LİHKAB DOSYASI Ö N S Ö Z

Transkript

1 LİHKAB DOSYASI Ö N S Ö Z HKMO İzmir Şubesi 91. Bülten Ekidir. LİHKAB lara dair çok şey söylendi, yazıldı ve yazılıyor. Meslektaşlarımız arasında bu konuyla ilgili sorunlar, huzursuzluklar her geçen gün daha da artmakta olup, giderek teknik, hukuki ve insani boyutuyla, içinden çıkılmaz bir duruma dönüşmektedir. Başından beri hukuka aykırı olduğunu söylediğimiz bu proje için, Ankara 9.ncu İdare Mahkemesi, önce yürütmeyi durdurma ve nihayetinde iptal kararı verdi. Mahkemenin iptal kararına rağmen, TKGM hala olayın ciddiyetini, yaratacağı onarılmaz sonuçları anlamaz görünmekte ısrar etmektedir. Odamızın bu konuda bütün iyi niyetli uyarılara rağmen, TKGM mahkeme kararına göre yok hükmünde sayılan sınavı hala geçerli kabul etmekte ve bu sınav sonucuna göre yetkilendirdiği LİHKAB ların yetkilerini kaldıracağı yerde, hukuk dili ile butlan sayılan, yok kabul edilen sınav ile bu büroların faaliyetlerine devam etmelerine göz yummaktadır. HKMO İzmir Şubesi olarak,süreci anlatabilmek için,bu güne kadar bu konuyla ilgili olarak,bültenlerde yazılanları,mahkeme kararlarını,üyelerimizin yaşadıkları sorunları,çözüm önerilerini,odamızdan ve yetkililerden beklediklerini,bir dosya halinde hazırlama ihtiyacı duyduk.umarız,bu yazılanların kangren olmuş bu durumun giderek daha karmaşık bir hal almadan çözümü konusunda bir katkısı olur. LİHKAB 1

2 İÇİNDEKİLER; 1- ŞUBEMİZİN VE TEMSİLCİLİKLERİNİN ETKİNLİKLERİ ŞUBEMİZ YASA-TÜZÜK ve YÖNETMELİK KOMİSYONUMUZUN GÖRÜŞÜ ÖZELLEŞTİRME VE MESLEĞİMİZE YANSIMALARI LİSANSLI HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLİK BÜROLARINA (LİHKAB) DAİR MAHKEME SÜRECİNE DAİR ÜYELERİMİZDEN GELEN GÖRÜŞLER VE ÖNERİLER 6 - LİHKAB LARA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME LİHKAB LARA DAİR SORULAR ÜYELERİMİZDEN GELEN GÖRÜŞLER BİRAZDA GÜLELİM BİR SAĞLIK MASALI LİHKAB İNCİLERİ NE YAPMALI

3 1- ŞUBEMİZİN VE TEMSİLCİLİKLERİMİZİN ETKİNLİKLERİ Sürecin başından buyana Şubemizde ve Temsilciliklerimizde yapılan toplantılarda özetle; LİHKAB ile ilgili kanun, yönetmelik ve ilgili genelgeler, Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendislik Büroları ile Serbest Harita ve Kadastro Mühendislik Büroları arasında yaşanan sorunlar, olası tekelleşme sorunları durumuna karşı alınması gereken önlemler, vatandaş ile yaşanan problemler, Oda vizesi oranı, başta imarlı alanlar dışında kalan yerlerde uygulanan katsayılardan kaynaklı ücret cetvelindeki uyumsuzluklar, Kadastro Müdürlükleri ile teknik belge-bildirim vb. konularda yaşanan sorunlar başta olmak üzere bir çok konu görüşülmüş olup; Odamızın Temsilciliklerden Genel Merkeze kadar her biriminin amacının ve var oluş nedeninin,üyelerini ve üyelerin haklarını korumak olduğunu belirtildi. Hem Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendislik Büroları, hem de Serbest Harita ve Kadastro Mühendislik Bürolarından gelen şikayetlerin değerlendirileceği, ve bunun yanında LİHKAB kanununda, yine ihale kanununda olduğu gibi serbest piyasanın acımasızlığı, sürekli daha çok kazanma isteği vb. konuların bütün etik değerleri alt üst ettiğine vurgu yapıldı. Örgütlü yapıya zarar veren bu süreçlerin yine benzerinin yaşandığı söylendi. Sorunun gerçek kaynağını görmezden gelip bu süreçte Odayı suçlamanın yanlış olduğu belirtildi. Odanın aslında üyelerinin katkı koyduğu-katıldığı ölçüde gelişeceği ve yine ancak bu yolla üyelerine faydalı olacağı vurgulandı. Dolayısıyla sorun LİHKAB sahibi meslektaşlarımızla değil, doğal olarak onlarda kabul ederlerki, meslektaşlar arasında eşit ve adil olmayan, onur kırıcı ve hukuka aykırı bir durum sözkonusu. Bu muğlak durumdan LİHKAB sahibi meslektaşlarımızında büyük çoğunluğu rahatsız. Odamızın çabası tüm üyelerimizle beraber, en kısa sürede adil, eşit ve uygulanabilir bir şekilde çözüme kavuşmasıdır. HKMO İzmir Şubesi Yayın Kurulu LİHKAB 3

4 YASA-TÜZÜK ve YÖNETMELİK KOMİSYONUMUZUN GÖRÜŞÜ sayılı Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Kanun 16 Haziran 2005 tarihli Resmi Gazetenin sayılı, bu kanunun uygulanması hakkında ki Yönetmelik de 05 Mayıs 2008 tarihli Resmi Gazetenin sayılı nüshasında yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları çalışma usul ve esasları Hakkında Kanun ve Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü LİHKAB Hakkında 2010/13 (1706) sayılı genelgeyi, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası da lisanslı büroların işleyişiyle ilgili olarak tarih ve 2010/2 sayılı Genelgeyi yayınlamıştır. Ancak Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri ve Büroları Derneği tarafından HKMO tarafından yayınlanan genelgenin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay da dava açmıştır. Davaya bakan Danıştay 8.Dairesi tarihli ara kararında; Kadastro Müdürlükleri tarafından yürütülmekte olan, kadastro teknik hizmetlerinden bir kısmının hizmetin daha etkin ve hızlı yürütülebilmesi amacıyla LİHKAB lara bırakıldığı, lisanslı harita kadastro mühendisliği sınavında başarılı olarak lisans sahibi olanlara, lisans sahibi olmayanlara göre ayrıcalıklı görev ve sorumlulukların verildiği sonucuna ulaşılmış olup; aksi değerlendirmenin hak kaybına yol açacağından bu iddiaya itibar edilmemiştir. saptamasını yaparak genelgenin; Devam eden SHKMM Hizmetleri başlıklı (B) maddesi ile Hizmet Alanları başlıklı (D) maddesinin yürürlüğünü durdurmuştur. Genelgenin lisanslı büroların işveren ile sözleşme yapması ve bu sürecin Oda tarafından izlenmesi, sözleşmenin HKMOBİS üzerinden alınması gerektiğini düzenleyen (A) maddesi, lisanslı büroların HKMO Mesleki Denetim ve Ücret Yönetmeliği uyarınca denetim yaptırmalarının zorunlu kılan (C) maddesi ve lisanslı büroların kurulma yerlerinin Oda mevzuatına uygunluğunu düzenleyen (E) maddesi yürürlüktedir. HKMO Genel Merkezinin Danıştay 8.Dairesinin verdiği ara karara itiraz ettiği anlaşılmıştır. Eğer Danıştay ın nihai kararı yürütmeyi durdurma yönünde çıkarsa (dileğimiz reddedilmesidir), LİHKAB açmaya hak kazanan ve halen faaliyette olan SHKMM bürolarının büro tescillerini iptal ettirmesine gerek olmadan LİHKAB açabilmeleri mümkün olacaktır. HKMO talep edildiği takdirde lisans kazanmış mevcut SHKMMB yanında LİHKAB için büro tescil belgesi düzenlemek zorunda kalacaktır. Böylece LİHKAB ların yasa ve yönetmelikte belirtilen hizmetlerin yanı sıra SHKMMH de yapmaları yönünde hiçbir engel kalmayacaktır. Bu durum daha önce SHKMMB su açmamış lisans sahipleri de istedikleri takdirde SHKMMB açma hakkını elde edeceklerdir tarihinde kabul edilen 6083 sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun yürürlüğe girmesiyle (Lisans Komisyonunun görev ve yetkileri Kadastro Dairesi Başkanlığına verilmiştir); Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Lisanslı Büroların lisans alma, kuruluş, faaliyet, denetim vb. işlemleri düzenleyen 2010/13 (1706) sayılı yönetmelikte değişiklik yapılması için çalışma başlatmıştır. Yönetmelik taslağının gerekçe kısmında; Bundan başka, daha önceki uygulamada, 5368 sayılı Kanunun uygulamasına yardımcı olması, lisanslı bürolar ve lisanslı mühendislerle ilgili alınacak kararlara katkı sağlaması amacıyla Harita Mühendisleri Odası her aşamada uygulamaya dahil edilmiş ise de, 6083 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile 5368 sayılı Kanunun uygulanmasında 4 LİHKAB

5 yetki ve görevin münhasıran Genel Müdürlüğümüze verilmiş olması nedeniyle, Yönetmelikte yapılan değişiklikle sayılı Kanunun emredici nitelikte ki hükümleri saklı kalmak kaydıyla Harita Mühendisleri Odası karar alma ve uygulama süreçlerinin dışına çıkarılmıştır. belirtmesiyle TKGM nün, HKMO nı LİHKAB lar üzerinde etkisiz ve yetkisiz bırakmak düşüncesinde olduğunu açıkça belirtmiştir. Ancak TKGM nün olumsuz tavrına karşılık LİHKAB ların yürürlükteki mevzuat yönünden HKMO dan bağımsız düşünülmesi mümkün değildir. Şöyle ki; Lisanslı mühendisler 6235 sayılı TMMOB yasasının 33 ve 38. maddeleri uyarınca, serbest mühendis olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle faaliyette bulunabilmeleri için HKMO ya üye olmak ve üyeliklerini devam ettirmek mecburiyetindedirler. Bu duruma bağlı olarak LİHKAB ların da SHKM gibi HKMO serbest mühendislik müşavirlik büroları tescil yönetmeliğine tabi olmaları gerektiği tartışmasız ortadadır. Bu yönetmelik hükümlerine (madde: 7, 8,9) göre lisanslı büroların büro tescil belgesi alması ve büro tescil belgesinin Odaya her yıl onaylatması gerekmektedir. HKMO na tescili yapılmamış SHKMMB (LİHKAB) ları, yönetmeliğin 14/f maddesi uyarınca SHKMMH ni yürütemezler. Büro tescil belgesi almış SHKMMB gibi LİHKAB ları da, HKMO Yönetim Kurulu, şikayet olsun olmasın gerekli gördüğü her zaman denetleme yetkisine sahiptir.(madde: 9/ç) Serbest mühendis büroları kapsamında değerlendirilen LİHKAB ların HKMO Mesleki Denetim ve Ücret Yönetmeliğine tabi olması gerekir. Bu yönetmeliğin 12. maddesi de HKMO nun SHKMMB gibi LİHKAB ları denetlemeye yetkili olduğu ifade edilmektedir. Yönetmeliğin 13. maddesi gereğince SHKMMB (LİHKAB) mesleki denetim yaptırmak zorundadır. Bu husus Danıştay ın 2010/7453 sayılı ara kararında teyit edilerek yürürlüğünü korumuştur. HKMO Mesleki denetim ve ücret yönetmeliğinin 19. maddesi gereğince SHKMMB gibi LİHKAB lar da tip sözleşme yapmak ve HKMO nın ilgili temsilciliğine onaylatmak zorundadır. Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkındaki Kanun un 2. maddesini (a) fıkrası Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasına kayıtlı bulunmak. Aynı kanunun Büro tescilini düzenleyen 6. Maddesinde Lisans sahibi, lisanslı harita kadastro mühendislik bürolarının Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasına büro tescillerini yaptırmak zorundadır. İfadesini taşımaktadır. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün LİHKAB lar üzerindeki yetkisi, lisansların verilmesi, iptal edilmesi ve sicillerin tutulması ile lisanslı büro faaliyetlerinin denetimini yaparak uyarma, kınama, lisansın geçici veya sürekli iptali cezalarını içermektedir. Odanın bürolar üzerindeki denetimi ise Harita ve Kadastro Mühendislik Müşavirlik Hizmetlerinin meslekî, bilimsel ve teknik esaslarının Ülke ve meslektaş yararları yönünden gelişmesini, üretilen hizmetlerin Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası yönetmelikleri ile yürürlükte bulunan diğer mevzuata uygunluğunu, serbest mühendislik hizmeti yapan kişi ve kuruluşların, meslekî denetim, kapasite ve yeterlilik açısından değerlendirilmelerine esas olacak kayıtların tutulmasına ve meslektaşlar arasında haksız rekabetin önlenmesine ilişkin esasları düzenlemek yönündedir. HKMO nın serbest mühendislik müşavirlik büroları tescil yönetmeliğinde SHKMMB nın tescili için gerekli koşullar ve belgelendirmesini düzenleyen 6. maddesinde (3) SHKMMH yapmak üzere HKMO dan Tescil Belgesi almış SHKM ler, aynı amaç doğrultusunda kurulmuş diğer tüzel kişiliklere ortak olamazlar. ifadesi bulunmaktadır. Bu hükme göre bir SHKM nin hem SHKMMH, hem de LİHKAB hizmeti vermesi olanak dışıdır. Yürürlükte ki mevzuat bazı çelişkiler içermektedir. LİHKAB yasasının 1. Maddesi lisanslı büroların yapacağı hizmetleri belirlerken, Ancak, kamu kurum ve kuruluşları ile lisans sahibi harita ve kadastro mühendislerinin diğer kanunlar ve LİHKAB 5

6 ilgili mevzuata göre hak, görev ve yetkileri devam eder. ifadesiyle başka işleri de yapabileceğini öngörerek ilk çelişkiyi öne çıkarmıştır. HKMO Genel Merkezce yayınlanan 2010/2 sayılı genelgenin Hizmet Alanları başlıklı D) maddesin de LİHKAB ların faaliyet alanları dışında başka işler yapamayacağı ifade edilmektedir. (yürürlüğü Danıştay 8. Dairesinin ara kararı ile durdurulmuştur.) Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Yönetmeliğin 50. maddesinde ise, (2) Lisanslı büroda görev yapan personel, ihaleli işlerdeki personel listesinde gösterilemez ve lisanslı büro yetki alanı dışındaki işler ile bu Yönetmelikte belirtilen görevler dışında çalıştırılamaz. ifadesi yer almaktadır. Bu madde LİHKAB ların faaliyet alanları dışında ki bölgelerde başka işler yapabileceği anlamını taşımaktadır. Ayrıca lisanslı büronun ekipmanı ile mali (ciro) olanaklarını da kullanabilecektir. Yönetmeliğin bu maddesinin iptali için Odamızca girişimde bulunulup bulunulmadığına açıklık getirilmelidir. LİHKAB larla SHKMMB nın yapacakları işler konusunda bir karışıklık bulunduğu açıktır. Bu konuda sınırlar çizilip, kesin bir ayrım yapılmazsa bundan mesleğimiz, meslektaşlarımız, Odamız ve halkımızın telafisi mümkün olmayan kayıpları olacaktır. LİHKAB yoluyla meslektaşlarımız arasında ayrıcalıklı bir zümre yaratılmıştır. Bu duruma müdahale edilip çalışma alanlarının kesin sınırları çizilmezse, LİHKAB öncesi aplikasyon yapan, vaziyet planı hazırlayan, plan örneği veren ve tus belgesi düzenleyen SHKM üyelerimiz bu kazanımlarını yitirmiş LİHKAB lara bağımlı ve yardımcı büro durumuna düşürülmüş olacaklardır. Bu uygulamayla aynı okulu bitirip aynı diplomaya sahip aynı işi yapmakta olan meslektaşlarımızın bir kısmı ikinci sınıf duruma düşürülmüştür. LİHKAB yasasının amaç ve kapsam bölümündeki, 1. maddesindnin birinci paragrafında lisanslı bürolara tanınan çalışma alanı ve iş tanımı sınırlaması getirilmiş lisanslı bürolar tarafından tescile tabi olmayan, aplikasyon, yer gösterme işlemlerinin yapım ve kontrolü ile tescile tabi olan, cins değişikliği, irtifak hakkı tesisi ve birleştirme işlemlerine yönelik talebe bağlı hizmetlerin yapımı olarak açıklanmıştır. Maddenin devamında diğer kanunlar ve ilgili mevzuata göre hak, görev ve yetkileri devam eder. İfadesinden LİHKAB ların kadastro müdürlüklerinin talebe bağlı işlemleri yanında serbest harita mühendislerinin yaptığı işleri de yapar ve kontrol eder sonucu çıkarılmamalıdır. Serbest harita mühendislik bürolarının yaptığı işleri yapabilmek için belli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bunların başında HKMO dan büro tescil belgesi alması ve bu belgeyi her yıl onaylatması gerekmektedir. Harita kadastro mühendisi; serbest harita kadastro mühendislik müşavirlik bürosu açabilir, Harita kadastro mühendisi; lisanslı harita kadastro mühendislik müşavirlik bürosu açabilir, Harita kadastro mühendisi; değerleme uzmanı bürosu da açabilir. Ancak bunlardan birini icra edebilir. Hukuk eğitimi almış bir kişi hem avukat, hem hakim hem de noterlik yapamaz. Hepsinin ayrı ayrı yapmaya hakkı vardır, fakat yalnızca birini yapabilir. LİHKAB ların tescile tabi olmayan işlerin kontrol yetkisine sahip olması ise haksızlığa yol açacak ve pratikte büyük sakıncalar yaratacaktır. Serbest iş yaşamının rekabetçi düzeni ve fırsat eşitliği ilkesini derinden sarsacak telafisi güç sıkıntılar yaratacaktır. HKMO serbest mühendislik müşavirlik büroları tescil yönetmeliğinde ek bir madde ile LİH- KAB ların büro tescil yönetmeliğine tabi olduğu, ancak yapacağı işler yönünden ayrımın herhangi bir tereddüde meydan vermeyecek şekilde açıkça ortaya konmalıdır günü Tepekule Kongre Merkezinde yapılan mesleğimizin genel sorunları ve 6 LİHKAB

7 LİHKAB konulu bir toplantı düzenlenmiştir. Toplantıda yoğun olarak LİHKAB konusu tartışılmıştır. Lisanslı büro sahibi meslektaşlarımız her ne kadar yasada belirtilen aplikasyon, yer gösterme, cins değişikliği, irtifak hakkı tesisi ve birleştirme dışında işlerle meşgul olmayacaklarını ifade etmişlerse de, bu söyleme karşılık LİHKAB ların görev alanlarını genişletmek üzere çaba harcadıkları hatta bu konuda HKMO dan destek istedikleri, olmayıncada mahkeme başvurdukları bilinmektedir. Bu düşünce pratik yaşamda çok çabuk şekil değiştirecek ve mevzuatın sağladığı olanaklar sonuna kadar kullanılmak istenecektir. Bazı yerlerde (sınırlı da olsa) paralel çalışacak yan SHKMMB nın oluştuğu ve ittifak sağlandığı izlenimi yaratılmıştır. Bu davranışın arkası iş alanları genişletilerek gelecektir. Dolayısıyla huzursuzluk artacaktır. HKMO Genel Merkezince Danıştayın ara kararı üzerine gerekli itirazlar yapılmış olup yargı süreci yakından takip edilmelidir. Kadastronun hayati değerdeki paftaların sayısallaştırılması, yenileme çalışmaları tamamlanmadan ve alt yapısı hazırlanmadan yasanın bu şekliyle hızlıca uygulamaya konması içinden çıkılmaz yeni problemler yaratacağı kaygısını beraberinde getirmiştir. İşlerin daha hızlı ve daha verimli yapılması amaçlanmıştır ama durum ortadadır. Tüm eksikliklerine rağmen kadastro müdürlükleri LİHKAB ların yaptığı işleri daha hızlı ve hatasız yapıyordu. Lisanslı bürolarca tespit edilen teknik hataların düzeltilmesi gene kadastro müdürlüğünce gerçekleştirilecektir. Burada süreç eski uygulamaya nazaran dolaylı bilgilenmeden kaynaklandığı için daha da uzayacaktır. Lisanslı büroların devreye girmesiyle kadastro müdürlüğündeki yetişmiş teknik elemanlar kadastrosu yapılmayan işlere yöneltilerek verimlilik sağlanması öngörülmüştür. Ancak bu uygulamayla; kadastro müdürlüklerinde mesleğini en iyi şekilde uygulayan harita mühendisleri, tekniker ve teknisyenler atıl durumda kalmış, hiçbir şey üretmeden, lisanslı bürolara doküman temin eden, Devlete yük olmanın ve kendilerini ifade edememenin rahatsızlığını yaşamaktadırlar. Bu işleri düne kadar başarıyla üretmiş olan SHKMMB nın hakları kanun gücüyle kısıtlanarak kontrol altına alınmaktadır. Bütün bu uygulamayla Anadolu nun dört bir yanında büyük umutlarla okullarından başarıyla mezun olmuş, bu günkü zor ekonomik şartlarda bile onuruyla, namusuyla, para kazanmak isteyen binlerce genç mühendisin işinin, ekmeğinin elinden alındığını, alınacağını bilmiyorlar mı? Bugün herhangi bir il de veya ilçe de sözde sınavı kazanan bir lisanslı mühendisin gerektiğinde yarı özel, gerektiğinde yarı resmi sıfatını kullanarak diğer harita işlerine (yola terk, imar uygulaması, kamulaştırma haritası, TUS vb.) yönelmesi, hatta bu günden bunu açık açık talep etmesi, eğer süreç bu haliyle devam ederse, serbest büroların işlerine el atmasının önünü açacaktır. Görünen ve yaşanan odur ki, kısa zaman içinde LİHKAB lar (aplikasyon, tevhit, vb. işleri birer araç olarak kullanıp) yetkisi dahilin de olmayan diğer işlere uzanacağından, meslektaşlarımız arasında eşit ve adil olmayan rekabet koşulların yaratılacağı ve ciddi sıkıntıların yaşanacağı muhakkaktır. İmar uygulaması yapan harita mühendisi, yaptığı uygulama sonucu oluşan bir parselin aplikasyon krokisini almak için (baştan sona kendisinin ürettiği parselin) LİHKAB dan almaya mecbur oluyor. bedelini yatırıyor, araziye (bazen lütfedilip) gidilip bakılıyor ve aplikasyon krokisi alınıyor. Serbest harita mühendisi, iş sahibini, aplikasyon krokisini alması için LİHKAB a gönderemiyor. Çünkü yaptığı işi LİHKAB ın elinden alma tehlikesi büyüktür. TKGM tarafından uzun zamandan beri uygulanmakta olan ve meslektaşlarımızca tasvip görmeyen bir işleyiş herkesçe bilinmektedir. Serbest mühendis tarafından üretilerek kadastro müdürlü- LİHKAB 7

8 ğüne devredilen bir yer kontrol noktasının değerine, aynı mühendis başka bir iş nedeniyle gereksinim duyarsa daha önce bizzat ürettiği bilgiyi bedelini ödeyerek alabilmektedir. Sonuç olarak; LİHKAB projesine nereden bakarsak bakalım mantıklı bir yanı yoktur. Meslektaşlarımız arasında haksız rekabete yol açabilecek, güvensiz bir çalışma ortamı hazırlayarak, ciddi sıkıntıları çalışma hayatımıza katacaktır. Hangi amaca hizmet edeceği de yukarıda ifade edilen bu konunun acilen, etraflıca gözden geçirilerek yeniden yapılandırılması konusunda yetkililerin duyarlı davranacağı umuduyla harekete geçmesini bekliyoruz. Kanunun iptali için önerilerimiz Kanunun yapılma amacı, kadastro müdürlüklerince yerine getirilen talebe bağlı işlerden Kadastro teknik hizmetlerinden tescile tâbi olmayan işlemlerin yapım ve kontrolü, tescile tâbi olan işlemlerin yapım sorumluluğu lisanslı harita kadastro mühendislik bürolarınca yerine getirilmesi şeklinde ön görülmüşken, 1. maddenin devamında Ancak, kamu kurum ve kuruluşları ile lisans sahibi harita ve kadastro mühendislerinin diğer kanunlar ve ilgili mevzuata göre hak, görev ve yetkileri devam eder. İfadesi de yer almıştır. Böylelikle SHKMMB nın görev alanlarına müdahale eden, rekabetçi ortamı ortadan kaldıranm imtiyazlı bir zümre yaratılıp tekelleşmenin yolu açılmıştır. Kadastro müdürlüklerinin yaptığı talebe bağlı sıradan işlemler, her harita mühendisince yapılabilecek işlerden olup, sadece LİHKAB larca yerine getirilebilmesi, rekabet ve fırsat eşitliğini ortadan kaldırmıştır. Kanunda lisans! sınavına sadece 5 yılını doldurmuş harita mühendisleri başvurabileceği hükmüyle, bir daha ne zaman yapılacağı belli olmayan yeni sınav itibariyle fırsat ve eşitlik ilkesi zedelenmiştir. TKGM bünyesinde ve bazı kamu kurumlarında görev almış unvanlı kişilere sınav öncesi +40 lara varan ek puan verilerek yarışa ileri bir etaptan başlama yoluyla eşitlik ortadan kaldırılmıştır. Aynı soruları aynı şekilde cevaplayan iki kişiden biri 40 puan fazla alarak izafi bir üstünlük sağlamakta ve tercihte avantaj elde etmektedir. Bütün bu düşünceler birlikte değerlendirdiğinde LİHKAB Kanunun, Anayasanın genellik ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu sonucu çıkmaktadır. Bilindiği üzere son anayasa değişikliğiyle kanunların iptali için kişilere Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı tanınmıştır. Bu durumda Odamız kurumsal kimliğiyle iptal başvurusunda bulunabileceği gibi üyelerimiz de bireysel başvuru haklarını göz önünde bulundurmalıdır. Yönetmeliğin iptali için önerilerimiz TKGM nün LİHKAB hakkındaki yönetmelikte değişiklik yapmak için taslak hazırlayarak çalışma başlatmıştır. Odamızı devre dışı bırakmayı amaçlayan bu değişikliğin gerçekleşmesini önlemek ve yürürlükteki yönetmeliğin Odamız yönetmelikleriyle çelişen hükümleri nedeniyle gerekli uyarı itiraz ve eylemi zaman geçirmeden uygulamaya koymalıdır. Bunun için; LİHKAB öncesi yürürlükte bulunan HKMO yönetmelikleri ile çelişen ve aykırılık gösteren LİHKAB yönetmeliğinin bazı maddelerinin iptali için yargı yoluna başvurulması yoluna gidilmelidir. Odamız Danıştay ca kısmen yürürlüğü durdurulan 2010/2 sayılı genelgesi gözden geçirilerek TKGM nün aksi yönde hükümler içeren genelgesinin uygulanmasının önüne geçilmelidir. Gerekiyorsa bu konuda da yargı yoluna gidilmelidir. Yasa, Tüzük ve Yönetmelik Komisyonu olarak LİHKAB konusunda yaptığımız çalışma sonucu oluşan görüşümüz Şube Yönetim Kuruluna sunulur LİHKAB

9 ÖZELLEŞTİRME VE MESLEĞİMİZE YANSIMALARI Günümüzün en yakıcı sorunlarından ÖZELLEŞTİRME gündemimizi meşgul ettiği sürece bizlerde Genel Merkez ve Şube Bültenlerinde bu konuya elimizden geldiğince değinmeye çalışacağız. Memleketimizde yıllardır çok yoğun bir şekilde farklı kurum ve sektörlerde özelleştirmeler iktidar tarafından uygulanıyor. Özelleştirme bazı kurumlarda gerekli olabilir. Kamu yararı, verimlilik, istihdam gibi faktörler değerlendirildiğinde olumlu yanları varsa elbette yapılabilir. Ancak özelleştirme yapılırken nasıl sonuçlar doğuracağın da daha iyi hesaplamak gerekir. Son yıllarda özellikle ihale kanununda yapılan değişiklikler sonucu mesleğimiz içerisinde de tekelleşmeler söz konusu olmuştur. Önceleri benzer ihaleli işler yapabilen küçük ve orta ölçekli firmalar (yeterli iş deneyimleri, alet donanımları ve birikimleri olmasına rağmen) ihale şartnamelerindeki çok küçük ayrıntılardan dolayı ihaleye dahi girememekte, ancak taşeron olarak çalışabilmektedir. Özellikle mesleğimizi ilgilendiren ihalelerde kurumların ihale şartnamesindeki bu olumsuz gelişmeler bilinçli bir şekilde tekelleşmenin önünü açmaktadır. Daha önceleri sayısız iş deneyimleri ve yeterli alet donanımları olan harita firmaları ihalelere giremediğinden ciddi ekonomik sıkıntılar yaşamaktadırlar. Benzer bir konuda Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendislik Büroları (LİHKAB) ile ilgili olarak yaşanmaktadır yılından bu yana devam eden ve son günlerde olumsuz bir şekil alan LİHKAB hakkında kanun, hazırlık çalışmalarından günümüze gelene kadar bir çok değişikliğe uğramıştır. Sürecin ilk başında kanunun oluşturulması sırasında özel sektöre bir iş alanı açılması söz konusu olduğundan meslektaşlarımıza yararı olacağı düşüncesiyle Odamız, oluşturulan komisyonda görev almıştır. Meslektaşlarımız ve Odamız tarafından öngörülen durum, tüm serbest harita ve kadastro bürolarının belirli şartları (alet, donanım vb.) sağladığı sürece, Kadastro Müdürlüklerinin özel sektöre devretmeyi düşündüğü işleri yapabileceği yönündeydi. Kanunun çıkması TKGM tarafından kesin bir kararlılıkla yürütüldüğünden, Odamızın görevi bu süreçte, mümkün olduğu ölçüde bütün üyelerimizin yararına olabilecek koşulların yaratılması konusunda çalışmaktı. Ancak gelinen son durum hiçte öngörüldüğü gibi değil, aksine küçük ve orta ölçekli harita mühendislik büroları için tehlike arz etmektedir. Yerellerdeki şirketlerin ve büroların iş potansiyellerini tamamen elinden alacak olan bu durum, beraberinde yeni mezun olacak genç meslektaşlarımızın da karşısına işsizlik tehlikesi olarak çıkacaktır. Padişahlık gibi ömür boyu sürecek olan LİHKAB'ın,tekelleşmenin de ötesinde bir durum yaratacağı açıktır. Yaklaşık harita mühendisi (500 dolayında açılacağı düşünülen, ancak asıl LİHKAB 9

10 amacı rant olduğu için belli bölgelerde talep olan) yaklaşık LİHKAB'ın gölgesinde hayatta kalma mücadelesi verecektir. Yine bu sürecin bir parçası olarak kurulan LİHKAB Derneğinin Odamıza rağmen hangi amaçla kurulduğunu anlamak gerekiyor. Odamızın bütün iyi niyetli yaklaşımlarına ve bu konuda sorunların çözümüne ilişkin toplantılar yapılmasına rağmen, hala Odamızın taraflı davrandığını iddia etmişler, hatta Odamız 2010/2 Sayılı Genelgesine dava açarak niyetlerini de açıkça ortaya koymuşlardır. Harita ve kadastro mühendislerinin, Anayasa'dan alınan yetki ile kamu kurumu niteliğinde bir meslek örgütü olan TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasına bağlı olmasına rağmen, böyle bir derneğin kurulmuş olması Odamızı bölmekten, meslektaşlarımız arasında ayırım yapmaktan başka bir amacı olmadığı görülmektedir yılından bu yana harita ve kadastro mühendislerinin birlik ve beraberliğini sağlayan, sorunlarına karşı ortak çözümler üreten, mesleğimizin gelişmesini sağlayan, yasal bir birliğimiz ve örgütümüz TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasıdır. Bunu bilmemek, görmezden gelmek ve kişisel hırs ve çıkarlarımız doğrultusunda Odamızı yıpratmaya çalışmak, mesleğimizin ve meslektaşlarımızın haklarını koruyan ve diğer meslek disiplinleri arasında saygın bir yere gelmesini sağlayan Odamıza karşı yapılmış etik sınırlarını zorlayan bir davranıştır. Bu konuda Şubemize çeşitli il ve ilçelerden üyelerimiz yaşadıkları sıkıntıları sözlü ve yazılı olarak defalarca iletmişlerdir. Bu şikayetler son zamanlarda iyice yoğunlaşmıştır. Tekrar ifade etmekte yarar var. Burada sorun, LİHKAB sahibi meslektaşlarımızın değil, sınav sisteminin kendisi ve hala yürürlükteki işleyişin, hak ve adaletten çok uzak olmasıdır. Bu nedenle üyelerimiz arasında henüz yeni yaşanmaya başlayan ve ileride yaşanacak daha ciddi sıkıntıların önüne geçmek için, hep birlikte ortak çözüm yollarını yaratmalıyız. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, bazı kurum ve sektörlerde özelleştirme gerekli ve yararlı olabilir. Kuşkusuz bunu yetkililer, en küçük detayına kadar inceleyerek ve kamu yararını gözeterek yapıyor olabilirler. Ancak sonuçları itibari ile geniş bir kesimi mağdur ediyorsa, o zaman bu konuda yapılacak yeni düzenlemelerle bu mağduriyet giderilmelidir. Odamız bütün üyelerimizin ortak menfaatleri konusunda, eşitlik ve adaletten ayrılmadan, emekten ve halktan yana tavrını her zaman olduğu gibi koruyacaktır. Bundan sonra da yolunu, üyelerimizin talepleri doğrultusunda, üyelerimizle beraber belirleyeceğinden kimsenin kuşkusu olmasın NOT: Şubemizin önceki bülteninde yayınlanmıştır. 10 LİHKAB

11 Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendislik Bürolarının (LİHKAB) çalışmaya başlamasının üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen, uygulamada çok ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu süreç içerisinde HKMO olarak çeşitli toplantılar yapıldı,yaşanan sorunlar tartışıldı.şube bültenlerinde kısada olsa bu konuda farklı düşünceler ifade edilmeye çalışıldı.bizlerde bu yazımızda yaşanan süreci ve sorunları kısaca ifade etmeye çalışacağız. LİHKAB projesi, muhtemelen TKGM bünyesindeki üst düzey ( daire başkanı, şube müdürü, kadastro müdürü vb. ) bürokratların ne olacak bu memleketin hali düşüncesinden yola çıkarak, ne olacak bizim (emekli olunca ) halimiz durumuna geçip, kendilerine yeni bir statü kazandırmak ve işsizlik kaygısı duymadan, zorunlu yapılacak olan (aplikasyon, tevhit, cins değişikliği vs.) işleri tekelinde olmasını sağlayacak bir şekilde, kanun hazırlanarak meclisten geçirilmesi şeklinde gerçekleştirilmiştir. LİSANSLI HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLİK BÜROLARINA (LİHKAB) DAİR LİHKAB projesi ülkemizdeki Kadastro Müdürlüklerindeki mevcut durumu eksiklikleriyle beraber (paftaların yönetmeliklere uygun sayısallaştırılması, yenileme çalışmaları vs. tamamlanmadan ) doğru dürüst incelenmeden, alt yapısı hazırlanmadan, her nedense bir an önce yasalaşması için, işin oldu bittiye getirilip, yangından mal kaçırır gibi hazırlanmıştır. LİHKAB projesini yapanlara, acaba hangi amaçla yaptıklarını sormak gerekiyor : -İşlerin daha hızlı ve verimli yapılması için ise durum ortada. Kadastro müdürlükleri tüm eksikliklerine rağmen (LİHKAB) ın yaptığı işleri daha hızlı ve hatasız yapıyorlardı. -Vatandaş açısından daha ekonomik hizmet için yaptık diyorlarsa, vatandaşa maliyeti eskiye oranla en az 2-3 kat daha artmıştır. -Kadastro müdürlüklerindeki mesleğini en iyi şekilde uygulamaya çalışan, deneyimli harita mühendisleri, teknikerler, teknisyenler ve kamu çalışanları atıl durumda ve hiçbir şey üretemeden, devlete yük olmanın,kendilerini ifade edememelerinin rahatsızlığını yaşıyorlar. O halde bu proje neden yapıldı, kime hizmet ediyor diye insan sormadan edemiyor? Örnek: Birleştirme işlemini (pafta ve tüm veriler elinde olmasına rağmen ) neden kadastro müdürlüğü çalışanları değil de, LİHKAB yapıyor. Birleştirmeyi LİHKAB yapıyor ama serbest çalışan harita mühendisleri yapamıyor. Neden! (çok mu yetkinlik istiyor?). Ama birleştirme ve yola terk aynı anda yapılır ise LİHKAB yapamıyor, serbest harita mühendisleri yapabiliyor. Bu çelişki değil mi? Peki bütün bu eksikliklere ve olumsuzluklara rağmen bu proje tüm Türkiye de uygulanabiliyor mu? Özellikle batı illerinde veya arazilerin değerli olduğu hareketli yerlerin dışında kalan, kırsal kesimde LİHKAB neden açılamıyor? Neden oralarda talep olmuyor, ve uygulanamıyor? Uygulana- LİHKAB 11

12 maz, çünkü bu projenin esas çıkış amacı, rant üzerinden kurgulanmış ve belli bir kesime yönlendirilmiştir. Sınav sisteminden, bu günkü uygulamaya kadar, baştan sona tamamen çıkar ilişkilerinin ön planda tutulduğu bir proje olduğu için, bu haliyle bütünüyle hayata geçmesi mümkün değildir. Harita mühendisliğini sadece aplikasyondan mütevellid gören böyle bir anlayışın, belli bir kesime ( 100 metre yarışında 30 metre önde başlatarak) sözde sınavla bu işi oldu bittiye getirmesi, diğer tüm harita mühendislerini ne yerine koydukları konusunda insanın söylemeye dili varmıyor. Ayrıca neyin sınavı yapılıyor? Uzmanlık isteyen ( deniz altı haritası, uzaktan algılama, CBS vb.) bir konunun mu sınavı yapılıyor. Sonuçta konu aplikasyon yapabilmekse eğer, bugün her harita mühendisi yapmış olduğu işlerin (yola terk, imar uygulaması, kamulaştırma, TUS vb.) sonucu olarak zaten yeni oluşan değerleri zemine aplike ediyor. Bugün bu uygulamayla anadolunun dört bir yanında büyük umutlarla okullarından başarıyla mezun olmuş, bu günkü zor ekonomik şartlarda bile onuruyla, namusuyla, para kazanmak isteyen binlerce genç harita mühendisinin işinin, ekmeğinin elinden alındığını, alınacağını bilmiyorlar mı? Fakültelerdeki hocalarımızın, mezun olma ve hayata mühendis olarak atılma heyecanındaki son sınıf öğrencilerine, sizler mezun olduktan sonra, örneğin ; Denizaltı haritası, CBS, İmar Uygulaması, Kamulaştırma Projesi vb. yapabilirsiniz, öğretim üyesi, doçent, hatta profesör olabilirsiniz, ama herhangi bir parselin aplikasyonunu yapamazsınız, buna yetkiniz yok... diyebilirler mi acaba?... Türkiye de onbinlerce serbest çalışan harita mühendisi varken, haritacılığın alfabesi olan aplikasyon işini sözde bir sınavla neden sadece belli bir azınlığın tekeline veriliyor.bu uygulama statükocu bir anlayış değil de nedir? İnsanlarla dalgamı geçiliyor? Kadastro müdürlerinin bile 3-5 senede değiştiği bir yerde, sözde sınavı kazanmış kişinin yıl padişahlık gibi ölene kadar bu statüyü kullanması, hangi mantıkla açıklanabilir Biliyoruz ki, Ülkemizde insanlar güce tapıyor, bu statüko aynen devam ederse,çok kısa bir zaman sonra yerelde iş yapan küçük ölçekli harita bürolarının iş potansiyellerinin tamamen ellerinden alınacağını görmemek mümkün mü? Bugün herhangi bir ilde veya ilçede,sözde sınavı kazanan bir LİHKAB sahibinin (gerektiğinde yarı özel, gerektiğinde yarı resmi sıfatını kullanarak ) diğer harita işlerine (yola terk, imar uygulaması, Tus vb. )yönelmekte, hatta bunu bugün açık açık talep etmektedir.. Eğer bu süreç bu haliyle devam ederse, diğer büroların işlerine de el atması şaşırtmayacaktır. Görünen ve yaşanan odur ki, kısa zaman içinde LİHKAB büroları (aplikasyon, tevhit, vb. işleri birer araç olarak kullanıp ), yetkisi dahilinde olmayan diğer işlere de uzanacağından, harita mühendisi meslektaşlarımız arasında, eşit olmayan rekabet koşullarında, ciddi sıkıntılar yaşanacağını görmemek, en hafif deyimle safdillik olacaktır. İmar uygulaması yapan harita mühendisi bir arkadaşımızın, yapmış olduğu uygulama sonu- 12 LİHKAB

13 cu oluşan herhangi bir imar parselinin ( baştan sona kendisinin ürettiği parselin ) tescilinden sonra, aplikasyon krokisini almak için zorunlu olarak LİHKAB bürosuna gidiyor. Parasını yatırıyor, araziye bazen lütfedip gidilip bakılıyor ve aplikasyon krokisi alınıyor. Harita mühendisi arkadaşımız, parsel sahibini tekrar aplikasyon krokisi alması için lisanslı harita bürosuna gönderemiyor. Çünkü yaptığı işi LİHKAB ın elinden alma kaygısını hep taşıyor,yaşanan süreçte ki olumsuzluklardan da buna benzer sayısız örnekler verebiliriz. Odamızın 2011 Şubat ayında LİHKAB larla ilgili yapmış olduğu toplantıda, 40 yılını mesleğimize adamış, önceki hükümetler de, TKGM den sorumlu bakan danışmanlığı yapmış, sayın Mehmet Tütüncü yaptığı konuşmada, konuyu bambaşka bir noktadan özetliyor aslında Ben sokağa çıkamaz oldum, mimar müteahhit arkadaşlara bu durumu açıklayamıyorum Utanıyorum, uzun yıllar mesleğe emeği geçmiş biri olarak kendi ürettiğim parselin aplikasyonunu yapamıyorum, 4 noktayı araziye çakmak için 40 yıldan sonra sınava mı gireceğiz?... Olacak şey mi Gerçekten anlamakta zorlanıyorum Bu onur kırıcı durumu bana biri izah etsin lütfen Değerli meslektaşımızın bu çok kısa ve öz konuşması, aslında işin teknik ve hukuki boyutundan çok, insani boyutuyla ilgili duygularını da ifade ediyor. Ayrıca, Bölge Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü, Kadastro Kontrol Mühendisliği yapmış, mesleki duyarlılığı olan bazı meslektaşlarımız, (sözde puan yönüyle oldukça avantajlı olmalarına rağmen) bu projeyi hak ve adaletten uzak ve aynı zamanda etik bulmadıkları için sınava bile girmeye gerek görmemişlerdir. Bazı eski Oda yöneticiliği yapmış meslektaşlarımız da, her ne hikmetse LİHKAB ların yukarıda saydığımız teknik ve hukuki çelişkilerle dolu, hak ve adaletten uzak, eşit olmayan rekabet koşullarında tam bir statükocu anlayışla, belli bir kesimin tekeline sunulmuş olan bu ucube projeyi savunmayı hem ülkemizi, hem mesleğimizin geleceğini düşünen herkesin görevidir deyip tarihi ve hamasi nutuklar atabiliyor Kendisini kamu kurum yöneticileri karşısında güçsüz gören, kendi çıkarlarını oralarda arayan, (LİHKAB vb.) kendi şahsı çıkarları için hamasi nutuklar atarak üyelerini yanıltan yöneticiler, özgür ve bağımsız olamaz, hem üyelerinin, hem de kamunun çıkarını koruyamazlar. Bu yaşanan süreçte LİHKAB sahibi meslektaşlarımız, Odamızı taraf olmakla itham etmektedirler. Ankara 9. İdare Mahkemesinin sınavı iptal kararından sonra deniz bitti, kara göründü diye panikleyen meslektaşlarımızın Odamızı kıskançlıkla vb. suçlamalarını bir nebze anlayabiliriz Anlam veremediğimiz, bazı meslektaşlarımızın LİHKAB a karşı imiş gibi durup,öneri veya çözüm getirmeden, yaşanan olumsuz sürecin devamından yana olmaları Kanunun hazırlanış sürecinde TKGM nin yetkilerinin ve tutumunun nasıl olduğunu çok iyi biliyoruz yani bu süreçte TKGM ve Kanun koyucunun hiç mi suçu yok? Sanki LİHKAB projesini baştan sona HKMO hazır- LİHKAB 13

14 lamış gibi, Odamızı yıpratmak için yaşanan süreci tamamen çarpıtarak yazılar yazılması çok manidar İlginç olan sözde LİHKAB lara karşı olanlarda HKMO nın süreci iyi yönetemediğinden yakınıyor olmaları Bu süreçte elbette Odamızın eksiklikleri vardır, ancak gerçekten ne kadar yapıcı eleştiri ve çözüm önerilerinde bulunduk Ayrıca TBMM de Kanunların nasıl çıkarıldığını hepimiz çok iyi biliyoruz, HKMO ya rağmen bu kanun bu şekilde çıktı ve uygulanıyor O kadar ki Ankara 9.İdare Mahkemesinin iptal kararına rağmen hala hukuk tanımaz bir şekilde uygulanıyor.bu konuda söylenecek çok söz var,ama zaten her şey ortada Odamız LİHKAB konusunda bugüne kadar bütün üyelerine eşit mesafede ve hukuk çerçevesinde bu süreci taşımaya çalıştı Ancak artık taraf olmalı, hukuktan, haktan ve eşitlikten yana, mağdur olan üyeleri ile beraber ortak bir tavır almalı. Bugünkü bu belirsizlik ortamı, iş potansiyeli oldukça yüksek olan bazı LİHKAB sahibi meslektaşlarımız tarafından kaç gün uzatılırsa kar mantığıyla, özellikle Mahkemenin iptal kararından sonra TKGM nü bir şekilde baskı altında tutuyorlar. Bu konuyla ilgili olarak, yetkililerin daha duyarlı ve dikkatli davranmasını bekliyoruz. Odamızdan da Ankara 9. İdare Mahkemesinin sınavı iptal kararının takipçisi olmasını bekliyoruz. Lisanslı Harita ve Kadastro Bürolarının Tarihsel Sürecini uzun uzadıya anlatan kafa karıştırıcı yazılara da gerek yok Yaşanan süreç çok net ve açık, yeter ki görmek isteyelim Bu konudaki somut önerimiz şudur; LİHKAB sahibi meslektaşlarımızda haklı olarak, diğer harita büroları gibi, (imar uygulaması,yolaterk, TUS, kamulaştırma vb.) bütün harita işlerini yapabilmeli evet, ama müsaade edin de, her harita işinin temelinde olan aplikasyon işini,belli koşulları yerine getirmek kaydıyla, diğer harita büroları da yapabilsin, değil mi? Bu kadar basit Böylece meslektaşlarımız arasında haksız rekabeti önlemiş olup, hak, adalet, eşitlikte sağlanmış olur Daha da önemlisi kırsal kesimde (tam da bu nedenle) talep olmayan yerlerdeki sorunlarda çözülmüş olur ve bu projede tüm Türkiye de hayata geçmiş olur Sonuç olarak; LİHKAB projesine nerden bakarsak bakalım, mantıklı bir yanı olmadığı gibi, meslektaşlarımız arasında haksız rekabate yol açabilecek, ciddi sıkıntıları da barındırıyor. Hangi amaca hizmet edeceğide yukarıda ifade edilen bu konunun ACİLEN, etraflıca gözden geçirilerek, statükocu bir anlayıştan uzak olmak koşuluyla, yeniden yapılandırılması konusunda yetkililerin duyarlı davranacağını umuyor, biran önce harekete geçmelerini bekliyoruz. Bu konuda bütün meslektaşlarımızı işine, ekmeğine ve geleceğine sahip çıkmaları için, başta hukuk yolları olmak üzere, kararlı bir şekilde hakkımızı aramaya davet ediyoruz. Not:Üyelerimizden gelen bu yazı daha önce Şubemiz Bülteninde yayımlanmıştır. 14 LİHKAB

15 MAHKEME SÜRECİNE DAİR Ankara 9. İdare mahkemesinin, önce yürütmeyi durdurma ve nihayetinde iptal kararı vermesinden sonra, LİHKAB sahibi bazı meslektaşlarımız deniz bitti, kara göründü, ya devam, yada istenmeyen sona ulaşılmak üzere diye, panik hali yaşadıklarını biliyoruz. Mahkemenin sınav sonuçlarını iptal kararına neden olan davayı açan meslektaşımıza gidip, kendi ifadeleri ile aynen kendi menfaatinin maddi değerini tartarak, davasından vazgeçme gibi bir düşüncesinin oluşması için diyerek çaba harcadıklarını da biliyoruz Her nedense davacı meslektaşımız, bu gelişmeler karşısında hukuken kazandığı davasından feragat etmesi üzerine, LİHKAB sahibi bazı meslektaşlarımız kendi deyimleriyle elleri kolları bağlı oturacağına hala mahkemeyi nasıl etkileyebiliriz diye, devam eden davalar hakkında yapılabilecek bir şeyler olduğunu düşünmekte olduklarını da biliyor ve takip ediyoruz Ayrıca meslektaşlarımızın gözünden kaçan ve önemle bilinmesi gereken bir konuda,uşak Banaz dan meslektaşımız Kazım Çelik in açtığı dava sonucu, DANIŞTAY ONUNCU DAİRE Esas no: kararına göre Mesleki deneyim puanı kavramı bütünü ile iptal edilmesine rağmen, davalı kurum TKGM tarafından karar uygulanmamaktadır. Uygulandığı takdirde, şu anda çalışan LİHKAB ların büyük çoğunluğu mahkemenin kararı ile yok sayılan bir sınavla haksız olarak kazandıkları yetkileri ve yerleri bırakması gerekir. Hukuk bu şekilde bir kere daha ihlal edilmekle kalmayıp, üstüne üslük LİHKAB lara bir üst yazı ile Vaziyet planı, Bağımsız Bölüm planı, tapuda hatalı bağımsız bölüm, numaralarının düzeltilmesi gibi yeni ilave yetkiler verilmiştir. LİHKAB kanunu çıktığında olmayan ve yasada sayılmayan, b güne değin SHMMB nca faturası kesilerek, vergisi ödenerek ve mesleki denetimi yapılarak yerine getirilen bu hizmetler LİHKAB lara İlave yetkiler verilmek suretiyle yeni bir garabet yaratılmış olup, bu üst yazının iptaline yönelik te, Gaziantep ten 22 meslektaşımız tarafından dava açılmıştır. Danıştay 10. Dairesinin mesleki deneyim puanı kavramını iptal kararı nedeniyle mesleki deneyim puanından da etkilenerek, sınavı kaybeden meslektaşlarımızın da, kurumla yazışarak alacakları cevabi yazı ve yazı tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açma hakları olduğunu da önemle hatırlatırız. LİHKAB-DER sahipleri, Mahkeme kararına rağmen, davacının kazandığı davadan feragat etmesi gibi etik olmayan detaylarla oyalanıyorlar. Artık şunu çok iyi bilmeliler ki, bu dava artık bir kamu davası niteliğindedir. LİHKAB lar haricinde diğer bütün meslektaşlarımızı dışlayan,hiçe sayan,adaletsiz bir durum söz konusudur. Çünkü Ankara 9. İdare mahkemesi sadece davacının bireysel durumuna göre değil ; dava konusu sınavdaki yanlışın, sınava girenlerin yüzde 32 sini etkilediğini tespit edip,kamu davası haline geldiğini hükme bağlamıştır. Bu konuda onlarca dava açıldı. LİHKAB 15

16 LİHKAB-DER in sadece aplikasyonla yetinmeyip (imar uygulaması, TUS, halihazır harita vb.) tüm harita işlerini yapabilmek için yetkilileri etkileme çabaları bulunmaktadır. Ayrıca yola terk, TUS,imar uygulaması, halihazır harita vb. işleri yapmalarının HKMO tarafından engellendiği gerekçesiyle, Odamıza dava açılmaktadır. Aslında kendileri dışında binlerce harita mühendisi meslektaşımızın yaşamsal haklarını kaldıracak şekilde bütün işlerin LİHKAB lar tarafından yapılmasından mutlu olacakları anlaşılmaktadır. Zaten vatandaşlara da, bakın onlar yeteneksiz ve beceriksizler,eğer becerikli olsalardı aplikasyon da yapabilirlerdi, devlet onlara bu yetkiyi bile vermedi izlemini oluşturan meslektaşlarımızında olduğunu biliyoruz. Eğer aksini iddia etselerdi, kendileri gibi lisans eğitimi almış harita mühendisi olan meslektaşlarının da aplikasyon yapabilmesi konusunda net tavır koyar veya en azından görüş beyan eder ve onların yaşam ve çalışma haklarına saygı duyarlardı. Meslektaş dayanışmasıda bunu gerektirirdi. Bu Bültende yazı gönderen ve görüş bildiren meslektaşlarımızın yazılarında da ifade edildiği gibi, sınavın kendisi zaten fiyasko! Böyle bir sınav olur mu? Bu sınavla yeterli eğitim ve diploma almış meslektaşlarımız aptal yerine koyulmaktadır. Bir avuç insanın refahı ve çıkarı için, binlerce harita mühendisi meslektaşımızın aşına, ekmeğine geleceğine göz koymak, hangi adalete ve vicdana sığar. TKGM tarafından oldu bittiye getirilen ve meslektaşlarımız arasında da meşruiyeti tartışılan ve huzursuzluklar yaratan bu durumu, Ankara 9. İdare mahkemesi de iptal etmiştir. Dolayısıyla zaten LİHKAB ların tartışılır durumda olan yetkileri kullanılmakla hukuki olmayan bir durum söz konusudur. Bu süreçte binlerce harita mühendisi meslektaşımız mağdur edilmiştir LİHKAB sahibi meslektaşlarımızın önemli bir kesiminin de bu belirsiz ortamdan ve hukuki dayanaksızlıktan rahatsız olduğunu biliyoruz... İş potansiyeli ve ayrıcalıklı bölge tahsisi dolayısıyla geliri oldukça yüksek olan bazı LİHKAB sahiplerinin, her şeye ve tüm hukuksuzluğa rağmen bu durumun devam etmesi ve hatta çıkarlarını büyütme konusunda daha da insafsız ve bencil bir şekilde çaba sarfetmeleri de hayret ve şaşkınlık içinde izlenmektedir. TKGM yetkililerine de her şeyin yolunda gittiğine dair, yanlış bilgiler verildiği bilinmektedir. TKGM LİHKAB Komisyonu ile LİHKAB Der in ilişkileri sonucu hazırladıkları yönetmelik taslağı ile, HKMO nın LİHKAB sürecinden tamamen dışlanmak istenmesi de gözden kaçmamaktadır. TKGM yetkililerini de bu süreçte yaşananları, enine boyuna inceleyip, gelişmeleri doğru değerlendirip, acilen, adil,eşit ve uygulanabilir bir şekilde, bir an önce yeniden yapılandırmaya gitmesini bekliyoruz Tüm meslektaşlarımız arasında eşit,adil bir yapılanma sağlanıncaya kadar da, meşru ve hukuki zeminlerde takipçisi olunacaktır. Bu süreçte sınav iptali nedeni ile butlan niteliğinde olan LİHKAB ların, yetkilerinin derhal kaldırılıp, Kadastro Müdürlüklerince kullanılması, LİHKAB lar tarafından yapılan işlemlerin hukuki sonuçlarının tartşılır olmasını önleyecektir. Aksi halde idarenin bu işlemlerden doğacak sorumluluklara ortak olması yanında mahkeme kararını uygulamamak yoluyla kanunsuzluğa göz yummak gibi istenilmeyen sonuçları da doğurabilecektir. 16 LİHKAB

17 ÜYELERIMIZDEN GELEN GÖRÜŞLER VE ÖNERILER LİHKAB 17

18 LİHKAB LARA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME Kadastro Müdürlüklerince doğrudan yapılmakta olan Parsellerin Mülkiyet Aplikasyonu, Cins Değişikliği, Birleştirme, İrtifak Hakkı işlemleri 5368 sayılı kanunla Lisanlı Harita Kadastro Mühendislerine (LİHKAB) devredilmiştir. Kanununun yapım aşamasında başlangıçta bu işlerin özel sektöre devredileceği şeklinde işe başlanmış ise de Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğünce (TKGM) bu kurumda çalışan ve emekli olacaklara bir iş kapısı açmak ve imar uygulamaları gibi diğer Harita Mühendislik hizmetlerini kendi Tekellerine almak için kendilerine mesleki deneyim puanı adı altında adaletsiz bir şekilde ek puanlar koyarak, az puan alan çok puan alanın önüne geçirilerek iş çığırından çıkarılmış; ve Özelleştirme değil Tekelleştirmeye dönüşmüştür. Lisanslı Büroların, yönetmelik gereği kendi büroları içerisinde yukarıda sayılan işler dışında faaliyet yürütmeleri yasak. İkinci bir Harita Mühendislik Bürosu açılması da TMMOB yasasına göre yasak olduğundan bu büroların sadece bu işleri yapmaları gerekiyor. Ancak bunu aşmak için özellikle rantın çok olduğu yerlerde kendilerine paravan Serbest Harita Mühendislik Büroları ayarlamaya başlamışlar ve kendilerine zorunlu olarak gelen vatandaşların Lisanslı Büronun yetkisinde olmayan işleri de bu yan bürolar aracılığıyla yapmaktadırlar. Yakın çevremizden örnek vermek gerekirse İzmirde Konak, Urla, Seferihisar, Menderes ve Karaburun ilçelerinde Lisanslı Büroların beraber çalıştığı Serbest Harita Mühendislik Büroları vardır, her gün LİHKAB dışı işlemler açık açık yapılmaktadır. İstenildiğinde isim isim hangi işleri bu yolla yaptıklarını liste halinde dahi verebiliriz. Bu durumda da diğer Serbest Harita Mühendislik Bürolarının iş yapamama ve kapanma durumu ortaya çıkacaktır. Bu şekilde giderse Serbest Harita Mühendislik Büroları kapanacak ve tüm işleri LİHKAB tekelleri ele geçirecektir. LİHKAB ların istihdam sağladığı iddia edilmektedir. Kanuna göre LİHKAB lar en az bir Harita Mühendisi, 2 Harita Teknikeri çalıştırması gerektiği halde TKGM yazısıyla sadece 1 Harita Teknikeri çalıştırılmasının yeterli olduğu belirtilmekte, hiçbiri Harita Mühendisi istihdam etmemektedir. Ekte sunulan Mahkeme ve Danıştay kararlarına göre yapılan sınav iptal edilmiş; mesleki deneyim puanı denilen adaletsizlik Danıştayca iptal edildiği halde TKGM Mahkeme Kararlarını uygulamamaktadır. Halen faaliyet yürüten LİHKAB Bürolarının Mahkeme kararı ile iptal edilen sınav ve mesleki deneyim puanı ile işe başlamışlarıdır. Bu konuda çok sayıda dava var, ancak Mahkeme Kararları uygulanmadığından bu adaletsizliği önlemek için nereye başvuracağımızı bilemiyoruz. Yaptıkları faaliyetin hukuki dayanağı kalmadığı halde TKGM tarafından korunmaktadırlar. TKGM ilçe Müdürlüklerinin kapatılması nedeniyle faaliyetleri yerine getiremeyeceğini bahane etmekte ise de İlçe Kadastro Müdürlükleri, İlçe Kadastro Birimi olarak 18 LİHKAB

19 pek fazla bir şey değişmeden yerinde durmaktadır. Zaten LİHKAB ların açılmadığı ülkemizin yüzde altmışında bu işler Kadastro Birimlerince yerine getirilmektedir. Değişik mahkemelerden bu konu ile açılan davalara ilişkin olarak Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden bilgi istendiğinde yukarıdaki karar nedeni ile LİHKAB bürolarının yetkisiz olduklarına ilişkin bilgi gönderilmektedir. Oysa bu bürolar yasal bir dayanakları olmadıkları halde çalışmalarına devam etmektedirler. TKGM hiçbir yasal dayanağı olmadığı halde bu bürolar için yeni işler üretmeye devam etmektedir. En son çıkan ek iş eğer kat mülkiyetinde tescil sırasında bir hata yapıldıysa bunun LİHKAB bürosu tarafından düzeltilmesi, binaların vaziyet planı ve bağımsız bölüm planı yapımı şeklindedir. Ücretlendirme için fiyat listesinde bulunmadığı için TL bina başına şeklinde uygulanmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı nca Yayımlanan 2011/ Sayılı yazısı. İmar Kanununa göre daha önce Serbest harita Mühendislerince de yapılabilen Birleştirme (Tevhit) bu yazı ile yalnızca LİHKAB ların tekeline verilmiştir. Bu yazının iptali için İdare mahkemesine dava açılmıştır. Çözüm Önerisi: İmar Uygulamaları Serbest Harita Mühendislerince yapılmakta Kadastro Müdürlüğü kontrolünden sonra tescil olmaktadır. LİHKAB larca yapılan Cins Değişikliği, Birleştirme, İrtifak Hakkı Kadastro Müdürlüğü kontrolünden sonra tescil olmaktadır. Yalnızca Aplikasyon işlemi LİHKAB tarafından kadastro Müdürlüğünden alınan teknik belgelere göre yapılmakta, kadastro müdürlüğü kontrolü yapılmamaktadır. Aplikasyona itiraz olursa Kadastro Müdürlüğünce arazide kontrol edilmektedir. Yani Aplikasyon dışındaki tüm işlemlerin devlet sorumluluğunu Kadastro Müdürlüğü aldıktan sonra işlem resmileşiyor. Çözülmesi gereken tek konu Aplikasyon işleminin kontrolü. Yeni yapılan binaların Aplikasyon (konum belirleme) sorumluluğu da Serbest Harita Mühendislerince sağlanmakta, belediyece kontrol edilmektedir. Aplikasyon da çoğunlukla yeni bina yapılırken belediyece istenmektedir. Bu durumda Tüm Harita Mühendislik hizmetleri belirli kurallar dahilinde, sorumluluğun bedeli de alınmak şartıyla belirli kişilerin tekeline verilmeden belirli şartları taşıyan tüm Harita Mühendislerine verilmesi tüm tarafların sorunlarını çözecektir. Başlangıçtaki amaç ta buydu. Bunun için Mahkeme Kararlarının uygulanması ve Yönetmelikte yapılacak bazı küçük değişiklikler yeterli olacaktır. Ahmet TOROS (3754) Özgür Ali ÜNAL (4367) Not: Bu yazı, kaleme alan üyelerimiz tarafından ayrıca gerekli makamlara iletilmiştir. LİHKAB 19

20 LİSANSLI HARİTA KADASTRO MÜHENDİSLERİ VE BÜROLARI (LİHKAB) İzmir Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendisleri Gelişmiş bir çok ülkede benzer uygulamaları görülen kadastral teknik hizmetlerin, kamunun denetiminde, ancak; özel sektör dinamizmiyle daha nitelikli, hızlı ve kaliteli bir şekilde yürütülmesini sağlayacak yasal düzenlemeler yapılmıştır. TKGM yürütücülüğünde ve HKMO nun uygun görüşleri doğrultusunda hazırlanarak, Mecliste AKP ve CHP milletvekillerinin tam desteğiyle çıkartılan ve 29/06/2005 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5368 sayılı LİHKAB Kanunu ile tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren LİHKAB Yönetmeliğiyle yasal bir zemine kavuşturulmuştur. Ülkemizde daha önceleri il ve ilçe Kadastro Müdürlükleri tarafından yerine getirilmekte olan hizmetlerden, tescile tabi olmayan aplikasyon, parselin ve bağımsız bölümün yerinde gösterilmesi işlemleri ile tescile tabi olan cins değişikliği, arz-i irtifak hakkı tesisi veya terkini ve birleştirme işlemlerine yönelik talebe bağlı işlemleri yapma yetkisi ilgili Kanun ve Yönetmeliklerle Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendislik Bürolarına verilmiştir. LİHKAB lara Kanun ve Yönetmelikle verilen işler, daha öncesinden SHKMB nın yaptığı işler olmayıp; o güne kadar kadastro müdürlüklerinin yaptığı işlerdir. Yakın bir geçmişe kadar, kadastrosu kesinleşen yerlerde, devlet güvencesi altında yürütülen ve ilgilisinin talebine istinaden yerine getirilen kadastro teknik hizmetleri böylece iş ve işlem sahiplerinin isteklerine paralel olarak daha nitelikli, güvenilir ve hızlı bir şekilde yürütülmeye başlanmıştır. Bu büroların taşıdığı kamusal sorumluluk ile de hem vatandaşın mağdur edilmesinin engellenmesi hem de hizmeti yerine getiren büroların sorumluluk bilinciyle hareket etmesi sağlanmıştır. Kadastro hizmetleri, vergi, kamulaştırma, arsa ve arazi kullanımının düzenlenmesi, mülkiyet anlaşmazlıkları dolayısıyla yargı, mühendislik projelerinin düzenlenmesi gibi pek çok konunun temel altlığını oluşturur. Kadastro hizmetleri sonucunda üretilen bilgi ve belgeler, taşınmazların sınırlarının, maliklerinin ve niteliklerinin zaman içerisinde değişime uğraması nedeniyle dinamik bir yapıya sahiptir. Öngörülen kadastral hedeflere ulaşabilmek için bu bilgi ve belgelerin yüksek kalite standartlarında, ihtiyaçları karşılayabilecek nitelikte doğru güncel ve hızlı bir şekilde Lisanslı Harita Kadastro Mühendislik Büroları (LİHKAB) tarafından yapılması kadastroda maliyetin geri kazanımı ve özel sektör paylaşımı açısından önemli bir noktadır. Ayrıca bölgesel ihtiyaçları yerinde karşılama, kadastral hizmetler- piyasa adaptasyonu, sorumlulukların dağıtımı, sektörel istihdamın artırılması açısından da LİHKAB lar dinamik bir açılım olarak ortaya çıkmıştır. Medeni Kanun un öngördüğü temel hakların kullanım ve tesisine yönelik olan ve kamusal sorumluluk ile karşılanması gereken talebe bağlı kadastral teknik hizmetlerin, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü misyonuna uygun, görev ve sorumluluk bilinciyle daha etkin ve verimli bir şekilde yerine getirebilecek, Dünyadaki gelişmiş diğer ülkelere paralel olarak TKGM tarafından açılan yeterlik sınavındaki başarıları sonucu lisans hakkı kazanmış meslektaşlarımız tarafından yapılması, 20 LİHKAB