Biz burada hem istinaf kanun yolunu ( genel hatlarıyla ) hem de bugün için yürürlükte olan eski düzenlemeye göre kanun yollarından bahsedeceğiz.

Transkript

1 III.BÖLÜM İDARİ YARGILAMADA KANUN YOLLARI ÖNEMLİ: İYUK nun Geçici 8. maddesinin 1.fıkrasına göre istinaf, ancak bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta kurulup göreve başlayacakları tarihten itibaren uygulanacaktır. Bu aşama henüz tamamlanmamıştır. Bu nedenle HENÜZ istinaf kanun yolu ülkemizde uygulanmamaktadır. İYUK na göre (örgütlenme tamamlanana kadar) kanun yollarına ilişkin 2014 değişikliğinden önceki hükümler uygulanacaktır. Biz burada hem istinaf kanun yolunu ( genel hatlarıyla ) hem de bugün için yürürlükte olan eski düzenlemeye göre kanun yollarından bahsedeceğiz DEĞİŞİKLİĞİ SONRASI (GELECEKTE UYGULANACAK SİSTEM) 1-OLAĞAN KANUN YOLLARI A-İSTİNAF İYUK nda yapılan değişiklik sonrasında önceden İTİRAZ olarak adlandırılan kanun yolu İSTİNAF olarak değiştirilmiştir. Yeni düzenlemeye göre idare mahkemeleri tarafından verilen belirli bir miktarı aşan (5000TL) uyuşmazlıklara ilişkin kararlara karşı kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde istinaf yoluna gidilebilecektir. İdare mahkemelerinin belirli miktarın altında kalan uyuşmazlıklara ilişkin kararları ise kesindir. Bu kararlara karşı kanun yolu kapatılmıştır. NOT: İdare mahkemesi esas itibariyle üç hakimden oluşan bir kuruldur. Ancak idare mahkemelerinde belirli bir miktarı aşmayan (25000TL) uyuşmazlıklar tek hakimle görülür. İdare mahkemelerinin belirli bir miktarı aşmayan (5000TL) uyuşmazlıklara ilişkin kararları kesin olduğuna göre; tek hakimle verilen kararlardan bazılarına karşı istinaf yolu kapalı bazılarına ise açıktır. (5000TL<tek hakimle verilen karar<25000tl--->istinaf MÜMKÜN)- (tek hakimle verilen karar<5000tl--->istinaf YOLU KAPALI) 1

2 İstinaf kanun yolunu şematik olarak şöyle gösterebiliriz: B-TEMYİZ İYUK nda yapılan 2014 değişikliği ile temyiz kanun yolu bakımından da farklı bir düzenleme getirilmiştir. Buna göre başka kanunlarda aksine bir düzenleme olsa bile: a) Danıştay Dava Dairelerinin kararlarına karşı yine Danıştay a (Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu na) kararın tebliğini izleyen gün ilk gün olmak üzere 30 gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. Örneğin, eğer karar Danıştay 5. Dairesi tarafından ilk derece mahkemesi olarak verilmişse bu karara karşı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu na temyiz başvurusunda bulunulacaktır. b) Bölge İdare Mahkemelerinin ise sadece belirli kararlarına karşı kararın tebliğini izleyen gün ilk gün olmak üzere 30 gün içinde Danıştay a temyiz yoluna başvurulabilir. Bu kararların hangi uyuşmazlıklara ilişkin olduğu İYUK nun 46. 2

3 maddesinde sayılmıştır. Bölge İdare Mahkemesinin bu sayılanlar dışında kalan kararları KESİNDİR!!! Bu kararlara karşı temyiz yoluna başvurulamaz. c) İdare Mahkemeleri tarafından İVEDİ YARGILAMA USULÜNE GÖRE verilen kararlara karşı da uyuşmazlığa göre (kararın tebliğinden itibaren uyuşmazlığın türüne göre 5 ya da 15 GÜN içinde) Danıştay a temyiz yoluna başvurulabilir. Temyiz başvurusu da dilekçe ile yapılır. Temyiz dilekçesi kararı veren mahkemeye verilir. (BİM veya Danıştay Dairesi). Bu mahkeme tarafından karşı tarafa tebliğ edilir. (Eğer temyiz dilekçesiyle birlikte yürütmenin durdurulması da istenmiş ise bu durumda süre kazanılması için İYUK nda karşı tarafa tebliğ edilmemesi öngörülmüştür. Karşı tarafa tebliğ daha sonra temyiz yeri tarafından yürütmenin durdurulmasına ilişkin inceleme yapılarak bu konuda karar verildikten sonra bu yargı yeri tarafından yapılacaktır) Karşı taraf buna tebliğden itibaren 30 gün içinde cevap verebilir. Cevap verilmez ise cevap süresinin dolması ile ya da cevap verilirse bunun üzerine DAVA DOSYASI (kararı veren BİM ise BİM tarafından) Danıştay a ya da (kararı veren Danıştayın bir dairesi ise bu daire tarafından) Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna gönderir. 3 İYUK Madde 46: Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: a) Düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları. b) Konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar. c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları. d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları. e) Müşterek kararnameyle yapılan atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri ile daire başkanı ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri hakkında açılan iptal davaları. f) İmar planları, parselasyon işlemlerinden kaynaklanan davalar. g) Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davalar. h) Maden, taşocakları, orman, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ile ilgili mevzuatın uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı açılan davalar. ı) Ülke çapında uygulanan öğrenim ya da bir meslek veya sanatın icrası veyahut kamu hizmetine giriş amacıyla yapılan sınavlar hakkında açılan davalar. i) Liman, kruvaziyer limanı, yat limanı, marina, iskele, rıhtım, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı boru hattı gibi kıyı tesislerine işletme izni verilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasından doğan davalar. j) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun uygulanmasından ve 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan davalar. k) 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun uygulanmasından doğan davalar. l) 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun uygulanmasından doğan davalar. m) Düzenleyici ve denetleyici kurullar tarafından görevli oldukları piyasa veya sektörle ilgili olarak alınan kararlara karşı açılan davalar.

4 TEMYİZ ÜZERİNE DANIŞTAYIN VERECEĞİ KARAR: NOT: 2014 Değişikliği ile idari yargıda karar düzeltme kanun yolu kaldırılmıştır. 2-OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLU: YARGILAMANIN YENİLENMESİ İdare mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay ın verdiği kararlar hakkında KANUNDA BELİRTİLEN SEBEPLERLE yargılamanın yenilenmesi talep edilebilir. Yargılamanın yenilenmesi esas kararı veren yargı yerinden istenir. (Örneğin kararı idare mahkemesi vermişse yargılamanın yenilenmesi yine bu idare mahkemesinden, BİM vermiş ise bu BİM nden talep edilecektir) DANIŞTAYIN DÜZELTEREK ONAMA KARARINA ÖRNEK:...Ancak, davacıların dava dilekçesinde münhasıran imar planı değişikliğinin iptalini istedikleri ve imar planı değişikliği işlemlerinin öteki düzenleyici işlemler gibi idari yargının denetim alanına girdiği açık bulunduğundan kararın hüküm kısmında yer alan "Esasen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/2. maddesinde idari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğu denetimiyle sınırlıdır, yürütme görevinin Kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler hükmü yer aldığından davacıların diğer savları da dava sonucuna etkili görülmemiştir." bölümünün karar gerekçesinden çıkarılarak temyiz edilen anılan mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine gününde oybirliğiyle karar verildi... D.6. D.E. 1984/280, K. 1984/2049, K.T ; ESKİ DÜZENLEMEYE GÖRE KANUN YOLLARI (BUGÜNKÜ DURUM) İdari Yargıda olağan kanun yolları itiraz, temyiz, karar düzeltme ve kanun yararına bozma (kanun yararına temyiz) olağanüstü kanun yolu ise yargılamanın yenilenmesidir. A) İTİRAZ İtiraz, bir kanun yoludur ve esasında temyiz kanun yolu gibidir. İYUK da itirazın temyizin şekil ve usullerine tabi olduğunu hükme bağlamıştır. Belki itiraz için sadece belirli bazı nihai kararlara ve istisnaen de yürütmenin durdurulması talebi üzerine verilen ara kararlara karşı öngörülmüş bir tür temyiz kanun yolu diyebiliriz. 4

5 İtiraz ile temyiz arasındaki en önemli fark itiraz üzerine üst yargı yerinin bozma kararı vererek dosyayı ilk derece mahkemesine gönderemeyişidir. 1 Üst yargı yeri, ilke derece yargı yeri kararını hukuka aykırı bulursa davayı baştan görür. 2 Yani gerekli incelemeyi yaparak esas hakkında yeniden karar verir. Bu açıdan itiraz kanun yolu istinaf a benzemekteydi. (Ancak, itiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Oysa istinaf usulünde istinaf incelemesinde bulunan yargı yerinin kararına karşı temyiz mümkündür. Bu açıdan bakıldığında sadece istinaf ile benerlik taşıdığı, tam anlamıyla istinaf usulü olmadığı sonucuna varılmak gerekiyordu). 1-İYUK, idare ve vergi mahkemelerinin TEK HAKİMLE verdikleri kararlara karşı itiraz yolunu öngörmüştür. 2-İYUK nun 45. maddesinin 1. fıkrasında sayılan (eski hüküm) uyuşmazlıklarla sınırlı olmak kaydıyla İDARE MAHKEMELERİNİN KURUL HALİNDE (üç hakim) verdiği kararlara karşı da ancak itiraz edilebilir. İtiraz için süre, bu kararların tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gündür. Mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki Bölge İdare Mahkemesine (BİM) başvuruda bulunulması gerekir. BİM nin kararı kesindir. 3-Bir ARA kararı olmakla birlikte Yürütmenin durdurulması talebi üzerine verilecek kararlara karşı da ancak itiraz yoluna başvurulabilir. Not: İYUK da yapılan değişiklik sonrasında bu itiraz yolu kalkmamıştır. Gelecekte uygulanacak sistemde istinaf usulü ile birlikte Y.D. ile ilgili kararlara itiraz a ilişkin hükünler uygulanmaya devam olunacaktır. OLASILIKLAR: a) Eğer Y.D. ye ilişkin karar idare mahkemesince verilmişse (tek hakimle ya da kurul olarak) Bölge İdare Mahkemesine; b) Danıştay ın bir dairesinin ilk derece mahkemesi olarak gördüğü bir davada verilen Y.D. ile ilgili kararlara karşı ise Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna itirazda bulunulabilir. c) Eğer BİM tarafından Y.D. ile ilgili karar verilmişse en yakın BİM e itirazda bulunulabilir. Bu hallerde itiraz süresi 7 gün dür. İtiraz üzerine verilecek kararlar kesindir. B) TEMYİZ İYUK md.27/7 (MÜLGA DEĞİL BU HÜKÜM DEĞİŞMEMİŞTİR) Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay dava dairelerince verilmişse konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine, çalışmaya ara verme süresi içinde ise idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara en yakın nöbetçi mahkemeye veya kararı veren hakimin katılmadığı nöbetçi mahkemeye, kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir. İtiraz edilen merciler, dosyanın kendisine gelişinden itibaren yedi gün içinde karar vermek zorundadır. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. 1-İdare ve vergi mahkemelerinin NİHAİ kararlarına, 2-Danıştay dava dairelerinin (ilk derece mahkemesi olarak baktığı (özel görevli olduğu davalar) NİHAİ kararlarına karşı; TEMYİZ kanun yoluna gidilebilir. Temyiz süresi kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gündür. Örneğin, Danıştay 5. Dairesi eğer bir uyuşmazlığa ilk derece mahkemesi olarak bakmışsa bu dairenin vereceği nihai karara karşı Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz başvurusunda bulunulabilir. (Danıştay 5.Dairesi ilk derece 1 Gözübüyük, Tan, a.g.e.,s Gözübüyük, Tan, a.g.e.,s

6 mahkemesi olarak değil de bir idare mahkemesinin nihai kararının temyiz edilmesi üzerine temyiz incelemesi yapmış olsaydı, bu durumda, Danıştay 5. Dairesinin bu kararına karşı temyiz yoluna gidilemezdi). *İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı DANIŞTAY a *Danıştay dava dairelerinin (idari ya da vergi) nihai kararlarına karşı ise Danıştay (idari veya vergi) Dava Daireleri Kuruluna temyiz başvurusunda bulunulur. Nihai karar, yargı yerinin uyuşmazlıktan el çektiği kararlardır. Uyuşmazlığın esasını çözümlemeyen ancak davayı sona erdiren kararlar da nihai karar sayılır. Örneğin davanın süre yönünden reddi kararı böyledir. ARA kararlara karşı temyize gidilemez. Ara kararlar ancak nihai karar ile birlikte temyiz edilebilir. Eğer bir nihai karara karşı kanun itiraz kanun yolunu öngörmüşse bu durumda da temyiz kanun yoluna başvurulamaz. (Örneğin, İdare mahkemesinin tek hakimle verdiği kararlara karşı sadece itiraz kanun yolu öngörülmüştür. İdare mahkemelerinin kurul halinde verdiği ve kanunda sınırlı biçimde sayılan bazı kararlara karşı da sadece itiraz kanun yolu başvurusu öngörülmüştür. Bu konuda yukarıda itiraz başlığı altında bilgi verilmiştir). NOT: Danıştay ın yargısal nitelikte karar vermeyen istişari (danışma ve inceleme) dairelerinin kararlarına karşı temyiz başvurusu mümkün değildir. Bu tür kararlara karşı Danıştay İdari İşler Kuruluna itiraz başvurusunda bulunulabilir. Aynı zamanda bu kurul re sen de istişari daire kararlarını inceleyebilmektedir.örneğin kamulaştırma kanununa göre bir kamu tüzel kişisi başka bir kamu tüzel kişisinden sahip olduğu bir taşınmazın kendisine devredilmesini talep etmesi halinde bu talep reddedilirse talepte bulunan taraf Danıştay idari dairesine başvurabilir. Danıştay idari dairesi hangi kamu tüzel kişisinin bu mala daha fazla ihtiyacı olduğu konusunda yargısal olmayan idari nitelikte bir karar verir. İşte bu kararın temyizi mümkün değildir. ÖNEMLİ: İtiraz ve temyiz kanu yolların başvurulmuş olması tek başına ilk derece yargı yerlerince verilen kararların yürütülmesini durdurmaz. Burada idari işlemin değil; yargı yeri kararının uygulanması sözkonusudur. Ancak üst yargı yeri ilk derece yargı yerinin kararının yürütülmesinin durdurulmasına karar verebilir. Bu halde de idari işlemin değil ilk derece yargı yeri kararının yürütülmesinin durdurulması sözkonusudur. Örnek: Bir idari işleme karşı idare mahkemesinde dava açtık ve nihai karar aleyhimize çıktı diyelim. Bu durumda kararı Danıştay da temyiz etmemiz tek İYUK Madde 52 (ESKİ METİN) 1. Temyiz veya itiraz (yeni düzenlemede itiraz yerine istinaf kelimesi bulunmaktadır) yoluna başvurulmuş olması, hakim, mahkeme veya Danıştay kararlarının yürütülmesini durdurmaz. Ancak, bu kararların teminat karşılığında yürütülmesinin durdurulmasına temyiz istemini incelemeye yetkili Danıştay dava dairesi, kurulu veya itirazı incelemeye yetkili bölge idare mahkemesince karar verilebilir. Davanın reddine ilişkin kararların temyizi halinde, dava konusu işlem hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi 27 nci maddede öngörülen koşulun varlığına bağlıdır. 2. İptal davalarında teminat istenmeyebilir. 3. İdareden ve adli yardımdan yararlaranlardan teminat alınmaz. 4. Kararın bozulması, kararın yürütülmesini kendiliğinden durdurur. başına idare mahkemesinin vermiş olduğu kararın uygulanmasını durdurmaz. Yani idare mahkemesi idari işlemi iptal etmediğine göre (davayı kaybettik) bu yargı kararının uygulanması idari işlemin de uygulanmaya devam edilmesi sonucunu doğurur. İşte bu halde Danıştay a yaptığımız temyiz başvurusu üzerine Danıştay, idare mahkemesinin kararının yürütülmesini durdurabilir. Ancak bozma kararı, ilk derece mahkemesi kararının yürütülmesini kendiliğinden durdurur. 6

7 C) KARAR DÜZELTME Karar düzelteme; itiraz veya temyiz yeri tarafından verilen kararların AYNI yargı yeri (sözkonusu kararı veren) tarafından tekrar incelenmesine ilişkin kanun yoludur. Karar düzeltme ancak İYUK md.54/1 de belirtilen hallerde mümkündür. Karar düzeltme kanun yoluna ilişkin düzenleme İYUK nda yapılan değişiklikle kaldırılmıştır. İstinaf mahkemelerinin çalışmaya başlaması ile birlikte bu kanun yolu sözkonusu olmayacaktır. Süresi, ilgili kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gündür. D) KANUN YARARINA BOZMA (YA DA KANUN YARARINA TEMYİZ) Bu kanun yolunda BİM nin kararları ile temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş olan idari yargı yeri kararlarının yeniden incelenmesiş sözkonusudur. Ancak, bu inceleme sonucunda verilebilecek kanun yararına bozma kararı ilgili uyuşmazlığı etkilemez. Etkisi sadece daha sonra idari yargı yerleri önüne gelebilecek benzeri uyuşmazlıklar bakımından geçerlidir. Kanun yararına bozma yoluna ilgili bakanlığın gerekli görmesi halinde ya da kendiliğinden, danıştay başsavcısı tarafından gidilebilir. Bunun bir süresi yoktur. Kanun yararına bozma kararları Resmi Gazetede yayımlanır. Bunun sebebi ileride ortaya çıkabilecek benzeri 3 uyuşmazlıklara yön verme etkisidir. OLAĞANÜSTÜ YENİLENMESİ KANUN YOLU: YARGILAMANIN İdari yargı yerleri tarafından verilen esasa ilişkin ve kesinleşmiş kararlar hakkında kanunda belirtilen şartların gerçekleşmiş olması halinde AYNI yargı yerine yapılacak başvuru ile yargılamanın yenilenmesi talep edilebilir. Süresi kanunda belirtilen olgulardan birinin gerçekleştiği tarihi izleyen günden itibaren 60 gündür. Başvuru üzerine yargı yeri kanundaki şarlardan biri ya da daha fazlasının gerçekleştiği sonucuna varırsa yargılamanın yenilenmesine karar vererek tekrar yargılama yapar. 3 Yayla, İdare Hukuku, s İYUK Madde 54 (ESKİ METİN) 1. Danıştay dava daireleri ve İdarî veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verdikleri kararlar ile bölge idare mahkemelerinin itiraz üzerine verdikleri kararlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde taraflarca; a) Kararın esasına etkisi olan iddia ve itirazların, kararda karşılanmamış olması, b) Bir kararda birbirine aykırı hükümler bulunması, c) Kararın usul ve kanuna aykırı bulunması, d) Hükmün esasını etkileyen belgelerde hile ve sahtekârlığın ortaya çıkmış olması, Hallerinde kararın düzeltilmesi istenebilir. 2. Danıştay dava daireleri ve İdarî veya Vergi dava Daireleri Kurulları ile bölge idare mahkemeleri, kararın düzeltilmesi isteminde ileri sürülen sebeplerle bağlıdırlar. 3. Kararın düzeltilmesi istekleri esas kararı vermiş olan daire, kurul ve bölge idare mahkemesince incelenir. Dosyanın incelenmesinde tetkik hâkimliği yapanlar, aynı konunun düzeltme yoluyla incelenmesinde bu görevi yapamazlar. KANUN YARARINA BOZMA İYUK Madde Bölge idare mahkemesi kararları ile idare ve vergi mahkemelerince ve Danıştayca ilk derece mahkemesi olarak verilip temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlardan niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade edenler, ilgili bakanlıkların göstereceği lüzum üzerine veya kendiliğinden Başsavcı tarafından kanun yararına temyiz olunabilir. 2. Temyiz isteği yerinde görüldüğü takdirde karar, kanun yararına bozulur. Bu bozma kararı, daha önce kesinleşmiş olan mahkeme veya Danıştay kararının hukuki sonuçlarını kaldırmaz. 3. Bozma kararının bir örneği ilgili bakanlığa gönderilir ve Resmi Gazetede yayımlanır. İYUK Madde 53 YARGILAMANIN YENİLENMESİ 1. Danıştay ile bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kararlar hakkında, aşağıda yazılı sebepler dolayısıyla yargılamanın yenilenmesi istenebilir. a) Zorlayıcı sebepler dolayısıyla veya lehine karar verilen tarafın eyleminden doğan bir sebeple elde edilemeyen bir belgenin kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması, b) Karara esas olarak alınan belgenin, sahteliğine hükmedilmiş veya sahte olduğu mahkeme veya resmi bir makam huzurunda ikrar olunmuş veya sahtelik hakkındaki hüküm karardan evvel verilmiş olup da, yargılamanın yenilenmesini isteyen kimsenin karar zamanında bundan haberi bulunmamış olması, c) Karara esas olarak alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması, d) Bilirkişinin kasıtla gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun mahkeme kararıyla belirlenmesi, e) Lehine karar verilen tarafın, karara etkisi olan bir hile kullanmış olması, f) Vekil veya kanuni temsilci olmayan kimseler ile davanın görülüp karara bağlanmış bulunması, g) Çekinmeye mecbur olan başkan, üye veya hakimin katılmasıyla karar verilmiş olması, h) Tarafları,konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması. ı) Hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması.

8 ****ESKİ DÜZENLEMEYE GÖRE KANUN YOLLARI: BUGÜNKÜ DURUM KARARLARI KESİNDİR!! YARGILAMANIN YENİLENMESİ: Kanunda belirtilen hallerde ESAS kararı vermiş olan yargı yeri hangisi ise ondan istenir. Bu İdare Mahk., BİM, Danıştay olabilir. SÜRE: İstisnalar dışında 60 gün (dayanılan sebebin gerçekleştiği tarihi izleyen günden itib.) KARAR DÜZELTME: Danıştay dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verdikleri kararlar ile bölge idare mahkemelerinin itiraz üzerine verdikleri kararlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde istenebilir. İlk derece mahkemesi olarak danıştay ın verdiği Y.D. ye karşı İTİRAZ (7 gün) DANIŞTAY DAVA DAİRELERİ KURULU İlk derece mahkemesi olarak danıştay ın verdiği kararlara karşı TEMYİZ (30gün) KANUN YARARINA BOZMA 1.Bölge idare mahkemesi kararları ile idare ve vergi mahkemelerince ve Danıştayca ilk derece mahkemesi olarak verilip temyiz incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlardan niteliği bakımından yürürlükteki hukuka aykırı bir sonucu ifade edenler, ilgili bakanlıkların göstereceği lüzum üzerine veya kendiliğinden Başsavcı tarafından kanun yararına temyiz olunabilir. 2. Temyiz isteği yerinde görüldüğü takdirde karar, kanun yararına bozulur. Bu bozma kararı, daha önce kesinleşmiş olan mahkeme veya Danıştay kararının hukuki sonuçlarını kaldırmaz. DANIŞTAY TEMYİZ Tebliği izl. günd. itib. 30 gün İDARE MAHKEMESİ ONAMA VEYA BOZMA ISRAR a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, b) Hukuka aykırı karar verilmesi, c) Usul hükümlerine uyulmamış olunması, Sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar. ***TEMYİZ BAŞVURUSU TEK BAŞINA MAHKEMENİN KARARININ YÜRÜTÜLMESİNİ DURDURMAZ. ANCAK TEMYİZ SIRASINDA DANIŞTAY VEYA DDDK BUNA KARAR VEREBİLİR ***BOZMA, KARARIN YÜRÜTÜLMESİNİ KENDİLİĞİNDEN DURDURUR (Bu mahkeme kararının yürütülmesinin durdurulmasıdır!!) Kurul olarak verilen kararlar Tek hakimle verilen kararlarına karşı sadece itiraz yolu açıktır. Tebliği izl. günd. itib. 30 gün BÖLGE İDARE MAHKEMESİ (BİM) BİM in itiraz üzerine verdiği kararlar KESİNDİR!!! Temyiz edilemez!!! 2576 SAYILI KANUN (BİM KANUNU) Tek hakimle çözümlenecek davalar: Madde 7 1. Uyuşmazlık miktarı yirmibeşbin Türk Lirasını aşmayan; a) Konusu belli parayı içeren idarî işlemlere karşı açılan iptal davaları, b) Tam yargı davaları, İdare mahkemesi hâkimlerinden biri tarafından çözümlenir. İTİRAZ İTİRAZ İtiraz süresi tebliği izleyen günden itibaren 7 gündür. İtiraz üzerine de 7 gün içinde karar verilecektir. İTİRAZ İdare Mahkemelerinin kurul halinde verdikleri ESASA İLİŞKİN kararlardan bir bölümüne karşı ANCAK İTİRAZ YOLU mümkündür. Hangi kararlardır bunlar? İYUK md. 45 te düzenlenmiştir. Bunları ezbere bilmeye gerek yoktur. Sınav sorumluluğu açısından bazı hallerde tek hakimle karar verildiğini belirtmek yeterlidir. İDARE MAHKEMESİNİN VERDİĞİ YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA İLİŞKİN KARARLAR Tebliği izl. günd. itib. 30 gün 8 Y.D. talebi reddedilmişse DAVACI tarafından Y.D. kararı verilmişse DAVALI yani İDARE tarafından NOT: Y.D. yi eğer BİM vermişse itiraz için en yakın BİM e başvurulur.