Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası Gazetesi Yıl 2015 Sayı: 39 / Yıl: 10 ISSN:

Transkript

1 İNTES Genç Yöneticiler Grubu 3.Şantiye'den Dönüyoruz Etkinliğini Düzenledi. İGY Başkanı Burak Çelik ve Başkan Yardımcıları Emrah Yaykıran ve Emre Güray 3. Şantiye'den dönüyoruz etkinliğine ev sahipliği yaptı. Etkinliğe grup üyeleri ve İNTES üyelerinin temsilcileri, Türkiye Genç İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyeleri iştirak etti. Basın mensuplarının da katıldığı etkinlikte Başkan Burak Çelik ve İGY üyeleri sektörün sorunlarını ve Türkiye'nin yanı başında yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Ey yükselen nesil! Gelecek sizindir... Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası Gazetesi Yıl 2015 Sayı: 39 / Yıl: 10 ISSN: KENDI KONUNUZDA EN IYISI OLUN. İŞINIZDE TUTKUYU BULMAK LAZIM SANIRIM. Ankara daki küçük bir atölyeden bugünlere gelen Hidromek A.Ş., kurucusu Hasan Basri Bozkurt un azmi ve ileriyi gören yapısı sayesinde bir markaya dönüşmüş yılında traktörlere yükleyici ve kazıcı ataşmanları monte ederek sektöre adım atan Bozkurt şimdi ise yepyeni makineleriyle pazarın en iddialı ismi. Hasan Basri Bozkurt o günleri şu sözlerle anlatıyor; Küçük bir atölyede işe başladım. Daha iyisini, daha iyisini, daha iyisini üretmek için çok çalıştık ama sonuç nereye varır, tam tahmin edemiyorduk. Bir gün tasarımı ve üretimi kendimize ait kazıcı yükleyiciler ve ekskavatörler üretebileceğimizi hep hayal ediyordum. Hasan Basri Bozkurt ile gerekleştirdiğimiz bu röportajı keyifle okuyacağınıza inanıyoruz. tamamı sayfa Akdeniz Üniversitesi Donanımlı İnşaat Mühendisleri Yetiştiriyor... Akdeniz Bölgesi deyince akla ilk gelen ve Türkiye nin önde gelen illerinden biri olan Antalya, başarılı üniversitesi Akdeniz Üniversitesi ile de eğitim alanında da başarısını ortaya koymaktadır. Bu ayki eğitim bölümümüzün konuğu olan Akdeniz Üniversitesi İnşaat Bölümü Başkanı Prof.Dr. Mustafa Hilmi Acar ile bölüm hakkkında kapsamlı bir söyleşi gerçekleştirdik. Prof.Dr. Mustafa Hilmi Acar, öğrenci profili hakkında ise bize şu bilgileri verdi; Daha önce de söylediğim gibi Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü bölgedeki inşaat sektöründeki ihtiyaçları giderme amacıyla kurulmuş ve bu ölçüde oldukça başarılı olmuştur. Bölgedeki özel sektör ve kamu birimlerinde birçok mezunumuz çalışmaktadır. Hatta kendi bölümüzde öğretim üyesi olarak görev yapan mezunlarımız bulunmaktadır. Prof.Dr. Mustafa Hilmi Acar ile hem üniversiteyi, hem de ileriye yönelik hedeflerini konuştuk. 10 Türk Müteahhitlerinin Yurt Dışındaki Tünel Projelerinde Gösterdikleri Başarılarda Kayda Değer. Çok hızlı büyüyen bir sektörde, projelerin ve yeni teknolojilerin tanıtıldığı Tünelcilik Derneği başarılı çalışmalara, yenilikçi projelere imza atan bir kurum. Biz de bu sayımızda Tünelcilik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nuh Bilgin ile söyleşip, bu başarılı derneği tanırken, tünelcilik konusunu da mercek altına aldık. Prof. Dr. Nuh Bilgin üniversitelerimizdeki alt yapı hakkında ise şöyle değerlendirmede bulundu;...maalesef bu konuda iş gücü istihdamını arttırıcı programlarımız yok, bu programların çok disiplinli olması gerekiyor, bunu derneğimizin düzenleyeceği sertifika programlarıyla karşılamayı düşünüyoruz. Tünelcilik hakkında A dan Z ye her konuyu bu söyleşide okuyabileceksiniz. tamamı sayfa 09 tamamı sayfa Kilometre Uzunluğunda Bir Rekortmen... Günümüzde metro sistemleri sadece hız açısından değil, güvenlik açısından da kullanıcılarına büyük kolaylıklar sağlamakta. Dünyada günümüzde 140 adet metro sistemi bulunuyor. Bu sistemlerde bir numarada ise Şangay Metrosu yer alıyor. İlk kez 1993 yılında açılan Şangay Metrosu dünyada yeni ve en hızlı büyüyen metrolarından biri. Bugün, 12 metro hattı, 289 istasyonu 439 kilometrelik uzunluğuyla dünyadaki en uzun metro ağı. Günlük 6,7 milyon yolcu sayısı ile de Şangay Metrosu bir rekortmen! tamamı sayfa 16

2 2 EKONOMİ Petrol piyasasındaki düşüş ve Türkiye piyasası Dünyada birçok yerden petrol çıkarılsa da genel olarak ham petrol iki özelliğine göre sınıflandırılır. Birincisi sülfür düzeyidir. Sülfür düzeyi ne kadar düşükse o kadar tatlı olur. Diğeri ise petrolün ağırlığıdır. Petrol su üzerinde yüzüyorsa hafif, çöküyorsa ağır olarak değerlendirilir ve bu iki kritere göre ham petrolün işlenmesi kolaylaşır. Bu iki etkene sahip petrol kolay rafine edildiği için daha değerlidir. ABD'de bir varil ham petrolden 63 litre benzin, 22 litre ağır fuel-oil elde edilir; oysa Ortadoğu'da bir varil petrol ancak 31 litre benzin, buna karşılık 63 litre fuel-oil verir. En bilinen ABD WTI ve İngiltere (Brent) petrolde yüksek kalitedeki petrol tipleridir. Tarihsel olarak ABD WTI, Avrupa daki Brent Petrol den daha yüksek fiyatta işlem görmüştür. Bunun sebebi kalitesinin daha yüksek olmasıdır. İki ana cins petrol, New York Mercantile Exchange (NYMEX) ve International Exchange de (ICE) işlem görmektedir. NYMEX de WTI, ICE de ise Brent Petrol işlem görmektedir. En büyük petrol üretici ülkeleri Rusya ve Suudi Arabistan fiyatların yükselmesini isterken ABD her ne kadar fiyatların düşmesini iste de enerji dev şirketlerinin ve işsizliğin artmasından endişe duymaktadır. ARALIK 2014 İTİBARİYLE ÜLKELERİN DİZEL FİYATLARI USD Venezuella 0.01 Suriye 0.02 Arabistan 0,07 Libya 0,09 İran 0,09 Mısır 0,25 Azerbaycan 0,56 Irak 0,63 Tayland 0,89 Hindistan 0,92 ABD 0,96 Brezilya 1,1 Almanya 1,59 Yunanistan 1,6 Ocak 2014 yılında Brent Petrol: 106,40 $ 04 Aralık 2014 yılında Brent Petrol: 69,32 $ Ocak 2014 yılında WTI Petrol: 94,37 $ iken 04 Aralık 2014 yılında WTI Petrol : 64,54 $ dır. Petrol 2008 krizinden bu yana son 5 yılın en düşük seviyesine gerileşmiştir. Bugüne kadar petrolde düşüş yaklaşık %30-35 arasındadır. Türkiye 1,76 İngiltere 1,99 İtalya 2,00 Türkiye de 45lt. dizel bir araç için 79,20 $ yani 175,82 TL ödenmektedir. Almanya da ise 71,55 $ yani 158,84 TL ödenmektedir. Her ne kadar Türkiye Almanya dan %12 pahalı alıyor gibi görünse de satın alma gücünün göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye'ye yansıması Petrol fiyatlarında global olarak %30-35 arası düşüş yaşanırken, Türkiye piyasasına %15 yansıması olmuştur. Ocak 2014 tarihinde 4,64 TL fiyatlarına çıkan motorin akaryakıt, Aralık 2014 tarihinde 3,99 TL ye inmiştir. Türkiye de 100 TL lik yakıtın 25 TL si gerçek yakıt bedeli olup, 65 TL si vergi, yaklaşık 10 TL si de işleme tesisleri ve dağıtım karıdır. Yani motorin için ödenen 1,76 $ nin 0,44 $ ı (0,98 TL) akaryakıt, 1.14 $ ını (2,53 TL) vergi ve 0,18 $ (0,39 TL) ise işleme tesisleri ve dağıtım karı olmaktadır yılından bu yana 8 yılda motorinden alınan vergi %108 artarken benzindeki artış %71 dir. Bu vergilerin ekonomik etkileri düşünüldüğünde, enflasyon üzerinde de negatif bir etki söz konusu. Zayıf kur bile katlanılabilir bir unsur olarak düşünülebilir, ancak hem iç hem dış etkiler nedeniyle kurda yaşanan oynaklıkla birlikte dağıtıcılar kendini koruma amaçlı davranarak yüksek fiyat uygulamasına başvurmak zorunda kalıyor. Ancak; USD kurlarındaki yükselmenin durdurulması ve hatta kurun aşağıya çekilebilmesi, petrol fiyatlarındaki düşüşün önümüzdeki 2-3 sene boyunca devam etmesi halinde akaryakıt fiyatlarına yansımasının daha fazla olacağı beklenmektedir. Öte yandan petrol fiyatlarının, Türkiye bütçesindeki fiyatlamasından daha düşük fiyatlara gelmesi ve önümüzdeki yıllarda da devam edeceği beklentisi, gelecek yıllarda hem enflasyonun düşmesine hem de büyüme hedeflerinin yükselmesine sebep olacağı beklentisi satın alma gücünün artmasını da sağlayacaktır.

3 BAŞKAN DAN 3 BURAK ÇELİK İGY Dönem Başkanı Sevgili okurlar, Türkiye İstatistik Kurumu 2014 yılının ilk dokuz aylık verilerini açıkladı. Büyüme oranları tüm ekonomilerde en fazla gözlemlenen veriler arasındadır. Bir anlamda ülkelerin karnesi gibidir. Verilerin yönü piyasalarda dalgalanmalara neden olmanın yanı sıra gelecek dönem kararlarda da etkindir. Ekonomiye ilişkin büyüme verileri 10 Aralık 2014 tarihinde açıklandı. Bu veriler 2014 yılı sonunun da sinyallerini verdi diyebiliriz. Yıl sonunda sınırlı bir büyüme ile bitireceğimizi söylemek çok da uzak bir ihtimal olmayacaktır yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 1,7 oranında büyüyen ekonomimiz bu yılın ilk dokuz ayında ise % 2,7 oranında büyüdü. Böylece ekonomi, 20 çeyrekte kesintisiz pozitif yönlü büyümeye devam etmiştir. Ekonomi, 2013 yılında 3.çeyrekte sabit fiyatlar ile %4,2 oranında büyüme performansı sergilemişti. Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2014 yılı üçüncü çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,8 lik artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki çeyreğe göre %0,4 olmuştur. Büyüme oranlarının düşük seviyede seyretmesi gelecek dönem verilerini olumsuz etkilese de ülkelerin ekonomik büyümelerinde önemli olan yüksek büyümeler değil istikrarlı büyümeler önem taşır. İstikrarlı büyümenin en önemli faydası da istihdam olanaklarının artmasıdır. Zira, uzmanlar her bir birim büyümenin ekonomiye bin kişilik istihdam sağladığını ifade etmektedir. Ancak, büyüme oranlarında hissedilen durgunlaşma, istihdam oranlarına da maalesef olumsuz yansımıştır. Ekonomik büyüme elbette tek başarı göstergesi değildir. Ekonomik gelişme ve Ekonomik kalkınma da önemli göstergelerdir. İstihdam ile büyüme ise gelişme ve kalkınmayı tetikleyen temel unsurlardır yılının ikinci yarısından itibaren dünya ekonomisindeki çalkantılardan, Dolar ve Euro kurlarındaki artışlardan inşaat sektörümüz etkilenmiş ve düşük tempolu bir büyüme göstermiştir. Son açıklanan verilere göre 2014 yılında inşaat sektörü üçüncü çeyrekteki büyüme oranı 1,0 ile sınırlı kalmıştır yılında inşaat sektörü üçüncü çeyrekte %8,5 oranında büyürken 2014 yılının aynı döneminde %1,0 oranında büyüyebilmiştir. Sektör birinci çeyrekte %5,2, İkinci çeyrekte 2,7 oranında dokuz aylık dönemde ise %2,9 oranında gelişme göstermiştir. Sektörümüzün tecrübesi, kaliteli iş üretme kabiliyeti, kalifiye işgücü ve kaliteli malzeme kapasitesi göz önüne alındığında bu büyüme oranları potansiyelimizi yansıtamamıştır. Öte yandan, FED gibi dünyada paranın yönünü belirleyen kuruluşların harcamaları daraltıcı yönde politikalara devam edecekleri yönünde sinyalleri 17 Aralık'ta gerçekleşen toplantı ile güçlenmiş, Avrupa nın hala 2008 yılındaki durgunluktan çıkamaması, İŞİD ile ilgili gelişmeler, Rusya-Ukrayna sorunu, Yunanistan ekonomisindeki dalgalanmalar gibi gelişmeler ülkemiz ekonomisini dolayısıyla sektörümüzü etkileyebilecek unsurlar arasındadır. Hükümetin cari açık, enflasyon, işsizlik, düşük tasarruf oranları gibi ekonominin temel sorunları ile müdahalede yapısal reformlar üzerinde devamlık sağlaması önemlidir. Tüketimin yerine, tasarrufu ve üretimi arttırıcı büyüme modellerinin geliştirilmesi kalıcı iyileşmeyi sağlayacak unsur olarak görülüyor. Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan Öncelikli Dönüşüm programında da tasarrufu arttırıcı, kaynak israfını engelleyen verimlilik odaklı, katma değerin arttırılmasına yönelik tedbirlerin uygulanacağı açıkça görülmektedir. Önümüzdeki seçim sürecine rağmen güven ve istikrar ortamını sağlayacak politikalara kararlılıkla devam edileceği yönündeki açıklamalar işveren camiası olarak bizlerin gelecek dönem yatırımlarımızı olumlu yönde etkilemektedir. Onuncu Kalkınma Planı döneminde verimlilik odaklı bir yaklaşımla rekabet gücünü artırarak cari açık sorunu yaşamadan yüksek ve istikrarlı büyümeye ulaşma hedeflenmektedir. Bu yaklaşım aynı kararlılıkla sürdürülür ve petrol fiyatlarındaki düşme devam ederse, Türkiye nin cari açığı azalıp daha çok yatırım ve büyüme ile gündemdeki tüm olumsuzluklara rağmen inşaat sektörü 2015 yılında sınırlı da olsa büyümeyi sürdürecektir. Ekonomik büyümede önemli rol üstlenen inşaat sektörü olarak üzerimize düşeni sonuna kadar üstlenmeye hazırız. Artan tasarruflar ile kaynaklarımızın inşaat sektörü gibi verimli alanlara yönlendirilmesi kalıcı verimlilik artışı sağlayacaktır. İstiyoruz ki 2015 yılında daha çok üretelim. Türkiye yi ulaştırma üssü haline getirilen yatırımlara devam edelim, enerji arz güvenliğimizi sağlayacak projeleri bir an önce tamamlayalım, sosyal donatıları ile depreme dayanıklı yapılar inşa edelim yılında GSYH nın 2 trilyon dolara, kişi başına gelirin 25 bin dolara yükseltilmesi; ihracatın 500 milyar dolara çıkarılması; işsizlik oranının yüzde 5 e düşürülmesi; enflasyon oranlarının kalıcı bir biçimde düşük ve tek haneli rakamlara indirilmesi hedeflenmektedir. Türkiye nin bu büyük hedeflere inşaat sektörü ile yürüyebileceğine şüphe yoktur. İnşaat sektörü büyüdükçe Türkiye de büyümeye devam edecek, yurt dışında da üstün başarılar göstererek yeni işler almayı sürdürecektir.. Gazetemizin bu sayısı da yine farklı konular ile okuyucularımız ile buluştuk. Bu ay Hidromek Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Hasan Basri Bozkurt u ziyaret etik. İş makinaları sektöründe dev bir firmanın başarıya giden kilometre taşları hakkında bilgi aldık. Üniversitelerimizi tanıtmaya devam ediyoruz. Akdeniz Üniversitesi İnşaat mühendisliği bölümü sektörümüzde istihdam edeceğimiz nitelikli personel yetiştiriyor. Türkiye tünelcilikte son teknolojileri takip ederek yurt içinde ve yurt dışında büyük başarıla imza atıyorlar. Tünelcilik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nuh Bilgin Tünelcilik sektörünü aktarıp, sektörün çatı örgütü Tünelcilik Derneği nin çalışmalarını anlattı. Sağlık, yaşam, sektörden dev projeler ile yazılarımızı beğenerek okuyacağınızı umuyoruz. Kalın sağlıcakla İNTES GENÇ YÖNETİCİ GAZETESİ Basım Tarihi: Sayı: 39 (Eylül-Ekim) Yıl: 10 ISSN: İNTES Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası Adına Sahibi: Celal Koloğlu Sorumlu Müdür: H. Necati Ersoy YAYIN KURULU ASUDE ÖZTÜRK CAMADAN BAŞAR GÜVENSOY BURAK ÇELİK BURÇİN KARGIN CAN ADİLOĞLU CEM ADİLOĞLU CENK KANAT ÇİĞDEM KURT DORUK COŞKUNSU EBRU ÇELİK CEYLAN ELİF GÜRAY ELİF YAVUZ YAMAN EMRAH YAYKIRAN EMRE GÜRAY ESRA ÖZTÜRK IŞIL GÜVENSOY İREM ŞEREFOĞLU KEMAL CEYLAN KORAY KARADUMAN LEYLA NASIROĞLU MERT YILDIZHAN MERİÇ AYDENİZ MEHMET GÖCEN MURAT GÜLEÇ NAZLI HÜRMEYDAN ÖZGÜR HAŞEMOĞLU SEDA ÖZTÜRK SELAHATTİN ÖNEN SELİM AKIN TUVANA AYDINER TOLGA KOLOĞLU UĞUR KOÇOĞLU YÖNETİM YERİ 4. Cadde 719. Sok. No: 3 Yıldız/Çankaya- Ankara Tel: Faks: intes@intes.org.tr Editör: Aslı Kutlucan Kaptan Yapım: Gergedan Tanıtım Sanat Yönetmeni: Levent Kaptan Grafik Tasarım: Erdem Sağbili Baskı: Tiremat Matbaacılık Kazım Karabekir Cad. Kültür Çarşısı No:7/7 Altındağ - ANKARA Tel: İki ayda bir yerel süreli yayın olarak yayımlanır ve abonelerine ücretsiz olarak gönderilir. PARA İLE SATILMAZ Gazetede yayımlanan yazılar, yazarların kişisel görüşü olup hiçbir şekilde İNTES tüzel kişiliğinin görüşü olarak mütalaa edilmez.

4 4 İGY DEN HABERLER 'Şantiyeden Dönüyoruz' etkinliği ile İGY ve sektör buluşması gerçekleşti... İNTES Genç Yöneticiler Grubu "Şantiyeden Dönüyoruz III" etkinliği ile 15 Ekim 2014 Çarşamba günü Limak Ambassadore Otel de bir araya geldi. İGY Yönetim Kurulu Başkanı Burak Çelik ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları Emrah Yaykıran ve Emre Güray ın ev sahipliği yaptığı etkinliğe grup üyeleri ve İNTES üyelerinin temsilcileri, Türkiye Genç İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyeleri iştirak etti. Basın mensuplarının da katıldığı etkinlikte Başkan Burak Çelik ve İGY üyele- ri sektörün sorunlarını ve Türkiye'nin yanı başında yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Başkan Çelik, 2015 yılının inşaat sektörü için iyi bir yıl olacağını belirtti. Çelik, sektörün sorunlarına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: "Taahhüt sektörünün en büyük kanayan yarası fiyat farkı. Diğer bir sorun ise, mevzuatlardaki eksiklikler. Tamam- lanması ve kanun tasarılarına girmesi gereken konular var. Bunların başında sosyal güvenlik ve inşaat güvenliği ile ilgili konular geliyor. Bu eksiklikler İNTES ve Türkiye Müteahhitler Birliği aracığı ile hep sunuluyor. Bu eksikliklerin tamamlanması lazım. Ayrıca, dolar ve avronun istikrarlı gitmemesi, firmaların önünü görememesi, faizlerin artması, bunlar en büyük sorunlar. 2015'in iyi olacağını düşünüyorum. Özellikle inşaat sektörü için. Sıkıntıların başında ödeneklerin yetersizliği geliyor." İNTES Genç Yöneticiler Grubu Başkan Yardımcısı Emrah Yaykıran ise sektör sorunlarına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: "Karayolları müteahhitlerinin yaşadığı sıkıntıların başında ödeneklerin yetersizliği geliyor. Bir sürü ihale çıkmakta,

5 İGY DEN HABERLER fakat Türkiye'deki altyapı yatırımlarının alabileceği pay belli. Bunları finanse edebilecek bir bütçe olmadığı için bir takım projelerin ödeneklerinde, finansmanlarında sorunlar yaşanmakta ve bunlar desteklenememekte. Yurt dışında birçok ülkede, altyapı yatırımları ihaleye çıkarken minimum yüzde 2025 oranında tutar hazinede veya ilgili bakanlığın hesabında olmadığı zaman ihaleye çıkamıyorlar. Böyle bir uygulama maalesef Türkiye'de yok. Firmalar yeterince uzmanlaşabilmiş değil, herkes her işi yapıyor." İGY üyelerinden Can Adiloğlu da şu değerlendirmelerde bulundu: "Sektör, dünya çapında büyük tecrübe kazanmış, birçok ülkede çalışan firmaların bulunduğu bir sektör. Ama, buna rağmen, Türk inşaat sanayii hala bir geçiş döneminde. Firmalar kendi alanlarında yeterince uzmanlaşabilmiş değiller. Herkes her işi yapıyor. Bu da çok yoğun bir rekabet oluşturuyor. İhale sistemi de aşırı rekabeti, zarar veren rekabeti bir bakıma teşvik ediyor. Bu da hem kaliteyi düşürüyor hem de firmaları çok zorluyor. Sürece, ihale sisteminden başlanarak, daha sağlıklı, daha ayakları yere basan bir sisteme, firmaların da kaliteye, kendini geliştirebilecek bir seviyeye gelmesi gerekiyor. Demir Çelik sektöründe faaliyet gösteren İGY üyesi Murat Güleç de faaliyet 5 gösterdiği sektöre ilişkin değerlendirmeler yaparken, Sektör dünyada ilk 10 içerisinde bulunuyor yılı muhtemelen 2014 yılı ile aynı olacaktır. En azından seçimlere kadar böyle olacağını düşünüyorum. Müteahhitler ise ödenek alamamaktan ötürü büyük sıkıntı çekiyorlar. dedi. Davetliler önümüzdeki sene de aynı etkinlikte bir araya gelmek üzere keyifli sohbetler ile geceyi sonlandırdılar.

6 6 SAĞLIK Diş Hekimliğinde implantlar... Diş tedavisinde implant son dönemde oldukça yaygın kullanılmakta.diğer tedavi yöntemlerine göre pek çok üstünlüğü barındıran implant tedavisi hastaya sağlamlık, tadalma ve konfor gibi avantajlar sunmaktadır. Herhangi bir işlevi görmesi amacıyla vücuda dışarıdan yerleştirilen yapay her türlü parça İmplant olarak isimlendirilir. Dental implant ise, eksik olan dişlerin fonksiyon ve estetiğini tekrar sağlamak amacıyla çene kemiğine yerleştirilen ve uygun malzemeden yapılan yapay diş köküdür. Bu yapılan implantlar sayesinde insanlar, zamanla kaybettikleri doğal dişlerinin yerine aynı konforunu sağlayan yeni yapay dişlere sahip olabilmekte ve yaşam konforlarını yeniden kazanabilmektedirler. Dünya üzerindeki başarı oranları %97 olan titanyum implantların insan vücudunda bilinen hiçbir yan etkisi ya da alerjik reaksiyonu yoktur. Kimlere İmplant Uygulanabilir? Diş eksikliği olan ve implant uygulanacak bölgede uygun koşulları taşıyan; genel sağlığı yerinde olan herkes implant yaptırabilir. Tedavi olarak implantın uygulanmasına hekim koşulları değerlendirerek karar verir. Bunun için klinik bulgulara, röntgen ve tomografi tetkiklerine başvurulur. Diş İmplantı Nasıl Yapılır? Cerrahi bir işlem olan implant operasyonun dan önce hastaya lokal anestezi uygulanır. Bu yüzden cerrahi işlem sırasında hasta hiçbir şekilde acı veya ağrı hissetmez. Cerrahi operasyonlara karşı endişe duyan ve oldukça fazla korkan hastalarda sedasyon işlemi yapılmaktadır. Sedasyon ile hastalar yarı uyku halinde olduklarından işlemi hissetmez ve sonrasında da hatırlamazlar. İmplant yapılan hastalarda aynı gün anestezi etkisi dağıldıktan sonra hafif ağrılar olabilir. Operasyon sonrası diş hekiminin önerdiği ağrı kesici kullanılarak bu durum giderilir. İmplant tedavisi olmuş hasta aynı gün normal hayatına dönebilmektedir. İmplant vidasının yerleştirilmesinden sonra bölgedeki osseointegrasyonun oluşması için (implantın kemikleşmesi) ve implant yapılan bölgenin iyileşmesini için 2 ay beklenir. Daha sonra, dental implantın üzerine porselen kaplama yerleştirilir. İmplantların Başarısız Olmasında Diş Hekiminin rolü İmplantların başarısız olmasında diş hekimlerinin de payı olabilmektedir. Diş hekimleri bazen ticari kaygılarla gereğinden fazla implant planlaması yapabilmektedirler. Gereğinden fazla uygulanan implant çene kemiğinde fazladan yük oluşturacak ve kemiğin direncini azaltacaktır. Diş hekimi çene kemiğini ve hastanın genel durumunu iyi muayene ederek doğru implantı seçmelidir. İmplantların Başarısız Olmasında Markaların Etkisi Başarısızlıkla ilgili bir diğer konuda implantların markasıdır. Lider implant markaları ARGE harcamalarına ayırdıkları paylar ve mühendislik seviyeleri ile fark yaratabilmektedir. Kaliteli implantlar diş hekimine ameliyat sırasında kolaylık sağlamakla birlikte çene kemiğiyle daha hızlı bütünleşerek hastaya da bekleme süresi bakımından fayda sağlamaktadır. İmplant uygulaması yapılırken hekimin kalitesi ve implantların markasına dikkat edilmektedir. Size düşen dikkatli davranmak hangi marka implant takıldığını takip etmek, gittiğiniz klinik, hastane ve hekimi araştırmaktır. Aksi takdirde ucuza implant yaptırayım derken sağlığınızı tehlikeye sokabilirsiniz. İmplantların Başarısız Olmasında Hastanın Payı Başarıyla sonuçlanan implantolojiden sonra implantın temizlik ve bakımının doğru yapılması çok önemlidir. İmplant hastasının cerrahi işlemden sonra hekimin tavsiyelerine uyması yüksek önem taşımaktadır. Az da olsa yaşanan İmplant kayıplarında hasta hatalarının payı da yüksektir. 2 saat bir şey yememek, 24 saat sigara içmemek, sıcak ve sert gıdaları 24 saat tüketmemek v.b. gibi önemli tavsiyelere mutlaka uymak gerekmektedir. İmplantın Ömrü Ne Kadar? İmplantların ömürleri diğer diş tedavilerine kıyasla çok daha uzun ömürlüdür. Yapılan araştırmalara göre titanyumdan üretilen 30 yıl önce yapılan implantların bile yüksek oranda varlıklarını korudukları gözlenmektedir. İmplantların faydalarını madde olarak sıralamak gerekirse; Doğal diş formunda olması Çiğneme fonksiyonlarını tam olarak yapabilme (her istediğini yiyebilme) Daha iyi estetik görünüm Çiğneme fonksiyonları tam olduğu için sağlıklı beslenebilme Sağlıklı dişlere kavuşma ile yüksek özgüven Sağlıklı günler ve sağlıklı gülüşler dilerim... Dr. Dt. Tuğçe BALOĞLU

7 MİMARİ 7 Ahşabın hayatımıza etkisi ve sürdürülebilirlik İnsanoğlu, varoluşundan bugüne yaşam serüveninde birçok evreden geçmiştir. Göçebe hayattan yerleşik hayata adaptasyon farklı yaşam tarzlarını, alışkanlıklarını ve nesneleri de beraberinde oluşturmuştur. Barınma ihtiyacı başlangıçta bir taş oyuğu içerisinde giderilirken, rastlantısal tanımlı bu alan içerisinde oturma ve uyuma gibi ihtiyaçları için insanlar nesnelere ihtiyaç duymuşlardır. Bir kütük ya da kaya parçası ile karşılanan ihtiyaçlar, zaman içerisinde daha karmaşık ve planlı nesnelere dönüştürülmüştür. İnsan ahşabı bu noktada keşfetmeye başlamış ve keskin sert kaya parçaları ile yontarak form verdiği bu doğal malzemeyi -metali de işlemeye başladıktan sonra- bambaşka nesnelere dönüştürmüştür. Üzerinde uyumak için bir yatak, oturmak için bir sandalye veya tabure, yemek yemek için bir masa, kullandığı araçları depolayabilmek için raflar yapmaya başlamıştır. Barınma alanlarını ilkel bir taş oyuğundan dönüştürerek doğal bir malzeme olan ahşaptan planlanmış tanımlı alanlara sahip yapılar oluşturmaya başlamıştır. Doğal yollardan temin edilebilen ahşap, çeşitli fonksiyonlar üstlenerek insanın hayatında temel ihtiyaçlarını karşılayan en önemli araçlardan birine dönüşmüştür. Sosyal hayata geçişle birlikte, insanoğlunun sosyal etkileşim içerisinde ve lokalize olarak yaşaması yine bu eşsiz malzeme sayesinde oluşabilmiştir. Sosyal hayatın başlangıcı ile daha karmaşık yerleşim birimleri gelişmiş, ihtiyaçlar değişmiş ve şekillenmiştir. Barınma ihtiyacını karşılayan, ahşap direklerin üzerine dal parçalarının atılması ile oluşan çatkı, kulübelere, tanımlı alanları olan sınırlı mekânlara Yılmaz DOĞAN dönüşmüştür. Bu tanımlı mekânlara giriş ve çıkış için kapı ortaya çıkmıştır. İçeriye gün ışığını alarak mekân konforunu arttırmak için çatıda bırakılan açıklıklar yerine duvarlarda açılan alanlar zamanla pencerelerin oluşmasını sağlamıştır. İnsanların yaşadıkları alan içerisinde giydikleri ve kullandıkları eşyaları depolama ihtiyaçları, ahşaptan dolapların oluşmasına sebep olmuştur. ahşaptan teşkil edilen mobilyaların fonksiyon tanımlaması kadar ayrılmaz bir parçası da proporsiyon tanımlamasıdır. Proporsiyon formun ana parçasıdır. Bu bağlantıyı Louis Sullivan Form Fonksiyonu İzler mottosu ile ifade etmiştir. Günümüze kadar gelen bu gelişme serüveninde daha önce benzeri olmayan yaşam biçimlerinin ortaya çıkması, değişen sosyo-kültürel yapı, teknolojinin, endüstrinin ve bilimin sürekli gelişmesi karmaşık ve yeni ihtiyaçlar yaratmıştır. Bu ihtiyaçlar, sürekli etkileşim içerisinde bulunduğumuz nesnelerin gelişmesini sağlamış ve ahşabın da bu evrimle gelişerek karmaşık mobilyaların yapı malzemesi olmasına neden olmuştur. Günümüzde artık bütün hayatımızı etkileşim içerisinde geçirdiğimiz ahşap mobilyalar, ihtiyaçlarımızı karşılamanın çok daha ötesinde farklı işlevler üstlenmişlerdir. Sanatla, felsefeyle, bilimle ve bunların bütününden beslenen tasarımla yoğrulan ahşap mobilyalar, bireylere enerji ve özgüven verme, sosyal statülerini vurgulama, kişileri dinlendirme, motive etme, yenileme gibi pek çok gizli etkiyi de teşkil ederler. Hayatımızın içerisinde var olan ahşap, fonksiyonlarına göre yapı malzemesi veya mobilya çeşitliliğine ayrışırken proporsiyonu ile de hayatımızı etkilemektedir. Sözgelimi; olması gereken yükseklikten daha alçak yapılmış bir masa sırt ağrılarına ve ortopedi problemlerine sebep olurken, işlevine ve kullanıcısına göre boyutlandırılmamış bir dolap kullanım dışı kalabilmektedir. Mekânlarda temin esnasında ortaya çıkan karbon salınımı en aza indirgenmeli, malzemenin beşik ömründen mezar ömrüne kadar geçen süreçteki çevresel etkisi düşünülmeli, yarı mamul ürün tedarikçilerinin üretim prensipleri, hammadde teminle- QZENS furniture & interior design sf: Medeniyetin gelişmesinden sosyal hayatın çeşitlenmesine, bireylerin yaşayış biçimlerinden sosyal statülerine etkin bir rol üstlenen ahşap vazgeçilmez bir yapı malzemesi ve dekorasyonun ana öğesi olarak medeniyet var oldukça hayatımızın vazgeçilmezi olacaktır. Biz var oldukça var olacak bu doğal ürün belirli prensipler güdülürse ekolojik ayak izi sıfır ve hatta negatif olan sürdürülebilir en temel malzemedir. Ahşap ve sürdürülebilirlik ilişkisine tanımsal bir açıklık getirirsek; sürdürülebilirlik en basit tanımı ile reel ve sınırlı kaynakların bilinçli bir planlama ile geri dönüşüm ve imha süreçleri ekolojik denge gözetilerek kullanılmasıdır. Sürdürülebilirlik doğanın geri üretebileceği kaynakları kullanma olgusu ile en azdan en çoğu elde etmek ile mümkün kılınabilir. Ahşabı bu olgu ile yapıda kullanmak demek yenilenebilir ve dönüştürülebilir bir kaynakla tasarım, planlama ve uygulama yapmak demektir. Sürdürülebilir ahşap mobilyalar ve ahşap yapı malzemeleri bilinçli bir tüketici farkındalığı ile tercih sebebi olursa, arz da bu talebe göre şekillenecektir. Ahşap üretiminde sürdürülebilirliğin gözetilebilmesi için; geri dönüşümü mümkün olan malzemeler kullanılmalı, ağaç grupları seçilirken hızlı yetişebilen türler tercih edilmeli, yerel ürünler tercih edilerek nakliye ve ri ve atık yönetimleri irdelenerek tercih edilmelidir. Bütün bu tercihler ancak başarılı bir orman yönetimi ile değer kazanabilir. Kontrol altında tutulan ormancılık; ağacın kesiminden teminine kadar sertifikalı olarak takip edilebilmeli, ağaçlandırma uygulamaları kararlılık ile sürdürülmelidir. Negatif karbon ayak izine sahip ahşap, yapı malzemeleri arasında ısı ve ses yalıtımı mükemmel olan bir malzemedir. Ülke yüzölçümünün %70 i ormanlık alan olan Finlandiya da konutların %80 gibi yüksek bir oranı ahşaptan yapılan evlerden oluşmaktadır. Ülkemizde ahşap yapıların en güzel örneği UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Safranbolu evleridir. Günümüzde gelişen teknoloji ve mühendislik prensipleri ile artık ahşaptan çok katlı yapılar yapmak mümkündür ama bu yapıların gelişebilmesi ve tercih edilebilmesi için teşvik ile desteklenmesi gerekmektedir. Dünya Mimarlık Festivali (WAF) ödül programına Ahşap Mükemmellik Ödülü nü ekleyerek sivil inisiyatifle bu desteğin en güzel örneklerinden birini sergilemiştir. İnsanın biyofilya etkisi ile doğal olana yönelmesi ahşabı ölmeyen ve gün geçtikçe değerlenen bir malzeme yapacaktır. Qzens Furniture & Interior Design ailesi olarak biz bütün bu prensipler ışığında üretmiş olduğumuz mobilya ve yapılarda gelecek nesillere yaşanabilecek bir çevre bırakabilmek adına ekolojik ayak izimizi en aza indirgeyebilmek için mücadele ediyoruz. Bu bilinci birlikte çalışma fırsatı yakaladığımız partnerlerimize ve sektördeki paydaşlarımıza aktarmayı ödevimiz olarak görüyoruz.

8 8 BAKIŞ Yabancı dilde eğitim, Türkçe ve yozlaşma Dil, milli kültürün de milletin de temel unsurudur. OECD nin verilerine göre, konuşan insan sayısı bakımından Türkçe dünyada beşinci sırada bulunuyor. Türk dili, köklü ve zengin bir söz varlığına sahip. Dil yoluyla dünyayı tanıyan insan, ilişkiyi de yine dil yoluyla kuruyor. Eğer, dil gelişmezse düşüncenin gelişimi de durma noktasına gelebiliyor. Dil, engellendiğinde düşüncenin oluşumu da engellenmiş oluyor. Prof. Dr. Bedia Akarsu nun Değişen Dünya Değişen Değerler kitabında özenle vurguladığı gibi, dilin gelişmesi engellenirse, ulusun düşünceye dayanan, felsefe alanında da, dolayısıyla bilim alanında da ortaya başarı koyamayacağı açıktır. Osmanlı tarihi boyunca, Arapça ve Farsçanın etkisine giren Türkçe, 600 yıl boyunca kendini Türkçeye kapatarak bir yazı ve bir resmi dil geliştirmiştir. Bu dile Osmanlıca denilmiştir. O dönemde halkın kullandığı dil olan Türkçe hor görülmüştür. Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Türk diline büyük önem vermiştir. Türk milletinin dili Türkçe dir. Türk dili dünyada en güzel, en zengin ve en kolay olabilecek bir dildir diyen Atatürk, Türk dilini Türk milletinin kalbi ve zihni diye tanımlamıştır. Dilin ülkenin bağımsızlığı açısından önemini bilen Atatürk, 1930 yılında, Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır. Milli bilincin ayakta kalabilmesi ve uyanık bulunması için dil ve tarih uğruna çalışmaya mecburuz mesajını vermiştir. Atatürk ün talimatıyla 12 Temmuz 1932 de Türk Dili Tetkik Cemiyeti (Türk Dil Kurumu) kurulmuş, Türk dili üzerinde yerli ve yabancı araştırmalar yapılmıştır. O dönemin bilginleri dil üzerinde araştırmalara başlamışlardır. Türk dilinin yabancı kökenli sözlerden temizlenmesi çabaları 1935 sonbaharına kadar sürmüştür. Daha sonra halkın diline girip yerleşmiş sözcüklerin dilden atılması işleminden vazgeçilmiştir yılından sonra Türk Dil Kurumu bu akımın öncülüğünü yapmaya devam etmiş, 1980 den sonra tartışmalar durulmuş, bilimsel çalışmalar artmıştır. Türk Dil Kurumu nun 1945 yılında çıkardığı Türkçe Sözlük te 20 bin sözcük varken, 1998 de çıkarılan sözlükte 75 bin, 2005 yılına çıkarılanda ise 75 binden fazla söz varlığına ulaşılmıştır. Kurumun yapacağı yeni çalışmalarda söz varlığının 100 bine ulaşacağı ifade edilmektedir. Yabancı dilde eğitimin sakıncaları Bilim uluslararasıdır. Uluslararası bilim dili İngilizcedir. O halde eğitimi İngilizce yapalım. şeklindeki bir yaklaşım önemli bir yanılgıdır. Bunun yanılgı olduğunu çok açık bir biçimde dile getiren Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu, Bye Bye Türkçe isimli kitabında yabancı dilde eğitimin sakıncalarını ayrıntılı biçimde inceliyor. Sinanoğlu, kitabında, Çocuğumuz yabancı dil öğrensin. Onun için yabancı okula gitsin. Yaklaşımı da yanılgıdır. Bu Osmanlı devletinin son dönemlerinde misyoner okullarında uygulanmakta olan yoldu. Kendi dilini kullanmak, geliştirmek istemeyi şovenlik (bağnazlık), İngilizce eğitimi insancılık ve ilericilik saymak da yanılgıdır görüşünü savunuyor. Türk dili konusunda derin incelemeler yapan Prof. Sinanoğlu nun bu tespitlerini son derece gerçekçi buluyor, bu görüşlere aynen katılıyorum. Son derece deneyimli bir felsefeci olan Prof. Dr. Bedia Akarsu ise yabancı dille eğitimin iki önemli sakıncasına dikkati çekiyor. Birincisi anadilin gelişmesini durdurması, engellemesidir. İkincisi ise öğrencinin hiçbir zaman anadili durumuna getiremeyeceği bir yabancı dilde kendini rahat duyumsamayacağı ve düşüncesini tam olarak dile getiremeyeceğidir. Bu ise onu hep geri durma, kendini gösterememe ve kendini gerçekleştirememe durumuna itecektir. Prof. Akarsu nun bu tespitlerine de aynen katılıyorum. Gazeteci -Yazar Banu Avar ın genç gazeteci-editör Ömür Kurt la yaptığı röportajda dile getirdiği Kültürel Soykırım adlı kitapta yer alan bazı saptamaları da son derece çarpıcıdır. Atatürk ün dilinden düşürmediği çağdaşlaşma ifadesinin batıcılık gibi algılandığı anlaşılıyor. Avar, Kendine ait bir kültürü değil, seni sömürenlerin kültürünü savunmak kalıyor geriye. Türkiye, bu çarpıklı içinde bol bol lümpen (sonradan görme) yetiştiriyor diyor. Prof. Dr. Cihan Dura ise yabancı dilde öğretimin sömürgeleştirdiğini vurguluyor. Prof. Dura, yabancı dilde eğitimin ilk olumsuz etkisinin eğitim kalitesini düşürdüğünü, bu yaklaşımın Türkçenin bilim dili olmasını engelleyeceğini söylüyor. Yabancı dilde öğretimin Türk dilini ve kültürünü yozlaştıracağı tezi de ağırlık taşıyor. Prof. Dr. Cahit Kavcar, yabancı dille öğretim yapan kurumlarda okuyan Türk çocuklarının Türkçeyi ihmal etmeye ve giderek unutmaya başlayacaklarına dikkati çekiyor, Özellikle yazılı anlatım yetersizliği içine düşerler, hatta kendi dillerini küçümseyip hor görmeye başlarlar. Zamanla kendi dillerine ve kültürlerine yabancılaşırlar diyor. Yabancı dilde öğretim uzun dönemde, yurttaşlık bilincinden uzaklaşmış, kendi ulusuna, milli kültürüne güven duymayan, yabancı hayranı bir kuşak oluşturuyor. Yabancı dilde öğretim ülkenin sömürgeleştirilmesine araç da oluyor. İşte bu noktada, milli benliğini yitiren milletlerin başka milletlerin avı olacakları görüşü çok çarpıcı bir ağırlık kazanıyor. Türkçede yaşanan yozlaşma Türkçede biraz yabancı hayranlığı, biraz da kolaycılık ve taklitçilikten kaynaklanan sözlerin sayısı hızla artıyor. Finish, relax, volume, start buna birkaç örnek. Holigan, argüman, in olmak, out olmak gibi sözcükler adeta cirit atıyor. Shopcenter diyoruz. Televizyonların kısaltılmış için ti-vi diyor, video-klip izliyoruz. Okey artık neredeyse olur, tamam sözcüğünün yerini almış durumda. Sanki bir marifet gibi, hoşça kal yerine bye bye deyişi iyice yerleşmiş. Büyük kentlerimizde fast-food yaygınlaşmış durumda. Prime-time deyişi televizyon kültürünün ve izlenebilirliğin bir parçası haline geldi. Televizyonlarda yapılan Türkçe hatalarının sayısı ise sürekli artıyor. Feyza Hepçilinger Türkçe Off adlı kitabında bu konuyu incelemiş. Televizyonlarda sözcükler çizmek istediğiniz görüntüyü anlatmakta yetersiz kaldığında bir deyim kullanıyorlar. Ama, deyimi bilmeyince hatalar artıyor. Örneğin, Canım burnumdan geldi yerine Canım burnumdan bezdi diyebiliyorlar. Televizyonlarda yayımlanan dizilerde dikkat çekmek amacıyla argo üslubu deyişler de artıyor. Oha falan oldum Kal geldi ayol! gibi ifadeler yaygınlaşıyor. Tedavi sözcüğü yerine terapi, tasarım yerine dizayn, saldırgan yerine agresif diyenlerin sayısı artıyor. Türkiye de özellikle büyük kentlerimizde büyük bir bölümü yabancı özentisi ağırlıklı isimler cirit atıyor. Türkçe bazı sözcüklerin sonuna virgülle bir ( s) işareti koyarak çoğul yapma anlayışı ise abuklukta sınır tanımadığımızın kanıtı Türkiye de yayımlanan kitapların çok yüksek bir bölümünün Türkçe hassasiyetinden yoksun olduğu da ortada Prof. Dr. Sinanoğlu, Türkçe giderse Türkiye gider diyor, Aydınlar, profesörler, gazeteciler neredesiniz? diye soruyor. Hiç kuşku yok ki, aydın olmak sorunlara çözüm üretebilmek demektir. Türkiye de yıllardır yaşanan ve giderek Türkçemizi, eğitim sistemimizi yozlaştırarak bitirme noktasına getiren girişimlere karşı çözüm üretecek misiniz? Yoksa, batı taklitçiliği ile yetinerek ve aydın geçinerek, vur patlasın çal oynasın, diyerek gününüzü gün mü edeceksiniz? Ercan DEVA

9 KURUM 9 Tünelcilik çok disiplinli bir eğitimi gerektirir. Sektörden gelen ihtiyaçlara cevap vermek amacıyla kurulan Tünelcilik Derneği bu ayki dosya konularımızdan. Tünelcilikte çalışan kişilerin mesleki yeterliliği ile ilgili olarak Prof. Dr. Nuh Bilgin şu açıklamalarda bulundu;...birçok ülkede tünelcilik eğitimi değişik modüllerle gerçekleştirilmektedir. Çalışan kişi bu modülleri çeşitli zamanlarda alabilmektedir, her modül için ayrı bir sertifika verilmektedir. Tünelcilik derneği bu misyonu zaman içersinde yerine getirmeyi planlamaktadır. Tünelcilik ile ilgili gerçekleştirilen çalışmalar ve projeler hakkında tüm merak ettiklerinizi Tünelcilik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nuh Bilgin e sorduk. Tünelcilik Derneği nin kuruluş amaçlarını aktarabilir misiniz? Tünelcilik Derneği sektörden gelen aşırı istek üzerine kuruldu. Bu bir ihtiyaçtı, iki sene içerisinde kişisel üye sayımız 508 i, kurumsal üye sayımız ise; 34 ü buldu. Derneğin kuruluş amaçlarını sektörün kendisi belirledi. Çok hızlı büyüyen bir sektörde, projelerin ve yeni teknolojilerin tanıtıldığı, problemlerin tartışıldığı ortamları yaratmak, kısa kurs ve sempozyumlar düzenlemek, elektronik ortamda sektörle ilgili herkesin ulaşabileceği bir veri tabanı oluşturmak, belirli aralıklarla tünel dergisi çıkarmak en büyük hedeflerimizdendir. Bütün bunları kısa sürede gerçekleştirdiğimize inanıyoruz. Derneğinizin Türkiye deki büyük projelerin tanıtımında önemli katkısı bulunmaktadır. Tünelcilik projelerinizin tanıtımına yönelik derneğinizin faaliyetlerini örnekler ile anlatabilir misiniz? Bu soruyu belki de derneğinizin tünel projelerinin tanıtımına, sorunların ve teknolojik gelişmelerin tartışılmasına yönelik katkısı ne oldu şeklinde sormak gerekir. Her iki ayda bir tünel adı altında, tünelcilik ve yer altı teknolojileri dergisi çıkarıp bunu ilgililere ücretsiz gönderiyoruz. İsteyen bu dergilere elektronik ortamda adlı web sayfasından da erişebiliyor. Tünelcilik ve madencilik faaliyetlerinin, delme-patlatma, kazı, tahkimat, havalandırma, pasa nakli, işçi, sağlığı ve emniyeti gibi çok konuda ortak yönleri var. Üyelerimizin %30 maden mühendisi, %28 i jeoloji mühendisi, %20 si inşaat mühendisi, %4 ü makine mühendisi, %3 ü harita mühendisi, %2 si jeofizik mühendisi. Tünelcilik birçok disiplini bir araya getiriyor Kasım 2013 tarihinde derneğimizin Maden Mühendisleri Odası ile beraber Haliç Kongre Merkezi nde düzenlediği ve 400 e yakın yerli ve yabancı katılımcı ile gerçekleşen 3.Uluslararası Yeraltı Kazıları Sempozyumu büyük ilgi gördü ve bu sempozyumda tünel ve maden sektöründeki yeni teknolojiler, uygulamalar ve sorunlar tartışıldı. Eğitim amaçlı gerçekleştirdiğimiz kısa kurslara katılım düşündüğümüzden de fazla oluyor, bunların üçüncüsünü Ağustos tarihleri arasında Demos Fuarcılık Şirketi ile beraber yaptığımız Tünelcilik Fuarı nda gerçekleştirdik. Kısa kursa ve fuara ilgi üst seviyedeydi, 156 yerli ve yabancı firmanın katıldığı fuarı 3000 den fazla ziyaretçi gezdi, kısa kursa ise 240 kişi katıldı. Dünyanın en eski Tünelcilik Dernekleri nden olan Norveç Tünelcilik Derneği ile İstanbul da ortaklaşa yaptığımız çalıştayda iki ülkenin önemli projeleri ele alındı ve üst düzey yöneticilerle çeşitli konuların tartışılması imkanı yaratıldı. Bu yıl Tünelcilik Derneği, Türkiye için bir ilki gerçekleştirdi ve Brezilya nın Iguassu şehrinde yapılan Dünya Tünel Kongresi ne 20 metrekarelik bir sergi alanı ile iştirak etti ve büyük ilgi gördü. Bize Demos, Tünelmak, E-BerK ve Çolakoğlu Metalurji Sanayi yetkilileri de sergi alanımızda yer alarak iştirak ettiler, kendilerine teşekkür ediyoruz. Kongreye çoğu derneğimizin üyesi olan 21 Türk arkadaşımızda katıldı, kongrede 129 sözlü ve 221 adet poster sunum yapıldı. Türkiye nin tünelcilikte son teknolojileri takip edebilme konusunda dünyadaki konumu nedir? Türkiye nin tünelcilikte son teknolojileri takip edebilme konusunda dünyadaki konumu üst düzeydedir. Artık dev tünel açma makinelerinin hemen hemen her büyük projede kullanılması olağan sayılmaktadır. Bugün İstanbul Boğazı nın altında açılmakta olan 13.7m çapındaki otoyol tünelinde kullanılan tünel açma makinesinde en son teknojiler kullanılmaktadır. Dünyada ilk defa bar ayna basıncıyla karşılaşılması beklenilmektedir. Türk Müteahhitlerinin yurt dışındaki tünel projelerinde gösterdikleri başarılarda kayda değer. Sektörde yetişmiş iş gücü istihdamında sorunlar yaşanmakta mıdır? Üniversitelerimizde tünelcilik alanında mühendislerimizi yetiştirecek akademik alt yapı yeterli midir? Üniversitelerimizde tünelcilik konusunda çok iyi, üstün nitelikli akademisyenlerimiz var. Bunun yanında maalesef bu konuda iş gücü istihdamını arttırıcı programlarımız yok, bu programların çok disiplinli olması gerekiyor, bunu derneğimizin düzenleyeceği sertifika programlarıyla karşılamayı düşünüyoruz. Tünelcilik alanında gerçekleştirilen projelerde çalışacak işçilerin mesleki yeterlilikleri sektörün ihtiyacını karşılamakta mıdır? Mesleki yeterlilik belgesine sahip işgücü ile çalışmanın sektördeki önemine kısaca değinebilir misiniz? Yukarıda da bahsettiğim gibi tünelcilik çok disiplinli bir eğitimi gerektirir. Klasik yöntemle açılan tünellerde delme, patlatma ve jeoloji ön plana çıkmakta, makine ile kazıda hidrolik, makine bilgisi ve makine performansını kontrol edebilmek için jeolojik ve jeoteknik bilgi önemli olmaktadır. Tahkimat tasarımında ise kaya mekaniği, arazi kontrolü, statik ve dinamik bilim dallarının ön planda olması kaçınılmazdır. Bu nedenle birçok ülkede tünelcilik eğitimi değişik modüllerle gerçekleştirilmektedir. Çalışan kişi bu modülleri çeşitli zamanlarda alabilmektedir, her modül için ayrı bir sertifika verilmektedir. Tünelcilik derneği bu misyonu zaman içersinde yerine getirmeyi planlamaktadır.

10 10 RÖPORTAJ Karar verip gereğini yaparsan hedefe ulaşmak mümkündür. Ankara daki küçük bir atölyeden bugünlere gelen Hidromek A.Ş., kurucusu Hasan Basri Bozkurt un azmi ve ileriyi gören yapısı sayesinde bir markaya dönüşmüş yılında traktörlere yükleyici ve kazıcı ataşmanları monte ederek sektöre adım atan Bozkurt şimdi ise yepyeni makineleriyle pazarın en iddialı ismi. Hasan Basri Bozkurt o günleri şu sözlerle anlatıyor; Küçük bir atölyede işe başladım. Daha iyisini, daha iyisini, daha iyisini üretmek için çok çalıştık ama sonuç nereye varır, tam tahmin edemiyorduk. Bir gün tasarımı ve üretimi kendimize ait kazıcı yükleyiciler ve ekskavatörler üretebileceğimizi hep hayal ediyordum. Hasan Basri Bozkurt ile gerekleştirdiğimiz bu röportajı keyifle okuyacağınıza inanıyoruz. GENÇ YÖNETİCİ: İş hayatınızın başlangıç öyküsünü aktarabilir misiniz? HASAN BASRİ BOZKURT 1965 yılında meslek lisesinden mezun olduktan sonra Karayolları nda işe başladım. İki yıl atölyede işçi olarak çalıştım. Bu sırada kendimi geliştirmek ve memleketime daha faydalı olabilmek için üniversiteye gidip mühendis olmam gerektiğine inandım. İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, şimdilerde olduğu gibi, o dönemin de en iyi mühendislik fakültelerinden biriydi. Karayolları ndaki yöneticilerimle bu düşüncelerimi paylaştım, onlar da bana destek oldular ve okulu kazanırsam burs verebileceklerini söylediler. Okulun sınavlarına girdim ve kazandım, dört yıl süren eğitimimin ardından yine aynı okulda master yaptım ve ardından Karayolları na geri döndüm. Karayolları nda üç buçuk yıl atölye şefliği görevinde bulundum ve makine şefliğine terfi ettim. O sıralarda kendi işimi kurmanın zamanı geldiğine inanıyordum. Üniversite sıralarından beri içimde hep bu istek vardı. Böylece 1977 yılında Karayolları ndaki görevimden ayrılmaya karar verdim ve 1978 yılında Siteler de ufak bir atölyede özel sektöre adımımı attım. Çalışmak, çok çalışmak önemli ama bir husus daha var, akıllıca çalışmak daha önemli... İş makineleri alanına ilgi duymanız Karayolları nda çalışırken mi başladı? Hidromek in kuruluş hikayesini anlatabilir misiniz? Tabii, iş makinelerine olan ilgim Karayolları nda çalışırken başladı. Yükleyiciler, dozerler hep ilgimi çekerdi. O tarihlerde ülkemizde Amerikan iş makineleri vardı. Benim de içimde hep bu makinelerin Türkiye de üretilmesiyle ilgili bir istek mevcuttu. Önce traktörlere kazıcı yükleyici ataşmanı yapmakla işe başlamaya ve sonrasında gelişmelere göre adım atmaya karar verdim yılında Ankara Siteler de küçük bir atölyede işe başladık. Traktörlere önce kepçe ataşmanı, sonra kanal kazıcı ataşmanı taktık, ama zaman içerisinde gördük ki traktörler iş makinesinden beklenen performansı sağlayamıyor. Örneğin traktörün direksiyonu mekanik, onu hidroliğe çevirmek gerekiyor diğer taraftan aksları zayıf, aksları kuvvetlendirmek gerekiyor. Sonunda tasarımı kendimize ait olan gerçek bir iş makinesini yapmaya karar verdik. Ankara Siteler de ilk işe başladığımız atölye 150 metrekarelik bir çimento deposuydu, zamanla bize küçük gelmeye başladı. Çalıştık, büyüdük ve atölye sayımızı arttırdık. Atölye sayısı artınca biz de 1986 yılında İstanbul Yolu nda bulunan ve şu an Satış Sonrası Hizmetler Merkezi olarak kullandığımız yerimizi satın aldık. Böylelikle işlerimizi geliştirmek için önemli bir adım atmış olduk. Bu ilk seri üretim tesisimizin inşaatını da kendimiz yaptık. Tabii, traktöre kazıcı yükleyici ataşmanı takma işi de Siteler de kaldı. Traktörlere kazıcı yükleyici ataşmanı taktığımız dönemlerde benim gibi işinin başlangıcında olup, imkânları kısıtlı pek çok inşaat şirketi de bu makineleri kullandı. Yani, bu makineler onlar için de bizler içinde toplumumuza hizmet etme anlamında bir adım oldu. Yerimiz ve imkânlarımız genişleyince tüm tasarımı kendimize ait olan kazıcı yükleyici üretimi yapmaya başladık. Türkiye'de ilk defa bu üretimi biz gerçekleştirdik. Gelecekte istihdam edeceğimiz mavi yakalı personelleri ilköğretim sonrasında seçerek teknik okul sıralarındayken eğitmeye başlıyoruz. İlk ürettiğiniz iş makinesi hangisiydi? 1989 yılında 80 beygir gücünde HMK 80 adında bir kazıcı yükleyici yaptık. Motorunu iç piyasadan, o dönem traktör imalatında Türkiye'nin çok önemli bir firması olan Uzel den alıyorduk. İlk iş makinesi ürettiğiniz günden bugüne Hidromek hayal ettiğiniz yerde mi? Söylediğim gibi, küçük bir atölyede işe başladım. Daha iyisini, daha iyisini, daha iyisini üretmek için çok çalıştık ama sonuç nereye varır, tam tahmin edemiyorduk. Bir gün tasarımı ve üretimi kendimize ait kazıcı yükleyiciler ve ekskavatörler üretebileceğimizi hep hayal ediyordum. Bugün ise ürün gamımızda kazıcı yükleyiciler, değişik tonajlarda lastikli ve paletli ekskavatörler, motor greyderler var. Yeni ürünlerle ilgili

11 RÖPORTAJ 11 çalışmalarımız devam ediyor. Ürün gamımızı daha da genişletmeyi hedefliyoruz. Türkiye'de sanayici olmak kolay mı, kamudan destek sağlayabildiniz mi? Tabi ki, devletten önemli destekler gördüm. Aksini söylemem yanlış olur. Bir dönem belediyeler traktörlere yükleyici ve kazıcı ataşmanı takarak ürettiğimiz makineleri satın aldı. Bu makineleri sadece belediyeler değil diğer bazı devlet kurumları örneğin Türk Hava Kuvvetleri, Türkiye Şeker Fabrikaları, Türkiye Elektrik Kurumu da satın aldı. Yani, başlangıçta devletin müşterimiz olmasının bugüne gelmemizde önemli bir payı var. O dönemlerde sadece Türk firmasını desteklemek amacıyla makinemizi satın almıyorlardı, devlet kurumlarının makine ihtiyaçları vardı, bizde piyasanın ihtiyaç duyduğu makineleri üretiyorduk dolayısıyla arz ve talepler kesişmiş oldu. Tabi üretim sırasında bazı zorluklarla da karşılaşıyorduk. Vergi oranlarından dolayı o zamanlar makineyi komple yurtdışından getirtmek, motor veya parça getirtmekten daha avantajlıydı. Biz de sorunlarımızı devletimize anlattık, gümrük vergilerinde iyileştirme istedik. Üreticilere özel bu iyileştirmeler yapılınca önümüz biraz daha açıldı. Biz de bu süreçte işimizden kazandığımızın tümünü yine işimize yatırdık. Farklı sektörlerde yatırımınız var mı? Biz hep çalışmalarımızdan elde ettiğimiz kazancı tamamen işimize yatırdık, hâlâ bugün de öyle devam ediyor. Örneğin; bugün firmalar inşaat, enerji, turizm gibi farklı alanlara da yatırım yapıyorlar. Biz ise bütün kazancımızı tamamen kendi uzmanlık alanımıza yatırıyoruz. Farklı alanlara yatırım yaparak çeşitlenmeye gitmek mi daha doğru, yoksa sadece bir alanda yoğunlaşmak mı doğru diye sorarsanız odaklanmayı bozmayın derim. Kendi alanınızın en iyisi olmaya çalışın. İş makineleri sektörü üretim anlamında oldukça kapsamlı bir iş. Örneğin biz know-how umuzu kendimiz yarattık. Bu kolay olmadı tabi, çok uzun süreler aldı. Başka bir alana odaklansaydık başaramazdık diye düşünüyorum. Bu anlamda sermayemizi de hiç bölmedik. O gün bugündür hep aynı yere kaynak aktarıyoruz. lisans yapmaları için destekliyoruz. Tez çalışmalarını firmamızda çalıştıkları projelerle ilişkilendiriyoruz. TÜBİTAK TEYDEB destekli AR-GE projeleri yapıyoruz, bunlardan 13 adet projemizi tamamlamış bulunuyoruz, 2 projemiz şu an devam ediyor. Yeni projeler üretmeye de devam edeceğiz yılında Hidromek Ar-Ge ve Teknoloji Merkezi, Bilim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan incelemeler sonrasında Türkiye nin 157. Ar-Ge Merkezi oldu. Bir gün tasarımı ve üretimi kendimize ait kazıcı yükleyiciler ve ekskavatörler üretebileceğimizi hep hayal ediyordum. Geçmişte imkanlar kısıtlı idi ama iş çoktu, şimdi imkanlar sınırsız ama pastadan pay almak daha zor. Geçmiş ile bugünü kıyaslar mısınız? Geçmişte imkânların kısıtlı olması iş imkanlarını da sınırlıyordu. Örneğin eskiden ithal tezgâhlar yoktu. İlk tezgâhımız olan 1947 model radyal matkap tezgâhı aldığımızda çok mutlu olmuştuk. Yine iş yerini açtığımız sırada otomobil bulmak bir meseleydi. Bir otomobil satın alabilmek için üç beş ay bekler, sıraya girerdik. İletişim de çok zordu. Telefon yoktu, Siteler deki atölyemizin ilk telefonunu bir postacıdan satın almıştık. Benim babam da postacıydı ama telefon için müracaat etmiş olmasına rağmen, ona telefon çıkmamıştı. Telefon açmak için sabah erkenden işe gider santralden sıra beklerdik. Öğlen olur sıra yine gelmezdi. Akşama yıldırım aramasına çevirirdik. Böyle günlerden geçtik. Ülkemizde döviz darlığı vardı. Yurt dışına döviz çıkartmak sınırlıydı. Örneğin; yurt dışına çıkmadan önce Merkez Bankası na vergi levhamızı götürmek zorunda kalırdık. Kredi kartı kullanımı yoktu. Zamanla iletişim olanakları arttı, şimdi ise teknolojinin hızına erişmek oldukça zor. Günde yüzlerce mail alışverişi yapıyoruz. Ancak, bugün bu sınırsız imkânlar ile artan rekabet ortamında yeni bir iş kurmak da oldukça güçleşti. ğini yapmak. Karar verip gereğini yapmazsan heveslenmek olur, karar verip gereğini yaparsan o hedefe ulaşmak mümkün olur. Hidromek olarak kendi motorunuzu üretebiliyor musunuz? Bugünlerde motor konusu çok gündeme geliyor. İlgili bakanlıkların yetkilileri motor üretimi konusunda neler yapılabileceğiyle ilgili üreticiler ile görüştüler. Ancak motor üretimini tek bir firmanın üstlenmesi fizibıl değil. Ülkemizde traktör, jeneratör, iş makineleri firmaları var. Sektörün ihtiyacı olan bazı motorlar aslında yapılabilecek durumda ancak burada firmalar güç birliğine gitmeli. Eğer motor üretimi için firmalar bir araya gelip ortak bir karar alırsa biz de bu önemli işin bir parçası olmak ve katkı sağlamak isteriz tabi. Hidromek, Japon Mitsubishi Heavy Industries in greyder üretimi ile ilgili iş kolunun tümünü satın aldı. Bu satın almaya nasıl karar verdiniz? 2023 stratejilerimiz doğrultusunda bazı hedeflerimiz var. Bunların arasında ürün gamımızı genişletmek bulunuyor. Bu amaçla ya kendimize yeni bir ürün tasarlayacaktık ya da başarısını kanıtlamış bir firmanın iş kolunu yurt dışından satın alıp ürünü bünyemize katacaktık. Biz de ikinci yolu tercih ederek Japon Mitsubishi Heavy Industries in greyder üretimi ile ilgili iş kolunu satın aldık. Şu anda Tayland daki fabrikamızda üretilen motor greyderler 2014 Haziran dan beri tamamen Hidromek markası altında pazara sunuluyor ve satışı yapılıyor. Mitsubishi gibi iş geliştirme yönünde satın alma ya da yeni bir ürün geliştirme gibi yeni açılımlarınız olacak mı? Greyderi ürün gamımıza ekleyince yanına ona uygun bir ürün daha geliştirmemiz gerekiyor, onunla ilgileniyoruz şimdi. İlerde yine satın alma yapabiliriz, ama iyi bir yatırım olması gerekli. Her firmayı da gidip satın almak mümkün değil. Kimisi çok büyük ölçekli bir firmadır, değeri çok yüksektir alamazsınız, kimisi de yatırım maliyeti olarak uygundur ama firmanın teknolojisi çok iyi oturmamıştır, dolayısıyla yine satın alamazsınız. Biz Japon Mitsubishi Heavy Industries in greyder üretimi ile ilgili iş kolunun tümünü satın aldık. Bu satın alma kapsamında üretimin yapıldığı Tayland da ki üretim tesisi ile tüm tasarım, üretim, know-how, teknolojisi ve satış sonrası hizmetler bulunmaktadır. Bunun yanı sıra teknolojinin transfer edilmesi için iki yıllık bir anlaşma daha yaptık. Şimdi oradaki mühendisler bizde çalışıyor. İki yıl süreyle teknolojiyi transfer edeceğiz. Greyderler Türkiye de de üretilecek ancak Türkiye de daha gelişmiş versiyonlarını yapacağız. Bugün yurt dışı müteahhitlik hizmetleri sektörün gurur kaynağı oldu. 104 ülkede Türk müteahhitleri iş üstlenmiş durumda. Türk firmalarının yurt dışına açılması sizin önünüzü açtı mı? Elbette. Türk firmalarının yurt dışındaki başarısı bizim de başarımızı etkiliyor. Bir firma bir ülkede başarı sağlamışsa o ülkeye gidecek diğer firmalara da iyi bir referans oluyor. Peki Türk inşaat firmalarının ilk tercihleri yerli ürün oluyor mu? İnşaat firmaları bazı ülkelere yerli iş makinelerini götürüyor. Gönül ister ki, gittikleri her ülkede Türk ürünlerini daha HİDROMEK Dünya ölçeğinde bir firma olarak AR-GE ye önemli bir kaynak aktarıyor olsa gerek. Tabii, biz AR-GE ye önemli kaynak ayırıyoruz. AR-GE konularında üniversitelerle işbirlikleri yapıyoruz. Şirketimizdeki mühendislerimizi yüksek Hedeflerimizi doğru çizmemiz için bizlere neler önerirsiniz? Herkesin söylediği gibi, çalışmak, çok çalışmak önemli ama bir husus daha var ki akıllıca çalışmak daha önemli. Ayrıca tavsiyem hedefe karar vermek ve belirlenen hedefe ulaşmak için gere-

12 12 RÖPORTAJ çok kullansınlar, benimsesinler. Türk inşaat firmaları yurtdışında Hidromek i daha çok tercih etsinler isteriz. Bu oran tam istediğimiz gibi değil şu an ancak karamsar da değiliz. Biz dünyanın neresinde olursa olsun iş makinemizin gittiği her yerde her türlü desteği, servis hizmetini vermeye hazırız. Biz, öncelikle insana yatırım yapıyor, eğitime önem veriyoruz. Üniversitelerle işbirlikleri yapıyoruz. İş hayatında çok zorlandığınız bir dönem oldu mu? Elbette kendi işimi kurarken başlangıçta çok zorlandığım dönemler oldu ancak hiçbir zaman geri dönmeyi, işimi bırakmayı hiçbir şekilde düşünmedim. Zorlukların bir şekilde geçeceğini biliyordum, inanıyordum, öyle de oldu. İnşaat sektörüne yabancı değilsiniz. Kendi tesislerinizin üretiminin inşaatlarını yaptınız. Biraz bu çalışmalardan söz edebilir misiniz? Sektördeki tecrübemiz kendi inşaatlarımızı yapmamız ile kısıtlı yılından beri bizimle çalışan inşaat ekibimiz var. Önce İstanbul yolundaki ilk tesisimizin daha sonra Ankara 1.Organize Sanayi Bölgesindeki ve İzmir deki fabrikalarımızın yanı sıra birkaç yurt içi bölge yöneticiliğimizin tesislerini tamamladık. Şimdi ise yeni bir inşaatımız daha var, bulunduğumuz 1. Organize Sanayi Bölgesinde 1000 dönüm arsa satın aldık ve yeni üretim tesislerimizin inşaatına başladık. Orada çok ciddi bir hafriyat söz konusu. Aşağı yukarı bugüne kadar 3 milyon metreküp kaya kazdık. Zaten hafriyat sahasında kendi ekskavatörlerimiz çalışıyor. Böylece ekskavatörlerimizi bu sahada da test etmiş oluyoruz. Siz yüksek mühendissiniz. Bugün aradığınız kriterlere uygun mühendis bulabiliyor musunuz? Ayrıca, kalifiye eleman konusu Türkiye'nin çok büyük bir kanayan yarası. Sizin bu konudaki fikirleriniz nedir? Mühendislik tarafından bakacak olursak, çok sorunlarımız var. Senede altı binin üzerinde makine mühendisi mezun oluyor. Bazı illerimizde belirli niteliklerde mühendis yetiştirebilen üniversite ve akademisyen sayısı sınırlı, bölgede uygulama yapılabilecek sanayi alanı yok. Bu ciddi bir zorluk. Üniversite sayımız fazla ancak mühendis yetiştirme anlamında iyi okullarımız bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az. Tabi bütün öğrenciler sınavda bu belirli üniversitelere girecek başarıya erişemiyorlar. Malzemeye dokunmadan, atölyenin havasını solumadan eğitim alıyorlar bazı yerlerde. Uygulamanın olmadığı bir yerde nasıl makine mühendisi olunur? Biz de bu noktada kendi çözümümüzü yaratmaya karar verdik. Mühendisler için farklı uygulamamız var. Yeni mezun mühendislerde deneyim konusunda sıkıntı yaşanabiliyor. Örneğin; tasarım bölümünde çalıştıracağımız mühendislerin, en az üç ay gerek şirketimizdeki mühendislerden gerekse de dışarda iş birliği yaptığımız firma yetkililerinden eğitim aldırarak yetişmelerini sağlıyoruz. Bir Hidromek mühendisinin neleri bilmesi gerektiği konusunda eğitim veriyoruz. İşe başlamadan önce gerçek maaşlarını ödüyoruz, bu süreçte eğitime tabi tutuyoruz, böylece işe başladıklarında başarılı olma şansları artıyor. Ayrıca İstanbul yolu üzerinde yer alan Satış Sonrası Hizmetler müdürlüğümüzde yedek parça, satış sonrası hizmetler ve eğitim bölümümüz var. Eğitim bölümümüzde hem kendi servis teknisyenlerimizi yetiştirmek hem de yurt dışındaki bayilerimizin teknisyenlerini yetiştirmek ve ayrıca mühendislerimizi bilgilendirmek için de eğitimler veriyoruz. Tabi bunların dışında işe yeni başlayan personellerimize ve satış ekibimize yönelik eğitimler de veriyoruz. Kendi uzmanlık alanımıza odaklanıyoruz. Hidromek in kurumsal sosyal sorumluluk alanında önemli çalışmaları olduğunu biliyoruz. İş gücünün niteliklerinin arttırılmasına yönelik çalışmalarınızdan söz edebilir misiniz? Her gün, Bu memlekette kalifiye eleman bulunmuyor demek kolay ama asıl bir çözüm bulmak gerekiyor. Biz ileride üretimde çalıştıracağımız personel ihtiyacımızı tespit ediyoruz. Hangi nitelikte kaç kişi istihdam edilecekse bununla ilgili çalışmalar yapıyoruz. 1. Organize Sanayi Bölgesi içerisindeki fabrikamızın yanında Alman sistemi ile ikili eğitim veren bir okul var. Gelecekte istihdam edeceğimiz mavi yakalı personeli bu okulda eğitiyoruz. İlköğretim mezunlarını en az dört saat süren belirli testlere tabi tutuyoruz. Örneğin el becerisi gerektiren işlerde bu çocuğun kabiliyeti var mı yok mu önce onu görüyoruz. İlk aşamayı geçtikten sonra insan kaynaklarımız tarafından birtakım mülakatlar yapılıyor. Sonra aileleri ile tanışıp, onlar ile mülakat yapılıyor. Böylece çocukları kısa sürede çalışma hayatına dahil etmiş oluyoruz, hem de ailelerinin desteğini alarak. Daha sonra ailelerin de onayıyla çocuklarla sözleşme yapıyoruz. Üç yıl süreyle çocuklara belli bir ücret ödeniyor. Haftanın iki günü okulda öğrenim görüyorlar, üç günü işletmemizde çalışıyorlar. Böylelikle mezun olduğu zaman işi mutfağında öğrenmiş, el becerisini geliştirmiş oluyor. Bu uygulamamız sekiz yıldır başarı ile devam etmektedir. Öğrenci sayımız yüzü aşmış durumda. Ama ben her sene elli civarında öğrenciyi yetiştirelim üç sene sonra elli eleman daha firmamıza katalım istiyorum. Çünkü yetiştirdiğimiz öğrenciler işlerinde çok başarılı oluyorlar. Sadece bu kadar da değil Almanya'da da bir okulda eğitim vermek üzere bir firmayla anlaşma yaptık. O firmanın da bu sistemde yetiştirdiği öğrencileri var. Alman firma öğrencilerini senede üç hafta bize gönderiyor, biz de öğrencilerimizi Almanya ya gönderiyoruz. Yani, öğrencilerimiz Almanya ya gidip yabancı bir ülkenin de kültürünü tanımış oluyorlar. Orada eğitimin yanı sıra şehri dolaşıyorlar, Siemens i, BMW yi, Mercedes in fabrikasını, makine müzesini geziyorlar ki, ben hâlâ gezemedim. Yani, bu çocuklar için güzel programlar hazırlanıyor. Biz de ülkemize gelen Alman öğrencilere kendi fabrikalarımızı gezdirip ayrıca Türkiye de üretim yapan önemli sanayi kuruluşlarına götürüyoruz, ülkemizi tanıtıyoruz. Karşılıklı olarak onlar da çok mutlu, biz de çok mutluyuz. Buradan mezun olanlar bizim geleceğimizin formenleri olacak. Biz de, ülkemiz de hep birlikte kazanacağız. Ankara 1. Organize Sanayi Bölgesi nde başka bir okul daha var, Hacettepe nin Meslek Yüksekokulu. Bir kaç yıldır bu okul ile yürüttüğümüz güzel bir çalışmamız var. Yüksekokul yetkililerine el becerisi gerektiren teknik dersleri okullarında bir laboratuvar kurmak yerine öğrencilerini bizim iş yerlerine yönlendirmelerini teklif ettik. İstedik ki öğrenciler gerçek iş ortamında, gerçek mühendisle, gerçek şefle, gerçek parçalarla eğitim alsın, deneyim kazansın. Biliyorsunuz meslek yüksekokulu mezunlarının iş imkânları kısıtlı oluyor, ama bu teorik eğitimle beraber pratik eğitimi de almış olan mezunlar iyi yetişmiş oldukları için firmalar tarafından talep ediliyorlar, yani iş olanakları artıyor. Bu kadar çalışma arasında kendinize zaman ayırıyor musunuz? Mesela bir hobiniz var mı? Hobim yine çalışmak. Hep işime zaman ayırmak istiyorum. En büyük hobim makineleri incelemek. Yurt dışına gitmek, fabrika gezmek, fuarlara katılmak. Sağlıklı, mutlu, huzurlu bir yıl dileklerimizle...

13 TARİHTEN 13 Tarihin unutulmaz tanığı; Halet Çambel Adolf Hitler tarafından görüşmeye çağrılan Çambel, hükumetin izni olmadan görüşmeyeceğini bildirerek reddetti. Tarih ve arkeoloji bir uygarlığın, milletin geçmişinin en büyük yüzleşme alanlarıdır. Türkiye de arkeoloji deyince akla gelen ilk isim de hiç şüphesiz ki Halet Çambel dir. Türk arkeolojisinin duayen ismi, çağdaş bilimin öncülerinden Prof. Dr. Halet Çambel, Almanya'da askeri ataşelik görevi yapan ve Atatürk'ün yakın arkadaşlarından Hasan Cemil Çambel ile dönemin Berlin Büyükelçisi 'nin kızı Remziye Hanım'ın üçüncü çoçuğu olarak 27 Ağustos 1916'da dünyaya geldi. "O zaman Latin alfabe tanıtıldı ve bizim için çok güzeldi, çünkü eski yazıları öğrenmek için altı yıl geçerdi. Bundan sonra okullar kuruldu. I. Dünya Savaşı sonrası mütareke döneminde anne babası ile bir süre İsviçre ve Avusturya'da yaşadıktan sonra, cumhuriyetin kurulmasını takiben 8 yaşında Türkiye'ye geldi. Ortaokul ve liseyi Arnavutköy Amerikan Kız Koleji nde okudu. Sanat tarihi öğretmeninin etkili anlatımı ve İstanbul'un tarihi mekanlarına düzenlediği geziler lise yıllarında onu derinden etkiledi. Okulda, eskrim sporu ile de tanıştı ve bu konuda ustalaştı. Lise öğrenimini tamamladıktan sonra Fransız hükümetinden aldığı bursla Paris Sorbonne Üniversitesi'nde 3 yıl arkeoloji lisans öğrenimini gördü; ayrıca Hititçe ve eski İbranice öğrendi. İlk kazı deneyimini 1935 yılında yaşadı. Dr. Kurt Brittel in başkanı olduğunda Alacahöyük kazısına stajyer olarak katıldı. Fransa'daki lisans öğrenimi sırasında boş vakitlerini eskrim ve binicilikle değerlendiren Çambel, 1936 Yaz Olimpiyatlarında eskrim dalında Türkiye'yi temsil etti ve Suat Fetgeri Aşeni ile birlikte olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcu oldu. Turnuva sırasında 1938 yılında lisans öğrenimini tamamladıktan sonra Sorbonne'da doktora yapmaya başlayan Çambel, 1939 yılının yaz aylarında İstanbul Fransız Arkeoloji Enstitüsü'nün, Dr. Emilie Haspels baskanlığında yürüttüğü Yazılıkaya/Midas şehri kazısına katılmak üzere Türkiye ye geldi. "Ben hep kendime daha fazla zaman dilerdim. Üniversiteden sonra hemen işe girdim. Ve hep bu bürokrasi, başka bir şey için zamanımın kalmaması..." II. Dünya Savaşı sebebiyle Fransa ya dönemeyince İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Helmuth Theodor Bossert in asistanlığını yaptı yılında Tan Gazetesi nde çalışan gazeteci-yazar olan Nail Çakırhan ile evlendi. Üniversitede kadro olmadığından bir süre Haydarpaşa Lisesi'nde Fransızca öğretmenliği yaptı. Doktora çalışmasına İstanbul Üniversitesi nde devam eden Çambel, Türk Tarih Kurumu adına Kırşehir Hashöyük'teki kontrol kazısını gerçekleştirdi. 1946'ya kadar Dr. Bossert ile birlikte Anadolu da araştırma gezileri yaptı yılında Kayseri-Adana arasında kalan bölgedeki Hitit eserlerini incelemek için Bossert ile bilikte çıktıkları gezide Karatepe bölgesindeki kalıntılara ulaşmaları kariyerinde belirleyici oldu. Araştırma ekibi, Hitit hiyeroglifleri ve Fenike yazısının bir arada kullanıldığını görmüş ve Fenike yazısı tercüme edilebildiği için, bu keşif Hitit hiyerogliflerinin nihai çözümü olmuştur. Karatepe-Arslantaş Höyüğü nde Bossert tarafından başlayan kazı çalışmalarına 1952 den sonra Çambel başkanlık etti. Karatepe de ortaya çıkarılan arkeolojik buluntuların restorasyonu, korunması ve sergilenmesi için bir açık hava müzesi kurulmasına ön ayak oldu. Mimar Turgut Cansever in yaptığı projenin uygulanması işini Çambel in eşi Nail Çakırhan yürüttü. Karatepe'deki çalışmaların yanı sıra Fransız Arkeoloji Enstitüsü'yle birlikte Yazılıkaya/Midas şehri kazısını yürüttü İhtilali'nden sonra 147'ler listesinde yer alarak üniversiteden ihraç edildi. Eşiyle birlikte Karatepe de çalışmalara devam eden Çambel, te Almanya'da Saarbrücken Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak çalıştı. Türkiye ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi ndeki görevine döndü ve Prehistorya Kürsüsü nü kurdu yılında Chicago Üniversitesi'nden Robert J. Braidwood ve eşi Linda S. Braidwood'la birlikte Ergani'de Çayönü höyüğü kazısına başladı. Kote Çemi (Hilar - Çayönü) kalıntılarını gün ışığına kavuşturdu; bu bölgede günümüzden yıl önce avcı-toplayıcılıktan tarıma geçildiğinin kanıtlarını ortaya çıkardı. Çambel'in çabalarıyla kurulan İstanbul-Chicago Üniversiteleri Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırma Kamu Projesi çerçevesinde, 1964 te UrfaBozova da Biris Mezarlığı ve Söğüt Tarlası, 1968 ve 1970 de Diyarbakır Girikihacıyan kazıları gerçekleştirildi. Çambel, Keban Barajı nın yapımıyla su altında kalacak olan alanların taranması için 1966 da başlayan çalışmalara öncülük etti. 1976'da Tübitak'a bağlı bir Arkeometri Ünitesi kurulmasına katkıda bulundu yılında emekli oldu. Kazılara katılımını ve yazılarını emekliliğinde de sürdürdü yılında Hollanda devletinin kültür ve kalkınmaya hizmet edenlere verdiği Prens Claus ödülü'nün sahibi oldu.2010 yılında kendisine T.C. Kültür Bakanlığı tarafından Kültür ve Sanat Büyük Ödülü verildi. Hitit alfabesini çözen Karatepe Höyüğü nde destan yazan, olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcu olan Çambel, arkeolojiye katıkları ile Türkiye de arkeoloji biliminin ilerlemesinin önünü açmıştır. İleri yaşlarında bile yılın altı ayını Karatepe'de geçirmesinin nedeni sorulduğunda Halet'in cevabı kesindir: "Bu işe elli yıl önce başladım ve bitirmeden onu bırakmam." Gerçekten de son nefrsine kadar Karatepe deki çalışmalarına devam eden Çambel aramızdan ayrıldığında 98 yaşındaydı Ama geriye bıraktıkları yüzyıllarca yaşayacaktı

14 14 GENÇLİK Üniversite sadece teknik bilgileri vermek için oluşturulmuş bir kurum değildir. Bu sayımızda Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr. Mustafa Hilmi Acar ın konuğu olarak Akdeniz Üniversitesi ni ve İnşaat Mühendisliği Bölümü nü yakından tanıma şansına sahip olduk. Prof. Dr. Mustafa Hilmi Acar, genç inşaat mühendisleri adaylarından beklentilerini ise şu sözlerle anlatıyor; Gelişen teknoloji ve artan nüfus sebebiyle rekabet her geçen gün daha da artmaktadır. Bu yüzden yeni nesillerin sürekli kendilerini geliştirilerek yeni gelişmelere adapte olmaları, gayret azim ve çalışmayı asla bırakmamaları gerekmektedir. Eğitim bölümü için gerçekleştirdiğimiz röportajı ilgiyle okuyacağınıza inanıyoruz. Prof. Dr. Mustafa Hilmi ACAR Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü nün kuruluşunu aktarabilir misiniz? Antalya ili, 1990 yıllardan itibaren Türkiye nin sürekli göç alan illerinden birisidir. Hatta günümüzde en fazla nüfus artışı görülen ilimizdir. Hızlı nüfus artışında insanların barınma ihtiyaçlarının karşılanması son derece önemli bir durum haline gelmiştir. Bu sebeple Antalya Bölgesi nde inşaat faaliyetleri sürekli olarak artmıştır. Turizm bölgesi olması sebebiyle yapılan yeni otellerin yapımlarının eklenmesi ile birlikte 90 lı yılların sonunda inşaat sektörü Antalya Bölgesi nin en önemli sektörlerinden biri olmuştur. Bölge içerisinde inşaat sektörünün bu kadar önemli duruma gelmesi ile Antalya için inşaat mühendisliği bölümünün açılması gerektiği düşünülmüş ve Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, 1998 Eylül ayında 33 öğrenci ile eğitimöğretime başlamıştır. Akademik personelinizin bilimsel çalışma yapabilme imkanlarını ve araştırma geliştirme çalışmalarına olan katkılarından söz edebilir misiniz? 2011 Eylül ayında şu an bulunduğumuz Mühendislik Fakültesi Binası na taşındık. Bölümümüzde yapı, geoteknik, ulaştırma, hidrolik ve yapı malzemesi olmak üzere toplam beş adet laboratuvarımız bulunmaktadır. Laboratuvarlarımızda hem bilimsel çalışmalar yapılmakta, hem de laboratuvarlarımız özel sektörün ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Bölümümüzde şu an 5 adet TÜBİTAK projesi yürütülmekte olup birçoğu üniversite içi birçok bilimsel araştırma projelesi yapılmaktadır. Bunların dışında bölümü- müzde bir çok sayıda bilimsel faaliyetler de yapılmaktadır yılında bölümümüz de iki tane konferans düzenlemiştir. Donanımlı, duyarlı ve basarılı inşaat mühendisleri yetiştirmek öncelikli ilkemizdir. İnşaat Mühendisliği bölümünün en önemli ilkeleri nelerdir? İnşaat Mühendisliği bölümünün ilkeleri üç ana başlıkta toplamak mümkündür. Birincisi, donanımlı, duyarlı ve başarılı inşaat mühendisleri yetiştirmek; ikincisi bilim ve araştırma alanında ülkemize katkıda bulunmak; üçüncüsü de bölgedeki inşaat mühendisliği alanındaki sorunları çözmede öncü olmak. Bölümünüz için yeni projeleriniz var ise paylaşabilir misiniz? Özellikle ikinci derece deprem bölgesi olan Antalya il ve ilçelerinde inşaat mühendisliği bölümü olarak deprem performans analizleri yaparak Antalya nın deprem master planı için alt yapı oluşturmak ve bunu hayata geçirmek önemli projelerimiz arasındadır. Genç inşaat mühendis adaylarımızın ilk derste öğrendiği temel konular nelerdir? Vizyon, teknoloji ve rekabet anlayışı ile ilgili genç nesillere nasıl bir mesaj verebilirsiniz? Sonuçta üniversite sadece teknik bilgileri vermek için oluşturulmuş bir kurum değildir. Öğrencilerimizin kendisi ve çevresine karşı görev ve sorumluluklarını iyi bilmesini, etik kavramları her zaman uygulamasını beklemekteyiz. Bu sebeple ilk dönemde inşaat mühendisliğine giriş

15 GENÇLİK dersi altında Mühendisliğin tarihçesi, mühendisliğin tanımı, meslek olarak mühendislik, mühendislik alanları, inşaat mühendisliğinin tanımı, inşaat mühendisliğinin çalışma alanları, öğrenme ve yaratıcı düşünme, Problem çözümüne mühendislik yaklaşımı, mühendislikte tasarım, mühendislikte iletişim, mühendislik etiği, örnek olaylar gibi konular işlenerek öğrencilere hem inşaat mühendisliği kavramı ile ilgili ön bilgi verilmesi, hem de kendisine ve çevresine karşı görev ve sorumluluklarının öğretilmesi amaçlanmaktadır. Gelişen teknoloji ve artan nüfus sebebiyle rekabet her geçen gün daha da artmaktadır. Bu yüzden yeni nesillerin sürekli kendileri- ni geliştirilerek yeni gelişmelere adapte olmaları, gayret azim ve çalışmayı asla bırakmamaları gerekmektedir. Öğrencilerinizin üniversitenizin sosyal imkanlarından yararlanma olanakları hakkında bilgi verebilir misiniz? Akdeniz Üniversitesi nin sağlık spor kültür daire başkanlığı bünyesi altında birçok öğrenci toplulukları bulunmakta ve bu topluluklar bünyesi altında öğrencilerimiz tiyatro, film gösterimi, gezi vb. birçok etkinliklerde görev almakta veya etkinliklere katılmaktadır. Ayrıca ders müfredatımızın beşinci ve altıncı dönemlerinde öğrencilerimiz Beden Eğitimi ve Güzel Sanatlar Bölümleri nden sosyal 15 seçimlik dersler almakta ve aikidodan caz müziğine, dağcılıktan çini tasarımı ve uygulamalarına kadar birçok sosyal dersini alabilme imkanlarına sahiptir. Bunların dışında bölümümüzde birçok teknik geziler düzenlenmekte. Bu gezilerde öğrencilerimiz mühendislik bilgilerini geliştirmekle birlikte sosyal faaliyetlerde bulunmaktadır. Mezunlarınızın işe girme olanakları hakkında bilgi verme imkânınız var ise okuyucularımız ile paylaşabilir misiniz? Daha önce de söylediğim gibi Akdeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü bölgedeki inşaat sektöründeki ihtiyaçları giderme amacıyla kurulmuş ve bu ölçüde oldukça başarılı olmuştur. Bölgedeki özel sektör ve kamu birimlerinde birçok mezunumuz çalışmaktadır. Hatta kendi bölümüzde öğretim üyesi olarak görev yapan mezunlarımız bulunmaktadır. Bunların dışında bölümümüzden mezun olan mühendislerimiz sadece bölgedeki değil, çevre bölgeler hatta yurt dışındaki birçok firmalarda faaliyette bulunmaktadırlar. Kazakistan dan Suudi Arabistan a birçok ülkede mezunlarımız bizi başarılı şekilde temsil etmektedir. INTES Genç Yönetici Gazetesi nde bize yer ayırdığınız için bölümümüz adına çok teşekkür ederiz.

16 16 DÜNYADAN PROJELER Dünyanın başdöndüren en büyük metrosu! Günümüzde metro sistemleri sadece hız açısından değil, güvenlik açısından da kullanıcılarına büyük kolaylıklar sağlamakta. Dünyada günümüzde 140 adet metro sistemi bulunuyor. Bu sistemlerde bir numarada ise Şangay Metrosu yer alıyor. İlk kez 1993 yılında açılan Şangay Metrosu dünyada yeni ve en hızlı büyüyen metrolarından biri. Bugün, 12 metro hattı, 289 istasyonu 439 kilometrelik uzunluğuyla dünyadaki en uzun metro ağı. Günlük 6,7 milyon yolcu sayısı ile de Şangay Metrosu bir rekortmen! Dünyanın bir çok ülkesinde metro alışıldık bir toplu taşıma aracıdır. Dünyadaki ilk metro 1860 yılı Ocak ayında Londra Euston Square de yapımına başlanmış, 10 Ocak 1863 tarihinde saat sabah saatinde ilk hizmetini yapmıştır. Günümüzde de bildiğiniz üzere İngiltere de metro, ulaşım ağının büyük bölümünü Londra da oluşturmaktadır. Bir metro yapmak fikri ilk kez 1846 yılında Charles Pearson tarafından düşünülmüştür. North Metropolitan Railway Co. şirketi metro fikrini hayata geçirmek için 1853 yılında kurulmuştur. Ancak mali konudaki sıkıntılar oldukça fazla yaşanmıştır ve bunun beraberinde oldukça zaman kaybedilmiştir. İlk metro hattı 10 Ocak 1863 tarihinde da 4 mil uzunluğunda ilk seferin yapılması ile hayata geçti. Toplam 7 istasyonun bulunduğu dünyanın ilk metro hattı Farrington Street ile Paddington arasında faaliyet vermekteydi. Toplam ulaşım süresi 33 dakika sürmekteydi. Dünyanın 2. ve en kısa metrosu ise 17 Ocak 1875 tarihinde İstanbul da, Karaköy ile Beyoğlu arasında hayata geçmiştir. Türkiye nin ilk metrosu olan bu metro, açılan tünel ve bu metro fikri, ilk defa Fransız bir mühendis olan Eugene Henri Gavand ile oluşmuştur. Bugün, Dünya'da 140 civarında metro sistemi bulunmaktadır ve en büyüğü Şangay metrosudur. Dünyanın en büyük ve en kalabalık şehri olan Şangay ın en büyük özelliklerinden biri de metro sistemidir. Dünyanın en eski ve 402 kilometre uzunluğa sahip olan Londra Metrosu, 500 kilometre olan Şangay metrosunun ardından dünyada ikinci sırada bulunuyor. Şangay metrosu Çin'in en büyük kenti Şangay'da kurulu hızlı taşıma sistemidir. Sistem yeraltı metrosu ve hafif raylı sistemden oluşmaktadır. Sistem ilk kez 1993 yılında açılmıştır. Şangay Pekin ve Tianjin'in ardından Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki üçüncü metroya sahip olan şehir olmuştur. Bu tarihten sonra Şangay metrosu dünyada yeni ve en hızlı büyüyen metrolarından biri olmuştur. Bugün, 12 metro hattı, 289 istasyonu 439 kilometrelik uzunluğuyla dünyadaki en uzun metro ağı hâline gelmiştir. Günlük yolcu sayısı 6,7 milyon olarak hesaplanmıştır. Yolcu sayısında rekor 9 Mart 2013'da 8,486 milyon ile kırılmıştır. Metro ağı hâlen geliştirilmektedir. Yeni metro hatları yapım aşamasında ve planlanmaktadır.