KÜTÜPHANEC L K SÖZLÜ Ü

Transkript

1 KÜTÜPHANEC L K SÖZLÜ Ü A aç k raf - aç k depo sistemi (open access): Kapal raf (kapal depo) sisteminin tersi olup kullan c lar n kitap raflar na serbest eri imini tan mlar. Kullan c lar, okumak veya ödünç almak istedikleri kitaplar raflardaki yerlerinden kendileri alabilirler. alan (field): Bir veritaban nda bir kayd n belli bir veri türüne ayr lm bölümü. Örne in, bir kütüphane katalo unda yazar, ba l k, ISBN, konu ba l klar birer aland r. almanak (almanac): Genellikle cetveller, tablolar ve emalar eklinde sunulan ve çok çe itli veriler içeren y ll k yay n. anahtar sözcük (keyword): Bir eserin ba l ndaki, özetindeki (abstract) veya tüm metnindeki özel öneme sahip sözcük(ler). Baz periyodik dizinler anahtar sözcü ü farkl bir veri alan nda da tan mlarken baz lar da bu tür anahtar sözcükleri standart konu ba l klar yerine kullanabilirler. ansiklopedi (encyclopedia): Her bilgi alan ndaki konular hakk nda olgusal makaleler içeren ve alfabetik olarak düzenlenmi eser. anonim eser: Yazar belli olmayan eser. antoloji (anthology): Genellikle belli bir konu, tür veya dönem hakk nda de i ik yazarlar taraf ndan yaz lm eserlerin topland kitap. ar iv: 1) ki i ve kurumlara ait ve ilgili ki i, kurum ve konu aç s ndan önemli say lan korunmas gereken belge; 2) bu tür belgelerin korundu u yer. asitsiz ka t (acid-free paper): Üretim s ras nda nötr veya alkalin ph düzeyi 7.0 ya da daha yüksek tutulan ka t. Genellikle güzel sanatlar bask lar nda, s n rl bas m bask lar nda, foto raf albümlerinde ve kütüphane malzemesinin korunmas nda kullan l r. Ka ttaki asidin ba l ca kayna a ac n odunözüdür (lignin). Asitsiz ka t mutlaka kal c demek de ildir ama kal c olmas istenen ka tlar her zaman asitsizdir. atlas (atlas): Genellikle haritalardan olu an ciltli eser. Ba ka konularda, örne in anatomi gibi, resimli levhalardan olu an eserlere de denir. ayr bask (offprint): 1) Bir makalenin yer ald süreli yay ndan ayr olarak bas lan fakat içinden al nd süreli yay n n kapak sayfalar n, numaralanmas n koruyan kopya; 2) (separate reprint) As l bas mdan al n p daha ileri bir tarihte ayr ca bas lan bir dergi makalesi ya da kitap bölümü. B ba lay c l yap (syndetic structure): Bir katalog veya dizinde bulunan ba l klar, ba ka ba l klara "bak n z veya ayr ca bak n z eklindeki" çapraz referanslar içeren sistem. barkod etiketi (barcode label): Makine taraf ndan okunabilen veriler içeren dikey çizgilerden olu an küçük etiket. Kütüphane taraf ndan al nan her malzemeye, özel numaras olan bir barkod etiketi verilir. barkod numaras (barcode number): Bir kitab n ön ya da arka kapa n n içinde bulunan barkodun alt ndaki 14 haneli numara. bask s mevcut kitap (books in print - BIP): Normal kitap ticareti kanallar kullan larak sat n al nmas mümkün olan bask s mevcut tüm kitaplar. Dünyada bask s mevcut kitaplar n listesini veren ve yazar, ba l k, konu bölümlerinden tarama yap labilen "BIP" veritaban na kütüphane sayfas ndan eri ilebilir : ba l k (heading): Belirli kurallara göre düzenlenmi bibliyografik bir kayda eri im noktas olarak kullan lan ad, sözcük, ibare. bibliyografik gönderme / referans (bibliographic citation): Kataloglarda, dizinlerde ve literatür kaynakçalar nda kullan lan ve bir yay n n te his edilmesine yarayan bilgi. Formatlar de i ebilir ama bir kitap göndermesi (at f) genellikle en az ndan yazar, ba l k, yay nc ve yay n tarihi hakk nda bilgiler içerir. Bir makale göndermesi ise yazar, ba l k, tarih ve makalenin içinde yer ald süreli yay n hakk nda bilgiler içerir.

2 bibliyografik veritaban (bibliographic database): Bir katalog veya dizinin elektronik versiyonu. Elektronik bir veritaban n kullanan kullan c, yay n, yazar, konu, ba l k ya da ba ka tarama terimleri alt nda ara t rma yaparak arad klar n bulabilir. bibliyografya/ kaynakça (bibliography): 1) Belirli bir konuya ili kin kitaplar n veya makalelerin listesi. 2) Kitaplar n fiziki varl klar olarak incelenmesi. birincil literatür (primary literature): Bir konu hakk ndaki özgün ara t rmalar ya da yaz lar. Teknik raporlar, konferans literatürünü, patentleri, tezleri ve dergileri içerir. biyobibliyografya (bio-bibliography): Eserlerin yazar veya yazarlar hakk nda ya am öyküsel k sa bilgi içeren bibliyografya. bölünmü katalog (divided catalog): De i ik kart tipleri için ayr diziler halinde (yazar, eser ad, konu gibi ba l klar alt nda) düzenlenmi katalog. büyük boy kitaplar (oversized books): Standart raflara s amayacak kadar büyük boyutlu kitaplar. Bkz. kitap boyu C cutter numaras : S n fland rma numaras (call number) içinde, konu numaras ndan sonra gelen ve eserin yazar n ve ba l n s n flama sistemine göre kodlayan numara (=kitap numaras ). Bulucusu Charles Ammi Cutter' n ad n ta r. Ç çapraz gönderme (cross-reference): 1) Kullan c y, bir katalog veya dizinde, bir konu veya addan bir ba kas na gönderen yönlendirme; 2) "..." de bak n z diye at fta bulunan ayr nt l i aret fi i. D daimi sipari (standing order): Bir kütüphanenin yay n firmalar na verdi i ve aksine talimat olmad kça her y l veya her ay otomatik olarak yerine getirilen sipari. Dewey Onlu S n flama Sistemi (DDC): Bilgiyi ba l ca on ana s n fa (00-999) bölen kütüphane s n fland rma sistemi. Ad n, yarat c s M. Dewey'den alm t r. 000 Genel Konular, 100 Felsefe-Psikoloji, 200 Din, 300 Toplum Bilimleri, 400 Dilbilim, 500 Do a Bilimleri ve Matematik, 600 Teknoloji, 700 Sanatlar, 800 Edebiyat ve Retorik, 900 Co rafya-tarih. dizin (index): Bir grup verinin içeri i hakk nda liste veya sistematik rehber. Örne in, süreli yay nlar dizini ya da bir kitab n arkas ndaki dizin (indeks/ fihrist) gibi. Genellikle konuya, yazara veya anahtar sözcü e göre düzenlenen dizinlerin, elektronik ortamda olanlar, sa lad kolayl klar nedeniyle tercih edilir. E el kitab (handbook): Çabuk referans için haz rlanm, bir konu hakk ndaki olgular toplayan ya da belirli görevlerin yerine getirilmesi için yöntemleri, i lemleri anlatan kitap. eri im (access): Bir kütüphaneye ya da kütüphane koleksiyonlar na girme veya ula ma. Kütüphanelerde kapal raflar, nadir eserler ve özel koleksiyonlar gibi baz bölümlere eri im k s tlanabilir. nternet üzerinden eri im ise bir bilgisayar sistemini ve elektronik kayna kullanmay gerektirir; kullan c lara eri im ifreleri verilir. eri im ifresi (access code): Kullan c ad, ifre ya da PIN kodu gibi kimlik gösteren bir parola. Kullan c lar herhangi bir elektronik ortama eri im sa lamak istiyorlarsa bu ifreyi do ru kullanmak zorundad r. Eri im ifresinin bir ad da onay ifresidir. e ve kar t anlam sözlü ü (thesaurus): Sözcüklerin e anlamlar n ya da kar t anlamlar n gösteren ve listeleyen referans sözlü ü.

3 F folyo (folio): standart kütüphane raflar na yerle tirilemeyen büyük kitap. Bkz. kitap boyu. G geli mi arama - mant ksal arama i leçi (boolean operator) : Kullanc lar n veritabanlar, kataloglar ve ba ka alanlarda daha detayl ve titiz ara t rmalar yapmalar na yard m eden, VE, VEYA, DE L mant ksal operatörlerini kullanan yaz l m araçlar. giri - madde ba (entry): Bir katalogta veya fihristte her bir yay n n madde ba eklinde ayr olarak listelenmesi. Eserler için genellikle üç tip giri vard r; yazar, ba l k ve konu. I ISBN (uluslararas standart kitap numaras ): Bir kitaba verilen ve yaln zca ona özgü olan say sal kod. ISSN (uluslararas standart seri numaras ): Bir süreli yay na verilen ve yaln zca ona özgü olan say sal kod. ikincil literatür (secondary literature): Birincil literatür (derlemeler, tan t m ve ele tiriler, popülerle tirmeler, ders kitaplar, ansiklopediler, el kitaplar vb.) hakk nda yay nlanan ve okuru birincil kaynaklara (özetler, dizinler, bibliyografyalar) gönderen materyal. ilave fi (added entry): Bir kart katalo unda ana giri kartlar ndan ayr olarak, bir malzemeye ba ka eri imler sa layan di er kartlar. Bunlar ortak yazar, ba l, konuyu, seriyi vs. gösterirler; ana giri te verilen bibliyografik bilgiden daha az bilgi içerirler. i lemdeki malzeme (in-process material): Kataloglanma, etiketlenme/ numaralanma gibi teknik i lemlerden geçmekte olan, yeni edinilmi kütüphane malzemesi. Bu tür malzemeyi talep eden okurlar ödünç verme bölümüne ba vurabilirler. K kapal raflar (closed stacks): Kullan c lar n istedikleri materyali raflardan kendilerinin almas yerine, bunlar n kütüphane personeli taraf ndan al n p kullan c ya verilmesine göre düzenlenmi koleksiyonlar. Kapal raflar, ar iv malzemesi ve nadir eserler gibi genellikle özel koruma ve bak m gerektiren malzemeler içindir. kapsam (coverage): Dizin içeriklerinde bulanan yay nlar n say s, türü, süresinin kapsam. kart katalo u (card catalog): Kütüphane koleksiyonunun, kartlar üzerine i lenmi olarak ve belli bir düzen içinde çekmecelerde bulunan betimleyici kay tlar. Bo aziçi Üniversitesi Kütüphanesi'nin kart katalo u art k güncellenmemektedir, bütün katalog kay tlar elektronik ortama geçirilmi tir. katalog (catalog): Belli bir koleksiyonun ya da koleksiyonlar grubunun içeri ini anlatan kay tlar n derlemesi. Örne in, B.Ü. Kütüphane katalo u, bütün koleksiyonlardaki kay tlar gösterir. OCLC WorldCat ise dünyan n her taraf ndaki OCLC üyesi kütüphanelerin kitaplar n, dergilerini ve di er malzemeleri gösterir. kataloglama (cataloging): Bir kütüphanenin katalog bölümünde gerçekle tirilen tüm materyallerin giri /kay t ve s n fland rma i lemi. Katalog i lemelerine bir eser hakk ndaki betimleyici bilgiler (yazar, ba l k, fiziki özellikler, gerekli notlar vb.) dahil oldu u gibi materyali raflarda uygun yere yerle tirmek için zorunlu olan konu ba l klar ve s rt numaralar i lemleri de dahildir. kay t (record): Bir tek giri alt nda toplanm ve eri ilebilir veri alanlar n içeren kay t. Yazar, ba l k, yay nc, özet, s rt numaras gibi kay tlar veri alan örne idir. Bir süreli yay n dizininde her at f bir kay tt r. kitap boyu: Bir kitab n boyu önce s rt k sm n n ba taraf ndan alt taraf na do ru, sonra kapak sayfas n n bir kenar ndan di er kenar na do ru ölçülür. Kitap ciltçili i, bask i leri ve yay mc l k alan nda kitaplar için kullan lan bu geleneksel ölçü terimleri çok kesin ve hassas ölçüleri belirtmek için kullan lmaz ve ülkelere göre de i iklik

4 gösterebilir. Bu ölçü terimleri, kitap formalar haz rlamak için kullan lan standart ölçüdeki (48 cm x 64 cm; 19" x 25") bir ka d n katlanmas ndan do mu tur. Standart ka d n ikiye katlanmas yla: folyo (30-38cm.) dörde katlanmas yla kuarto (25-30cm.) sekize katlanmas yla octavo (20-25cm.) onalt ya katlanmas yla sekstodesimo (15-18cm) terimleriyle adland r lan ölçüler ortaya ç kar. imdilerde kitap ölçüleri için fil veya fil folyo (58 cm.), atlas folio (64 cm.), çift fil folyo (127 cm.) terimleri de kullan lmaktad r. kitap numaras (book number): Kitab n s rt nda bulunan s n fland rma numaras n n bir bölümüdür ve konulara göre verilmi olan s n fland rma numaras ndan sonra gelir. Üzerinde bulundu u materyalin, ayn konu s n fland rmas n n içindeki di er materyallerden ay rt edilmesini sa lar. Kitap numaralar, yazar numaras ve eserin ba l n kodlayan numaralardan olu ur; materyallerin, belirli bir s ralama düzeninde raflara yerle tirilmesi için verilir. (bak n z cutter numaras ) koleksiyon (holdings): Bir kütüphanenin sahip oldu u ve katalo unda listelenen bas l ve elektronik materyallerin toplam. kolektif ba l k (collective title): Birden fazla eserden olu an malzemenin genel ba l. kompendiyum (compendium): Bir konuyu k sa ve özlü olarak ele alan el kitab veya ansiklopedi gibi bir eser. Kongre Kütüphanesi s n flama sistemi (Library of Congress Classification (LCC)): Washington D.C.' deki Kongre Kütüphanesi'nin kulland bu s n flama sistemi dünyadaki ara t rma üniversitelerinin ço u taraf ndan kullan lmakta olan sistemdir. Sistem alfabenin harflerine dayan r; alt bölümler olarak da yine harfleri, say lar ve onluk haneleri kullan r. Bu sistem Dewey sistemine göre daha geni say da temel bilgi alanlar n kapsar. Ayr nt l bilgi için: konu ba l (subject heading): Konulara göre düzenlenmi bir katalog veya dizinde madde ba olarak kullan lan bir terim, isim ya da ibare. Dizinler genellikle standart konu ba l klar sistemi kullan rlar. Bu da kullan c n n tarama kolayl na hizmet eder. kurumsal yazar (corporate author): Bir eserin yazar kabul edilen kurulu. kümülatif dizin (cumulative index): Daha önce yay nlanm (genellikle) y ll k dizinlerin derlemesi. Son kümülatif dizin daha önceki dizinlerdeki bilgiyi de içerdi i için öncekiler tasfiye edilebilir. künye (imprint): Bir kitab n yay n bilgilerini içeren bilgi. Genellikle yay nc n n ad n, yerini ve yay n n tarihini kapak sayfas nda verir; bas m evinin ad ve yeri ise ba l k sayfas n n arkas ndaki sayfada verilir. kütüphaneleraras ödünç (interlibrary loan (ILL)): Kütüphaneler aras nda bir i birli i sistemi olup kullan c lar sisteme dahil olan di er kütüphanelerden de ödünç materyal alabilirler. ILL hizmeti Bo aziçi Üniversitesi Kütüphanesi'nde oldu u gibi genellikle kütüphanelerin referans bölümleri arac l ile verilir. L literatür rehberi (literature guide): Belli bir disiplindeki bilimsel literatürün özel niteliklerini anlatan bir referans eseri olup önemli standart referans materyallerini ve serilerini içerir. M MARC (elektronik ortamda yap lan kataloglama): Kongre Kütüphanesi taraf ndan geli tirilen bilgisayar ortam na aktar lm verilerin uluslararas standartla t r lm format. MARC format bibliyografik veri al veri ini basitle tirir.

5 materyal kayd (item record): Kütüphane katalo unda bulunan ve bir kitab, doküman süreli yay n vb. malzemeyi tan mlayan kay t. Bu kay t her materyalin yazar n n ad n, ba l n, yay n yerini, yay nc n n ad n, bas m bilgilerini, yay n tarihini, fiziki özelliklerini belirten unsurlardan olu ur. Materyal kayd nda ilgili malzemenin kütüphanedeki yeri, s n fland rma numaras, statüsü gibi bilgiler bulunur. mikrofilm (microfilm): Bas l materyal sayfalar n n bir selülöz film rulosu üzerine konmu mikro foto raflar olup bir mikrofilm okuyucu makina ile okunabilir. Standart olmayan ya da k r lgan formatlarda bulunan malzemeler ve çok kullan lma nedeniyle zarar görme riski ta yan popüler magazinler genellikle mikrofilm formata aktar l r. mikrofi (microfiche): Bas l materyal sayfalar n n imajlar n bulundu u 4x6 inç ölçüsünde küçük levha eklinde filmler. Bu filmlerin okunabilmesi için bir mikrofilm okuyucu makina gereklidir. Bir metnin bir çok sayfas tek bir levhaya s d r labilir. Ba l ca üstünlü ü yer tasarrufu sa lamak ve uzun süreli koruma sa lamakt r. mikroform (microform): Mikrofilm, mikrofi, mikrobask gibi tüm mikro reprodüksiyonlar. monografi (monograph): Genellikle belli bir çerçevede ele al nm, tek bir konu hakk nda ve kendi içinde bir bütün olan, serilerden olu mayan eser. Örne in, bir kitap ya da risale. Kar t süreli yay nd r. monografik seri (monographic series): Düzenli veya düzensiz aral klarla ç kar lan ve genel bir ba l olan bir serinin parçalar olarak yay nlanan monografiler. N nadir kitaplar (rare books): çerikleri, ender olu lar, künye ya da yay n tarihi özellikleri fiziki nitelikleri ya da durumlar, ta d klar ba ka ay rt edici özellikleri bak m ndan özel önem ta yan kitaplar. notlanm bas m (annotated edition): Bir eserin kendi yazar veya ba ka bir ki i taraf ndan notlanm ekli. Bu notlar de erlendirici olmaktan çok aç klay c ve tamamlay c olur. De erlendirmenin esas oldu u notlu bas mlara kritik bas m denir. notlanm bibliyografya (annotated bibliography): Bir eserin kaynakças nda verilen kitap, makale ve ba ka belgelerin her birinin k saca betimlenmesi ve de erlendirilmesini içeren kaynakça türü. O OCLC (elektronik bilgisayar kütüphane merkezi): Kâr amac gütmeyen bir kütüphane bilgisayar hizmeti ve ara t rma organizasyonu olup bilgiye ula mada ve bilgi maliyetlerini dü ürme konusunda kütüphanelere yard m etmektir. OCLC, FirstSearch elektronik sistemi sayesinde geni bir veritaban sunar. Buna dahil olan WorldCat, kütüphaneler aras ödünç sistemini kolayla t ran linklere sahip bir kütüphaneleraras birle ik katalog sistemi olup bir çok özel konuda periyodik dizinleri de vard r. OCLC ayn zamanda kütüphane taraf ndan materyalleri i lemekte kullan lan kataloglama bilgisine eri me konusunda da yayg n ekilde kullan l r. onayl bas m (authorized edition): Bir eserin yazar n ya da varislerinin aç k onay ile yap lan bas m. onayl biyografi (authorized biography): Yazar n aç k onay ya da bazen do rudan i birli i ile veya yazar ölmü ise ailesinin izni ile yaz lm olan ya am öyküsü. OPAC (kamuya aç k elektronik katalog): Bilgisayar ortam na aktar lm bir kütüphane katalo u olup k smen veya tümüyle okurlar n eri imine aç kt r. orijinal kataloglama (original cataloging): Katalog bilgilerini ba ka bir kaynaktan elde edilen verilerle sa lamak yerine do rudan do ruya eldeki malzemenin kendisinden haz rlamak anlam na gelir. Orijinal kataloglama emek yo un olup genellikle bilginin ba ka kaynaklardan sa lanamayaca durumlarda kullan l r. Ö ödünç verilmeyen materyal (non-circulating): Okurlar taraf ndan kütüphane d na ç kar lamayan kütüphane malzemesi. Ar iv malzemeleri, nadir eserler, referans malzemeleri, süreli eserlerin güncel say lar buna dahildir. ödünç verilen materyal (circulating): Okuyucular taraf ndan kütüphane d na ç kar lmas nda sak nca olmayan eser.

6 ödünç verme (charge): Bir kütüphanenin kullan ma sunulan koleksiyonundan herhangi bir eseri kullan c ya ödünç verme i lemidir. Bir kütüphane materyali ödüç al narak d ar ç kar lm sa elektronik katalog bu malzemenin d ar da oldu unu ve yeni okuyucular için eri ilebilir olmad n gösterir. Bu durumda kullan c lar sözkonusu materyal için s raya girebilirler (hold). öz (abstract): Kitap, makale ya da tez gibi bir eserin ana fikrini veya içeri ini anlatan k sa özet. öz dergileri (abstracting journal): Genellikle belirli bir ara t rma alan nda özetleri (abstracts) yay nlamakta uzmanla m süreli yay n. Kimya alan ndaki özler için "Chemical Abstracts", psikoloji alan ndaki özler için "Psychological Abstracts" bu tür dergilere örnektir. Öz dizinleri ara t rmac lar n ilgi alanlar ndaki en son çal malar taramalar na olanak sa lar ve bir bibliyografik bilgi ar ivi olarak hizmet ederler. Okuyucunun, esas makaleye ba vurup vurmamas na karar verdirebilmelidir. Birçok önemli öz dizini art k elektronik olarak mevcuttur. öz dizini (abstract index): Bir öz dergisinin dizin cildi veya bölümü. Ara t rmac lar buradan ba l k ya da yazar tarayarak derginin içeri indeki ilgili özetlere kar l k gelen numaralar n listesini elde edebilirler. R referans koleksiyonu (reference collection): Ansiklopediler, sözlükler, el kitaplar, rehberler vb. gibi malzemeyi içeren ve ödünç verilmeyen materyallerdir. Koleksiyondaki eserler genellikle her an kullan c lar n eli alt nda bulunmas gereken eserlerden olu ur. rehber referans (tracing): Bir katalog kayd nda bulunan ve o materyalin hangi ba ka ba l klar alt nda da görülebilece ini gösteren liste. rekto: Bir kitab n sa sayfas olup tek numaral d r. Versonun tersidir. S seriler (serials): 1) Birbirini izleyen bölümler eklinde yay nlanm eserler olup genellikle düzenli aral klarla ç kar l r ve uzun sürece i öngörülür. Süreli yay nlar, gazeteler, magazinler, y ll klar, dergiler, tutanaklar, konferans raporlar ve numaraland r lm monografik seriler böyledir. 2) Kollektif bir ba l k alt nda toplanm ayr eserler grubu. s n fland rma (classification): Materyallerin konulara göre belirli gruplara ayr lmas ve düzenlenmesi. B.Ü. kütüphanesinde kullan lan s n fland rma sistemi Kongre Kütüphanesi (Library of Congress - LC) sistemidir. s n fland rma numaras (class number): 1) Katalogda ve kitab n s rt nda görülen numaran n ilk bölümü olup eserin s n fland rma sistemindeki yerine ve raflardaki fiziki konumuna i aret eder. Ayn s n fland rma numaras na sahip tüm kitaplar ayn konu hakk ndad r. Örnek: TK 2842 (TK= Elektrik mühendisli i; 2842 = ak m kesici) sözlük katalog (dictionary catalog): Bütün giri lerin (yazar, ba l k, konu ve ek giri ler) tek bir alfabetik dizi olarak düzenlendi i katalog. süreli yay n dizini (periodical index): Belli bir grup süreli yay nda bulunan makaleleri konular ve yazarlar itibariyle listeleyen eser. Baz periyodik dizinler geneldir. Baz lar ise belli alanlar kapsar. Bu dizinler at flar, özleri (abstarct) ve bazen de makalelerin tam metinlerini sa larlar. T tak m (set): Bir bibliyografik betimlemede tek bir malzeme gibi i lem gören iki veya daha fazla malzeme. Örnek; çok ciltli bir ansiklopedi veya ekinde CD-ROM olan bir ders kitab. tam metin (full text): Elektronik formattaki makale, kitap veya ansiklopedi gibi bir malzemenin tüm içeri i. tamamlay c ad (alternative title): ki bölümden olu an bir ba l n ikinci bölümü. Örnek: Kad n Donki ot veya Arabella'n n Serüvenleri. telif hakk (copyright): Edebi, dramatik, müzikal, artistik ve di er entellektüel eserler gibi "özgün yarat c l k yap tlar "n olu turan eser sahiplerine kanunlar taraf ndan sa lanan bir koruma biçimi. Telif hakk Türkiye'de 5846 Say l Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile koruma alt na al nm t r. tüm haklar sakl d r (all rights reserved): Bu ibare yay mlanm bir eserde genellikle bir kitab n ba l k sayfas n n arka yüzüne yaz l r. Mevcut telif haklar mevzuat na göre bütün haklar n eser sahibine ait oldu unu ve ihlali halinde 5846 say l Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre dava hakk do aca n bildiren resmi ifadedir.

7 V veritaban (database): Bilgisayar ortam nda çe itli parametreler arac l ile taranabilen standart hale getirilmi bilgi. Kütüphanelerde genellikle elektronik kataloglar ve dizinler anlam na gelir. verso: Bir kitab n sol taraftaki sayfas olup çift numara ta r. Rektonun tersidir. Y yay m aral (frequency): Seri eklindeki yay nlar n hangi aral klarla yay nland. Kütüphanelerde s kl kla rastlan lan frekanslar unlard r: Günlük, haftal k, iki haftada bir, ayda iki kere, ayl k, iki ayda bir, y lda dört kere, y lda iki kere, y ll k, üç y lda bir, düzensiz (takvimi olmayan). yazar giri i (author entry): Bir katalog, fihrist veya bibliyografyada bir eserin ad ilk geçen yazar için aç lm olan onayl giri. Bu bir ah s veya kurum olabilir. Ço u kütüphane kataloglar nda yazar giri i ana giri tir. yazar i areti / yazar numaras (author mark): Bir yazar n soyad n temsil eden harfler, rakamlar ya da ba ka simgeler. Bu i aretler katalogcu taraf ndan, söz konusu malzemeyi benzerlerinden ay rt etmek için s rt numaras na eklenir. Yazar i aretine bir de eser i areti eklendi i zaman ortaya ç kan sonuç kitab n s n fland rma numaras d r. yeni bas m - yeni bask (reprint - reissue): 1) Orijinal bas mdan sonra yap lan ancak ayn yaz biçimi ve ayn içeri i kullanan kitap, (reprint); 2) Bir eserin yeni bir biçimde veya yeni bir fiyatla yeniden bas lmas (reissue). Ana metin de i medi i için ilaveli veya gözden geçirilmi yeni bas mdan (new edition) farkl d r. yer katalo u (shelflist): Yer numaras na göre dizilmi katalog (materyal listesi/kartlar ) yer numaras (call number): Kütüphane koleksiyonundaki bir materyali bulmaya yarayan ve onun raflardaki yerini gösteren alphanumeric (harflerden ve say lardan olu an) bir kod. Yer numaralar hem katalogta listelenir hem de kitab n s rt na yaz l r. y ldönümü bas m (anniversary edition): Daha önce yay nlanm bir eserin güncelle tirilmi özel bir bas m. Bu bas ma ek malzemeler konmu olabilir. Bir önsöz veya bir son söz gibi. Kapak tasar m biçim, grafik ve resimler de i tirili olabilir. Y ldönümü bas mlar n n ço u klasik ya da standart eserler için yap lmakta olup ilk bas mdan genellikle yirmi ya da daha fazla y l sonra gerçekle tirilir. y ll k (annal): Bir derne in veya kurulu un tutanaklar n ya da belirli bir disiplin veya inceleme alan n n olaylar n ve geli melerini kaydeden süreli yay n.