DAS Storage Nedir? Özellikleri Nelerdir? DAS Doğrudan Bağlantılı Depolama Direct Attached Storage

Transkript

1 DAS Storage Nedir? Özellikleri Nelerdir? DAS Doğrudan Bağlantılı Depolama Direct Attached Storage DAS, direct attached storage teriminin kısaltmaları ile oluşturulmuş bir terimdir. Doğrudan bağlantılı depolama anlamına gelen DAS bir server a veya bir bilgisayara doğrudan bağlanan dijital depolama alanlarına verilen addır. Diğer bir deyişle DAS depolama ağının bir parçası değildir. DAS ın en yaygın örneklerinden birisi dışarıdan laptop veya masaüstü bilgisayarlara bağlanan depolama alanlarıdır, yani harici hard disklerdir. Pratikte bu terim server lara doğrudan bağlanan doğrudan bağlamalı dizilere ithafen kullanılmaktadır. DAS terimi diğer ağ depolama yöntemleri olan SAN ve NAS cihazlarından ayırmak üzere tanımlanmış bir terimdir. Doğrudan bağlamalı depo uygulamaları Bir DAS cihazının kurulumu genelde oldukça basittir. Bir PC satın aldığınızda, DAS bu bilgisayar içerisindeki sabit sürücüdür. Eğer laptop veya masaüstü bilgisayarınıza birden fazla doğrudan bağlantılı depolama cihazı eklemek isterseniz, bu işlemi harici sürücüler aracılığıyla gerçekleştirebilirsiniz. DAS ayrıca pek çok server içerisinde de yer almaktadır. DAS cihazlarını server lara bağlamak onları bir PC ye bağlamaktan bir miktar daha karmaşıktır diyebiliriz. Fakat SAN veya NAS sistemlerini bağlamaktan da daha kolaydır. Çükü router ve switch benzeri cihazları satın almanıza ve bir ağ tasarlamanıza da ihtiyaç duymaz. Server tipine de bağlı olarak, DAS ı server kasasına ek bir sürücü olarak eklemeniz de söz konusudur. Diğer zamanlarda ise, DAS ayrı bir kasa da ikamet eder. DAS ı ayrıca depolama uygulamaları olarak doğrudan server larınıza bağlamak için de satın alabilirsiniz. DAS kurulumu bazı ayarların yapılmasına ihtiyaç duyabilir, fakat çoğu IT çalışanı bu ayarların yapılmasını dışarıdan bir yardıma ihtiyaç duymaksızın kendi kendine halledebilir.

2 DAS kullanımı oldukça basittir. Normalde dosyaları nasıl kayıt ediyorsanız, bu teknolojide de o şekilde kaydedersiniz. İşletim sisteminiz, DAS içerisinde tutulan dosyalarınızda silme, yeniden adlandırma, görüntüleme ve diğer işlemleri uygulama seçeneklerini size sunacaktır. DAS cihazları PC lere ve serverlara çok sayıda protokol aracılığıyla bağlanabilir. Bunlar arasında esata, SCSI, SAS gibi protokoller yer alır. NAS nedir? (Network Attached Storage) Ağa Bağlı Depolama (NAS) cihazı, verilerin yetkili kullanıcılar ve farklı müşteriler için merkezi bir konumda depolanmasını ve buradan alınmasını sağlayan ağa bağlı bir depolama cihazıdır. NAS cihazları, ek depolamaya ihtiyacınız oldukça elinizdekilere yeni cihazlar ekleyebileceğiniz anlamına gelen, esnek ve yatay ölçeklendirilebilen cihazlardır. NAS, ofiste özel bir bulut olmasına benzer. NAS daha hızlıdır, maliyeti daha düşüktür ve her şeyin sizin kontrolünüzde olmasını sağlayan işyerindeki genel bulut kurulumunun bütün avantajlarını sunar. Aşağıdaki nedenlerden dolayı NAS cihazları küçük işletmeler için idealdir: Kullanılması kolaydır, genel olarak ayrı BT personeline ihtiyaç olmaz Daha düşük maliyet Maliyeti düşüktür Veri depolamasının emniyetli ve güvenilir biçimde bir merkezde toplanmasını sağlar NAS cihazıyla verilere her zaman erişilebildiğinden çalışanların işbirliği yapması kolaylaşır, müşterilere zamanında yanıt verilebilir ve bilgiler tek bir yerde bulunduğundan satışlar ve diğer konular anında izlenebilir. NAS cihazı özel bulut gibi olduğundan ve ağ bağlantısı kullanılarak verilere uzaktan erişilebildiğinden, personel her yerden ve her zaman erişim sağlayabilir. Depolamanın bir yerde olmayıp dağınık olması durumunda küçük işletmeler şu sorunlarla karşılaşabilir: Veriler senkronize olmayabilir Depolamada arıza olması durumunda güvenilirlik ve erişim sorunları (NAS cihazları kolayca yedekleme için kullanılabildiğinden verileriniz istediğiniz her zaman parmaklarınızın ucundadır) Müşteri hizmetleri isteklerine ve satış sorgulamalarına yanıt vermede gecikme SAN (Depo Alan Ağı)? Çevrimiçi kullanıcıların artması ve çevrimiçi çözümlerin gelişmesiyle şirketlerin de veri depolama ihtiyacı artmıştır. Ayrıca veriye ulaşımda kullanıcı sayısının ve veri miktarının artması ihtiyaç duyulan ağ trafiğini de arttırmıştır. Ortaya çıkan bu depolama alanı ve ağ trafiği ihtiyacı, mevcut çözümler tarafından karşılanamamaya başlandığında SAN (Storage Area Network Depo Alan Ağı) teknolojisi geliştirilmiştir. Genel anlamda SAN, sunucu-depo alanı, sunucu-sunucu ve depo alanı-depo alanı arasındaki bağlantıyı sağlayan bir yapıdır. SAN'ı diğer teknolojilerden ayıran en belirgin özelliği genel amaç için kullanılan ağdan ayrı olmasıdır. Bu ayrılık SAN sisteminin fiziksel olarak ayrı olmasıyla ya da SAN'a ayrı bir alt ağ (subnet) atanmasıyla gerçekleştirilebilir. SAN'ın ayrı ağda olması e-posta trafiği gibi genel amaçlı ağ trafiğinden etkilenmemesini sağlayarak daha hızlı ve güvenli bir iletime imkan sağlar.

3 SAN ın Yararları SAN, mevcut çözümlere göre daha gelişmiş özelliklere sahip olup, SAN ın öne çıkan özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir. Genişletilebilirlik ve depolama kapasitesi: Geleneksel çözümlerde depo alanını arttırmak için sunuculara ya da sunuculardan bağımsız depolama sistemlerine depolama ünitesi almak gerekir. Bu hem pahalı hem de ağ performansını azaltan bir işlemdir. SAN sistemlerde ise depolama alanları zaten ayrı bir ağda bulunduğu için bu alan ihtiyacı doğrultusunda depolama diskleri veya üniteleri kolayca SAN ağına eklenebilir. Ayrıca SAN ağı içerisindeki bu değişim performans kaybına neden olmaz. Yönetilebilirlik: İyi yapılandırılan bir SAN sistemi çok fazla yönetime ihtiyaç duymamasına karşın böyle bir ihtiyaç duyulduğunda SAN ağındaki en az sayıda sistemin etkileneceği, yedekli yapılarda ise hiçbir sistemin etkilenmeyeceği şekilde bu yönetim gerçekleştirebilir. Yedeklenebilirlik: Her sistem için yedekli olma ve yedek alma işlemi çok önemli bir kavramdır. SAN ağında, yeni ağ cihazları mevcut ağa katılarak ve gerekli bağlantılar sağlanarak yedekli erişim kolaylıkla sağlanabilir. Ayrıca SAN sistemi, çevrimiçi yedek alma işlemini hızlı ve güvenli kılan bir yapıya sahiptir. Hızlı veri iletimi: Sunucular doğrudan SAN ağında bulunduğu için sunucular arasındaki veri iletim hızı çok yüksektir. Ayrıca SAN içindeki ağ trafiğinin, genel amaçlı veri trafiğinden ayrı olması da SAN sisteminin veri iletim hızının yüksek olmasını sağlayan faktörlerden biridir. Maliyet ve işletilebilirdik: SAN ağının işletim maliyeti düşüktür. SAN sisteminde yapılan genişletme çalışmalarında tüm sistemi ya da sitemin büyük bir kısmını değiştirme gereksinimi bulunmadığı için sistemi genişletme işlemi hem daha kolaydır hem de daha az maliyetlidir. SAN İletim Teknolojileri SAN iletim sistemlerinde Fibre Channel (Fiber İletim), iscsi (Internet Small Computer Systems Interface - Internet Küçük Bilgisayar Sistemi Arabirimi) ve FCIP (Fibre Channel over IP - IP Üzerinden Fiber İletim) olmak üzere 3 tip temel teknoloji kullanılmaktadır. Fibre Channel (Fiber İletim): Hızlı iletişime ihtiyaç duyan uygulamalar için geliştirilmiş ve standartlaştırılmış bir ağ iletim teknolojisidir. Günümüzde 200Gb/s a kadar aktarım hızına ve diğer teknolojilere göre daha uzak mesafelere bağlantı sağlanmasına olanak verdiği için SAN sistemlerinde yaygın olarak kullanılır. Fiber İletimde, Point-toPoint (Noktadan-Noktaya), Arbitrated Loop (Fiber Kanal Döngü Ağı) ve Switched Fabric (Anahtarlı SAN) olmak üzere kullanılan 3 topoloji mevcuttur. iscsi (Internet Small Computer Systems Interface): TCP/IP protokolünü kullanarak depolama aygıtlarını SAN da birbirlerine bağlar. Genellikle LAN (Local Area Network Yerel Ağ Bağlantısı) da kullanılır fakat WAN (Wide Area Network Geniş Alan Ağı) da da kullanılabilir. iscsi verileri, SCSI komutlarıyla gönderilir. Kurulumu için ayrı bir altyapıya gerek yoktur mevcut ağ kullanılabilir. Bu yüzden SAN için ekonomik bir iletim teknolojisidir. FCIP (Fibre Channel over IP - IP Üzerinden Fiber İletim) : Geniş ağda farklı Fiber İletim teknolojisine sahip SAN ları TCP/IP protokolü ile birbirlerine bağlar. Geniş coğrafyaya yayılmış SAN lar için ideal çözümdür. FCIP, büyük şirketler için farklı coğrafi yerleşkelerde bulunan sunucularını SAN sistemi içine dahil etmek için ideal çözümdür.

4 DAS, SAN ve NAS arasındaki farklar nelerdir? Bilgisayarların ilk zamanlarında, DAS tercih edilebilecek tek depolama yöntemiydi. Hatta DAS yani doğrudan bağlantılı depolama terimi geleneksel depolama sistemleri ile SAN ve NAS cihazları gibi geleneksel olmayan depolama yöntemlerini birbirlerinden ayırabilmek için sonradan oluşturulmuş bir terimdi. NAS (ağ bağlantılı depolama sistemi) bir ağa bağlı olan son kullanıcılar için dosyaseviyesinde paylaşım ve depolama imkanı sunmaktadır. NAS ın DAS a göre avantajı çok sayıda kişi için dosya paylaşma yöntemini basitleştirerek klasik dosya server larına göre daha hızlı bir performans sunmasıdır. SAN (depolama alan ağı) bir veri merkezindeki server lar için blok-seviyesinde depolama sağlayan ağ depolama sistemlerine referans vermektedir. Çok sayıda server ı bulunan büyük işletmeler için, SAN, DAS a göre daha iyi performans ve esneklik sağlar. Bununla birlikte SAN donanımlarının pahalı olduğunu da ekleyelim. Çoğu SAN ve NAS cihazları DAS cihazları olarak da kullanılabilmektedir. Aralarındaki temel fark doğrudan server a mı bağlandıkları yoksa router ve switch ler aracılığıyla ağa mı bağlandıklarındadır. TAPE KASETLİ YEDEKLEME SİSTEMLERİ Cd den önce var olan ve şu günlerde tarihe karıştığını düşündüğümüz tape kasetleri veri merkezlerinin hala vazgeçilmezleri arasında. Vazgeçilmezleri arasında diyorum çünkü bir hard diskten çok daha ucuz yedeklemeye imkan veriyor. Ortalama 800 Gb olan tape kasetlere sanal sunucuların, şirket turnike verilerinin, güvenlik kameralarının veya iş zekası uygulamalarının yedeklerini alabilirsiniz. CD ve HDD kullanarak alınan verilerde yaşanan en büyük sorun büyük boyutların tek parça olarak alınamamasıydı. Yani örneğin 400 Gb yedek almanız gerekiyorsa bunu parçalara bölmek zorunda kalıyordunuz.bu da veri kayıplarına sebep oluyordu. Daha sonra teknolojinin gelişmesiyle HDD boyutları arttı ve boyut sıkıntısı ortadan kalktı ama bu sefer de maliyet sorunu ortaya çıktı. Bir tape kasetin onlarca katı daha pahalı olan HDD şirketlerin daha fazla para harcamasını gerektirdiği için hala bir çok firma tape yedeklemeyi kullanır. Tape yedeklemeyi çekici kılan diğer bir özellik ise kaset manyetiğinin defalarca yazılıp silinebilmesidir. HDD veya CD gibi ortamlarda verinin kaydedildiği zemin hasar gördüğünde hem veri gider hemde o sürücü. Bu da şirketleri zor duruma düşürmeye yeter. Tape kasetlerde ise durum basittir. Kasetin yedeğini al isterse kaset silinsin. Kısa bir sürede kaseti sil ve yedekteki veriyi aynen diğer kasete geçir. Kaset kopmuş olsa bile ekle ya da onar ve kaseti kullanmaya devam et. Tape yedekleme sistemlerinin en olumsuz yanı ise mekanik arızalarıdır. Sistemin içerisinde bulunan hareketli kol kasetleri kartuşlara yerleştirir ve kartuşlardan alıp driver e götürür. Tape driverde okunan veya yazılan tape yine hareketli kol sayesinde ilgili kartuşa bırakılır ve ihtiyaç duyulduğu kartuştan tekrar alınır. Tape yedekleme cihazı hangi tapeyi nereye koyduğunu barkod okuma sayesinde bilir. Kasetlerin arka kısmında bulunan barkod taşıyıcı kafa tarafından okunur ve doğru kaset olup olmadığı belirlenir. Doğru kaset bulunduğunda kol kaseti alır ve driver e götürür. Driver standart bir ses kaseti gibi okuma yazma yapar. Manyetik alan etkisi ile tape şeridine sıfır veya bir bırakan okuyucu yazıcı kafa bazı sistemlerde kasetin iki tarafına da yazar. Kasetin iki tarafı da demekle kasıt şeridin tam ortadan bölünerek ikiye ayrılmasıdır. Örneğin bir kasetin bir yarısı 400 Gb diğer yarısı 400 Gb olmak üzere 800 Gb olabilir.

5 Tape kasetlerdeki verinin en büyük tehlikesi manyetik alandır. 800 Gb lık bir backup u bir anda hatta saniyeler içinde yok etmek için bir hoparlörün üzerine bırakmanız yeterlidir. Kaseti tehtid eden diğer bir unsur da mekanik sıkışmalar, sarmalar ve kopmalardır. Çok hızlı hareket eden sistem bir takılma yaşadığında aniden duramayabilir. Kendini frenleyemeyen sistem kasetin kopmasına sebep olabilir. Böyle bir durumda şirketin en önemli sanal sunucu verilerini kaybedebilirsiniz. Tape yedeklemeyi kullanabilmeniz için yedeklemeye uygun ARC yazılımı kullanmanız gereklidir. Tercih ettiğiniz sisteme uygun yazılımla verilerinizi tape üzerine yedekleyebilir ve geri alabilirsiniz. Tek bir kartuşa sıkıştırılmış halde 1,6 Tb veri yazmanız mümkündür. Ortalama bir Tape Library sistemde ise 500 Tb a kadar yedek bulundurabilirsiniz. Tape kasetler ucuzdur, ama sürücüler için aynı şey geçerli değildir. Sürücülerin Türkiye fiyatı şu an 30 Milyar civarındadır. Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Nedir? Kesintisiz güç kaynakları (İngilizce: Uninterruptible Power Supply UPS), elektrik enerjisi ile beslenen sistemleri hem şebekede meydana gelen veya gelebilecek çöküntüler, yükselmeler, ani değişikler, harmonikler gibi gerilim dalgalanmalarına karşı koruyan hem de enerji kesintisi sırasında enerji üreterek sistemin devamlılığını sağlayan elektronik cihazlara denir. Kesintisiz güç kaynakları, elektrik enerjisi ile beslenen sistemlere karşı iki görevi vardır. Birincisi sistemi olumsuz şebeke koşullarına karşı korumaktır. Diğeri ise enerji kesintisizi sırasında bünyesinde depoladığı enerjiyi bir süreliğine sisteme aktararak sistemdeki acil işlemleri tamamlamak adına kullancıya zaman sağlamaktır. Kısacası elektriksel sistemleri besleyerek, şebekedeki anormal durumları düzelterek sisteme temiz ve kaliteli enerji aktarımı yapan cihazlardır. Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Neden Kullanılır? Endüstriyel tesislerin elektriksel yükünün büyük bir bölümünü elektrik motorlarını oluşturmaktadır. Elektrik motorlarının çalışmaması durumunda fabrikalarda üretim durabilir. Ayrıca bilgisayar sistemleri, tıbbi cihazlar, haberleşme sistemleri, denetim ve alarm sistemleri veya aydınlatma sistemleri gibi önemli elektriksel yüklerinde korunmaya ve yedek enerjinin sağlanması gerekmektedir. Bu tür yükler kritik yüklerdir. Çünkü ülkemizde çok sık olmasa da elektrik kesintileri meydana gelebilmektedir. Ayrıca ülkemizin elektriksel şebekesinde yüksek veya düşük gerilim, ani voltaj sıçramaları ve frekans değişimleri gibi durumlarda meydana gelmektedir. Bu tür durumlarda elektriksel sistemlerin hem korunması hem de yedek enerji sağlanması gerekmektedir. Kesintisiz Güç Kaynakları (UPS) ile Jeneratörler Arasındaki Fark Nedir? Kesintisiz güç kaynakları ile jeneratörler genelde karıştırılmaktadır. Bir endüstriyel tesiste, veya özel işletmelerde enerji kesildiği zaman jeneratör devreye girer ve sisteme enerji verir. Ancak enerjinin kesildiği zaman ile jeneratörün devreye girdiği zaman arasında bir süre vardır. Bu süre bazen kısa bazen de uzun olabilmektedir. İşte bu sıra zarfında kesintisiz güç kaynakları devreye girer. Bu ara zamanda UPS, sistemi besler ve sistemdeki acil işleri tamamlar veya bilgisayarı içindeki önemli dosyaları korur. Kesintisiz güç kaynakları, elektriksel sistemlere uzun süreli enerji sağlamazlar.

6 RACK? Kabinlere monte edilebilen cihaz ve serverlara rack server denir. Rack tipindeki sunucular, normal bilgisayarlardan (tower) farklı olarak basık ve ince yapıda olurlar. Rack cihazların ölçü birimi U dur. Bir rack cihazın yüksekliğini belirtirken 1U, 2U, 4U ya da 1RU, 2RU, 4RU gibi tabirler kullanılır. 1U, 1.75 (inç) yani yaklaşık 4.45 santimetredir. BLADE SUNUCULAR VE SİSTEMLER? Bir blade sunucu, fiziksel alan ve enerji kullanımını en aza indirmek için optimize edilmiş, modüler bir tasarıma sahip, sade bir sunucudur. Standart bir rack-mount (raf) sunucu bir elektrik ve ağ kablosu ile çalışabilirken, blade sunucuların pek çok bileşeni yerden ve güç tüketiminden tasarruf edebilmek için çıkarılmıştır. Birçok blade sunucuyu içinde barındıran blade şasisi ise, içindeki sunuculara enerji, ağ bağlantısı, soğutma ve yönetim hizmetlerini sağlar. Bir şasi ve blade sunuculardan oluşan bütüne blade sistemi denir. Standart rack sunucularda 1U bir sunucunun kaplayacağı minimum yüksekliği (4.45cm) ifade eder. Kullandığımız standart kabinlerin yüksekliği ise 42U dur, yani en çok 42 sunucu barındırabilir. Halbuki blade sunucular kullanılarak bir kabinet içerisinde 128 sunucuya çıkmak mümkündür. BLADE KASA (ŞASİ) Blade şasisi temel fonksiyonların dışındaki hizmetleri bütün blade sunuculara ortak olarak sunar. Blade olmayan sistemlerde bu hizmetler kapasitenin çok altında kullanıldığından hem büyük bir kapasite atıl olarak durur, hem de gereksiz yere maliyet ve ısı oluşturur. Bu hizmetleri tek noktadan sağlamak etkin kullanım sağlarken, işletme ve sahip olma maliyetlerini de düşürür. Enerji: Bugün giriş seviyesi sunucuların bile çoğunda kesintisizlik için iki güç kaynağı bulunmaktadır. Atıl olan güç kaynağı hem elektrik harcar hem de ortam ısısının artmasına sebep olur. Soğutma: Bilgisayarların çalışması sırasında elektronik ve mekanik bileşenler ısı üretir. Sistemin stabil çalışması için bu ısı fanlar vasıtasıyla dışarı atılmalıdır. Blade sistemler, ortak güç kullanımı dolayısı ile eşit sayıdaki sucuya kıyasla daha az ısı üretir ve dolayısı ile daha az soğutmaya ihtiyaç duyar. Ağ: Günümüz bilgisayarları giderek daha hızlı, entegre ağ bileşenleri ile gelmekte ancak bu bant genişliği etkin şekilde kullanılmayıp çoğunlukla atıl kalmaktadır. Ayrıca karmaşık bir kablolama gerektirmektedir. Blade şasi ile pek çok sunucunun ağ ihtiyacı konsolide edilerek, gerektiğinde tek bir ağ kablosu üzerinden sağlanabilmektedir. BLADE SİSTEM KULLANMANIN AVANTAJLARI Blade sunucular, yer ve enerjiden tasarruf sağlamalarının yanı sıra; anında fonksiyon değiştirme, kapasiteyi isteğe göre ayarlama, sanallaştırmaya uygunluk gibi özellikleri sayesinde işletmelere çevik ve esnek bir BT altyapısı sunarlar. Sistem çalışır durumdayken bile blade sunucuların şasiye takılıp çıkarılabilmesi özelliği sayesinde, herhangi bir arıza halinde sistem sağlam kasalarla çalışmaya devam ederken arızalı sunucunun değişimi yapılabilir.

7 Blade sistemlerin avantajlarını şöyle sıralayabiliriz: Hızlı kurulum, Operasyonel sunucu maliyetlerinin düşürülmesi, Klasik sunuculara oranla daha az yer kaplaması, Sanallaştırmaya ve konsolidasyona entegrasyon kolaylığı, Esneklik sağlayarak kablo karmaşıklığına son verilmesi, Düşük enerji tüketimi, Kesintisiz iş sürekliliği, PATA, SATA,SCSI, SAS Sabit Disk arabirim çeşitleri olarak nitelendirilmektedir. Sabit disklerin anakarta bağlandığı veriyolu tipleri günümüzde 4 çeşittir. Bunlar: PATA, SATA,SCSI, SAS. Fiziksel olarak tüm sabit diskler birbirine benzerler ve yakın boyutlardadır. Bir sabit diskin desteklediği arabirimi belirlemek için bağlantı soketlerine bakmak yeterlidir. Arabirimlerin bant genişliği, kablo yapısı, kablo uzunluğu, kanal başına düşen sürücü sayısı gibi belirleyici özellikler vardır. PATA (IDE) Paralel ileri teknoloji eklentisi anlamına gelmektedir. Bu kelime ATA, IDE, ATAPI olarak ta birçok yerde geçmektedir. Paralel olarak veri iletimine sahiptir. Sahip olunan arabirim CDROM, DVDROM ve HDD ler içinde aynıdır. 40 ve 80 iletkenli kablo(ribbon kablo) ile anakarta bağlanır. SATA (Serial ATA) Seri olarak veri alışverişine imkan veren PATA dan sonra çıkartılan bir arabirimdir. İletişim için ATA komut setini kullanmaktadır. Haberleşme tek yönlü yapıdadır. Seri iletimi yapısından dolayı kablo iletken sayısı azdır. Band genişliği daha fazla ve kablo boyutları uzun ve incedir. SATA disk kullanımının diğer bir avantajı da kablonun az yer kaplaması dolayısı ile hava sirkülasyonun daha az engel olmasıdır. SATA larda kendi aralarında ayrılmaktadır. SATA2 hard diskinin SATA 1 hard diskine göre anakart ve sistem ile haberleşme yolu teorik olarak iki kat fazladır. Ama bu performansın da 2 kat fazla olduğu anlamına gelmez çünkü bu noktadaki en büyük kısıt hard diskinin dönme ve hard diskin kafasının okuma hızıdır. SATA ve PATA disklerin arasında seçim yaparken dikkat edilecek bir husus kasa güç soket yapısı olacaktır. Kasamızı PATA uyumlu seçip disk ve DVD sürücüleri SATA seçtiğimizde güç kabloları konusunda sıkıntı yaşayabiliriz. SCSI Daha çok sunucularda kullanılan disklerdir. Disklerinin dönüş hızları ve performansları çok yüksektir. Bu yüzden fiyatları ev kullanımı için uygun değildir. SCSI arabirimi disklerin dışında birçok farklı donanım (tarayıcı, DVDROM ) ile de beraber çalışabilir. Seri ve paralel çalışan tipleri vardır.

8 SAS Paralel SCSI yapısının seri versiyonudur. Dört ve daha fazla kanalı birlikte kontrol edebilen noktadan noktaya iletişim mimarisine sahiptir. Çift yönlü iletişim kanallarına sahiptir. SAS yapısı SATA diskleri desteklemektedir fakat tersi yani SATA kanallar SAS disklerini desteklememektedir. Kablo iletken sayısı ve konektör yapıları paralel SCSI ya göre oldukça düşüktür. AoE(ATA over Ethernet) Ata komutlarının ethernet frame'iyle encapsulate edilmesini sağlayan bir layer-2 protokolü. ethernet kullandıgı ve ip'den yararlanmadığı için router'lar tarafından diğer ağlara aktarılamıyor doğal olarak. bu, her ne kadar kendisini güvenli kılıyor olsa da, distributed ortamlarda dezavantaj yaratmaktadır. genelde iscsi ile karşılaştırılır. Diskleri Tanıyalım : SAS Disk Nedir? SAS veya SSD Diskleri Neden Tercih Etmeliyiz? Kısaca SAS dediğimiz tam ismiyle Serial Atached SCSI diskler, normal SCSI yani Small Computer System Interface disklerin performans ve güvenlik olarak, seri bir şekilde çalışma mantığının geliştirilmesi ile ortaya çıkan disklerdir. Geçtiğimiz zamanlarda servarlar üzerinde kullanılan SCSI disklerin komut seti üzerine ek bir komut seti geliştirilmiş ve eklenmiştir. Bu sayede, SCSI 15 device desteklerken SAS üzerindeki seri bağlantı teknolojisi ile bu sınır device a çıkmıştır. SAS teknolojisinin amacı uzun vadede SCSI ın yerini almaktır ve bunu da başarmıştır. Bir sunucuda performans elde edilmek isteniyorsa artık sadece SAS veya SSD diskler kullanılmaktadır. Bunun yanında, giriş seviyesi sunucularda ise maliyetin düşük olmasından dolayı SATA diskler tercih edilmektedir. SAS disklerin bir diğer avantajı da tek kablo üzerinden Chip Select teknolojisi ile aynı anda birden fazla SAS disk üzerine veri yazılabilir veya okunabilir olmasıdır. Sadece tek bir HBA SAS portu ve kablo üzerinden 4 diske birden aynı anda paralel olarak ulaşılabilir. Böylelikle, SAS 12G ile teorik olarak 1200MB/s hıza ulaşabilir. Yeni SAS 12G SSD diskler ile hem yüksek disk alanı kapasitelerine ( örn. 480GB,960GB,1.92TB,3.84TB gibi ) hem de yüksek I/O değerlerine ulaşılabilir. SAS 12G teknolojisi ise günümüzde artık yeni sunuculardaki HBA veya Raid kartlarda kendini gösteriyor. Bu sebeple, disk üreticileri ve SSD üreticileri de SAS 12G teknolojisine yönelik ürünler ile pazarı destekliyorlar. Özellikle SQL gibi ufak veriye ulaşılması gereken uygulamalarda SAS diskler, SATA disklere göre çok yüksek I/O değerler sağlarlar. SAS diskler ile tek bir kayıda ulaşılması gerektiğinde yüksek I/O değerlerine ulaşabildiğinden dolayı veriye daha kolay ulaşabilir. Ancak, SAS teknolojisini SATA teknolojisi ile karşılaştırmak çok anlamlı değildir çünkü SATA III diskler teoride 600MB/s veri okuyabilir. Yazarken ise, SAS disklerden farklı olarak tek kanal ve tek kablo kullanırlar. Bunun yanında SAS diskler 2-4 kanal üzerinden okuma ve yazma işlemleri yapabilirler. Zaten bu sebeple avantajlıdırlar. SAS disklerin I/O değerlerinin yüksek olmasından dolayı, yüksek performans elde edilir. SAS portlu sunucular genelde SATA diskleri de desteklerler. Port farklarını gösteren grafiği solda görebilirsiniz. SAS 6G veya SAS 12G destekleyen sunuculara SATA depolama ünitelerini takmak, sunucunun performansını düşürecektir. Bu sebepşe, SATA diskler sunucularda sürekli aktif okuma ve yazma işlemleri yapmayı gerektiren uygulamalarda değil, depolama ve yedekleme amaçlı kullanılmalıdır.

9 Sunucu için depolama ünitesi seçimi yaparken okuma/yazma değerlerinden önce I/O değerlerine bakmanızda fayda var. Eğer SQL uygulamalarınız varsa, bir kayıta ulaşılırken gecikme değerleri sizin için oldukça etkili olacaktır. Özellikle SSD disklerde bu değerler çok aşağılara düşmüştür. RAID Nedir? RAID 0, RAID 1, RAID 5, RAID 10 Farkları Nelerdir? İster bir sunucunun performansını optimizasyonu amacıyla olsun ister NAS (Network Attached Storage Ağa Bağlı Veri Depolama) kutusu üzerinde total bir veri kaybını engellemek için olsun, sizin RAID e ihtiyacınız var. Peki, hangi RAID tipi sizin için doğru seçenek? İşte yeni depolama alanı kullanıcıları için bir rehber. Özellikle NAS cihazı veya sunucusu satın almak için araştırma yaptıysanız, şüphesiz RAID (Redundant Array of Independent Disks) terimine denk gelmişsinizdir. Genel olarak bir RAID sistemi, NAS ve sunucularda performansı geliştirmek için iki veya daha çok hard disk kullanır veya hata toleransı seviyesi sağlamaya çalışır. Hata toleransı basit bir şekilde, sabit diski arızalanan bir makinenin sorunsuz çalışmaya devam edeceğinden emin olmak için güvenli bir yapı kurmak anlamına gelir. Hata toleransı operasyon kesintilerini azaltır ve ayrıca veri kaybı ihtimalini düşürür. Hata toleransı RAID seviyelerine göre konfigüre edilir. Depolama cihazındaki disk sayısı, tipi, kurtarmanın veri ihtiyaçları için önemi ve yüksek performansın önemine bağlı olarak RAID seviyesine karar verilir. Bir işletme bir ev kullanıcısına nazaran genel olarak donanım arızasında veri bütünlüğünü korumaya daha çok önem verir. RAID e Genel Bakış: RAID Nedir? RAID, disk hata toleransının ve optimize edilmiş performansın zorunluluk olduğu işletme ve kurumlarda kullanılır. İşletme veri merkezlerindeki sunucu ve NASlar genelde RAID kontrolörü olarak adlandırılan için bir donanım parçasına sahiptir. Bu sistemler RAID konfigürasyonuna bağlı olarak birkaç SSD veya SATA disk sürücülerine sahiptir. Tüketicilerin artan depolama taleplerinden dolayı ev NAS cihazları da RAID i destekler. Yazılım RAID ise özel bir RAID kontrolörüne ihtiyaç duymadan RAID kurabileceğiniz anlamına gelir. RAID kapasitesi işletim sisteminde yazılımsal olarak kendiliğinden vardır. Tek bir diski iki bölme ile kurabilirsiniz, bir tanesi ön yükleme yapmak için ve diğeri de veri depolaması için kullanılabilir. Bu tip RAID OS X sunucusu, Linux ve Windows sunucuları dahil olmak üzere işletim sistemlerinde mevcuttur. Yazılım RAID ayrıca servis sağlayıcılar tarafından güçlü ana bilgisayar sanal RAID çeviricilerini temin etmek için satılan sanal RAID çözümlerini de kapsar. Bu işletme ağları için daha giriş seviyesi bir çözümdür.

10 Raid türleri NELERDİR? Raid 0 + En az 2 disk gereklidir (istenirse bu sayı arttırılır). + Performans sağlar (yazma hızı disklerin toplam hızları kadar olur). Güvenliği yoktur. Raid 1 + En az 2 disk gerekmektedir (istenirse bu sayı arttırılır). + Aynı veri bütün disklere yazılır ve bu sayede veri güvenle korunur. -Kapasite minimum olan diskin boyutu ile sınırlıdır.

11 Raid 2 En az 14 disk gereklidir, bunların 10 tanesi veri için, 4 tanesi de ECC (Error Correction Control yani hata düzeltme kontrolü) için kullanılır. Artık Raid kartlarında ECC olduğu için Raid 2 günümüzde kullanılmamaktadır. ECC olmayanlar için ufak bir not; 14 diskli yapıda toplam kapasitenin yaklaşık %70 i kullanılmaktadır. Raid 3 + Erişim çok hızlıdır. + Yedek bir disk varsa parity (0 ve 1ler ile kayıt) disk bozulursa diğer disk otomatik olarak devralır. Veri kaybı olmaz En az 3 disk gerekmektedir. Not: Günümüzde pek kullanılmaz

12 Raid 4 + Part part yüklediği için yazma sırasında hızlı bir şekilde okuma yapar. Yazma hızı azalır En az 3 disk gereklidir Raid 5 + Tüm disklere hem parity bilgisi ulaşır hem de veri bilgileri ulaşır. + Veriler diske yazılmadan önce Raid kart üzerinde parçalara ayrılarak yazılır. En az 3 disk gerekmektedir. Not: Günümüzde en yaygın kullanılın Raid dir. Raid 6 Not: Raid 5 ile neredeyse aynı olan Raid 6 nın farkı en az 4 disk gerektirir ve 2 ayrı parity disk oluşturur. Bu sebeple de Yazma hızı Raid 5 e göre oldukça yavaştır.

13 Raid En iyi performans. + En az 4 disk gerekmektedir, iki farklı Raid 0 ın Raid 1 bünyesinde birleşmesidir. Not: En çok tercih edilen yapıdır. Raid Raid nesting adı verilen yapı ile farklı iki Raid 1 in Raid 0 bünyesinde birleşmesidir. En az 4 disk gerekmektedir. + Performans olarak yüksek seviyedir.

14 Raid En güvenli yapıdır., çok öenmli dosyaların saklanmasında kullanılır. İki adet Raid 5 yapısının Raid 1 i bünyesinde birleşmesidir ancak en az 6 adet disk gerekmektedir. Raid Yüksek performans + Yüksek güvenlik En az 6 disk gerekmektedir, İki tane Raid 5 in Raid 0 bünyesinde birleşmesidir. Raid 5+1 Not: Raid 5+0 ile benzerdir. İki adet Raid 5 in Raid 1 bünyesinde birleşmesidir. Oldukça da güvenlidir

15 Raid Yüksek seviye güvenlik. En az 8 disk gerekmektedir, iki adet Raid 6 nın Raid 0 bünyesinde birleşmesidir. Güvenlik ile kıyaslandığında en maliyetli yapıdır.