KELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI"

Si̇mge Heper
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kaynak: Forum Media Yayınc ncılık; İş Sağlığı ve GüvenliG venliği i için i in Eğitim E Seti

2 TEHLİKEL KELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI Günümüzde bir milyondan fazla kimyevi madde şımakta ve depolanmaktadır. Böylesine çok ve değişken tehlikeli maddelerin özelliklerini tek tek bilmenin ve buna göre g hareket etmenin zorluğu u ortadadır. r. Bu zorluğun un sonucu olarak, ilk defa 1960 yılında kısa k adıyla IMCO diye anılan Uluslararası Deniz Danış ışma Kurulu, tehlike arz eden kimyasal maddelerin en önemlilerini, kısa k adıyla IMDG - C (International( Maritime Dangerous Goods - Code) Uluslararası Deniz Danış ışma Kurulu Tehlikeli Yük Y k Kodları altında sınıflandırılarak larak bir araya getirilmiştir. tir.

Bu zorluğun un sonucu olarak, ilk defa 1960 yılında kısa k adıyla IMCO diye anılan Uluslararası Deniz Danış ışma Kurulu, tehlike arz eden kimyasal

3 TEHLİKEL KELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI Tehlikeli kimyasalların n uluslararası naklinde kimyasalla muhatap olan (kişi i veya kurumlar), kimyasalların n ambalajlanması,, etiketlenmesi ve şınmasında nda uluslararası kurallara ve standartlara uymak zorundadır. r. Bu kural ve standartlar Tehlikeli Atıklar kların n ve Kimyasalların n Karayolu ile Uluslararası Taşı şınmasını İlgilendiren Avrupa Anlaşmas ması (ADR) ile belirlenmiştir. Bu anlaşma tehlikeli kimyasalları kapsadığı gibi tehlikeli atıklar kları da kapsamaktadır.

4 TEHLİKEL KELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI Bu anlaşman manın n büyük b k bir kısmk smı tehlikeli kimyasalların n ulusal şıması için in de kullanılabilir. labilir. ADR1, Avrupa için i in Birleşmi miş Milletler Ekonomik Komisyonu tarafından Cenevre de belirlenmiş bir anlaşmad madır. ADR Kurallarına taraf olma çalışmaları ise Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.

ADR1, Avrupa için i in Birleşmi miş Milletler Ekonomik Komisyonu tarafından Cenevre de

5 ADR - CENEVRE SINIFLANDIRMASI ADR nin her tehlikeli madde ve buna bağlı olarak her tehlikeli madde türüt için in belirlediği i şıma sınıflands flandırması vardır. r. Bu sınıflands flandırmanın n en önde gelen prensiplerden bir tanesi şudur: Kimyasal akışı ışının n tehlikeli özellikleri ile akış içindeki indeki tehlikeli maddenin saflık özellikleri eşit e değerlendirmeye erlendirmeye tabi tutulmalıdır. Tehlikeli maddenin ekonomik değeri eri bununla ilgili değildir. Saf tehlikeli maddeler için i in hesaba katılmas lması gereken zorunluluklar söz s z konusu saf maddeleri içeren i tehlikeli atıklar için in de geçerlidir. erlidir. Boş fakat temizlenmemiş atık k konteynırlar rları ve diğer er ambalajlar için i in de aynı kural geçerlidir. erlidir. Atık k akış ışları çoğu u zaman birden fazla ADR (kategorisi) sınıfıs içinde inde yer alabilir. Bu durumlarda tehlikeli madde akışı içinde inde en çok tehlikeli olan madde için i in ADR sınıfıs seçilmelidir.

değerlendirmeye erlendirmeye tabi tutulmalıdır. Tehlikeli maddenin ekonomik değeri eri bununla ilgili değildir.

6 Tehlikeli Maddelerin Gruplandırılmas lması (Madde 2.01) ADR aşağıa ğıda sıralan s dokuz sınıf s f tehlikeli maddenin şınmasını birbirinden ayırm rmıştır: Grup I a- Patlayıcı cisimler 1b- Patlayıcı madde ile doldurulmuş maddeler (Mühimmat) himmat) 1c- Tutuşturucu turucu ve benzeri maddeler (Kibrit - işaret fişekleri gibi) 1d- Sıkıştırılmış veya sıvılas laştırılmış gazlar 1e- Su ile temas ettiğinde inde yanıcı gaz yayan maddeler Grup II Kendiliğinden inden kıvılck lcımlanmaya kabiliyetli maddeler Grup III a- Kolayca tutuşan an sıvıs maddeler b- Kolayca tutuşan an katı maddeler c- Yakıcı maddeler Grup IV a- Zehirleyici maddeler b- Radyoaktif maddeler Grup V AşıA şındırıcı maddeler

maddeler (Mühimmat) himmat) 1c- Tutuşturucu turucu ve benzeri maddeler (Kibrit - işaret fişekleri gibi) 1d- Sıkıştırılmış veya sıvılas laştırılmış gazlar 1e- Su ile temas

7 TEHLİKEL KELİ KİMYASALLARIN TAŞINMASI İÇİN N GEREKLİ ETİKETLEME Tehlikeli kimyasalın n şıması için in kullanılan lan ambalajlar ADR ye uygun olarak etiketlenmelidir. Her ADR sınıfıs için in o sınıftaki s kimyasallara özel tehlikeleri simgeleyen değişik ik etiket vardır. r. Eğer tehlikeli bir kimyasalın n birden fazla tehlikeli özellikleri varsa, bu tehlikeleri belirten muhtelif etiketler ambalajların üzerlerine konulmalıdır.

Her ADR sınıfıs için in o sınıftaki s kimyasallara özel tehlikeleri simgeleyen değişik ik etiket vardır. r.

8 KİMYASAL ETİKETLER KETLERİ Bu etiketlerin standart boyutları normalde 100 mm ye 100 mm dir dir. Tabela adı verilen daha büyük b k etiketler tankerler tarafından kullanılmaktad lmaktadır. Bunların n boyutları 250 mm ye 250 mm dir dir.

Tabela adı verilen daha büyük b k etiketler tankerler

9 SINIRLAMALAR Madde a, 1b, 1d, 1e ve II. gruplarına giren maddelerden bu yönetmelikte y şınmasına na müsaade m edilmiş olanların n dışıd ışında kalanlar karayollarında şınamazlar. Madde 2.03 IIIa, IIIb, IIIc, IVa, IVb ve V gruplarına giren maddeler sınırlanmams rlanmamıştır. Yönetmelik Y içinde i inde konu edilen bu gruplara dahil maddelerin dışıd ışında kalan maddeler tehlikeli madde olarak kabul edilmemişlerdir. lerdir. Madde a, 1b, 1c, 1d, 1e, IIIa, IIIc, IVa, IVb gruplarına dahil maddeleri şıyan şıtlar meskûn n yerlerde en çok 25 km/saat,, meskûn n yerler dışıd ışında en çok 50 km/saat hızla seyretmek zorundadır. r.

03 IIIa, IIIb, IIIc, IVa, IVb ve V gruplarına giren maddeler sınırlanmams rlanmamıştır.

10 GENEL TAŞIMA KOŞULLARI Madde KONTROL: Tehlikeli madde şıyan şıtlar fenni muayene yönetmeliğindeki indeki bütün b n koşullara uygun olacak fenni muayeneleri yaptırılm lmış bulunacaktır. 1a, 1b, 1c maddelerinin şınmasında nda Mahalli Zabıta Makamları ndan (Emniyet veya Jandarma) izin alınmas nması gerekir.

bütün b n koşullara uygun olacak fenni muayeneleri yaptırılm lmış

11 TAŞITLARIN DONANIMI VE ÖZELLİKLERİ Madde 4.03 Tehlikeli madde şıyacak şıtların, fren, ışık, lastik, ön n düzen, d reflektör r ve diğer durumlarıyla güvenilir olması gereklidir. Bu şıtlarda: 1-Yolda meydana gelebilecek arızalar zaları giderebilecek avadanlıklar bulunmalıdır. 2- Biri motor diğeri yük y k yakınında nda ve emniyetli bir yerde bulunmak üzere en az iki adet yeterli kapasitede yangın n sönds ndürme cihazı olmalıdır. 3- İkaz işaretleri i ve ihbar aletleri, Araçlar ların n Fenni Muayeneleri hakkında YönetmeliY netmeliğin in 3. Bölümünde B aranan vasıf f ve şartlarda olacaktır.

Bu şıtlarda: 1-Yolda meydana gelebilecek arızalar zaları giderebilecek avadanlıklar bulunmalıdır.

12 İŞARETLEME Madde 4.05 Tehlikeli maddeleri yükly klü şıtların, ön n ve arka ekseni üzerinde ve kasada birer 40x60 cm. ebadında tamamı reflektörl rlü veya köşelerinde şıtın üzerinde bulundurduğu ölçüde portakal rengi reflektörl rlü ikaz levhaları bulunmalıdır.

13 TAŞIT KASALARININ DURUMU ve TEMİZLENMES ZLENMESİ Madde Tehlikeli madde yüklenecek y şıt t kasaları, şıtta sağlam ve dengeli monte edilecek önden veya arkadan gelebilecek herhangi bir darbe ile yeri değişmeyecek şekilde olacaktır. Tehlikeli madde yüklenecek y şıt t kasaları, şıtta sağlam ve dengeli monte edilecek önden veya arkadan gelebilecek herhangi bir darbe ile yeri değişmeyecek şekilde olacaktır.

arkadan gelebilecek herhangi bir darbe ile yeri değişmeyecek şekilde olacaktır.

14 YÜKLEME Madde 4.07 Tehlikeli madde ambalajları statik dengesini kendi ambalajı ve yüklendiy klendiği i vasıta içerisinde i daima koruyacak biçimde imde yerleştirilmi tirilmiş olmalıdır. Kolay kırılır k kablar nakliyatta üst üste istif edilmezler, farklı cinsten kolay kırılır k kablarla şınma zorunluluğu u karşı şısında kablar cinslerine göre gruplandırılmal lmalıdır. Kolay kırılır k kablar aralarına tampon maddeleri doldurulduktan sonra koruyucu kabları içerisine yerleştirilerek şıma yapılmal lmalıdır. Farklı tehlikeli madde yüklenimi y zorunlu ise, grublarına ait her türlt rlü emniyet tedbiri alınaca nacağı gibi tehlikeli maddeler bir paravana ile kesin şekilde ayrılm lmış olmalıdır.

Kolay kırılır k kablar nakliyatta üst üste istif edilmezler, farklı cinsten kolay kırılır k kablarla şınma zorunluluğu u karşı şısında kablar cinslerine göre gruplandırılmal

15 ŞOFÖRÜN N BİLMESB LMESİ GEREKLİ OLAN BİLGİLER LER Madde 4.15 Tehlikeli maddelerin yükly klü olduğu u şıtın şoförü şımalar esnasında nda meydana gelecek olaylara karşı aşağıda belirtilmiş hususları kesin olarak bilmesi gereklidir. Taşı şıtın n herhangi bir sabotaj karşı şısında bulunması hali, Tehlikeli maddenin herhangi bir tehlike karşı şısında kalması hali, Yangın n tehlikesi karşı şısında yangın n sönds ndürme cihazının kullanılmas lması, Taşı şınan tehlikeli madde ambalajlarının n kırılmask lması,, saçılmas lması halinde alınmas nması gerekli tedbirler, Ayrıca özet olarak ve bütün b n tehlikelere karşı şı tedbirleri kapsayan bir uyarı yazısı şıtın şoför r mahallinde bulundurulacaktır. r.

Taşı şıtın n herhangi bir sabotaj karşı şısında bulunması hali, Tehlikeli maddenin herhangi bir tehlike karşı şısında kalması hali, Yangın n tehlikesi karşı şısında yangın n

16 TEHLİKEL KELİ MADDELERİN AMBALAJLANMASI Madde 4.19 Tehlikeli maddelerin ambalajları; sınıfına na ait özellikleri dikkate alınarak, muhteviyatının n herhangi bir surette eksilmesine meydan vermeyecek durumda kapalı ve su sızmayacak s nitelikte olmalıdır. Ambalaj, şıdığıığı maddeyi tehlikeye sokabilecek veya herhangi bir tehlike sonunda bu tehlikeyi artıracak racak cinsten olmamalıdır. Katı maddelerin paketlerinde ve ambalajlarında şınan madde firmasının n damgası bulunacaktır. Sarnıçlarla veya damacanalarla şımalarda, maddenin meydana getireceği i içi basınçlardan herhangi bir zarar meydana gelmeyecektir. Sarnıçlar veya damacanalar ile şımada bunların n yumuşak maddelerle sarılı ve en dışd ıştan sert bir cisimle kaplı olması gereklidir. Herhangi bir olay karşı şısında şınan sıvıs madde dökülür r veya akarsa, dışd ıştaki katı katı madde tehlikeli sıvıyıs emerek tehlikeyi önlemelidir. Özel bir durum yoksa ambalajlarının n madeni tellerle sarılmas lması uygun değildir.

olmalıdır. Ambalaj, şıdığıığı maddeyi tehlikeye sokabilecek veya herhangi bir tehlike sonunda bu tehlikeyi artıracak racak cinsten olmamalıdır.

Benzer belgeler

SEĞMENLER PSİKOTEKNİK TEL: 0 312 312 40 77-78 www.segmenlerpsikoteknik.com www.psikoteknikankara.com

SEĞMENLER PSİKOTEKNİK TEL: 0 312 312 40 77-78 www.segmenlerpsikoteknik.com www.psikoteknikankara.com TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI 1. ADR Belgesi nedir? a) Genel turizm kararnamesi ve ekleri b) ADR ye göre tehlikeli maddeler sürücü eğitiminin alındığını ispatlayan belge c) Taşımacının tehlikeli maddeyi