Ters Osmoz Kombi Niçin Gereklidir?

Transkript

1 Giriþ Bu kitapcýðýn amacý Ters Osmoz Kombi (TO) Cihazý ný tanýtmaktýr. Cihazýn "Ters Osmoz Kombi" olarak adlandýrýlmasýnýn nedeni, ana iþlevin Ters Osmoz membraný tarafýndan yapýlmasýdýr. TO harfleri cihazýn bu iþlevini vurgulamaktadýr. Ancak cihazýn sadece Ters Osmoz deðil 7 kademeden oluþan birleþik kombine bir iþlevi vardýr. "Kombi" kelimesi ise bunu ifade etmektedir. Ters Osmoz Kombi'nin Ýþlevi Nedir? TO Kombi'nin ana iþlevi içme suyu elde etmektir. Elde edilen içme suyu TSE standartlarýna uygundur ve tadý güzeldir. Saðlýklý su ile tadý güzel olan su kavramlarý birbirinden farklýdýr ve biri diðerinden baðýmsýzdýr. Bu konuyu ileride anlatacaðýz. Cihaz hemen her türlü su kaynaðýnda kullanýlabilir. Bu konuda bazý istisnalar vardýr. Bu da ileride anlatýlacaktýr. Ters Osmoz Kombi Kullaným Yerleri Cihazýn ana iþlevi içme suyu elde etmektir demiþtik. Konutlardan baþlamak üzere, yemekhaneler, çay ocaklarý, restoranlar, kafeler, pastaneler gibi yiyecek ve içecek hazýrlanan her türlü yerde cihaz kullanýlabilir. Yemekhane ve restoranlar doðal olarak okullarda, hastahanelerde, otellerde, askeri birliklerde, kamu kuruluþlarýnda vb. bulunabilir. TO kombi, ana iþlevinin dýþýnda deðiþik amaçlarla da kullanýlabilir. Örneðin laboratuarlarda bu kalitede suyun bir çok kullaným alaný vardýr. Doktorlar ve diþçiler yýkama, silme, aðýz çalkalama iþleri için kaliteli su kullanmak zorundadýr. abrikalarda, atölyelerde bu su bir çok amaçla kullanýlabilir. Örneðin kozmetik madde üretiminde, deterjan üretiminde, tekstil ve matbaa boyalarýnýn hazýrlan-masýnda, cam yýkamasýnda kullaným bunlardan bazýlarýdýr. Tatlý Su Saðlýklý Su Ýliþkisi Ters Osmoz Kombi nin hem TSE standartlarýna uygun saðlýklý su elde ettiðini hem de suyun tadýný iyileþtirdiðini ve bu iki parametrenin birbirlerinden baðýmsýz olduðunu açýklamýþtýk. Örneðin suda bulanabilecek aðýr metal veya bakteriler suyun tadýný bozmadýðýndan içerken hissedilmez. Suda serbest klor varsa bu, suyun dezenfekte olduðunun bir göstergesidir fakat suyu içemeyiz, çünkü koku vardýr. Ters Osmoz Kombi Niçin Gereklidir? Ters Osmoz Kombi cihazýnýn suyun tadýný iyileþtirdiðini söyledik. Bunu açalým. Suyun içim kalitesini etkileyen unsurlar; bulanýklýk, koku ve tad dýr. Bulanýklýk iyi bir filtrasyonla, koku ise aktif karbonla giderilebilir. Bu iþlemler zor deðildir. Suyun tadýný deðiþtirmek ise zordur.

2 Suyun Tadýný Güzelleþtirmek... Suyun tadýný deðiþtirmek niye zordur? Bunun açýklamasýný yapalým; Suyun tadýný etkileyen en önemli parametre, sudaki çözünmüþ maddelerdir. Örneðin tuz, kireç veya þeker suda çözünen ve bizim de günlük yaþamda bildiðimiz maddelerdir. Sudaki çözünmüþ maddeler ne kadar çok ise suyun kendi doðal tadý o kadar bozulur. Çözünmüþ maddenin göstergesi suyun elektriksel iletkenliðinin artmasýdýr. Suyun elektriksel iletkenliði cepte taþýnabilen küçük bir cihazla ve anýnda ölçülebilir. Su Ýletkenliði Örnekleri Bazý Þiþe Suyu Ýletkenlikleri Elektriksel iletkenlik birimi mikrosiemens dir. Deniz suyu ila mikrosiemens arasýndadýr. Kuyu sularý, þehir ve þebeke sularý genellikle mikrosiemens arasýndadýr. Tabloda suyun iletkenliðindeki azalma ile tadýn iyileþmesinin orantýlý olduðu görülüyor. Ýletkenlik düþtükçe suyun tadý artar. Marka Ýletkenlik Mikrosiemens Hünkar 45 Erikli 50 Özkaynak 70 Emirhan 120 Pýnar Þaþal 125 Hayat 160 Elmas 170 Komili 200 Niksar 270 Ters Osmoz Kombinin Yapacaðý Ýletkenlik Deðiþimi Ters Osmoz Kombi cihazý sudaki iyonlarýn yaklaþýk olarak %90-95 ini süzer. Örneðin giriþ suyu 1500 mikrosiemens ise çýkýþ suyu mikrosiemens, giriþ suyu 700 mikrosiemens ise çýkýþ suyu mikrosiemens arasý olacaktýr. TS 266 Ýçme Suyu Normu TSE standardýnda içme sularý iki sýnýfa ayrýlýr. "2. Sýnýf Sular" kaynak (memba) sularýný kapsar. "1. Sýnýf Sular" ise kaynak sularý dýþýndaki sularý kapsar. Görüldüðü gibi izin verilen deðer maksimum 2000 mikrosiemens dir. 400 mikrosiemens iletkenlik ise tavsiye edilmektedir. Sýnýf 1 Sýnýf 2 Özellik Tavsiye Edilen Ýzin Verilen Ýzin Verilen Deðer (GL) 4 Maksimum Deðer Maksimum Deðer (MAC) 4 (MAC) 4 - Sýcaklýk C ph 6,5 <= ph <= 8,5 6,5 <= ph <= 9,2 6,5 <= ph <= 8,5 -Renk, mg/l Pt skalasý (Pt-Co skalasý) Bulanýklýk 5 birim 25 birim 5 birim - Ýletkenlik 2). 20 C da, µs/cm Klorürler 3) mg Cl/l Serbest Klor (Cl 2), mg/l 0,1 0,5 - - Sülfatlar, mg SO 4 /l Kalsiyum, mg Ca/l Magnezyum, mg Mg/l Sodyum, mg Na/l Potasyum, mg K/l Alüminyum, mg Al/l 0,05 0,2 0,2 - Kurutma Kalýntýsý, C da kurutulduktan sonra, mg/l

3 Ters Osmoz Kombi Kademeleri ve Ýþlevleri Cihazýn 7 arýtým kademesi olduðunu açýklamýþtýk. Bu 7 kademenin hemen hepsinin ana iþlevi aslýnda Ters Osmoz Membranýn çalýþmasýna katkýda bulunmaktadýr. Birinci kademe 5 mikrona kadar olan en kaba partiküller tutulur. Bu filtrasyonun ana amacý pompayý korumaktýr. Daha sonra yine membrana zarar verebilecek serbest klorun ve ayrýca organik maddelerin tutulmasý için su aktif karbon filtreye geçer. Membran filtre hemen hemen sudaki tüm safsýzlýklarý süzer. Bu iþlemin nasýl olduðu ileride anlatýlacaktýr: Su daha sonra tekrar aktif karbon filtre tüpüne girer. Depoda beklemeden dolayý oluþan koku varsa burada alýnýr. Nötralizasyon kartuþuna geçer. Membran filtrasyonu sýrasýnda oluþan karbonik asit burada tutulur. En son olarak da ultraviyole cihazýndan geçer ve kendi musluðuna gelir. Arýtým Kademeleri ve Ýþlevleri Askýda Katý Madde Organik Madde Ýyonlar Mikroorganizma = Giderir Tortu Pas Aktif Klor Boya Deterjan Þeker Ca, Mg Na Aðýr Metal Asbest Bakteri Virüs Projenler Karbonik Asit Aktif Aktif iltrasyon Karbon iltrasyon Ters Karbon Nötralizasyon Ultraviyole 5 Mikron Kartuþ 1 Mikron Osmoz Tüp Kartuþu Ters Osmoz Kombi cihazlarýna standart ve ekonomi (ECN) modelleri vardýr. Ekonomi (ECN) modellerinde nötralizasyon kartuþu ve ultraviyole bulunmaz.

4 Tres Osmoz Kombi Akýþ Þemasý Ýçme Suyu Musluðu Solenoid Vana Düþük Basýnç Anahtarý Ýçme Suyu Deposu Ultraviyole Nötralize Aktif Karbon Membran 1 Mikron Aktif Karbon Pompa 5 Mikron Giriþ Yüksek Basýnç Anahtarý Akýþ kontrolü Drenaja Çek Valf Otomatik Yýkama Kontrolü Not: Ekonomi (ECN) modellerinde, 6 nolu nötralizasyon kartuþu ve 7 nolu Ultraviyole cihazý bulunmamaktadýr. Sistemin giriþinde giriþ su basýncýný okuyan bir Düþük Basýnç Anahtarý (presostat) vardýr. Su kesilirse pompayý durdurur. Ýlk filtre 5 mikronluktur. Burada pompaya zararlý olabilecek kaba partiküller tutulur. Solenoid vana kapalý tip tir. Pompa durduðu zaman su giriþini kapatýr. Pompa 24 volt luktur. Ve 6-8 bar civarýna suyu basýnçlandýrýr. Aktif karbon filtrede serbest klor tutulur. 1 mikronluk filtrede membraný týkayabilecek safsýzlýklar süzülür ve su membrana geçer. Membranda su iki akýma ayrýlýr. Süzülebilen su içme suyu olarak alýnýr. Süzülemeyen miktar ise drenajdan dýþarý atýlýr. Ortalama olarak üretilen her bir birim içme suyuna karþýlýk iki birim su drenaja atýlýr. Drenaja atýlan bu su süzme iþleminden arta kalan sudur ve içinde herhangi bir ilave kimyasal madde yoktur. Sadece konsantrasyonu ham suya göre %30 oranýnda artmýþtýr. Drenaj hattýnda akýþý sýnýrlayan akýþ kontrolörü vardýr. Ayrýca her 30 dakikada 15 er saniye açýlarak drenaj hattýndan daha fazla su geçmesini saðlayan bir solenoid vardýr. Membranda normalde lineer ve yavaþ olan akýþ, 15 saniye için çok hýzlý bir türbülans akýþa dönüþür. Bu sýrada membran üzerine çökelmesi muhtemel olan partiküller sürüklenerek dýþarý atýlýr. Ve membranýn yüzeyi yýkanmýþ olur. Süzülmüþ olan su, musluk o anda açýksa doðruca musluða gider. Deðilse depoda birikir. Bu hat üzerinde bulunan çek valf süzülmüþ suyun geri gelmesini önler. Bu hatta ayrýca "Yüksek Basýnç Anahtarý" (presostatý) vardýr. Depodaki basýnç artarsa pompayý durdurur, basýnç azalýrsa pompayý çalýþtýrýr. Depodan veya doðrudan membrandan gelen su depodaki bekleme sýrasýnda oluþabilecek kokuyu almak için son aktif karbon filtreden geçer, daha sonra ph ayarlamasý için "Nötralizasyon Kartuþu"na girer. Ve en sonunda "Ultraviyole Cihazýn"dan geçer. Ultraviyole cihazýnda son bir güvenlik tedbiri olarak su dezenfekte edilir ve içme suyu cihazýn kendi musluðuna gelir.

5 Ters Osmoz Kombi Elektro Mekanik Parçalarý Trafo 24 volt luktur. Sistemdeki tüm diðer elektrikli aygýtlar (UV hariç) 24 V. ile çalýþýr. Düþük Basýnç Anahtarý Solenoid Vana Pompa Saf Su Çek Valfi Yüksek Basýnç Anahtarý Otomatik Yýkama Akýþ Kontrol Saf Su Deposu Pompanýn susuz çalýþmasýný önler. Giriþ suyu basýncý ~0,3 bar altýna düþerse pompayý durdurur. Pompa çalýþmadýðý sürece, sisteme su giriþini engeller. Suyun basýncýný, ters osmoz iþlemi için gerekli olan psi (4-6 bar) a çýkarýr. Saf suyun depoda kalmasýný, membrana geri kaçmamasýný saðlar. Depoda toplanan suyun basýncý ~2 bar a ulaþtýðýnda pompayý otomatik olarak durdurur. Membran yüzeyi zaman zaman otomatik olarak yýkanýr. Bu yýkama cihaz ilk çalýþtýrýldýðýnda 15 saniye daha sonra ise, her 30 dakikalýk çalýþma sonrasýnda 15 er saniye olarak devam eder. Drenaja giden su akýþýnýn 300 cc/dakika olarak sýnýrlanmasýný saðlar. Saf suyun depolandýðý tank dýr. Ýçinde 8 psi (0,5 bar) hava basýncý bulunur. Ters Osmoz Membraný Özellikleri Ters osmoz membranýnýn cihazdaki ana parça olduðundan bahsetmiþtik. Membran naylon dan yapýlmýþtýr. Yani poliamid dir. Membran cinsi T M veya TLC olarak da isimlendirilir. T M: Thin ilm Membrane ve TLC: Thin ilm Composite kelimelerinin baþharfleridir. Membran delikleri 1-10 A arasýndadýr. A = Angstrom milimetrenin binde biridir. Delik çaplarý o kadar küçüktür ki iyonlarýn çoðu da dahil olmak üzere hemen hiçbir þey geçemez. Suyu bu derecede ince deliklerden geçiþe zorlamak için cihazýn kendi pompasý vardýr. Ve pompa suyu yaklaþýk 6-8 bar a basýnçlandýrýr.

6 Ters Osmoz iltrasyon Yeteneði Aþaðýdaki tabloda ters osmoz filtrasyonunun diðer filtrasyon çeþitleri ile karþýlaþtýrýlmasý görülüyor. iltrasyon hassasiyeti olarak en kaba süzmeyi yapan mikro filtrasyondur. Ultrafiltrasyon ters osmoz ile mikro filtrasyon arasýndadýr. Ters Osmoz; delikleri ancak elektron mikroskopu ile görülebilen, iyonik alanda çalýþan, yaklaþýk 200 molekül aðýrlýðý üzerindeki tüm organik maddeleri filtre edebilen çok hassas bir filtrasyondur. Doðada Osmoz Olayý Osmoz olayý doðada doðal olarak da oluþur. Bitkiler topraktan yapraklarýna suyu bu sayede çekerler. Ayaklarýmýz çok yürümekten dolayý þiþerse tuzlu suya sokarýz. Ve hücrelerimizdeki su, tuzlu dolu kaba geçer. Yani doðal osmoz olayý saf sudan deriþik suya doðrudur. Yað,protein vs.. Membran

7 Ters Osmoz Prensibi Bileþik Kap Örneði Bir bileþik kabý yarý geçirgen membranla ikiye ayýrýr ve eþit hacimde olmak üzere bir tarafa deriþik su diðer tarafa ise seyreltik su koyarsak bir süre sonra deriþik su tarafýnýn seviyesinin kendiliðinden yükseldiðini görürüz. Su molekülleri seyreltik su tarafýndan deriþik su tarafýna doðal geçiþ yaparlar. Bu doðal osmoz geçiþidir. Eðer deriþik su tarafýna basýnç uygularsak su molekülleri bu sefer zorlama ile saf su tarafýna geçeceklerdir. Ýþte bu Ters Osmoz olayýdýr. Yarý Geçirgen Membran Osmotik Basýnç Basýnç Yoðun Su Saf Su Baþlangýç Durumu Bir Süre Sonra Kendiliðinden Oluþan Durum Ters Osmoz Ters Osmoz Membraný Ýç Yapýsý Ters osmoz membraný spiral sargýlýdýr. Rulo þeklindedir. Katmanlardan geçiþe zorlanan su ortadaki boru içine toplanýr. Ve saf su olarak dýþarý akar.

8 Ters Osmoz Membranlarý Süzme Kapasitesi Ters Osmoz membranlarýnýn ayrý ayrý her safsýzlýðý ne derecede süzebildiði aþaðýdaki tablolarda gösterilmiþtir. Buradaki tüm parametreler içinde sadece oksijenin saf su tarafýnda giriþe göre daha zenginleþtiði görülmektedir. Suya lezzet veren faktörlerden birisi de içindeki çözünmüþ oksijen içeriðidir. Kaynatýlmýþ suyun lezzetsiz olmasýnýn sebebi budur. Ýçindeki oksijen uçar. Tuzlar KATYONLAR ANYONLAR Maksimum Maksimum Ret Konsantrasyon Ret Konsantrasyon Ýsim Sembol Yüzdesi Yüzdesi Ýsim Sembol Yüzdesi Yüzdesi Sodyum Na Klorit Cl Kalsiyum Ca * Bikarbonat -4 HCO Magnezyum Mg * Sülfat -2 SO 4 99* 8-12 Potasyum Nitrat 4 NO Demir e * lorid Mangan Mn * Silikat 2 SlO Alüminyum Al osfat 3 PO Amonyak NH Bromid Br Bakýr Cu Borat 2 B 4 O ** - Nikel Ni Kromat 2 CrO Stronsiyum Sr SiyanidCN ** 4-12 Sertlik Ca ve Mg * Sülfit -2 SO Kadmiyum Cd Thiosülfat -2 S 2 O 3 99* Gümüþ Ag * errosiyanid -3 e(cn) 6 99* 8-14 * Diðer iyonlarýn maksimum konsantrasyonlarý için çökelme izlenmelidir. ** Bu kuralýn istisnasý olarak en çok ph deðerine baðlýdýr. ORGANÝKLER Moleküler Aðýrlýk Sakroz þeker Laktoz þeker Protein 10,000 Up Glikoz ,9 25 enol 94 *** - Astetik asit 60 *** - Lastik asit 90 *** - Boyalar 400 to Biyo kimyasal oksijen isteði (BOD) Kimyasal oksijen isteði (COD) Üre Bir tuza benzer tepkiler Bakteri & Virüs 5, , Pirojen *** Membrandan geçen malzemeler AYRILMIÞ GAZLAR Karbon dioksit CO % Oksijen O 2 Zenginleþtirilmiþ saf su Klor Cl %

9 Ters Osmoz iltrasyon Kademeleri Deðiþim Süreleri Ters Osmoz kombi cihazýnda bulunan arýtým kademelerinin ömürleri aþaðýdaki tabloda gösterilmiþtir. Doðal olarak bu ömürler suyun kirliliði ile deðiþir. Su ne kadar kirli ise, deðiþtirme süreleri o kadar kýsalacaktýr. Bu tabloda verilen süreler tecrübelerimize göre ortalama kalitede bir giriþ suyu için, tahmini olarak bulunmuþtur. Bu süreler uzayabilir veya kýsalabilir. 1. iltrasyon 5 Mikron 2. Aktif Karbon Kartuþ 3. iltrasyon 1 Mikron 4. Membran 5. Aktif Karbon Tüp 6. Nötralizasyon Tüp 7. Ultraviyole lt su kullanýmýndan sonra lt su kullanýmýndan sonra lt su kullanýmýndan sonra lt su kullanýmýndan sonra lt su kullanýmýndan sonra lt su kullanýmýndan sonra saat su kullanýmýndan sonra Ters Osmoz Kombi Montajý Aþaðýdaki örnek bir montaj þemasý çizilmiþtir. TO cihazýnýn montajý ve çalýþtýrýlmasý Alarko Yetkili Servisleri tarafýndan ücretsiz olarak gerçekleþtirilir. Montaj yapýlmadan önce tezgahýn delinmesi ve elektrik hattý çekilmesi sorumluluðu müþteriye aittir. Ýçme Suyu Musluðu Kullaným Musluðu Cihazýn Ýçme Suyu Musluðuna Baðlantý Su Deposuna Baðlantý içme Suyu Deposu Tesisattan Cihaza Ham Su Giriþi Drenaja Baðlantý

10 Ters Osmoz Kombi Ýçin Çekincemiz Daha önce de söylediðimiz gibi, Ters Osmoz Kombinin giriþ parametrelerinin çoðunu çok büyük oranda süzer. Elde edilecek içme suyunun kalitesi giriþ suyunun özelliklerine baðlýdýr. Eðer su kaynaðý olarak þehir þebeke suyu kullanýlacaksa, þebeke suyunda riskli parametrelerin olmadýðý varsayýlarak rapor istenmez. Bunun dýþýndaki kaynaklar için su örneði gerekir. Bu örneðe göre muhtemel çýkýþ suyu kalitesi Alarko tarafýndan belirlenir. Elde Edilen Suyun Tahmini Maliyeti Aþaðýdaki tabloda cihazdan alýnan suyun iþletme maliyetinin 0,01 $/litre civarýnda olduðu görülmektedir. Cihazlar kendilerini 3 ay ile 1 yýl arasýnda amorti etmektedirler. Ters Osmoz Kombi Giriþ Suyu Þartlarý Giriþ suyunun maksimum 1000 ppm ve yumuþak olmasý durumunda için iki isteðimiz vardýr. Eðer bu þartlar saðlanýrsa, maliyet tablosunda verilmiþ olan ömürlerin 2 katýna çýkacaðý garanti edilebilir. Su yumuþak olursa, membranlarda çökebilecek kýþýr tabakasý olmayacak ve membran uzun süre týkanmadan çalýþacaktýr. Suda 1000 ppm den az askýda katý madde olursa, osmotik basýnç ve dolayýsýyla yenilenmesi gereken basýnç yüksek olmayacak ve cihaz zorlanmadan çalýþacaktýr. KADEMELER iyat Deðiþtirme ($/adet) Litresi $/litre 1. Kademe 5 Mikron Tortu 3, , Kademe Aktif Karbon 9, , Kademe 1 Mikron Tortu 3, , Kademe Membran , Kademe Aktif Karbon , Kademe Nötralizasyon , Kademe Ultraviyole ,00037