalga boyu 1-10 m, St. Petersburg yakınındaki) konik başlıklardan yansıyan sinyallerin maksimize ederken, muhtemelen metreden küçük hedeflerde detay çözümleme yapamaz[5]. Eğer Putin in önerisi Amerika tarafından desteklenseydi, Gabala ve Armavir radarları izlenen konik başlıklar ile yanıltıcı objeler (decoy) arasından gerçek savaş başlığını ARMAVİR belirleyeceği için İran sınırına yakın, Tip : Voronezh-DM Menzil : km, tercihan Kafkaslar veya Türkiye ye Azimut : 160, GABALA Güc : 0,7 MW Tip : Daryal-Pechora yerleştirilecek 8-10,5 GHz frekansta Menzil : km, Azimut : 162, Güc : 350 MW çalışacak bir Amerikan X-bandı cephe radarı (AN/TPY-2), 2-3,5 cm düzeyinde yapacağı çözümleme ile İran dan atılacağı varsayılan Gabala ve Armavir Radarları Tarama Yelpazeleri - H. Dural balistik füze tehdidini azaltacaktı. Ancak Amerikan tarafı, Putin in önerisini reddetti. Çünkü İran tehdidi aslında Amerikanın Rusya yı kuşatma operasyonunun bir kamuflajıdır. ABD nin Avrupa Füze Kalkanı Brifingleri Rusya nın bu itirazlarına kulak tıkayan ABD, NATO ve AB üyesi devletlerin her kademedeki yetkililerini ikna turlarına başlayarak çeşitli tarihlerde üst düzey brifingler tertiplemeye başladı. ABD Savunma Bakanlığı Füze Savunma Dairesi Müdürü Hv. Korgeral Trey Obering, Ulusal Savunma Sanayi Birliği toplantısında yaptığı 5 Mart 2007 tarihli sunumda[6] Füze Savunma Programı hakkında çeşitli bilgiler vererek, projenin kapsamındaki üç bileşeni şöyle belirlemiştir; - Doğu Avrupaya 10 kadar silo-yerleşik uzun menzilli füzesavar konuşlandırmak ( ), - Halen Pasifikteki deneme alanında kullanılmakta olan dar-huzmeli ortayörünge izleme radarını merkezi Avrupaya taşımak (2011), - IRAN tehditine odaklanmış bir tanımlama radarını tespit, tanımlama ve izleme verileri derleyecek şekilde cepheye yerleştirmek. Benzer bir brifing ABD Savunma Bakanlığı Füze Savunma Dairesi Sistem Mühendisliği ve Entegrasyon Müdürü Dennis Mays tarafından 2007 Mayıs ayında yapılan sunumda da dile getirilmiştir. [5] : George N. Lewis and Theodore A. Postol, Target Russia?, , s. 53 [6]: nse/obering%20presentation% pdf Sayfa 3 / 23

4 Hep aynı görsel malzemelerin kullanılan benzer birifinglerde, İran ın km menzilli Şahap- 3 balistik füzelerinin Avrupayı tehdit ettiği anlatılarak (gerçekte menzil en fazla Romanya ya uzandığı halde) Avrupa Füze Kalkanının İran tehdidine karşı önemli bir koruma sağlayacağı çeşitli haritalar üzerinde gösterilmektedir. Ancak dikkat edilirse, yandaki haritada Avrupa Füze Kalkanı tarafından korunacak bölgeleri gösteren açık mavi taralı alanların içinde Türkiye nin olmadığı net olarak görülebilir. Çeşitli seviyelerde buna benzer brifingler alan AKP Hükümet yetkilileri ve üst düzey askerler kurulacak olan Avrupa Füze Kalkanının Türkiye yi dışladığını, halkımızdan saklamaktadırlar. Rusya Avrupa Füze Kalkanına neden karşı? Rusya nın tüm itirazlarına karşın, Amerika, Avrupa ya bir NATO Füze Kalkanı kurma girişimlerine devam ederek, projeyi; Çek Cumhuriyetine bir X-bandında çalışan erken uyarı radarı (European Midcourse Radar-EMR), Polonya da Ustka-Wicko üssüne siloda-konuşlu 10 cıvarında iki-kademeli karasal füzesavarları ve İran sınırına yakın (Türkiye ye) bir seyyar cephe radarı olan AN/TPY-2 X-bandı radarı yerleştirmek şeklinde planlamaya başladı. ABD Savunma Bakanlığı, yukarıda açıklanan üç bileşenli Avrupa Füze Kalkanı mimarisi için 1 Ekim 2007 tarihinde bir Görev Deneme Kavramı yayınladı[7]. ABD Savunma Bakanlığı EUROPEAN GMD (Ground-based Midcourse Defense) MISSION TEST CONCEPT, October 1, 2007 Amerika Doğu ve Batı Sahillerine yönelik İRAN Balistik Füzeleri Optimum Uçuş Rotaları km km Doğu Türkiye, AN/TPY-2 Radarı ÇEK Cumhuriyeti, EMR- Radarı Vardo GLOBUS-II Radarı Bu çalışmada, İran dan ABD nin doğu ve batı sahillerindeki önemli hedeflere atılacak (Avrupa ya değil!) balistik füzelerin optimum uçuş rotaları ve bunları izlemek için kurulacak radarlar ve füzesavar senaryoları irdelenmektedir km km Fylingdales Erken Uyarı Radarı EMR Erken Uyarı Radarı Bu çalışmalardaki en önemli husus, Avrupa için bir İran balistik füze tehdidi dikkate alınmaz iken, esas tehdidin uzun vadede Amerika ya yönelik olduğu ve nedenle sadece Amerika nın kendi [7] : Department of Defense EUROPEAN GMD MISSION TEST CONCEPT, October 1, 2007, Sayfa 4 / 23

5 topraklarını savunmayı amaçladığıdır. İran ın şu anda elindeki en gelişmiş Şahap-3 füzesinin menzili km dir ve Avrupa ya ulaşmamaktadır. Ayrıca İran ın Avrupa da herhangi bir ülkeyle düşmanlığı yoktur. Geliştirilmekte olan Şahap-4 ve -5 ile menzilin km ye çıkacağı tahmin edilmektedir. Ancak bu gelişmiş füzelerin ABD ye erişmesi mümkün değildir. Buna rağmen ABD yönetimi, tüm NATO müttefiklerine ve AB yetkililerine İran dan gelecek füze tehdidi yalanını söylemekte, bu yetkililer de kendi halklarını aynı yalanla beslemektedirler. Şimdi, Avrupa Füze Kalkanının üç bileşenini sırasıyla irdeleyelim: 1- Çek Cumhuriyeti ne yarleştirilecek radar (European Midcourse Radar-EMR): ÇEK Cumhuriyeti ne yerleştirilecek olan Radar[8], halen Marshall Adaları Kwajalein Atolündeki Amerikan Bucholz Askeri Hava Üssünde görev yapmaktadır. K Lise İlkokul EUROPEAN MIDCOURSE RADAR- EMR Reagan Test Üssü Komutanlığı N Marshall Adaları Kwajalein Atolü, Bucholz Askeri Hava Üssü-H. Dural Tadil Edilecek EMR Radarı-Kwalalein Gücü 30 kw olan bu X-bandı radarı (çalışma frekansı 8-10,5 GHz (Giga Heartz: Saniyede milyar kere titreşen dalga ve dalga boyu 2,5-3 cm) batı Rusya yı izleyecek şekilde tadil edilecek olup, radar anteninin tarama alanı yatayda ±178 o, dikeyde 90 o dir. Yani, radar döner kaideye monteli olduğundan yatay tarama alanı 360 o dir. Yapılacak tadilatla radarın anten alanı 105 ten 123 m² ye ve üzerindeki yarı-iletken alıcı-verici modülü sayısı dan adede yükseltilip çözünürlüğü arttırılarak, menzili den km ye çıkarılacaktır[9]. Radarın geliştirilecek özelliklerine rağmen, İran dan atılacak balistik füzelerin başlıklarını tanımlamasına teknik olarak imkan yoktur. Bu konular ABD deki Massachusetts Institute of Technology-MIT de görevli Bilim, Teknoloji ve Ulusal Güvenlik Politikası Güvenlik Çalışmaları Programı hocası Prof. Theodore A. Postol tarafından ayrıntılı olarak araştırılmıştır[10]. Çalışmanın ana bulgularına göre; a) Avrupa Orta-yörünge Radarı (EMR) ayrıştırma işlemi yapamaz, savaş başlıklarına karşı yeterli tespit menzili yoktur. [8]: Radar resmi için [9]: George N. Lewis, Theodore A. Postol, The European Missile Defense Folly, [10]: Theodore A. Postol, Professor of Science, Technology, and National Security Policy Security Studies Program, Massachusetts Institute of Technology, Why US National Intelligence Estimates Predict that the European Missile Defense System Will Fail Technological Issues Relevant to Policy, Plenary Lecture German Physical Society, Berlin, Germany, February 29, 2008 Sayfa 5 / 23

6 b) EMR nin bu işlevi esas itibariyle, Norveç in Vardo kentindeki Amerikan Gobus-II radarı tarafından yerine getirilecektir. Çünkü, savaş başlıklarının Radar Kesit Alanı-RKA (Radar Cross Section-RCS) X- bandında çalışan radarlarda bir çekirgeden en fazla 10 misli büyük görünür. Ayrıca, atmosfere yeniden giren savaş başlığının (Re-entry Vehickle-RV) yönlenmesi ve/veya üzerine kaplanmış olan radar sinyallerini emen malzemeler (Radar Absorbing Material-RAM) nedeniyle savaş başlığının radar kesit alanı-rka çok zaman bir çekirgeden daha küçüktür. Avrupa üzerinden ABD ye doğru seyredecek balistik füzelerle ilgili tüm izleme/işaretleme İngiltere-Fylingdales deki alçak frekans erken uyarı radarı tarafından yerine getirilecektir. Fylingdales erken uyarı radarı (54 o 21 42,02 K, 0 o 40 11,18 B, rakım 270 m) 36 metre yükseklikte, üçgen bir Fylingdales Erken Uyarı Radarı kesik piramit şeklindedir. Her yüzdeki antende faz dizili ve yarı-iletken adet alıcı/verici (transmit/receive-tr) modülü vardır. Her modülün maksimum 340 W çıkış gücü vardır ve radarın toplam max. anten çıkış gücü 2,5 MW dolayındadır. Radar, aralarında 900 m olan 0,5 m 2 boyutundaki cisimleri ayrıştırabilir ve aynı anda 800 cismi izleyebilmektedir[11]. Çap 25,6 m Bu radar dahi 0,3 m uzunluğundaki bir tel ile gerçek bir Anten Alanı 3 x 515 m 2 savaş başlığı arasındaki farkı söyleyebilecek çözünürlüğe Tarama Açısı 360 sahip değildir. Aluminyum kaplı, yarım kg 0,3 metrelik Güc 2,5 MW cam teller yüzbinlerce sahte radar hedefi üretebilir ve Menzil km gerçek savaş başlıklarından ayırt edilemez[12]. VARDO radarıyla kıyaslanamayacak kadar küçüktür. Bu nedenle, füzenin savaş başlığı esas olarak ABD nin Norveç in Vardo kentine yerleştirdiği Globus-II radarı tarafından çözümlenecek ve İngiltere nin Fylingdales hava üssündeki erken uyarı radarları tarafından takip edilecektir. Yandaki resimden[13] de görüleceği gibi, gerek Çek Cumhuriyetine yerleştirilecek EMR radarı ve gerekse Türkiye ye yerleştirilen X- bandı cephe radarının (Forward Based X-band radar-fbx) 0,01 m 2 = 10x10 cm lik çözünürlükteki menzilleri Vardo daki Globus-II [11] : [12] : Theodore A. Postol, a.g.e. [18] [13] : Theodore A. Postol, a.g.e. [18] Sayfa 6 / 23

7 GLOBUS-II Radarı Norveç in Vardo kentinde (rakım 63 m, 70 o 22 1,56 K, 31 o 7 37,56 D) bulunan GLOBUS II radarı, ABD tarafından uzaydaki çöpü izlemek için yerleştirilmiştir. Ancak, 1999 da rüzgar kılıfı yırtıldığında, radar çanağının Rusya ya dünük olduğu bir gazetecinin fotoğraflamasıyla ortaya çıkmıştır. ABD, Norveç Parlamentosuna yalan beyanda bulunmuştur. Böylece Norveç, Rusya nın İskender füzelerinin birinci derecede hedefine oturtulmuştur. Çanak Çapı : 27 m, Alt reflektör Çapı : 3,15 m, Anten Alanı : 570 m², Güc : 150 kw, maks. 200 kw, Kapsama Alanı : 30 B - 90 D Frekans : X-band, 9,5-10,5 GHz, Dalga Boyu : 2,5 3 cm Işın Eni : < 0,1 Menzil : km MOSKOVA VARDO NORVEÇ GLOBUS-II RADARI Görüldüğü üzere, Vardo Globus-II radarı çok hassas ve uzun menzilli ( km mesaden bir tenis topu boyundaki bir cismi tanımlayabilmektedir) bir radardır ve açıklanan görev tanımının dışında esas olarak Rusya nın balistik füze sistemlerini izlemektedir. Norveç-Vardo Globus-ıı Radar Kör Alanı H. Dural Çek Cumhuriyeti Orta-rota Radarı EMR Norveç Vardo GLOBUS II Radarı yelpazesi Globus-II ve EMR Radar Yelpazeleri H. Dural Bütün sayılan güçlü özelliklerine rağmen bu radarın da bir zafiyeti vardır. Radar, dünyanın yuvarlaklığı nedeniyle ufuk çizgisinin altında kalan bölgeleri göremez. Rusya nın stratejik sabit füze üsleri Ural dağları ile Moskova nın batısı arasındaki bölgede yeralmaktadır ve buralar Vardo radarı için kör alanlardır. Bugün Rusya Stratejik Füze Kuvvetleri (RVSN) üç ordudan oluşmaktadır. Bunlar 27., 31. ve 33. Muhafız füze ordularıdır. RVSN nin komuta merkezi Moskova nın güneybatı köşesinde, yedek savaş merkezi ise Ural lardaki Kosvinsky dağındadır. Sayfa 7 / 23

8 Bu üç ordudan yedisi hareketli ve dördü siloda konuşlu olup, toplam 11 Kıtalararası Balistik Füze tümeni bulunmaktadır. Uralların batısındakiler; Vypolzovo, Kozelsk, Teykovo, Yoskar Ola, Tatischkovo ve doğudakiler ise Nishny Tagil, Domborovskiy, Novosibirsk, Barnaul, Uzhur ve Irkutsk tur[14]. Batı Rusya Füze Üsleri H. Dural Avrupa Füze Kalkanı kapsamında Çek Cumhuriyeti ne EMR radarı yerleştirilmek istenmesinin asıl sebebi, Norveç-Vardo daki Globus-II radarının kör alanında bulunan batı Rusya daki Rus stratejik füzelerini kontrol etmektir. Soldaki resimden de[15] görüleceği üzere, Çek Cumhuriyetine yerleştirilecek Avrupa Erken Uyarı Radarı (EMR), radar Kesit alanı (RCS) 1 m 2 olan cisimleri tanıyacak çözünürlükte çalıştırıldığında, Rusya nın batı bölgelerinden ABD hedeflerine doğru ateşlenecek olan balistik füzeleri henüz atmosfer dışına çıkmadan ve ayrıca Vardo daki Globus-II ve İngiltere deki Fylingdales erken uyarı radarlarının görüş alanlarına girmeden önce izlemeye imkan verecektir. Radarın esas görevi budur. NATO nun Avrupa Füze Kalkanının gerçek amacını değerlendiren Rusya, alacağı karşı önlemleri, Kasım 2008 de devlet başkanı Dimitri Medvedev in ağzından eğer Avrupa ya beklenen füze savunma sistemi yerleştirilirse, cevaben kısa menzilli taktik nükleer başlık taşıyan İskender füzelerini Kaliningrad a yerleştirecekleri şeklinde kamuoyuna duyurdu[16]. 2- Polonya ve Romanya ya yerleştirilecek füzesavarlar: ABD ve Polonya 20 Ağustos 2008 de Polonya ya siloda-konuşlu 10 adet füzesavar füzesi yerleştirmek üzere bir anlaşma imzaladılar[17]. Öngörülen sistemdeki füzesavarlar Minotaur, Taurus, Pegasus ve Orion gibi uzaya çıkabilen iticilerden türetilmiş siloda-konuşlu herbiri 20 tondan daha ağır büyük roketlerden oluşmaktaydı. Bazı Rus yetkililer bunları, nükleer başlıklı saldırı füzelerine dönüştürülme potansiyeli dolayısıyla, tehdit olarak tanımladılar. [14] : [15] : Theodore A. Postol, a.g.e. [18] [16] : Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Rusya Federasyonu Federal Meclis Konuşması, 5 Kasım 2008 [17] : Ballistic Missile Defense Agreement Between the United States of America and the Republic of Poland, Sayfa 8 / 23

9 Nitekim Rusya nın NATO temsilcisi Büyükelçi Dimitri Rogozin Gürcistan daki durum üzerine ABD ve Rusya arasındaki ilişkiler çok gerilmişken, hızla Polonya-ABD arasında böyle bir anlaşma imzalanması, füze savunma sisteminin İran a değil ama Rusya nın stratejik potansiyeline karşı olduğunun göstergesidir. demiştir. Ayrıca Rusya Federasyonu Genel Kurmay Başkan yardımcısı Anatoli Nogovitsin, üzerine basa basa ülkesine füzesavarları yerleştirecek olan Polonya kendisini yüzde yüz vurulacak hedef yapmıştır diyerek tepkisini dile getirmiştir[18]. ABD nin çeşitli düzeylerde Rusya yı ikna çabaları, Polonya ya yerleştirileceğini belirttiği RIM- 161 Standard Missile-3 (SM-3) füzesavarlarının teknik özelliklerinin, Rusya nın stratejik güçleri arasındaki modern kıtalararası balistik füzelerine bir tehdit olamayacağı yönünde anlattıkları masallar kimseyi ikna etmemiştir. Rus devlet yatkilileri bu endişelerinde haksız değildir. Gerçekten, aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere RIM 161 SM-3 Blok IA füzesavarın hızı Rus füzelerini yakalamaya yetmez. Rus Balistik Füzeleri Hız Menzil Uçuş Tavanı SS-18 : P-36 (2 kademeli) 7,9 km/san km +600 km SS-25 : RT-2PM Topol (3 kademeli) 7,0 km/san km +600 km SS-27 : RT-2UTTKh-Topol M (3 kademeli) 7,3 km/san km +600 km Amerikan Füzesavar Füzesi RIM 161, SM-3 Blok IA (3 kademeli) 2,7 km/san 500 km 160 km Pegasus OBV (3 kademeli) 8,5 km/san km +160 km Orion GBI (2 kademeli) 8,7 km/san km +160 km [19], [20], [21], [22], [23], [24] Orion GBI. 2 kademeli Ancak, Rusya bir şekilde ikna edilir ve Polonya ya füzesavarlar yerleştirilirse, ABD düşük hızlı SM-3 füzesavarları daha hızlı ve uzun menzilli Minotaur, Taurus, Pegasus ve Orion GBI gibi roketlerle değiştirecektir. Bu m büyüklükteki hızlı füzeler Rusya nın kıtalararası balistik füzelerini kolaylıkla yakalama kapasitesine sahiptir. [18] : [19] : SS-18, P [20] : SS-25 : RT-2PM Topol, [21] : [22] : RIM-161 SM-3, [23] : Pegasus OBV, [24] : Orion GBI, Sayfa 9 / 23

10 Rus SS-18/19 un aşağıdaki uçuş profili incelendiğinde, füzenin 2. Kademe yakıtının, füze ateşlendikten yaklaşık 340 saniye sonra tükendiği (burn-out) ve savaş başlığını taşıyan yeniden giriş aracının (re-entry vehickle-rv), atış noktasından 670 km uzaklığa ve 400 km irtifaya ve atmosfer dışında maksimum hızına (tahminen 7,9 km/sn) eriştiği görülür[25]. Rusya Vypolzovo dan Atılan SS-18/19 Füzelerine Karşı 8,3 km/sn Hızlı 2-Kademeli Pegasus Füzesavar Füzesavarın Yakıt Bitimi SS-18/19 Yakıt Bitimi, 300 sn Füzesavar Ateşlenişi SS-18/19 Radar Ufkuna Giriş Rusya Vypolzovo Üssünden atılacak SS-18/19 Kıtalararası Balistik Füzeleri-KABF, ateşlemeden 3,5 dakika sonra Çek Cumhuriyetindeki, Avrupa Erken Uyarı Radarı- EMR nin görüş ufkuna girer. Aynı anda, Polonya dan Pegasus füzesavarı ateşlenir. Pegasus 9 dakika sonra Rus SS-18/19 KABF ni Grönland ın batısında yakalar. EMR Radarı Çek Cumhuriyeti Vypolzovo Füze Üssü [25] : Theodore A. Postol, a.g.e. [18] Sayfa 10 / 23

11 İrtifa, km Rus SS-25 in aşağıdaki uçuş profili incelendiğinde ise füzenin, 3. Kademe yakıtının füze ateşlendikten yaklaşık 170 saniye sonra tükendiği (burn-out) ve savaş başlığını taşıyan yeniden giriş aracının (re-entry vehickle-rv), atış noktasından 800 km uzaklığa ve 420 km irtifaya ve atmosfer dışında maksimum hızına (tahminen 7,0 km/sn) eriştiği görülür[26]. Rus SS-25 Kıtalararası Balistik Füzelerinin Uçuş Sırasındaki 5 sn Aralı Konumları SS-25 Uçuş Profili Konumlar 5 er sn Arayla Yakıtın Bitimi, 170 sn 3. Kademe Ateşleme 2. Kademe Ateşleme Menzil, km Rusya Vypolzovo dan Atılan SS-25 Füzelerine Karşı 8,3 km/sn Hızlı 2-Kademeli Pegasus Füzesavar Füzesavarın Yakıt Bitimi SS-25 Yakıt Bitimi, 170 sn Füzesavar Ateşlenişi SS-25 Radar Ufkuna Giriş Rusya Vypolzovo Üssünden atılacak SS-25 Kıtalararası Balistik Füzeleri-KABF, ateşlemeden 3 dakika sonra Çek Cumhuriyetindeki, Avrupa Erken Uyarı Radarı- EMR nin görüş ufkuna girer. Aynı anda, Polonya dan Pegasus füzesavarı ateşlenir. Pegasus 5 dakika sonra Rus SS-25 KABF ni Norveç in batısında yakalar. EMR Radarı Çek Cumhuriyeti Vypolzovo Füze Üssü [26] : Theodore A. Postol, a.g.e. [18] Sayfa 11 / 23

12 Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere, Amerika nın NATO şemsiyesi altında gerçekleştirmeye çalıştığı Avrupa Füze Kalkanı projesi aslında Rusya yı kuşatmayı, Rusya nın stratejik kuvvetlerini etkisizleştirmeyi amaçlamaktadır. Ancak Rusya nın çok sert tepkisi karşısında projede fazla yol alınamamaktadır. Bu projenin detaylarının ortaya saçılmış olması üzerine yeni ABD yönetimi manevra alanını değiştirmiştir. Obama yönetimi, selefi Bush un Çek Cumhuriyetine büyük bir radar ve Polonya ya yerde konuşlu güçlü füzesavarlar yerleştirilmesini öngören Avrupa Füze Savunma Girişimini terketmiştir. Yönetim 17 Eylül 2009 da, on misli daha küçük SM-3 füzesavarları kullanacak daha esnek Avrupa Kademeli Uyum Yaklaşım ı (European Phased Adaptive Approach-PAA) önerdi[27]. Bu yeni yaklaşıma göre; bugünkü füzesavarlar (SM-3 ler) birkaç bin kilometrelik menzil içinde füzeleri yakalayabilecek şekilde tasarlanmıştır. Önümüzdeki onyılda ABD ve NATO, İran dan atılacak balistik füzelere karşı Avrupa yı korumak için çevresine daha uzun menzilli yeni nesil deniz ve karada konuşlu SM-3 füzesavarları yerleştirmek üzere çalışmaktadırlar. Kademeli uyum yaklaşımı-paa dört aşamalıdır: Aşama Bir (2011 sonuna kadar) Mevcut denenmiş füzesavar sistemlerine dahil denizdeki Aegis Silah sistemleri, SM-3 (Blok IA) füzesavarları ve AN/TPY-2 gibi bir radarın personel ve aileleriyle birlikte Avrupa için balistik füze tehdidi olan bölgelere yerleştirilmesi. Aşama İki (2015 sonuna kadar) Olumlu sonuç alınan denemelerden sonra, SM-3 füzesavarların daha gelişmiş deniz ve karada konuşlu modellerini (Blok IB) ve daha gelişmiş radarları, kısa ve orta menzilli balistik füze tehditine maruz bölgelere genişletmek. Aşama Üç (2018 sonuna kadar) Halen geliştirme aşamasında olan SM-3 füzesavarlarının daha ileri modellerini (Blok IIA) geliştirme ve denemeleri tamamlandıktan sonra kısa, orta ve ara-menzil füze tehdidine karşı yerleştirmek. Aşama Dört (2020 sonuna kadar) Orta ve ara-menzil füzeler ve ABD ye yönelik potansiyel Kıtalararası Balistik Füze tehdidine karşı, geliştirme ve denemeler tamamlandıktan sonra SM-3 (Blok IIB) füzesavarlarını yerleştirmek. Obama nın yayınladığı talimatta Avrupa füze savunması için önerilen kademeli uyum yaklaşımının amaçları şöyle belirlenmiştir: Uzun menzilli balistik füze tehdidine karşı Amerikan anavatanının savunmasını sürdürmek. Iran ın yakın vadedeki füze tehdidine karşı yerleştirilmiş ABD kuvvetlerinin, onlara eşlik eden ailelerinin korunmasını hızlandırmak. Tüm NATO müttefiklerinin halklarını ve memleketlerini korumayı sağlamak ve arttırmak. Mevcut tehditleri karşılamak için sınanmış yetenek ve teknolojileri sağlamak. Bu mimariyi yükseltmek ve ayarlamak için esneklik sağlamak. [27] : Fact Sheet on U.S. Missile Defense Policy, A "Phased, Adaptive Approach" for Missile Defense in Europe, THE WHITE HOUSE, Phased-Adaptive-Approach-for-Missile-Defense-in-Europe/ Sayfa 12 / 23

13 Obama nın sözümona Avrupa yı, olmayan bir İran balistik füze tehdidine karşı korumak için kurulacağını söylediği Aşamalı Uyum Yaklaşımı-PAA diye adlandırılan Avrupa Füze Kalkanının esas amacının Amerikayı ve Amerikan vatandaşlarını korumak olduğu çok net ifade edilmektedir. Bütün NATO ülkeleri hükümetleri bu gerçeği kendi halklarından saklayarak, hattâ tam tersi yalanlar söyleyerek Amerikan planlarına hizmet etmektedirler. NATO Lizbon zirvesi NATO nun Nisan 2009 da Strasbourg zirvesinde alınan karar üzerine eski ABD Dışişleri Bakanı Madeleine K. Albright başkanlığında toplanan on NATO üyesi ülkenin daha önce NATO da görev yapmış büyükelçilerinden oluşan uzmanlar gurubu, hazırladığı raporu 17 Mayıs 2010 tarihinde NATO 2020: Pekiştirilmiş Güvenlik; Dinamik Yükümlülük NATO için Yeni Stratejik Kavram üzerine Uzmanlar Gurubunun Tahlil ve Tavsiyeleri [28] adıyla yayınlandı. NATO nun Lizbon zirvesi Kasım 2010 tarihlerinde yaptığı toplantıda NATO nun Yeni Stratejik Konsept i kabul edildi. NATO nun Kasım 2010 tarihlerinde Lizbon da yapılan Devlet ve Hükümet Başkanları zirvesinde kabul edilen Yeni Stratejik Konsept çalışmasında NATO, ittifakın ana görevi olarak bölgesel füze savunmasını kabul etmelidir. Bu bağlamda, NATO, bir bölgesel füze savunma sisteminin komuta ve kontrol merkezi kurmak için kendi Aktif Kademeli Harekât Balistik Füze Savunma Sistemini genişletmeyi kabul etmelidir. şeklinde bir karara varmıştır. Bu yeni konsept belgesinin 6. sayfasında Füze Savunmasının Yeni Görevi başlıklı paragrafında İran dan gelecek muhtemel balistik füze tehdidine karşı olduğu açıkça belirtilmektedir[29]. Aynı belgenin 27 inci sayfasında Balistik füze savunması başlığı altında ise; Müttefikler ortaya çıkan balistik füze tehdidi ile mücadelede tamamlayıcı role sahip olmalıdırlar. ABD nin tamamladığı yeni balistik füze savunması yaklaşımı, halkların ve kuvvetlerin savunulmasına eklenebilecek NATO çapında etkin bir stratejinin geliştirilmesi için bir fırsat sağlayacaktır. Yerleştirilecek olan ABD sistemi, Körfez den Avrupa ya yönelecek balistik füzelere karşı, daha önce öngörülenden çok daha tesirli olacaktır. Bunlar Rusya ya karşı yönlenmeyecekler, Rusya nın nükleer caydırıcılığını tehdit etmeyeceklerdir. NATO füze savunma sistemi, sorumluluğun Atlantik ötesi paylaşımını ve caydırıcılığını arttıracak, güvenliğin bölünmezliği prensibini güclendirecek ve Rusya ile sağlam güvenlik işbirliğine izin verecektir. dendikten sonra, Tavsiyeler başlığı altında NATO, karasal füze savunmasını İttifakın asli görevi olarak tanır. Son tahlilde NATO, karasal füze savunma sisteminin merkezi komuta ve kontrol kabiliyetini teminen Aktif Kademeli Harekât [28] : NATO 2020: Assured Security; Dynamic Engagement Analysis and Recommendations of the Group of Experts on a New Strategic Concept for NATO [29] : The New Mission of Missile Defence. Defending against the threat of a possible ballistic missile attack from Iran has given birth to what has become, for NATO, an essential military mission. President Obama s decision to deploy a phased adaptive missile defence will provide more effective, rapid and reliable coverage than earlier proposals. It also puts missile defence fully within a NATO context, with participation open to all Allies and all Allies to be protected. Missile defence is most effective when it is a joint enterprise and so cooperation throughout the Alliance and between NATO and its partners (especially Russia) is highly desirable. Sayfa 13 / 23

14 Balistik Füze Savunma Sistemini (Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence System) genişletmeyi kabul etmelidir. [30] önerisi yapılmıştır. Diğer bir deyişle NATO uzmanlar gurubunun hazırladığı ve Lizbon zirvesinde onaylanan Yeni NATO Stratejik Konsept belgesinde; o o o Avrupa ülkelerine balistik füze tehdidinin Körfez den ve ismen de İran dan geleceğini, Balistik füze tehdidine karşı, ABD nin geliştirdiği Aktif Kademeli Harekât Balistik Füze Savunma Sistemi nin kabul edilmesi gerektiğini, Bu füze kalkanı sisteminin tüm NATO ülkelerine yaygınlaştırılacağı net olarak ifade edilmektedir. Kademeli Uyum Yaklaşımı-PAA çerçevesinde SM-3 tipi füzesavarların geliştirilmesi çalışmalarında özellikle bu füzelerin hızlarının arttırılması ve balistik füzeleri atmosfer dışında tahrip edecek olan başlıkların gücünün (Kill Warhead-KW) ve bu başlıkların yönlendirilme aparatlarının etkinleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu nedenle ilk nesil olan Blok IA/B füzelerinin boy ve çapları, Blok IIA/B füzelerinde büyütülmektedir. SM-3 IA/B füzeleri Boy: 5,79 m, Çap: 0,34 m, SM-3 IIA/B füzeleri Boy: 6,70 m, Çap: 0,53 m [31]. Böylece Blok II de çapı büyütülen füzelerin ilk kademesini oluşturan MK 72 İtici motoru (boy: 1,4 m ve çap: 0,53 m [32]) füzelere ilk ateşlemede çok daha fazla bir hız sağlayarak, son kademenin yakıtı bittiğinde (burnout) füzesavarı 6 km/saniye lik bir hıza eriştirecektir. Bu kadar yüksek hızlı füzesavarlar, yukarıda belirtilen Rus SS-18/19, SS-25/27 gibi nükleer başlık taşıyan kıtalararası balistik füzeleri daha yakıtları bitip, son hızlarına ulaşmadan, daha alçak irtifalarda vurabilecek yeteneğe sahip olmaktadırlar. [30] : Recommendation: NATO should recognize territorial missile defence as an essential mission of the Alliance. To that end, NATO should agree to expand its Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence System to provide the core command and control capability of a NATO territorial missile defence system. [31] : Theodor A. Postol, The Security Implications of Missile Defese A Policy Perspective, Tsinghua University Beijing, China 17 Mart 2011, s. 70 [32] : Mk-72 Booster, Sayfa 14 / 23

15 Rusya Federasyonu Başkanı Dimitri Medvedev, bu açmaz hakkında görüşlerini 25 Ocak 2011 de şöyle dile getirdi: Biz NATO ile belli ilkelerde anlaşırız veya anlaşamayız, yakın gelecekte bir nükleer saldırı grubumuzu konuşlandırmakla ilgili bir seri arzu edilmeyen uygulamalara zorlanabiliriz. [33]. Geçtiğimiz iki sene boyunca, Kademeli Uyumlu Yaklaşım- PAA planlarının analizleri ve detayları ortaya çıktıkça Rus yetkililer, Rus stratejik caydırıcı kuvvetlerine karşı kurulan bu sistemin kapsam ve uygulamaları için seslerini yükseltmeye başladılar[34]. Aegis Balistik Füze Savunma Programı Kademeli Uyum Yaklaşımı-PAA çerçevesinde kurulacak olan Avrupa Füze Kalkanı projesi artık sadece SM-3 türü füzesavarlara dayandırıldığı için bu füzesavarların kullanımı, denizde ve karada olmak üzere iki ayrı konumda değerlendirilmeye alınmıştır. Amerikan Savunma Bakanlığı Füze Savunma Dairesi (Missile Defense Agency-MDA) büyük ölçüde İsrail den gelen özel talep üzerine SM-3 füzesavarlarının karada-konuşlu modellerini değerlendirme kapsamına aldı. İsrail in kendi yapımı karada-konuşlu Arrow-2 (Ok-2) füzesavarlarını yenilerken SM-3 yerine Arrow-3 ile devam etme kararı, ABD yönetiminin SM-3 için karada-konuşlu modelleri gelişmesi kararı almasına neden oldu yılında bu yönde bir karar alınmasındaki diğer neden ise Rusya nın, Polonya ya yerleştirilmesi düşünülen Minotaur, Taurus ve Pegasus gibi uzaya çıkabilen iticilerden türetilmiş siloda-konuşlu roketlerin nükleer başlıklı saldırı füzelerine dönüştürülme potansiyelini tehdit olarak tanımlayıp, büyük tepki göstermeleridir[35]. Böylece, Amerikan Füze Savunma Dairesi-MDA ve ABD Deniz Kuvvetleri Balistik Füze Savunmasını (Balistic Missile Defense-BMD) Aegis programı olarak birlikte yürütmeye başladılar (Aegis, Atinalı Aşil in Truvalı Hektoru yendiği döğüşte kullandığı mitolojik kalkanın adıdır). Amerikan Deniz Kuvvetlerinde 1970 den itibaren kullanılmaya başlanan Aegis kalkan sistemi pekçok değişiklikten sonra 1983 de bugünkü füze savunma sisteminin bir parçası haline geldi. Aegis gemileri Ticonderoga (CG-47) sınıfı kruvazörler ve Arleigh Burke (DDG-51) sınıfı destroyerlerden oluşur. Ticonderoga (CG-47) Sınıfı Aegis Kruvazörleri : İlki 1983 de hizmete giren bu sınıfta 1994 yılı sonuna kadar üretilen gemilerin sayısı 27 olup, 5 tanesi hizmet dışına çıkartılmış olup, halen görevdeki 22 tanesi 35 yaşına kadar hizmette kalacaktır. Arleigh Burke (DDG-51) Sınıfı Aegis Destroyerler : İlki 1991 de hizmete giren bu sınıf gemilerden toplam 62 adet üretilmiştir. Grup I/II DDG-51 model olan ilk 28 gemi 35 yaşına kadar, Grup IIA DDG-51 modeli diğer 34 gemi 40 yaşına kadar hizmette kalacaktır ye kadar bu gemilerden 12 ve 2031 yılına kadarki programa göre 22 gemi daha alınması planlanmaktadır[36]. [33]: Russia demands role in NATO missile shield: otherwise will deploy nuclear weapons, Nuclear News, January [34]: YOUSAF BUTT and THEODORE POSTOL, FAS Special Report No. 1, September [35] : BMD, in from the Sea: SM-3 Missiles Going Ashore, SM-3s-for-Israel-04986/ [36] : Ronald O'Rourke, Navy Aegis Ballistic Missile Defense (BMD) Program: Background and Issues for Congress, Congressional Research Center, November 29, 2011, s. 1-2[ Sayfa 15 / 23

16 20 Ağustos 2008 tarihinde ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski Varşova da imzaladıkları anlaşmayla 2018 sonuna kadar Polonya ya karada-konuşlu balistik füze savunma füzesavarları yerleştirilmesi konusunda bir anlaşmaya vardılar[37]. 13 Eylül 2011 tarihinde ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile Romanya Dışişleri Bakanı Teodor Baconschi, Romanya ya karada konuşlu SM-3 balistik füze savunma sisteminin yerleştirilmesi için bir anlaşma imzaladılar[38]. Bu anlaşma çerçevesinde 2015 sonuna kadar Deveselo Hava Üssüne bir adet SPY-1 radarı, 24 adet SM-3 füzesi ile dikine atış sistemi (Vertical Launch System-VLS) yerleştirilecektir[39]. 5 Ekim 2011 tarihinde İspanya Başbakanı Luis Zapatero, ABD Savunma Bakanı Leon Panette imzaladıkları anlaşmayla Aegis balistik füze kalkanı sistemine sahip 4 Amerikan donanma gemisi ve Amerikan askerinin aileleriyle birlikte, İspanya'nın Atlantik sahilindeki Rota deniz üssüne yerleştirilmesi kararlaştırıldı[40]. Avrupa Kademeli Uyum Yaklaşımı-EPAA kapsamında resmen ilk Aegis kruvazörü CG-61 borda numaralı Monterey kruvazörü altı aylık görev için 7 Mart 2011 tarihinde Norfolk taki ana üssünden ayrılarak Akdeniz e doğru yola çıkmıştır. Monterey 12 Haziran 2012 de Karadeniz e çıktı, Romanya limanlarına yaptığı ziyaret sonrasında Ukrayna ile Sea Breez 2011 ortak tatbikatına katıldıktan sonra Gürcistan ın Batum limanına uğrayıp, tekrar Akdeniz e çıkan gemi Girit teki Suda deniz üssünde konuşlandı[41]. 3- Seyyar Cephe Radarı AN/TPY-2 Kürecik-Malatya: NATO nun Lizbon kararı çerçevesinde ilk uygulama olarak, Kürecik e yerleştirilecek radar ile ilgili olarak 12 Eylül 2011 günü Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve Amerikan Büyükelçisi Francis J. Ricciardone arasında bir mutabakat zaptı imzalandı ve radar Malatya, Kürecik teki askeri üsse, anayasaya[42] ve yasalara[43] aykırı şekilde yerleştirildi. Aynı tarih itibariyle ABD ile Romanya arasında Romanya ya füzesavar füzelerinin konuşlandırılması anlaşması imzalandı. Anlaşmaya Romanya Dışişleri Bakanı Teodor Baconsçi ile imza koyan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Romanya'daki bir hava üssüne füze [37] : [38] : [39] : Ronald O Rourke, a.g.e. s.6, [43] [40] : [41] : [42] : 1982 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Kanun no: 2709, Kabul Tarihi: 7 Kasım 1982, Resmî Gazete, , Sayı (Mükerrer) Düstur, Tertip 5, Cilt 22, s.3. F. Savaş hali ilânı ve silahlı kuvvet kullanılmasına izin verme MADDE 92. Milletlerarası hukukun meşrû saydığı hallerde savaş hali ilânına ve Türkiye nin taraf olduğu milletlerarası andlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. [43] : MİLLETLERARASI ANDLAŞMALARIN YAPILMASI, YÜRÜRLÜĞÜ VE YAYINLANMASI İLE BAZI ANDLAŞMALARIN YAPILMASI İÇİN BAKANLAR KURULUNA YETKİ VERİLMESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası: 244, Kabul Tarihi: 31/5/1963, Resmî Gazete: 11/6/1963, Sayı : Madde 2- Milletlerarası andlaşmaları onaylama veya bu andlaşmalara katılma, onaylama veya katılmanın bir kanunla uygun bulunmasına bağlıdır. Sayfa 16 / 23

17 kalkanını yaklaşık 4 yıl içinde (2015 sonuna kadar) konuşlandırmayı beklediklerini söyledi. Anlaşma, ABD nin Romanya'nın güneyindeki Deveselu Hava Üssü'nde bir tesis inşa etmesi ve tesisi idare etmesini öngörmektedir. Bu durumda, 4 yıl sonra Romanya ya yerleştirilecek füzesavarlarla bütünleşik olarak çalışacak olan seyyar radar neden apar topar Türkiye ye yerleştirilip, 2011 sonuna kadar aktif hale getirilmiştir? Bu sorunun cevabı sadece İsrail e koruma sağlayacak diye basitçe açıklanamaz. Çünkü, ABD gibi dünya imparatorluğu hayali kuran bir emperyalist devlet, milyarlarca dolar harcayarak ürettiği füze kalkanı silahlarını, Avrupa ya füze kalkanı kurmak için verdiği uğraşları, İsrail i korumak için Türkiye ye bir seyyar radar yerleştirmek amacını kamuflaj olarak kullanmaz. Bu kadar büyük bir proje için bu hedef çok küçüktür. Eğer sadece İsrail i korumayı amaçlasaydı, bu seyyar radarı, işgal altında tuttuğu Irak ın kuzeyinde Kürt bölgelerinde Erbil deki hava üssü veya Süleymaniye ye veya aynen İsrail deki gibi Katar, Bahreyn gibi yarı Amerikan sömürgelerine, kolaylıkla yerleştirebilirdi. Dolayısıyla, yukarıdaki soruya cevap aranırken, Türkiye ye yerleştirilen bu radar ile ilgili bilgileri derinlemesine araştırmak gereklidir[44]. Malatya-Kürecik e yerleştirilen 1 adet cephe radarı olan AN/TPY-2 radarı (Army Navy/Transportable Radar Surveillance) Amerikan Reytheon firmasınca üretilmiş uzun menzilli seyyar bir radardır[45]. Arama, belirleme, izleme ve tanımlama işlevlerini yerine getirebilen gelişmiş yazılımlara sahip bu radar, radar tayfının X- bandında[46] çalışır. Bu radar Faz Dizini (Phased Array) antene sahip olup, 72 adet yarı iletken teknolojisiyle üretilmiş Gönderici/Alıcı (Transmit/Receive) modülünde, galyumnitrürden (GaN) yapılmış yarıiletken adet X-bandı elemanı vardır ve toplam anten alanı 9,2 m 2 dir. Anten çıkış gücü 150 kw ve çeşitli kaynaklarda açıklanan menzili 2000 km dir. Radarın tarama açısı yatayda maksimum 120 o, dikeyde ise 85 o dir. Anten durağan (statik) olmakla beraber, anteni taşıyan kamyon yön değiştirdiğinde radarın gözetlediği coğrafya istenen şekilde 360 o değiştirilebilir. Bu radarın dört çeşit işlevi vardır; 1)- Arama (search), 2)- Hedef Tespiti (acquisition), 3)- İzleme (tracking) ve 4)- Ayrıştırma/tanımlama (discrimination). Radarın menzili; işlevine, anten çıkış gücüne, izlenen cismin radar kesit alanına (cismin radar ışınlarına dik durumdaki kesit alanı) göre değişir[47]. Arama (Search) Menzili, (füze, uçak vb büyük hedefler için): Radar Kesit Alanı-RKA (radar cross section-rcs) = 1 m 2 = 100 cm x 100 cm Menzil : km [44] : Haluk Dural, ABD-NATO Füze Kalkanı Radarı, yalanlar ve gerçekler, TEORİ, Kasım 2011, sayfa 61. [45] : Reytheon AN/TPY radar Model 2 fact sheet [46] : Frekans aralığı 8-10,5 GHz (Giga Heartz: Saniyede milyar kere titreşen dalga) ve dalga boyu 2,5-3 cm olan ve Uluslararası Elektrik ve Elektronik Mühendisler Federasyonu (IEEF) standardına göre tanımlı bant. [47] : Theodore A. Postol, Professor of Science, Technology, and National Security Policy Security Studies Program, Massachusetts Institute of Technology, Why US National Intelligence Estimates Predict that the European Missile Defense System Will Fail Technological Issues Relevant to Policy, Plenary Lecture German Physical Society Berlin, Germany, February 29, 2008 Sayfa 17 / 23

18 Hedef Tespit (Acquition) Menzili (konik savaş başlıkları için):[48] Saniyedeki Darbe Sayısı (pulse per second, saniyedeki ışıma sayısı) S/N = 100, Hedefin ışın demeti içinde kalma süresi (dwell time) = 0,1 saniye Radar Kesit Alanı-RKA (radar cross section-rcs) = 0,1 m 2 = 10 dm 2 = 31,16 x 31,16 cm Menzil = km. Radar Kesit Alanı (radar cross section) = 0,01 m 2 = 1 dm 2 = 10 cm x 10 cm Menzil = km dir. Radar Kesit Alanı-RKA (radar cross section-rcs) = 0,001 m 2 = 10 cm 2 = 3,16 x 3,16 cm Menzil = km dir. İzleme (Tracking) Menzili (konik savaş başlıkları için): Radar Kesit Alanı-RKA (radar cross section-rcs) = 0,01 m 2, Saniyedeki Darbe Sayısı (pulse per second) S/N = 20, Hedefin ışın demeti içinde kalma süresi (dwell time) = 0,1 saniye Menzil = 730 km dir. Ayrıştırma (Discrimination) Menzili (konik savaş başlıkları için): Radar Kesit Alanı-RKA (radar cross section-rcs) = 0,01 m 2 = 1 dm 2 = 10 cm x 10 cm Saniyedeki Darbe Sayısı (pulse per second, saniyedeki ışıma sayısı) S/N = 100, Hedefin ışın demeti içinde kalma süresi (dwell time) = 0,1 saniye Menzil = 490 km dir. RKA = 1 m 2 Füze, Uçak Arama Menzili, 2000 km RKA = 0,1 m 2 Konik Başlık Hedef Tespit Menzili, 1300 km RKA = 0,01 m 2 Konik Başlık İzleme Menzili, 730 km RKA = 0,01 m 2 Konik Başlık Ayrıştırma Menzili, 490 km RKA = 0,001 m 2 Konik Başlık Hedef Tespit Menzili, 300 km KÜRECİK Radarı Çalışma Menzili H. Dural [48] : Theodore A. Postol, Professor of Science, Technology, and National Security Policy Science Technology and Society Program, Massachusetts Institute of Technology, The Security Implications of Missile Defense-A Policy Perspective, Tsinghua, University Beijing, China, March 17, 2011 Sayfa 18 / 23

19 Bu menzil bilgilerine dikkat edilirse Kürecik teki Amerikan radarı, Rusya nın güneyi ve İran ın batısındaki bütün seyir halindeki füze ve uçakları arama, hedef tespit ve izleme yeteneğine sahiptir. Bölgede bu görevi yapabilecek hiçbir Amerikan radarı bulunmamaktadır. Bu nedenle radar, iki komşu ülke için stratejik bir tehdit oluşturmaktadır. Rusya nın güney bölgesinde seyyar veya sabit stratejik kıtalararası balistik füzeleri bulunmamaktadır. Ancak, Rusya nın bu bölgede önemli hava üsleri mevcuttur. Bunlar[49]: Rusya 4. Hava ve Hava Savunma Kuvvetler Komutanlığı-Güney Askeri Bölgesi (Rostov-Don) (eski 4. ve 5. VVS-Sovyet Hava Kuvvetleri ve PVO-Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri Orduları) bünyesinde bulunan hava üsleri ve hava savunma kuvvetleridir: No Hava Üssü Bölge Enlem, K 7 Hava-Uzay Savunma Rostov-Don Boylam, D Pist km Rakım m 3624 Erebuni Ermenistan 40 o o Mig-29 Uçaklar, tip, sayı 6970 Morozovsk Rostov-Don 48 o o , Su-24, 30 Su-24M 6971 Budyannovsk Stavropol Krai 44 o o , Su-25, 7 Su-24MR, 6 Su-25SM 6972 Krymsk Krasnodar Krai 44 o O , Primorsko-Akhtarsk Krasnodar Krai 46 o o , Su-25, Mig Su-27, 6 Su-27UB, 20 Mi-24, 16 Mi-8, 4 Ka-27, 3 Mi-28, 2 Su-30MZ 6972 Millerovo Rostov-Don 48 o o Mig-29, 6 Mig-29UB Hava İkmal Rostov-Don 47 o o ,5 88 Mi-26(T), Mi-8AMTSh(TM) 6972 Marinovka Volgogradskaya 48 o o , Su-24MR 6974 Korenovsk Krasnodar Krai 45 o o Mi-24, 15 Mi-7, Mi-28N 6974 Egorlyk Rostov-Don 45 o o , Mi-26, 16 Mi-8 Bu sayılan üslerden hareket eden tüm hava araçları Kürecik teki Amerikan AN/TPY-2 radarı tarafından izlenmektedir. Bu durum Kürecik radarını ve dolayısıyla Türkiye yi Rus ordusunun birinci derecede hedefi haline getirmiştir. Rusya karşı önlemleri almaya başladı Avrupa ya kurulacak ABD-NATO füze kalkanının Rusya nın kuşatılarak, stratejik balistik füzelerini etkisizleştirmesine yönelik olduğu netlik kazanınca, Rusya karşı önlemlerini uygulamaya başlamıştır. 24 Kasım 2011 tarihinde, Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev Rus televizyonundan yayınlanan, Kremlin Sarayı ndan yaptığı açıklamada, NATO nun füze kalkanı projesiyle ilgili çekincelerinin sürdüğünü sert sözlerle anlattı. Rusya nın İran ve Suriye ye yönelik daha sert yaptırımlara karşı çıktığı bir dönemde, NATO nun İran a karşı olduğu söylenen, ancak Moskova yı tatmin etmeyen füze kalkanı projesini yeniden gündeme getiren Medvedev şöyle konuştu: ABD yönetimiyle füze kalkanı görüşmeleri, endişelerimizi gideren bir çözümün bulunmasıyla sonuçlanmaz ise biz de kendi güvenliğimizi temin edecek adımlar atarız. Samimiyetim ve tüm ciddiyetimle söylüyorum: Kalkan projesi sınırlarımıza ilerlemeye devam ederse, Stratejik Silahların Sınırlandırılması (START) anlaşmasından tek taraflı çıkacağımız gibi, kalkanı delecek yeni nükleer başlıklar geliştirmeye de başlarız. ABD füze kalkanı konusunda Polonya, Romanya, Türkiye ve İspanya ile anlaşmalar yaparak bizi oldu-bitti karşısında bırakıyor. Bunu kabul edemeyiz. Füze kalkanına ev sahipliği yapan Rusya [49] : Southern Military District - OSC SOUTH, Sayfa 19 / 23

20 çevresindeki ülkeler, taktik İskender füzelerinin menzilinde olacak. Güç dengesini bozdurmayız. Rusya Savunma Bakanlığı nın açıklamasına göre 500 km. menzilli İskender füzeleri sadece Avrupa nın göbeğinde yer alan ve Polonya daki füzesavarları da vurabilecek olan Kaliningrad bölgesini değil, radarın kurulacağı Malatya Kürecik i de menziline alacak. Rusya bu amaçla Karadeniz kıyısındaki Krasnodar ilinin Kuban bölgesine füze yerleştirecek[50]. 29 Kasım 2011 günü, Rusya devlet başkanı Dimitri Medvedev in ziyareti sırasında, Kaliningrad-Pionerkoya daki eski Dunayevka Hava Üssüne kurulan Voronezh-DM modeli km menzilli erken uyarı radarının faaliyete geçirildi. Yapılan resmî açılışta Başkan Medvedev radarın savaş görevine başlaması emrini verdi[51]. Medvedev yaptığı konuşmada... eğer bu radarın sinyali görmezden gelinirse, bir saldırı grubumuzu ve daha katı karşı önlemlerimizi içeren diğer savunma araçlarımızı konuşlandıracağız. Karadan-karaya seyyar Scud füzelerinin modern türü olan İskender füzelerini Kaliningrad a yerleştireceğiz dedi[52]. Üç değişik modeli bulunan İskender füzeleri 9K720 (SS-26 Stone) taktik balistik füzeler olup, K modeli seyir füzesidir ve menzili daha uzundur. İskender füzeleri taktik nükleer başlık taşıyabilmektedir. İskender-M, Menzil = 400 km İskender-E, Menzil = 280 km (ihraç ürünü) İskender-K, Menzil = km (seyir füzesi) Rusya nın taktik nükleer silahlar kullanabileceği yönündeki açıklamaları[53], Haziran 1999 da yapılan Zapad-99 askerî manevraları senaryosunda, konvansiyonel silahlarla yapılan NATO saldırılarını püskürtemeyen Rusya nın taktik nükleer silah kullanması ile desteklenmiştir[54]. 3 Mayıs 2012 tarihinde Moskova da düzenlenen ve aralarında Amerikan ve NATO üst düzey yetkililerinin de hazır bulunduğu 50 ülkeden katılım olan iki günlük Füze Savunma Konferansı sırasında Rusya, gelişmiş bir radar merkezini katılımcılara açarak, Avrupa ve Rusya ya yönelik bir füze saldırısının bilgisayar simülasyonunu izletti. Güney yarım küreden ama nereden ateşlendiği belirsiz üçü Avrupa ve biri Rusya yı hedefleyen dört füzeden birine karşı bir Rus füzesavarı fırlatıldığında, bunun Avrupa füze savunma sistemi tarafından yok edilebileceği gösterildi[55]. Rusya Genelkurmay Başkanı Nikolay Makarov konferansın son gününde yaptığı açıklamada, Avrupa da kurulacak NATO Füze Kalkanı sisteminin stratejik dengeleri bozucu karakteri dikkate alındığında, gerilimin yükseldiği dönemde tahrip edici önleyici kuvvet kullanma (preemptive strike) kararı alınabileceğini belirtti. Ayrıca Rusya Savunma Bakanı Anatoli Serdyukov Moskova ve Vaşington arasında bu konuda sürdürülen görüşmelerin ölümcül sona yakın olduğunu ifade etti[56]. [50] : [51] : [52] : [53] : Pavel Povdig, Ifri Security Studies Center Russian Nulear Forces: Between Disarmament and Modernization, Spring 2011, s. 22. [54] : [55] : Russian general raises idea of pre-emptive strike against missile shield, [56] : Russian military ups the ante on missile defense, Sayfa 20 / 23

21 SM-3 Kuban İSKENDER-K Füzeleri AN / TPY-2 Radarları Anılan konferansın en önemli sonucu, Rusya nın, Avrupa füze Kalkanı bünyesinde yer alacak olan Polonya ve Romanya ya konuşlanacak karasal füzesavarlar (SM-3) ile İspanya nın Rota deniz üssünde üslenecek olan Amerikan Aegis füze gemileri, Rusya nın stratejik nükleer kıtalararası balistik füzelerini etkisiz hale getirebileceğinden, Rusya nın bu noktaları ve füzesavarlara bilgi sağlayacak olan Çek Cumhuriyeti ne yerleştirilecek Avrupa Erken Uyarı Radarı-EMR ile Malatya-Kürecik e yerleştirilip, çalışır hale getirilmiş olan AN/TPY-2 cephe radarını önleyici-darbe doktrini uyarınca, taktik nükleer başlıklarla donanmış füzelerle yok edeceğinin açıklanmış olmasıdır. İhanet hançeri Kürecik radarı Keren Dağı NATO Füze Kalkanı ve Rusya nın Karşı Önlemleri H. Dural Kürecik Amerikan radarının Türkiye nin başına açtığı belâ ülkemizi Rusya ve İran ın hedefi haline getirmekle sınırlı değildir. 10 Şubat 2012, Cuma günü Amerikan ve İsrail ordusunun ortak tatbikatında Amerikan füzesavar gemi sistemi Aegis ile İsrail in füze savunma sistemi Arrow-4 e veri sağlayan 2 adet Amerikan AN/TPY-2 radarı (birisi İsrail in Keren Dağındaki ABD radar üssünde, diğeri Malatya Kürecik te bulunan) ile İsrail in EL/M-2080 Super Green Pine radarı ortaklaşa olarak, doğu Akdeniz üzerinde bir F-15 savaş uçağından atılan Rafael Blue Sparrow-2 füzesini (sanki İran dan atılmış bir füze gibi) savaş şartları altında izlemişlerdir[57]. ABD, İsrail ve Yunanistan deniz ve hava kuvvetleri Meis adasının güneyinde 26 Mart ta başlayıp 5 Nisana kadar süren Noble Dina isimli bir ortak tatbikat yapmışlardır[58]. Bu tatbikata ABD den; Aegis füzesavar sistemine dahil Ticonderoga sınıfı CG-72 borda numaralı VellaGulf füze krüvazörü ve Arleigh Burke sınıfı DDG-68 borda numaralı The Sullivans füze destroyeri, Yunanistan dan; MEKO-200HN sınıfı F455 borda numaralı Salamis fırkateyni, Tip 209AIP sınıfı S112 borda numaralı Triton denizaltısı ve Girit teki Suda hava üssünde konuşlu 343. filoya bağlı 4 adet F-16 C/D Block 52+ model savaş uçağı ve İsrail den; iki adet Sa ar 5 sınıfı korvet ve bir adet Dolphin denizaltısı katılmıştır[59]. Yunan Ta Nea gazetesinde yayınlanan tatbikat senaryosuna göre; düşmanın doğu Akdeniz deki doğalgaz üretim kuyularına yapacağı bir deniz+hava taarruzuna karşı önlemler denenmiş, düşman olarak Türkiye telaffuz edilmiştir. Tatbikat sırasında Kürecik teki Amerikan AN/TPY-2 radarından elde edilen bilgiler, tatbikata katılan ABD Aegis füzesavar gemilerine aktarılmıştır. [57] : Debkafile Executive Report, 10 Şubat 2012, [58] : Nobel Dina, [59] : Sayfa 21 / 23

22 Daha önce sadece Orta Anadolu semalarında gerçekleşen ve Konya 3. Ana Jet Üssü ndeki muharip unsurlarının yanı sıra İncirlik Hava Üssü ndeki NATO ya tahsisli unsurların katılımıyla (2-13) Nisan tarihleri arasında icra edilen Anadolu Kartalı tatbikatı bu yıl genişletilerek, tarihinde ilk kez Deniz Kuvvetleri Komutanlığı unsurlarının da katılımıyla Akdeniz de de yapılmıştır. Tatbikatın ilk 3 günü (2-4) Nisan günleri, ABD, İsrail ve Yunanistan deniz ve hava kuvvetlerinin Meis adasının güneyinde 26 Mart ta başlayıp 5 Nisana kadar süren Noble Dina isimli bir ortak tatbikatının son 3 günüyle çakışmıştır. Anadolu Kartalı tatbikatının 2-4 Nisan günlerinde icra edilen bölümündeki Konya 3. Ana Jet üssümüz ve İncirlik üssünden kalkan savaş uçaklarımızın savaş taktikleri, manevraları Kürecik teki ABD nin AN/TPY-2 radarı tarafından izlenmiş ve bu bilgiler, Türkiye nin düşman olarak kabul edildiği Nobel Dina tatbikatına katılan Amerikan Aegis füzesavar gemilerine ve belki de Yunan ve İsrail ordusuna aktarılmıştır. ABD-NATO Kürecik Radarının izlediği hava üslerimizden bazıları, H. Dural KÜRECİK AN/TPY-2 Radarı Cephe Mod Vaşington Rotası RKA = 0,01 m2 Başlık Tanımlama Menzili, 490 km DİYARBAKIR 8. Ana JET ÜSSÜ MALATYA-ERHAÇ MUŞ BATMAN İHA ÜSSÜ RKA = 0,01 m2 Başlık İzleme Menzili, 730 km Seattle Rotası İRAN FÜZE ÜSSÜ Anten yönü İran a dönükken, bu radarın esas izleyeceği unsurlar, radarın kapsama alanına giren Türk Hava Kuvvetleri nin Malatya-Erhaç 7. ve Diyarbakır daki 8. ana jet üsleri ile Muş hava üssü ve Batman İnsansız Hava Araçları üslerindeki uçaklarımız olacaktır. Eğer anten batıya dönerse; Merzifon, İncirlik, Konya, Ankara- Mürted, Eskişehir, Afyon, Balıkesir, İzmir- Çiğli hava üslerimizdeki bütün savaş uçaklarımızın hareketleri tüm ayrıntısıyla bu radar tarafından izlenebilmektedir. Radarın komuta merkezi Almanya-Ramstein daki Amerikan üssünde olduğundan, bütün bilgiler uydu aracılığıyla buradaki Amerikalılara aktarılmaktadır. Sonuç CLEAR ALASKA BEALE KALİFORNİYA THULE GRÖNLAND CAPE COD MASSACHUSETTS FYLINGDALES İNGİLTERE Amerikan Erken Uyarı Radar Ağı, H. Dural GLOBUS II VARDO - NOVEÇ bir dizi erken uyarı ve izleme radar ağı kurmuştur. Avrupa ya kurulmaya başlanan ABD-NATO Füze Kalkanının esas amacı, Amerikanın kendi vatanını korumaktır. ABD bu amacına ulaşmak için, kendisi için tehdit oluşturan Rus ve Çin kıtalararası balistik füzelerini izlemek amacıyla, Rusya dan batı yönünde veya Sibirya dan ve Çin den doğu yönünde atılacak bu füzelerin ABD ye ulaşabileceği en kısa güzergâhlar üzerine kuzey yarımkürede Sayfa 22 / 23

ABD-NATO saldırganlığı ve Rusya nın çevrelenmesi

ABD-NATO saldırganlığı ve Rusya nın çevrelenmesi ABD-NATO saldırganlığı ve Rusya nın çevrelenmesi Haluk DURAL Millî Merkez Genel Sekreteri, 23.07.2016 halukdural@gmail.com Geçtiğimiz 8-9 Temmuz 2016 tarihlerinde Varşova da yapılan NATO zirvesinde alınan

Detaylı

NATO Zirvesi'nde Gündem Suriye ve Rusya

NATO Zirvesi'nde Gündem Suriye ve Rusya NATO Zirvesi'nde Gündem Suriye ve Rusya Zirveye, aralarında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Obama nın da bulunduğu 28 ülkenin devlet ve hükümet başkanı katılıyor. 09.07.2016 / 10:21 Türkiye'yi Cumhurbaşkanı

Detaylı

EY CEHENNEM ZEBANİLERİ, PATRİOTLAR TÜRKİYE NİN BAŞINDA PATLAYACAK

EY CEHENNEM ZEBANİLERİ, PATRİOTLAR TÜRKİYE NİN BAŞINDA PATLAYACAK EY CEHENNEM ZEBANİLERİ, PATRİOTLAR TÜRKİYE NİN BAŞINDA PATLAYACAK Amerika Birleşik Devletleri; ülkesine karşı nükleer balistik füzelerle yapılacak bir saldırıya karşı korunmak amacıyla; Füze Kalkanı adı

Detaylı

Türkiye'nin Rusya'dan satın almak için anlaştığı S-400 füze savunma sistemi hakkında bilinmesi gereken her şey

Türkiye'nin Rusya'dan satın almak için anlaştığı S-400 füze savunma sistemi hakkında bilinmesi gereken her şey Türkiye'nin Rusya'dan satın almak için anlaştığı S-400 füze savunma sistemi hakkında bilinmesi gereken her şey Türkiye, S-400 füze savunma sisteminin satın alınması için Rusya ile anlaşma imzaladığını

Detaylı

Kuzey Kore'nin yeni füzesi ABD'ye ulaşabilir mi? Uzmanlara göre Kuzey Kore'nin denemeleri Batı açısından kaygı verici

Kuzey Kore'nin yeni füzesi ABD'ye ulaşabilir mi? Uzmanlara göre Kuzey Kore'nin denemeleri Batı açısından kaygı verici Kuzey Kore'nin füzeleri dünyanın gündeminde: Yeni füze ABD'yi vurabilir mi? Kuzey Kore'nin yeni füzesi ABD'ye ulaşabilir mi? Uzmanlara göre Kuzey Kore'nin denemeleri Batı açısından kaygı verici. 18.05.2017

Detaylı

İhtiyar casus RC-135 iz peşinde

İhtiyar casus RC-135 iz peşinde İhtiyar casus RC-135 iz peşinde Gövdesi, Boeing in 1950 lerde tasarladığı ilk yolcu uçağı 707 Askeri ilk görevi ise havadan yakıt ikmali... Ama taşıdığı teknolojiler kimsede yok. ABD hala 707 nin casus

Detaylı

Son 5 yıldır Orta Doğu pazarında %48 gibi bir Pazar kaybı yaşayan Türkiye, bu pazarı tekrar kazanabileceği değerlendirilmektedir.

Son 5 yıldır Orta Doğu pazarında %48 gibi bir Pazar kaybı yaşayan Türkiye, bu pazarı tekrar kazanabileceği değerlendirilmektedir. 1 12 Mart 2019 SIPRI 2018 GÜNCELLEMESİ SIPRI Mart 2019 tarihi itibari ile 2018 yılı ihracat ve ithalat verilerini güncellemiştir. Bu güncellemede dikkati çeken husus 2014-2018 döneminde Türk Savunma ve

Detaylı

S-400 Hava Savunma Sistemi. Bilgi Notu AR-GE BAŞKANLIĞI

S-400 Hava Savunma Sistemi. Bilgi Notu AR-GE BAŞKANLIĞI S-400 Hava Savunma Sistemi Bilgi Notu AR-GE BAŞKANLIĞI Takdim AK Parti AR-GE birimi olarak gündemdeki önemli konular hakkında bilgi notları hazırlamaktayız. Bu çalışmamızda hava savunma sistemlerini ve

Detaylı

Füze Savunma Sistemi ve Türkiye

Füze Savunma Sistemi ve Türkiye Türkiye, Füze Savunma Sistemi ne dahil olurken komşuluk ilişkilerinde oluşabilecek sıkıntıları en aza indirme çabasında. Füze Savunma Sistemi ve Türkiye Missile Defence System and Turkey Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

İNCİRLİK TE NÜKLEER TEHLİKE, TÜRKİYE DEKİ NATO VE ABD VARLIĞI

İNCİRLİK TE NÜKLEER TEHLİKE, TÜRKİYE DEKİ NATO VE ABD VARLIĞI İNCİRLİK TE NÜKLEER TEHLİKE, TÜRKİYE DEKİ NATO VE ABD VARLIĞI Vatan Partisi Genel Başkan yardımcısı, E. Hv.Pilot Tüm. Gn.Beyazıt Karataş İncirlikte Nükleer Tehlike, Türkiye deki Nato ve ABD Varlığı konulu

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Uluslararası İlişkiler Ana Gazi Üniversitesi 2004 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Fatma ÇOBAN Doğum Tarihi: 1983 Öğrenim Durumu: Doktora Yabancı Dil : İngilizce Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Uluslararası İlişkiler

Detaylı

BU tip fırkateyn ve destroyerlerin; her

BU tip fırkateyn ve destroyerlerin; her AEGIS kruvazörü USS Lake Erie [CG 70] den SM-3 Güdümlü Mermisinin, Mk 41 VLS sisteminden fırlatılışı görülüyor [Fotoğraflar: ABD Deniz Kuvvetleri]. Hava Tehditlerine ve Balistik Güdümlü Mermilere Karşı

Detaylı

1. ABD Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü ordusu

1. ABD Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü ordusu 2016 yılında 126 ülkenin ordusu değerlendirilmiş ve dünyanın en güçlü orduları sıralaması yapılmıştır. Ülkenin sahip olduğu silahlı gücün yanında nüfusu, savaşabilecek ve askerlik çağına gelen insan sayısı,

Detaylı

BAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK OLU

BAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK OLU BAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK OLU Kasım 29, 2006-12:00:00 BAŞBAKAN ERDOĞAN: KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ NOKTASINDA EĞER HERHANGİ BİR SIKINTI DOĞACAK

Detaylı

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ

11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ INSTITUTE FOR STRATEGIC STUDIES S A E STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KASIM, 2003 11 EYLÜL SALDIRISI VE YENİ DÜNYA: SOĞUK BARIŞ DÖNEMİ 11 EYLÜL SALDIRISI SONUÇ DEĞERLENDİRMESİ FİZİKİ SONUÇ % 100 YIKIM

Detaylı

Sayın Büyükelçi, Değerli Konuklar, Kıymetli Basın Mensupları,

Sayın Büyükelçi, Değerli Konuklar, Kıymetli Basın Mensupları, Sayın Büyükelçi, Değerli Konuklar, Kıymetli Basın Mensupları, Bugün, ulusal savunmamızın güvencesi ve bölge barışı için en önemli denge ve istikrâr unsuru olan Türk Silahlı Kuvvetleri nin etkinliğini ve

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf...

İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... III GİRİŞ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYADA SİYASİ DURUM 1. Üçlü İttifak... 5 2. Üçlü İtilaf... 7 a. Fransız-Rus İttifakı (04 Ocak 1894)... 7 b. İngiliz-Fransız

Detaylı

Patriot ların tetiği NATO karargâhındaki ABD li generallerin elinde olacak

Patriot ların tetiği NATO karargâhındaki ABD li generallerin elinde olacak Patriot ların tetiği NATO karargâhındaki ABD li generallerin elinde olacak Bu makale, stratejist Sayın E. Tümg. Nejat Eslen nin Odatv de 14.01.2019 günü yayınlanan S-400 mü Patriot mu 2 başlıklı makalesinde

Detaylı

Ülkelerin Siber Savaş Kabiliyetleri. SG 507 Siber Savaşlar Güz 2014 Yrd. Doç. Dr. Ferhat Dikbıyık

Ülkelerin Siber Savaş Kabiliyetleri. SG 507 Siber Savaşlar Güz 2014 Yrd. Doç. Dr. Ferhat Dikbıyık Ülkelerin Siber Savaş Kabiliyetleri SG 507 Siber Savaşlar Güz 2014 Siber Savaş Kabiliyeti Nasıl Ölçülür? Cyber War The Next Threat to National Security and What to Do about it, Richard Clarke, 2010. Siber

Detaylı

Engin Erkiner: Orta Asya ve Kafkasya daki doğal gazı Avrupa ülkelerine taşıması beklenen Nabucco boru hattı projesiyle ilgili imzalar törenle atıldı.

Engin Erkiner: Orta Asya ve Kafkasya daki doğal gazı Avrupa ülkelerine taşıması beklenen Nabucco boru hattı projesiyle ilgili imzalar törenle atıldı. Engin Erkiner: Orta Asya ve Kafkasya daki doğal gazı Avrupa ülkelerine taşıması beklenen Nabucco boru hattı projesiyle ilgili imzalar törenle atıldı. Planlanan, Türkmenistan dan başlayan Hazar Denizi nin

Detaylı

ABD İLE YAPTIĞIN GİZLİ ANLAŞMAYI AÇIKLA -(TAMAMI) Çarşamba, 03 Temmuz :11 - Son Güncelleme Perşembe, 04 Temmuz :10

ABD İLE YAPTIĞIN GİZLİ ANLAŞMAYI AÇIKLA -(TAMAMI) Çarşamba, 03 Temmuz :11 - Son Güncelleme Perşembe, 04 Temmuz :10 Gül, ABD ile hizmet sözleşmesi yapmıştır İşçi Partisi Genel Başkanvekili Hasan Basri Özbey, dün Ankara da bir basın toplantısı düzenledi ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ü ABD ile yaptığı gizli anlaşmayı

Detaylı

ABD Suriye Rejimi'nin hava üssünü vurdu

ABD Suriye Rejimi'nin hava üssünü vurdu ABD Suriye Rejimi'nin hava üssünü vurdu Saldırı Rusya bilgilendirilerek yapıldı. 07.04.2017 / 10:52 Pentagon'da gazetecilere açıklama yapan Albay Jeff Davis, "Başkan'ın talimatıyla ABD kuvvetleri, Suriye

Detaylı

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI

5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ. Prof. Dr. Atilla SANDIKLI 5. ULUSLARARASI MAVİ KARADENİZ KONGRESİ Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Karadeniz bölgesi; doğuda Kafkasya, güneyde Anadolu, batıda Balkanlar, kuzeyde Ukrayna ve Rusya bozkırları ile çevrili geniş bir havzadır.

Detaylı

SİBER SAVAŞLAR RAUND 1 STUXNET

SİBER SAVAŞLAR RAUND 1 STUXNET SİBER SAVAŞLAR RAUND 1 STUXNET 21. yüzyıl teknolojileri her anlamda dünyanın geleceğine şekil vermeye devam ediyor. Öyle ki teknolojinin ulaştığı nokta artık onun doğrudan bir silah olarak da kullanabileceğini

Detaylı

ABD Başkanı Barack Obama'nın 8 yıllık görev süresinde Rusya Kırım'ı işgal etti ve başta Suriye olmak üzere Ortadoğu'da etkinliğini artırdı.

ABD Başkanı Barack Obama'nın 8 yıllık görev süresinde Rusya Kırım'ı işgal etti ve başta Suriye olmak üzere Ortadoğu'da etkinliğini artırdı. AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ CENTER FOR EURASIAN STUDIES OBAMA'NIN RUSYA KARNESİ - 06.12.2016 Gazetevatan, 05 Aralık 2016 ABD Başkanı Barack Obama'nın 8 yıllık görev süresinde Rusya Kırım'ı işgal etti

Detaylı

BASIN BİLDİRİSİ. RS : GMD.PG-0100-1910-15/462-1721 16 Nisan 2015 KONU : Roketsan Basın Bildirisi ATIŞ VE TEST DEĞERLENDİRME MERKEZİ AÇILDI

BASIN BİLDİRİSİ. RS : GMD.PG-0100-1910-15/462-1721 16 Nisan 2015 KONU : Roketsan Basın Bildirisi ATIŞ VE TEST DEĞERLENDİRME MERKEZİ AÇILDI BASIN BİLDİRİSİ RS : GMD.PG-0100-1910-15/462-1721 16 Nisan 2015 KONU : Roketsan Basın Bildirisi ATIŞ VE TEST DEĞERLENDİRME MERKEZİ AÇILDI Roketsan tarafından Karapınar Konya da kurulan MSB Atış Test ve

Detaylı

Türkiye-NATO. İlişkilerinin Anatomisi. Mustafa KİBAROĞLU. Prof. Dr. MEF Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü

Türkiye-NATO. İlişkilerinin Anatomisi. Mustafa KİBAROĞLU. Prof. Dr. MEF Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Türk Dış Politikası Türkiye-NATO İlişkilerinin Anatomisi Mustafa KİBAROĞLU Prof. Dr. MEF Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü 24 Stratejist - Ocak 2018/8 ürkiye nin Kuzey Atlantik

Detaylı

Türkiye ve Kitle İmha Silahları. Genel Bilgiler

Türkiye ve Kitle İmha Silahları. Genel Bilgiler Türkiye ve Kitle İmha Silahları Genel Bilgiler Nükleer Silahlar ABD nin nükleer güç tekeli 1949 a kadar sürmüştür. Bugün; Rusya, İngiltere, Fransa, Çin, İsrail, Hindistan ve Pakistan ın nükleer silahları

Detaylı

Analiz. seta NATO ZİRVESİ VE FÜZE KALKANI PROJESİ SELİN M. BÖLME

Analiz. seta NATO ZİRVESİ VE FÜZE KALKANI PROJESİ SELİN M. BÖLME seta Analiz. S E T A S i y a s e t, E k o n o m i v e T o p l u m A r a ş t ı r m a l a r ı V a k f ı w w w. s e t a v. o r g A r a l ı k 2 0 1 0 NATO ZİRVESİ VE FÜZE KALKANI PROJESİ SELİN M. BÖLME S E

Detaylı

FÜZE SAVUNMA SİSTEMİ PROJESİ VE TÜRKİYE

FÜZE SAVUNMA SİSTEMİ PROJESİ VE TÜRKİYE 58 58 Türkiye, komşuluk ilişkilerini bozacağı gerekçesiyle, Füze Kalkanı projesine dahil olmadan önce bazı çekincelerinin giderilmesini bekliyor. E.Tümgeneral Armağan KULOĞLU ORSAM Başdanışmanı armagan_kuloglu@yahoo.com

Detaylı

RUSYA FEDERASYONU 2015 ARALIK AYI SİYASİ GELİŞMELER GÜNCESİ. Hazırlayan: Yavuz Selim HAKYEMEZ

RUSYA FEDERASYONU 2015 ARALIK AYI SİYASİ GELİŞMELER GÜNCESİ. Hazırlayan: Yavuz Selim HAKYEMEZ RUSYA FEDERASYONU 2015 ARALIK AYI SİYASİ GELİŞMELER GÜNCESİ Hazırlayan: Yavuz Selim HAKYEMEZ 1 Aralık Rusya'da 44 üniversite ve yüksek eğitim kurumu, Türkiye ile akademik ilişkileri dondurdu. ülkenin Dışişleri

Detaylı

ANTARKTİKA TÜRK ARAŞTIRMA İSTASYONU NUN YERİ VE TÜRK KUTUP ARAŞTIRMA GEMİSİ: (Seyir Rotaları, Personel Yapısı, Gemi Kapasitesi)

ANTARKTİKA TÜRK ARAŞTIRMA İSTASYONU NUN YERİ VE TÜRK KUTUP ARAŞTIRMA GEMİSİ: (Seyir Rotaları, Personel Yapısı, Gemi Kapasitesi) ANTARKTİKA TÜRK ARAŞTIRMA İSTASYONU NUN YERİ VE TÜRK KUTUP ARAŞTIRMA GEMİSİ: (Seyir Rotaları, Personel Yapısı, Gemi Kapasitesi) Yük. Müh. Hamdi Sena Nomak* İstanbul Teknik Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi

Detaylı

Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik Ve Spor Alanlarında Mevcut İşbirliği Anlaşmaları

Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik Ve Spor Alanlarında Mevcut İşbirliği Anlaşmaları Türkiye İle Yabancı Ülkeler Arasında Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik Ve Spor Alanlarında Mevcut İşbirliği Anlaşmaları - Türkiye ile Afganistan arasında 7 Kasım 1959 tarihinde Ankara'da "Kültür

Detaylı

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 9 12 Ocak 2013

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 9 12 Ocak 2013 ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 9 12 Ocak 2013 TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi Büyükçekmece İstanbul 1 İÇİNDEKİLER SAYFA 1. ARAŞTIRMA KONUSU 3 1.1. FUAR KÜNYESİ 3 1.2. ARAŞTIRMANIN AMACI 3 1.3. ARAŞTIRMANIN

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKİLİ İLİŞKİLER VE PROTOKOL DAİRE BAŞKANLIĞI İKİLİ İLİŞKİLER VE PROTOKOL DAİRE BAŞKANLIĞI İKİLİ İLİŞKİLER

Detaylı

NATO nun Füze Savunma Sistemi ve Türkiye

NATO nun Füze Savunma Sistemi ve Türkiye Haziran 2004 deki İstanbul Zirvesi nde, Aktif Kademeli Taktik Balistik Füze Savunması adıyla anılan bir füze savunma kalkanı kurulması için düğmeye basılmıştır. NATO nun Füze Savunma Sistemi ve Türkiye

Detaylı

ABD Savunma Bakanlığı nın 2014 Yılı Dört Yıllık Savunma Gözden Geçirme Raporu ve Küresel Askerî Konuşlanma Planı

ABD Savunma Bakanlığı nın 2014 Yılı Dört Yıllık Savunma Gözden Geçirme Raporu ve Küresel Askerî Konuşlanma Planı Bilgi Notu 002 19.01.2015 ABD Savunma Bakanlığı nın 2014 Yılı Dört Yıllık Savunma Gözden Geçirme Raporu ve Küresel Askerî Konuşlanma Planı Hazırlayanlar: Dr. Oğuz MAYDA, Dr. Oktay BİNGÖL Amaç: Bu bilgi

Detaylı

ABD'nin Baltık politikası Rus işgaline kapı açıyor

ABD'nin Baltık politikası Rus işgaline kapı açıyor ABD'nin Baltık politikası Rus işgaline kapı açıyor Baltık ülkeleri ve Rusya nın askeri güçleri arasında yapılan kıyaslama, Kırım ın Rusya tarafından ilhak edilmesi sonrası artan endişeleri doruğa çıkarıyor.

Detaylı

Bush, Suudi Kralıyla petrol fiyatı konuştu

Bush, Suudi Kralıyla petrol fiyatı konuştu Bush, Suudi Kralıyla petrol fiyatı konuştu Orta Doğu gezisinin son durağı Suudi Arabistan'da bulunan ABD Başkanı George W. Bush, Suudi Kralı Abdullah'la, yüksek petrol fiyatlarının ABD'yi nasıl etkilediği

Detaylı

TÜRKİYE GPS JAMMER İLE YUNAN ARAŞTIRMA GEMİLERİNİ ENGELLİYOR MU?

TÜRKİYE GPS JAMMER İLE YUNAN ARAŞTIRMA GEMİLERİNİ ENGELLİYOR MU? TÜRKİYE GPS JAMMER İLE YUNAN ARAŞTIRMA GEMİLERİNİ ENGELLİYOR MU? 17 Mayıs 2018 de Güney Kıbrıs ın Limassol limanında demirde bulunan bir Açık Deniz Yardım gemisi uzun bir süre boyunca GPS sinyalini kaybetti.

Detaylı

ABD, Türkiye, Meksika ve Tayland'a güdümlü füze firkateynleri hibe etmeyi planlıyor.

ABD, Türkiye, Meksika ve Tayland'a güdümlü füze firkateynleri hibe etmeyi planlıyor. ABD, Türkiye, Meksika ve Tayland'a güdümlü füze firkateynleri hibe etmeyi planlıyor. Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'ne sunulan tasarı, Türkiye'ye, ''Oliver Hazard Perry Sınıfı'' USS Halyburton

Detaylı

"Türkiye, Gürcistan'a ilham kaynağı olabilir"

Türkiye, Gürcistan'a ilham kaynağı olabilir Wider Black Sea: Perspectives for International and Regional Security Yerevan, 14-15.01.2008 гÛÏ³Ï³Ý ÙÇç³½ ³ÛÇÝ ïýï»ë³ï³ý ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ËáõÙµ Turkish Media Reactions (In Turkish) "Türkiye, Gürcistan'a

Detaylı

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI Sektörlerindeki ürünlerin, en son teknolojik gelişmelerin, dünyadaki trendlerin ve son uygulamaların sergilendiği, 25-28 Eylül 2014 tarihleri arasında

Detaylı

Amerikan Stratejik Yazımından...

Amerikan Stratejik Yazımından... Amerikan Stratejik Yazımından... DR. IAN LESSER Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Jeopolitik Aldatma veya bağımsız bir Kürt Devletinden yana olmadığını ve NATO müttefiklerinin bağımsızlığını

Detaylı

Merkez Strateji Enstitüsü. Türkiye-Rusya İlişkileri Mevcut Durumu ve Geleceği

Merkez Strateji Enstitüsü. Türkiye-Rusya İlişkileri Mevcut Durumu ve Geleceği Merkez Strateji nstitüsü Türkiye-Rusya İlişkileri Mevcut Durumu ve Geleceği 1 Türkiye-Rusya İlişkilerinin Tarihsel Seyri: Savaş-Kriz-İşbirliği Savaş Kriz İşbirliği 16. yy 1917 1940 1990 2011 2015 2 Türkiye-Rusya

Detaylı

NATO Lizbon Zirvesi Sonuçlar, Füze Savunma Sistemi ve Türkiye

NATO Lizbon Zirvesi Sonuçlar, Füze Savunma Sistemi ve Türkiye NATO Lizbon Zirvesi Sonuçlar, Füze Savunma Sistemi ve Türkiye Dr. Sait YILMAZ* Portekiz in başkenti Lizbon da, 19-20 Kasım 2010 tarihlerinde yapılan NATO Zirvesi nde alınan kararlar, NATO nun 10 yıllık

Detaylı

Türkyılmaz, O. (2007). "Dünya'da ve Türkiye'de Enerji Sektörünün Durumu." Mühendis ve Makina 48(569): s.

Türkyılmaz, O. (2007). Dünya'da ve Türkiye'de Enerji Sektörünün Durumu. Mühendis ve Makina 48(569): s. Türkyılmaz, O. (2007). "Dünya'da ve Türkiye'de Enerji Sektörünün Durumu." Mühendis ve Makina 48(569): 69-77 s. değerlendirme Bölgelerarası Petrol Ana Ticaret Yolları AVRUPA ÇİN, JAPONYA, HİNDİSTAN Enerji

Detaylı

ABD'den NATO ülkelerine ültimatom: Savunma harcamalarını arttırın

ABD'den NATO ülkelerine ültimatom: Savunma harcamalarını arttırın ABD'den NATO ülkelerine ültimatom: Savunma harcamalarını arttırın "Amerikalılar, sizin çocuklarınızın gelecekteki güvenliğine, sizden daha fazla önem veremez" 16.02.2017 / 09:34 ATO Savunma Bakanları Brüksel

Detaylı

NATO, Rusya'nın yeni tanklarından endişelenmeli mi?

NATO, Rusya'nın yeni tanklarından endişelenmeli mi? NATO, Rusya'nın yeni tanklarından endişelenmeli mi? Rusların APS teknolojisine karşı harekete geçen Norveç, diğer NATO ülkelerinin de aynı şeyi yapması gerektiğine inanıyor. 30.05.2017 / 13:26 Rusya'nın

Detaylı

ABD Ordusu günde Türkiye'nin yarısı kadar yakıt tüketiyor.

ABD Ordusu günde Türkiye'nin yarısı kadar yakıt tüketiyor. ABD Ordusu günde Türkiye'nin yarısı kadar yakıt tüketiyor. ABD ordusu her iki günde Türkiye'nin tükettiği günlük toplam yakıtı tüketiyor 17 07 2013 topraksuenerji -ABD Savunma Bakanlığı'nın yakıt tüketimi

Detaylı

Hitler ABD'ye hiç savaş ilan etmeseydi ne olurdu?

Hitler ABD'ye hiç savaş ilan etmeseydi ne olurdu? Hitler ABD'ye hiç savaş ilan etmeseydi ne olurdu? Analistlerin uzun süredir üzerinde düşündüğü, İkinci Dünya Savaşı ile ilgili olası senaryolardan birisi de ABD'nin savaşın dışında kalması ihtimali. 11.09.2016

Detaylı

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) EKİM 2015 TARİHLERİNDE ANKARA DA YAPILACAKTIR.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) EKİM 2015 TARİHLERİNDE ANKARA DA YAPILACAKTIR. [ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE SÖZLEŞMESİ 12. TARAFLAR KONFERANSI (COP12) 12-23 EKİM 2015 TARİHLERİNDE ANKARA DA YAPILACAKTIR. [ Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele 12. Taraflar Konferansı

Detaylı

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ ALAN KALDI MI?

TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ ALAN KALDI MI? DIŞ POLİTİKA TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ ALAN KALDI MI? HAZİRAN 2011 SARIKONAKLAR İŞ MERKEZİ C. BLOK D.16 AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE 02123528795-02123528796 www.turksae.com TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA SORUNSUZ

Detaylı

Samsun-Kavkaz Tren Feri Hattı faaliyette

Samsun-Kavkaz Tren Feri Hattı faaliyette Samsun-Kavkaz Tren Feri Hattı faaliyette Şubat 19, 2013-2:34:27 Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Samsun-Kavkaz Tren Feri Hattı'na ilişkin, ''Buradan çıkan vagonlar Anadolu'ya,

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ KANUNU

SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ KANUNU 6197 SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ KANUNU Kanun Numarası : 2941 Kabul Tarihi : 4/11/1983 Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 8/11/1983 Sayı : 18215 Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 22 Sayfa : 838 * * *

Detaylı

NATO Zirvesi ve Türkiye: Varşova da ne oldu?

NATO Zirvesi ve Türkiye: Varşova da ne oldu? Bilge Strateji, Cilt 8, Sayı 15, Güz 2016, ss.1-5 NATO Zirvesi ve Türkiye: Varşova da ne oldu? Nurşin ATEŞOĞLU GÜNEY* NATO Varşova Zirvesi nde İttifak ın doğu ve güney kanatlarına yönelik yeni tehdit algılamaları

Detaylı

MİLLİ GURURU. Türkiye nin. YILMAZ: 2023 TE HEDEFİMİZ 25 MİlYAr DOlAr İHrAcAT YAPMAK

MİLLİ GURURU. Türkiye nin. YILMAZ: 2023 TE HEDEFİMİZ 25 MİlYAr DOlAr İHrAcAT YAPMAK Türkiye nin MİLLİ YILMAZ: 2023 TE HEDEFİMİZ 25 MİlYAr DOlAr İHrAcAT YAPMAK 2015 yılında 5 milyar ciroya ulaşan savunma sanayisi sektörü, 1.7 milyar lık ihracata imza atıyor. Türk savunma sanayisinin her

Detaylı

FÜZE KALKANI PROJES VE TÜRK Yrd.Doç.Dr.Sait YILMAZ* Gelinen A ama

FÜZE KALKANI PROJES VE TÜRK Yrd.Doç.Dr.Sait YILMAZ* Gelinen A ama FÜZE KALKANI PROJESĐ VE TÜRKĐYE Yrd.Doç.Dr.Sait YILMAZ* ABD nin uzun zamandır gündemde tuttuğu Đran ile ilgili tehdit algılaması ve buna ilişkin füze kalkanı projesi artık yeni bir mecraya girmektedir.

Detaylı

2012 Baharında Türkiye nin Ortadoğu daki Güvenlik Çevresine Bir Bakış

2012 Baharında Türkiye nin Ortadoğu daki Güvenlik Çevresine Bir Bakış Türkiye ye radar sistemlerinin kurulması ve Romanya ya da füzesavar sistemlerinin konuşlandırılması önerisi Kasım 2010 da Lizbon da yapılan NATO zirvesinde onaylanmıştır. 2012 Baharında Türkiye nin Ortadoğu

Detaylı

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN

1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ. Ömer Faruk GÖRÇÜN i 1979 İRAN İSLAM DEVRİMİ SONRASI TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ Ömer Faruk GÖRÇÜN ii Yayın No : 2005 Politika Dizisi: 1 1. Bası Ağustos 2008 - İSTANBUL ISBN 978-975 - 295-901 - 9 Copyright Bu kitabın bu basısı

Detaylı

Kuzey Kore ile Ortadoğu da komşu olmak

Kuzey Kore ile Ortadoğu da komşu olmak Kuzey Kore ile Ortadoğu da komşu olmak Türkiye'den bakınca 'çok uzakta görünen' Kuzey Kore, askeri işbirlikleri dolayısıyla, Ortadoğu nun ve Türkiye nin sınırlarının hemen yanı başında bulunuyor. 09.09.2017

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

Türkiye nin Nükleer Silahlanmaya Bakışı

Türkiye nin Nükleer Silahlanmaya Bakışı Bilge Strateji, Cilt 5, Sayı 9, Güz 2013, ss.9-13 Türkiye nin Nükleer Silahlanmaya Bakışı 1 Sinan ÜLGEN* Türkiye nin özellikle askeri alandaki nükleer stratejisine baktığımızda nükleer silahlanma konusunun

Detaylı

ATIŞ, TEST VE DEĞERLENDİRME MERKEZİ Konya-Karapınar-TÜRKİYE

ATIŞ, TEST VE DEĞERLENDİRME MERKEZİ Konya-Karapınar-TÜRKİYE ATIŞ, TEST VE DEĞERLENDİRME MERKEZİ Konya-Karapınar-TÜRKİYE ATDM-I Projesi, NATO Destek ve Tedarik Ajansı (NSPA) ile ROKETSAN arasında imzalanan sözleşme ile anahtar teslim bir proje olarak Millî Savunma

Detaylı

Ahmet TAKAN.

Ahmet TAKAN. Ahmet TAKAN ahttakan@gmail.com İktidarın yaptırdığı, kamuoyundan itina ile gizlenen referandum anketlerinde en can sıkıcı verilerden biri de dış politika başlığı. Tedirginlik katsayısını artıran "hayır"

Detaylı

Türkiye'de ilan edilen olağanüstü hal uygulaması dünya basınında geniş yer buldu / 11:14

Türkiye'de ilan edilen olağanüstü hal uygulaması dünya basınında geniş yer buldu / 11:14 Dünya Basınında OHAL Türkiye'de ilan edilen olağanüstü hal uygulaması dünya basınında geniş yer buldu. 21.07.2016 / 11:14 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı 3 ay süreli OHAL kararı dünya

Detaylı

Yaşar ONAY* Rusya nın Orta Doğu Politikasını Şekillendiren Parametreler

Yaşar ONAY* Rusya nın Orta Doğu Politikasını Şekillendiren Parametreler Bilge Strateji, Cilt 7, Sayı 12, Bahar 2015, ss.17-21 Rusya nın Orta Doğu Politikasını Şekillendiren Parametreler Yaşar ONAY* Adına Rusya denilen bu ülke, Moskova prensliğinden büyük bir imparatorluğa

Detaylı

49 yıl önce Ay a ilk adımla başlayan uzay yolculuğu /// ABD RUSYA SAVAŞI

49 yıl önce Ay a ilk adımla başlayan uzay yolculuğu /// ABD RUSYA SAVAŞI 49 yıl önce Ay a ilk adımla başlayan uzay yolculuğu /// ABD RUSYA SAVAŞI Armstrong'un 49 yıl önce Ay'a ayak basmasıyla başlayan devletler arası uzay rekabeti, özel sektöre de yayılıyor. Amerikalı astronot

Detaylı

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ,

SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, SAYIN TAKİPÇİLERİMİZ, Araştırma grubumuza destek amacıyla 2000-2015 seneleri arasındaki konuları içeren bir ARŞİV DVD si çıkardık. Bu ARŞİV ve VİDEO DVD lerini aldığınız takdirde daha önce takip edemediğiniz

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

YILINDAKİ DEV YATIRIMLAR VE ESERLER

YILINDAKİ DEV YATIRIMLAR VE ESERLER 2016 YILINDAKİ DEV YATIRIMLAR VE ESERLER AK PARTİ GENÇLİK KOLLARI AR-GE VE EĞİTİM BAŞKANLIĞI KURUMSAL YAYINLAR SERİSİ 2016 YILINDAKİ DEV YATIRIMLAR VE ESERLER OCAK 2017 I ANKARA 2016 YILINDAKİ DEV YATIRIMLAR

Detaylı

İÇİNDEKİLER... SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp BELGELER

İÇİNDEKİLER... SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp BELGELER İÇİNDEKİLER SUNUŞ İÇİNDEKİLER... BELGELER III SAYFA NUMARASI 1. Genelkurmay Başkanlığının Afyon ve Kocaeli mıntıkalarındaki duruma dair 3 Ekim 1921 tarihli Harp Raporu... 1 2. Ali İhsan Paşa nın Güney

Detaylı

Suriye ye Yönelik Askeri Müdahale ve Türkiye Açısından Sonuçları

Suriye ye Yönelik Askeri Müdahale ve Türkiye Açısından Sonuçları Nisan 2018 Suriye ye Yönelik Askeri Müdahale Suriye ye Yönelik Askeri Müdahale Askeri Operasyonun Arka Planı 14 Nisan 2018 tarihinde, sabahın erken saatlerinde, Fransız Silahlı Kuvtler Bakanı (Savunma

Detaylı

Araştırma Notu 15/179

Araştırma Notu 15/179 Araştırma Notu 15/179 27.03.2015 2014 ihracatını AB kurtardı Barış Soybilgen* Yönetici Özeti 2014 yılında Türkiye'nin ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 3,8 artarak 152 milyar dolardan 158 milyar dolara

Detaylı

LİZBON sonrasi NATO. Savunmanın modernizasyonu, kriz yönetiminin güçlendirilmesi ve ortaklıkların genişletilmesi

LİZBON sonrasi NATO. Savunmanın modernizasyonu, kriz yönetiminin güçlendirilmesi ve ortaklıkların genişletilmesi LİZBON sonrasi NATO Savunmanın modernizasyonu, kriz yönetiminin güçlendirilmesi ve ortaklıkların genişletilmesi Yüzünü batıya, Amerika kıtasına dönmüş olan Avrupalı sahil şehri Lizbon transatlantik geleneğini

Detaylı

KUZEYDOĞU ASYA DA GÜVENLİK. Yrd. Doç. Dr. Emine Akçadağ Alagöz

KUZEYDOĞU ASYA DA GÜVENLİK. Yrd. Doç. Dr. Emine Akçadağ Alagöz KUZEYDOĞU ASYA DA GÜVENLİK { Yrd. Doç. Dr. Emine Akçadağ Alagöz Soğuk Savaş sonrası değişimler: Çin in ekonomik ve askeri yükselişi Güney Kore nin ekonomik ve askeri anlamda güçlenmesi Kuzey Kore nin

Detaylı

www.asssastratejibulteni.com info@asssastratejibulteni.com Tel: 0312 431 50 26 ABD-Romanya Stratejik Ortaklığı; ABD Artık Sürekli Karadeniz'de

www.asssastratejibulteni.com info@asssastratejibulteni.com Tel: 0312 431 50 26 ABD-Romanya Stratejik Ortaklığı; ABD Artık Sürekli Karadeniz'de ABD-Romanya Stratejik Ortaklığı; ABD Artık Sürekli Karadeniz'de Yazar: Cahit Armağan DİLEK Savunma / Güvenlik Strj. Danışmanı "Romanya NATO içinde değişmez bir stratejik ortağımızdır. Afganistan ve Kosova'da

Detaylı

Türkiye-Rusya ilişkilerinin son 16 yılı

Türkiye-Rusya ilişkilerinin son 16 yılı On5yirmi5.com Türkiye-Rusya ilişkilerinin son 16 yılı Türkiye ve Rusya arasında son 16 yıldaki ilişkiler, bazı anlaşmazlıklara rağmen tarihin en iyi dönemi olarak kayıtlara geçti. Yayın Tarihi : 4 Aralık

Detaylı

İKİLİ İLİŞKİLER VE PROTOKOL DAİRESİ BAŞKANLIĞI

İKİLİ İLİŞKİLER VE PROTOKOL DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKİLİ İLİŞKİLER VE PROTOKOL DAİRESİ BAŞKANLIĞI BAŞKANLIĞIMIZIN GÖREVLERİ 639 Sayılı KHK kapsamında; Bakanlığın yabancı ülkeler ve uluslararası kuruluşlar ile ilişkilerini yürütmek ve bu konuda koordinasyonu

Detaylı

Türkiye nin S-400 Macerasının 4 Yüzü

Türkiye nin S-400 Macerasının 4 Yüzü SAVUNMA Türkiye nin S-400 Macerasının 4 Yüzü ABD nin ve Avrupalı müttefiklerin ağız birliği yapmışçasına Türkiye nin önce Çin den sonra Rusya dan HSS alma girişimlerine karşı çıkmalarının ardında Soğuk

Detaylı

Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları

Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları Dünyanın meşhur su kanalı ve boğazları Dünayadaki su yolları çağlar değişse de stratejik önemini muhafaza ediyor. 11.06.2017 / 13:10 Uluslararası ticaretin en önemli güzergahlarını barındıran dünya üzerindeki

Detaylı

ABD nin Nükleer Silahları Trump ın Elinde Daha Büyük Tehlike Arz Ediyor. Mustafa KİBAROĞLU*

ABD nin Nükleer Silahları Trump ın Elinde Daha Büyük Tehlike Arz Ediyor. Mustafa KİBAROĞLU* , ss.1-5 Mustafa KİBAROĞLU* Şubat ayı başında, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Savunma Bakanlığı (Pentagon), ülkenin sahip olduğu binlerce nükleer silahın, Trump yönetimi döneminde, savunma stratejileri

Detaylı

ABD'nin Fransa'ya Reaper İnsansız Uçak Satışı ve Türkiye'nin Durumu 1

ABD'nin Fransa'ya Reaper İnsansız Uçak Satışı ve Türkiye'nin Durumu 1 ABD'nin Fransa'ya Reaper İnsansız Uçak Satışı ve Türkiye'nin Durumu 1 Pentagon yetkilileri Fransa'nın talep ettiği Reaper tipi insansız hava aracı (İHA) veya dronların satışına yönelik olarak Kongre'de

Detaylı

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 2 7 Ekim 2012

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 2 7 Ekim 2012 ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 2 7 Ekim 2012 TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi Büyükçekmece İstanbul İÇİNDEKİLER SAYFA 1. ARAŞTIRMANIN KONUSU 3 1.1.ARAŞTIRMANIN AMACI 3 1.2.ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ VE ÖRNEK

Detaylı

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) TÜRKİYE - ARJANTİN YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Arjantin İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler ( 2014 Buenos Aires - İstanbul ) Türkiye; 75 milyonluk

Detaylı

Sayı: 7/2017. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı. yapar:

Sayı: 7/2017. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı. yapar: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi nin 30 Ocak 2017 tarihli Otuzüçüncü Birleşiminde Oybirliğiyle kabul olunan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında

Detaylı

Piyasaya Hazırlık Ortaklık Girişimi

Piyasaya Hazırlık Ortaklık Girişimi Piyasaya Hazırlık Ortaklık Girişimi Geleceğin Karbon Piyasaları Şekilleniyor Pazara Hazırlık Ortaklık Girişimi (PMR) Kyoto Protokolü nün ilk yükümlülük döneminin sona ereceği 2020 yılı sonrası yeni iklim

Detaylı

TSK'dan Sınır Ötesi IŞİD Operasyonu

TSK'dan Sınır Ötesi IŞİD Operasyonu TSK'dan Sınır Ötesi IŞİD Operasyonu TSK Müşterek Özel Görev Kuvveti ve koalisyon hava kuvvetleri tarafından Suriye'nin Cerablus bölgesinin IŞİD'ten geri alınması için operasyon başlatıldı 24.08.2016 /

Detaylı

5.41. UYDU ANTENİ YÖNLENDİRME OTOMASYON PROJESİ

5.41. UYDU ANTENİ YÖNLENDİRME OTOMASYON PROJESİ 5.41. UYDU ANTENİ YÖNLİRME OTOMASYON PROJESİ Prof. Dr. Asaf VAROL avarol@firat.edu.tr GİRİŞ 1960 lı yıllardan sonra ABD ve Rusya arasında yaşanan aya adım atma yarışı uzay teknolojisinin süratle gelişmesine

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Atahan Birol KARTAL 2. Doğum Tarihi : 14.04.1967 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora 5. Çalıştığı Kurum :Beykent Üniversitesi Derece Alan Üniversite Yıl Lisans

Detaylı

Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor!

Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor! Hackerlar ortaya çıkardı: Birleşik Arap Emirlikleri İsrail yanlısı kurumları fonluyor! BAE Washington büyükelçisi Yusuf el-uteybe'ye ait olduğu iddia edilen ve bazı hacker gruplar tarafından yayınlanan

Detaylı

Rusya nın Batı-2017 Askeri Tatbikatı ve Batının Endişesi

Rusya nın Batı-2017 Askeri Tatbikatı ve Batının Endişesi Rusya nın Batı-2017 Askeri Tatbikatı ve Batının Endişesi Sayfa 1 Rusya nın Batı-2017 Askeri Tatbikatı ve Batının Endişesi Dr. Elnur İSMAYIL Uluslararası camia Kuzey Kore nin nükleer denemelerine odaklanırken,

Detaylı

Asya dan Dünya ya Yükselen Çin Ekonomisi

Asya dan Dünya ya Yükselen Çin Ekonomisi Asya dan Dünya ya Yükselen Çin Ekonomisi Yazar : Abdulkadir Kötüce Yeni İpek Yolu Projesini anlatmaya başlamadan önce Çin in ekonomisini ele almak bu projenin diğer ülkeler üzerindeki etkilerini ve gelişimi

Detaylı

Dünyada silahlanma artıyor, Türkiye 20'nci sırada

Dünyada silahlanma artıyor, Türkiye 20'nci sırada Dünyada silahlanma artıyor, Türkiye 20'nci sırada Bonn Uluslararası Silahsızlanma Merkezi nin 2016 Küresel Silahlanma Endeksi'ne göre askeri harcamalarda İsrail başı çekerken Türkiye 20'nci sırada. 02.12.2016

Detaylı

Title of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL

Title of Presentation. Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL Title of Presentation Hazar Havzası nda Enerji Mücadelesi Dr. Azime TELLİ 2015 ISTANBUL İçindekiler 1- Yeni Büyük Oyun 2- Coğrafyanın Mahkumları 3- Hazar ın Statüsü Sorunu 4- Boru Hatları Rekabeti 5- Hazar

Detaylı

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları

Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Doğu Akdeniz de Enerji Savaşları Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğal gaz rezervleri, adada yıllardır süregelen çatışmaya barışçıl bir çözüm getirmesi umut edilirken, tam tersi gerilimi tırmandırmıştır.

Detaylı

YAPI FUARI TURKEYBUILD İSTANBUL FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI

YAPI FUARI TURKEYBUILD İSTANBUL FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI YAPI FUARI TURKEYBUILD İSTANBUL FUARI ZİYARET ORGANİZASYONU SONUÇLARI Övgü PINAR-Nurel KILIÇ Yapı fuarları; mal ve hizmet üreten kuruluşlar ile yine bu sektörde çalışan yöneticiler, mimarlar, mühendisler,

Detaylı

11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina nın Ortaklık başvurularını kabul etti.

11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina nın Ortaklık başvurularını kabul etti. ARAŞTIRMA RAPORU ÖZEL ARAŞTIRMA--AVRUPA BİRLİĞİ TÜRKİYE KRONOLOJİSİ 20/06/2005 1959 1963 1964 1966 1968 1970 1971 1972 1973 31 Temmuz: Türkiye, AET ye ortaklık için başvurdu. 11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi,

Detaylı

AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ CENTER FOR EURASIAN STUDIES RUSYA/KARLOV: ŞİÖ KONUSUNDA KARAR ANKARA'NIN Bloomberght, 30 Kasım 2016

AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ CENTER FOR EURASIAN STUDIES RUSYA/KARLOV: ŞİÖ KONUSUNDA KARAR ANKARA'NIN Bloomberght, 30 Kasım 2016 AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ CENTER FOR EURASIAN STUDIES RUSYA/KARLOV: ŞİÖ KONUSUNDA KARAR ANKARA'NIN - 01.12.2016 Bloomberght, 30 Kasım 2016 Rusya/Karlov: ŞİÖ konusunda karar Ankara'nın Rusya Büyükelçisi

Detaylı