Birinci Basamakta Akut İshal Kontrolü
|
|
- Berkant Nabi
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Birinci Basamakta Akut İshal Kontrolü
2 Dünyada 5 yaş altı çocuk ölüm nedenleri (The World Health Report 2005) 1) %37 Neonatal nedenler 2) %19 Akut solunum yolu enfeksiyonları 3) %17 İshalli hastalıklar 4) %8 Sıtma 5) %4 Kızamık 6) %3 HIV/AIDS 7) %3 Travmalar 8) %10 Diğer
3 İshal, küresel bir sorundur 5 yaş altı çocukları etkileyen en önemli hastalıklardan biridir. Her çocuk yılda ortalama 2-4 ishal atağı geçirmektedir. Dünyada, 5 yaş altı çocuklarda, yılda 1,3 milyar ishal olgusu, 1,5 2,5 milyon ishale bağlı ölüm görülmektedir
4 İshale bağlı ölümlerin %80 i yaşamın ilk 2 yılında meydana gelir İshal beslenme bozukluklarının önemli nedenidir. Hasta yataklarının 1/3 den fazlasın ishalli çocuklarca işgal edilmektedir. İshale bağlı ekonomik kayıplar önemlidir.
5 Türkiye de ishal Hastalık yükü çalışması (SB + Başkent Ünv) 0-14 yaş ölümlerinin %8.4 ünden sorumlu Kentsel %6,2, kırsal %9, yaş hastalık yükünün %6.5 i ishalli hastalıklara bağlıdır. Kentsel %4,8, kırsal %7,8
6 Grafik 2. Diyarbakır Çocuk Hastanesinde 5 yaş altı çocuk ölüm nedenleri ( ) Diğer nedenler 5,8% Diğer enf 3,8% Akciğer enf. 28,3% Neonatal-prenatal nedenler 53,8% İshal 8,3%
7 Ağustos1994-Temmuz 1995 arasında DÜTF çocuk enfeksiyon kliniğine yatırılarak tedavi edilenler 783 gastroenterit (%51,1) 288 prülan menenit 83 tbc menenjit 36 AC tbc 197 tifo 73 hepatik koma 37 kızamık sonrası pnö 34 diğer
8 Diyarbakır da yaş gruplarına göre son 15 günde ishal (%) (n:3094) Yaş (ay) İshali olan % , , , , , , ,7 TOPLAM 53,4
9 Tanım İSHAL: 24 saatte 3 veya daha fazla sulu, şekilsiz dışkılama. Annelere göre her zamankinden (anneye göre normal kabul edilenden) daha sık ve sulu dışkılama. (Sadece anne sütü alan bebekler normal olarak birkaç kez, yarı katı (cıvık) dışkılama yaparlar Günlük dışkı miktarının (200mg dan fazla), sayısının 3 den fazla ve içeriğinin artmasıdır.
10 GASTROENTERİT: Mide ve İB ın birlikte etkilendiği ve bu nedenle bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı gibi yakınmalarla seyreden klinik tablodur. ENTEROKOLİT: İB ve KB mukozasını aynı anda tutan ve genellikle bulantı ve kusmanın eşlik etmediği, ateş, karın ağrısı ve ishalin baskın olduğu klinik tablodur.
11 Akut İshal 2 haftadan kısa süren ishal ataklarıdır. Nedenleri; İnfeksiyon ajanları Viral (rotavirus, Norwalk virus, norovirus) Bakteriyel (E.coli, Salmonella, Shigella) Protozoal (G.lamblia, E.histolyctica) Metabolik Bozukluklar Çölyak ve benzeri hastalıklar Nutrisyonel Nedenler Hiperosmoler süt formülleri Antibiyotikler Neoplastik Hastalıklar Psikolojik Nedenler
12 Kronik İshal 2 haftadan daha uzun süren ishal inatçı ishal olarak kabul edilir. 4 haftayı aşması halinde kesin olarak kronik ishal denir. Nedenleri; İnce barsak mukoza bozuklukları: Çölyak Hastalığı İnce barsak lümen içeriği bozuklukları: Kistik Fibrozis, Pankreas Salgısı Eksikliği, İnce barsakta anatomik bozukluklar: Kısa Barsak Send., Hirschsprung Hast. Diğer nedenler
13 Oluşma Mekanizmasına göre ishal tipleri 1) Sekretuar İshal 2) Osmotik İshal 3) Normal Dışı Barsak Hareketleri 4) Eksudasyon
14 1)Sekretuar İshal: Barsak epitel hücrelerinde iyon geçişinin bozuk olmasından kaynaklanır. Kolera ve ETEC infeksiyonları bu çeşit ishale sebep olur. 2)Osmotik İshal: Tam emilmemiş veya emilemeyen maddeler yüzünden dışkı ile barsak hücreleri arasında osmotik basınç farklılığından kaynaklanır. Genel emilim bozuklukları, bazı laksatifler ve Mg içeren antasitler neden olur.
15 3)Normal Dışı Barsak Hareketleri: 1-Hareketin hızlanması: 2-Hareketin azalması: Hareket yavaşlığı bakteri üremesine ve ishal oluşumuna neden olur. 4) Eksudasyon: Barsak mukozasının infeksiyöz veya inflamatuar nedenlerle hasarlanması sonucu meydana gelir.
16 İshal Etyolojisi Ani başlayan ciddi bulantı ve kusma ön planda olduğu ve genellikle saatte iyileşen ishallerde S. aureus veya B. cereus tosinlerinin hazır alınması ile oluşan bakteriyel besin zehirlenmesi yada tifo dışı salmonella gibi bakteriyel ajanlar düşünülmelidir. Toksinler, viruslar veya mukozaya invazyon yapan bakterilerle oluşan ishaller 10 gün içinde sınırlanır. 10 günü aşan ishallerde amibiyoz ve giardiyoz gibi protozoonlar etken olabilir.
17 Akut infeksiyöz ishalden sorumlu bakteriyel etkenler Shigelloz (Sh. Dizanteri kanlı ishal) Escherichia coli EPEC: (en çok çocuk ishalleri) ETEC:Dizanteri benzeri hastalık yapar EHEC: çocuk ve yaşlılarda HÜS (hemorajik üremik sendrom) yapabilir Yersiniyoz: Campylobacter jejuni Tifo dışı Salmonella gastroenteriti Kolera
18 Diyarbakır da Annelere göre ishale neden olan çeşitli etkenler (%) (Elmacı N, Özelçi P) Ay basması Haram süt Diş çıkarma Kirli su Kirli yiyecek Nazar Korku 87,1 88,6 86,4 59,4 54,5 25,0 11,4
19 Viral ishaller Etiyolojik ajanlar göz önüne alındığında viral patojenlerin % lara varan oranlarla ilk sırayı aldıkları bilinmektedir. Sıklık sırasına göre; Rotavirüsler (RV), Enterik Adenovirüsler (Ead), Norwalk ve Norwalk-like virüsler, norovirüs klinik önem taşıyan virüslerdir
20 ABD de yıllık ortalama 3.5 milyon viral gastroenterit olgusu bildirilmekte ve bunların %35 inin hastaneye yatırılarak tedavisi gerekmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde bu oran daha da yüksektir (125 milyon olgu/yıl). Bu olguların 18 milyonu şiddetli dehidratasyonla seyretmektedir.
21 Dünyada ishale bağlı bebek ölümlerinin % ından Rotavirüsler sorumludur 1-3 günlük kuluçka süresinin sonunda ateş, kusma, ishal, karın ağrısı ve solunum sistemi semptomları ile başlar. Sıvı-elektrolit kaybı, izonatremik tipte şiddetli dehidratasyon ve asidoz nedeniyle olguların hastaneye yatırılması gerekebilir.
22
23
24 Enterik Adevirüs (Subgenus F; serotip 40, 41) en sık 0-3 yaş grubu çocuklarda akut ve uzamış ishal nedeni olarak RV den sonra ikinci sırada yer alır. Görülme sıklığı % 5-15 dir. Avrupa, Asya, Kuzey ve Güney Amerika da çocukluk çağı gastroenteritlerinin % 3.1 ile % 13.5 inde etken olduğu gösterilmiştir.
25 Norwalk ve Norwalk-benzeri virüsler Caliciviridae familyasında Norovirüslere bağlı bir gruptur. Özellikle restoranlar, bakımevleri, hastaneler, ziyafet şölenleri, okullar, yaz kampları gibi toplu yiyecek tüketim yerlerinde sık görülmektedir. Su kaynaklı ishal salgınlarının büyük bir kısmı ise lağım sularının içme sularına karışmasından dolayı olduğu tespit edilmiştir.
26 CDC; Temmuz 1997 ile Haziran 2000 arasında Avrupa topluluğunda toplam 232 Norwalk virüs salgını raporlamıştır. Bu salgınların %57'si yiyecek kaynaklı,%16'sı kişiden kişiye bulaşma kaynaklı,%3 ise su kaynaklı olduğu tespit edilmiştir. Norwalk virüsler bulaştığı insanın kusmuğunda ve dışkısında bulunabilir.
27 bulaşma Virüs bulaşmış yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi, Virüsün bulunduğu yüzeylere dokunma ya da virüsü içinde barındıran kişilerin dokunduğu nesnelere dokunma yolu ile En çok bulaş; hasta kişilerin bakımlarını üstlenirken, onların temizliği, beslenmesi, kişisel ihtiyaçlarının karşılanması durumunda temas ile olmaktadır. Bir başka sağlıklı kişiyi hasta edebilmesi için sadece 10 adet virüsün sindirim sistemine girmesi yeterlidir
28 Norovirüs Vücuda girdikten saat sonra; şiddetli bulantı, kusma, ishal, kimi zaman baş ağrısı ve ateş gibi belirtiler görülür. Hastalık 2-3 gün içerisinde kendiliğinden geçmekle birlikte özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda, düşkünlerde ve vücut direncinin düşük olduğu; kalp hastalığı, akciğer hastalığı, şeker hastalığı, kronik böbrek hastalığı gibi hastalıkları bulunanlarda şiddetli seyredebilir.
29 Bulaşma: Etkenin ağız yoluyla alınması sonucu olur. Daha çok gıda hazırlayıcıları ve sunucularından (restoran, cafe, tabldot yemekhaneleri, oteller, hastaneler vb. mutfak ve yemekhanelerinde çalışanlar) yayılır. Bu yerlerde kontamine yiyecek ve içecekleri yiyen içen insanlara bulaşma olur. Bundan başka, hasta olan insanlardan, onların çıkartıları ile temas edenlere de bulaşır Deniz ürünlerinin yenmesi ile de salgınlar olabilir. Dondurulmuş besinlerden kaynaklanan salgınlar olabilir.
30 İshallerde bulaşma yolu: Etken genellikle hastaların dışkı veya idrarı ile dış ortama atılır Genellikle kontamine olmuş gıda ve sularla ağız yoluyla girerler Ayrıca kontamine olmuş oyuncak, eşyalar, kirli eller de bulaşma aracı olarak önemli rol oynar
31 Dışkı Su Kara sinek Eller Gıdalar Ağız Fekal-Oral Bulaşan Hastalıkların Enfeksiyon Zinciri
32 İshal riskini arttıran davranışlar: İlk 6 ayda tam emzirme olmaması Emzirmeyi en az bir yıla kadar sürdürmede yetersizlik Biberon kullanımı Yalancı meme (emzik kullanımı) Besinlerin hazırlanma ve saklanmasında sorunlar İçme suyunun dışkı ile kontaminasyonu El yıkamama Dışkının uygun şekilde yok edilememesi
33 İshalde kişisel özellikler Yaşamın ilk iki yılında (6-11. aylarda ) Anne sütü alamayanlarda Malnütrisyonlularda DDA lılarda Diğer enf. hastalığı varlığında Bağışıklamanın yetersiz olması (öz. Kızamık) Vit A yetmezliği durumlarında DAHA SIK
34
35 İshal olgularının yaş gruplarına göre dağılımı Diyarbakır yaş 5-9 yaş yaş yaş yaş yaş 65+
36 Zaman özellikleri Her mevsim görülebilir Temmuz-ağustosta en sık Eylül-ekimde tekrar hafif yükselme Soğuk havalarda etken rotaviruslar
37 Şekil 1. Bağlar 1 Nolu, Batıkent, Yenikapı ve Şehitlik Sağlık Ocaklarına Başvuran İshal Olgularının Aylara Göre Dağılımı ( ) Olgu Sayısı Aylar
38 Yer özellikleri Dünyanın her yerinde görülebilir Tropikal bölgelerde tüm yıl boyunca Yere göre dağılımı etkileyen en önemli faktör çevreye ait (su, kanalizasyon v.b.) ve kişisel özelliklerdir (hijyen)
39 GAP illerinde 0-5 yaş çocuklarda akut ishal sıklığı 2002(%) ADYM 9,3 BAT 25 36,4 29,3 DYB GZTP KİLİS 74,6 63,9 29,5 22,6 14,4 10 MARD. SİİRT Ş.URFA ŞIRN. GAP GAP Bölgesi Halk Sağlığı Projesi Raporu 2003.
40 Çevresel özellikler : Sağlıklı su temin edilememesi Dışkı ve idrarın sağlıklı uzaklaştırılamaması Kişisel ve yerel hijyen koşullarının iyi olmayışı Besin hijyeni : üretim, saklama, pişirme... Hayvanlara yakın yaşama ve veteriner hizmetleri yetersizliği Bölgede sinek ve diğer haşaratların barınma ve üremesini kolaylaştıran yerlerin varlığı
41 (İSHALİN ÖNLENMESİ) KORUNMA VE KONTROL
42 A. Korunma : Kişisel direnci arttıracak önlemler Maternal beslenme çocukların sağlıklı beslenmesi Bağışıklama (roravirüs?) Bulaşmayı önleyecek önlemler Sağlıklı su temini Dışkının uygun şekilde uzaklaştırılması Besin hijyeni Zoonotik rezervuarların kontrolü Karasineklerin önlenmesi Kişisel hijyen Sağlık eğitimi işbirliği
43 İçme suyu Diyarbakır a 2000 yılının haziran ayından itibaren kademeli olarak Dicle Barajından gelen ve arıtılan su verilmeye başlanmıştır. Yaklaşık 1800 Litre/ sn su verilmektedir. Buna bağlı olarak Her yıl yaşanan su kaynaklı salgınlar artık görülmemektedir.
44 Şekil 1. Bağlar 1 Nolu, Batıkent, Yenikapı ve Şehitlik Sağlık Ocaklarına Başvuran İshal Olgularının Aylara Göre Dağılımı ( ) O lgu S ayıs ı Arıtılmış suyun verilmesi Aylar
45 Diyarbakır da Sağlık Ocaklarına başvuran ishal olgularının yıllara göre dağılımı
46 Sağlık eğitimi Emzirme Temiz su kullanımı Mama hazırlama El yıkama Dışkının güvenle yok edilmesi Kızamık immünizasyonu
47 B. Hastaların temaslı ve yakın çevrenin kontrolü : Hastaların kontrolü Temaslı kontrolü Risk grupları : Malnütrisyonlu çocuklar Yaşlılar Gebeler,immün yetmezliği olanlar
48 İshal olgu sayılarını azaltmak için ana önlemler: Güvenli içme suyuna ulaşım Geliştirilmiş sanitasyon İyi kişisel ve gıda hijyeni Enfeksiyonun nasıl yayıldığı konusunda sağlık eğitimi.
49 İSHALLİ ÇOCUKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ İshalli bir hastada tedavi planı oluşturulması için bazı noktalara dikkat edilmelidir. Bunlar: Dehidratasyonun şiddetinin derecelendirilmesi Kanlı, müküslü dışkı özelliği varsa dizanteri açısından incelenmesi İshalin persistan ishal yönünden değerlendirilmesi Çocuğun beslenme şekli değerlendirilir, varsa malnutrisyon tipi belirlenir Altta yatan başka hastalık araştırılır
50 Dehidratasyonun derecesi hastanın sıvı kaybına göre yapılır, çocuğun önceki ağırlığı biliniyorsa buna göre ağırlık kaybı dehidratasyonun derecesini gösterir. Çocuğun ; %3-5 ağırlık kaybı hafif, %5-10 ağırlık kaybı orta, %10 dan fazla ağırlık kaybı ise ağır derecede dehidratasyonu gösterir. Çoğu zaman çocuğun önceki ağırlığı bilinmediği için derecelendirme klinik bulgulara göre yapılır.
51 Dehidratasyonun Tanınması Huzursuzluk ve İrritabilite *Mukozalarda Kuruluk (ağız,göz) *Göz Kürelerinin Çökük Olması *Nabız Hızının Artması *İdrar Çıkışının Azalması *Solunum Hızı ve Derinliğinin Artışı *Kan Basıncında Azalma *Deri Turgorunun Azalması *Kapiller Doluş Zamanında Artma
52 Dehidratasyonun Tanınması Huzursuzluk ve İrritabilite, Mukozalarda Kuruluk (ağız,göz) Göz Kürelerinin Çökük Olması Nabız sayısının Artması İdrar Çıkışının Azalması Solunum Hızı ve Derinliğinin Artışı Deri Turgorunun Azalması Kapiller Doluş Zamanında Artma
53 Bebekler İçin; Tartı kaybı Ön fontanel çöküklüğü 4-5saat bezlerinin kuru kalması Konvülziyon görülmesi ÖNEMLİDİR
54 Hafif Dehidratasyon; Uyanıklık ve huzursuzluk Susama hissi Nabız, solunum, kan basıncı, turgor, idrar akımı, müköz membranlar,kapiller doluş zamanı normaldir. Tahmini Sıvı Açığı: 30-50ml/kg
55 Orta Dehidratasyon; Huzursuzluk Göz küreleri çökük İştahla içme-susuzluk Deri katlantısının yavaş kaybolması(1-2sn) Uyarıya abartılı yanıt Postüral hipotansiyon Tahmini Sıvı Açığı: 60-90ml/kg
56 Ağır Dehidratasyon; Letarjik ya da bilinci kapalı Göz küreleri çökmüş İçememe ya da çok az içebilme Deri katlantısının çok yavaş kaybolması En az 2si bulunmalı Tahmini Sıvı Açığı:100ml/kg
57 BULGU DEHİDRATASYONUN DERECELENDİRİLMESİ DEHİDRATE DEĞİL DEHİDRATE AĞIR DEHİDRATE Genel Durum İyi, Hareketli Huzursuz Letarjik hipotonik veya bilinç kapalı Gözler Normal Çökük Çok Çökük Göz Yaşı Var Azalmış Yok Ağız ve Dil Islak Nemli Kuru Çok Kuru Susama Hissi Yok Normal İçiyor Susamış İstekle İçiyor Su İçemiyor Turgor- Tonus Normal Bozuk Çok Bozuk Tedavi Şekli Evde İshal Tedavisi ORS Tedavisi Hastanede İ.V. Tedavi
58 İSHAL VAR İSE, SORUN: Ne zamandan beri? Dışkıda kan var mı? BAKIN VE HİSSEDİN: Çocuğun genel durumuna bakın. Çocuk: Letarjik ya da bilinci kapalı mı? Huzursuz ve irritabl mı? Göz kürelerinde çöküklüğe bakın. Çocuğa su verin. Çocuk: İçemiyor ya da çok az mı içebiliyor? İştahla mı içiyor, susamış mı? Karın derisinde turgor tonus bakın. Deri katlantısının kaybolması:çok yavaş mı?(2 saniyeden uzun) Yavaş mı?
59
60
61
62 Aşağıdaki belirtilerden ikisi: Letarjik ya da bilinci kapalı Göz kürelerinde çöküklük İçememe ya da çok az içebilme Deri katlantısının çok yavaş kaybolması Aşağıdaki belirtilerden ikisi: Huzursuzluk, irritabilite Göz kürelerinde çöküklük İştahla içme, susuzluk Deri katlantısının yavaş kaybolması Belirtilerin orta ya da ağır dehidratasyon olarak sınıflamak için yetersiz olması AĞIR DEHİDRATASYON ORTA DEHİDRATASYON DEHİDRATASYON YOK Eğer çocuğun başka bir ağır sınıflaması yoksa: - Ağır dehidratasyon için sıvı verin (Plan C). YA DA Eğer çocuğun başka bir ağır sınıflaması varsa: ACİLEN hastaneye sevk edin, annenin yolda az az sık sık ORS vermesi ni sağlayın. Anne emziriyorsa, yolda emzirmesini söyleyin. Orta dehidrat asyon için sıvı ve yiyecek verin (Plan B). Eğer çocuğun ayrıca ağır sınıflaması da varsa - ACİLEN hastaneye sevk edin. Anneye yolda az az sık sık ORS veril mesini söyleyi n. Anne emziriyorsa, yolda emzirmesini söyleyin. Anneye acilen geri gelmesi gereken durumları anlatın. Eğer düzelme olmazsa 5 gün sonra kontrole gelmesini söyleyin. İshalin ev tedavisi için sıvı ve yiyecek önerin (Plan A). Anneye acilen geri gelmesi gereken durumları anlatın. Eğer düzelme olmazsa 5 gün sonra kontrole gelmesini söyleyin.
63 Çocuğun dehidratasyonunu sınıflamak için, önce kırmızı (ya da en üstteki) satıra bakın. Eğer kırmızı satırdan iki ya da daha fazla belirti varsa, çocuğu AĞIR DEHİDRATASYON olarak sınıflayın. Eğer burada iki ya da daha fazla belirti yoksa, sarı satıra (ya da ortadaki) bakın. Eğer iki ya da daha fazla belirti varsa çocuğu ORTA DEHİDRATASYON olarak sınıflayın. Eğer sarı satırdan iki ya da daha fazla belirti bulunmuyorsa, çocuğu DEHİDRASYON YOK olarak sınıflayın. Bu çocukta ORTA DEHİDRATASYON olarak sınıflanmak için yeterli belirti yoktur. Bu çocuklardan bir bölümünde dehidratasyonun bir tek bulgusu olabilir ya da herhangi bir belirti olmadan sıvı kaybı gerçekleşmiş olabilir
64
65 TEDAVİ PLANI A NIN ÜÇ KURALI 1. Dehidratasyonu önlemek için daha fazla sıvı ver 2. Malnütrisyonu önlemek için beslenmeyi sürdür 3. Dehidratasyon belirtileri veya diğer problemler olduğunda çocuğu sağlık personeline getir
66 Ne kadar sıvı verilmeli? İshal duruncaya kadar içebildiğince. Her sulu dışkılamadan sonra: < 2 yaş : ml 2-10 yaş : ml
67 Ne zaman geri getirmeli? Daha fazla sulu dışkılamaya başlarsa Tekrarlayan kusmalar olursa Susama hissi olduğunda Turgoru bozulduğunda Ateş geldiğinde Dışkıda kan gördüğünde Üç günde iyileşmediğinde
68 TEDAVİ PLANI B Bir miktar dehidratasyonu olan çocuklar için oral rehidratasyon
69
70 İlk 4 saatte verilecek ORS miktarı : (kgx75:...ml) Yaş < 4 ay 4-11 ay ay 2-4 yaş Ağırlık (kg) < ml
71 ORS verme : Daha fazla istiyorsa verilir Anneyi emzirmeye teşvik et 6 aydan küçüklere bu sürede ml temiz su ver ORS verirken biberon kullanma 2 yaşın altında 1-2 dakikada bir tatlı kaşığı ORS, daha büyükler istediği kadar Zaman zaman tedavinin etkinliğini değerlendirin.
72 Rehidratasyon tamamlanınca; anneye tedavi planı A öğretilir iki günlük ORS paketi verilir Ne zaman geri getireceği öğretilir Anne erken ayrılırsa; - 4 saatte ne kadar ORS vereceği öğretilir - yeterli ORS paketi verilir - Tedavi planı A nın 3 kuralı öğretilir.
73 Gıda verme : 4 saatlik sürede sadece anne sütü 4-6 aydan büyük çocuklara eve gönderilmeden önce biraz besin verilmeli
74 TEDAVİ PLANI C Aşırı dehidratasyonlu hastalar için Hızlı IV rehidratasyon Olası ise hastanede Ringer s lactate (yoksa normal salin) 1-2 saatte bir hastayı değerlendir, gerekirse daha hızlı sıvı ver İfantları 6, daha büyükleri 3 saat sonra yeniden değerlendir
75
76 Aşırı dehidrate çocuk ve erişkinlerin IV tedavisi için rehber : Yaş ÖNCE SONRA 30 ml/kg 70 ml/kg < 12 ay 1 saat içinde 5 saat içinde > 12 ay 30 dakika içinde 2,5 saat içinde
77 Optimal Sıvı Elektrolit Emilimi İçin ORS Bileşim İlkeleri Dünya Sağlık Örgütü ORS bileşiminin etkisini optimal şartlarda tutabilmek için bir formül önermiştir. Bu formülün; Osmolaritesi plazmaya yakın olmalıdır Glukoz Konsantrasyonu gr/l ( mmol/l) Sodyum 90 m Eq/L Potasyum 20 meq/l Asidozu önlemek için sitrat veya bikarbonat mmol/l olmalıdır Glukoz konsantrasyonu fazla olursa osmotik diare, düşük olursa sıvı-tuz emiliminde azalma gibi yan etkiler görülmektedir.
78 ORS BİLEŞİMİ 1 Litre Suda Eritilecek Maddeler İÇİNDEKİLER MİKTARI gr/l İYONLAR KONSANTRASYON mmol/l Sodyum klorid 3,5 Sodyum 90 Potasyum klorid 1,5 Potasyum 20 Trisodyum Sitrat 2,9 Klor 80 Sodyum Bikarbonat 2,5 Sitrat, Bikarbonat 10, 30 Glukoz (Anhidröz) 20 Glukoz 111 Total Osmolarite 311 m osm/l
79 ORS Tedavisinin İntravenöz Tedaviden Üstünlükleri ORS tedavisi akut sulu ishal olgularının %95 inde dehidratasyonun önlenmesi ve tedavisinde başarılı olmaktadır. Hafif ve orta derecede dehidratasyonu olan hastalarda endikasyon uygun konulmuşsa İ.V. tedaviye göre bir çok avantajı vardır: ORS tedavisinde elektrolit absorpsiyonu daha yavaş ve düzenli olmaktadır ORS ucuzdur
80 ORS sıvısının steril olmasına gerek yoktur, sepsis, tromboflebit, hepatit gibi komplikasyonlar görülmez Elektrolit düzeylerinin ölçülemediği durumlarda da güvenle kullanılabilir ORS tedavisinde ihtiyaca göre çocuk alacağı sıvı miktarını kendi belirler, İ.V. tedavisinde oluşabilecek aşırı sıvı yüklenmesi veya sıvı yetersizliği görülmez İ.V. tedavisi hastane ve yakın izlem için personel gerektirirken, ORS tedavisinde annenin ilgisi yeterli olabilir
81 AĞIZDAN SIVI TEDAVİSİNİN UYGUN OLMADIĞI DURUMLAR ORS un Uygun Olmadığı Durumlar Şiddetli dehidratasyonun başlangıç tedavisi Paralitik ileus veya şiddetli abdominal distansiyon Su içemeyen hastalar ORS nin etkisiz olduğu durumlar Dışkı ile fazla sıvı kaybı (15 ml/kg/ saatten fazla sıvı kaybı) Şiddetli ve tekrarlayan kusmalar; Glukoz absorpsiyonunun bozulduğu durumlar;
82 ORS NİN HAZIRLANMASI ORS preparatları piyasada toz paketler şeklinde bulunur. 1 litre kaynatılmış soğutulmuş su içine 1 paket atılıp eritilerek ORS hazırlanmış olur. Bu solüsyon soğuk veya ılık olarak içilebilir ve en fazla 24 saat içinde tüketilmelidir.
83 ALIŞTIRMA 1. Olgu: Kaya Kaya'nın Sağlık Ocağı'na getirilme nedeni 4 gündür süren ishali idi. Kaya 25 aylıktı. Ağırlığı 9 kg, vücut sıcaklığı 37.0 C ölçüldü. Kaya'nın genel tehlike belirtisi yoktu. Sağlık çalışanı anneye "Kaya'nın dışkısında kan var mı?" diye sordu. Anne olmadığını söyledi. Sağlık çalışanı dehidratasyon belirtilerine baktı. Kaya letarjik ya da bilinci kapalı değildi. Huzursuz ya da irritabl da değildi. Göz küreleri çökük görünmüyordu, su verildiğinde bunu iştahla içti. Deri katlantısı hemen kayboluyordu. Kaya'nın belirtilerini Kayıt Formu'na işaretleyin ve bunları sınıflayın.
84
85 2. Olgu: Rana Rana 14 aylıktı. Ağırlığı 12 kg, vücut sıcaklığı 37.5 C bulundu. Rana'nın annesi, çocuğun 3 haftadır ishali olduğunu söyledi. Rana'nın herhangi bir genel tehlike belirtisi yoktu. Sağlık çalışanı ishalini değerlendirdi. Yirmibir gündür ishali olduğunu fark etti. Çocuğun dışkısında kan olup olmadığını sorduğunda yanıt "Hayır" oldu. Daha sonra dehidratasyon belirtilerini değerlendirdi. Çocuk muayene süresince huzursuzdu. Göz küreleri çökük değildi. İştahla içiyordu. Deri katlantısı hemen kayboluyordu. Rana'nın belirtilerini ve bunların sınıflamasını Kayıt Formu'na yazın.
86 Olgu: Hülya Hülya 7 aylıktı. Ağırlığı 5.6 kg, vücut sıcaklığı 37 C idi. Annesi ishali olduğu için Sağlık Ocağı'na getirmişti. Hülya'nın herhangi bir genel tehlike belirtisi yoktu. Sağlık çalışanı Hülya'yı ishal belirtileri yönünden değerlendirdi. Annesi ishalin 2 gün önce başladığını belirtti. Dışkıda kan yoktu. Hülya letarjik ya da bilinci kapalı değildi ve huzursuz ya da irritabl da değildi. Göz küreleri çöküktü. Su verildiğinde çok susamış gibi iştahla içti. Deri katlantısı hemen kayboldu. Hülya'nın belirtilerini ve bunların sınıflamasını Kayıt Formu'na yazın
87 4. Olgu: Tuna Tuna 3 yaşındaydı. Ağırlığı 10 kg idi. Vücut sıcaklığı 37 C ölçüldü. Annesinin geliş nedeni Tuna'nın ishaliydi. Tuna'nın genel tehlike belirtisi yoktu. Sağlık çalışanı Tuna'nın ne zamandan beri ishali olduğunu sorduğunda, annesi ishalin iki haftadan uzun bir süredir olduğunu söyledi. Tuna odada bulunduğu sürece irritabl idi, fakat göz küreleri çökük değildi. İçebiliyordu, ancak susamamıştı. Deri katlantısı hızla kayboluyordu. Tuna'nm belirtilerini ve sınıflamalarını Kayıt Formu'na yazın.
88 5. Olgu: Uğur Uğur 10 aylıktı. Ağırlığı 8 kg, vücut sıcaklığı 38.5 C idi. Sağlık Ocağı'na getirilme nedeni, 3 gündür süren ishali idi. Annesi çocuğun dışkısında kan görmüştü. Uğur'un genel tehlike belirtisi yoktu Sağlık çalışanı çocuğu ishali yönünden değerlendirdi. Çocuğun dışkısında kan görüldüğünü not ettikten sonra dehidratasyonu değerlendirdi. Uğur letarjik ya da bilinci kapalı değildi. Huzursuz ve irritabl değildi. Göz küreleri çökük değildi. Su verildiğinde normal içiyordu ve susamış gibi görünmüyordu. Deri katlantısı hemen kayboluyordu. Uğur'un belirtilerini ve sınıflamalarını aşağıdaki Kayıt Formu'na yazın.
89
DEHİDRASYON: Vaka Temelli İnteraktif Tartışma
DEHİDRASYON: Vaka Temelli İnteraktif Tartışma Prof. Dr. Ergin ÇİFTÇİ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları BD DEHİDRASYON SINIFLAMASI Hafif sıvı açığı Orta düzeyde sıvı açığı
DetaylıÇOCUKTA AĞIZDAN SIVI TEDAVİSİ
ÇOCUKTA AĞIZDAN SIVI TEDAVİSİ Prof. Dr. Ergin ÇİFTÇİ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları BD DEHİDRASYON SINIFLAMASI (IV) Hafif sıvı açığı Orta düzeyde sıvı açığı Ağır sıvı
DetaylıİSHAL AKUT İSHALDE HEMŞİRELİK BAKIMI. Akut İshal. 14 günden kısa sürer. Dehidratasyona yol açar (ölüm nedenidir) Malnütrisyonu kolaylaştırır.
AKUT İSHALDE İSHAL Dışkının normalden daha fazla su içermesi SULU DIŞKILAMA 24 saatte 3 ya da daha fazla sayıda sulu dışkılama 20.04.2016 2 Akut İshal İshal gelişmekte olan ülkelerde önemli bir morbidite
DetaylıÇocukta Kusma ve İshal
Tanım Çocukta Kusma ve İshal Dr. Hasan Kaya Acil Tıp AD Akut gastroenterit 24 saat içinde 3 ten fazla ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve daha sulu dışkılamadır. Yenidoğan
DetaylıAkut İshal. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi İzmir 2007
Akut İshal Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi İzmir 2007 Akut ishal tanımı Yirmi dört saatte üçten fazla sulu dışkılama Anne
DetaylıSU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI
SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI 1 Dersin Amacı: Su ve besinler ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak. 2 Dersin Öğrenim Hedefleri Su ve
DetaylıAKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 GASTROENTERİTLER Gastroenterit (g.e) gastrointestinal kanalın herhangi bir bölümünün inflamasyonudur
DetaylıDr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
KLİNİK BELİRTİ ve BULGULAR KOLERA Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Koleranın temel kliniği yoğun ishal ve kusma ile seyreden ve sonucunda gelişen
DetaylıBASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL)
BASİLLİ DİZANTERİ (SHİGELLOZİS) (KANLI İSHAL) TANIMI Shigella türü bakterilerde meydana gelen;karekteristik belirti ve bulguları olan,ilium ve kolonun akut enfeksiyonudur.basilli ve amipli dizanteri olmak
DetaylıSIVI GEREKSİNİMİ ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLİT TEDAVİSİ. Dr. Dilek DURMAZ AÜTF Acil Tıp ABD 25/05/2010. Vücut Sıvılarının Dağılımı
ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLİT TEDAVİSİ Dr. Dilek DURMAZ AÜTF Acil Tıp ABD 25/05/2010 Doğumda vücut ağırlığının %75 i su iken, büyük çocuklarda bu oran %60 dır Yaşla birlikte HDS azalırken HİS artar Akut dehidratasyon
DetaylıTİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;
TİFO Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; Tifo ve paratifo hastalığı Salmonella bakterisi ile meydana gelen sistemik enfeksiyon hastalıklarıdır. Tifoya Salmonella typhi paratifoya ise Salmonella paratyphi neden
DetaylıGıda Zehirlenmeleri. 10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri
10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma 17. Hafta ( 05 09 / 01 / 2015 ) BAKTERİLERİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR GIDA ZEHİRLENMELERİ Slayt No : 37 Etken ve Bulaşma Yolları Stafilokoklarla oluşan gıda zehirlenmelerinde
DetaylıÇocuklarda sıvı ve elektrolit tedavisi. Prof. Dr. Aydın Ece Dicle Üniv. Tıp Fak. Çocuk Sağ ve Hast AD
Çocuklarda sıvı ve elektrolit tedavisi Prof. Dr. Aydın Ece Dicle Üniv. Tıp Fak. Çocuk Sağ ve Hast AD Dehidratasyonda sıvı tedavisi Tedavinin amaçları Şoku önlemek için dolaşan sıvı hacmini düzelt (%10-%15
DetaylıViral Hepatitler. Hepatit A Virus. Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış. Hepatit Tipleri. Hepatit A Klinik Özellikler
Viral Hepatitler- Tarihsel Bakış Viral Hepatitler İnfeksiyöz Viral hepatitler A NANB E Enterik yolla geçen Dr. Ömer Şentürk Serum B D C F, G, TTV,? diğerleri Parenteral yolla geçen Hepatit Tipleri A B
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
DetaylıGASTROENTERİT YAPAN VİRUSLAR VE ENFEKSİYON OLUŞTURMA MEKANİZMALARI
GASTROENTERİT YAPAN VİRUSLAR VE ENFEKSİYON OLUŞTURMA MEKANİZMALARI GASTROENTERİT YAPAN VİRÜSLER Viral gastroenteritler fekal oral yolla bulaşmaları nedeniyle, alt yapı yetersizliği bulunan gelişmekte olan
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ENFEKSİYON RİSKLERİ Sağlık hizmeti veren, Doktor Ebe Hemşire Diş hekimi Hemşirelik öğrencileri, risk altındadır Bu personelin enfeksiyon açısından izlemi personel sağlığı ve hastane
DetaylıGıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları
Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları Dr. Serap Şimşek-Yavuz İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları
DetaylıSIVI ELEKTROLİT DENGESİZLİKLERİ. Çocuklarda sıvı elektrolit dengesizliklerini anlamak ve gerekli tedaviyi uygulayabilmek için
SIVI ELEKTROLİT DENGESİZLİKLERİ 1- SIVI ELEKTROLİT FİZYOLOJİSİ 2- DEHİDRATASYON -TANIM -DEĞERLENDİRME - PARENTERAL TEDAVİ 3- PROTOKOL - ÖRNEK Çocuklarda sıvı elektrolit dengesizliklerini anlamak ve gerekli
DetaylıBuzağı İshalleri ve Koruma Yöntemleri. Dengeli ve Ekonomik Besleme
Buzağı İshalleri ve Koruma Yöntemleri Buzağılar Sürünün Geleceğidir. Buzağı yetiştiriciliğinde anahtar noktalar! Doğum Kolostrum (Ağız Sütü) Besleme Sistemi Sindirim Sağlık Doğum ile ilgili anahtar noktalar
DetaylıBirinci Basamakta Hasta Çocuğa Yaklaşım
Birinci Basamakta Hasta Çocuğa Yaklaşım 1 Çocuk Sağlığında Eşitsizlikler (DSÖ verileri 1999) Yılda 10 milyon çocuk 5. yaşlarını kutlayamadan ölmektedir 2020 e kadar aynı Geri kalmış-gelişmekte olan ülkelerde
DetaylıHazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi:
Hazırlayan: Fadime Kaya Acıbadem Adana Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 30.06.2018 » İnfluenzanın Tanımı» İnfluenza Bulaş Türleri» İnfluenza Nasıl Bulaşır?» Konak Seçimi» Klinik
DetaylıTEDAVİ VE KORUNMA Doç.Dr. Dr Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD. Tedavi Tedavi edilmemiş ağır kolera olgularında vaka-ölüm hızı %50, Uygun tedavi ile vaka-ölüm hızı
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada
DetaylıBakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.
Dr.Armağan HAZAR ZATÜRRE (PNÖMONİ) Zatürre yada tıbbi tanımla pnömoni nedir? Halk arasında zatürre olarak bilinmekte olan hastalık akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediği takdirde ölümcül
DetaylıErcefuryl Oral Süspansiyon
Ercefuryl Oral Süspansiyon FORMÜLÜ Bir ölçekte (5 ml): Nifuroksazid 200 mg (Nipajin M, şeker, alkol ve portakal aroması içerir.) FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ Farmakodinamik Özellikleri: Bir nitrofuran türevi
DetaylıİSHALLİ HASTALIKLARIN KONTROLÜ PROGRAMI İSHAL MODÜL EĞİTİMİ KATILIMCI KİTABI
0 İSHALLİ HASTALIKLARIN KONTROLÜ PROGRAMI İSHAL MODÜL EĞİTİMİ KATILIMCI KİTABI i Bu Materyal Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanmış, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğünce Türkçe'ye
Detaylı[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]
VÜCUT SIVILARI [embeddoc url= http://enfeksiyonhastaliklari.com/wp-content/uploads/2015 /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ] SODYUM ( Na+) Na+; Sodyum klor ile birlikte serumun en
DetaylıHİJYEN VE SANİTASYON
HİJYEN VE SANİTASYON TEMİZLİK+ HİJYEN= SANİTASYON Bulunduğumuz ortamda hastalık yapan mikroorganizmaların hastalık yapamayacak seviyede bulunma durumuna hijyen denir. Sağlıklı (temiz ve hijyenik) bir ortamın
DetaylıSIVI-ELEKTROLİT VE ASİT BAZ DENGESİ. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
SIVI-ELEKTROLİT VE ASİT BAZ DENGESİ Dr. Nazan ÇALBAYRAM Sıvı-elektrolit dengesizlikleri, bebeklerde ve küçük çocuklarda daha hızlı gelişir. Çünkü vücutlarında su oranı yüksektir. Sıvıların büyük bir oranı
DetaylıKORUMA. Doç. Dr. Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD.
SALGINDA KONTROL VE KORUMA Doç. Dr. Levent GÖRENEK GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mik. AD. Salgın inceleme basamakları 1. Saha çalışması için hazırlık yapılması 2. Bir salgının varlığının ğ gösterilmesi
DetaylıFizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.
Fizyoloji Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri Dr. Deniz Balcı deniz.balci@neu.edu.tr Ders İçeriği 1 Vücut Sıvı Bölmeleri ve Hacimleri 2 Vücut Sıvı Bileşenleri 3 Sıvıların Bölmeler Arasındaki HarekeF Okuma
DetaylıKansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
DetaylıHipoglisemi-Hiperglisemi. Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul
Hipoglisemi-Hiperglisemi Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul Diabetin Acil Sorunları Hipoglisemi Diabetik Ketoz ( veya Ketoasidoz) Hiperosmolar Nonketotik Durum Laktik Asidoz Hipoglisemi
DetaylıDOMUZ GRİBİ BELİRTİLERİ VE TANISI
DOMUZ GRİBİ BELİRTİLERİ VE TANISI Domuz gribi nedir? Domuz gribi, A(H1N1) tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır. Hastalık ilk kez Meksika ve ABD de görülmüş ve
DetaylıBULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ
BULAŞICI HASTALIKLARA GİRİŞ Öğr. Gör. Blm. Uzm. F. Özlem ÖZTÜRK AHE 206 Enfeksiyon Hastalıkları Hemşireliği SUNU PLANI Enfeksiyon, enfeksiyon hastalığı kavramı Epidemiyoloji ve kullanılan kavramlar Sürveyans
DetaylıSu Çiçeği. Suçiçeği Nedir?
Suçiçeği Nedir? Su çiçeği varisella zoster adı verilen bir virüs tarafından meydana getirilen ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır. Varisella zoster virüsü havada 1-2 saat canlı kalan ve çok hızlı çoğalan
Detaylıbekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama ünitesi
MUTFAK HİJYENİ VE KİŞİSEL HİJYEN ENFEKSİYON KONTROL KURULU MUTFAK HİJYENİ Mutfakta fiziki iki alanlar; l Yemek pişirilme ünitesi Hazırlanan yemeklerin bekletilme ünitesi Sebze yıkama ünitesi Bulaşık yıkama
DetaylıȘarbon. Nedir? Nasıl Korunmalıyız?
Șarbon Nedir? Nasıl Korunmalıyız? Șarbon Hastalığı Nedir? Ot yiyen hayvanlardan insanlara temas yolu ile bulașan ve bazı tipleri ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Șarbon Hastalığı Nasıl Bulașır? Șarbon
DetaylıE. coli; Escherichia coli; E. Coli enfeksiyonu; Escherichia coli O157:H7; EHEC; ETEC; EPEC; EIEC.
KOLİ BASİLİ E. coli; Escherichia coli; E. Coli enfeksiyonu; Escherichia coli O157:H7; EHEC; ETEC; EPEC; EIEC. E.coli insanların ve hayvanların bağırsaklarında bol miktarda bulunan bir bakteridir. Yüzden
DetaylıHaftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu
Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 20 Mayıs 2015 20. Hafta (11-17 Mayıs 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 20. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki
DetaylıDEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE ETKİSİ
T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI VİH-YL 2007 0002 DEHİDRE KÖPEKLERDE BİKARBONATLI SODYUM KLORÜR SOLÜSYONUNUN HEMATOLOJİK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELERE
DetaylıSıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi
Sıvı-Elektrolit ve Asit Baz Denge Farmakolojisi Prof.Dr. Ender Yarsan A.Ü.Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Normal hidratasyon dengesi İçecek ve yiyecekler; oksidasyon sonucu
DetaylıMotosiklet ile Bodrum dan Afrika nın en ucuna gidip, geldi
Motosiklet ile Bodrum dan Afrika nın en ucuna gidip, geldi Bodrum da Reklam Art şirketinin sahibi reklamcı Giray Türker, 102 gün süren maceralı yolculuğunu tamamladı. Bodrum dan güney Afrika ya gitmek
DetaylıGASTROENTERITLERIN TEDAVISINDE YENI YAKLAŞIMLAR
Dr. Gökhan TELATAR GASTROENTERITLERIN TEDAVISINDE YENI YAKLAŞIMLAR DSÖ, 16 yıldır, çocukluk çağının en öldürücü iki hastalığı olan "ishalli hastalıklar" ve "akut solunum sistemi enfeksiyonları" ile mücadele
DetaylıGIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır.
GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. Gıda Enfeksiyonu: Patojen bir m.o ile kontamine olmuş bir gıdanın yenmesi sonucu oluşan
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıVİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013
VİRAL GASTROENTERİTLER Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 Viral gastroenteritler Her yıl yeni enterik viruslar izole edilmektedir. Her yıl 2.2. milyon insan AGE nedeni ile ölmektedir Rotaviruslar < 2 çocuklarda
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir tablet 2 mg loperamid e eşdeğer 2,16 mg loperamid HCl içerir.
KULLANMA TALİMATI LOPERAN 2 mg Tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir tablet 2 mg loperamid e eşdeğer 2,16 mg loperamid HCl içerir. Yardımcı maddeler: Mısır nişastası, laktoz, talk, jelatin, Mg stearat,
DetaylıGıda Zehirlenmesi ve Önlenmesi
(16.12.2001) İçindekiler... 1 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Oluşur?... 1 Gıdalara Nasıl Bulaşma Olur?... 2 Gıda Zehirlenmesi Nasıl Önlenir?... 3 Bazı Yaygın Gıda Zehirleyen Bakteriler... 3 Salmonella... 3 Bacillus...
DetaylıSEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER
Detaylı13.15-14.00 Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS 14.15-15.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS 15.15-16.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI 1. GÜN 08.15-09.00 Pediatri stajı hakkında bilgilendirme R. ÖRS 09.15-10.00 Hasta dosyası hazırlama H.YAVUZ 10.15-11.00 Hikaye alma H.YAVUZ 11.15-12.00 Fizik muayene H.TOKGÖZ
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI LEVOSOL 30 mg/5 ml Şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 1 ml de 6 mg levodropropizin içerir. Yardımcı maddeler: Sakkaroz, metil parahidroksi benzoat, propil parahidroksi benzoat, sodyum
DetaylıTravmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık
Doç. Dr. Onur POLAT Travmalı hastaya müdahale eden sağlık çalışanları, hasta kanı ve diğer vücut salgıları ile çalışma ortamında karşılaşma riski bulunan diğer sağlık personeli gibi hastalardan bulaşabilecek
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol.
KULLANMA TALİMATI STİDERM jel Cilde uygulanır. Etkin Madde: Mepiramin maleat, lidokain hidroklorür, dekspantenol. Yardımcı Maddeler: Benzalkonyum klorür, mentol kristali, karbomer 980, disodyum EDTA, sodyum
DetaylıKULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALĐMATI DROGSAN SODYUM BĐKARBONAT % 8.4 Ampul Sadece damar içi kullanım içindir. Etkin madde Yardımcı maddeler : 10 ml lik ampul de 0.84 g sodyum bikarbonat içerir. : Enjeksiyonluk su Bu ilacı
Detaylıİshallerin En Yaygın 6 Nedeni
21 Günden Küçük ük Buzağılarda ğ Meydana Gelen İshallerin En Yaygın 6 Nedeni Enterotoksijenik E. coli (< 4 gün), Rotavirus (4-21 gün), Coronavirus (4-21 gün), Cryptosporidium parvum (5-28 gün) Salmonella
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
TIENAM 500 mg I.V. enjektabl flakon Damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde(ler): Her bir flakon steril olarak 500 mg imipenem (imipenem monohidrat olarak) ve 500 mg silastatin (silastatin
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
TIENAM 500 mg I.V. enjektabl flakon Damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde(ler): Her bir flakon steril olarak 500 mg imipenem (imipenem monohidrat olarak) ve 500 mg silastatin (silastatin
DetaylıGıda zehirlenmeleri neden önemlidir?
GIDA KAYNAKLI İNTOKSİKASYON VE ENFEKSİYONLAR Gıda zehirlenmesi nedir? 1 2 İNTOKSİKASYON TİPİ GIDA ZEHİRLENMESİ Bazı bakteriler gıda üzerinde gelişerek toksin üretirler ve toksin içeren gıdanın tüketilmesi
Detaylıİnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.
Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları
DetaylıMaymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU
Maymun Çiçek Virüsü (Monkeypox) VEYSEL TAHİROĞLU insanlarda ölümcül hastalığa neden olabilir; her ne kadar genellikle çok daha az ciddi olsa da insan çiçek virüsü hastalığına benzer. Maymun çiçek virüsü
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI SERUM FİZYOLOJİK İZOTONİK % 0.9 5 ml Ampul Damar içine uygulanır. - Etkin madde: 1 ml si 9 mg sodyum klorür içerir. - Yardımcı madde (ler): Enjeksiyonluk su. Bu ilacı kullanmaya başlamadan
DetaylıMİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI
MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI Gıdaların mikrobiyal floralarını gıda üzerinde doğal olarak bulunan m.o larla; depolama, taşıma ve işleme faaliyetleri sırasında dışarıdan / çevreden bulaşan m.o lar oluşturur.
DetaylıPERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ
PERİTON DİYALİZ HASTALARINDA SIVI KONTROLÜ LALE AKKAYA Periton Diyaliz Hemşiresi CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ 25. ULUSAL BÖBREK HASTALIKLARI DİYALİZ VE TRANSPLANTASYON HEMŞİRELİĞİ
DetaylıBIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ
BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ NECLA TÜLEK, METİN ÖZSOY, SAMİ KıNıKLı Ankara Eğitim Ve Araştırma HASTANESİ İnfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji GİRİŞ Mevsimsel influenza
DetaylıTİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;
TİFO Tifo; Paratifo; Enterik Ateş; Tifo ve paratifo hastalığı Salmonella bakterisi ile meydana gelen sistemik enfeksiyon hastalıklarıdır. Tifoya Salmonella typhi paratifoya ise Salmonella paratyphi neden
DetaylıToplu beslenme yapilan. olaylarinin analizi. kurumlarda gida zehirlenmesi. beslenme ve kontrol sistemleri sempoyumu nda sunulan tebliğden
Toplu beslenme yapilan kurumlarda gida zehirlenmesi olaylarinin analizi Prof.Dr.. Dilek BOYACIOĞLU ve Prof. Dr. Artemis KARAALİ tarafından, 16-17 17 Kasim 1999 tarihinde 2000li yillarda TSK de beslenme
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI FUSİNAT 500 mg film tablet Ağızdan alınır. Etkin madde: Bir film kaplı tablet 500 mg sodyum fusidat içerir. Yardımcı maddeler: Mikrokristal selüloz PH 200, krospovidon, laktoz anhidrat,
DetaylıHastanelerde Su Kullanımı. M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org
Hastanelerde Su Kullanımı M.Ali SÜNGÜ Amerikan Hastanesi Bakım ve Onarım Müdürü alis@amerikanhastanesi.org Bir Çin atasözü der ki; Suyu içmeden önce, kaynağını öğren Hastanelerde infeksiyon kaynaklarını
DetaylıNormalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.
POTASYUM K+; Potasyum yaşam için gerekli önemli bir mineraldir. Hücre içinde bol miktarda bulunur. Hücre içindeki kimyasal ortamın ana elementidrir. Hergün besinlerle alınır ve idrarla atılır. Potasyum
Detaylı21 EKĠM 2011 SUPHĠ ÖNER ÖĞRETMEN EVĠ HOŞ GELDİNİZ. Hüseyin GÖKÇE İl Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şube Müdürü
21 EKĠM 2011 SUPHĠ ÖNER ÖĞRETMEN EVĠ HOŞ GELDİNİZ Hüseyin GÖKÇE İl Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şube Müdürü 1 OKULDA DİYABET PROGRAMI www.okuldadiyabet.org DİYABET VE OBEZİTE 2 KAN ŞEKERİ, İNSÜLİN VE DİYABET
DetaylıEbola virüsü İstanbul'a geldi!
On5yirmi5.com Ebola virüsü İstanbul'a geldi! Ebola Virüsü İstanbul'a Geldi! Ebola Nedir? Afrika'da birçok insanın ölmesine sebep olan Ebola virüsünün İstanbul'a gelmiş olduğundan şüpheleniliyor. Yayın
DetaylıAkut İshalli Çocuklarda İshal Etkenleri, Çevresel Etkenler ve Diyette Doğal Probiyotik Tüketiminin İshal Şiddeti İle İlişkisi
Akut İshalli Çocuklarda İshal Etkenleri, Çevresel Etkenler ve Diyette Doğal Probiyotik Tüketiminin İshal Şiddeti İle İlişkisi Bahri Elmas, Şeyda Tok, Öner Özdemir TC Sağlık Bakanlığı Sakarya Üniversitesi
DetaylıSağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı
Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı 17 MAYIS 2013 Dünya Hipertansiyon Ligi Girişimidir. 17 MAYIS 2013 Dünya Hipertansiyon Ligi Girişimidir. Hipertansiyon Nedir? Çoğunlukla yüksek kan basıncı olarak
Detaylı2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?
DEMİR EKSİKLİĞİ 1. Demir eksikliği anemisi nedir? Demir eksikliği anemisi : kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demirin dışarıdan besinlerle yetersiz alınması yada vücuttan aşırı miktarda kaybedilmesi
DetaylıHaftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu
Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 29 Nisan 2015 17. Hafta (20-26 Nisan 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 17. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki
DetaylıArter Kan Gazı Değerlendirmesi. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı
Arter Kan Gazı Değerlendirmesi Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Asit-Baz Dengesine Farklı Yaklaşımlar Seifter JL: N Engl
DetaylıSAĞLIK MESLEK LİSELERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ XII. SINIF BULAŞICI HASTALIKLAR VE BAKIMI DERSİ İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ PROGRAMI
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SAĞLIK İŞLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI SAĞLIK MESLEK LİSELERİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ XII. SINIF BULAŞICI HASTALIKLAR VE BAKIMI DERSİ İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİ PROGRAMI ANKARA 2007 GİRİŞ
DetaylıKULLANMA TALİMATI. RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır.
RESCUE FLOW 250 ml enfüzyon çözeltisi Damar içine uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 1000 ml çözelti; 60 g enjeksiyonluk dekstran 70, 75 g sodyum klorür içerir. Yardımcı maddeler: Hidroklorik
DetaylıH1N1 den Korunmada Alınacak Önlemler. Pandemik H1N1 Gribi (Domuz Gribi)
H1N1 den Korunmada Alınacak Önlemler Pandemik H1N1 Gribi (Domuz Gribi) İnfluenza olarak da bilinen grip, viral bir hastalıktır. Sağlıklı insanlarda ortalama bir haftada geçmesine rağmen; vücut direncini
DetaylıTip 1 diyabete giriş. Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü
Tip 1 diyabete giriş Prof. Dr.Mücahit Özyazar Endokrinoloji,Diyabet,Metabolizma Hastalıkları ve Beslenme Bölümü ENTERNASYONAL EKSPER KOMİTE TARAFINDAN HAZIRLANAN DİABETİN YENİ SINIFLAMASI 1 - Tip 1 Diabetes
DetaylıGÜNLÜK HĠJYEN ALIġKANLIKLARI
GÜNLÜK HĠJYEN ALIġKANLIKLARI HĠJYEN NEDĠR? Bir sağlık bilimi olup,temel ilgi alanı sağlığın korunması ve sürdürülmesidi r. KĠġĠSEL HĠJYEN Kişilerin kendi sağlığını korudukları ve devam ettirdikleri öz
DetaylıTÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığı gelişimi için risk faktörleri
TÜBERKÜLOZ Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis mikrobu ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişiden kişiye solunum yoluyla bulaşir. Hasta kişilerin öksürmesi, aksırması, hapşurması, konuşması ile havaya
DetaylıHEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR? HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER
HEPATİT B AŞISI HEPATİT B AŞISI Hepatit B aşısı bilinen en etkili aşılardan biridir. Hepati B aşısı inaktif ölü bir aşıdır, aşı içinde hastalık yapacak virus bulunmaz. Hepatit B aşısı 3 doz halinde yapılmalıdır.
Detaylı*Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir.
* *Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir. *Bu hipotez, memelilerin evrimsel geçmişlerinin bir parçası
DetaylıÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ
ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ İdrar oluşturmak... Üriner sistemin ana görevi vücutta oluşan metabolik artıkları idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırmak ve sıvı elektrolit dengesini korumaktır. Üriner
DetaylıÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Dönem III - 5. Ders Kurulu. Gastrointestinal Sistem. Eğitim Programı
ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2017-2018 Dönem III - 5. Ders Kurulu Gastrointestinal Sistem Eğitim Programı Eğitim Başkoordinatörü Dönem Koordinatörü Koordinatör Yardımcısı : Doç.Dr.Erkan
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİLERİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI GE-ORAL 20.5 g/l Oral çözelti hazırlamak için toz karışım Çocuklar ve Yetişkinler İçin
1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI GE-ORAL 20.5 g/l Oral çözelti hazırlamak için toz karışım Çocuklar ve Yetişkinler İçin KISA ÜRÜN BİLGİLERİ 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: 1 Poşette; Glukoz susuz..
Detaylı1. Buzdolabı Kullanımı 6. Ellerin Yıkanması
ON DOĞRU MUTFAK UYGULAMASI 1. Buzdolabı Kullanımı 6. Ellerin Yıkanması 2. Donmuş Etlerin Çözündürülmesi 7. Mutfak Bez ve Süngerlerinin Temizliği 3. Etlerin Pişirilmesi 8. Kesme Tahtasının Temizliği 4.
DetaylıÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI 1. GÜN 08.15-09.00 Pediatri stajı hakkında bilgilendirme R. ÖRS 09.15-10.00 Hasta dosyası hazırlama H.YAVUZ 10.15-11.00 Hikaye alma H.YAVUZ 11.15-12.00 Fizik muayene H.TOKGÖZ
DetaylıVÜCUT SIVILARI. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN. Copyright 2004 Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings
VÜCUT SIVILARI Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Su Dengesi Vücudumuzun önemli bir bölümü sudan oluşur ve su dengesi vücudun en önemli sorunlarından birisidir. Günlük olarak alınan ve vücuttan atılan su miktarı
DetaylıKULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALĐMATI LEVOPRONT öksürük şurubu Ağızdan alınır. Etkin madde: 1 ml de 6 mg Levodropropizin içerir. Yardımcı maddeler: Metil paraben, propil paraben, sakkaroz, kiraz aroması, monohidrat sitrik
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
ZİNCOPLEX 15 mg / 5 ml şurup Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her 5 ml şurupta 15 mg çinkoya eşdeğer 66 mg çinko sülfat heptahidrat Yardımcı maddeler: Gliserin, sorbitol, esans olarak raspberry
DetaylıZeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da
Zeytinyağı ve Çocukluk İnsanın çocukluk döneminde incelenmesi gereken en önemli yönü, gösterdiği bedensel gelişmedir. Doğumdan sonraki altı ay ya da bir yıllık sürede, bebeğin en önemli gıdasını anne sütü
DetaylıKIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI (KKKA) VE KARADENİZ BÖLGESİ NDEKİ DURUMU
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI (KKKA) VE KARADENİZ BÖLGESİ NDEKİ DURUMU Hamza KADI Veteriner Hekim Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Viroloji Laboratuvarı Tarihçe 12. yy da bugünkü Tacikistan bölgesinde
DetaylıHASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ
HASTANE ENFEKSİYONLARININ EPİDEMİYOLOJİSİ Yrd. Doç. Dr. Müjde ERYILMAZ Nozokomiyal enfeksiyonlar genelde hastaneye yatıştan sonraki 48 saat ile taburcu olduktan sonraki 10 gün içinde gelişen enfeksiyonlar
DetaylıSAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MESLEKİ TEHLİKE ve RİSKLERİ Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL Sağlık hizmeti sunumu sırasında sağlık çalışanları, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden sağlıklarını tehdit eden pek çok riske maruz
Detaylı21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi
21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi MANİSA HABER Soğuklarla birlikte sinüzit vakalarında artış yaşanıyor Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ercan Pınar, havaların
Detaylı