İçindekiler. Anket Metodu

Transkript

1

2 İçindekiler Anket Metodu Demografi Partilerin Tekil Oyları İttifaklar Sonrası Oy Durumu Cumhurbaşkanlığı Seçimi İlk Turu Oy Durumu Cumhurbaşkanlığı Seçimi İkinci Turu R.T. ERDOĞAN - M. İNCE Cumhurbaşkanlığı Seçimi İkinci Turu R.T. ERDOĞAN - M. AKŞENER Kamuoyunun Passolig Sistemi Hakkındaki Görüşü Kamuoyunun Af Tartışması Hakkındaki Görüşü Kamuoyunun Türkiye de Yaşayan Mülteciler Konusu Hakkındaki Görüşü

3 Erken Seçime Doğru Mayıs: Rapor 3 2 Bu çalışma Türkiye genelinde NUTS 2 sistemine göre 26 bölgeyi esas alan 28 ilde tabakalı örnekleme ve ağırlıklandırma yöntemi ile Mayıs tarihleri arasında seçmenlerin mevcut yönelimlerini ve önceki çalışmalarımıza kıyasla gerçekleşen değişiklikleri gözlemlemek amacıyla 4276 kişi ile telefonla ve yüz yüze anket yöntemiyle yapılmıştır. Bu araştırma 0,86 güven sınırları içinde, 1,75 hata payı ile gerçekleştirilmiştir.

4

5 Okur - Yazar ya da Değ l ( %11.5 ) 4 Ortaokul ( %24.0 )

6 5

7 6

8 7

9 Daha evvelki iki çalışmamız ile Mayıs tarihleri arasında yürüttüğümüz bu araştırma sonuçlarında yine ufak da olsa bir takım değişiklikler göze çarpıyor. Partileri tek tek ele aldığımızda; 8 AK Parti: Seçim havasına girilmesinin olumlu etkileri kendini daha fazla hissettirmeye devam ediyor. İktidarın; özellikle kararsız seçmen havuzundan beslenme eğilimi devam etmekte. Ancak halen daha evvelki seçim kampanyalarında yaratılan etki gözlemlenebilmiş değil. Bunda ekonomik verilerin etkisi olduğu kadar, Recep Tayyip Erdoğan ın henüz alanlara inmemiş olmasının da etkisi olduğu söylenebilir. Kalan bir aylık süreçte bu etkinin seçmenler nezdinde ne şekilde karşılık bulacağını izlemeye devam edeceğiz. MHP: Bir önceki anketle karşılaştırdığımızda herhangi bir fark ortaya çıkmış değil. MHP nin özellikle cumhurbaşkanlığı seçiminde kendi içinden bir adayı olmaması özellikle medyada konuşulurluğunu etkileyen ciddi bir faktör. Milletvekilleri listelerinin açıklanması sonrasında da kamuoyunda listeleri en az tartışılan partinin MHP olması, buna bir örnek olarak gösterilebilir. CHP: Puanının istikrarlı olarak artış trendi devam etmekte. Muharrem İnce nin adaylık sürecinden sonraki yoğun performansı kendi seçmenlerinin yanında diğer seçmen tabanlarının da dikkati çekiyor. Bu da Muharrem İnce nin şahsi oyun kadar olmasa da CHP nin puanlarına da yansıyor. Buradaki en önemli faktörlerden biri de Muharrem İnce nin parti içi işlerle uğraşmayıp kendi kampanyasını yürütmeye devam etmesi. Diğer adaylar aynı zamanda genel başkan olmalarının etkisiyle milletvekili listeleri, il-ilçe başkanlıklarının yönetimi gibi konularla da ilgilenirken Muharrem İnce nin böyle bir zorunluluğunun bulunmaması bir anlamda elini güçlendiriyor.

10 İYİ Parti: Son 10 günlük periyotta kamuoyunun ilgisi bir nebze azalmış durumda. Bunda, CHP başlığında açıklanan durumun etkisinin büyük olduğunu düşünüyoruz. Meral Akşener in hem cumhurbaşkanı adaylığı hem de genel başkan olması hasebiyle parti yönetimi ile ilgilenmesi, alanlara inmede geç kalınmasına sebep olmuş görünüyor. Bundan sonraki süreçte artık daha yoğun olarak alana inecek olan M e ra l A k ş e n e r i n ya ra t a c a ğ ı e t k i y i s o n ra k i ra p o r l a r ı m ı z d a d a h a i y i değerlendirebileceğimizi düşünüyoruz. 9 HDP: Parti oy oranı artış trendinde iken Selahattin Demirtaş ın şahsi oyu - her ne kadar halen parti oyunun üzerinde olsa da- ufak da olsa bir düşüş içerisinde. Bu durum HDP özelinde çok alışık olduğumuz bir durum olmasa da HDP seçmeninin cumhurbaşkanlığı seçimi ile milletvekilliği seçimi ayrımını en net değerlendiren seçmen grubu olduğunu gösteriyor. Yine bunda cumhurbaşkanı adayı farklı olduğu halde özellikle baraj sıkıntısı yaşamaması için HDP ye yönelen seçmenlerin de etkisi olduğu muhakkaktır. Saadet Partisi: Tüm seçmenler nezdinde özellikle genel başkan Temel Karamollaoğlu nun elde ettiği sempati yadsınamaz. Ancak bu sempati halen oy oranlarına etki edebilmiş değil. Seçim Bildirgesi açıklaması sonrasında bu trendin ne şekilde evrileceğini yine sonraki çalışmalarımızda gözlemleyebileceğimizi düşünüyoruz. Kararsızlar - Oy Vermeyeceğini Belirtenler: Hem kararsızlar hem de oy vermeyeceğini söyleyen seçmenlerdeki azalma eğilimi devam ediyor. Her partinin gayet iddialı olarak yürüttüğü cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçim kampanyaları, hemen her görüşteki seçmenin kendine yakın bir aday belirleyebilmesine sebep oluyor. Remres olarak bu seçimlerdeki katılım oranının cumhuriyet tarihindeki en yüksek seçim katalımı rekoru kırmasını öngörmekteyiz.

11 10

12 11

13 12

14 13

15 İlk iki raporumuz ve 3. raporumuz arasında geçen 10 günlük sürede ortaya çıkan yeni siyasi gelişmeler, milletvekili listelerinin açıklanması, İsrail in Kudüs ü başkent ilan etmesi, ekonomik verilerin giderek kötüleşmesi, af tartışması gibi konular nedenleriyle ortaya çıkan yeni sonuçlarda bir çok farklılık göze çarpmakta. Yine her bir bileşeni tek tek ele aldığımızda; 14 Cumhur İttifakı: AK Parti nin arka arkaya açıkladığı ekonomik paketler, Kudüs kararından İsrail e karşı takındığı tutum ve milletvekili listelerinde gidilen büyük kan değişimi gib etkenler ittifak puanlarının artı hanesine yazılan kalemler olarak görünmekte. Ancak özellikle ekonomideki kötü gidişat, Türk Lirası nın önlemez bir şekilde değer kaybı yaşaması ve ittifak ortağı MHP nin ortaya attığı af tartışması bu puanları sıfırlamış görünüyor. Bu raporun ileriki sayfalarında af konusundaki görüşleri sorulan seçmenlerin bu konuda takındığı net tavır incelendiğinde ne demek istediğimiz daha net ortaya çıkacaktır. Millet İttifakı: Önceki raporumuz sonrasında artış gösteren tek taraf olarak görülmekte. Her ne kadar ittifakın iki büyük ortağı CHP ve İYİ Parti nin milletvekili listeleri kamuoyunda çok tartışılıp olumsuz etki yaratsa da hem Muharrem İnce, hem Meral Akşener hem de Temel Karamollaoğlu nun şahsi performanları bu olumsuz etkiyi kırıp pozitife çevirebilmiş görünüyor. Seçmenlerin bu seçimde de en önem verdiği konunun ekonomi olması ve ekonomideki kötü gidişatın seçmen üzerinde yarattığı tedirginlik, seçmenleri doğal olarak muhalefetteki en güçlü limana yönlendiriyor gib görünüyor.

16 HDP: HDP seçmeninin kararlı tavrı aynen devam etmekte görünüyor. Milletvekili listelerinde öne çıkan popüler isimlerin etkisi ve Selahattin Demirtaş ın kampanya süresince dışarı çıkma ihtimalinin kamuoyunda konuşulmaya başlanmasının etkilerini bir sonraki raporumuzda daha net görebileceğimizi düşünüyoruz. Kararsızlar - Oy Vermeyeceğini Belirtenler: Seçim havasının giderek daha net hissedilmesi nedeniyle bu havuzun boşalmaya devam ettiğini görüyoruz. Yineliyoruz ki; Remres olarak bu seçimlerdeki katılım oranının cumhuriyet tarihindeki en yüksek seçim katılımı rekoru kırmasını öngörmekteyiz. 15

17 16

18 17

19 18

20 19

21 Cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turu için daha evvel yürüttüğümüz iki çalışma ile bu çalışma arasında yine büyük farklar göz çarpmakta. Buradaki en ciddi fark Muharrem İnce ve Meral Akşener arasında ortaya çıkıyor. Recep Tayyip Erdoğan, oy oranındaki artış trendini sürdürmeye devam ediyor. Ancak bu trend halen istedikleri düzeyde görünmüyor. Önümüzdeki süreçte yürütülecek kampanyada Recep Tayyip Erdoğan ın alana inmesi ve seçim vaatlerini sıralamasının ne gibi etkileri olacağını daha net görebileceğiz. 20 Muharrem İnce alana en erken ve yoğun şekilde inen aday olmanın artı puanlarını toplamaya devam ediyor. 3 çalışmamız süresince en net şekilde artış gösteren aday net şekilde Muharrem İnce. Özellikle cumhurbaşkanlığı seçiminde Meral Akşener i desteklemeyi düşünen CHP tabanı seçmenlerini tamamen konsolide etmesi ve diğer tüm parti tabanlarına ada hitap ediyor olmasını bundaki en ciddi etken olarak görmekteyiz. Meral Akşener yeni kurulmuş bir partinin başında genel seçim sürecini de yürütmesi nedeniyle cumhurbaşkanlığı seçimi kampanyasını henüz yoğun olarak başlatabilmiş değil. Bu da ilk raporumuzda ortaya çıkan oy oranında düşüşe sebep oluyor. Bundan sonraki süreçte kaybettiği bu puanları geri toplayabilmesi tamamen kendi performansına bağlı ancak çok zor bir sınav olacağı da su götürmez bir gerçek.

22 Selahattin Demirtaş da halen HDP parti oy oranının üstünde bir oy oranına sahip görünse de cumhurbaşkanlığı seçiminde ufak bir düşüş yaşamış görünmekte. Bunda cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turunda kendisinin çok da bir şansı olmadığını düşünen seçmenlerin kendilerine en yakın ve kazanabileceğine inandıkları adaya yönlenmeleri ciddi bir sebep. Temel Karamollaoğlu, hemen tüm seçmen tabanlarında büyük bir sempatiye sahip. Ancak bu sempati oy oranlarında karşılık bulmuyor. Yine de ilerisi için kendisi ve partisinin daha büyük tabana elde edebilmesi açısından bu tavrını sürdürmesini olumlu yorumlamaktayız. 21

23 22

24 23

25 24

26 25

27 26

28 Son günlerde yeniden gündeme gelen Passolig tartışmasını da deneklerimize sorduk. Tabii olarak maça giden taraftarlara daha ilgili olduğu bir konu olduğundan ciddi bir oranda fikrim yok cevabını aldık. Ancak cevaplayan deneklerimizin çok büyük kısmının Passolig sistemine karşı olduğu açıkça görülmekte. 27

29 28

30 29 Kamuoyunun son günlerde en fazla konuştuğu bir başka gündem maddesi de MHP lideri Devlet Bahçeli nin ortaya attığı af tartışması idi. Bu konuda ne düşündüğünü sorduğumuz deneklerimizin ağırlıklı kısmının af konusuna çok net bir şekilde karşı olduğunu söyleyebiliriz. Bu konunun gerek MHP nin kendi oyu gerekse Cumhur İttifakı ve Recep Tayyip Erdoğan ın cumhurbaşkanlığı seçimi adaylığında da olumsuz etki ettiğini söylemek zor olmaz.

31 30

32 31 Kamuoyunun uzun zamandır tartışageldiği bir başka konu da Türkiye de yaşayan mülteciler konusu. Her ne kadar deneklerimizin ağırlıklı kısmı bu mültecilerin Türkiye Cumhuriyeti tarafından desteklenmesini olumlu bulsa da, bu desteğin yöntemleri ve uygulamaları konusunda ciddi tedirginlikler mevcut. Bu tedirginliğin kamuoyuna nasıl yansıdığını da anket sonucumuzda net bir biçimde görebilmekteyiz.