Fyremadel in kullanımı

Transkript

1 Hamile kalmaya yardımcı ürün Fyremadel in kullanımı Açıklamalar ve pratik bilgiler

2 Kolofon Ferring B.V. Polarisavenue JX Hoofddorp Postbus AD Hoofddorp Telefon: Faks: İnternet siteleri: , Ferring B.V., Hoofddorp, Hollanda. Tüm hakları saklıdır. Bu yayının parçaları, Ferring şirketinin yazılı izni olmadıkça üçüncü şahısların kullanımı için veya ticari amaçlı olarak kullanılamaz ve çoğaltılamaz. Yayınevi ve yazar, bu baskının derlenmesi sırasında gereken tüm tedbirleri almıştır. Buna rağmen metin hatalardan tamamıyla arındırılamamış olabilir. Yayınevi ve yazar, metinde bulunan olası yazım ve içerik hatalarından veya bu hatalar yüzünden yahut bu yayının kullanımı sonucu ortaya çıkabilecek yan etkilerden veya hak taleplerinden sorumu değildir. Bu yayın aşağıdaki k um tarafından yayınlanmıştır: Ariez B.V. Westzijde EE Zaandam Telefon: İnternet sitesi:

3 İçindekiler Giriş Fyremadel seçimi 05 Fyremadel in etkileri 05 Fyremadel in uygulanması 07 Fyremadel in kullanımı 08 Fyremadel uygulanması 08 Fyremadel in yan etkileri 11 Sıkça sorulan soruların cevapları 12 Yararlı internet siteleri 14 3

4 Giriş Hormonlar, vücudumuzdaki sinyalleri vücudun bir yerinden başka bir yerine taşıyan maddelerdir. Hormonlar, bu yöntemle vücudumuzda birçok önemli süreci düzenler. Mesela tiroit bezinin düzenli çalışmasını sağlayan hormonlar vardır. Vücudumuzun sıvı dengesini düzenleyen hormonlar ve yine üremede görevli olan diğer hormonlar bulunmaktadır. Farklı hormonların çalışma şekilleri hakkındaki bilginin artması sayesinde bu maddelerin suni yapımı ve belli hastalıkların tedavisinde ilaç olarak kullanılması mümkün olmuştur. Fyremadel (ganireliks), üreme ile ilgili vücut hormonlarının üretiminde etkisi olan bir ilaçtır. Bu broşürde söz konusu ilacın işleyişi açıklanmaktadır. 4

5 1 Fyremadel seçimi Toelichting en praktische aanwijzingen Fyremadel cilt altına her gün yapılacak enjeksiyonlar için önceden bir şırıngaya doldurulmuş çözelti halinde mevcuttur. İlaç tercihen üst bacağa olduğu gibi elle oluşturulacak bir karın kıvrımına da enjekte edilebilir. 1.1 Fyremadel in etkileri Fyremadel in etkin maddesi ganirelikstir. Bu madde, gonadotrofin açığa çıkaran hormon antagonistleri olarak anılan gruba dâhilidir. Bu hormonlar, doğal gonadotrofin açığa çıkaran hormonun (GnRH) etkisini önlemeye çalışır. GnRH nin luteinize edici (LH) ve folikül uyarıcı hormonların (FSH) açığa çıkmasında rolü vardır. FSH, yumurtalıktaki foliküllerin (yumurta hücrelerinin içinde olduğu küçük kesecikler) büyümesi ve gelişimi için gereklidir. LH folikül ve yumurtalıktan olgunlaşmış yumurta hücrelerinin serbest bırakılması (yumurta atılma veya ovülasyon) için gereklidir. Fyremadel GnRH nin etkisini frenler ve böylece özellikle LH frenlenir. 5

6 beyin hipotalamus hipofiz hipotalamus yumurtalık hipotalamik hormonlar mukoza rahim hipofiz hormonları 6

7 1.2 Fyremadel in uygulanması Fyremadel, in vitro döllenme (IVF) ve intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) gibi yapay döllenme tekniklerinin bir parçası olarak cilt altına enjeksiyon yoluyla uygulanır. IVF/ICSI de döllenme, yumurtalıklardan mümkün olduğu kadar fazla olgunlaşmış yumurta hücresi toplandıktan sonra vücut dışında gerçekleşir. Normal bir adet döngüsünde her seferde genellikle tek bir yumurta olgunlaşır. Oysa gerek IVF de gerekse de ICSI de yumurtalıklar, daha çok yumurta hücresinin aynı anda olgunlaşmasını ve sonuç olarak daha çok embriyonun oluşmasını sağlamak üzere hormonlar aracılığıyla uyarılır. Yumurtalıkların uyarılması için en önemli hormon, FSH dir. Normalde adet döngüsünün başlamasından bir hafta sonra, yumurtalıklardan beyine bir sinyal gönderilir ve bunun sonucu olarak büyük miktarda LH üretilir. LH nin zirve yaptığı bu nokta, bir yumurta hücresinin açığa çıkmasını sağlar. Buna yumurta atılması denir. Ama IVF ya da ICSI tedavisine yönelik olarak daha çok sayıda olgun yumurta elde edebilmek için, IVF ya da ICSI tedavisi sırasında yumurta atılmasının kendiliğinden olmasına izin verilemez. Fyremadel, IVF/ICSI tedavileri sırasında, kadın vücudunun LH üretimini baskılamak ve böylece kendiliğinden yumurta atılımını önlemek üzere uygulanır. Yumurta hücrelerinin yumurta keseciklerinde yeterince olgunlaşmasından sonra, yumurta atılımının yapay olarak (hcg hormonunun enjekte edilmesi suretiyle) gerçekleşmesi sağlanacaktır. Bununla birlikte yumurta atılımı gerçekten meydana gelmeden önce, olgun yumurtalar bir ponksiyonla yumurtalıklardan alınır. Yumurta hücrelerinin vücut dışında döllenmesinden sonra, en iyi döllenmiş olan yumurta hücrelerinin (embriyolar) arasından bir seçim yapılır ve en fazla iki embriyo tekrar rahime yerleştirilir. 7

8 2 Fyremadel in kullanımı Fyremadel in etkin maddesi olan ganireliks, bir proteindir. Proteinler gastrointestinal sistemin içinde parçalanır. Bu nedenle Fyremadel hap olarak ağızdan alınmamalı, cilt altına enjekte edilmelidir. Fyremadel enjekte edildikten sonra kana karışır ve böylece doğrudan doğruya etkili olduğu organa gider. Tedavinin hangi gün başlatılacağını ve ne kadar süreceğini sizi tedavi eden hekim belirler. Enjeksiyonu kendiniz yapabilirsiniz; dolayısıyla hekiminiz ne yapmanız gerektiğini size açıklayacaktır. Bu broşürde sadece enjeksiyonun mümkün olan en iyi şekilde yapılabilmesi için tavsiyeler verilmektedir. 2.1 Fyremadel uygulanması Genel Bilgiler 1. Şırıngayı ambalajından çıkarın. 2. Şırıngayı koruma kapakçığı yukarıyı gösterecek şekilde dik tutun. 3. Koruma kapakçığını çıkarın. Enjeksiyon Fyremadel günde bir kez, tercihen üst bacağa ya da karında oluşturacağınız bir kıvrıma enjekte edilmelidir. Tedavinizi yapan hekimin ya da hemşirenin vereceği talimatlara daima uyun. Enjeksiyonu her gün ayrı bir (üst) bacakta, farklı bir noktaya yapın. 8

9 1. Dizlerinizi 90 derecelik açıyla kırarak rahat bir şekilde oturun. Baş parmağınız ve işaret parmağınız arasında kalınca bir cilt kıvrımı oluşturun. 2. İğneyi 45 derecelik bir açıyla cilt kıvrımının içine tamamen sokun. Şırıngada kan mı var? İğneyi çıkarın. Şırıngaya kan emildiğinde, bunun anlamı iğnenin bir damara girdiğidir. Bu durumda ilacı enjekte etmeyip iğneyi ciltten çıkarın ve enjeksiyon yerine bir gazlı bez bastırın. Şırıngayı iğne atık kutusuna atın. Yeni bir şırınga alın ve 1. maddeden tekrar başlayın. 3. İğnenin pistonunu, şırınganın doğru noktada olup olmadığını kontrol etmek üzere dikkatlice biraz yukarı çekin. 9

10 VEYA 4. İğne iyi yerleşince, pistonu yavaşça ve homojen bir basınçla aşağı doğru itin. 5. Tüm sıvı şırınga edildikten sonra, iğneyi hızlı bir hareketle ciltten çekin ve enjeksiyon yerinin üzerine bir gazlı bez bastırın. 6. Şırıngayı bu işe ayrılmış iğne atık kutusuna atın. 10

11 2.2 Fyremadel in yan etkileri Tüm ilaçlar gibi Fyremadel in de yan etkileri vardır; ama bu etkileri herkes yaşamaz. Fyremadel in olası yan etkileri prospektüste bulunabilir. Bu prospektüsü baştan sona okumanızı tavsiye ediyoruz. Eğer bu yan etkileri ciddi ölçüde yaşıyorsanız, sizi tedavi eden hekime ya da eczacıya danışmalısınız. Ayrıca baş ağrısı, mide bulantısı ve halsizliğe (genel anlamda kendini kötü hissetme hali) rastlanabilir. Fyremadel çok nadir de olsa alerjik reaksiyonlara da yol açabilir. Ayrıca kontrollü ovaryan stimulasyon -karın ağrısı ve istenmeyen hiperstimülasyon gibi- olarak bilinen reaksiyonlarla da karşılaşılabilir. Prospektüste bildirilmeyen yan etkileri daima derhal sizi tedavi eden hekime bildirmelisiniz. Yan etkiler En sık rastlanan yan etkiler, enjeksiyon yapılan noktada lokal cilt reaksiyonlarının oluşmasıdır. Lokal cilt reaksiyonlarından kasıt, özellikle şişlik eşliğinde ya da şişliksiz kızarıklıklardır. Bu lokal reaksiyonlar, genellikle enjeksiyondan sonra dört saat içinde kaybolur. 11

12 3 Sıkça sorulan soruların cevapları Emzirme sırasında Fyremadel kullanabilir miyim? Hayır, Fyremadel emzirme sırasında kullanılmamalıdır, çünkü Fyremadel in anne sütü üzerindeki olası etkilerinin değerlendirilmesine ilişkin yeterli veri bulunmamaktadır. Fyremadel i ne kadar süre boyunca kullanabilirim? Fyremadel hormonlarla elde edilen kontrollü ovaryan hiperstimulasyonunun 5. ya da 6. gününde başlatılır. Tedavi, genel olarak yumurta hücrelerinin yeterince büyüdüğü ve hcg içeren bir ilacın enjeksiyonuyla kesin hücre olgunlaşmasının gerçekleştirildiği güne kadar sürdürülür. Anlaşılmayan bir durum olduğunda doktorunuzla ya da eczanenizle temasa geçin. Fyremadel enjekte etmeyi unutursam ne yapmalıyım? Unutulan dozu dengelemek için çift doz almayın. Doktorunuzla ya da eczaciniza temasa geçin. Enjeksiyon yerinde acıyı önlemek için ne yapabilirim? Fyremadel günde bir kez tercihen üst bacağa ya da karında oluşturacağınız bir kıvrım üzerine enjekte edilmelidir. Tedavinizi yapan hekimin ya da hemşirenin vereceği talimatlara daima uyun. Enjeksiyonu her gün ayrı bir (üst) bacakta, farklı bir noktaya yapın. Acı hissini azaltmak için enjeksiyondan önce enjeksiyon yerinin üzerine bir buz küpü koyabilirsiniz. 12

13 Fyremadel i nasıl saklamalıyım? Bu ilaç için istenen herhangi bir özel saklama koşulu yoktur. Kullanımdan önce, önceden doldurulmuş olan şırıngayı kontrol edin. Sadece içinde parçacıklar olmayan, ambalajları zarar görmemiş berrak çözeltileri vücudunuza şırınga edin. Fyremadel i ne kadar süreyle saklayabilirim? Son kullanma tarihi kutunun üzerindeki etikette, EXP harflerinin arkasında bulunabilir. Burada, bir ay ve yılın yazılı olduğunu göreceksiniz. Yazılı olan ayın son günü son kullanma tarihidir. Enjeksiyonu yaptıktan sonra şırıngayı ne yapmalıyım? Eczaneden ya da hemşireden bir iğne atık kutusu isteyebilirsiniz. Kullandığınız şırıngayı iğnesiyle birlikte bu atık kutusuna atın. Dolan iğne atık kutularını eczaneye teslim edebilirsiniz. Bir üreme tekniği uygulanmaktayken başka ilaç alabilir miyim? Tedavinizi uygulayan hekimle hangi ilaçları halen kullanmakta olduğunuz, geçmişte hangi ilaçları kullandığınız ya da ileride kullanacağınız konusunda konuşmanız iyi olacaktır. Hekiminiz size hangi ilaçları kullanabileceğinizi ve kullanmaya devam edebileceğinizi söyleyecektir. Tedavinin mümkün olduğunca iyi bir şekilde yürümesi için ne yapabilirim? Hamile kalmak istiyorsanız, tedaviye başlarken vücudunuzun iyi durumda olması ve iyi bilgilendirilmiş olmanız önemlidir.. Daha fazla bilgi için Fyremadel de in prospektüsünü okuyabilir veya doktorunuza veya eczacınıza başvurabilirsiniz. 13

14 4 Yararlı internet siteleri Bu adreste Fyremadel in prospektüsünü ve bu broşürün pdf versiyonunu bulabilirsiniz. Ayrıca bu internet sitesinde Fyremadel çözeltisinin enjeksiyon videolarını da izleyebilirsiniz. Hamile kalma konusunda ayrıntılı bilgiler içeren bir internet sitesidir. Doğurganlık veya kısırlık hakkında genel bilgiler içeren bir internet sitesidir. Doğurganlık konusunda Startpagina sitesi. Doğurganlık konusunda problem yaşayan insanlara yönelik bir Hastalar Birliği internet sitesidir. Jinekoloji alanında hastaları bilgilendirmeye yönelik bir sitedir ve ilgili diğer bazı sitelerin linklerini de içermektedir. Doğurganlık sorunları olan bir çiftin kişisel sayfasıdır. Hollanda Kadın Hastalıkları ve Doğum Derneği internet sitesidir. 14

15 15

16